agresja
agresja - (od łac. aggressio - napaść) - zbrojna napaść jednego bądź kilku państw na inne, zakazana przez współczesne prawo międzynarodowe. W umowie międzynarodowej pojęcie to pojawiło się w 1919 roku w Pakcie Ligi Narodów. Po raz pierwszy agresja została zdelegalizowana całkowicie w pakcie Brianda-Kellogga z 27 sierpnia 1928 roku. Po II Wojnie Światowej zakaz agresji stał się jedną z głównych norm praw międzynarodowego, usankcjonowaną w Karcie Narodów Zjednoczonych z 26 czerwca 1945 roku.
W kolejnych latach trwały prace nad określeniem istoty agresji, uwieńczone przyjęciem przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 14 grudnia 1974 roku rezolucji nr 3314 zawierającej definicję agresji. Wprowadza ona zasadę pierwszeństwa, oznaczającą że agresorem jest państwo, które pierwsze popełni jeden z następujących czynów:
1) zbrojny atak, okupacja wojskowa lub aneksja przy użyciu siły,
2) bombardowanie lub użycie jakiejkolwiek broni przeciw terytorium innego państwa,
3) blokada portów lub wybrzeży,
4) atak na siły zbrojne, marynarkę handlową lub lotnictwo cywilne innego państwa,
5) użycie sił zbrojnych stacjonujących na terytorium innego państwa w sposób sprzeczny z porozumieniem określającym warunki stacjonowania,
6) udostępnienie własnego terytorium innemu państwu, które wykorzystuje je do dokonania agresji przeciw państwu trzeciemu,
7) wysyłanie zbrojnych band dokonujących ataków przeciw innemu państwu.
Lista ta nie jest wyczerpująca - Rada Bezpieczeństwa ONZ może postanowić, że także inne czyny stanowią agresję. Tenże organ jest upoważniony do stwierdzenia odpowiedzialności międzynarodowej za agresję oraz postanowić o podjęciu akcji zbrojnej przeciw agresorowi. Jak dotychczas decyzję taką podjęto zaledwie dwukrotnie: w 1950 roku przeciw Korei Północnej, która dokonała agresji na Koreę Południową i w 1991 roku przeciw Irakowi, który zaanektował Kuwejt. |
