 Biografie
Rudolf Modrzejewski
Rudolf Modrzejewski lub Ralph Modjeski (ur. 27 stycznia 1861 w Bochni, zm. 26 czerwca 1940 w Los Angeles) – polski i amerykański inżynier, budowniczy linii kolejowych i mostów, pionier w budownictwie mostów wiszących.
Życie rodzinne
Urodził się w Krakowie (według innych źródeł) jako syn polskiej pary aktorskiej Heleny Modrzejewskiej i Gustawa Zimajera. Kiedy Rudolf miał 6 lat, ojciec, który wcześniej rozstał się z Heleną, porwał go i przez 3 lata trzymał w ukryciu. W wieku piętnastu lat Rudolf wraz z matką emigrował do USA. Obywatelstwo amerykańskie uzyskał podczas studiów w paryskiej École nationale des ponts et chaussées (Państwowej Szkole Dróg i Mostów), w 1883. Za pierwszym podejściem w 1880 roku nie udało mu się zdać egzaminów wstępnych (zajął 27. lokatę, a wolnych miejsc było 25). Zamierzał wówczas zostać pianistą – za młodu uczył się z Ignacym Janem Paderewskim. Ostatecznie został jednak przyjęty na tę prestiżową uczelnię rok później. We Francji używał oficjalnie nazwiska Ralph Modjeski, skracając trudne do wypowiedzenia nazwisko Modrzejewski i czyniąc je łatwiejszym w artykulacji dla ludzi zachodu. Nigdy nie zerwał jednak swoich kontaktów z Polską – dużo pisał po polsku i zawsze podkreślał swoje pochodzenie. Korespondencję w języku polskim kierowaną do kraju zawsze podpisywał pełnym polskim nazwiskiem Rudolf Modrzejewski. 28 grudnia 1885 roku wziął ślub z Felicją Benda w polskim kościele katolickim w Nowym Jorku. Mieli trójkę dzieci: Feliksa, Marylę i Karola. W 1931 roku małżonkowie rozwiedli się po trwającej od 1916 roku separacji. W tym samym roku siedemdziesięcioletni już Modrzejewski poślubił Virginię Mary Giblin, swoją dotychczasową kochankę.
Kariera
Do USA wrócił z Paryża – ukończywszy tam studia z wyróżnieniem – w 1885 i podjął pracę inżyniera najpierw pod okiem konstruktora, „ojca budownictwa mostów amerykańskich”, George S. Morisona. W 1893 założył w Chicago własne biuro projektowe (istniejące do dziś pod nazwą Modjeski & Masters, po dołączeniu do niej w 1924 Franka M. Mastersa). W 1911 otrzymał doktorat inżynierii w Illinois State University, w 1922 Medal Franklina, w 1929 roku złoty Medal Johna Fritz'a.
Światowej sławy inżynier, budowniczy linii kolejowych i mostów. Pionier w budownictwie mostów wiszących. Zbudował prawie 40 mostów na największych rzekach Ameryki Północnej. Odegrał znaczącą rolę jako wychowawca następnych pokoleń amerykańskich konstruktorów i budowniczych mostów. Był pionierem praktycznego zastosowania w budowie mostów wiszących sprężystych stalowych pylonów, zamiast stosowanych wcześniej murowanych wież Ciężar mostów według tej konstrukcji w znacznej mierze wisiał nad wodą zamiast opierać się na podporach. Przy okazji 75 urodzin Modrzejewskiego w 1936 wartość zbudowanych przez niego mostów oszacowano na 200 mln dolarów. Jego uczniem był m.in. twórca słynnego mostu Golden Gate w San Francisco – Joseph B. Strauss.
Upamiętnienie
- W marcu 2008 r. imieniem Rudolfa Modrzejewskiego nazwano most Fordoński w Bydgoszczy[8].
- Konstruktor jest także patronem Zespołu Szkół Geodezyjno-Drogowych w Poznaniu[9].
- Od 2019 roku patron ulicy na wrocławskim Brochowie[10].
Kariera w datach
- 1882–1885 – studia w École nationale des ponts et chaussées w Paryżu, którą kończy z wyróżnieniem,
- 1885 – asystent konstruktora mostów – George’a S. Morisona,
- 1893 – własne biuro konstrukcyjne w Chicago,
- 1902 – 1905 - przedsiębiorstwo Noble&Modejski realizuje projekt mostu w Thebes dla Southern Illinois and Missouri Company gdzie po raz pierwszy na tak dużą skalę używa do budowy przęseł betonu
- 1903 – prasa amerykańska uznaje Rudolfa Modrzejewskiego za najwybitniejszego specjalistę w dziedzinie budowy mostów, zostaje uznany przez stowarzyszenie techniczne ASCE za inżyniera roku,
- 1911 – tytuł doktora inżynierii Uniwersytetu Stanu Illinois,
- 1913 – rozprawa naukowa o projektowaniu wielkich mostów,
- 1922 – medal Instytutu im. B. Franklina w Filadelfii,
- 1929 – R. Modrzejewski zostaje laureatem John Fritz Gold Medal, najwyższego amerykańskiego odznaczenia w dziedzinie inżynierii,
- 1929 – doktorat honoris causa Politechniki Lwowskiej.
Wybrane projekty
W sumie na amerykańskich rzekach Modrzejewski wybudował ponad 30 mostów w tym m.in.:
Thebes Bridge na Missisipi, Thebes, Illinois (1904),
McKinley Bridge (1910),
Cherry Street Highway Bridge (1912),
Harahan Bridge w Memphis (1916),
Quebec Railway w Kanadzie (1917),
Benjamin Franklin Bridge w Filadelfii (1926),
Ambassador Bridge w Detroit (1929),
Mid-Hudson Bridge w Pougkeepsie (1930),
Huey P. Long w Nowym Orleanie (1936),
San Francisco-Oakland Bay Bridge łączący San Francisco z Oakland poprzez Zatokę San Francisco (1936),
Blue Water Bridge łączący Port Huron (Michigan, USA) z Sarnia (Ontario, Kanada) (1938).
©® GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM nAWARA |
