Liga Arabska
Liga Arabska (ang. Arab League; oficjalnie Liga Państw Arabskich - League of Arab States - LAS) - organizacja międzyrządowa skupiająca państwa arabskie, założona 22 marca 1945 roku w Kairze przez Arabię Saudyjską, Egipt, Irak, Liban, Syrię i Transjordanię (później Jordania); Jemen podpisał Pakt LAS nieco później - 5 maja 1945 roku. Zgodnie z Paktem celem istnienia LAS jest zacieśnianie stosunków między państwami i koordynacja działań politycznych celem zapewnienia bliższej współpracy, zabezpieczenia niepodległości i suwerenności oraz realizowania interesów arabskich. Zakres współpracy nakreślony w artykule 2. Paktu obejmuje też sprawy ekonomiczne, finansowe, handlowe, celne, walutowe, rolnictwo i przemysł; komunikację; sprawy kulturalne; sprawy związane z obywatelstwem; sprawy społeczne; ochronę zdrowia.
Głównym organem decyzyjnym jest Rada, w której każde państwo członkowskie ma 1 przedstawiciela; zbiera się ona dwa razy w roku - w marcu i we wrześniu, przy czym spotkania marcowe mają ostatnio corocznie charakter szczytów szefów państw i rządów. Dla wszystkich 6 dziedzin współpracy określonych w artykule 2. Paktu utworzono specjalne Komitety, których liczba później znacząco wzrosła. W 1950 roku podpisano traktat o wspólnej obronie i współpracy gospodarczej, na mocy którego powstały Rada Wspólnej Obrony, wspomagana przez Stały Komitet Wojskowy, oraz Rada Gospodarcza. Obsługę administracyjną zapewnia Sekretariat Generalny, na którego czele zazwyczaj stoi egipski dyplomata (od 2001 roku Amr Moussa).
LAS liczy 22 członków; 4 państwa mają status obserwatora (Erytrea, Brazylia, Wenezuela, Indie). Siedziba organizacji znajduje się w Kairze, ale w latach 1979-89 mieściła się w Tunisie w związku z zawieszeniem członkostwa Egiptu po zawarciu przez to państwo pokoju z Izraelem. Jedną z najważniejszych kwestii zainteresowania LAS jest konflikt izraelsko-palestyński: LAS przyczyniła się do powstania Organizacji Wyzwolenia Palestyny w czerwcu 1964 roku, a we wrześniu 1976 roku przyznała jej pełne członkostwo, natomiast w marcu 2002 roku wystosowała wobec Izraela inicjatywę oferującą Izraelowi pełne uznanie i normalizację stosunków w zamian za wycofanie się z terytoriów zajętych po 1967 roku i ustanowienie niepodległej Palestyny. Kwestiami, które wywołały szczególne podziały w łonie LAS były wojna iracko-irańska w latach 1980-88, wojna w Zatoce Perskiej (1991) po inwazji Iraku na Kuwejt oraz interwencja militarna koalicji pod przewodnictwem USA w Iraku w marcu 2003 roku.
Duże przeszkody napotykają działania LAS w zakresie integracji gospodarczej, np. w styczniu 1965 roku weszło w życie porozumienie o utworzeniu wspólnego rynku, jednak jego realizacja okazała się nierealna. W styczniu 2005 roku weszło w życie porozumienie 17 państw LAS w sprawie utworzenia strefy wolnego handlu GAFTA (Greater Arab Free Trade Area).
Strona internetowa: http://www.arableagueonline.org/ |
