Komisja Europejska
Komisja Europejska (ang. European Commission) - władza wykonawcza Unii Europejskiej, powstała 1 lipca 1967 roku na mocy traktatu fuzyjnego z połączenia Komisji EWG, Komisji Euratom i Wysokiej Władzy EWWiS, w założeniu działająca niezależnie od interesów narodowych. Do 1 listopada 1993 roku, czyli wejścia w życie Traktatu z Maastricht, działała pod nazwą Komisja.
Nowa Komisja Europejska jest powoływana co 5 lat. Najpierw rządy państw członkowskich wybierają prezydenta Komisji, który jest zatwierdzany przez Parlament Europejski. Następnie prezydent w porozumieniu z rządami wybiera pozostałych członków Komisji, tj. komisarzy, po czym Parlament zatwierdza cały skład Komisji. Ostatnim aktem jest formalne powołanie Komisji przez Radę UE kwalifikowaną większością głosów. Od przyjęcia Rumunii i Bułgarii do UE 1 stycznia 2007 roku Komisja liczy 27 członków - po 1 komisarzu z każdego państwa członkowskiego. Przed 1 listopada 2004 roku Francja, Hiszpania, Niemcy, Wielka Brytania i Włochy delegowały po 2 komisarzy; dlatego po akcesji do UE 10 nowych państw 1 maja 2004 roku liczebność Komisji wzrosła do rekordowych 30 komisarzy. Na mocy Traktatu Nicejskiego pierwsza Komisja powołana po akcesji do UE 27. państwa powinna liczyć mniej członków niż ilość państw członkowskich UE i mają być oni wybierani w systemie rotacyjnym. Wśród prezydentów Komisji najbardziej znanym był Jacques Delors (1985-95), za którego rządów nastąpiło przyspieszenie integracji europejskiej wraz z przyjęciem Jednolitego Aktu Europejskiego (1987) i Traktatu z Maastricht (1992). W listopadzie 2004 roku prezydentem Komisji został Jose Manuel Barroso.
Komisja jest politycznie odpowiedzialna przed Parlamentem, który może zdymisjonować cały skład Komisji - po raz pierwszy groźba taka doprowadziła do rezygnacji Komisji 15 marca 1999 roku wskutek zainicjowanego przez Parlament śledztwa w sprawie korupcji, nepotyzmu i niegospodarności Komisji.
Najważniejszymi zadaniami Komisji są:
a) przygotowywanie nowych praw UE - Komisja ma inicjatywę ustawodawczą, czyli jest jedynym organem odpowiedzialnym za opracowywanie propozycji nowych praw, które następnie są przedstawiane Parlamentowi i Radzie UE; obowiązuje przy tym zasada subsydiarności: Komisja proponuje działanie na szczeblu UE tylko wtedy gdy oceni, że dany problem nie może być skuteczniej rozwiązany na szczeblu narodowym, regionalnym lub lokalnym;
b) wdrażanie decyzji Parlamentu i Rady UE i realizacja budżetu - Komisja jest odpowiedzialna za wykonanie budżetu UE, zajmuje się implementacją polityk przyjętych przez Parlament i Radę UE, np. Wspólnej Polityki Rolnej (CAP), zarządza unijnymi programami, np. Erasmus (dotyczący wymiany studenckiej);
c) wymuszanie stosowania prawa UE - Komisja nadzoruje wykonywanie unijnych traktatów, zapewniając że prawo europejskie jest właściwie stosowane we wszystkich państwach członkowskich; może występować do Trybunału Sprawiedliwości ze skargami przeciw państwom nie stosującym określonych praw; stąd Komisja bywa określana "strażnikiem traktatów unijnych";
d) reprezentowanie UE na zewnątrz - Komisja reprezentuje UE jako całość na forach międzynarodowych (np. w Światowej Organizacji Handlu), negocjuje umowy międzynarodowe (np. porozumienie z Cotonou z 2000 roku o współpracy z państwami Afryki, Karaibów i Pacyfiku), prowadzi negocjacje z państwami aspirującymi do członkostwa w UE.
Siedzibą Komisji Europejskiej jest Bruksela; część biur znajduje się w Luksemburgu. Aparat administracyjny Komisji jest podzielony na Dyrektoriaty Generalne i liczył w 2009 roku około 23 tysięcy osób.
Strona internetowa: http://ec.europa.eu/index_en.htm |
