 Festiwal strachu (Masterton Graham)
Graham Masterton
Festiwal strachu
Tytuł oryginału Festival of Fear
Sarkofag
Większość ludzi uważa, że „sarkofag” znaczy tyle co „grób”, jednak w rzeczywistości pochodzi ono od greckich słów sanc (mięso) i phagein (jeść), zatem jego poprawne tłumaczenie brzmi Jedzenie mięsa”.
Według Pliniusza ta dziwna nazwa wzięła się od żrącej materii, znalezionej w kamieniu z Assos w Troas, wykorzystywanym do produkcji trumien. Mawiano, że chowane w takich trumnach ciała rozpuszczają się w czasie krótszym niż czterdzieści dni.
„Sarkofagidy” to muchy żywiące się mięsem, które zwykle atakują skórę dzieci lub młodych zwierząt poprzez znajdujące się na niej rany lub otarcia. Wiedza o ich rozwoju pozwala uzyskiwać informacje wykorzystywane przez entomologów sądowych dla określenia czasu zadania rany lub śmierci konkretnej osoby.
„Zjadacze mięsa” byli tematem antologii, dla której specjalnie zostało napisane poniższe opowiadanie. Antologia była ściśle limitowanym wydawnictwem, a złożyły się na nią opowiadania dobrze znanych autorów horrorów, którzy zechcieli wspomóc Charlesa Granta, amerykańskiego autora horrorów i miłośnika antologii, kiedy stanął on przed koniecznością poniesienia znacznych wydatków na rehabilitację po długiej i ciężkiej chorobie.
Współautorom tej antologii nie postawiono żadnych ograniczeń ani warunków, kiedy pisali do niej swoje opowiadania, poza jednym: żadne z opowiadań nie mogło liczyć więcej niż 500 słów.
Współautorom tej antologii nie postawiono żadnych ograniczeń ani warunków, kiedy pisali do niej swoje opowiadania, poza jednym: żadne z opowiadań nie mogło liczyć więcej niż 500 słów.
Sarkofag
– Jesteś pewien, że to jest bezpieczne? – zapytała Maureen. Wieczorne słońce niespodziewanie nawiedziło jej pokój w akademiku, musiała więc unieść pulchną rękę, żeby osłonić oczy.
– Oczywiście, że jest bezpieczne – odparł Myron. – Robili to starożytni Egipcjanie w czasach panowania króla Setiego, w trzynastym wieku przed naszą erą. Kiedy król narzekał, że jedna z jego konkubin staje się zbyt pucołowata, eunuch znajdował żuka sarkofaga i wsuwał go pod jej skórę. Taki żuk krążył następnie w konkubinie przez kilka godzin. Te insekty zjadają podskórny tłuszcz i tylko na tym to polega. To takie naturalne odsysanie tłuszczu.
Maureen popatrzyła na małego brązowo-żółtego żuka, który usilnie walczył, żeby się wydostać z małego pudełka z przezroczystego plastiku. Wyglądał zupełnie niegroźnie, jak biedronka.
Myron zdjął okulary i wyczyścił je starannie koszulką z nadrukowanym wizerunkiem Alberta Einsteina.
– To twoja decyzja. Jasne, że twoje pięćdziesiąt dolarów umożliwi mi kupienie kolejnych rzadkich okazów insektów, ale przecież jesteś bardzo ładna również taka, jaka jesteś w tej chwili. Może trochę zaftig.
W końcu to zaftig ją przekonało.
– Zrobię to – powiedziała Maureen.
Uniosła się na łóżku i odrobinę podsunęła do góry sweter w rozmiarze XXL. Myron usiadł obok niej, ze sterylnego opakowania wyciągnął skalpel i z lewej strony brzucha naciągnął skórę na długości mniej więcej trzech cali.
– Zaboli, jakby mucha usiadła – powiedział i rozciął jej skórę na długości ćwierci cala, wsuwając skalpel w znajdujący się pod nią tłuszcz. Krew zaczęła się sączyć na jej elastyczne majtki.
Bardzo ostrożnie Myron otworzył plastikowe pudełko. Użył słomki do napojów, żeby zassać żuka, a następnie położyć go na otwartą ranę Maureen. Insekt natychmiast skrył się pod jej skórą.
– Czuję się, jakby chodził po mnie pająk – powiedziała Maureen. – A właściwie we mnie.
Myron popatrzył na zegarek.
– Wrócę dokładnie za dwie godziny. Do tego czasu będziesz wyglądała jak Gwyneth Paltrow.
* * *
Wychodząc z akademika, Myron niemal zderzył się z wysoką, szczupłą, ciemnowłosą dziewczyną w obcisłych dżinsach.
– Ellie? Ellie Newman? Ależ ty wyglądasz! Ellie wyszczerzyła zęby w uśmiechu.
– Dieta Atkinsa. Zrzuciłam czterdzieści osiem funtów.
– Wyglądasz wspaniale! Może wypijemy razem drinka?
* * *
Gdy Myron odprowadzał Ellie do jej akademika, usłyszał, jak zegar w kampusie wybija jedenastą.
– Cholera – zaklął i przycisnął dłoń do ust. – Maureen.
– Co z Maureen?
* * *
Otworzył drzwi jednym pchnięciem. Pokój Maureen pogrążony był w mroku. Włączył światło. Maureen ciągle leżała na łóżku. Jej twarz była czaszką, w której lśniły oczy, a jej skóra zwisała z ramion jak ciężkie zasłony na oknach.
– Myron – wyskrzeczała. – Czy jestem chuda, Myron?
Podszedłszy do niej, Myron usłyszał drapanie, docierające z łazienki, a zaraz potem żałosny jęk. Ostrożnie zajrzał do środka.
Pod umywalką tkwił wielki, rozdęty robal. Był przezroczysty, Myron mógł więc dostrzec, że wypełniają go grube zwały białego tłuszczu. Dopiero gdy przyjrzał się mu bliżej, zobaczył jego malutką czarną główkę i drobniutkie nóżki.
– Tak, Maureen, jesteś chuda – powiedział. – Nie masz nawet grama tłuszczu.
Burgery z Calais
Napisałem to opowiadanie po przeczytaniu kilku wnikliwych raportów na temat przemysłu fast foodów. Nie jestem przeciwnikiem szybkich dań i jestem przekonany, że – jak wszystko na tym świecie – mogą one zaszkodzić tylko wtedy, gdy człowiek nie zapanuje nad swoją żarłocznością i skonsumuje ich po prostu zbyt wiele.
Problemy pojawiają się w chwili, gdy wielonarodowe korporacje cateringowe zaczynają obniżać koszty produkcji kosztem jakości jedzenia. Gdybyśmy zaczęli wnikać w sposoby masowej produkcji hamburgerów, smażonych kurczaków i taco, przerażająca historia, którą za chwilę poznacie, prawdopodobnie zbladłaby w zestawieniu z rzeczywistością.
Mam nadzieję, że „Burgery z Calais” nie sprawią, że zwymiotujecie swój ostatni lunch, uważam jednak, że dostarczą wam materiału do poważnych przemyśleń.
Burgery z Calais
Nigdy nie interesowały mnie północne ani wschodnie regiony, ponieważ nienawidzę zimna i nie zamierzam poświęcać czasu obcesowym ludziom o rumianych twarzach, którzy tam mieszkają, noszą szorstkie płaszcze w kratę, wysokie gumowe buty i klepią człowieka z całej siły w plecy w momencie, kiedy się tego najmniej spodziewa, jakby uderzenie otwartą dłonią w plecy było najbardziej przyjaznym gestem znanym na ziemi.
Nie lubię także tego, co się tam dzieje. Każdy zachowuje się tam bardzo radośnie i bezpośrednio, jednak, wierzcie mi, ta bezpośredniość kryje w sobie naprawdę makabryczne sekrety, które mogłyby zamienić twoją krew w mrożone gazpacho.
Możesz więc odgadnąć, czytelniku, że było mi cholernie nie do śmiechu, kiedy na początku października ubiegłego roku wracałem do domu z wyspy Presąue w stanie Maine i mój ukochany mercury marquis wprost wyrzucił z siebie cały silnik na autostradę, niczym krowa wydająca na świat cielę.
Jedynym powodem, dla którego przejechałem całą tę trasę na wyspę Presque w stanie Maine, była chęć ostatniego pożegnania mojego starego kumpla z wojska Deana Brunswicka III (niech Bóg wybaczy mu to, co zrobił w pudełku na cygara, należącym do pułkownika Wrightmana). Nie mogłem się doczekać, kiedy w końcu wrócę na południe, lecz oto utknąłem pół mili przed Calais, w stanie Maine, miejscowością liczącą 4003 mieszkańców, jedną z najbardziej wysuniętych na północ i na wschód, tak odległą od prawdziwego świata, że trudno, aby się komuś przyśniła, nawet w najbardziej ponurych koszmarach.
Słowo „Calais” miejscowi ludzie wymawiają jako „CAL-us” [*: #_ftnref1 „CAL-us”: tutaj wymawiane jak „callous”, w znaczeniu angielskim: bezwzględny, bezduszny, bezlitosny (przyp. tłum.).] i uwierzcie mi, słowo „bezduszna” idealnie pasuje do tej małej, nieprzyjaznej człowiekowi miejscowości, położonej dokładne tam, gdzie znajduje się prawy łokieć Ameryki. Szczególnie gdy utkwi się w niej z pozbawionym silnika, nieubezpieczonym samochodem, z kartą Visa, nie mającą już pokrycia, z 226 dolarami w gotówce w kieszeni, bez przyjaciół i rodziny w domu, ale takiej rodziny, która ewentualnie mogłaby tu przysłać coś więcej niż tylko serdeczne pozdrowienia.
Zostawiłem mojego ukochanego mercury’ego na pochyłym liściastym poboczu przy południowej drodze międzystanowej nr 1 i piechotą ruszyłem do miasta. Ostatnio nie przepadałem za pieszymi przechadzkami, głównie dlatego, że od kiedy opuściłem armię w 1986 roku, mocno przybrałem na wadze, przede wszystkim z powodu patologicznego braku umiaru w jedzeniu zupy z ketmii, kurczaków smażonych na ostro w chrupiącej panierce, żeberek z grilla obficie smarowanych musztardą czy wreszcie placków z limonką. Moja gospodyni, Rita Personage, twierdzi, że kiedy zobaczyła mnie po raz pierwszy, pomyślała, iż to Orson Welles powstał z martwych, i muszę przyznać, że posiadam całkiem sporą kolekcję dwurzędowych sportowych marynarek, że nie wspomnę o kilku kapeluszach z szerokim rondem. Nie są one jednak w najlepszym stanie od czasu, gdy straciłem pracę w Louisiana Restaurant Association, stanowiącej haniebną fikcję polityczną, grupującą najmroczniejsze elementy z grona restauratorów East Baton Rouge. Ich słaba kondycja jest też efektem tego, że swoje 289 funtów wagi osiągałem stopniowo, a nie w jednej chwili.
Był wprost oślepiająco jasny dzień. Niebo było niebieskie jak atrament, a wszystkie drzewa mieniły się różnorakimi barwami, od złotej po czerwoną i jasnobrązową. Calais jest jednym z tych schludnych miast w Nowej Anglii, w których stoją białe domy z drewnianych desek oraz kościoły z wysokimi iglicami i w których ludzie bezustannie do siebie machają, jeżdżąc samochodami w tę i z powrotem z prędkością nie przekraczającą dwu i pół mili na godzinę.
Kiedy wreszcie dotarłem na północne przedmieścia miasta, byłem spocony jak szczur i cholernie chciałem się napić piwa. Za sobą usłyszałem jednak wycie syreny i kiedy się obejrzałem, zobaczyłem rzecz jasna policyjny samochód patrolowy. Zatrzymałem się, a funkcjonariusz opuścił szybę w oknie. Miał lustrzane okulary przeciwsłoneczne i wąsy koloru piasku, sprawiające wrażenie, jakby do górnej wargi przylepił sobie szczoteczkę do paznokci. Zużytą szczoteczkę. Pewnie znacie takie typy.
– Chyba nie przekroczyłem dozwolonej prędkości, panie oficerze?
Ściągnął okulary. Nie uśmiechał się. Nawet nie mrugnął powieką. Powiedział natomiast:
– Wygląda pan na człowieka, który ma problemy.
– Wiem. Przez sześć miesięcy byłem na diecie Redu-Quick i nie straciłem ani funta.
Nawet to go nie poruszyło.
– Potrzebuje pan pomocy? – zapytał mnie.
– Samochód mi się zepsuł ładnych kilkaset jardów stąd i idę właśnie do miasta, żeby się zorientować, czy nie znajdę kogoś, kto pomoże mi go naprawić.
– Zatem to pański zdezelowany brązowy marquis stoi przy drodze międzystanowej numer 1?
– Tak, mój. Na szczęście nie stało mu się nic takiego, z czym w ciągu kilku minut nie poradziłaby sobie zgniatarka do złomu.
– Zechce mi pan pokazać jakiś dokument?
– Jasne.
Podałem mu prawo jazdy i legitymację stowarzyszenia restauratorów. Uważnie się im przyjrzał i z jakiegoś nie znanego mi powodu autentycznie je powąchał!
– John Henry Dauphin, Choctaw Drive, East Baton Rouge. Znajduje się pan bardzo daleko od domu, panie Dauphin.
– Pochowałem właśnie na wyspie Presque jednego z moich kumpli z wojska.
– I przejechał pan całą tę drogę samochodem?
– Jasne. To przecież tylko dwa tysiące trzysta siedem mil. To pasjonująca podróż, jeśli się nie ma nic lepszego do roboty.
– Louisiana Restaurant Association… To tam pan pracuje?
– Tak – skłamałem. W końcu nie musiał wiedzieć, że jestem bezrobotny. – Jestem konsultantem do spraw higieny. Pewnie nigdy by pan nie zgadł, że zawodowo zajmuję się jedzeniem.
– W porządku. Najlepsze, co może pan teraz zrobić, to zatelefonować do Lyle’s Autos. Warsztat znajduje się przy drugim końcu Main Street. Niech się pan postara, żeby jak najszybciej ściągnęli pański samochód z autostrady. Jeśli chce się pan gdzieś zatrzymać na noc, mogę polecić Calais Motor Inn.
– Dziękuję. Zapewne krótko tutaj zostanę. To chyba miłe miasto. Bardzo… bardzo ładnie posprzątane.
– Bez wątpienia – powiedział policjant, jakby chciał mnie ostrzec, żebym nie robił nic, co mogłoby ten stan zmienić.
Oddał mi dokumenty i odjechał, obowiązkowo w ślimaczym tempie.
* * *
Lyle’s Autos prowadził przysadzisty mężczyzna o nazwisku Nils Guttormsen. Miał siwe włosy ostrzyżone na jeża i bezustannie zdziwioną twarz, jak pręgowiec amerykański, cofający się przez barierę dźwięku. Wycenił mnie na marne 65 dolców za ściągnięcie samochodu do warsztatu, co stanowiło zaledwie jedną czwartą wszystkich moich pieniędzy, po czym uznał, że może z powrotem złożyć silnik mojego samochodu za nie mniej niż 785 dolców, co stanowiło kwotę o 784 dolce większą, niż ten silnik był wart.
– Ile czasu to zajmie, Nils?
– Hm, John, potrzebujesz go bardzo szybko?
– Właściwie to nie, Nils… Pomyślałem, że mógłbym się trochę pokręcić po mieście. Nie musisz się specjalnie śpieszyć.
– W porządku, John. Części do przekazu napędu muszę ściągnąć z Bangor. Byłby więc gotowy, powiedzmy, na wtorek.
– Doskonale, Nils. Jeśli chcesz, możesz się nim pobawić nawet dłużej. Możesz go zrobić na następny czwartek. Albo na jeszcze następny.
– Będziesz potrzebował auta zastępczego, kiedy będę się zajmował twoim, John?
– Czy ja wiem, Nils? Nie, chyba nie. Spacery dobrze mi zrobią, zrzucę wagę. Naprawdę, przyda mi się to.
– To zależy tylko od ciebie, John. Ale, gdybyś zmienił zdanie, mam parę szykownych toyot. Sprawiają wrażenie małych, ale w środku mają naprawdę mnóstwo miejsca. Są na tyle duże, że można by w nich przewozić kanapy.
– Dziękuję za komplement, Nils.
* * *
Zatargałem moją zniszczoną starą walizkę do Calais Motor Inn. By tam dotrzeć, musiałem przejść Main Street przez całe miasto, co chwilę przekładałem ją więc z ręki do ręki. Szczęśliwie w recepcji zaakceptowano moje wspomnienie po zasobnej karcie kredytowej bez cienia histerycznego śmiechu. Calais Motor Inn był zwyczajnym, wygodnym motelem, wyłożonym czystymi dywanami, z lśniącym barem, w którym cichutko grała muzyka. Tam właśnie natychmiast uraczyłem się trzema butelkami schłodzonego Molsona oraz potrójną kanapką ryżową z szynką i serem szwajcarskim. Do tego pochłonąłem jeszcze surówkę z białej kapusty i smażone ziemniaki, cienkie jak papierek, oraz dwie wielkie porcje lodów z chrupiącymi ciasteczkami, żeby dodać sobie energii.
Kelnerka okazała się ładną kobietą o zadartym nosku i jasnych włosach spiętych w kok. Wyglądała na Szwedkę.
– Dosyć już? – zapytała mnie.
– Dosyć czego? Lodów z chrupiącymi ciasteczkami czy Calais w ogóle?
– Mam na imię Velma.
– John – odparłem i uniosłem się z krzesła, obitego sztuczną skórą, żeby uścisnąć jej rękę.
– Po prostu tędy przejeżdżasz, John? – zapytała.
– Nie wiem, Velmo… Właściwie to mam ochotę spędzić tu trochę czasu. Gdzie ktoś taki jak ja mógłby znaleźć pracę? Tylko nie mów, że w cyrku.
– Czyżbyś pracował właśnie w cyrku?
– Dlaczego tak sądzisz, Velmo?
– Może dlatego, że tak chętnie dowcipkujesz na swój temat?
– Oczywiście, że nie pracuję w cyrku. Czyżbyś nie wiedziała, że prawo federalne nakazuje, iż wszyscy grubi faceci mają być zabawni? Nie, jestem realistą. Wiem, co mnie łączy z jedzeniem, i nauczyłem się z tym żyć.
– Jesteś całkiem przystojnym facetem, John, wiesz o tym?
– Nie oszukasz mnie, Velmo. Wszyscy grubi ludzie wyglądają tak samo. Gdyby tylko potrafili szybciej biegać, wszyscy okradaliby banki, ponieważ nikt nie jest w stanie ich odróżnić.
– Cóż, John, jeśli szukasz pracy, mógłbyś zbierać drobne ogłoszenia do lokalnej gazety, „The Quoddy Whirlpool”.
– Co takiego?
– Tutejsza zatoka nazywa się Passamaąuoddy, a przy Eastport mamy the Old Sow Whirlpool [*: #_ftnref2 whirlpool (ang.) – wir (przyp. tłum.).], największy wir wodny na zachodniej półkuli.
– Rozumiem. Dzięki za ostrzeżenie.
– Powinieneś zrobić sobie przejażdżkę dookoła Quoddy Loop. Jest piękna. Ma mnóstwo nabrzeży dla rybaków, latarni morskich, jezior. Także kilka dobrych restauracji.
– Mój samochód stoi obecnie w warsztacie, Velmo. Ale to nic poważnego. Wypadł z niego silnik.
– Możesz pożyczyć mój, John. Co prawda to tylko volkswagen, ale prawie go nie używam.
Podniosłem na nią wzrok i zmrużyłem oczy. W Baton Rouge ludzie bywają grzeczni i mają swój południowy urok, jednak nie potrafię sobie wyobrazić żadnego z nich, oferującego swój samochód komuś zupełnie nieznajomemu, a zwłaszcza takiemu, który wystarczy, że usiądzie w fotelu kierowcy, a już zniszczy zawieszenie.
– To bardzo miłe z twojej strony, Velmo.
* * *
Kupiłem „The Quoddy Whirlpool”. Gdyby ktoś się wybierał na operację wszczepienia bypassów, można by mu dać tę właśnie gazetę zamiast znieczulenia. W dziale „Potrzebna pomoc” ktoś szukał utalentowanego fachowca, naprawiającego drzwi z siatką przeciwko owadom, ktoś inny ogłaszał, że potrzebuje doświadczonego mechanika do naprawiania wentylatorów, a jeszcze ktoś inny szukał osoby, która dwa razy w tygodniu wychodziłaby na spacer z psem rasy presa canario. Ponieważ przypadkiem wiedziałem, że presa ca – nario osiągają dwie stopy wzrostu i ważą niemal tyle samo co ja, a dwa z nich niedawno rozerwały na krwawe strzępy Bogu ducha winną kobietę w San Francisco, absolutnie nie miałem zamiaru starać się o ostatnie z tych zajęć.
W końcu dotarłem do Maine Job Service przy Beech Street. Siedział tam za biurkiem łysy osobnik w zielonym, zapinanym na zamek błyskawiczny, zrobionym na drutach swetrze i co chwilę wpatrywał się w fotografię swojej żony o wystających zębach (to ona prawdopodobnie była twórczynią owego zielonego swetra). Ja z kolei, stojąc przed nim, przez cały czas musiałem osłaniać dłonią oczy, gdyż promienie słońce padały przez okno prosto na moją twarz.
– Zatem na czym się pan zna, panie Dauphin?
– Och, bardzo proszę, mam na imię John. Zajmuję się higieną w restauracjach. Mam uprawnienia FSIS, które uzyskałem na Uniwersytecie w Baton Rouge, oraz dziewięcioletnie doświadczenie zawodowe, które uzyskałem, pracując dla Louisiana Restaurant Association.
– Co cię sprowadza do Calais w stanie Maine, John?
– Po prostu poczułem, że gwałtownie potrzebuję zmiany miejsca pobytu. – Zerknąłem na tabliczkę z jego nazwiskiem, stojącą na biurku. – Martin.
– Obawiam się, że nie mam obecnie niczego, co odpowiadałoby twoim kwalifikacjom, John. Ale miałbym jedną lub dwie oferty, związane z cateringiem.
– Cóż to za oferty, związane z cateringiem, Martin?
– W Vittles potrzebują osoby do zmywania naczyń… Vittles to doskonała restauracja, jedno z tych miejsc w mieście, gdzie można najlepiej zjeść. Mieści się w Calais Motor Inn.
– Ach! – Jako gość Calais Motor Inn jakoś nie mogłem sobie wyobrazić siebie jedzącego kolację w restauracji, a potem zanoszącego talerze, na których jadłem, do kuchni i zmywającego je.
– U Tony’ego potrzebny jest szef kuchni, odpowiedzialny za śniadania.
– U Tony’ego?
– Tony’s Gourmet Burgers, przy North Street.
– Rozumiem. Ile tam płacą?
– Więcej niż w Burger Kingu czy w McDonaldzie. Mają placówki w całym Maine i jeszcze w New Brunswick, ale to jest raczej interes rodzinny. To są raczej wykwintne restauracje, jeżeli rozumiesz, co mam na myśli. Zawsze zabieram tam moją rodzinę.
– Żadnych innych ofert nie masz?
– Mam mnóstwo ofert, związanych z rybołówstwem i wszystkim, co z tym związane. Potrafisz zarzucać sieci?
– Zarzucać sieci? Żartujesz? Całe dzieciństwo spędziłem na trałowcach, łowiąc sardynki u wybrzeży Grenlandii.
Martin popatrzył na mnie z ukosa ponad biurkiem, za którym stałem z uniesioną ręką, jakbym mu zgłaszał, że muszę wyjść do toalety. Kiedy się odezwał, jego głos zabrzmiał bardzo oschle:
– Może jednak spróbujesz u Tony’ego, John? Może ci się tam akurat spodoba? Zatelefonuję do Le Rengesa i powiem mu, że właśnie do niego idziesz.
– Dzięki, Martin.
* * *
Tony’s Gourmet Burgers znajdowała się o jedną przecznicę od Burger Kinga i o dwie przecznice od McDonalda, przy zwyczajnej wysadzanej drzewami ulicy, po której pojazdy na czterech kołach toczyły się z prędkością dwóch i pół mili na godzinę i gdzie każdy pozdrawiał każdego machaniem ręki i każdy klepał każdego po plecach, jeśli tylko dwie osoby znalazły się od siebie w odległości wyciągniętego ramienia. Odnosiło się wrażenie, że w każdej chwili może dobiec naszych uszu dźwięk orkiestry grającej temat z Providence.
W każdym razie Tony miał całkiem przyjemnie wyglądającą restaurację o ceglanym froncie, z mosiężnymi lampami od karet, wiszącymi na zewnątrz, przyciągającymi wzrok wesoło błyskającymi sztucznymi płomieniami. Czarna tablica przed wejściem dumnie obwieszczała, że jest to „dom zdrowej, doskonałej żywności, z uczuciem przyrządzanej w naszych kuchniach przez osoby, które robią to z prawdziwą pasją”. Pomieszczenia wewnątrz wyłożone były panelami z ciemnego drewna oraz wyposażone w stoliki, przykryte zielonymi obrusami w kratę, z wyszytymi na nich złotą nicią wizerunkami jeleni o białych ogonach, czarnych niedźwiedzi i łosi. W środku tłoczyły się wesołe rodziny i z całą pewnością nie można było powiedzieć, że nie czuje się tu atmosfery. Miejsca było niezbyt wiele, ale goście czuli się prawie jak w domu. W każdym razie nie odnosiło się wrażenia obcej sterylności, jak w McDonaldzie.
Na tyłach restauracji znajdował się miedziany bar z otwartym grillem. Pryszczaty młody człowiek w zielonym fartuchu i w wysokiej zielonej czapie szefa kuchni przy akompaniamencie głośnego skwierczenia kapiącego tłuszczu przyrządzał na nim hamburgery i steki.
Podeszła do mnie rudowłosa dziewczyna w krótkiej zielonej plisowanej spódnicy i obdarzyła mnie 500 – watowym uśmiechem, okraszonym aparatem, który nosiła na zębach.
– Czy życzy pan sobie boks, czy stolik? – zapytała.
– Właściwie nie chodzi mi ani o jedno, ani o drugie. Mam wyznaczone spotkanie z panem Le Rengesem.
– Jest teraz na zapleczu. Zechce pan pójść za mną? Kogo mam zaanonsować?
– Johna.
Pan Le Renges siedział na skórzanym krwistoczerwonym krześle przy stoliku udającym antyk, na którym stał faks, srebrny zegar podróżny i szklanka wody sodowej. Był kościstym mężczyzną w wieku mniej więcej 45 lat o farbowanych włosach, sięgających kołnierzyka koszuli i uczesanych chyba przez geniusza, ponieważ niemal całkowicie zakrywały jego trupio bladą czaszkę. Miał ostry i pomarszczony nos, a jego oczy świeciły pod niezwykle gęstymi brwiami jak muchy plujki. Ubrany był w rozpiętą pod szyją białą koszulę z długim, modnym w latach siedemdziesiątych kołnierzykiem, i szyty na miarę trzyczęściowy garnitur. Odniosłem wrażenie, że zdaje mu się, iż nie tylko trochę przypomina Ala Pacino.
Na boazerii za jego plecami wisiał cały rząd różnych certyfikatów, wydanych przez Calais Regional Chamber of Commerce, Maine Restaurant Guide, a nawet przez Les Chevaliers de la Haute Cuisine Canadienne.
– Wejdź, John – powiedział pan Le Renges z wyraźnym francusko – kanadyjskim akcentem. – Usiądź, proszę… może na kanapie? Krzesło jest trochę…
– Trochę za małe?
– Miałem na myśli jedynie twoją wygodę, John. Widzisz, dążę do tego, żeby ludzie, którzy dla mnie pracują, zawsze czuli się szczęśliwi i zadowoleni. Nie mam biurka i nigdy go nie miałem. Biurko to takie stanowcze oświadczenie: jestem ważniejszy od ciebie. A ja wcale nie jestem ważniejszy. Każdy, kto tutaj pracuje, jest tak samo ważny i tak samo wartościowy.
– Przeczytał pan biblię McDonalda. Spraw, żeby twoi ludzie zawsze czuli się dowartościowani. Wtedy nie musisz im tak dużo płacić.
Bezsprzecznie panu Le Rengesowi niezbyt spodobała się ta uwaga. Wywnioskowałem to ze sposobu, w jaki szarpnął głową, niczym Data w Star Treku. Wywnioskowałem też, że jest on facetem, który stara się, aby nikt nie odszedł od niego nie w pełni uświadomiony, jaką wspaniałą jest on ludzką istotą.
Upił trochę wody sodowej i przyjrzał mi się znad oprawek okularów.
– Jesteś trochę zbyt dorosły jak na faceta, który szuka roboty jako szef kuchni od burgerów.
– Dorosły? Jestem w sposób pozytywny przejrzały. Od tak dawna pracuję w restauracjach z górnych półek tej gałęzi gospodarki, że uznałem, iż czas powrócić do korzeni. Jak by to powiedzieć, już dosyć czasu brudziłem ręce.
– W Tony Gourmet Burgers, John, higienę stawiamy ponad wszystko.
– Oczywiście. Kiedy mówiłem o brudnych rękach, użyłem metafory. Higiena w przygotowywaniu żywności to moja specjalność. Wiem wszystko o właściwym gotowaniu, odmrażaniu artykułów żywnościowych i niedłubaniu w nosie podczas przyrządzania sałatki Cezara.
– A jakie masz doświadczenie w samym gotowaniu, John?
– W wojsku byłem kucharzem. Trzykrotnie uzyskałem nagrodę Fort Polk za kulinarną doskonałość. Gotuję bardzo ekonomicznie. Potrafię nakarmić dwa plutony piechoty i pancerną grupę desantową, zużywając zaledwie półtora funta mielonej wołowiny.
– Jesteś zabawnym facetem, John – powiedział pan Le Renges, nie okazując jednak najmniejszego śladu rozbawienia.
– Jestem tłusty, Tony. A jedno idzie z drugim w parze.
– Nie chcę, żebyś mnie rozśmieszał, John. Chcę, żebyś przygotowywał burgery. I dla ciebie jestem panem Le Renges, pamiętaj.
Zaprowadził mnie do wyłożonej ciemnobrązowymi kafelkami kuchni, wyposażonej w lady ze stali nierdzewnej. Dwóch niezdarnych młodzieńców używało kuchenki mikrofalowej do rozmrażania zamrożonych hamburgerów, zamrożonego bekonu, zamrożonych pieczonych kurczaków oraz zamrożonych frytek.
– To jest Chip, a to Denzil.
– Jak leci, Chip, Denzil?
Chip i Denzil popatrzyli na mnie tępo i wymruczeli:
– Chyba w porzo.
– A to jest Letitia. – Ciemnowłosa dziewczyna o zmarszczonym czole z bolesnym wysiłkiem rwała sałatę lodową na kawałki. Przy czym wyglądało na to, że było to dla niej równie trudne jak wyrabianie koronek. – Letitia jest jedną z niepełnosprawnych członkiń naszej załogi – powiedział pan Le Renges, składając na jej ramieniu dłoń włochatą jak tarantula. – Stan Maine daje nam specjalne ulgi podatkowe na zatrudnianie niepełnosprawnych, lecz nawet gdyby tak nie było, zatrudniałbym Letitię. Już taki jestem, John. Zostałem powołany do czegoś więcej niż tylko żywienia ludzi. Zostałem powołany do wzbogacania ich życia.
Letitia spojrzała na mnie swymi rozbieganymi niebieskozielonymi oczami. Była ładna, lecz sprawiała wrażenie małomiasteczkowej królowej piękności, którą właśnie uderzono w głowę cegłą. Instynkt podpowiedział mi, że Tony Le Renges wykorzystuje ją nie tylko do rwania sałaty lodowej na kawałki.
– Jesteśmy dumni z nadzwyczajnej jakości naszej żywności – powiedział.
Bez cienia ironii otworzył wielką lodówkę na tyłach kuchni i pokazał mi zamrożone steki i pokryte szronem płaskie paczuszki surowego chili, gotowe do wrzucenia do wrzątku w opakowaniu. Pokazał mi też zamrożone warzywa, mrożony chleb kukurydziany i zamrożone kawałki homarów, które wystarczyło zalać gorącą wodą, by przygotować zupę. I było to w Maine, gdzie świeże homary spacerują sobie po wszystkich ulicach.
Nic z tego, co zobaczyłem, nie zaszokowało mnie jednak. Nawet najlepsze restauracje w dużym procencie korzystają z żywności paczkowanej i gotowej do podgrzania, a w McDo – naldach i Burger Kingach właściwie w ogóle nie używa się niczego innego. Nawet jajecznicę przygotowuje się tu ze sproszkowanych i paczkowanych jajek.
Wrażenie wywarł na mnie natomiast sposób, w jaki pan Le Renges potrafił sprzedawać to zwyczajne przemysłowe jedzenie jako „zdrową, doskonałą żywność, z uczuciem przyrządzaną w naszych kuchniach przez osoby, które robią to z prawdziwą pasją”, gdy tymczasem jej zdecydowana większość była byle jak komponowana w wielkich fabrykach przez robotników pracujących w systemie zmianowym za minimalne wynagrodzenie, robotników, których właściwie gówno obchodziło, jak będzie smakował wytwór ich pracy. Pan Le Renges prawdopodobnie wyczuł, jakim torem biegną moje myśli.
– Wiesz, na czym polega nasz sekret? – zapytał mnie.
– Jeśli mam się tutaj zatrudnić i tutaj gotować, panie Le Renges, myślę, że byłoby dobrze, gdyby mi pan go zdradził.
– Mamy najsmaczniejsze burgery pod słońcem, oto nasz sekret. McDonald i Burger King nie dorastają nam nawet do pięt. Gdy ktoś raz posmakuje naszego burgera, nie będzie chciał już jeść żadnego innego. Hej, Kevin, podaj mi burgera, żeby John mógł go spróbować.
– Nie ma potrzeby – zareagowałem. – Wierzę panu na słowo. Jadłem już dzisiaj kanapkę.
– Nie, John. Jeżeli zamierzasz tutaj pracować, nalegam.
– Niech pan posłucha, panie Le Renges, jestem z zawodu specjalistą z zakresu higieny żywności. Wiem, co wchodzi w skład burgerów, i dlatego z zasady ich nie jadam. Nigdy.
– Co pan mi właściwie sugeruje?
– Niczego nie sugeruję. Po prostu wiem z całą pewnością, że mielona wołowina zawiera w pewnej proporcji niezbyt miłe składniki, i nie mam nadzwyczajnej ochoty ich pochłaniać.
– Niezbyt miłe składniki? Co pan ma na myśli?
– Cóż, chodzi mi o produkty uboczne przetwarzania mięsa, jeśli życzy pan sobie, żebym powiedział to wprost. Bydło zabija się i ćwiartuje z taką szybkością, że jest nieuniknione, iż mięso zostaje zanieczyszczone pewną ilością ekskrementów.
– Posłuchaj mnie, John. Jak myślisz, w jaki sposób rywalizuję z McDonaldem i Burger Kingiem? Sprawiam, że moi klienci czują się lepsi od tych, którzy jadają w wielkich sieciach fast foodów. Sprawiam, że każdy z nich czuje się nadzwyczajnym, wyjątkowym gościem.
– Ale podaje pan im takie samo jedzenie.
– Oczywiście. Przecież do tego są przyzwyczajeni, to właśnie lubią. Tyle że u nas jest ono troszeczkę droższe i podajemy je w taki sposób, jak byśmy serwowali im coś naprawdę nadzwyczajnego. Gościmy ich jak w prawdziwych restauracjach, dlatego przychodzą tutaj świętować urodziny i inne uroczystości.
– Ale to przecież musi podnosić wasze koszty ogólne.
– Odbijamy to sobie na niższych cenach surowców.
– Chce pan powiedzieć, że kupuje pan żywność taniej niż McDonald? Jakim cudem? Przecież nie dysponuje pan nawet milionową częścią ich siły nabywczej.
– Współpracujemy ze spółdzielniami farmerów i hodowców bydła. Z drobnymi producentami, z którymi wielkie sieci fast foodów nie chcą robić interesów. To dlatego nasze burgery smakują lepiej i dlatego nie zawierają niczego, czego nie chciałbyś jeść.
Od grilla podszedł do nas Kevin z dobrze wypieczonym burgerem na talerzu. Jego pryszcze były zaognione od gorąca. Pan Le Renges wręczył mi widelec i powiedział:
– No, spróbuj.
Odkroiłem mały kawałek kotleta i uważnie się mu przyjrzałem.
– Nie nabiera mnie pan? – zapytałem.
– Ani trochę. Masz przed sobą tysiąc procent białka, gwarantuję.
Z trudem przełknąłem ślinę, po czym wsunąłem kąsek do ust. Żułem go powoli, starając się nie myśleć o rzeźniczych rampach, upstrzonych zwierzęcymi odchodami, które oglądałem wokół Baton Rouge. Pan Le Renges obserwował mnie uważnie swoimi oczyma, lśniącymi jak muchy plujki, co bynajmniej nie wpływało pozytywnie na mój apetyt.
Tymczasem, ku mojemu zaskoczeniu, burger okazał się całkiem smaczny. Był miękki, wystarczająco kruchy i dobrze przyprawiony cebulą, solą i pieprzem, a także leciutko chili. Można w nim było wyczuć jeszcze jeden zapach, prawie nie przebijający się ponad te przyprawy.
– Kminek? – zapytałem pana Le Rengesa.
– Aha. Żebyś wiedział. Ale smakuje ci, prawda? Odkroiłem jeszcze jeden kawałek.
– Tak, muszę przyznać, że tak.
Pan Le Renges klepnął mnie w plecy tak mocno, że prawie się zakrztusiłem.
– Widzisz, John? Teraz wiesz, co miałem na myśli, kiedy ci mówiłem, że moim posłannictwem jest wzbogacanie ludzkich egzystencji. Dzięki mnie drobni farmerzy nie wypadają z rynku i równocześnie oferuję ludziom w Calais bardzo ważne miejsce dla spotkań towarzyskich, serwując im najlepsze jedzenie, jakie można podawać w najniższych cenach. I to nie tylko w Calais. Restauracje Tony’s Gourmet Burgers mam także w Old Town, w Millinocket i w Water – ville, a w tych dniach otworzyłem moją flagową restaurację w St Stephen w Kanadzie, przy samej rzece.
– Gratuluję. – Zakaszlałem. – Kiedy miałbym zacząć pracę?
* * *
Śniłem, że siedzę przy oknie w restauracji Rocco przy Drusilla Lane w Baton Rouge, pałaszując stek z suma na ostro zapieczonego z serem i gęstym brązowym sosem. Zamawiałem właśnie pudding chlebowy, kiedy zadzwonił telefon i recepcjonistka poinformowała mnie ściśniętym głosem, że właśnie wybiła godzina piąta piętnaście nad ranem.
– Dlaczego mi pani o tym mówi? – zapytałem.
– Prosił mnie pan, żebym pana obudziła. O piątej piętnaście i właśnie jest piąta piętnaście.
Ciężko uniosłem się na łóżku. Za oknem wciąż było zupełnie ciemno. I właśnie w tym momencie przypomniałem sobie, że zostałem chef de petit dejeneur u Tony’ego i mam dokładnie o szóstej rano stawić się przy North Street, żeby otworzyć kuchnię i zacząć piec bekon, smażyć jajka i parzyć kawę w ekspresie.
Przyjrzałem się swojemu odbiciu w lustrze.
– Dlaczego sobie to robisz? – zapytałem sam siebie.
– Ponieważ jesteś perfekcjonistą, który szuka dziury w całym i który w życiu nie potrafił przymknąć oka nawet na trzy mysie bobki, pozostawione w Cajun Queen Restaurant, oto dlaczego. Zresztą, to prawdopodobnie nawet nie były mysie bobki, lecz po prostu ktoś się wygłupił na twój użytek.
– Wygłupy-trupy.
Na zewnątrz było tak zimno, że opustoszałe chodniki lśniły jak hartowane szkło. Dotarłem na North Street, gdzie Chip otwierał właśnie restaurację.
– Witaj, Chip.
– Czołem.
Pokazał mi, jak się wyłącza alarm i włącza światła. Następnie weszliśmy do kuchni i pokazał mi, jak włączać grill, jak wyjmować z lodówek zamrożony bekon i zamrożone hamburgery oraz jak mieszać „świeżo wyciśnięty” sok pomarańczowy (po prostu dodawać wodę).
Byliśmy w środku zaledwie od trzech minut, gdy w drzwiach restauracji pojawiła się młodziutka dziewczyna o mysich włosach, bladej twarzy i z sińcami pod oczyma.
– Cześć – powiedziała. – Jestem Anita. A ty pewnie masz na imię John?
– Cześć, Anita – odparłem. Wytarłem palce w zielony fartuch i podałem jej rękę. – Może wypijemy po filiżance kawy, zanim dopadną nas hordy głodomorów?
– Czemu nie? – Zamrugała oczyma. Z wyrazu jej twarzy wywnioskowałem, że źle mnie usłyszała i słowo „hordy” odebrała jako „kurwy”.
Zaatakowały nas jednak rzeczywiście hordy, które przewalały się przez lokal nie kończącym się strumieniem. Piętnaście po siódmej zajęte były wszystkie boksy i stoliki. Przyszli biznesmeni i urzędnicy pocztowi, kierowcy ciężarówek i nawet gliniarz o piaskowych włosach, ten, który zatrzymał mnie, kiedy wchodziłem do miasta. Nie do wiary, że wszyscy ci ludzie wstali tak wcześnie. A do tego byli tacy rześcy i zadowoleni z siebie, jakby wprost nie mogli się doczekać, kiedy zaczną codzienną harówkę. Słyszałem, jak się witali: „Dzień dobry, Sam. Jak się masz w ten zimny i mroźny poranek? Dzień dobry pani Trent! Widzę, że ubrała się pani ciepło i elegancko zarazem. Cześć, Rick! Wspaniały dzień mamy dzisiaj, prawda?” I tak dalej, i tak dalej.
Wszyscy nie tylko wyglądali rześko i chętnie ze sobą rozmawiali, ale i z ochotą jedli. Przez bite dwie godziny bez wytchnienia piekłem bekon, przerzucałem hamburgery na grillu, smażyłem jajka i nadawałem brązowy kolor peklowanej wołowinie. Anita krążyła od stolika do stolika, przyjmując zamówienia na soki, kawę i podwójne tosty, aż wreszcie, jeszcze przed ósmą, musiała ją wspomóc elegancka czarnoskóra dziewczyna o imieniu Oona.
Stopniowo jednak restauracja zaczynała się wyludniać. Miejsce powitań zajęły wesołe pożegnania, wzmacniane serdecznymi poklepywaniami po plecach. W końcu w restauracji pozostali już tylko dwaj kierowcy z FedEksu i starsza kobieta, która sprawiała wrażenie, jakby miała zamiar żuć swoje dwa plastry kanadyjskiego bekonu jeszcze przez co najmniej sześć miesięcy.
Właśnie wtedy jeden z kierowców FedEksu przyłożył dłoń do ust i wypluł coś na nią. Zmarszczył czoło, gdy zobaczył, co znalazł w swoim burgerze, i pokazał to koledze. Następnie wstał od stołu i podszedł do grilla, trzymając dłoń wciąż przy ustach.
– Złamałem cholerny ząb – powiedział.
– Jak to się stało? – zapytałem go.
– Ugryzłem burgera i oto, co w nim było. – Między kciukiem a palcem wskazującym trzymał niewielki przedmiot.
Wziąłem go od niego i obejrzałem ze wszystkich stron. Beż wątpienia miałem przed sobą kulę z pistoletu, lekko spłaszczoną w wyniku uderzenia w cel.
– Naprawdę, bardzo mi przykro – powiedziałem. – Przepraszam, ale pracuję dzisiaj pierwszy dzień w tej restauracji. Mogę jedynie poinformować o tym incydencie kierownictwo i zaproponować panu, aby zjadł pan śniadanie na nasz koszt.
– Będę musiał iść do cholernego dentysty – narzekał kierowca. – Nie znoszę cholernych dentystów. Co by się stało, gdybym to połknął? Mógłbym się zatruć ołowiem.
– Bardzo pana przepraszam. Pokażę tę kulę właścicielowi, kiedy tylko się zjawi w restauracji.
– To będzie cholernie dużo kosztowało, mówię panu. Chce pan zobaczyć, jak to paskudnie wygląda? – Zanim zdołałem go powstrzymać, otworzył szeroko usta i pokazał mi złamany siekacz i przeżutego hamburgera.
* * *
Pan Le Renges przyszedł o jedenastej. Na dworze wiało, więc wszystkie włosy miał z jednej strony głowy; przypominały skrzydło kruka. Zanim zdołałem się do niego odezwać, dał nura prosto do gabinetu i zamknął za sobą drzwi, zapewne po to, żeby starannie poprawić niesforną fryzurę. Wynurzył się z niego pięć minut później, energicznie zacierając ręce, jak człowiek, który aż się pali, żeby przystąpić do załatwiania interesów.
– No, John, jak poszło?
– Całkiem dobrze, panie Le Renges. Było tu mnóstwo ludzi.
– Jak zawsze. Ludzie potrafią docenić dobrą kuchnię.
– Mieliśmy tylko jeden problem. Pewien facet znalazł to w swoim burgerze.
Podałem mu kulę. Obejrzał ją uważnie, po czym pokręcił głową.
– Ta kula na pewno nie mogła się znajdować w żadnym z naszych burgerów, John.
– Sam widziałem, jak ją wypluł. Złamał na niej jeden z przednich zębów.
– Najstarszy trick pod słońcem. Facet powinien pójść do dentysty, idzie więc do restauracji i udaje, że złamał ząb na czymś, co tam jadł. Następnie próbuje naciągnąć restaurację, żeby uregulowała jego rachunek od dentysty.
– Według mnie tak to nie wyglądało.
– Dlatego, że nie masz takiego jak ja doświadczenia z nieuczciwymi klientami. Mam nadzieję, że go nie przeprosiłeś?
– Nie wziąłem od niego pieniędzy za śniadanie.
– Nie powinieneś był tak postępować, John. W ten sposób praktycznie przyznałeś, że restauracja odpowiada za to, co się stało. Miejmy nadzieję, że drań nie będzie próbował drążyć tej sprawy.
– Nie poinformuje pan o tym urzędu bezpieczeństwa i higieny?
– Oczywiście, że nie.
– A naszych dostawców?
– Wiesz tak samo dobrze jak ja, że za pomocą magnesu sprawdza się, czy mielona wołowina nie zawiera metalu.
– Jasne. Ale to jest kula wykonana z ołowiu, a magnesy nie wykrywają ołowiu.
– Nasi dostawcy nie strzelają do krów, John.
– Oczywiście, że nie. Ale przecież wszystko się może zdarzyć. Może jakiś nieodpowiedzialny gówniarz strzelił do stojącej na polu krowy i kula utkwiła w jej mięśniu?
– John, każdy z naszych burgerów jest z zachowaniem wszelkich przepisów odbierany przez nas od dostawców, którzy, jeśli chodzi o jakość mięsa, są naprawdę ortodoksyjni. Nie ma żadnej możliwości, żeby ta kula znajdowała się w którymś z naszych burgerów. Mam nadzieję, że jesteś gotów stanąć po mojej stronie i stwierdzić, że kiedy grillowałeś hamburgery dla klientów, w żadnym z nich nie zauważyłeś najmniejszego śladu po żadnej kuli.
– Oczywiście, nic nie zauważyłem. Ale…
Pan Le Renges wrzucił kulę do kosza na śmieci.
– Brawo, John. Rozumiem, że jutro znów przyjedziesz do pracy wcześnie rano, wypoczęty i rześki?
– Wcześnie rano, tak. Rześki? Być może.
* * *
W porządku, możecie mnie nazwać biurokratą, trzymającym się ściśle przepisów i niepotrzebnie dzielącym włos na czworo. Jestem jednak zdania, że każdą pracę należy wykonywać porządnie albo w ogóle nie warto wstawać rano z łóżka, żeby do niej śpieszyć, szczególnie jeśli pobudka musi następować nie później niż o piątej piętnaście. Wróciłem do Calais Motor Inn w nadziei na porządny lunch i zamówiłem sałatkę ze smażonym kurczakiem oraz sałatę lodową, pomidory, plastry bekonu, cheddar, mozarellę, a na dokładkę domowe grzanki z plastrami cebuli i pieczonymi piklami. Mimo że jedzenie tych smakołyków trochę mnie uspokoiło, nie mogłem odegnać od siebie myśli o kuli i przestać się zastanawiać, skąd mogła się wziąć. Byłem w stanie zrozumieć, że pan Le Renges nie chce meldować o incydencie inspektorom do spraw bezpieczeństwa i higieny, jednak nie pojmowałem, dlaczego nie zamierza powiedzieć kilku nieprzyjemnych słów własnemu dostawcy. Velma podeszła do mnie z kolejnym piwem.
– Jesteś dzisiaj bardzo poważny, John. A odnosiłam wrażenie, że z natury powinieneś być wesoły i szczęśliwy.
– Po prostu coś mnie dręczy, Velmo.
Usiadła obok mnie.
– Co słychać w pracy?
– Dzień jak co dzień. Grilluję, więc jestem. Dziś jednak wydarzyło się coś takiego… Sam nie wiem. Poczułem się trochę nieswojo.
– Co masz na myśli, John?
– Czuję się tak, jakby ktoś robił mi wodę z mózgu. Na wszelkie możliwe sposoby próbuję to rozgryźć, ale wciąż nic mi nie pasuje.
– Mów dalej.
Opowiedziałem jej o kuli i o tym, jak pan Le Renges upierał się, że nie złoży na jej temat żadnego raportu.
– Wiesz, takie rzeczy się zdarzają. Zdarzają się klienci, którzy przynoszą martwe muchy i wkładają je do sałatek, żeby tylko za nie nie płacić.
– Wiem. Ale jednocześnie nic nie wiem.
* * *
Po zjedzeniu podwójnej porcji lodów czekoladowych z wafelkami waniliowymi wróciłem do Tony’ego. Kończyła się właśnie pora lunchu.
– Czy pan Le Renges jest jeszcze na miejscu? – zapytałem Oonę.
– Pojechał do St Stephen. Nie będzie go przed szóstą, dzięki Bogu.
– Nie przepadasz za nim, co?
– Boję się go, jeśli musisz wiedzieć.
Wszedłem do gabinetu pana Le Rengesa. Na szczęście nie zamknął go na klucz. Zajrzałem do kosza na śmieci. Kula wciąż leżała na jego dnie. Wyciągnąłem ją i wrzuciłem do kieszeni.
* * *
Kiedy wracałem do Calais Motor Inn, zatrąbił na mnie duży niebieski pikap. Za kierownicą siedział Nils Guttormsen z Lyle’s Autos, wciąż ze zdziwioną miną.
– Odebraliśmy dziś z Bangor części do przekazu napędu, John. Za kilka dni twoja maszyna będzie jak nowa.
– To wspaniałe wieści, Nils. Ale nie musisz się przepracowywać.
Szczególnie że na razie nie mam forsy, żeby ci zapłacić.
* * *
Pokazałem kulę Velmie.
– To dziwne, prawda? – zareagowała.
– Masz rację, Velmo. Sprawa jest dziwaczna, ale to nie jest znowu taka niezwykła historia, żeby mięso w hamburgerze było czymś zanieczyszczone. Prawdę mówiąc, jest to raczej typowe niż nietypowe. Właśnie dlatego nigdy nie jadam hamburgerów.
– Chyba nie chciałabym tego słuchać, John.
– Powinnaś, Velmo. Popatrz, jeszcze niedawno w każdej ubojni był inspektor federalny, jednak administracja Reagana postanowiła zaoszczędzić, postanowiono więc, że zakłady, w których pakowane jest mięso, same ustanowią własne procedury w zakresie przestrzegania higieny. Liniowy System Inspekcji Uboju Bydła, tak to się nazywa, w skrócie LSIUB.
– Nigdy o tym nie słyszałam, John.
– Jako zwyczajny obywatel nie miałaś takiej możliwości, Velmo. Rezultat był jednak taki, że w ubojniach przestało się nagle odczuwać groźne oddechy inspektorów federalnych, większość z nich podwoiła tempo przetwórstwa, co znacznie zwiększyło ryzyko zanieczyszczenia mięsa. Jeśli tylko potrafisz sobie wyobrazić martwą krowę, powieszoną za nogi, i faceta, rozcinającego jej brzuch, a potem wyciągającego z niej wnętrzności ręką, co ciągle ma miejsce, powinnaś także zrozumieć, że ta praca wymaga wielkiej dokładności i wprawy. Jeśli pracownik wykona chociaż jeden fałszywy ruch, wnętrzności spadają na podłogę i wszystko rozpryskuje się dookoła, krew, flaki, odchody, wszelki brud, a dzieje się tak przeciętnie z jedną krową na pięć. W dwudziestu procentach przypadków.
– O, mój Boże!
– Ale jest jeszcze gorzej, Velmo. Ostatnio LSIUB pozwala firmom, które pakują mięso, nawet na oprawianie chorego bydła. Widziałem krowy, które docierały do ubojni z ropieniami, tasiemcami i wągrzycą. Płaty mięsa, które wysyła się do przerobu na hamburgery, bywają zanieczyszczone odchodami, włosami, insektami, drobinkami metalu, uryną i wymiotami.
– Uważaj, bo robi mi się niedobrze, John. Właśnie wczoraj wieczorem jadłam na kolację hamburgera.
– Niech to będzie twój ostatni, Velmo. W sumie nie chodzi o zanieczyszczenia, ale o jakość wołowiny, której się używa do produkcji hamburgerów. Większość krów, których mięso przeznacza się na hamburgery, to stare zasuszone egzemplarze, ponieważ są tanie, a ich mięso nie jest zbyt tłuste. Dużo w nim antybiotyków, a często zarażone jest bakteriami E. coli i salmonellą. Jeden hamburger bynajmniej nie zawiera mięsa jednego zwierzęcia, to zmielone mięso dziesiątek, a nawet setek krów. Wystarczy wśród nich jedna chora, żeby zanieczyścić trzydzieści dwa tysiące funtów mielonej wołowiny.
– To brzmi jak horror, John.
– Masz więcej niż stuprocentową rację, Velmo.
– Ale ta kula, John… Skąd ona się wzięła?
– Tego właśnie chciałbym się dowiedzieć, Velmo. Nie mogę jej pokazać inspektorom, ponieważ straciłbym pracę, a jeśli stracę pracę, nie będę w stanie zapłacić za naprawę samochodu i Nils Guttormsen mi go skonfiskuje, przez co nigdy już nie wrócę do Baton Rouge, chyba że, kurwa, spacerem, a to jest aż dwa tysiące trzysta siedem mil. – Aż tak daleko?
– Tak daleko.
– Dlaczego nie pokażesz jej Eddiemu Bertilsonowi?
– Czego?
– Kuli. Dlaczego nie miałbyś jej pokazać Eddiemu Bertilsonowi? Z Bertilson’s Sporting Guns and Ammo. To sklep z bronią, niedaleko stąd, na Orchard Street. Eddie powie ci, skąd pochodzi ta kula.
– Tak myślisz?
– Ja nie myślę, ja wiem. Eddie wie wszystko o broni i amunicji. Był kiedyś mężem mojej kuzynki Patricii.
– Jesteś moją gwiazdą, Velmo. Tak właśnie zrobię. Kiedy wrócę, może zjemy razem jakąś kolację, a potem z wielką energią będę się z tobą kochał.
– Nie.
– Nie?
– Lubię cię, John, ale nie.
– Och!
* * *
Eddie Bertilson był jednych z tych wszędobylskich natręciuchów, którzy najpierw z dostępnych źródeł spisują numery samolotów wojskowych, stacjonujących w Turcji, a później z wielkim zdziwieniem dają się aresztować za szpiegostwo. Muszę jednak przyznać, że o broni i amunicji wiedział dosłownie wszystko. Kiedy tylko wziął kulę do ręki, natychmiast wiedział, co to takiego.
Był niski i łysy, nosił okulary o przyciemnianych szkłach, z uszu wyrastały mu włosy, a chodził ubrany w koszulkę z wizerunkiem Grateful Dead, noszącą wyraźne dowody na to, że często wyciera w nią tłuste palce. Wcisnął w oko jubilerskie szkło powiększające i przez chwilę obracał kulę na wszystkie strony.
– Skąd pan to ma? – chciał wiedzieć.
– Muszę panu powiedzieć?
– Nie, nie musi pan, bo to ja powiem panu, gdzie ją pan znalazł. Wśród pamiątek weteranów z Wietnamu.
– Naprawdę?
Sklep z bronią był mały, ciasny i śmierdział oliwą. W gablotach za kontuarem znajdowały się strzelby myśliwskie najróżniejszych marek, a na ścianach wisiały fotografie wszystkiego, co człowiek odwiedzający Calais chciałby zabić: słonek, cieciorników, brązówek, krzyżówek oraz cyranek o niebieskich skrzydłach i cyranek o zielonych skrzydłach.
– Jest to pocisk kalibru 7.92, Gewehr Patrone 98, standardowa amunicja do Maschinengewehr 34, karabinu maszynowego, zaprojektowanego przez Louisa Stange’a dla armii niemieckiej w 1934 roku. Po drugiej wojnie światowej używali jej Czesi, Francuzi, Izraelici i Biafrańczycy. Trochę tej amunicji, ukradzionej Francuzom, pojawiło się w Wietnamie.
– Zatem to kula z karabinu maszynowego?
– Właśnie – odparł Eddie, rzucając pocisk na moją otwartą dłoń, wielce usatysfakcjonowany z własnej ekspertyzy.
– Zatem nikt by jej raczej nie używał, żeby zabić, powiedzmy, krowę?
– Nie. To niedorzeczne.
* * *
Następnego ranka Chip i ja otworzyliśmy restaurację jak zwykle i o ósmej była zatłoczona po same okna. Krótko przed dziewiątą zajechała przed nią czarna furgonetka i wysiadło z niej dwóch facetów w białych czapkach i fartuchach. Przeszli boczną alejką i zapukali do restauracji od zewnątrz, do drzwi kuchennych.
– Dostawa z St Croix Meats – powiedział jeden z nich. Był krępym mężczyzną z wąsem morsa i ukośną ciętą raną, biegnącą w poprzek ust, jakby ktoś kiedyś za pomocą maczety kazał mu się zamknąć.
– Jasne – powiedział Chip i otworzył zamrażarkę.
Dostawca razem z kumplem zapakowali do zamrażarki dziesięć kartonowych pudeł, opatrzonych nalepką „mrożone hamburgery”.
– Zawsze odbierasz hamburgery z tej samej firmy? – zapytałem Chipa.
– Jasne, od St Croix. Pan Le Renges jest jej właścicielem.
– Aha.
Nic zatem dziwnego, że pan Le Renges nie chciał rozmawiać z dostawcą na temat kuli, był nim on sam. Przechyliłem głowę, chcąc przeczytać adres. US Route numer 1, a więc droga międzystanowa numer 1, Robbinstown.
* * *
Było jasne, słoneczne popołudnie i lasy wokół Calais mieniły się złotem, purpurą i wszystkimi odcieniami rdzy. Velma prowadziła auto autostradą międzystanowa numer 1. Z radia cicho sączyły się dźwięki Something Stupid w wykonaniu Nancy i Franka Sinatry.
– Nie wiem, dlaczego to robisz, John. To znaczy, kogo w ogóle obchodzi, że ktoś znalazł kulę karabinową w swoim hamburgerze?
– Mnie to obchodzi, Velmo. Uważasz, że będę w stanie spokojnie przeżyć resztę życia, nie dowiedziawszy się, jakim sposobem amerykańska krowa została postrzelona kulą z karabinu maszynowego rodem z Wietkongu?
Znalezienie St Croix Meats zabrało nam prawie godzinę, ponieważ jego budynek znajdował się na tyłach strefy przemysłowej. Miał kształt prostokąta, stało przed nim sześć albo siedem czarnych furgonetek i nigdzie nie było widać logo firmy. O tym, że dotarliśmy na właściwe miejsce, przekonałem się dopiero wtedy, gdy zobaczyłem pana Le Rengesa, przechadzającego się przed budynkiem z największym i najokropniejszym psem, jakiego kiedykolwiek widziałem. Nie jestem ekspertem, jeśli chodzi o psy, nagle jednak jasno zdałem sobie sprawę, kto zamieścił ogłoszenie w „The Quoddy Whirlpool” w sprawie wyprowadzania presa canario.
– Co chcesz teraz zrobić? – zapytała mnie Velma. Przed bramą stał strażnik i nie było najmniejszej szansy, że facet ważący 289 funtów w rozwianym białym płaszczu przeciwdeszczowym przejdzie tamtędy bez zwracania na siebie uwagi.
W pewnej chwili zobaczyłem jednak tego samego mężczyznę z ukośną raną, który dzisiaj rano dostarczył hamburgery do restauracji. Wskoczył do kabiny jednej z furgonetek, włączył silnik i zaczął manewrować nią na dziedzińcu.
– Jedźmy za tą furgonetką – poprosiłem Velmę.
– Po co, John?
– Chcę tylko zobaczyć, dokąd pojedzie.
– Przecież to miała być randka, John.
– Jeszcze będzie, obiecuję.
– Kolacja i energetyczna miłość?
– Moglibyśmy dać sobie spokój z kolacją, jeśli nie jesteś głodna.
* * *
Jechaliśmy za furgonetką prawie przez dwie i pół godziny, aż w końcu zaczęło się ściemniać. Zaskoczyło mnie, jaką trasę wybrali kierowcy. Najpierw zatrzymali się w małym centrum medycznym w Pembroke. Potem pojechali do kliniki weterynaryjnej na przedmieściach Mathias. Następnie okrężną drogą ruszyli do Calais, odwiedzając po drodze dwie małe fermy mleczne, i wreszcie zatrzymali się w mieście przy tylnym wejściu do Calais Memoriał Hospital.
Nie zawsze mogliśmy obserwować, co się dzieje, ale na jednej z ferm mlecznych dostrzegliśmy, jak kierowcy wynoszą z budynków krowie tusze, a w Memoriał Hospital zobaczyliśmy, jak wypychają na zewnątrz wielkie kontenery na kółkach, bardzo przypominające pojemniki na brudną bieliznę.
– Muszę już wracać do pracy – powiedziała Velma. – O szóstej zaczynam zmianę.
– Nie rozumiem tego, Velmo. Wywieźli z tych ferm martwe krowy, lecz przecież przepisy federalne stanowią, że bydło należy oporządzać najpóźniej dwie godziny po uboju. Po tych dwóch godzinach bakterie rozmnażają się w takim tempie, że jest niemal niemożliwe, żeby się ich pozbyć.
– Zatem pan Le Renges robi swoje hamburgery ze zgniłej wołowiny?
– Wszystko na to wskazuje. Ale to chyba jeszcze nie wszystko. Rozumiem zgniłą wołowinę. Dziesiątki ubojni jej używają. Dlaczego jednak furgonetka zajechała do szpitala? I do weterynarza?
Velma zatrzymała samochód przed motelem i popatrzyła na mnie.
– Och, chyba nie myślisz poważnie o tym, co mówisz?
– Muszę zajrzeć do środka fabryki, w której pakują mięso, Velmo.
– Jesteś pewien, że nie ugryzłeś kęsa większego, niż jesteś w stanie przeżuć?
– Bardzo trafne pytanie, Velmo.
* * *
Poziom mojej energii znów zaczął opadać, dlatego potraktowałem się kanapką ze smażonymi krewetkami i kilkoma butelkami Molsona oraz trójkątnym ciastkiem orzechowym w dietetycznym rozmiarze. Następnie poszedłem do szpitala i zbliżyłem się do tylnego wyjścia, gdzie wcześniej parkowała furgonetka z St Croix Meats. Szpitalny portier o tłustych włosach i zezowatym spojrzeniu stał na zewnątrz i palił papierosa.
– Jak leci, przyjacielu? – zapytałem go.
– W porządku. Mogę panu w czymś pomóc?
– Chyba tak. Szukam przyjaciela. W dawnych latach sporo razem wypiliśmy.
– Naprawdę?
– Ktoś mi powiedział, że gdzieś tutaj pracuje, jest kierowcą furgonetki. Dowiedziałem się, że widziano go w okolicy szpitala.
Portier o tłustych włosach wypuścił dym przez nos.
– Furgonetki przyjeżdżają tu i wyjeżdżają przez cały dzień.
– Ten facet ma brzydką bliznę, biegnie w poprzek jego ust. Trudno go nie zapamiętać.
– Chodzi panu o faceta z BioGlean?
– BioGlean?
– Jasne. Zbierają, jak by to powiedzieć, resztki po zabiegach chirurgicznych i się ich pozbywają.
– Co to znaczy „resztki po zabiegach chirurgicznych”?
– Chyba pan wie, co to takiego. Komuś amputuje się nogę, komuś obetnie rękę. Poza tym płody po aborcji i tak dalej. Zdziwiłby się pan, ilu takich rzeczy pozbywa się pracujący pełną parą szpital.
– Myślałem, że się je pali.
– Wcześniej tak było, ale BioGlean specjalizuje się w usuwaniu takich szczątków, a poza tym przekazywanie ich tej firmie jest tańsze niż utrzymywanie przez cały dzień spalarni na chodzie. Ludzie z BioGlean oglądają nawet wraki samochodów na złomowiskach i wydobywają z nich resztki zwłok. To pan nie wie, że gliniarze tego nie robią, mechanicy nie chcą robić, a przecież ktoś musi. – Portier urwał, po czym rzucił pytanie: – Jak pan się nazywa? Następnym razem, kiedy pański przyjaciel się tu pokaże, powiem mu, że go pan szukał.
– Ralph Waldo Emerson. Zatrzymałem się w Chandler House przy Chandler.
– Jasne. Ralph Waldo Emerson. Zabawne. Gdzieś już słyszałem to nazwisko.
* * *
Pożyczyłem samochód od Velmy i wróciłem do Robbinstown. Zaparkowałem w cieniu wielkiej hurtowni komputerowej. Budynek St Croix Meats otoczony był wysokim płotem, zwieńczonym drutem kolczastym, a prowadząca na dziedziniec firmy brama była jasno oświetlona. W budce przy wjeździe siedział umundurowany strażnik i czytał „The Quoddy Whirlpool”. Przy odrobinie szczęścia lektura gazety powinna go uśpić i mógłbym obok niego przejść.
Czekałem prawie godzinę, jednak nie kroiła się żadna okazja, żebym mógł się wślizgnąć do środka. Wszystkie światła paliły się jasno, a od czasu do czasu moim oczom ukazywali się robotnicy w kaskach i w długich gumowych fartuchach, wchodzący i wychodzący z budynku. Może nadszedł czas, żebym zrezygnował z odgrywania roli detektywa i zatelefonował na policję?
Temperatura na dworze z każdą chwilą była coraz niższa. W małym volkswagenie Velmy zaczynałem marznąć i cierpnąć. Wreszcie musiałem wysiąść i rozprostować nogi. Podszedłem do bramy tak blisko, jak tylko mogłem, by nie zostać zauważony, i przystanąłem pod stanowczo zbyt cienkim pniem klonu. Czułem się jak słoń, który próbuje jję skryć za latarnią uliczną. Strażnik wciąż nie spał. Może czytał ekscytujący artykuł o nagłym spadku cen dorszy?, Chciałem dać już sobie spokój, kiedy za plecami usłyszałem nadjeżdżający samochód. Zdołałem jakoś się ukryć za drzewem i pan Le Renges przejechał obok mnie, zmierzając prosto do bramy. W pierwszej chwili odniosłem wrażenie, że obok niego w leksusie ktoś siedzi, jednak zaraz zdałem sobie sprawę że to tylko wielki, wstrętny presa canario. Wyglądał jak skrzyżowanie doga niemieckiego z kundlem z piekła rodem, jednak był znacznie większy. Na chwilę odwrócił łeb i zobaczyłem w jego ślepiach szkarłatne płomienie. Wierzcie mi, miałem wrażenie, jakby patrzył na mnie sam szatan.
Strażnik wyszedł z budki, żeby otworzyć bramę. Ucięli sobie z panem Le Rengesem krótką pogawędkę. W mroźnym wieczornym powietrzu z ich ust wydobywały się kłęby pary. Pomyślałem, że mógłbym przykucnąć i spróbować dostać się do rzeźni za samochodem pana Le Rengesa, jednak zaraz doszedłem do wniosku, że nie ma najmniejszej szansy, abym mógł to uczynić niezauważony.
– Wszystko w porządku, Vernon?
– Cicho tu jak w grobie, panie Le Renges.
– Takie odpowiedzi lubię, Vernon. Jak się ma twoja córka, Louise? Poradziła sobie z autyzmem?
– Niezupełnie, panie Le Renges. Lekarze mówią, że to jeszcze trochę potrwa.
Pan Le Renges wciąż rozmawiał ze strażnikiem, kiedy niespodziewanie jedna z jego dużych czarnych furgonetek nadjechała z warkotem i stanęła za leksusem. Kierowca czekał cierpliwie, w końcu pan Le Renges był jego szefem. Przez moment wahałem się, po czym chyłkiem wyszedłem zza drzewka i zaszedłem furgonetkę od tyłu. Przy jej drzwiach do ładowni znajdował się aluminiowy stopień, a na podwójnych drzwiach dwie klamki, których mogłem się przytrzymać.
– Chyba postradałeś cholerne zmysły – powiedziałem sam do siebie.
Mimo to pośpiesznie wspiąłem się na stopień, najzgrabniej, jak tylko potrafiłem. Ktoś tak ciężki jak ja nie wskakuje przecież na stopień samochodu, chyba że chce, aby kierowca podskoczył w kabinie, jak wystrzelony z katapulty i uderzył głową w sufit.
Zdawało się, że pan Le Renges będzie gadał w nieskończoność, w końcu jednak pomachał do strażnika i wjechał na dziedziniec, a furgonetka podążyła za jego leksusem. Mocno przywarłem do tylnych drzwi, w nadziei że nie będę zanadto rzucał się w oczy, strażnik natychmiast jednak zamknął bramę i wrócił do swojej budki, po czym znowu pogrążył się w lekturze gazety, nie rzucając w moim kierunku nawet jednego spojrzenia.
Z rzeźni wyszedł mężczyzna w zakrwawionym białym fartuchu i w kasku, po czym otworzył drzwiczki samochodu pana Le Rengesa. Przez chwilę z nim rozmawiał, po czym pan Le Renges wszedł do budynku. Mężczyzna w zakrwawionym białym fartuchu otworzył drzwiczki po stronie pasażera i pozwolił wielkiemu psu wyskoczyć na zewnątrz. Ten zachłannie obwąchał krew na fartuchu i dopiero wtedy pozwolił się poprowadzić na smyczy. Właściwie to nie wiadomo, kto kogo poprowadził. Wyraźnie usłyszałem odgłos psich łap, skrobiących po asfalcie.
* * *
Wszedłem do budynku przez boczne drzwi, z których – jak zauważyłem wcześniej – korzystali wszyscy rzeźnicy. W środku natrafiłem na długi korytarz o mokrej podłodze, wyłożonej kafelkami, a potem na otwarte drzwi prowadzące do szatni i toalety. Na hakach wisiały rzędy kasków oraz gumowe fartuchy i gumowe buty. W powietrzu unosił się wszechogarniający zapach zaschniętej krwi i środków dezynfekujących.
Pod drzwiami jednej z kabin w toalecie dostrzegłem parę nóg w gumowych butach. Nad kabiną unosiły się kłęby dymu z papierosa.
– Jeszcze tylko dwie godziny, dzięki Bogu – rozległ się głos niewidocznej osoby.
– Widziałeś baraże? – zapytałem, zdejmując płaszcz przeciwdeszczowy i wieszając go na haku.
– Szlag by to trafił, co za porażka. Powinni zapuszkować tego Kershinsky’ego.
Nałożyłem ciężki gumowy fartuch i prawie udało mi się zawiązać go na plecach. Po chwili usiadłem i zacząłem naciągać na nogi parę gumowych butów.
– Będziesz oglądał mecz drużyny z New Brunswick? – zadałem pytanie niewidocznej osobie.
– Nie wiem. Mam tego dnia gorącą randkę. – Nastąpiła chwila ciszy, nad kabiną pojawiło się jeszcze więcej dymu tytoniowego, po czym głos zapytał niespodziewanie: – Z kim rozmawiam? Czy to ty, Stemmens?
Wyszedłem z szatni, nie udzielając głosowi odpowiedzi. W gumowych butach szybko pomknąłem korytarzem i przeszedłem do głównego budynku rzeźni.
Nie chcielibyście wiedzieć, jak tam było. Znalazłem się w wysokim, jasno oświetlonym budynku, w którym każdy dźwięk odbijał się zwielokrotnionym echem. Na środku znajdowała się linia produkcyjna, na której podrygiwały zwierzęce tusze. Maszynki do mielenia mięsa pracowały z wielkim rykiem, a trzydziestu czy czterdziestu pracowników w fartuchach i kaskach na głowach oddzielało mięso kości, rąbało je i porcjowało. Hałas i odór krwi ogarniały zewsząd. Na moment musiałem przystanąć, z rękami przytkniętymi do ust i nosa i z kanapką ze smażonymi krewetkami niespodziewanie tańczącą w moim żołądku, jakby krewetki były wciąż żywe.
Czarne furgonetki stały otwarte i zwrócone drzwiami ładowni w stronę końca linii produkcyjnej, a mężczyźni zajmowali się mięsem, które uzyskali w ciągu dnia. Rzucali je prosto na podłogę, tam, gdzie w rzeźni zazwyczaj ogłusza się i zabija bydło. Było tego mnóstwo, a zwierzęce tusze mieszały się z ludzkimi rękami i nogami oraz z lśniącymi ścięgnami, wnętrznościami i zwałami tłuszczu, a także z czymś, co wyglądało jak rozjechane psy, zarżnięte osły, tyle że wszystko to sprawiało tak odrażające wrażenie, iż nie można było spokojnie popatrzeć, aby się upewnić, co to jest takiego. Było to w każdym razie mięso i tylko to się liczyło. Rzeźnicy porcjowali je, po czym wpychali do wielkich maszyn z nierdzewnej stali i mielili na bladoróżową papkę. Papkę od razu przyprawiano solą, pieprzem, suszoną cebulą i innymi przyprawami. Następnie mechanicznie nadawano jej kształt hamburgerów, zawijano w folię samoprzylegającą, sprawdzano wykrywaczem metalu i zamrażano. W tym momencie hamburger był gotowy do odmrożenia, usmażenia i zaserwowania komuś na śniadanie.
– Jezu – odezwałem się głośno.
– Mówisz do mnie? – usłyszałem głos tuż obok siebie. – Mówisz do mnie?
Odwróciłem się. To był pan Le Renges. Miał taki wyraz twarzy, jakby właśnie z impetem wszedł w drzwi do ubikacji, zapomniawszy je najpierw otworzyć.
– Co ty tu robisz, do diabła? – zażądał wyjaśnień.
– Ja muszę to mięso smażyć, panie Le Renges. Muszę podawać je ludziom. Pomyślałem, że powinienem się dowiedzieć, co się w nim znajduje.
Początkowo nic nie powiedział. Popatrzył w lewo, popatrzył w prawo, sprawiał wrażenie, że robi wszystko, aby zahamować wybuch niekontrolowanej wściekłości. W końcu głośno wciągnął powietrze prawą dziurką od nosa i się odezwał:
– Przecież to to samo. Nie rozumiesz?
– Słucham? Co to samo?
– Mięso, niezależnie od tego czyje. Ludzkie nogi są takie same jak kończyny krów, świń czy kóz. Na miłość boską, przecież to wszystko białko.
Wskazałem na drobne ramię, wystające z masy na linii produkcyjnej.
– Przecież to jest dziecko. Ludzkie dziecko. Po prostu białko?
Pan Le Renges potarł czoło, jakby nie potrafił zrozumieć, o czym mówię.
– Zjadłeś burgera spośród tych, które podajesz. Przecież pamiętasz, jak wspaniale smakował.
– Popatrz tylko na to! – krzyknąłem na niego. W tej samej chwili kilku rzeźników odwróciło się i posłało mi niezbyt przyjazne spojrzenia. – To jest gówno! To jest totalne i absolutne gówno! Nie możesz karmić ludzi padłymi krowami, martwymi dziećmi i amputowanymi nogami!
– Naprawdę? – postawił się. – Do diabła, a dlaczego nie? Naprawdę uważasz, że to jest gorsze od ścierwa podawanego w tych wszystkich franczyzowych restauracjach? Tam serwują mięso chorych krów mlecznych, pełnych robactwa i wszelkich innych gówien. Ludzka noga nie jest przynajmniej zainfekowana bakteriami E. coli. Płód po aborcji nie jest przynajmniej naszpikowany sterydami!
– Nie ma tu dla ciebie żadnego problemu moralnego? – odkrzyknąłem mu. – Popatrz na to! Na miłość boską, dyskutujemy przecież o kanibalizmie!
Pan Le Renges niecierpliwym ruchem ręki odsunął włosy na tył głowy, niechcący ukazując fragment łysiny.
– Główne kompanie fast food pozyskują mięso w najtańszy możliwy sposób. Jak według ciebie mogę z nimi konkurować? Ja nie kupuję mojego mięsa. Źródła, z których korzystam, płacą mi za to, że łaskawie odbieram od nich mięso. Szpitale, fermy, warsztaty samochodowe, nawet kliniki aborcyjne. Dysponują zbędnym białkiem, z którym nie mają, co zrobić. BioGlean jeździ więc po okolicy i odbiera od nich wszystko, czego nie potrafią się pozbyć w inny sposób, – a Tony’s Gourmet Burgers jest ostatnim ogniwem łańcucha recyklingu.
– Jest pan psychiczny, panie Le Renges.
– Psychiczny, John? Ani trochę. Po prostu praktyczny, hamburgerze, który ci podałem, zjadłeś ludzkie mięso. I co, coś ci dolega? Nie. Oczywiście, że nie. Moim zdaniem Tony’s Gourmet Burgers to pionierskie przedsięwzięcie w dziedzinie podawania ludziom naprawdę smacznej żywności.
Podczas gdy rozmawialiśmy, linia produkcyjna zatrzymała się i wokół nas zgromadziła się grupa rzeźników. Wszyscy trzymali w rękach tasaki lub noże do oddzielania mięsa od kości.
– Żaden z tych ludzi nie powie na mnie ani jednego złego słowa – odezwał się pan Le Renges. – Otrzymują pensje dwukrotnie wyższe niż pracownicy innych rzeźni w Maine czy jakimkolwiek innym stanie, wierz mi. Żaden z nich nigdy nikogo nie zabił. Po prostu sortują mięso, takie, jakie im wpada pod nóż, i robią to doskonale.
Podszedłem do jednej z wielkich kadzi z nierdzewnej stali, w której mięso było mielone na lśniącą różową papkę. Mężczyźni zbliżali się do mnie coraz bardziej i zaczynałem poważnie się obawiać, że wkrótce ja także skończę jako różowa papka.
– Chyba rozumiesz, że muszę poinformować o wszystkim policję i inspekcję federalną? – ostrzegłem pana Le Rengesa. Mój głos był o dwie oktawy wyższy niż normalnie.
– Raczej tego nie zrobisz – powiedział pan Le Renges.
– A niby jak mnie powstrzymasz? Każesz mnie poćwiartować i zmielić jak całe to ścierwo?
Pan Le Renges uśmiechnął się i potrząsnął głową. W tym momencie rzeźnik, który wyprowadzał jego psa, stanął na miejscu, gdzie powinien odbywać się ubój. Piekielna bestia niecierpliwie wyrywała mu się ze smyczy.
– Gdyby którykolwiek z moich ludzi cię dotknął, John, byłoby to przecież zabójstwo, prawda? Ale jeśli Cerber wyślizgnie się z obroży i rzuci się na ciebie, cóż będę mógł zrobić? To w końcu bardzo silny pies. A jeśli będę miał dwudziestu czy trzydziestu naocznych świadków, którzy przysięgną, że go sprowokowałeś…
Presa canario szarpał się tak mocno, że jego smycz w każdej chwili mogła się zerwać. Jego pazury ślizgały się na zakrwawionej metalowej podłodze. Nigdy w życiu nie widzieliście tak ohydnych cętkowanych zębów i muskułów oraz oczu, odbijających światło niczym lampy błyskowe aparatów fotograficznych.
– Kevin, rozepnij mu obrożę – zarządził pan Le Renges.
– To nie jest dobry pomysł – ostrzegłem go. – Jeśli cokolwiek mi się stanie, mam tutaj przyjaciół, którzy wiedzą, gdzie jestem i co robię.
– Kevin – powtórzył pan Le Renges, niewzruszony.
Rzeźnik pochylił się i rozpiął obrożę presa canario. Pies rzucił się do przodu z obnażonymi kłami, a ja cofałem się, aż plecami dotknąłem kadzi z nierdzewnej stali. Nie miałem dokąd uciekać.
– Zabij! – krzyknął pan Le Renges i wyprostował ramię, wskazując na mnie.
Pies opuścił łeb niemal do podłogi i napiął mięśnie przednich łap. Z pyska pociekły mu strumienie śliny. Nagle moim oczom ukazał się jego członek, czerwony i sterczący. Wyglądało na to, że pomysł rzucenia się do mojego gardła autentycznie go podniecił.
Uniosłem lewe ramię, żeby się osłonić. Przyszło mi do głowy, że przecież bez lewej ręki mogę żyć, nie mogę natomiast żyć bez gardła. Ale w tej samej chwili doznałem nagłego olśnienia. Przypomniałem sobie, że w dzieciństwie byłem chuchrem panicznie bojącym się psów. Ojciec dawał mi wtedy do szkoły paczuszki psich przysmaków, żebym w przypadku, gdyby zaatakował mnie pies, mógł go czymś obłaskawić. „Pamiętaj, synu. Psy zawsze wolą psie żarcie niż dzieci. Łatwiej im je łykać”.
Sięgnąłem do kadzi za plecami i wydobyłem z niej dużą porcję różowej papki. Była wstrętna, lepka, tłusta i ściekała mi z palców. Wyciągnąłem rękę w kierunku presa canario i powiedziałem:
– Masz, Cerber. Chciałbyś coś zjeść? Spróbuj tego!
Pies wbił we mnie czerwone błyszczące ślepia, jakbym był szalony. Wywinął czarne wargi, jeszcze bardziej obnażając kły, i warknął tak głośno jak chór zwiastunów śmierci.
Postąpiłem o krok bliżej niego, wciąż trzymając przed sobą garść papki, modląc się, by pies, rzucając się na nią, nie odgryzł mi przy okazji palców. Presa canario uniósł jednak łeb i powąchał mięso z wielką podejrzliwością.
– Zabij, Cerberus, ty głupi kundlu! – wrzasnął pan Le Renges.
Postąpiłem kolejny krok, a potem jeszcze jeden.
– No, chłopczyku, kolacja.
Pies odwrócił łeb. Podsuwałem papkę coraz bliżej niego, on jednak jej nie chciał, nie miał już nawet ochoty jej wąchać.
Popatrzyłem na pana Le Rengesa.
– Widzisz? Nawet pies nie chce jeść twoich burgerów.
Pan Le Renges wyrwał smycz rzeźnikowi. Podskoczył do zwierzęcia i zaczął okładać je po pysku, raz, drugi, trzeci.
– Ty żałosna, nieusłuchana kupo gówna!
Błąd. Pies nie interesował się już mną ani moją garścią papki, jednak wciąż był specjalnie wyszkoloną, agresywną bestią. Warknął potężnie i w mgnieniu oka rozwścieczony skoczył na pana Le Rengesa. Przewrócił go na podłogę i zanurzył kły w jego czole. Pan Le Renges wrzasnął i spróbował odepchnąć od siebie rozwścieczone bydlę, jednak po sekundzie Cerberus szarpał już jego głowę bez opamiętania, z każdym kłapnięciem szczęk zdzierając z niej coraz więcej skóry.
Na oczach osłupiałych ludzi, przy akompaniamencie odgłosów, przypominających rwanie bielizny pościelowej, pies zdzierał z człowieka twarz, obnażając zakrwawione oczodoły, szaleńczo przewracające się gałki oczne, mokre czarne dziury nozdrzy oraz usta, które w mgnieniu oka pozbawione zostały warg.
Le Renges wciąż krzyczał i charczał, kiedy trzech rzeźników zdołało odciągnąć psa. Byli silni, lecz z trudem panowali nad bestią, która co chwilę rzucała się w kierunku tego miejsca na podłodze, w którym leżała poszarpana głowa pana Le Rengesa z twarzą tak postrzępioną, że przypominała zniszczoną śliską maskę z lateksu.
Odwróciłem się w stronę rzeźników. Byli zbyt przerażeni, żeby cokolwiek powiedzieć. Jeden z nich rzucił nóż na podłogę, po czym za jego przykładem stopniowo poszli pozostali. Uderzenia noży o stalową posadzkę zabrzmiały jak bicie dzwonów.
* * *
Zostałem w Calais, póki Nils nie skończył naprawy mojego samochodu. Oczywiście, złożyłem zeznanie przed funkcjonariuszem policji o włosach koloru piasku. Temperatura na dworze była coraz niższa i chciałem jak najszybciej wrócić do ciepłej Luizjany, nie wspominając o nadzwyczajnej pieczeni wołowej z gęstym ciemnym sosem i krążkami cebuli.
Velma pożyczyła mi pieniądze, bym mógł zapłacić za naprawę samochodu, a Calais Motor Inn darował mi wszelkie opłaty, ponieważ, jak stwierdzili, wiele uczyniłem dla miejscowej społeczności. Znalazłem się nawet na pierwszej stronie „The Quoddy Whirlpool”. Na fotografii burmistrz z całej siły klepał mnie po plecach, a podpis pod nią głosił: HAMBURGEROWY BOHATER.
Nad ranem tego dnia, kiedy wyjeżdżałem, Velma zjawiła się, żeby mnie pożegnać. Było wietrznie, mroźno, wiatr unosił suche liście nad parkingiem.
– Może powinnam pojechać z tobą? – zapytała.
Potrząsnąłem przecząco głową.
– Masz wizję, Velmo. Potrafisz widzieć we mnie chudego człowieka i takiego właśnie lubisz. Ale ja nie będę chudy, nigdy. Wzywają mnie różne smaczne potrawy, a mój żołądek zawsze tych wezwań posłucha.
Moje ostatnie wspomnienie po niej to widok dziewczyny, osłaniającej oczy przed ostrymi promieniami słońca. Muszę przyznać, że było mi przykro, że ją zostawiam. Od tamtego czasu nigdy więcej nie pojechałem do Calais i wątpię, czy kiedykolwiek się tam znajdę. Nawet nie wiem, czy Tony’s Gourmet Burgers wciąż funkcjonuje. Jeżeli tak, czytelniku, i jeżeli kiedykolwiek uległbyś pokusie, by się tam zatrzymać i coś zamówić, pamiętaj, że ryzykujesz: w skład każdego burgera, którego kupisz od Tony’ego Le Rengesa, może wchodzić ludzkie mięso.
Bazgroła
Pewnego dnia, kiedy stałem na peronie stacji metra Piccadilly Circus, zobaczyłem, że ktoś wyrył na ścianie po przeciwnej stronie torów słowa: „Nie pozostało ci wiele życia”.
Litery, wyraźne, ostre, przebiegały przez cementową ścianę i przez sam środek plakatu, reklamującego damskie rajstopy. Ktokolwiek je tam wykuł, bez wątpienia musiał używać młotka i dłuta i spędził na tej pracy długie godziny.
Nie potrafię sobie wyobrazić ani jak to robił, ani dlaczego uznał to dzieło za warte wysiłku i ryzyka. Nowa miejska legenda – „Bazgroła” – w pewnym stopniu stara się to wyjaśnić.
Bazgroła
Peter stał na zachodnim peronie stacji metra Piccadilly Circus i rozkoszował się smakiem batonika Mars, kiedy niespodziewanie dostrzegł słowa: JAK SIĘ DZIŚ CZUJESZ, PETER?, wydrapane na plakacie, zawieszonym po drugiej stronie torów, reklamującym cudowne biustonosze pewnej znanej firmy.
Spojrzał w lewo i w prawo, zdezorientowany, niemal pewien, że wszyscy ludzie tłoczący się na peronie wiedzą, że ma na imię Peter. Oni jednak rozmawiali jedli albo po prostu bezmyślnie patrzyli przed siebie zmęczonymi oczami. Po chwili na peronie dał się odczuć ciepły podmuch wiatru, nadjechał pociąg i Peter wsiadł do niego. Wagon był zatłoczony, ale energicznie torując sobie drogę łokciami, zdołał jednak dostać się do okna po przeciwnej stronie, dzięki czemu mógł zobaczyć napis jeszcze dokładniej.
Wszystkie litery miały ponad dwie stopy wysokości, były rozmieszczone nieregularnie i wyżłobione w plakacie tak głęboko, że przebijały jego twardą powierzchnię, sięgając aż do znajdującej się pod nim cegły. Peter nie potrafił sobie wyobrazić, w jaki sposób ktoś zdołał je wyryć, zwłaszcza że plakat znajdował się ponad dziesięć stóp nad torami, przez które przepływał przecież prąd zmienny o napięciu 650 woltów.
One jednak tam były: JAK SIĘ DZIŚ CZUJESZ, PETER? A on nic nie mógł poradzić na to, że ogarniało go wrażenie, iż pytanie skierowane jest właśnie do niego.
Ostro szarpnąwszy, metro powoli ruszyło. Peter się zachwiał i wpadł na wydatne piersi potężnie zbudowanej czarnej kobiety w średnim wieku, która jednak nie zrugała go, lecz tylko się uśmiechnęła i porozumiewawczo mrugnęła okiem.
– Przepraszam… Bardzo przepraszam.
Nie chciał, żeby sobie pomyślała, że uczynił to specjalnie.
* * *
Wysiadł na West Kensington i ruszył North End Road w kierunku południowym. Była dopiero piąta trzydzieści po południu, ale na dworze panował już mrok, a ulice lśniły światłami samochodów, których kierowcy powracali do domów. Mijając pub Seven Stars, zauważył, że ktoś nabazgrał na jego kremowych płytkach kolejne pytanie, takimi samymi nierównymi, kanciastymi literami jak w metrze: CZY JESTEŚ PEWIEN, ŻE MOŻESZ JEJ UFAĆ, PETER?
Cofnął się o kilka kroków i wbił spojrzenie w napis. Przecież to absurd. Napis został wybity w ceramicznej powłoce kafelków w taki sposób, jakby ktoś posługiwał się dłutem o wąskim ostrzu. Ale przecież to nie mogło chodzić o niego, z całą pewnością. Przecież w West Kensington muszą być setki Peterów. Tysiące. Ale ilu spośród nich mogłoby dziś najpierw mijać pierwszy napis, na Piccadilly, a potem ten drugi, tutaj? A poza tym, co „pisarz” miał na myśli, pytając o zaufanie do „niej”?
Skręcił w Bramber Road, wąską uliczkę, wzdłuż której z jednej strony stały jeden przy drugim wiktoriańskie domy, a z drugiej rozciągał się trójkąt Normand Parku. Znów zaczynało padać, Peterowi więc zaczęło się śpieszyć. Dotarł do domu numer 19 i mocno pchnął bramę z kutego żelaza o skrzypiących, opuszczonych zawiasach. Po chwili znalazł schronienie w suchym przedsionku. Wyciągnął z kieszeni klucz i już miał go wsunąć w zamek, kiedy na korytarzu zapaliły się światła i otworzyły się drzwi. Jakiś młody mężczyzna o ciemnych kręconych włosach i w skórzanej kurtce zatrzymał się w progu i powiedział:
– Cześć. Dzięki.
Peter stał, patrząc, jak młody mężczyzna wychodzi przez bramę i znika na ulicy, postawiwszy wysoko kołnierz, żeby ochronić się przed zacinającym deszczem. Był pewien, że go skądś znał, ale nie miał pojęcia skąd. Wszedł dalej i zamknął za sobą drzwi w tym samym momencie, w którym za sprawą wyłącznika czasowego korytarz znowu pogrążył i w ciemności.
Zaczął się wspinać po stromych schodach. Na pierwszym piętrze poczuł ostry zapach smażonej cebuli. To pan Chowdery znów przygotowywał sobie curry. Minął mieszkanie numer 3, zza drzwi którego słychać było piosenki zespołu Neighbours, płynące z jednego z włączonych na pełen regulator telewizorów pani Wigmore. Następnie udał się na najwyższe piętro i wszedł do mieszkania numer 4. Peter mieszkał tutaj przez siedem miesięcy, zanim w końcu wprowadziła się do niego Gemma. Mieszkanie wciąż zasadniczo wyglądało więc tak, jakby egzystował tutaj samotny mężczyzna, mimo że porozrzucane było już po nim mnóstwo damskich drobiazgów, takich jak torby po zakupach, akcesoria do makijażu, szczotki do włosów i biustonosze. Na podłodze leżał zwykły beżowy dywan, amebie pochodziły głównie z Ikea. Wykonane były z jasnej sosny i chromowanego metalu. Płyty kompaktowe Petera ułożone były starannie, jedna nad drugą, w sosnowej wieży, tuż przy zestawie stereofonicznym marki Sony, a książki w broszurowych oprawach ułożone były na półkach w porządku alfabetycznym.
Jedyną ozdobą ścian saloniku był plakat zespołu The Smiths.
Peter poszedł do kuchni. Była pogrążona w ciemności, a na klamkach okien wisiały niczym duchy białe wełniane koszulki Gemmy. Otworzył lodówkę, ponieważ wszyscy mężczyźni natychmiast po powrocie do domu otwierają lodówki, ale w środku nie było nic poza wczorajszą pizzą. Pokrywający ją ser zamienił się w żółty plastik, a karton przesiąkł tłuszczem.
– Gemma? – zawołał. Wszedł do sypialni. Łóżko wciąż było nie zasłane, brązowa kołdra była skopana na jedną stronę, a poduszki walały się po podłodze. – Gemma?
– Jestem tutaj! – zawołała zza nie domkniętych drzwi łazienki. Na podłodze leżał pod nimi mokry ręcznik i Peter musiał je mocno pchnąć, żeby wejść do środka. Gemma stała pod prysznicem, za plastikową zieloną zasłoną. – Wróciłeś dziś wcześniej – powiedziała.
– Tak – odparł i pochylił się, żeby podnieść ręcznik. – Mieliśmy alarm pożarowy, dlatego odwołano ostatnią lekcję.
Gemma zakręciła kran i odsunęła zasłonę. Była wysoką dziewczyną, prawie tak chudą jak antylopa, miała długą owalną twarz i niezwykle duże brązowe oczy. Jej jasnoróżowe policzki błyszczały, a pachniała miętowym szamponem Body Shop.
– Podaj mi ręcznik, dobrze?
– Nie poszłaś do pracy? – zapytał.
– Nie. Bolała mnie głowa. Poza tym w piątki nigdy nie ma dużo roboty.
Owinęła się ręcznikiem i wyszła do pokoju. Stanęła przed lustrem toaletki i zaczęła czesać mokre włosy. Peter ruszył za nią i stanął za nią, uważnie się jej przypatrując.
CZY JESTEŚ PEWIEN, ŻE MOŻESZ JEJ UFAĆ, PETER?
– Co w takim razie robiłaś przez cały dzień?
– Nic. Głównie spałam.
– Myślałem, że moglibyśmy pójść dzisiaj wieczorem do chińskiej restauracji.
– Bo ja wiem? Właściwie nie jestem głodna.
– Wezmę więc coś na wynos.
– Jak chcesz. Zaczął ścielić łóżko.
– Ten facet, którego widziałem na dole, kto to był?
– Jaki facet?
– Ten, który właśnie wychodził, kiedy otwierałem drzwi. Wysoki, o ciemnych kręconych włosach. ‘
– Nie mam pojęcia.
– No wiesz, chodzi mi o to, że nie wyglądał na osobnika, z którym mógłby się przyjaźnić pan Chowdery. Albo pani Wigmore.
Gemma nie mogła odpowiedzieć, ponieważ w zębach trzymała wsuwki. Wzruszyła więc tylko ramionami.
Peter wrócił do kuchni i tym razem włączył światło. Klucze Gemmy leżały na stole obok jej torebki.
– Wychodziłaś z domu? – zapytał.
– Co?
– Chciałem wiedzieć, czy dokądkolwiek wychodziłaś.
Gemma wyszła do kuchni w nocnej koszuli długiej do kolan.
– Nie. Mówiłam ci. Bolała mnie głowa.
W środku nocy, gdy na sufit padało bursztynowe światło lamp ulicznych, otoczył ją ramieniem. Zamruczała coś z irytacją i odepchnęła go. Leżał potem długie godziny, nie mogąc zasnąć, wsłuchując się w delikatny, bezustanny pomruk nocnego Londynu, czując, że jego świat zmienił się w coś, czego w tej chwili nie rozpoznawał. W coś niepewnego, groźnego i niebezpiecznego.
W sobotę rano wyszli po zakupy na rynek na North Road End. Gemma zachowywała się, jakby myślami przebywała gdzieś bardzo daleko, jakby coś ją nękało. Prawie na niego nie patrzyła ani z nim nie rozmawiała, w ogóle się nie uśmiechała. Peter chodził za nią pośród porozrzucanych gazet i popękanych skrzyń z pomidorami. Czuł w gardle dziwny ból, którego nie był w stanie usunąć przełykaniem śliny.
W porze lunchu weszli na kanapkę i drinka do The Colton Arms i usiedli w najciemniejszym kącie w głębi sali. Peter widział jedynie zarys sylwetki Gemmy spowitej papierosowym dymem.
– Co chcesz robić dziś po południu? – zapytał. – Bo ja pomyślałem, że moglibyśmy pójść do Holland Parku.
– Po co?
– Po nic. Po prostu pospacerować.
– Nie wiem. Chciałam się zobaczyć z Kelley i June.
– W porządku. Możemy odwiedzić Kelley i June.
– Właściwie chciałam iść sama. Mam ochotę na babskie pogaduszki.
– Dobrze. O której wrócisz?
– Nie wiem. Zadzwonię.
– Co z kolacją?
– Mamy chyba kotlety. Zrobię je po powrocie.
Peter nie wiedział, co powiedzieć. Ponieważ źródło światła znajdowało się za Gemmą, nie widział jej oczu. Położył dłoń na jej dłoni i chociaż jej nie cofnęła, mógł wyczuć, jak bardzo jest spięta. Nie spróbowała spleść z nim palców. Jej dłoń po prostu leżała na stole pod jego dłonią, jak małe zwierzątko, wyczekujące szansy na ucieczkę.
– Idę się wysikać – powiedział, wycofując dłoń.
* * *
Toaleta dla mężczyzn była zatłoczona, musiał więc czekać, podczas gdy jakiś siwowłosy mężczyzna z papierosem w ustach kaszlał i sikał równocześnie. Gdy wreszcie skończył, celowo długo i starannie obtrząsał członek. Zapiąwszy rozporek, chrząknął z wielkim zadowoleniem.
Stanąwszy przed pisuarem, Peter od razu zobaczył wyryty na ścianie napis. Litery były tak wielkie, że nie mógł ich początkowo czytać. Miały niemal pół cala głębokości i wyglądały prawie identycznie jak te, które składały się na przesłania wyryte w Piccadilly i na ścianie Seven Stars.
UWAŻASZ, ŻE ONA CIĘ OKŁAMUJE?
* * *
Wrócił do baru. Gemma rozmawiała przez telefon komórkowy. Kiedy tylko go zobaczyła, rzuciła do słuchawki:
– Nie, muszę już iść. Później z tobą porozmawiam. I szybko przerwała połączenie.
– Kto to był? – zapytał Peter.
– Jaki kto?
– Z kim rozmawiałaś?
– Mmm, z Tricią.
– Z Tricią? Wydawało mi się, że Tricia spędza weekend w Walii.
– Masz rację. Ale przecież można rozmawiać przez telefon z ludźmi, którzy przebywają w Walii, prawda?
Peter nic nie powiedział. Teraz był już całkowicie przekonany, że napisy na ścianach skierowane są do niego. Nie miał jednak pojęcia, skąd ktoś mógł wiedzieć, gdzie on będzie przebywał, ani w jaki sposób rył te swoje litery tak głęboko. Najbardziej niepokoiły go odpowiedzi na wszystkie zadawane mu pytania.
Uniósł kufel z resztą piwa i przez dłuższą chwilę zataczał gum kręgi.
– Czy wciąż mnie kochasz? – zapytał.
– O co ci chodzi? Oczywiście, że cię kocham.
– Gdyby coś było nie tak, powiedziałabyś mi, prawda?
– Oczywiście, że bym ci powiedziała.
Popatrzył na nią. Wciąż nie widział jej oczu. UWAŻASZ, ŻE ONA CIĘ OKŁAMUJE?
* * *
Drzemał, oglądając Euroszmiry, gdy zadzwonił telefon stojący na stoliku obok. Zmarszczywszy czoło, podniósł słuchawkę, jednocześnie naciskając wyłącznik głosu na pilocie.
– Peter? Tu Gemma. Przepraszam, że nie telefonowałam wcześniej, ale straciłam poczucie czasu.
Popatrzył na zegarek.
– Jest pięć minut po północy. Gdzie ty jesteś?
– Wciąż u Kelley i June. Przepraszam. Wypiłyśmy parę butelek wina, sam rozumiesz.
– Na miłość boską, Gemma, przecież miałaś wrócić na kolację.
– Przecież powiedziałam „przepraszam”. A poza tym nie jesteśmy jeszcze małżeństwem.
– Ale przecież mamy się zaręczyć, prawda? Gemmo, jak ty byś się czuła, gdybym tak samo postąpił wobec ciebie?
– Nie miałabym nic przeciwko temu, gdybyś chciał spędzić wieczór z kumplami. Bo niby dlaczego?
– Kiedy wrócisz?
– Jutro rano. Jestem zbyt zalana, żeby prowadzić samochód.
– Zadzwoń po taksówkę. Po twój samochód możemy podjechać rano.
– Ale ja chcę zostać tutaj. Dobrze się bawimy…
– Gemmo…
Ale Gemma odłożyła słuchawkę i Peter pozostał ze swoją w ręce, już głuchą, przed migoczącym telewizorem z wyłączonym głosem. Na ekranie pojawiły się właśnie obrazy z jakiejś belgijskiej orgii. Młoda blondynka z ustami wymalowanymi na jaskrawoczerwony kolor jęczała w ekstazie w ramionach muskularnego nagiego mężczyzny. Mężczyzna odwrócił się i popatrzył prosto w obiektyw kamery, prezentując minę, która świadczyła o jego wielkim zadowoleniu z siebie.
Peter wyłączył telewizor i poszedł do łazienki. Zobaczył to, gdy tylko otworzył drzwi. Zamarł, wpatrzony w to, co ujrzał. Miał wrażenie, że wzdłuż całego ciała, od stóp po głowę, przebiegają mu tabuny mrówek.
W lustrze nad umywalką wyrytych było sześć słów: UWAŻASZ, ŻE ONA ZASŁUGUJE NA KARĘ?
Peter podszedł do umywalki i zaczął błądzić po literach opuszkami palców. Jakim cudem ktoś zdołał wyryć te litery aż tak głęboko? I to w szkle! Z pewnością musiał użyć diamentu przemysłowego albo przeznaczonego do cięcia szkła. Ale kto to zrobił, jak się tutaj dostał i kiedy? Peter spał blisko godzinę, ale to przecież była zaledwie lekka drzemka, tymczasem głębokie rycie liter w szkle musiało przecież wywołać co najmniej głośne zgrzytanie.
Popatrzył poprzez te litery na swoje odbicie. Był chudy, miał haczykowaty nos i ciemne obwódki pod oczyma. Młody Pete Townshend z The Who. „Mam nadzieję, że umrę, zanim się zestarzeję”. Usłyszał jakieś głośne dudnienie i aż podskoczył, jak przestraszona dziewczynka, uderzając łokciem o umywalkę. To tylko pan Chowdery zatrzasnął pokrywę swojego pojemnika na śmieci, ale przecież w tej chwili żaden znajomy odgłos nie musiał już wydawać mu się taki sam jak przedtem. Skoro ludzie potrafią przechodzić przez zamknięte na klucz drzwi i pisać na lustrze łazienkowym o jego najgłębszych obawach, przecież zdarzyć się może wszystko, i to w każdej chwili.
Spał tej nocy bardzo źle. O siódmej trzydzieści pięć, gdy ty drzwiach zazgrzytał klucz i Gemma weszła do środka, siedział już na kanapie, pił z dużego kubka kawę rozpuszczalną i jadł złożoną na pół kanapkę z serem, nie używając talerzyka.
– Wróciłaś więc – powiedział.
Przeszła przez pokój i odsunęła cienkie bawełniane zasłony. Był ponury, szary dzień, a na szybach połyskiwały krople deszczu.
– Wyglądasz okropnie. Chyba nie przyplątała ci się znowu jakaś grypa, co?
– Nie. Po prostu nie spałem.
– Chyba nie będziesz się dąsał z tego powodu, że zostałam na noc u koleżanek?
– Nie, dlaczego? Przecież wciąż mi przypominasz, że nie jesteśmy jeszcze małżeństwem. Możesz robić, co chcesz.
– Boże, a jednak się dąsasz.
Weszła do kuchni i nastawiła czajnik z wodą. Poszedł za nią i stanął w progu, przypatrując się jej.
– Co takiego? – zapytała.
– Nie byłaś u Kelley i June, prawda?
Wyciągnęła z szafki kubek i nasypała do niego łyżeczkę kawy. Zdradzała go, był tego pewien. Graffiti mówiły prawdę. Wlała wrzącą wodę do kubka i zamieszała. Peter wciąż ją obserwował, jakby spodziewał się, że wykona jakiś drobny, mało znaczący gest, który jednak potwierdzi jego podejrzenia.
Kiedy próbowała wyjść z kuchni, zagrodził jej drogę.
Posłuchaj, chcę znać prawdę. Nie byłaś u Kelley i June, mam rację?
– Peter, na miłość boską!
– Chcę znać jego nazwisko, Gemmo. Chcę wiedzieć, co ty, do diabła, mi robisz?
– Nic ci nie robię. Potrzebuję trochę wolności, przestrzeni i to wszystko. Bo tutaj jesteś zawsze. Wchodzę do salonu, a ty już tam jesteś. Wchodzę do sypialni, a ty idziesz za mną. Nie mogę nawet wejść do toalety, żebyś nie deptał mi po piętach.
– Przecież mieszkamy razem, prawda?
– Tak, ale to nie znaczy, że nigdy nie możemy się od siebie oddalić dalej niż na dwa cale. Wywołujesz u mnie klaustrofobię, jeśli chcesz wiedzieć.
Peter wpatrywał się w nią, nie wiedząc, co powiedzieć. W końcu Gemma mruknęła:
– Przepraszam.
Przepchnęła się obok niego do salonu. Nie wiedział, czy iść za nią czy nie.
O jedenastej wyszła do sklepu na róg po mleko i papierosy.
– Możesz iść ze mną, jeśli chcesz – powiedziała, owijając wokół szyi czerwony wełniany szal.
– Oglądam mecz – odparł. – Poza tym chyba nie chcesz, żebym wywołał u ciebie jeszcze większą klaustrofobię niż dotąd.
– Och, Peter.
Nie było jej najwyżej od trzech minut, kiedy zadzwonił telefon. Peter podniósł słuchawkę i usłyszał męski głos:
– Gem?
– A kto mówi?
– Rick.
– Jaki Rick?
– Człowieku, jest Gem, czy jej nie ma?
– Prawdę mówiąc, nie ma jej. Jaki Rick?
Mężczyzna przerwał połączenie, nie udzieliwszy odpowiedzi. Peter usiadł i marszcząc czoło, wpatrywał się w słuchawkę, jakby nie potrafił zrozumieć, co to jest.
* * *
Gdy szli North End Road w kierunku stacji metra, Peter rzucił pytanie:
– Kto to jest Rick?
– Rick? – zdziwiła się. Przez moment zastanawiała się, po czym potrząsnęła głową. – Nie znam żadnego Ricka.
– Ale Rick zna ciebie. Prawdę powiedziawszy, zna cię na tyle dobrze, że zwraca się do ciebie „Gem”.
– Ach, ten Rick! To taki drobny łysy człowieczek. Spotkałam go w pracy podczas jednej z imprez promocyjnych.
Przeszli przez jezdnię. Jeden ze sklepów po drugiej stronie ulicy przerobiono ostatnio na gabinet dentystyczny, a okna pomalowano na niebiesko. Pod pozłacanym napisem: „I. Wartawa, Stomatolog”, ktoś wydrapał na szybie przesłane: PRZECIEŻ JEJ NIE WIERZYSZ, PRAWDA?
Peter zatrzymał się i wbił spojrzenie w napis, gdy tymczasem Gemma wciąż szła przed siebie. Czuł się tak bezbronny, zły i zazdrosny, że w tej chwili byłby w stanie rozbić okno pięścią. Jak ona śmiała sądzić, że Peter da wiarę jej wyjaśnieniom, że Rick to drobny łysy człowieczek, którego poznała w pracy? Sto do jednego, że Rick to ten facet o kręconych włosach, w skórzanej kurtce. Sto do jednego.
Widocznie zdrada Gemmy jest tak straszna, że te graffiti powstają spontanicznie, tak samo, jak nieżyjący ludzie ukazują się na ścianach pokojów, w których umarli. Albo tak jak stygmaty pojawiają się na dłoniach i stopach ludzi, którzy doświadczyli napadów religijnej ekstazy.
Zrównał się z nią przy wejściu do metra. Nawet nie zauważyła, że przez pewien czas nie było go przy niej.
– Co? – zapytała, kiedy chwycił ją za ramię.
– Nic, wszystko dobrze. Świetnie. Opowiedz mi więc o Ricku.
– Nie ma nic do opowiadania – odparła, gdy Peter kupował bilety. – Pracuje dla jakiejś firmy informatycznej w Milton Keynes.
– Podałaś mu swój numer do domu?
– Nie pamiętam. Widocznie podałam.
Zeszli schodami na peron, z którego pociągi odjeżdżają w kierunku wschodnim. Niebo nad stacją West Kensington było stalowoszare, a tory lśniły od wilgoci. Na peronie oprócz nich było jeszcze pięć lub sześć osób, w tym pijak w brudnym wazowym płaszczu przeciwdeszczowym, który wykonywał fascynującego jednoosobowego fokstrota tylko po to, żeby utrzymać się w pionie.
– Posłuchaj, to, co mówiłaś o przestrzeni…
– Nie chciałam cię zdenerwować, Peter. Chodzi po prostu o to, że chciałabym mieć czasami kilka chwil wyłącznie dla siebie. Przepraszam, że powiedziałam, iż wywołujesz we mnie uczucie klaustrofobii.
Popatrzył pod nogi, na betonową krawędź peronu. Ktoś wyrył na niej trzynaście liter, nierównych i poszarpanych: UKARZ JĄ, PETER.
Z oddali dotarł do niego odgłos nadjeżdżającego pociągu. Wkrótce zobaczy odbicia jego przednich świateł na mokrych szynach. Stanął blisko przy Gemmie i otoczył ją ramieniem. Popatrzyła na niego z zażenowaniem, ale po tym, co właśnie powiedziała, czuła, że nie powinna się odsuwać.
Pociąg pojawił się nagle pod mostem. Peter nie wahał się ani chwili.
– Uważaj! – krzyknął i w tej samej chwili z całej siły popchnął Gemmę.
Gemma zatoczyła się, straciła równowagę i prawie z powrotem ją odzyskała, ale Peter znowu ją popchnął, zaciskając dłoń na kołnierzu jej płaszcza w taki sposób, jakby próbował ją ratować. Spadła z peronu prosto pod koła pociągu.
Rozległ się ogłuszający zgrzyt hamulców awaryjnych, a następnie długi niesamowity pisk, niczym wielki finał jakiejś kakofonicznej opery. Wydawało się, że minęła wieczność, zanim wagony w końcu się zatrzymały. W chwili rozpoczęcia hamowania ich koła przestały się obracać, dlatego pociąg powlókł Gemmę jeszcze dobrych trzydzieści jardów.
Zapadła długa cisza. Słychać było tylko odgłosy samochodów z North End Road oraz dudnienie silników boeinga 747 lecącego na Heathrow.
Peter powlókł się na sztywnych nogach ku początkowi pociągu. Przypominał raczej drewnianą marionetkę niż człowieka. Był przerażony, brakowało mu tchu, ale odczuwał też dziką radość. Motorniczy właśnie wychodził ze swojej kabiny. Nie otworzył żadnych innych drzwi kolejki, dlatego pasażerowie, uwięzieni w środku, przytykali czoła i nosy do szyb, wypatrując niespokojnie, co się stało. Pijak przegnał walkę o zachowanie pionowej pozycji i teraz niczym na pikniku leżał na peronie, podpierając się na łokciu, j mamrotał:
– O, kurwa. Nie wierzę w to. O, kurwa.
Peter podszedł do motorniczego, którego twarz była szara.
– Właśnie wróciłem do pracy po ostatnim takim wypadku – mówił drżącym głosem. – Dopiero co wróciłem.
Peter spojrzał na tory. Gemma leżała pod pierwszym kołem pociągu od strony peronu. Na twarzy widać było liczne czerwone potłuczenia i obtarcia, a jej suknia była przesiąknięta krwią. Wpatrywała się w chmury, oczyma raczej zaskoczonymi niż przerażonymi. Jej prawa ręka oderwana została w stawie barkowym, brakowało też jej prawej nogi.
Do Petera podbiegł jeden z pracowników stacji.
– Karetka jest już w drodze – oznajmił. Po chwili dodał: – Nie może pan tu stać. Musi się pan cofnąć.
– To moja narzeczona – powiedział Peter.
– Bardzo mi przykro, proszę pana, ale musi się pan cofnąć.
Peter wycofał się aż do ławki na końcu peronu, a tymczasem na stacji zjawiło się kolejnych dwóch pracowników i wreszcie załoga karetki pogotowia. Wyłączono zasilanie trakcji i sanitariusze zeszli na tory. Peter zaczynał żałować, Że rzucił palenie.
Siedząc na ławce i czekając, zobaczył kilka słów wyrytych na karoserii pociągu. JESTEŚ ZADOWOLONY, PETER? Przyszło mu do głowy, że tak, owszem, jest zadowolony.
Nagle zaczął lać deszcz.
* * *
Trochę później tego wieczoru, po dwugodzinnej rozmowie, którą odbył z pełnym współczucia policyjnym detektywem o piaskowych włosach, wrócił na Bramber Road i otworzył drzwi mieszkania. Było zimne i ciemne, a pierwszą rzeczą, którą zauważył, kiedy włączył światło, był czerwony sweter z angory Gemmy, leżący na kanapie.
– Halo! – zawołał, biorąc głęboki oddech. – Jest tu kto?
Wszedł do kuchni. Białe koszulki Gemmy wciąż wisiały na klamkach okna, tam, gdzie zostawiła je wczoraj. Systematycznie je pozrywał, jedną po drugiej, i zmiął je w dłoniach. Następnie przeszedł do sypialni i otworzył szafę z ubraniami. Było w niej pełno pulowerów, sukien, dżinsów i kurtek, a na dnie stały dziesiątki par butów od Shelleya i Ravela.
Otworzył jedną z szuflad i wyciągnął z niej parę białych koronkowych majtek. Przycisnął je do twarzy i głęboko wciągnął powietrze. Nie pachniały niczym poza płynem do zmiękczania tkanin. Nie ma jej, pomyślał. Naprawdę jej nie ma. Peter udowodnił sobie, że można zmienić swoje życie, można je kontrolować, jeżeli tylko jest się wystarczająco odważnym. Wystarczyło, że otworzył oczy, zdjął z nich klapki i zaraz zobaczył, kto traktuje go, jakby był idiotą. Ludzie mogą się uśmiechać, poklepywać cię po plecach, udawać przyjaciół, ale to jeszcze nie znaczy, że nimi są. A najgorsze pod tym względem są kobiety.
Wszedł do łazienki i popatrzył na swoje odbicie w lustrze. Panie i panowie przysięgli, czy waszym zdaniem tak wygląda morderca? Nie, tak wygląda mężczyzna haniebnie zdradzony przez kochającą go jakoby kobietę, który po prostu zaczął zadawać sobie właściwe pytania.
Zrzucił z siebie ubranie i zważył się. Następnie usunął z półki wszystkie kosmetyki Gemmy – emulsję do czyszczenia, clearasil, pastę do zębów, szampon. Wrzucił je do kartonowego pudła po winie razem z przyborami do makijażu i wszystkim, co znalazł w szufladach jej toaletki.
Następnie opróżnił jej garderobę, pakując wszystkie ubrania Gemmy do plastikowych worków na śmieci. Przejrzał szafy w kuchni i usunął z nich nawet zupki w proszku dla osób dbających o linię i saszetki zielonej japońskiej herbaty.
Zadzwonił telefon. Peter podniósł słuchawkę i zapytał:
– Kto mówi?
– Rick. Czy Gem wróciła już do domu?
– Gemma nigdy nie wróci, Rick.
– Nie rozumiem. Jak mogę się z nią skontaktować?
– Ona nie żyje, Rick. Doszło do wypadku.
– O, mój Boże! Co się stało?
– Dopadła ją sprawiedliwość, Rick. Sprawiedliwość.
– Nie rozumiem… O czym ty mówisz?
– Doskonałe rozumiesz. Pierdoliłeś ją za moimi plecami. Co?
– Nie zgrywaj niewiniątka, Rick. Wszystko na wasz temat zostało wyryte w kamieniu. Wydrapane w szkle, wybite dłutem w cegle. Trudno o mocniejsze dowody, nie sądzisz?
– Człowieku, nie wiem, o czym ty mówisz! Powiedz mi, co się z nią stało.
Peter odłożył słuchawkę i usiadł na krześle z uśmiechem zadowolenia na ustach. Niech się sam dowie, drań. Jutro gazety napiszą o śmierci Gemmy. Wtedy wszyscy się dowiedzą, że każda nieuczciwa kobieta musi zapłacić za swoje oszustwa.
* * *
Minął tydzień, podczas którego codziennie, bezustannie padał deszcz. W następną sobotę Peter poszedł na pogrzeb Gemmy do West London Crematorium. Spotkał tam mnóstwo jej przyjaciół: Kelley i June, Davida oraz wiele osób z jej pracy. Nie zauważył tam jednak wysokiego Ricka o kręconych włosach. Widać miał przynajmniej tyle przyzwoitości, Irvtr7:vmap się od tego z daleka.
Po ceremonii, kiedy Peter wracał pełną kałuż asfaltową drogą w kierunku bramy krematorium, zrównał się z nim młody mężczyzna o krótkich jasnych włosach noszący okulary.
– Już się kiedyś spotkaliśmy, prawda? – zapytał. Gdy zobaczył, że Peter marszczy brwi, niemal natychmiast dodał: – Jestem Robin Marshall, spotkaliśmy się na imprezie u Billa i Gilliana w Kew.
– Ach, rzeczywiście. Jak ci się wiedzie?
– Prawdę mówiąc, doskonale. Właśnie wróciłem z trzymiesięcznego pobytu w San Francisco. Co za tragedia, taka śmierć… Musisz być wstrząśnięty.
– Tak. Jestem wstrząśnięty.
– Była taką słodką dziewczyną, to znaczy zawsze była taka elegancka i pełna wdzięku. Nigdy nie zauważyłem, żeby cokolwiek robiła niezdarnie, niechlujnie. Kiedyś widziałem jak spadła z drabiny, kiedy wieszała w Boże Narodzenie jakieś dekoracje na choince. Jakoś udało się jej wylądować na dwóch nogach, tak lekko, jakby była czarodziejką.
Peter pokiwał głową. Zafascynował go intensywny niebieski kolor oczu Robina Marshalla. Były niemal nierzeczywiste, jak szafiry. Miał ładne kości policzkowe, prosty nos i zmysłowe wargi. Jego opalenizna już trochę przybladła, sprawiał więc wrażenie, jakby nałożono mu make-up przed występem w telewizji.
– Może napijemy się kawy? – zapytał Peter. – Od śmierci Gemmy właściwie z nikim nie rozmawiałem.
– Oczywiście. Byłoby mi bardzo miło. Zaraz za rogiem jest taka włoska restauracja, Florentino. Jedzenie mają bez sensu, ale za to podają doskonałe espresso.
Usiedli przy zaparowanym oknie, nad dwiema dużymi kawami, zaledwie dwie stopy od potężnego grubasa w dżinsach i szeleszczącej skórzanej kurtce, który z wielkim apetytem co chwilę wpychał do ust wielką łyżkę spaghetti bolognese.
– Wyobrażam sobie, że po śmierci Gemmy jesteś mocno zdezorientowany – powiedział Robin. – W końcu to, jakich wybieramy partnerów, wskazuje, kim jesteśmy. To, co widzisz w partnerce, to właśnie ty.
– Nie wiem. To brzmi bardzo egoistycznie, a ja tymczasem tęsknię za nią tak, że chce mi się wyć. Z drugiej strony czuję pewną ulgę. Tak naprawdę nie uważam, że byliśmy sobie przeznaczeni. Żałuję jednak, że nie rozwiązało się to w inny sposób.
Robin popatrzył na niego sponad brzegu filiżanki. Jego głębokie niebieskie oczy mogły z powodzeniem należeć do przybysza z innej planety, choćby Atreidesa z Diuny.
– Mówisz, że nie byliście sobie przeznaczeni… Co złego było w waszym związku?
Gruby mężczyzna rozerwał pajdę chleba i wsunął kawałek do ust, w których kłębiło się już spaghetti.
– Była absolutnie piękna i pełna wdzięku, jak powiedziałeś. Wszyscy powtarzali, że jest zachwycająca, i taka właśnie była. Uwielbiałem z nią wychodzić i się nią chwalić przed ludźmi. Ale jeśli chodzi o…
– Jeśli chodzi o co? Co było złego? Czego ci brakowało?
Peter nie wiedział, dlaczego był gotów zaufać Robinowi, i to uczynił. Robin wydawał mu się jedną z tych nielicznych osób, które instynktownie rozumieją uczucia innych, ponieważ rozumują i czują w taki sam sposób.
– Widzisz, ona… widzisz, ona mnie nie podniecała. W ogóle.
– Hmm… – mruknął Robin i upił łyk kawy. – A jak sądzisz, dlaczego?
Peter wzruszył ramionami
– Kochałem ją jako osobę. Naprawdę ją kochałem. Byłem zazdrosny, jeżeli jakikolwiek inny mężczyzna próbował z nią flirtować. I to cholernie zazdrosny. Przez ostatnich kilka dni nękała mnie myśl, że spotyka się z kimś innym, i to wywoływało u mnie cholerną depresję. Ale… ja…
– Chcesz powiedzieć, że nie podniecała cię seksualnie?
– Cóż, chyba tak. Nie wiem, dlaczego.
Robin zamilkł, rozmyślając i wpatrując się w swoją filiżankę z kawą. Wreszcie się odezwał:
– A inne kobiety? Czy jakakolwiek inna kobieta podnieca cię seksualnie?
Peter nie odpowiadał, nie mógł. Zawsze lubił kobiety i zawsze kobiety go fascynowały. Kiedy był młodszy, kupował wesołe magazyny i się nad nimi masturbował. Robin dotarł jednak niebezpiecznie blisko do czegoś, o co Peter nigdy nie ośmielił się zapytać samego siebie.
– Eee… tak. Wiele kobiet. Szczególnie pewien ich typ. Nie wszystkie. Ale niektóre.
Robin wciąż nie podnosił wzroku znad filiżanki z kawą.
– Jak myślisz, czy to dobry pomysł, żebyśmy się spotkali jeszcze raz i o tym porozmawiali? Mógłbyś przyjść do mnie na kolację, jeśli chcesz.
– No nie wiem.
– Peter, obecnie jestem sam i mieszkam sam. Z San Francisco wróciłem dlatego, że… że właśnie zerwałem z kimś, kto był mi bardzo bliski. Towarzystwo naprawdę dobrze mi zrobi. Po prostu chciałbym z kimś pogadać.
Peter nie wiedział, co odpowiedzieć, ale Robin wyciągnął z portfela wizytówkę i powiedział:
– Zastanów się. Tutaj jest także mój domowy telefon. Na przykład w najbliższy czwartek… Bardzo by mi odpowiadało.
– Dziękuję – odparł Peter.
Gruby mężczyzna głęboko wciągnął powietrze nosem, po czym głośno, rozdzierająco beknął.
* * *
Postanowił wrócić do domu piechotą, mimo że miał do pokonania trzy mile, a deszcz padał znacznie intensywniej niż w poprzednie dni. Potrzebował czasu na przemyślenia, czuł też, że zasługuje na jakąś karę. Parasol trzymał złożony, dlatego zimne jak lód krople deszczu rozbryzgiwały się na jego twarzy, a on nie potrafił przestać myśleć o Robinie, jego oczach Atreidesa i jego wygiętych w łuk, lekko rozchylonych wargach.
Dotarł do skrzyżowania z Charleville Road. Na jego środku, na wysepce dla pieszych, znajdowała się publiczna toaleta, ogrodzona za pomocą czarnych żeliwnych barierek. Na ścianie toalety, w cegle, wyryte były te same nierówne litery, które Peter już widział wcześniej. KIM JESTEŚ, PETER?
Przeszedł przez ruchliwą jezdnię i podszedł do ściany. Litery znów wyryte były głęboko, niemal na pół cala. Przyłożył dłoń do mokrych cegieł i zaczął się zastanawiać, czy nie są to przypadkiem pierwsze symptomy schizofrenii. Ale przecież schizofrenicy słyszą głosy. Nie widują napisów wyrytych w twardym kamieniu.
Wierzchem dłoni otarł wilgotny nos. Musiał się wysikać, dlatego odwrócił się ku schodom, które wiodły do części toalety przeznaczonej dla mężczyzn. Kiedy schodził, minął go i puścił do niego oko siwowłosy mężczyzna w płaszczu przeciwdeszczowym, wilgotnym na ramionach.
W toalecie śmierdziało, a podłoga była mokra. Jakiś chudy młody mężczyzna w wytartym płaszczu mył włosy nad umywalką, a tuż przy nim stał brudny, boleśnie kościsty kundel, przez cały czas drżąc.
– Daj trochę drobnych, przyjacielu – poprosił mężczyzna z namydlonymi włosami i głową wciąż znajdującą się pod kranem.
Peter miał właśnie otworzyć drzwi do jednej z kabin. Znalazł w kieszeni trzy funty i położył je na blacie, tuż obok brudnego zielonego grzebienia, należącego do młodego człowieka. Młody człowiek nie podziękował, więc Peter powiedział po prostu:
– Idź, kup sobie filiżankę herbaty, albo co tam chcesz.
Wszedł do kabiny.
Starannie zamknął za sobą drzwi. Muszla klozetowa pozbawiona była deski, a ktoś wcześniej rozwinął i rzucił na podłogę cały papier toaletowy. Ściany kabiny pokrywały najprzeróżniejsze rysunki, wiersze i numery telefonów. Jeśli pragniesz zaznać najlepszego obciąganka w życiu, spotkaj się tutaj ze mną o wpół do siódmej, we wtorek, dziewiątego. Lubię młodych czarnych chłopców z naprawdę ciasnymi dziurkami. O, debiuty, O, pałace! Czyja dusza jest bez winy? Podniety to bzdety. Flamastrami ktoś narysował tutaj nagie kobiety i dziesiątki członków, z których sperma tryskała jak kule z karabinu maszynowego. Po chwili, kiedy Peter popatrzył wyżej, poczuł na karku zimne, pełzające jałowienie. W płytkach wyryte było kolejne przesłanie dla niego: DLACZEGO NIE SPRÓBUJESZ, PETER?
Dokończył sikanie i spuścił wodę. Potem przez długi czas stał w kabinie z ręką przyciśniętą do ust, rozmyślając. Robin głęboko go zaniepokoił i zafascynował. Kusiło go, żeby powiedzieć „tak”, już w chwili, kiedy mu proponował kolację. Nie był jednak jeszcze pewien swoich preferencji. Może mimo wszystko nie jest gejem? Może jednak tęskni za Gemmą bardziej, niż mu się zdaje, i teraz tylko na ślepo poszukuje kogoś, kto by mu okazał współczucie, kogoś, na czyim ramieniu mógłby się wypłakać? Załóżmy, że – mimo całego jej wdzięku i całej urody – Gemma po prostu nie była w jego typie.
Musiał uzyskać pewność, zanim znów spotka się z Robinem. Gdyby przyjął jego zaproszenie, a potem odkrył, że popełnił straszną pomyłkę, byłoby to zbyt kłopotliwe.
Tkwił w kabinie jeszcze przez kilka minut, nie wiedząc, co robić. W końcu jednak otworzył drzwi i wyszedł na zewnątrz. Młody człowiek w zniszczonym płaszczu wciąż pochylał się nad umywalką, tak jakby czekał, aż Peter się w końcu pojawi. Pies ziewnął i otrząsnął się.
Peter podszedł do młodego człowieka i stanął tuż za jego plecami.
– A może… Może potrzebujesz więcej pieniędzy?
Mężczyzna przestał płukać włosy, ale milczał.
– Widzisz, chodzi o to, że jeszcze nigdy w życiu niczego takiego nie zrobiłem. Nie podszedłem do kogoś zupełnie obcego i nie zapytałem go, czy jest mną zainteresowany. A przecież tak właśnie to się powinno odbywać.
Nieznajomy milczał. Wciąż pochylał się nad umywalką z brudną mydlaną wodą.
– Jeśli cię to nie interesuje, powiedz słowo i odejdę.
W końcu mężczyzna się wyprostował. Jego chude ramiona wyraźnie odznaczały się pod cienkim płaszczem. Peter nie mógł wyraźnie dostrzec jego twarzy, ponieważ lustro było całkowicie zaparowane.
– No i? – zapytał. Robił się coraz bardziej nerwowy i coraz bardziej niecierpliwy. Brakowało naprawdę bardzo niewiele, żeby się odwrócił i wyszedł.
– Za dużo gadasz – wyszeptał sucho chłopak.
– Co? Co to znaczy?
– Dokładnie to. Chyba nigdy nie przestaniesz w siebie wątpić. Nigdy nie przestaniesz wątpić w innych ludzi. Nie masz w sobie ani krzty wiary.
– Wiary? A co ma z tym wspólnego wiara?
– Wiara jest w tym wypadku wszystkim – odparł młody mężczyzna.
Uniósł prawą rękę, bardzo szczupłą i o długich palcach, po czym rozprostował dłoń. Ku przerażeniu Petera, jego palce zakończone były szarymi paznokciami, osiągającymi trzy cale długości.
Wyciągnął rękę do lustra i paznokciem wskazującego palca zaczął drapać po szybie. Ze zgrzytliwym hałasem, przyprawiającym Petera o ból zębów, napisał: BEZ WIARY NIE MA PRZYSZŁOŚCI. Następnie odwrócił się.
Peter z zaskoczeniem i przerażeniem stwierdził, że wcale nie jest młody. Jego twarz miała brązowy kolor i była gęsto poprzecinana zmarszczkami, a jego oczy były czarne i lśniące jak chrząszcze. Usta były niemal całkowicie pozbawione warg, jakby ktoś wykonał poziome cięcie bardzo ostrym nożem.
Peter cofnął się jeden krok, a potem drugi.
– Dokąd idziesz, Peter? – zapytał go mężczyzna takim samym jak wcześniej szeptem. – Nie możesz uciec od swojego braku wiary.
– Kim ty jesteś? – zapytał Peter.
– Podczas bombardowania Londynu w East Endzie, kiedy ludzie ukrywali się na stacjach metra, nazywano mnie Bazgrołą. Wypisywałem na ścianach tuneli ich najgorsze koszmary. HALLO, SIDNEY, CZY KIEDYKOLWIEK SIĘ ZASTANAWIAŁEŚ, CO SIĘ DZIEJE Z TWOJĄ ŻONĄ? Napisy sprawiały, że z ludzi ulatywało powietrze.
– Zostaw mnie. Nie wiem, o czym, do diabła, mówisz, i nie chcę wiedzieć.
– Nie możesz się mnie pozbyć, Peter. Kiedy już raz cię wyniuchałem, nie pozbędziesz się mnie. Mieszkam w Londynie dłużej, niż jesteś sobie w stanie wyobrazić, przyjacielu. Wyznaczałem napisami moją drogę przez slumsy East Endu, przez sekskluby w Soho, przez Holborn, Notting Hill i Brixton. Z daleka doskonale wyczuwam w ludziach strach, Peter. Czuję go, stojąc przy nich, tak jak czuję zapach ich ciał. Z daleka bije zarówno od osób z wyższych sfer, jak i od pijaków, dziennikarzy i urzędników bankowych.
Na krótką chwilę mężczyzna zamknął oczy i wziął głęboki oddech. Był swobodny i zadowolony z siebie.
– Kim ty jesteś, do diabła? Zostaw mnie w spokoju.
Bazgroła znów otworzył oczy.
– Jak mogę cię zostawić w spokoju, skoro to ty nie zostawiasz mnie w spokoju? Ciągle w siebie wątpisz, oto twój kłopot. Ciągle się boisz, że zostaniesz sam. Wydaje ci się teraz, że te wszystkie pytania wyryte na ścianach były jedynie wytworem twojego umysłu, co? Albo że to jakiś cud? Ale to nie byłeś ty i to nie był cud. To ja je napisałem.
– Odczep się ode mnie, dobrze?
– W każdym mieście są te same zagrożenia, Peter. A które jest największe? To, że się nie jest i nie będzie kochanym. Strach przed życiem pośród milionów ludzi i nieposiadaniem u swojego boku nikogo. Oto, przyjacielu, kim i czym jestem. Nie jestem niczym innym jak tylko ucieleśnionym strachem przed samotnością. Jeśli mnie zapytasz, skąd pochodzę i jak to się stało, że przemierzam ulice w poszukiwaniu zapachu ludzkiego braku poczucia bezpieczeństwa, odpowiem ci tylko, że zawsze tu byłem. Popatrz na akwaforty Rowlandsona, przyjacielu. Popatrz na płaskorzeźby Puncha, przedstawiające londyńskie tłumy. Popatrz na fotografie Piccadilly z lat dwudziestych. Na faceta przy drzwiach do pijalni dżinu, na innego faceta, siedzącego na otwartym górnym pokładzie otwartego autobusu, na twarze w tłumie na moście Waterloo. To jestem ja, Peter, ja szukający ludzi podobnych do ciebie.
– Jesteś szalony. Jesteś szalony. Zostaw mnie – zażądał Peter.
– Nie mogę, Peter. Póki będziesz wątpił w siebie, przyjacielu, poty ja będę chodził za tobą wszędzie, dokądkolwiek się udasz. I nigdy, przenigdy nie dam ci spokoju.
Peter przez długi czas wpatrywał się w Bazgrołę. Jego pierś unosiła się szybko i opadała, jak pierś człowieka, który ukończył długi bieg. Przecież on miał w sobie wiarę. Naprawdę wierzył w samego siebie. Ale na czym w istocie polegała ta wiara? Dlaczego zawsze odnosił wrażenie, że nigdzie nie pasuje? W pracy podejrzewał, że koledzy go nie lubią i obgadują go za plecami. Nie potrafił przejść ulicą, nie zastanawiając się, czy ludzie się na niego nie gapią i czy nie zapytują się, co z niego za odmieniec. Nigdy nie potrafił uwierzyć, że Gemma naprawdę go kocha i naprawdę chce go poślubić, i prawdopodobnie dlatego do końca nie potrafił jej zaufać.
Gdyby jednak mógł się pozbyć tych wszystkich wątpliwości, gdyby potrafił powstrzymać się przed zadawaniem sobie tylu pytań, gdyby mógł zabić swój brak wiary…
Uniósł parasol i uderzył Bazgrołę w ramię, jednak ten błyskawicznie wyrwał mu parasol i rzucił go w kąt toalety. Peter uderzył go więc pięścią, poczuł jednak, jakby pod zniszczonym płaszczem nie było nic poza kośćmi klatki piersiowej. Bez słowa Bazgroła wyprostował palce wskazujące obu rąk i rozorał Peterowi twarz, najpierw jeden policzek, potem drugi. Długie paznokcie przecięły policzki i dotarły aż do języka. Usta Petera jakby nagle się wydłużyły. Krew była wszędzie, w całej toalecie, na umywalkach i ścianach do połowy ich wysokości.
Peter spróbował schwycić Bazgrołę za szyję. Był zbyt wstrząśnięty, żeby mówić, a poza tym nie czuł języka. Wydał jednak z siebie gwałtowne, krwawe hhhuuurrrhhhhhh! i trzasnął głową Bazgroły w lustro, rozbijając je na pół.
– Teraz to, kurwa, zrobiłeś. – Bazgroła tchnął szeptem w jego ucho.
Zakleszczył szyję Petera w stalowym objęciu lewego ramienia i wepchnął twarde, ostre paznokcie prosto w jego gardło. Zacharczał głośno, po czym powtórzył pchnięcie, a następnie rozerwał paznokciami czarne pogrzebowe spodnie Petera, przebił poły jego koszuli i majtki, aż wreszcie zagłębił palec w jego tłuszczu podskórnym. Z przebitego brzucha z cichym sykiem zaczęły wydobywać się gazy. Peter poczuł paznokieć, przesuwający się w nim, dokładnie w nim, w środku. Była to najbardziej niestosowna inwazja na jego ciało, jaką mógł kiedykolwiek sobie wyobrazić: pojedynczy długi paznokieć przecinał jego wnętrzności, mięśnie i tkankę łączną.
Nie wydawał żadnego dźwięku, gdy Bazgroła wsuwał coraz głąbiej, tak że jego paznokieć rozerwał żołądek i dotarł aż do mostka. Przód jego koszuli całkowicie przesiąkł krwią. Bazgroła cofnął się, oddychając z ciężkim charkotem. Peter się zachwiał, zakrztusił, a potem opadł powoli na mokre kafelki podłogi, przyciskając do nich czoło jak pokutnik.
Przed swoimi oczyma zobaczył litery, układające się w słowa: JAK SIĘ DZIŚ CZUJESZ, PETER? Były wyryte w ceramicznych płytkach i powoli wypełniały się jego krwią.
* * *
Miesiąc później, w pewien zimny, ale słoneczny dzień Robin Marshalł został wezwany w celu złożenia zeznań przed sądem koronera dla Zachodniego Londynu. Chodziło o zaświadczenie na temat stanu emocjonalnego Petera w dniu, w którym umarł.
Gdy stanął na miejscu dla świadków, promienie południowego słońca padły na jego jasne włosy.
– Odniosłem wrażenie, że Peter miał wtedy mętlik w głowie.
– Z jakiego powodu? – zapytał koroner.
– Pochował właśnie narzeczoną. Myślę, że miał w odniesieniu do niej bardzo mieszane uczucia.
– W jakim sensie?
– Czuł się winny, że być może nie kochał jej tak mocno, jak powinien.
– Mógłby pan to bliżej wyjaśnić? Robin zrobił poważną minę.
– Myślę, że, oprócz wielu innych spraw, Peter nie był pewien co do swojej orientacji seksualnej.
– Rozumiem. Coś jeszcze?
– Mimo że, jak powiedział, narzeczona tak naprawdę go nie podniecała, był o nią bardzo zazdrosny. Nie dopuszczał do siebie myśli, że mogłaby spotykać się z innymi mężczyznami.
– A przypuszczał, że spotyka się z innymi mężczyznami?
Robin pokiwał głową.
– Mówił, że doprowadza go to do głębokiej depresji – Poza tym, oczywiście, głęboką depresję wywołała w nim jej śmierć. Wciąż był w szoku, jeśli mam wyrazić moje zdanie.
Richard Morton, trzydziestopięcioletni sprzedawca komputerów z Milton Keynes, zaświadczył, że rozmawiał Peterem przez telefon krótko po wypadku Gemmy. Odniósł wtedy wrażenie, że Peter jest przekonany, iż Gemma romans.
– Z wściekłości nie panował nad sobą. Nie potrafiłem zumieć, dlaczego tak się zachowuje.
Doktor George Protter, lekarz rodzinny Petera, zeznał, że był on zasadniczo zdrowy, chociaż cierpiał z powodu lekkiej alergii i raz konsultował się z nim po napadzie lękowym, do którego doszło w pracy.
– Jeśli chodzi o kwestię, czyjego zmarła narzeczona spotykała się z innymi mężczyznami, jest bardziej niż prawdopodobne, że było to jedynie wytworem jego imaginacji. Była ona bowiem pacjentką mojego kolegi, doktora Carpentera, który trzy tygodnie przed jej śmiercią zdiagnozował u niej guz lewej piersi. W tych okolicznościach byłoby zaskakujące, gdyby odnosiła się do zmarłego z wielką czułością i gdyby miała ochotę zajmować się bardziej nim niż sobą. Jak zaświadczy doktor Carpenter w następnym tygodniu, podczas przesłuchań w sprawie j ej śmierci, wieczorem na dzień przed tym, jak zginęła pod kołami pociągu, zatelefonował do niej, aby powiedzieć, że będzie się musiała poddać operacji chirurgicznej.
Doktor Vikram Pathanda, główny patolog z Hammersmith Hospital, tak opisał śmierć Petera:
– Rany zostały zadane specjalnie zaostrzonym ćwierćcalowym dłutem do kamieni. Dłuto to zostało znalezione przy zwłokach. Nie mam najmniejszych powodów, by wątpić, że wszystkie rany ofiara zadała sobie sama.
Koroner zdjął okulary.
– Dziękuję panu, doktorze Pathanda. Teraz wszyscy zróbmy sobie przerwę na lunch, a po niej wydam postanowienie.
* * *
Robin Marshall siedział na górnym piętrze autobusu numer 15. Jedną rękę trzymał nad oczami, osłaniając je przed promieniami późnopopołudniowego słońca. Obok niego zajmował miejsce czarnoskóry chłopak w niezwykle obszernych spodniach z obniżonym krokiem, słuchał rapu z przenośnego magnetofonu i od czasu do czasu wtórował muzyce głośnym:
– Uha – u – ha – ha.
Autobus zatrzymał się przy Paddington Station. Zaraz za nim zatrzymał się następny. Robin popatrzył na przystojnego Azjatę, siedzącego w tym drugim autobusie na górnym piętrze w pierwszym rzędzie. Następnie skierował spojrzenie na karoserię autobusu, na której znajdowała się wielka reklama Pepsi Coli.
Na boku autobusu ktoś wyrył jakieś litery: wysokie, niekształtne, przebijające farbę i docierające do gołego aluminium. Składały się na napis: JAK SIĘ DZIŚ CZUJESZ, ROBIN?
Epifania
Czasami czyjaś twarz na fotografii może przyciągnąć twój wzrok bez żadnego wytłumaczalnego powodu. Jeśli chodzi o mnie, szczególnie utkwiło mi w pamięci zdjęcie tłumu ludzi obecnych na konkursie piękności w stanie Indiana w 1927 roku. Stojąca z tyłu dziewczyna spogląda w zupełnie innym kierunku niż pozostali ludzie na zdjęciu i ma rozmarzony wyraz twarzy. Za każdym razem, gdy powracam do tej fotografii, zastanawiam się, kim ona była, o czym wtedy myślała i co się z nią stało.
Gdy byłem redaktorem magazynu „Penthouse”, długie godziny spędzałem na wyszukiwaniu takich zdjęć, które nie tylko wywoływałyby u czytelników reakcje erotyczne, ale powodowałyby też coś więcej – ich poczucie łączności z modelkami, tak jakby dziewczyna i czytelnik mogli być w jakiś szczególny sposób ze sobą połączeni.
„Epifania” opowiada o takim właśnie połączeniu oraz o tym, co mogłoby się stać, gdyby wyciągnąć na podstawie samej tylko fotografii skrajny wniosek.
Epifania
W tym samym momencie, w którym wyszła na chodnik, otworzyło się z głuchym trzaskiem i odgłos uderzającego pioruna rozbrzmiał niczym eksplozja samochodu, pod który podłożono bombę. O beton rozbiło się kilka grubych kropli deszczu, pobiegła więc na róg 49 Ulicy i gwałtownie zaczęła machać ręką, by zatrzymać taksówkę. Ubrana była w nowy kremowy, płócienny kostium, nowe buty od Manolo Blahnika, a włosy dopiero co przycięła u Vidala Sassoona.
Cudownym zrządzeniem losu z Lexington Avenue zbliżała się w jej kierunku taksówka, i to z zapalonym napisem WOLNY. Wyszła na jezdnię z uniesionym ramieniem. Kiedy to uczyniła, wyminął ją mężczyzna o płowych włosach, ubrany w krzykliwą zieloną letnią marynarkę i przenikliwie gwizdnął na dwóch palcach. Taksówka zatrzymała się mężczyzna natychmiast otworzył drzwi auta. W tej samej chwili deszcz rozpadał się na dobre.
– Przepraszam pana! – zawołała Jessica. – Przepraszam, ale to jest moja taksówka!
żczyzna do połowy skrył się już w samochodzie. Zamrugał oczami, jakby nie mógł zrozumieć, o czym ona mówi.
– To moja taksówka – powtórzyła Jessica, stanowczo chwytając za górny brzeg drzwiczek. Krople deszczu uderzały w żółty dach samochodu i moczyły jej ramiona.
– Pani taksówka? – Mężczyzna rozejrzał się dookoła z kpiącym zdziwieniem. – Przepraszam, ale nie widzę na niej pani nazwiska.
– Jest moja, ponieważ to ja przywołałam ją pierwsza i kierowca zwolnił specjalnie dla mnie.
– A ja sądzę, że byłem bliżej tej taksówki niż pani. Co jeszcze chce pani usłyszeć?
Jessica nie puszczała drzwiczek.
– Tu dupku! Jesteś kompletnym dupkiem! Doskonale wiesz, że to jest moja taksówka!
– Hej, proszę pani, wsiada pani czy co? – chciał wiedzieć taksówkarz.
– Zobaczył mnie pan pierwszą, prawda? – zapytała Jessica. – Zatrzymał się pan dla mnie.
– Kobieto, ja chcę stąd jak najszybciej odjechać, jasne?
Jessica spróbowała złapać płowowłosego mężczyznę za ramię, jednak wyrwał się jej i zatrzasnął drzwiczki, łamiąc przy okazji paznokieć jej środkowego palca. Taksówka włączyła się do ruchu i popędziła Lexington Avenue, pozostawiając ją na środku ulicy.
Próbowała złapać kolejną i mijały ją dosłownie dziesiątki taksówek, mknąc przez skrzyżowanie jak ławice jasnożółtych delfinów, jednak w tej chwili lało już jak z cebra i wszystkie były zajęte. Jessica nigdy w życiu nikogo tak naprawdę nie nienawidziła, ale kiedy widziała tych wystrojonych, suchych ludzi, mijających ją w taksówkach, życzyła im wszystkim zatrzymania akcji serca podczas lunchu albo udławienia się rybią ością. Jej płócienny kostium był niemal przejrzysty, a buciki na paskach przesiąkły wodą. Włosy lepiły się jej do czoła. Po raz kolejny rozbłysnął piorun, po czym nastąpił ogłuszający huk wyładowania elektrycznego.
Żałośnie przemoknięta, rozwścieczona, wycofała się do najbliższej bramy. Nawet tutaj krople deszczu pryskały na jej łydki. Temperatura gwałtownie spadła i Jessica zaczęła drżeć. Odwróciła się, żeby sprawdzić, czy będzie mogła znaleźć schronienie w budynku. Stała przed małą prywatną galerią sztuki o grubych szybach wystawowych i ciężkich drzwiach z błyszczącej nierdzewnej stali. Pchnąwszy drzwi, weszła do środka i w jednej chwili znalazła się w cichym, ciepłym pomieszczeniu, wyłożonym grubymi dywanami, obwieszonym lustrami w ramach z brązu, elegancko udekorowanym liliami w szklanych japońskich wazach. Ściany i meble były jasne i beżowe, dzięki czemu błądzący po nich wzrok z łatwością mógł odpoczywać.
Zdjęła buty i przetarła ich wnętrze papierową chusteczką. Kosztowały trzysta osiem dolarów i w tej chwili właściwie nie nadawały się już do niczego. Przy kremowym marmurowym biurku siedzieli dwaj młodzi mężczyźni i rozmawiali. Obaj mieli na sobie drogie garnitury. Ich koszule lśniły nieskazitelną bielą, włosy były starannie zaczesane do tyłu. Wyższy z młodzieńców odwrócił się i ze zdziwieniem popatrzył na bose stopy Jessiki
– Taaak? Mogę pani w czymś pomóc?
– Ja… Ja po prostu weszłam, żeby się rozejrzeć, jeśli wolno.
– Proszę, niech się pani rozejrzy. Serdecznie panią witamy. Mój Boże, biedactwo, pani jest całkiem przemoczona! Może zechce się pani udać do łazienki i się wysuszyć? Mamy doskonałe tureckie ręczniki.
– Tak, bardzo dziękuję. Jestem panu bardzo wdzięczna.
Weszła do cichej, bogato wyposażonej łazienki. Lustro dawało przyjemne różowawe odbicie, jednak Jessica mimo to wyglądała tak, jakby przed chwilą wyłowił ją bosakiem z East River strażnik z kutra straży przybrzeżnej. Otworzyła torebkę i spróbowała uratować zniszczoną fryzurę, ale nie udało się to jej i mogła jedynie zaczesać włosy do tyłu, niemalże tak jak zrobili to dwaj młodzi mężczyźni z galerii.
Kiedy wróciła, czekali na nią, uśmiechnięci.
– Już lepiej?
– O wiele lepiej, dzięki.
Wyższy z nich otworzył szufladę biurka i wyciągnął z niej lśniący katalog.
– O, proszę, zapewne zechce to pani wziąć. Niestety, kosztuje siedemdziesiąt dziewięć dolarów.
– Ile?
– Och, niech się pani nie martwi. Za sześć miesięcy to będzie warte dwa razy tyle.
Wzięła katalog do ręki i nagle poczuła się jak kobieta z plemienia Dani, której wręczono książkę telefoniczną Manhattanu.
Młody mężczyzna uśmiechnął się i powiedział:
– Wszystkie odbitki są także na sprzedaż. Ich ceny zaczynają się od dwudziestu pięciu. – Lekko odkaszlnął i dodał: – Tysięcy. Za każdą.
Jessica popatrzyła na katalog. Na jego okładce znajdowała się czarno-biała fotografia młodego Meksykanina. Miał szczerby między zębami i szeroko, drwiąco uśmiechał się do obiektywu. Mniej więcej dwadzieścia stóp za nim, na szerokiej werandzie stał siwowłosy biały mężczyzna w jasnoszarej marynarce i spoglądał na niesłychanie bujny ogród, pełen orchidei, paproci i amarylisów. Broszura nosiła tytuł: Naród Pederastów, fotografie Jamiego Starcka.
O, mój Boże, pomyślała Jessica. Nie dalej jak wczoraj czytała o tej wystawie. Jamie Starck był protegowanym sławnego fotografa homoseksualisty Roberta Mapplethorpe’a, a wystawa została gwałtownie publicznie potępiona przez burmistrza Rudolpha Guilianiego. Burmistrz próbował ją zamknąć, ale po demonstracjach setek obrońców praw gejów, które odbyły się na Gracie Square, musiał w końcu ustąpić. Albo przynajmniej niechętnie zaakceptować, że „graficzne wyobrażenia alternatywnych sposobów życia nie mogą do końca zaszkodzić moralnej konstrukcji miasta”.
– Ja… Ja chyba się pomyliłam – powiedziała Jessica, próbując oddać katalog.
– Nie, oczywiście, że się pani nie pomyliła – odparł młody mężczyzna. – A nawet jeśli, to jak się pani o tym przekona, jeżeli sama wszystkiego nie zobaczy?
Był przystojny w jakiś nieziemski sposób, nieskazitelnie ubrany i zadbany. Jego skóra była gładka i opalona na miodowy kolor, paznokcie miał delikatnie polakierowane. Miał też jedwabny krawat w kolorze karminowo-złotym z wzorami, przywodzącym na myśl dzieła impresjonistów. Nosił okulary w modnym kształcie rombów, nieskazitelnie czyste. Na przegubie miał złoty zegarek marki Jaeger-le-Coultre, pachniał ostrą i drogą wodą kolońską. Jessica wyobraziła obie, że bieliznę kupuje u Calvina Kleina, z pewnością jest ona oślepiająco biała i nie ma na niej żadnej plamki.
– Weszłam do niewłaściwej galerii, to wszystko…
Młody mężczyzna nie dał jej dokończyć.
– Czy to ma znaczenie? – Ujął ją pod rękę i poprowadził w kierunku eksponatów.
– Szczerze mówiąc – zaprotestowała Jessica – weszłam tutaj tylko po to, żeby się schronić przed deszczem. Naprawdę nie chciałam…
W tym momencie zobaczyła pierwszą fotografię. Była czarno-biała, jak zresztą wszystkie, wykonana na filmie o dużej czułości, dzięki czemu bardzo wyraźnie widać było każdy włos, fragmenty gęsiej skórki i każdy pojedynczy pryszcz. Była to fotografia dwóch mężczyzn – czarnego i białego. Stali naprzeciwko siebie, luźno opierając nawzajem swe ramiona o barki. Obaj byli szczupli, muskularni i przystojni aż do granic groteski. Obaj mieli penisy w pełnym wzwodzie, a ich żołędzie dotykały się, jakby się całowały. Fotografia opatrzona była tytułem „Harmonia rasowa”.
Jessica stała i wpatrywała się w fotografię niemal przez dziesięć sekund. Wreszcie odwróciła się do młodego człowieka w okularach o kształcie rombów i popatrzyła mu prosto w twarz, oczekując wyjaśnień.
– Szuka pani w tym znaczenia – powiedział, jakby czytał w jej myślach.
Potrząsnęła głową, zakłopotana.
– Nigdy nie myślałam, że…
– Wiem. Ta wystawa poraża wszystkich w taki sam sposób, zarówno mężczyzn, jak i kobiety. Przynoszą tutaj ze sobą wszelakie rodzaje uprzedzeń. „Nienawidzę pedałów” albo „Jestem normalny, ale ciekawy”. Wszyscy jednak wychodzą stąd oświeceni. Tak jak Paweł, wie pani, na drodze do Damaszku.
Jessica przeszła do następnej fotografii i młody mężczyzna podążył za nią, chociaż utrzymywał dystans. Fotografia przedstawiała nagiego Araba, klęczącego na pustyni, z policzkiem przyciśniętym do gorącego piasku, jakby wsłuchiwał się w dźwięk, który wydają kopyta biegnących w oddali wielbłądów. Na odległym horyzoncie widoczne były wydmy piaskowe, przenoszone przez wiatr, i kępa palm. Obok nich stał mężczyzna o białej brodzie, owinięty w czarne szaty beduina. W ręce trzymał uzdę obojętnego na wszystko wielbłąda.
Arab miał rozchylone pośladki i eksponował odbyt w pozycji całkowitego poddania. Jego penis sterczał, a żołądź upstrzona była drobinkami lśniącego piasku. Fotografia nosiła tytuł Abid.
– W języku arabskim abid znaczy „niewolnik” – powiedział młody mężczyzna. Wciąż nie podchodził zbyt blisko do Jessiki.
– Aha… Chyba powinnam już iść.
– Cóż, to zależy od pani. Ale nie zobaczy pani już czegoś takiego, nigdy. Jamie umiera na AIDS. W osiemdziesięciu procentach stracił już wzrok.
Jakby we śnie, Jessica przeszła do następnej fotografii. Przedstawiała bardzo chudego mężczyznę w średnim wieku, leżącego nago na szezlągu. Miał półprzymknięte oczy, jakby drzemał, oraz długie, jasne, falujące włosy. Na podłodze, wymyślnie wyłożonej kolorowymi płytkami, leżał pies rasy borzoi, z ponurą miną, jak to zwykle psy borzoi. Obok szezląga klęczał młody Marokańczyk w wielkim jedwabnym turbanie. Turban ozdobiony był sznurami pereł. Marokańczyk miał w uszach duże kolczyki. Jego usta obejmowały penis Anglika, a dłonią o długich palcach pieścił jego jądra. Marokańczyk ubrany był w wyszywaną kamizelkę, jednak był nagi od pasa w dół, a nasienie spływało po jego udach jak sznureczek pereł.
– Co to ma znaczyć? – zapytała Jessica. – Czy to jest jakaś perwersja, czy co?
Mężczyzna w okularach posłał jej dziwny poufały uśmiech.
– Być może znaczy to, że ludzie powinni wyrażać samych siebie w taki sposób, w jaki tylko chcą, nie zważając na to, jak bardzo jest to szokujące.
– Naprawdę? A może to nie jest nic innego, jak twarda pornografia pod płaszczykiem sztuki?
Mężczyzna zbliżył się do fotografii i powiedział:
– Zatem, widzi to pani, prawda? Każda fotografia jest tajemnicą, ale też każda jest zarazem odpowiedzią.
– Ale na co miałaby ta fotografia odpowiadać? Na modlitwę starego chudego pedała?
Mężczyzna roześmiał się.
– Lubię panią… Jest pani bardzo bezpośrednia. To niezwykłe.
– Chyba naprawdę już pójdę. Doceniam jakość tych fotografii i przypuszczam, że w jakimś sensie to sztuka. Ale prawdę powiedziawszy, wprawiają mnie one w zakłopotanie.
– Jasne. Przynajmniej jest pani szczera.
Jessica oddała mu katalog.
– Mimo wszystko, powodzenia.
Wychodząc, zerknęła na fotografię, której do tej pory nie zauważyła, ponieważ światło padało na chroniące ją szkło i zamazywało obraz. Zatrzymała się, mimo że tak naprawdę wcale tego nie chciała. Mężczyzna w okularach stał tak blisko za nią, że słyszała jego miarowy oddech. Założę się, że nawet włosy w nosie ma bardzo dokładnie przycięte, pomyślała Jessica.
Fotografię wykonano na półpiętrze wielkich marmurowych schodów, pod ogromnymi oknami z szybami w ołowianych ramkach. Szyby przepuszczały słabe, przytłumione światło. O marmurowy filar opierał się młodzieniec w wieku dziewiętnastu albo dwudziestu lat. Był nagi, jedynie na nogach miał sandały z rzemyków. Mógł pochodzić z Tajlandii albo z Kambodży, a jego włosy nawinięte były na pałeczki i ułożone w kok przypominający te, które nosiły gejsze.
Jego skóra lśniła jedwabistym, niemalże nieziemskim Waskiem. Brodawki piersi wyglądały jak dojrzałe rodzynki sułtanki. Jego penis był uniesiony w półwzwodzie; napletek wyglądał tak, jakby za chwilę miał się zsunąć do tyłu. Moszna młodzieńca miała strukturę pomarszczonego jedwabiu. Pojedyncza błyszcząca kropla płynu lśniła niczym diament na czubku jego penisa.
Dech zaparł jednak Jessice przede wszystkim wyraz jego twarzy. Młodzieniec miał wysokie kości policzkowe i duże, ciemne, nie skupione na niczym oczy, jakby chłopak znajdował się pod wpływem narkotyków albo hipnozy. Był jednak po prostu cudowny.
– Ach! – wykrzyknął mężczyzna w okularach. – Wszystkie nasze kobiety zakochują się w Lo Duc Tho.
– Tak się nazywa? Lo Duc Tho? Kto to jest?
– Był Wietnamczykiem. Jamie znalazł go w pewnym arystokratycznym domu w Paryżu, niedaleko apartamentowca, w którym mieszkała Marlena Dietrich.
Jessica podeszła do fotografii i jednym palcem dotknęła delikatnie szkła. Lo Duc Tho wpatrywał się w nią zagadkowo. Każda fotografia jest tajemnicą, ale też każda jest zarazem odpowiedzią.
– Co on robił w Paryżu? – zapytała.
– Był zabawką, to chyba najlepsze określenie. Właścicielką domu była bardzo bogata dama, której ojciec zbił fortunę w Wietnamie, gdy ten jeszcze należał do Francuzów. Po bitwie pod Dien Bien Phu w 1954 roku, gdy Francuzi zostali zmuszeni do opuszczenia wszystkich posiadłości w Indochinach, jej ojciec wrócił do Paryża. Zabrał ze sobą nie tylko córkę, ale także osieroconego syna jednego ze swoich służących, dziesięcioletnie dziecko. To był właśnie Lo Duc Tho. Dobrze go karmiono, uczyli go prywatni nauczyciele i w ogóle był rozpieszczany na wszelkie możliwe sposoby. W roku 1962, kiedy miał osiemnaście lat, ojciec niespodziewanie zmarł na zawał i na córkę spadł obowiązek wychowywania Lo Duc Tho.
– Nazwał go pan zabawką.
– Właśnie. Lo Duc Tho był zabawką mademoiselle. Po śmierci ojca życzyła sobie, żeby zabawiał ją całymi dniami, żeby grał dla niej na skrzypcach, śpiewał i tańczył. Chciała także, żeby przez cały czas był nagi, chyba że gdzieś razem wychodzili.
– Nagi? Przez cały dzień?
Mężczyzna oparł się o ścianę obok Jessiki i pokiwał głową.
– Zmuszała go do pozowania w różnych erotycznych pozycjach i kazała mu siadać zawsze blisko siebie. Mogła go więc głaskać i obmacywać, kiedy tylko chciała.
– Niebywałe. A co na to Lo Duc Tho?
– Nie mam pojęcia. Ale chyba nie miał nic przeciwko temu, bo nigdy nie próbował uciec. Rzadko się odzywał, ale kiedy już otwierał usta, odnosił się do siebie samego w trzeciej osobie, jakby miał na myśli kogoś innego.
– Co za dziwne życie.
– Nie jest pani w stanie sobie tego wyobrazić. Mademoiselle zapraszała przyjaciółki na popołudniową herbatę i wtedy Lo Duc Tho zawsze leżał na szezlągu niedaleko całego towarzystwa. Damy po trzydziestce mogły go całować i pieścić, a nawet obciągać mu członek, jeśli miały ochotę. Jamie powiedział mi, że przyjaciółki madame smarowały intymne części jego ciała konfiturami malinowymi i potem je z chłopaka zlizywały.
– Mój Boże! Dekadencja!
– No, nie wiem. Słyszałem w Nowym Jorku o gorszych rzeczach. Na przykład o królikach doświadczalnych, wykorzystywanych na wszystkie możliwe sposoby, i o podobnych rzeczach. Te Francuzki używały przynajmniej bardzo dobrych konfitur.
– Nabiera mnie pan.
Mężczyzna posłał jej nikły uśmiech.
– Niech mi pani powie teraz, że nie wyjdzie stąd nieoświecona. Albo przynajmniej inna.
– Chyba ma pan rację. Właśnie taka wyjdę. Czy wie pan, co się stało z Lo Duc Tho? Powinien być teraz mężczyzną w średnim wieku.
– Mademoiselle ciężko zachorowała i dom trzeba było sprzedać. Jamie przeprowadził prywatne śledztwo, ale nikt nie powiedział, gdzie zniknął Lo Duc Tho.
Mężczyzna odprowadził Jessicę do drzwi wyjściowych. Przestało już padać i chodnik oślepiał, błyszcząc odbitym światłem.
– Dziękuję panu – powiedziała. – To było bardzo interesujące. Zapewne obsceniczne, ale bardzo interesujące.
– Cała przyjemność po mojej stronie – zapewnił ją.
* * *
– No i jak ci minął dzień? – zapytał Michael, nalewając sobie do szklanki kolejną dużą porcję chardonnay.
– Był niezwykły – odparła.
– Naprawdę? Niezwykły pod jakim względem?
– Zrobiłam coś, czego bym się po sobie przenigdy nie spodziewała, nawet za milion lat. Weszłam na wystawę Narodu Pederastów. Właściwie nie weszłam tam z zamiarem oglądania jej, ale złapał mnie deszcz i tam się właśnie schroniłam.
Spojrzawszy na nią, Michael zamrugał oczyma. Miał trzydzieści jeden lat, był więc od niej o dwa lata starszy, ale jego krótko obcięte stalowoszare włosy dodawały mu lat. Miał bardzo blade niebieskie oczy, przywodzące na myśl kolor wytartych dżinsów, i szeroką skandynawską twarz. Ubrany był w angielską koszulę w niebieskie i białe paski oraz w drogie płowe spodnie. Nie nosił skarpetek. Pod nogawkami widać było kostki jego nóg. Były mocno opalone po tym, jak spędził dwa tygodnie z ekipą filmową na Bermudach.
– No i? – zapytał w końcu. – Co o tym myślisz? To znaczy, o wystawie?
– Chyba mnie zdeprawowała. Tak myślę.
– Naprawdę? Mówisz poważnie.
– Dziwne to było. Właściwie nie wiem dokładnie, co czułam. Niektóre fotografie były bardzo piękne, a wszystkie technicznie doskonałe. Ze wszystkich sączyła się jednak jakby trucizna.
– Może następnym razem po prostu nie zapomnisz zabrać parasola? – Michael popatrzył na ciężki stalowy zegarek. – Chryste, popatrz, która godzina! Muszę zadzwonić do Bertranda do Vancouver.
– Nie możesz najpierw dokończyć kolacji?
– Jeśli dokończę kolację, to go już nie złapię. Wieczorem leci do Montrealu, a muszę z nim porozmawiać o rachunku Harringtona.
Wziął szklankę z winem i wstał od stołu, zostawiając na talerzu nie dokończoną porcję makaronu. Przeszedł przez salon i usiadł na wielkim krześle z czarnej skóry, stojącym pod oknem, obok telefonu. Jessica została przy stole przykrytym czarnym szkłem i jadła dalej, jednocześnie obserwując Michaela, gdy rozmawiał przez telefon. Za oknem widziała lśniące światełka linii brzegowej Jersey i dwa helikoptery, unoszące się nad nią jak robaczki świętojańskie.
Zarówno ona, jak i Michael zawodowo zajmowali się reklamą. On był niezależnym reżyserem reklamówek telewizyjnych, a ona starszym copywriterem w Nedick Kuhl Friedman. Mieszkali razem już od jedenastu miesięcy, dzieląc na pół koszt wynajmu tego wielkiego mieszkania z widokiem na rzekę Hudson. Umeblowali je i udekorowali w bardzo minimalistycznym stylu, jednak za bardzo duże pieniądze. Na przeciwnej ścianie, dyskretnie oświetlony, wisiał obraz Damiena Hirsta, za który zapłacili siedemdziesiąt osiem tysięcy dolarów.
– Moglibyśmy się spotkać w Cancun dwudziestego piątego – mówił Michael. – Tak, zgadza się. Potrzebuję tego specjalnego światła, które jest tam na plaży. Nie, Gulf Coast w ogóle się nie nadaje. O wiele za surowe. O czym ty mówisz, o filtrach? Jeśli chcesz perfekcji, zawsze musisz zaczynać od perfekcji.
Jessica owinęła makaron dookoła widelca. Nie mogła przestać myśleć o Lo Duc Tho i o tym, jak całymi dniami chodził nagi po domu. Była w stanie niemal wyobrazić go sobie, jak siedzi na wielkim skórzanym krześle naprzeciwko niej, z włosami spiętymi tak, jak je układają gejsze, zjedna noga niedbale przełożoną przez oparcie, z oczami ciemnymi i zamglonymi jak na dworskim portrecie Velazqueza. Bawiłby się pewnie od niechcenia nabrzmiałym penisem i przesuwałby napletek do tyłu i do przodu wolnymi, sennymi ruchami.
– Potrzebuję przynajmniej dwóch oświetleniowców. Wolę Davida Weilla, ale skoro nie jesteś w stanie go załatwić… Tak, doskonale wiem, jaki mamy budżet, Jim. Ale to, o czym mówisz, to po prostu pozorna oszczędność.
A gdyby skinęła na Lo Duc Tho, a on wstałby z krzesła i podszedł do stołu? Położyłby na jej ramieniu dłoń o długich palcach, z szacunkiem, tak lekko jakby siadał na niej koliber. Skinęłaby, żeby stanął jeszcze bliżej, tak by mogła dojrzeć każdą żyłę pod jego skórą o barwie kości słoniowej. Jego włosy łonowe byłyby jak lśniący czarny jedwab, wysmarowane brylantyną i uczesane tak, że tworzyłyby fale na jego podbrzuszu.
– Mówię ci, jeśli zaczniemy robić te zdjęcia, a one nie wyjdą, a na pewno nie wyjdą, jeśli będziemy działać tak, jak to opisujesz, to zostaniemy zmuszeni do zrobienia wszystkiego od nowa i poniesiemy więcej niż podwójne koszty.
Chwyciła penis Lo Duc Tho i zaczęła go delikatnie masować. Z każdą chwilą coraz bardziej twardniał, aż wreszcie napletek cofnął się i Jessica zobaczyła dużą żołądź, ciemną jak śliwka. Zacisnęła dłoń na penisie znacznie mocniej, z całej siły, ale kiedy popatrzyła na twarz Lo Duc Tho, ten posłał jej jedynie nieobecny uśmiech, jakby przez cały czas myślał o czymś zupełnie innym.
Wzięła z talerza wstążkę makaronu, przytrzymując ją między kciukiem a palcem wskazującym. Przewiązała makaron wokół jego penisa i przesunęła go aż do nasady. Następnie uczyniła to samo z kilkoma innymi wstążkami, aż wreszcie erekcja chłopca udekorowana została ośmioma czy dziewięcioma kokardkami z makaronu.
– A teraz trochę sosu – powiedziała do niego. Wzięła ręką z miseczki garść sosu czosnkowo-pomidorowego i posmarowała nim jego mosznę oraz wgłębienie między jego naprężonymi, okrągłymi pośladkami. – Podoba ci się to? – zapytała, delikatnie przesuwając pomiędzy palcami jego jądra. – Jesteś smaczny nie tylko z powodu sosu.
Pochyliła się i polizała jego pomarszczoną skórę, smakującą jak pomidor. Trącała nosem i ssała jedno jego jądro po drugim.
– Jesteś piękny, wiesz? – zapytała. – Jesteś absolutnie fantastyczny.
Wzięła do ust nabrzmiałą główkę jego penisa i powoli przesuwała dłonią wzdłuż członka, dzięki czemu wstążki makaronu jedna po drugiej prześlizgiwały się na żołądź i do ust. Kiedy wszystkie połknęła, wysunęła język i posmarowała nim dziurkę w jego penisie. Uczyniwszy to, zaczęła masować z większą energią.
– No, nie wstydź się, daj mi teraz mój deser.
W tym momencie zdała sobie sprawę, że Michael skończył rozmowę telefoniczną z Bertrandem i stoi, przypatrując się jej. Natychmiast, zmieszana, wyprostowała się i wtedy też dotarło do niej, że przecież nikogo z nią nie ma, nie ma Lo Duc Tho, a ona rozsmarowuje pomidory i czosnek jedynie po swojej brodzie i policzkach i dłonią złożoną w pięść porusza tylko w powietrzu.
Michael powoli odsunął krzesło i usiadł, wciąż się jej przypatrując.
– Do diabła, co ty robisz? – zapytał w końcu.
– Ja… Och, chyba narobiłam trochę bałaganu.
– Co to niby ma znaczyć? Jakieś wygłupy, żeby przyciągnąć moją uwagę? Posłuchaj, bardzo cię przepraszam, że musiałem dzwonić do Bertranda w środku kolacji, ale na miłość boską, przyjrzyj się sobie!
Jessica otarła usta serwetką i wstała.
– Właściwie sama nie wiem, co mi się stało. Chyba próbowałam jeść po włosku.
– Byłem we Włoszech sześć razy i nigdy nie widziałem, żeby ktoś jadał w ten sposób. Nigdy! Nawet dwuletnia córka mojej siostry nigdy tak nie jadła.
– Cóż, po prostu chciałam to zjeść z apetytem. Naprawdę z wielkim apetytem.
Wypowiedziawszy te słowa, rzuciła serwetkę na stół i sztywnym krokiem udała się do łazienki. Stanęła przed lustrem i zaczęła się sobie przyglądać. Wciąż miała na włosach sos czosnkowo – pomidorowy, poplamiony był nim też cały przód jej kremowej bawełnianej bluzki. Można było odnieść wrażenie, że ktoś ją uderzył pięścią w nos.
Jak mogłam to zrobić? – zastanawiała się. Byłam pewna, widzę Lo Duc Tho. Byłam pewna, że naprawdę go smaruje. Boże, chyba pracuję w zbyt wielkim napięciu. Chyba rozpadam. Popatrzyła na swoją rękę i powoli odtworzyła ruch, jakim stymulowała penis Lo Duc Tho. Znów czuła na dłoni jego twardość. Znów czuła jego napletek, łatwo poddający się jej ruchom. Wzięła głęboki oddech, po czym rozpięła bluzkę, napełniła zlew zimną wodą i włożyła do niej bluzkę, żeby się namoczyła.
* * *
Znalazłszy się w łóżku, oboje jeszcze przez pół godziny czytali. Wreszcie Michael gwałtownie zatrzasnął książkę, nałożył maseczkę do spania z American Airlines i odwrócił się na bok, tak że Jessica mogła zobaczyć jego opalone plecy.
– Dobranoc – powiedziała, ale Michael nie zareagował.
Nie lubił dziwactw ani niczego nieprzewidywalnego (na przykład partnerki smarującej się sosem czosnkowo-pomidorowym) i bez wątpienia zamierzał jej to jednoznacznie okazać. Jedną z pierwszych rzeczy, która jej się w nim spodobała, było jego zdecydowanie w każdej sprawie i poczucie bezpieczeństwa, które jej przez to dawał, ale w miarę upływu czasu zaczynała to odbierać jako wciąż rosnące represje i życie u boku ciągle niezadowolonego partnera.
Czytała Coleridge’a, stary egzemplarz z kartkami o oślich uszach, który znalazła w kartonowym pudle na strychu. Treść była niełatwa do zrozumienia. A jednak czuła, że jest w tej książce coś z fotografii Lo Duc Tho, jednocześnie tajemnica i odpowiedź.
„W samotności i niewzruszoności swoje tęsknoty kieruje ku wędrującemu księżycowi i gwiazdom, które niby są nieruchome, a jednak się poruszają; błękitne niebo należy do nich w każdym fragmencie, jest miejscem ich umówionego wypoczynku i ich krajem ojczystym, i ich naturalnym domem, do którego wkraczają, kiedy chcą, jak władcy, którzy są w nim spodziewani i którzy swym przybyciem zawsze wywołują cichą radość”.
Czuła się, jakby Lo Duc Tho czekał na skrzydłach jej życia od czasu, kiedy zaznała pierwszej podniety seksualnej. Wracając myślami do swojej reakcji tego popołudnia, po raz pierwszy zobaczyła jego fotografię, zdała sobie „teraz sprawę, że tym, co zatrzymało ją przy nim, było rozpoznanie. Oto pojawił się mężczyzna, który mógłby iść obok niej pod wędrującym księżycem i władczymi gwiazdami i zaoferować jej swoją nagość i uległe piękno, by mogła odkryć prawdziwe znaczenie rozkoszy.
Odłożyła książkę na nocny stolik i wyłączyła światło, ciemności słyszała zawodzące nawoływania z promu, płynącego ku brzegom Jersey. Michael zaczął regularnie głośno oddychać, co znaczyło, że już śpi.
Była bardzo zmęczona. Zanim złapał ją deszcz, przez ponad pięć godzin pracowała ze swoim zespołem kreatywnym nad przygotowaniem serii reklam do magazynów dla kobiet, promujących przeciwzmarszczkowy krem Nawilż Swoje Oczy. Następnie, po krótkim pobycie w domu, przeznaczonym na przebranie się, pojechała do studia Raya MacConnicka w Village, żeby nadzorować trzyipółgodzinną sesję zdjęciową.
Mimo wszystko nie potrafiła teraz zasnąć. Nie mogła przestać myśleć o Lo Duc Tho i o sposobie, w jaki zdawał się materializować obok niej. Nie mogła przestać myśleć o jego dziwnym, nieobecnym uśmiechu i o wrażeniu, które wywoływał dotyk jego skóry.
Odwróciła się i natychmiast poczuła palce, delikatnie przesuwające się po jej karku.
– Nie teraz, Michael – mruknęła.
Palce nadal przesuwały się jednak regularnymi, okrągłymi ruchami po jej łopatkach, w dół wzdłuż kręgosłupa i powracały ku szyi. Ich dotyk był tak lekki, że wywoływał u niej gęsią skórkę.
– Michael… – powiedziała.
Niespodziewanie usłyszała, jak odchrząknął, poruszył się i zaraz powrócił jego regularny oddech, bez wątpienia świadczący o tym, że śpi.
– Michael?
Uniosła się na łokciu i rozejrzała po sypialni. Michael zwrócony do niej plecami i spał głęboko.
Zmarszczyła czoło. Nawet poklepała dłonią po kołdrze, jakby się spodziewała, że ktoś się pod nią kryje. Nie było jednak nikogo. Musiała wymyślić sobie te palce, a może to po prostu wiał na nią strumień powietrza z klimatyzatora.
Lekko podenerwowana, znów się położyła. To prawda, że w ciągu ostatnich trzech miesięcy pracowała o wiele za ciężko, wiedziała jednak, że jeśli przeprowadzi skuteczną kampanię kremu Nawilż Swoje Oczy, czeka na nią stanowisko wiceprezesa i podwyżka rocznej pensji o dwadzieścia pięć tysięcy dolarów. Nie mogła się więc rozklejać, jeszcze nie teraz. Ponieważ wszystko, co było powodem jej poświęcenia i czemu oddała tak wiele czasu, znajdowało się w tej chwili już niemal w zasięgu jej ręki.
Próbowała oczyścić swój umysł, tak jak się nauczyła podczas zajęć z jogi. Wyobraź sobie własne myśli, wypływające z głowy przez uszy i wtapiające się w poduszkę. Wyobraź sobie ciemność, nieskończoną ciemność. Żadnych dźwięków, żadnych doznań, jedynie nieprzeniknioną ciemność i całkowitą pustkę. Ale po chwili znów poczuła te palce, delikatnie pieszczące jej ramiona i poruszające się wzdłuż krągłości jej ciała. Kiedy dotarły do bioder, Jessica zadrżała.
Położyła się na plecach. Natychmiast, beż żadnego dźwięku, w półmroku zmaterializował się Lo Duc Tho i delikatnie się na nią wspiął. Całkowicie zaskoczona, wydała z siebie mimowolne „ach”, jednak chłopak natychmiast położył czubki palców na jej wargach. Siedział na niej, wpatrując się w nią, a jego twarz była ledwie widoczna.
– Nie jesteś prawdziwy – powiedziała Jessica szeptem. – Przecież tutaj jestem tylko ja i Michael.
Lo Duc Tho pochylił się i pocałował ją w usta. Była pewna, że w jego oddechu wyczuła zapach palczatki cytrynowej. Całując ją, jednocześnie wziął jej prawą dłoń i poprowadził ku swojemu penisowi. Pomiędzy palcami poczuła jego wzrastającą twardość. Pokazał jej, w jaki sposób powinna pocierać członkiem swoje piersi, powolnymi, okrągłymi ruchami. Wkrótce stał się taki twardy, jakby został wyrzeźbiony z wypolerowanej kości słoniowej. W reakcji zesztywniały sutki Jessiki.
Jej oddech stał się płytszy. Sięgnęła lewą ręką między uda Lo Duc Tho i zaczęła bawić się jego jądrami, drapiąc u paznokciami skórę na jego mosznie. Czyniła to coraz gwałtowniej, ale Lo Duc Tho nie wydawał żadnego dźwięku. Główka jego penisa, podobnie jak jej sutki, były bardzo śliskie.
Czuła się jak w niebie… Miała pięknego i egzotycznego młodego człowieka, który nic nie mówił, nie sprzeczał się z nią, nie narzekał. Młodego człowieka, z którym mogła uprawiać seks na miliony sposobów, z którym mogła robić wszystko, co sobie tylko zażyczyła i kiedy sobie zażyczyła. Zamknęła oczy i niemal natychmiast poczuła narastający pomiędzy nogami orgazm, o którym wiedziała, że będzie niemal nie do przeżycia. Mocniej przycisnęła penis do swoich piersi i nadal rytmicznie szarpała jego mosznę.
Młodzieniec nagle wygiął się w łuk i ejakulował. Ciepła sperma wystrzeliła na jej policzki, potem namaściła jej szyję i piersi. Lo Duc Tho przez chwilę był zupełnie nieruchomy, po czym zaczął pieścić jej twarz i masować jej piersi, aż wreszcie sperma zaczęła schnąć. Jessica zamknęła oczy. Czuła jego zapach i odnosiła wrażenie, że jeszcze nigdy w życiu nikt tak jej nie pieścił.
Wreszcie młodzieniec zniknął. Nie wiedziała, jak to zrobił, po prostu rozpłynął się w ciemności jak rozpruta płachta jedwabiu i już go nie było. Jessica znów usiadła, próbowała zobaczyć, czy przypadkiem nie schował się za krzesłem albo w cieniu szafy, jednak w pokoju nie było nikogo.
Przecież to niemożliwe, żeby to była tylko gra wyobraźni. Przecież dotykał jej piersi, przecież wciąż czuła na sobie jego spermę. Czekała przez długi czas, prawie pięć minut, żeby mieć pewność, iż Lo Duc Tho nie zjawi się ponownie. Nie doczekała się go.
W końcu wyczerpana opadła na poduszki i zamknęła oczy. Michael chrząknął, odwrócił się we śnie i jego ręka ciężko opadła na nią.
– Muszę zatelefonować do Henry’ego – wymruczał.
* * *
Następnego dnia podczas przerwy na lunch Jessica pobiegła do galerii. Elegancki młody mężczyzna w okularach wciąż tam był, tym razem sam. Jessica podeszła prosto do fotografii Lo Duc Tho, zatrzymała się i wpatrywała się w niego, jakby sobie wyobrażała, że do niej przemówi.
– Zatem wróciła pani? – zapytał młody mężczyzna, przystanąwszy za nią. Ubrany był w elegancką granatową marynarkę i lśniącą białą koszulę. W zapachu jego wody po goleniu można było wyczuć mocną woń wetiwerii.
– Chciałam po prostu jeszcze raz na niego spojrzeć, nic więcej. Ma pan rację. Ta wystawa to objawienie. Problem polega na tym, że nie potrafię dojść do tego, na czym to objawienie polega.
– Jeśli tylko poświęci pani dość czasu, zdoła pani to dostrzec.
– Proszę mi opowiedzieć więcej o Lo Duc Tho.
– Nie ma wiele więcej do opowiadania. Był zadowolony z tego, jak go wykorzystywano, to wszystko. O cokolwiek poprosiła go mademoiselle, on się temu podporządkowywał. Przypuszczam, że i pani, i ja z trudem potrafimy sobie wyobrazić kogoś tak potulnego. Ale pod tą potulnością może się kryć wielkie uduchowienie. Myślę, że Lo Duc Tho był bliżej nieba, niż możemy to sobie wyobrażać.
– Pan go znał osobiście – powiedziała Jessica.
– Tak, znałem go.
– To pan nazywa się Jamie Starck, prawda? I wcale nie umiera pan na AIDS.
Mężczyzna posłał jej niemal wstydliwy uśmiech.
– Trafnie to pani odgadła. Staram się nie ujawniać moich personaliów. Poznawszy je, ludzie czasami reagują na mnie bardzo negatywnie.
– Muszę się dowiedzieć, kim Lo Duc Tho był naprawdę.
Jamie Starck zdjął okulary i popatrzył na nią poważnie.
– Musi pani?
– Tak. Muszę wiedzieć wszystko, co panu o nim wiadomo.
– Widziała go pani.
– Nie. Ale wyobrażałam sobie, że go widzę.
– To właściwie na jedno wychodzi.
– Kim on jest? I czym jest?
– Naprawdę nie potrafię wyjaśnić.
– Czy on jest duchem? Czy tak? – Nie wiedziała, skąd mogła jej przyjść do głowy taka myśl, a tym bardziej jak mogła głośno wyrazić taką niedorzeczną sugestię w jasny letni dzień.
Jamie Starck potrząsnął głową.
– Ja raczej nie wierzę w duchy. Wierzę jednak we wszechogarniającą potęgę ludzkich żądz, szczególnie żądz seksualnych. Niech pani tylko pomyśli: czasami doprowadzamy się na skraj orgazmu samym tylko myśleniem o seksie. Lo Duc Tho jest jedną z żądz i dlatego ma taki wielki wpływ na naszą wyobraźnię.
– Pan także go widział, prawda? – zapytała Jessica. – To znaczy, po tym, jak pan wykonał tę fotografię. Czy on przyszedł do pana do łóżka?
Jamie Starck milczał. Jessica przez moment się wahała, po czym dodała:
– On jest bardzo ponętny. Nie wiem, co robić.
– Przyznaję, że sytuacja nie jest łatwa. Ten chłopak stanowi mieszankę absolutnej niewinności i absolutnej deprawacji. Proszę posłuchać… Któregoś dnia wszedłem do salonu mademoiselle, kiedy razem z przyjaciółkami piła herbatę. Lo Duc Tho siedział na szezlągu. Miał na głowie dziewczęcy aksamitny kapelusz, jego policzki były upudrowane, na oczach miał makijaż, łącznie z cieniem do powiek, a usta wymalował szminką. Nogi miał rozchylone i pełną erekcję. Obok niego siedziała elegancka kobieta w sukni od Balenciagi. Była klasyczną francuską pięknością w trochę już zaawansowanym wieku. Powoli wsuwała swój długi naszyjnik z pereł do jego odbytu, perełkę za perełką, aż po zameczek, a potem równie wolno go wyciągała, i tak bez końca, dopóki Lo Duc Tho nie wystrzelił spermą na jej suknię. Wtedy roześmiała się z zachwytem.
– Czy on nie żyje, jak pan myśli? – zapytała Jessica.
– Nie wiem. Prawdopodobnie nie żyje. Ale nawet gdyby żył, nie wiedziałbym, gdzie go szukać.
* * *
Tej nocy Michael musiał zawieźć trzech klientów do Le Cirque, Jessica spędziła więc wieczór sama, myjąc głowę i robiąc sobie pedikiur. O jedenastej Michael zatelefonował do niej i powiedział, że wróci bardzo późno i że nie ma na niego czekać. Poszła do łóżka, zostawiając włączony telewizor, ale całkowicie wyciszyła dźwięk i starała się czytać, była jednak zbyt zmęczona, żeby zrozumieć cokolwiek z Coleridge’a.
„I wszyscy powinniśmy wołać: strzeżcie się. Strzeżcie się jego płonących oczu, jego rozwianych włosów! Osnujcie go trzykrotnie kołem i zamknijcie oczy w świętym przerażeniu, bo on karmiony jest miodowym nektarem i pojony mlekiem Raju”.
Nie zdając sobie z tego sprawy, zasnęła. Książka wypadła z jej dłoni na kołdrę. Nie minęło więcej niż kilka minut, gdy młoda dłoń o długich palcach delikatnie odłożyła książkę na bok, zaczęła pieścić jej czoło i włosy, dotknęła jej policzków.
Otworzyła oczy. Lo Duc Tho wszedł do łóżka na czworakach i zatrzymał się obok niej. Jego błyszczące czarne włosy zwisały luźno, co sprawiało, że wyglądał jak młode dzikie zwierzę. Wpatrywał się w nią uważnie, miał lekko rozchylone usta, jednak nic nie mówił. Dostrzegła, że penis między jego udami jest już sztywny, a jego jądra widoczne są pod skórą moszny jak dwa orzechy.
– Czego chcesz? – zapytała go, niepotrzebnie tak głośno. Blask płynący z ekranu telewizyjnego odbijał się od jego nagich pleców. – Żyjesz? A może jesteś martwy? A może to ja po prostu popadam w szaleństwo?
Pocałował ją, a potem szarpnął kołdrę. Jessica ubrana była w różową nocną koszulkę. Młodzieniec sięgnął ku jej piersiom i mocno je ścisnął przez ciepłą bawełnę. Jessica nie czuła już strachu. Widziała teraz, że Lo Duc Tho jest dokładnie taki, jak opisał go Jamie Starck. Jest wszystkim tym, czego ona sekretnie pożąda, a o czym nigdy nikomu nie śmie głośno powiedzieć.
Usiadła na łóżku, skrzyżowała ramiona i zdjęła koszulkę. Pogłaskała Lo Duc Tho po policzkach i górnej wardze, następnie włożyła końce palców do jego ust. Mógł je teraz całować i lekko gryźć wspaniałymi białymi zębami. Używając sporej siły, lecz delikatnie, pchnęła go na plecy i usiadła na nim tak, jak poprzedniego wieczoru on na niej. Obie dłonie przesuwała po jego penisie w górę i w dół. Podczas ruchu w dół niemal do końca zsuwała jego napletek.
– Czy nigdy się do mnie nie odezwiesz? – zapytała. Lo Duc Tho posłał jej tylko nieobecny uśmiech. Wciąż milczał. – Przypuszczam, że taka jest właśnie natura fantazji – mówiła dalej. – Fantazje nie kłócą się ze swoimi autorami i nie prowadzą z nimi jałowych konwersacji.
Pochyliła się tak, że jej sutki dotknęły jego klatki piersiowej. Zaczęła kołysać piersiami w prawo i w lewo.
– Chyba powinniśmy cię trochę ozdobić – powiedziała. – Co powiesz na kilka srebrnych kółeczek w sutkach? A może masz ochotę na jakieś tatuaże? Wyglądałbyś fantastycznie z wytatuowanymi kwiatkami.
Pocałowała go i przesunęła palcami po jego prostych lśniących włosach. Jego skóra nie miała najmniejszej skazy, poza drobną blizną w kształcie gwiazdy na prawym ramieniu.
– Dotknij mnie – powiedziała, znów siadając prosto. Lo Duc Tho wsunął rękę między jej uda i zaczął pieścić jej łechtaczkę czubkiem środkowego palca. Jego dotyk był tak lekki, że Jessica odnosiła wrażenie, jakby ją lizał językiem. Była tak podniecona, że ruchy młodzieńca wywoływały dźwięk, jakby to ktoś cmokał wilgotnymi ustami.
Uniosła biodra, wzięła do ręki jego penis i wsunęła go sobie między uda. Następnie opadła na niego, do samego końca, aż poczuła, jak jego moszna zderza się z jej pośladkami. Wydała z siebie długi drżący jęk świadczący o absolutnej rozkoszy. Jeżeli to nie było niczym innym, jak tylko fantazją, niczym innym jak jej własnym pożądaniem, była to fantazja niewiarygodnie intensywna i Jessica zupełnie nie dbała o to, czy oszalała czy nie.
– Lo Duc Tho – szeptała bez końca, z każdym oddechem. – Lo Duc Tho…
Wydawał się jej taki długi, twardy i śliski, że odnosiła wrażenie, iż penetruje jej ciało głębiej, niż uczynił to do tej pory którykolwiek z kochających się z nią mężczyzn. Wierzyła niemal, że główka jego penisa jest zdolna dotrzeć aż do jej serca.
– Doprowadzasz mnie do szaleństwa – dyszała. – Zabijasz mnie.
Oboje błyszczeli od potu, ale Lo Duc Tho wciąż zdawał się zbytnio nie wysilać ani nie angażować w to, co robił z Jessicą. A ona ujeżdżała jego penis z coraz większym zapamiętaniem, z ostrymi plaśnięciami opadając na jego uda. W pewnej chwili przyłapała go na tym, że zamknął oczy, jakby w końcu zaczynał odczuwać chociaż cząstkę przyjemności, będącej udziałem Jessiki.
Skrajnie wyczerpana, zsunęła się z niego i położyła się na plecach. Lo Duc Tho uniósł się obok niej, jakby miał zamiar wspiąć się teraz na nią, Jessica jednak wsunęła palce w jego włosy i powiedziała:
– Jesteś moją fantazją, pamiętasz? Chcę, żebyś mnie teraz lizał.
Tym razem także ona pragnęła orgazmu. Tym razem bardzo go potrzebowała.
Cichy i posłuszny, Lo Duc Tho przeczołgał się wzdłuż niej i położył między jej nogami. Niczym urzeczona, Jessica wpatrywała się w młodzieńca, który zbliżał wąski ruchliwy język do jej łechtaczki. On także spojrzał na nią i już nie odwrócił od niej wzroku. Odnosiła wrażenie, że oboje znajdują się na tratwie, na środku oceanu, i obmywają ich gwałtowne fale, przed którymi nie ma ucieczki.
Orgazm, który ogarnął Jessicę, ogłuszył ją i oślepił. Zdawał się trwać w nieskończoność, aż wreszcie dziewczyna nie potrafiła już znieść wyginających jej plecy spazmów i odepchnęła od siebie Lo Duc Tho.
Tyle że Lo Duc Tho przy niej nie było. Leżała sama w pogniecionej pościeli, telewizor migotał obrazami bez głosu, a książka Coleridge’a leżała na podłodze. Z pewnością musiała ją tam zrzucić.
Nie mogła się ruszyć. Wiedziała, że powinna wstać, jednak nie była w stanie. Leżała, wpatrując się w sufit, i oddychała jak maratończyk po biegu. Co się ze mną dzieje? – myślała. Nigdy dotąd nie uprawiałam seksu w taki sposób. Może jednak nie uprawiałam go i teraz?
Wciąż leżała, kiedy otworzyły się drzwi sypialni i do środka wszedł Michael, ściągając z szyi jedwabny krawat w paski.
– Hej, wciąż nie śpisz? Jezu, już się bałem, że ci faceci będą pili i pili przez całą noc. – Podszedł do łóżka i usiadł obok niej. – Wyglądasz, jakbyś miała gorączkę. Nic ci nie jest?
– Nie, czuję się doskonale. Wyciągnął rękę i dotknął jej czoła.
– Jezu, ty przecież płoniesz. Ja nie żartuję… Sprawiasz wrażenie, jakby dopadła cię grypa. Powinnaś się dobrze przykryć, a nie leżeć na kołdrze, rozebrana.
Nie wiedziała, co odpowiedzieć. Nie potrafiła opanować drżenia i wciąż brakowało jej oddechu.
– Z samego rana zadzwonię do doktora Biedermeyera. I nie ma mowy, żebyś jutro poszła do pracy.
* * *
Wrócił z dwiema szklankami mleka.
– I jak się teraz czujesz? Powinienem był się domyślić, że dzieje się coś złego, kiedy przydarzył ci się ten wypadek z sosem.
Jessica siedziała wyprostowana na łóżku, w czarnym jedwabnym kimonie, z włosami zawiniętymi w turban z ręcznika.
– To nie był wypadek, Michael.
– Nie rozumiem cię. Nie chcesz chyba powiedzieć, że celowo zrobiłaś ten cały bałagan?
– Michael, muszę ci coś powiedzieć.
Zdjął szlafrok i wsunął się do łóżka obok niej.
– Jesteś bardzo zestresowana, kochanie. Wiem o tym. Dlatego właśnie zamierzam zadzwonić do doktora Biedermeyera. Przepisze ci coś, żebyś trzymała się w ryzach, dopóki nie skończysz z tym Nawilż Swoje Oczy. Może prozac?
– Nie potrzebuję doktora Biedermeyera, Michael, i nie potrzebuję prozacu. Spotykam się z kimś.
Michael właśnie upił duży łyk mleka, teraz jednak powoli przyłożył dłoń do gardła, jakby Jessica powiedziała mu właśnie, że mleko jest zatrute.
– Spotykasz się z kimś? Z kim?
– To nie to, co myślisz. Nie mam romansu. Mam halucynacje. Widuję kogoś w marzeniach. Tutaj, w domu.
– Co? – zawołał Michael i roześmiał się z niedowierzaniem. Zabrzmiało to prawie jak szczeknięcie psa. – Nie rozumiem cię. Co to za halucynacje? Jakaś fatamorgana?
– Chodzi raczej o ducha. Tyle że ten duch nie przechodzi przez ściany ani nic w tym rodzaju. Czuję jego dotyk. Potrafię też wyczuć jego zapach.
– Ducha? Na miłość boską, Jessica! Do tej pory uważałem, że jesteś najbardziej pragmatyczną kobietą, jaką spotkałem w życiu.
Przez sekundę kusiło ją, żeby mu powiedzieć prawdę, uznała jednak, że Michael nie będzie w stanie jej przyjąć. Oprócz tego, że miał bardzo jednoznaczne poglądy na seks, był także ogromnym zazdrośnikiem. Nawet myśl o tym, że kocha się z nią duch, wprawiłaby go w wielkie zdenerwowanie.
Złapał ją za rękę.
– Posłuchaj, najdroższa… Nadal uważam, że wszystkiemu winien jest stres. Ty i ja dobrze wiemy, że duchy nie istnieją. To, co widzisz, co czujesz, wszystko jest w twojej głowie. Pamiętasz Cheta Lewisa, który pracował swego czasu dla Langtona & Clarke’a? Z przepracowania zaczął wierzyć, że na ulicach gonią go czarne psy.
– Proszę, Michael. Nie chcę widzieć na oczy doktora Biedermeyera i nie chcę prozacu. To nie ma nic wspólnego ze stresem. Myślę, że najlepszym sposobem opisania tego, co się ze mną dzieje, jest porównanie do epifanii, do objawienia.
Michael wyglądał na kompletnie zdezorientowanego.
– Epifania? Coś takiego jak apokalipsa? Płonące krzewy, coś w tym rodzaju? Jezu, ty naprawdę potrzebujesz lekarza.
– Jest tylko jeden sposób, żebym mogła ci wszystko wyjaśnić. Muszę ci to pokazać. Spotkajmy się jutro w porze lunchu na rogu 49 Ulicy i Lexington.
– To wariactwo, Jessico. To nie ma żadnego sensu. Pochyliła się i pocałowała go w usta.
– Michael, kocham cię. Kiedy sam to jutro zobaczysz, obiecuję ci, że wszystko zrozumiesz.
– No nie wiem. O dwunastej mam się spotkać z Ronem Shulmanem.
– Spotkajmy się więc o jedenastej trzydzieści. Proszę…
– W porządku, skoro nalegasz. Nadal jednak uważam, że potrzebujesz pomocy. Naprawdę.
* * *
Kiedy spotkali się przed galerią, znowu padało. Michael wysiadł z taksówki, zapłacił kierowcy i ruszył z wysoko podniesionym kołnierzem płaszcza. Kiedy zobaczył plakat reklamujący Naród Pederastów, zanim zdołał powiedzieć do Jessiki „cześć”, rzucił pytanie:
– Tutaj? To tutaj miałaś swoją epifanię? Ja nie mogę wejść do środka.
– Proszę cię, Michael, musisz. Rozejrzał się dookoła niepewnym głosem.
– Na miłość boską, a jak mnie ktoś zobaczy?
– Przecież to jest legalna wystawa fotograficzna, Michael, a ty jesteś zawodowym fotografem.
– To chyba nie ma nic do rzeczy, kochanie. Tego typu rzeczy to nie moja specjalność.
– Ale to wszystko po to, żebyś mnie zrozumiał, Michael. Proszę. – Złapała go za rękę i otwarłszy drzwi, poprowadziła go do wnętrza, wyłożonego grubym dywanem. Jamiego Starcka dzisiaj nie było, jednak na miejscu zastała jego młodego asystenta.
Chłopak podszedł do nich wspaniale rozkołysanym krokiem i powiedział:
– Dzień dobry.
– Cześć – rzucił Michael wielce szorstkim głosem i mocno ścisnął dłoń Jessiki.
– Chcecie się państwo rozejrzeć? – zapytał młody asystent. – Macie szczęście, bo już jutro zamykamy. W następnym tygodniu wystawiamy Reubena Frencha, z szarego okresu. To bardzo posępna twórczość.
– Mój partner i ja – odezwała się Jessica – chcemy szybko rzucić okiem… Rozumie pan…
– Interesuje mnie to z zawodowego punktu widzenia – wtrącił Michael. – Jestem dyrektorem do spraw fotografii u J. D. Philipsa.
– Jestem pod wrażeniem – zapewnił go młody asystent. – Zechcą się państwo czuć jak w domu. A jeśli będziecie czegoś ode mnie potrzebowali… – posłał Michaelowi długie, natarczywe spojrzenie – proszę się śmiało do mnie zwracać, dobrze?
– Jasne – odparł Michael. – To znaczy, nie, nie będziemy niczego potrzebowali.
Kiedy ruszyli w głąb galerii, Jessica zapytała:
– Chyba nie jesteś przeziębiony, co?
– Nie, dlaczego?
– Mówiłeś, jakbyś miał chore gardło – powiedziała, naśladując brzmienie jego głosu.
– Zawsze tak rozmawiam.
– Rozmawiasz w ten sposób, kiedy widzisz, że podobasz się innemu mężczyźnie?
Podeszli do fotografii Araba pochylonego na pustyni. Michael zatrzymał się i jęknął:
– O, mój Boże.
– Abid - wyjaśniła mu Jessica. – To znaczy niewolnik.
Michael milczał, lecz powoli potrząsnął głową.
– W każdym razie nie dla tej fotografii cię tutaj przyprowadziłam.
Poprowadziła go za róg, prosto do zdjęcia Lo Duc Tho. Michael przyglądał mu się przez chwilę, po czym odwrócił się do niego plecami.
– To on? – zapytał, wskazując palcem ponad swoim ramieniem. – Ten pedzio jest twoją epifanią?
– Nie widzisz tego?
– Widzę tylko sprośne zdjęcie, nic więcej.
Jessica podeszła do fotografii i popatrzyła w nie skupione na niczym oczy Lo Duc Tho.
– Był zabawką – powiedziała. – Pozwalał kobietom robić ze sobą wszystko, na co miały ochotę.
Michael odwrócił się.
– Wciąż nie rozumiem, co chcesz mi pokazać.
– Całymi dniami chodził nagi, a kobiety mogły go dotykać, całować i bawić się nim. Nie rozumiesz? Był zupełnie otwarty, uległy, posłuszny. Mężczyźni oczekują tego od kobiet, ale czasami kobiety poszukują tego w mężczyznach.
– Przykro mi, Jessico, ale nadal nic nie rozumiem.
– Popatrz na niego, Michael. Popatrz na jego twarz. Popatrz na jego oczy.
Michael popatrzył na młodzieńca, a potem potrząsnął głową.
– Nic z tego nie rozumiem, kochanie. Zupełnie nic z tego nie rozumiem.
* * *
Tego wieczoru Michael zabrał ją do Park Bistro przy Park Avenue, gdzie Jessica niespiesznie zjadła porcję smażonej płaszczki w kwaśnym sosie, a on doskonały comber z królika. Jadł, odrywając wielkie kawałki chleba, które wpychał do ust.
– Doskonały chleb tutaj mają. Przywożą mąkę samolotami z Francji.
– Przepraszam za dzisiejszy dzień – powiedziała Jessica. – Myślę, że masz rację. Chyba za dużo ostatnio pracuję.
– Nie myśl już o tym – odparł Michael, z policzkami wypchanymi chlebem jak Chip i Dale. – Powinnaś spróbować trochę tego królika. Jest wprost nieziemsko smaczny.
* * *
Tej nocy rozmyślała o Lo Duc Tho, była jednak zbyt zmęczona, aby zapragnąć jego wizyty. Mimo wszystko zastanawiała się, co by było, gdyby całego go wytatuowała – plecy, pośladki, uda, twarz. Pokryłaby go wielkimi niebieskimi chryzantemami, jak te na jedwabnym szalu z galerii Lafayette. Jego sutki udekorowałaby złotymi pierścieniami, a w pępek wpięłaby mu złoty kolczyk. W napletek wpięłaby z kolei wielką złotą bransoletę i trzymając go za nią na jedwabnym sznurku, prowadzałaby go po całym mieszkaniu.
Michael wymruczał przez sen:
– Nie.
* * *
Następnego wieczoru musiała zostać dłużej w pracy, żeby skończyć ostatnie makiety reklamy kremu Nawilż Swoje Oczy. Uporała się ze wszystkim dopiero o pierwszej nad ranem, oszołomiona nadmiarem wypitej kawy. W taksówce, którą jechała do domu, siedzenia lepiły się do ubrania i śmierdziały wymiocinami.
Kiedy weszła do środka, mieszkanie pogrążone było w ciemnościach. Pod drzwiami sypialni migotało jedynie światło z ekranu telewizora. Weszła do kuchni i nalała sobie dużą szklankę wody mineralnej. Ujrzała swoje odbicie w oknie i pomyślała, że jej głowa wygląda niemal jak czaszka kościotrupa. Miała bladą twarz, wysokie kości policzkowe i ciemne obwódki pod oczami. Wypiła wodę i umyła szklankę w zlewozmywaku.
Otworzyła drzwi do sypialni i w pierwszej chwili nie zrozumiała, co widzi. Michael stał na łóżku na czworakach i w pierwszej chwili jej nie zobaczył, ponieważ jego twarz była zwrócona w drugą stronę. Dopiero kiedy odwrócił głowę i uniósł ją, zdał sobie sprawę, że nie jest sam. Pod nim na łóżku klęczała pochylona drobna cętkowana postać.
W stroboskopowym świetle bijącym od ekranu telewizora Jessica dostrzegła, że jest to Lo Duc Tho. Jego długie, czarne włosy zwisały luźno, on zaś opierał się na łokciach. Cały pokryty był wytatuowanymi chryzantemami, a kółeczka wpięte w jego brodawki lekko błyszczały. Michael tkwił nad nim w taki sposób, w jaki ogier dosiada klaczy.
– Michael? – wyszeptała Jessica.
Michael wyprostował się i wycofał. Jego penis lśnił. Jedną rękę położył opiekuńczo na wąskich plecach Lo Duc Tho. Nic nie powiedział, a jedynie patrzył na Jessicę, złapany na gorącym uczynku. Czekał, aż ona coś powie. Jessica podeszła do łóżka.
– Michael? – powtórzyła.
Lo Duc Tho skierował głowę w jej kierunku i uśmiechnął się do niej nieśmiało. Jak u dziewczyny, jego twarz była w połowie zakryta przez włosy.
– Zasnąłem – wykrztusił Michael głosem. – Poczułem, że ktoś mnie dotyka, i pomyślałem, że to ty.
– Chyba cię dotąd nie znałam… Nie wyobrażałam sobie, że mógłbyś pragnąć mężczyzn.
– Nie pragnąłem ich. To znaczy, nie pragnę.
Penis Michaela zaczął się kurczyć, Lo Duc Tho sięgnął po niego ręką i zaczął go lubieżnie masować. Przez cały czas uśmiechał się do Jessiki w szczególny, znany tylko im sposób, z wyrazem wyższości na twarzy, jakby wiedział, że kobieta nie zrobi nic, żeby go powstrzymać.
– On nie jest mężczyzną, prawda? – zapytał Michael. – On jest tylko iluzją.
– Skoro jest iluzją, to dlaczego twój kutas twardnieje?
– Miałaś rację. Jest tak, jak powiedziałaś. To epifania. To tak, jakbym po raz pierwszy w życiu zrozumiał, czego pragnę.
Jessica stała przy łóżku przez czas potrzebny jej do wzięcia dziesięciu głębokich oddechów. Następnie odpięła guziki cienkiego prążkowanego swetra i zdjęła go. Ani Michael, ani Lo Duc Tho nie powiedzieli słowa, obaj obserwowali ją jednak uważnie.
Rozpięła biustonosz i rzuciła go na podłogę. Następnie wyszła ze swoich białych jedwabnych majtek La Perla. Michael wyciągnął ku niej rękę, a ona weszła na łóżko obok niego. Na płowych włosach jego klatki piersiowej lśniły krople potu.
– Co robimy? – wyszeptała Jessica, całując usta Michaela, jego nos, oczy.
Przez cały czas Lo Duc Tho masował penis Michaela, czasami ocierając go o udo Jessiki, żeby mogła poczuć pokrywający go śluz.
– Może to jest właśnie to, czego oboje zawsze pragnęliśmy? – zapytał Michael. – Może to jest to, czego zawsze potrzebowaliśmy?
Pchnął delikatnie Jessicę na poduszkę i rozsunął jej uda. Następnie pomógł Lo Duc Tho wejść na nią. Dwoma palcami rozszerzył jej wargi i wprowadził w nią Lo Duc Tho. Poczuła długi, gładki penis młodzieńca tak głęboko w sobie, że nie potrafiła opanować drżenia. Jego włosy głaskały jej twarz, a kiedy szeroko otworzyła oczy, patrzył na nią, a na twarzy malował się nieobecny, lecz pełen satysfakcji uśmiech.
Wtedy Michael wspiął się na Lo Duc Tho i wbił się w niego jednym potężnym pchnięciem. Lo Duc Tho wygiął plecy i wydał z siebie jedno wysokie „och!”, jakby próbował głos przed wykonaniem kobiecej arii operowej.
Potem wszyscy troje milczeli. Lo Duc Tho wbijał się w Jessicę tak mocno, jak tylko pozwalała na to jej wyobraźnia, a nawet mocniej, a Michael zaciskał dłonie na jego biodrach i posuwał go rytmicznie. Jessica sięgnęła ręką pomiędzy swoje nogi i poczuła cztery śliskie jądra, obijające się o siebie. W tym momencie zaczęła zupełnie nieoczekiwanie szczytować i nie mogła przestać.
Później długo leżała w migoczącym świetle telewizora, gapiąc się w sufit. Kiedy usiadła, Lo Duc Tho zdematerializował się. Leżał przy niej tylko Michael i głęboko spał. Wyciągnęła rękę, chcąc go dotknąć, ale po chwili zmieniła zdanie. Zaczęła się zastanawiać, czy wciąż go kocha.
* * *
Następnego dnia skończyła pracę wcześnie. Lunch zjadła ze starą przyjaciółką ze szkoły, Minnie, w byle jakiej restauracji przy Madison Avenue, po czym pojechała do domu. Kiedy otworzyła drzwi, natychmiast zaskoczyła ją muzyka, docierająca z salonu. Był to jeden z ulubionych utworów Michaela: Samba Pa Ti.
– Nie wiedziałam, że wziąłeś dzień wolny – zawołała, zdejmując buty. – Spotkałam się z Minnie podczas lunchu. Mogłeś do nas dołączyć.
Weszła do salonu. Michael leżał na kanapie, nagi, jedynie w skarpetkach. Lo Duc Tho klęczał na dywanie obok niego, wciąż wytatuowany w chryzantemy. Jego lśniące czarny włosy opadały na kolana Michaela, a jego głowa poruszała się rytmicznie do góry i w dół.
– Chryste, Michael, co się dzieje?
– A co? Chcesz być moim cenzorem? Przecież to ty pierwsza go wywołałaś.
– Wiem. Ale nie wiem, co powiedzieć. Nie wiedziałam, że jesteś gejem.
Głowa Lo Duc Tho wciąż się poruszała i w końcu Michael musiał złapać go za włosy, żeby przestał. LoDuc Tho podniósł wzrok i odwrócił się, a kiedy się uśmiechnął do Jessiki, jego usta błyszczały.
– Przecież to nie jest kwestia tego, czy jest się gejem, prawda? To kwestia odnalezienia samego siebie.
– Czy ty nic nie rozumiesz? – wybuchnęła Jessica. – On nawet nie jest prawdziwy.
– Ale przecież to nie ma znaczenia. Może chciałabyś kochać się z inną kobietą, ale gdyby ona nie była prawdziwa, to nie uczyniłoby z ciebie lesbijki, prawda?
– Nie wiem. Nie mogę się z tym mierzyć, Michael. Nie chcę się z tym mierzyć.
– Przecież to Lo Duc Tho pozwolił ci odkryć samą siebie, prawda? Dał ci ciebie! Cholera, dał mi także mnie samego! Sprawił, że zdałem sobie sprawę, kim jestem i czego naprawdę pragnę.
– Pragniesz innych mężczyzn? O to chodzi?
– Po raz pierwszy w życiu ktoś pozwolił mi robić to, co zawsze chciałem robić. Bez żadnego wstydu. Bez poczucia winy. Bez poczucia niesmaku wobec samego siebie.
– Ale w jakiej to nas stawia sytuacji?
– A dlaczego ma to mieć na nas jakikolwiek wpływ poza tym, że nasz związek stanie się bardziej ekscytujący i uczciwszy?
– Według ciebie to uczciwe, że kiedy wracam do domu wczesnym popołudniem, zastaję cię z innym mężczyzną?
– Sama to już sobie powiedziałaś, on nie jest prawdziwy. Oboje go sobie wyobrażamy, to wszystko.
Jessica wiedziała, że trzeba to przerwać. Lo Duc Tho wciąż klęczał przy kanapie, wciąż głaskał jego mięknący penis, a wyraz jego twarzy podpowiedział Jessice to, co już zaczynała podejrzewać. Chwile, gdy się pojawia, wcale nie są epifanią seksualną. Są objawieniem czegoś o wiele bardziej mrocznego. Są początkiem ponurej podróży ku seksualnemu brakowi umiaru, która może się skończyć aktami tak ohydnymi, że trudno je sobie wyobrazić. Pod nią i Michaelem rozwierała się ziemia, dokładnie pod ich stopami.
– Jessica! Posłuchaj mnie! – zawołał Michael.
Ona jednak poszła do kuchni, otworzyła szufladę ze sztućcami i wyciągnęła z niej największy nóż, jaki znalazła. Gdy wróciła do salonu, Lo Duc Tho stał już, a Michael opiekuńczo oplatał ramionami jego wąskie barki.
– Nie dotykaj go, Jessica. Nie jesteś w stanie logicznie myśleć. Odłóż ten nóż i porozmawiajmy o wszystkim jak dorośli.
Jessica podeszła do nich z nożem w sztywno wyciągniętej ręce.
– O tym nie można rozmawiać, Michael. To jest demoralizacja, zarówno twoja, jak i moja.
Podeszła jeszcze bliżej. Lo Duc Tho wpatrywał się w nią ciemnymi, nieprzeniknionymi oczyma. Miał lekko rozchylone usta. Cały pokryty był tatuażami, tak jak niedawno to sobie wyobraziła. Jego penis był w niepełnym wzwodzie i zwisało z niego duże złote kółko.
Michael wyciągnął rękę.
– Daj spokój, kochanie. Oddaj mi nóż, dobrze?
Jessica schowała nóż za plecy. Lewą ręką dotknęła erekcji Lo Duc Tho i zaczęła go powoli masować. Penis zaczął sztywnieć, aż osiągnął pełny wzwód. Jessica popatrzyła na Michaela, a Michael na Jessicę. Na jego twarzy malowała się ostrożna niepewność, ale też oczekiwanie, jakby czekał, aż ona powie, że wszystko będzie dobrze, i oboje będą mogli dzielić się Lo Duc Tho. W końcu co za różnica, skoro nie był niczym innym, jak tylko fantazją?
Jessica zaczęła głaskać opuszkiem kciuka główkę penisa Lo Duc Tho i w tym samym momencie spojrzała mu w oczy. Nie powiedziała ani słowa, ale pragnęła, żeby wiedział, iż ona rozumie, kim on naprawdę jest.
– Czy moglibyśmy?… – zaczął Michael i w tym momencie Jessica wysunęła rękę zza pleców i ostrzem noża, z cichym chrzęstem przecięła penis Lo Duc Tho.
– Nie! – krzyknął Michael.
Jak zasłona porwana przez wiatr Lo Duc Tho rozpłynął się na oczach Jessiki, jednak niespodziewanie świat został zalany krwią – dywan, kanapa, poduszki. Krew była także na rękach Jessiki, na bluzce, chlusnęła na jej twarz.
– O, Boże! O, Boże! – wrzeszczał Michael, zaciskając dłoń między nogami. Spomiędzy jego palców tryskała krew, zatrzymując się dopiero na ścianie.
Jessica cofnęła się. Zrobiła jeden krok, potem następny. Popatrzyła na nóż, a potem upuściła go na podłogę.
– Dzwoń po pogotowie! Na miłość boską, dzwoń po pogotowie!
Michael opadł na kolana, czoło przycisnął do podłogi. Krew ciemnymi czerwonymi strumieniami spływała po jego udach. Zaczął łkać, ale Jessica mogła tylko stać i go obserwować.
Nie powiedziała ani słowa, nie potrafiła zrozumieć, co się dzieje. Lo Duc Tho zniknął, ale przecież on nie był prawdziwy, co przed chwilą udowodniła.
Michael przewrócił się na plecy. Patrzył w sufit szklanymi oczyma i jęczał.
– Pomóż mi – wycharczał. – Jessico, na miłość boską, pomóż mi!
Powoli odsunął dłonie od ud i Jessica zobaczyła, że ma pomiędzy nimi jedynie dwa purpurowe jądra i dwucalowy kikut, pompujący krew na podłogę.
– Jessico, pomóż mi!
Ale Jessica albo nie mogła mu pomóc, albo nie chciała. Odwróciła się i na oparciu kanapy zobaczyła swój szal w chryzantemy z galerii Lafayette oraz złote kółko, które stanowiło jego element. Wzięła szal do ręki i przycisnęła do ust. Był chłodny, jedwabisty i pachniał jak Lo Duc Tho.
* * *
Dwa miesiące później jakaś kobieta po trzydziestce weszła do Wabash Gallery w Chicago. Zatrzymała się, sprawiając wrażenie zdezorientowanej. Zza biurka wstał nienagannie ubrany mężczyzna i podszedł do niej.
– W czym mogę pani pomóc?
– Nie wiem. Chyba weszłam do niewłaściwej galerii. Szukam prac Edwarda Hoppersa.
– Niestety, wystawialiśmy je w ubiegłym tygodniu. Ale bardzo proszę, niech się pani mimo wszystko rozejrzy.
Kobieta, rzuciwszy okiem na plakat, zmarszczyła czoło.
– Och, nie. To chyba nie w moim guście.
Mężczyzna mimo wszystko złapał ją za rękaw i poprowadził korytarzem, który był wyłożony grubym dywanem.
– Skąd pani może wiedzieć, nawet nie obejrzawszy wystawy?
Z uśmiechem poprowadził ją ku jej epifanii.
Posocznica
„Posocznica” po raz pierwszy została opublikowana w Stanach Zjednoczonych w zbiorze opowiadań o bardzo ograniczonym nakładzie, w ponurej, czarnej, lśniącej okładce. Tę wyjątkową opowieść napisałem specjalnie, by zbadać zewnętrzne granice ludzkiej obsesji, obsesji jednego człowieka wobec drugiego.
Intensywność tego, co łączy poszczególne pary, jest różna. Jedne zadowalają się powolnym docieraniem na przestrzeni lat i zachowaniami niewiele się różniącymi od zwyczajnej przyjaźni, tymczasem inne nie znoszą rozłąk trwających dłużej niż kilka godzin.
„Posocznica” ukazuje, co się dzieje, kiedy miłość przekształca się w zachłanność, a zachłanność staje się nienasycona.
Posocznica
– Co tam masz? – zapytała. Jej oczy lśniły.
– Nic… To niespodzianka – odparł, zdecydowanym ruchem ściskając poły płaszcza.
– Co to jest? – chciała wiedzieć. – Nie znoszę niespodzianek.
– To jest coś, co kupiłem specjalnie dla ciebie, ponieważ bardzo cię kocham.
– Pokaż mi to!
Spróbowała okrążyć go i zajrzeć pod płaszcz, jednak się cofnął.
– Zanim ci to pokażę, musisz mi coś obiecać. Musisz mi obiecać, że to pokochasz tak, jak kochasz mnie.
– Jak mogę coś takiego obiecać, skoro nie wiem, co to jest?
– Ponieważ to jest cała moja miłość do ciebie, w jednym małym opakowaniu.
– Pokaż mi!
– Spokojnie – kusił ją. – Jeśli nie złożysz obietnicy, wyniosę to i nigdy się nie dowiesz, co było w środku.
– Pokaż mi!
– Najpierw obiecaj! Wzięła głęboki oddech.
– Już dobrze, cokolwiek masz pod tym płaszczem, obiecuję kochać to tak mocno, jak kocham ciebie.
– Dajesz słowo honoru?
– Daję słowo honoru.
Delikatnie sięgnął do wewnętrznej kieszeni płaszcza i wyciągnął z niej malutkiego, szylkretowego kociaka o dużych zielonych oczach. Kotek cichutko miauknął i wystawił drobniutkie pazurki, przywierając do klapy płaszcza.
– Och, jaki on jest kochany! – zawołała. – Absolutnie doskonały.
– A nie mówiłem? Cała moja miłość w jednym małym opakowaniu. To jest kotka. Jak chcesz ją nazwać?
Wzięła od niego kotkę i ułożyła ją na złączonych dłoniach. Jednym palcem delikatnie pogłaskała ją po główce.
– Jeszcze nie wiem. Ale jakoś romantycznie. Naprawdę romantycznie.
Miauknęła i kotka uczyniła to samo. Znowu miauknęła i kotka też to zrobiła, jakby ją naśladując.
– Już wiem! Nazwę ją Echo!
– Echo? Niby dlaczego? To się raczej kojarzy z gazetą niż kotem.
– Głuptasie, chodzi o Echo z mitologii greckiej.
– Skoro tak twierdzisz.
– Pewna piękna nimfa, najpiękniejsza, jaka kiedykolwiek istniała, miała na imię Echo.
– Naprawdę? I co się z nią stało?
– Wszyscy kochali Echo, jednak zrzędliwa, stara żona Zeusa, Hera, była na nią wściekła, ponieważ Echo odwracała jej uwagę, ciągle do niej mówiąc, gdy Zeus figlował z inną boginią. Hera ją w końcu przeklęła i sprawiła, że już nigdy nie mogła mówić do nikogo własnymi słowami. Mogła powtarzać jedynie ostatnie słowa spośród tych, które wypowiadali do niej inni.
Potrząsnął z podziwem głową.
– Wiesz co? Kocham twój umysł równie mocno jak twoje ciało. Albo prawie tak mocno. Niestety, twój umysł nie ma piersi.
Rzuciła w niego poduszką.
* * *
On nazywał się David Stavanger, a ona – Melanie Angela Thomas. Oboje mieli po 24 lata, chociaż David urodził się pod znakiem Koziorożca, a Melanie była zodiakalnym Baranem. Według tego, co mówiły gwiazdy, powinni się stale kłócić, a tymczasem ludzie, którzy ich znali, zgodnie twierdzili, że nigdy wcześniej nie spotkali tak zakochanej w sobie pary. Daliby się za siebie pokroić, dzielili wszystko od wina po szepty, a kiedy byli razem, nadawali zawsze na identycznych falach.
Były wieczory, gdy nie robili absolutnie nic, a jedynie patrzyli na siebie w ciszy, pełnej wzajemnego szacunku, jakby żadne z nich nie potrafiło uwierzyć, że Bóg podarował mu drugą, tak wspaniałą i atrakcyjną ludzką istotę. Bo byli atrakcyjni, oboje. David miał sześć stóp i dwa cale wzrostu, gęste jasne włosy i zdecydowaną nordycką twarz z prostym nosem, odziedziczoną po dziadku. Miał też szerokie ramiona, był wysportowany. Należał do najlepszych łapaczy, jakich w ciągu ostatniej dekady miał zespół Green Bay Packers. Melanie była niska i szczupła, a jej lśniące ciemne włosy sięgały niemal do pasa. Była wymarzoną pięknością o ciężkich powiekach, dziewczyną z obrazów, które powstawały jeszcze przed Rafaelem, jakby ominęła czas, wędrując przez makowe pola w aksamitnych zwiewnych strojach koloru maku. Z wyróżnieniem ukończyła studia językoznawcze na University of Wisconsin w Green Bay i pracowała teraz jako redaktor w magazynie „MidWest”.
Spotkali się, kiedy Melanie polecono przeprowadzenie wywiadów na temat życia prywatnego piłkarzy. Na początku zadawała zawsze pytanie: „Jakiego typu dziewczyna oddziaływuje na ciebie najbardziej?” Nie mrugnąwszy okiem, David odpowiedział: „Ty”.
* * *
David i Melanie zajmowali mieszkanie na parterze w dużym, pomalowanym na biało domu, stojącym przy jednej z ulic w Ashwaubenon. Wzdłuż ulicy rosły klony cukrowe. David jeździł niebieskim dodge’em pikapem, a Melanie miała nowego srebrnego volkswagena garbusa. Następnego dnia wieczorem po dniu, w którym David przyniósł do domu Echo, Melanie siedziała na werandzie w bujanym fotelu, z Echo na kolanach, a David tymczasem zaliczał codzienną dawkę joggingu.
Był to jeden z takich wieczorów, typowych dla końcówki sierpnia, podczas którego ćmy garną się do lamp, a chłodna rosa zaczyna osiadać na trawnikach i wszyscy czują, że gdzieś daleko, na północnym zachodzie, Pani Zima zaczyna przygotowywać się do panowania nad światem.
Z mieszkania na pierwszym piętrze wyszedł pan Kasabian, żeby opróżnić kosz ze śmieciami. Wyglądał jak Gepetto, twórca marionetek, który wyrzeźbił Pinokia. Miał długie, starannie utrzymane wąsy, okulary o okrągłych szkłach i czarną, lśniącą kamizelkę. Kiedy zobaczył Echo, tańczącą na kolanach Melanie, wszedł na werandę, żeby przyjrzeć się kotce bliżej.
– Śliczny mały pieszczoch – powiedział.
– To jest dziewczynka. David przyniósł ją wczoraj do domu.
– Przypomina mi moją Wilmę – powiedział pan Kasabian z tęsknotą w głosie. – Wilma kochała koty.
– Musi jej panu bardzo brakować. Pan Kasabian pokiwał głową.
– Dwunastego listopada będą już trzy lata, ale wierz mi, wciąż przeżywam szok, kiedy budzę się rano, wyciągam rękę i uzmysławiam sobie, że nie ma jej obok mnie.
– Nie wiem, co bym zrobiła, gdybym straciła Davida.
– Z Bożą pomocą będziesz musiała się nad tym zastanawiać dopiero po tym, jak oboje przeżyjecie razem długie i szczęśliwe życie.
Pan Kasabian wrócił do domu i niemal w tej samej chwili zza rogu wyłonił się David, w zielono – białym dresie. Jego stopy w butach firmy Nike zatupotały na chodniku.
– Trzydzieści jeden minut i osiemnaście sekund! – wystękał triumfalnie. Wszedł na werandę i pocałował Melanie.
– Jaki jesteś spocony! – zawołała.
– Przepraszam, zaraz biegnę pod prysznic. Przyniesiesz mi piwo?
– Nie – odparła Melanie i przylgnęła całym ciałem do jego dresu. – Och, kocham cię takiego spoconego.
Znów ją pocałował, a ona oblizała jego wargi, policzki, a potem przesunęła palcami po jego włosach i przyciągnęła go jeszcze bliżej do siebie, dzięki czemu mogła zlizać pot z jego czoła.
– Hej, czyżbyś chciała zastąpić mi prysznic? – zawołał David, ale zaczął ją całować namiętnie.
Rozpięła zamek błyskawiczny jego bluzy, zanurzyła pod nią głowę i lizała lśniącą klatkę piersiową Davida.
– Chodźmy do środka – powiedziała. Wzięła Echo na rękę, a drugą zacisnęła na dłoni Davida.
* * *
W salonie zdjęła z niego bluzę i zaczęła lizać jego ramiona, plecy i brzuch.
– Lubię twój smak – mówiła. – Smakujesz jak miód zmieszany z solą.
Poprowadziła go do kanapy i popchnęła, żeby usiadł. Zdjęła mu buty i skarpetki. Klęcząc przed nim, wylizała jego pięty i powoli wsuwała język pomiędzy palce jego nóg. Przypominało to ślizganie się różowej foki między skałami. Następnie rozwiązała sznurek podtrzymujący spodnie i zdjęła je z niego. Po chwili ściągnęła z Davida także bokserki.
Położywszy go na kanapie, lizała wszędzie, dookoła spoconej moszny i we wgłębieniu między pośladkami. Pragnęła każdego zapachu, który w nim tkwił. Im był mocniejszy, tym lepszy. Pragnęła całkowicie zawładnąć smakiem jego ciała.
I w ten sposób wszystko się zaczęło.
* * *
Później każdej nocy po wzajemnej kąpieli, wykonanej językiem, obejmowali się, oddychając nawzajem darowanymi sobie oddechami, a ich skóry lepiły się od schnącej śliny. Każdej nocy zanurzał twarz we wgłębieniu pomiędzy jej udami, liżąc ją i pijąc z niej, a ona ssała1 jego żołądź tak mocno, że David aż krzyczał z bólu. A kiedy on krzyczał, Echo miauczała.
Pewnej nocy, jedenaście dni później, uniósł głowę i stwierdził, że ma szkarłatny policzek. Pocałował ją, a ona zlizała szkarłat z jego twarzy. Pochylił głowę w niemej prośbie, żeby tego nie przerywała.
* * *
Rodzice Melanie zaprosili ich na kolację do MacKenzie’s Steak and Seafood. Usiedli blisko siebie ze splecionymi dłońmi, wpatrując się w siebie nawzajem w świetle świecy.
Po chwili jej ojciec spojrzał na matkę i uniósł brew. Był miłym, spokojnym mężczyzną o siwych zaczesanych do tyłu włosach i dużym jastrzębim nosie. Matka Melanie była niemal jej starszą kopią, jeśli nie brać pod uwagę krótko ściętych włosów z jasnymi pasemkami i trochę pełniejszej figury. Ubrana była w jasną turkusową sukienkę, podczas gdy Melanie włożyła tego wieczoru czarne rzeczy.
– Zatem, zakochane gołąbki, planujecie już małżeństwo? – zapytał pan Thomas. – A może jestem po prostu staroświecki?
– Myślę, że jesteśmy czymś więcej niż małżeństwem – odparła Melanie, wciąż uśmiechając się do Davida.
– Czymś więcej? Co to znaczy?
– To znaczy, że jesteśmy sobie dużo, dużo bliżsi, niż mogłaby zbliżyć nas do siebie jakakolwiek ceremonia ślubna.
– Przepraszam, ale nie bardzo rozumiem. Melanie odwróciła się do ojca i dotknęła jego dłoni.
– Ty i mama mieliście wielkie szczęście, że się spotkaliście… Ale czasami dwoje ludzi może się w sobie zakochać tak mocno, że stają się jedną osobą. Nie muszą się niczym dzielić z sobą, ponieważ są jednością.
Jej ojciec potrząsnął głową.
– Obawiam się, że mnie to trochę przerasta. Po prostu zastanawiałem się, czy rozważyliście finansowe korzyści płynące z zawarcia związku małżeńskiego. – Odchrząknął i spróbował obrócić całą rozmowę w żart. – Hmm… Nie mam zielonego pojęcia, jakich korzyści podatkowych możecie się oboje spodziewać z racji bycia jedną osobą.
* * *
Na stole pojawiły się zamówione dania. Wybrali steki i homary, tylko Melanie zamówiła sałatkę ze smażonego tuńczyka. Rozmowa zeszła na temat piłki nożnej, potem zaś dyskutowali o ostatniej książce Johna Grishama, którą niedawno przeczytał ojciec Melanie. Wymienili też kilka zdań o przyjaciółce Melanie z „MidWest”, u której w wieku 26 lat zdiagnozowano raka szyjki macicy.
– Chce, żeby jej prochy rozrzucono w ogródku warzywnym, wyobrażacie sobie? Dzięki temu jej chłopak naprawdę ją zje.
– Makabryczne życzenie – powiedziała matka Melanie.
– Moim zdaniem piękne.
David nalał Melanie kolejny kieliszek białego wina.
– Jak ci smakuje tuńczyk?
– Jest fantastyczny. Chcesz trochę spróbować?
– Nie, dziękuję.
– Nie dziękuj, tylko spróbuj. Wypowiedziawszy te słowa, Melanie pochyliła się ku Davidowi i ostentacyjnie wsunęła mu z ust do ust przeżutą rybę. David przyjął poczęstunek, przez chwilę przeżuwał papkę rybną i wreszcie powiedział:
– Rzeczywiście, dobry. Miałaś rację.
Rodzice Melanie wpatrywali się w nich z niedowierzaniem. Tymczasem David zwrócił się do nich ze stoickim spokojem:
– Naprawdę dobry tuńczyk – i połknął to, co miał w ustach.
* * *
Następnego dnia matka Melanie zatelefonowała do niej do pracy.
– Martwisz mnie – powiedziała.
– Dlaczego? Przecież mam się doskonale. Nigdy w życiu nie byłam taka szczęśliwa.
– Chodzi mi o to, że twój związek z Davidem jest taki… cóż, wydaje się taki głęboki.
– Bo jest głęboki.
– Ale wasze zachowanie, kiedy jesteście razem… Naprawdę nie wiem, jak to powiedzieć. Te pocałunki, bezustanne migdalenie się, dzielenie się jedzeniem. Poza wszystkim, to jest krępujące dla otoczenia.
– Mamo, my się kochamy. I tak, jak powiedziałam tacie, nie jesteśmy dla siebie partnerami, jesteśmy tą samą osobą.
– Wiem. Ale przecież każdy potrzebuje w życiu trochę przestrzeni dla siebie… Trochę czasu, żeby być tylko sobą. Uwielbiam twojego ojca, ale zawsze się cieszę, kiedy wychodzi grać w golfa. Przez kilka godzin jestem wtedy sama, słucham muzyki, bo lubię to robić, układam kwiaty w wazonach albo rozmawiam przez telefon z przyjaciółkami. Mogę wtedy być sobą.
– Ale mną jest David. Tak samo, jak ja jestem Davidem.
– Martwi mnie to, i tyle. Uważam, że takie zachowanie jest niezdrowe.
– Mamo! Mówisz, jakbyśmy oboje byli chorzy, a nie związani ze sobą.
* * *
Nadszedł październik. David zaczął opuszczać treningi na Lambeau Field, a Mealnie zaczęła się zwalniać popołudniami z pracy, dzięki czemu mogli leżeć nago na łóżku w półmroku, lizać się nawzajem i wpatrywać się sobie w oczy. Ich zachłanność była nienasycona. Kiedy wychodzili na spacer w zimne dni, a Melanie zaczynało ciec z nosa, David wylizywał flegmę. W zaciszu ich sypialni czy łazienki nie było nic, czego by z siebie wzajemnie nie wycałowali, nie wyssali albo nie wypili.
Coraz rzadziej odwiedzali rodziców i przyjaciół. A kiedy już przychodzili, nie zadawali się z nikim, ponieważ cały czas spędzali, pieszcząc się wzajemnie, głusi i ślepi na wszystkich i na wszystko dookoła.
Pewnego popołudnia, kiedy zaczął padać śnieg, przyszedł do ich mieszkania asystent trenera Packersów Jim Pułaski. Był przysadzistym mężczyzną o szczeciniastych siwych włosach i szerokiej twarzy o polskich rysach, mocno pomarszczonej po latach, które spędził na linii bocznej boiska. Usiadł na kanapie w kożuchu z owczej wełny i ostrzegł Davida, że jeśli opuści jeszcze jeden trening, zostanie wyrzucony z zespołu.
– Jesteś gwiazdą, David, bez dwóch zdań. Ale wariaci są w tym sporcie ważniejsi od gwiazd, a za każdym razem, kiedy nie zjawiasz się na treningu, sprawiasz im zawód. – „Wariatami” Packersi nazywali swoich kibiców.
Nie odrywając wzroku od Melanie, David rzucił:
– Przepraszam, trenerze, co pan powiedział?
– Nic – odparł pan Pułaski i po długiej chwili wstał, nałożył na głowę obszyty futrem kapelusz i wyszedł z mieszkania.
Stąpając ostrożnie po oblodzonym podjeździe, natknął się na pana Kasabiana, powoli powracającego z ciężkimi, pełnymi zakupów torbami. Wziął jedną od pana Kasabiana i odprowadził go do schodów na werandę.
– Dzięki – powiedział pan Kasabian. W zimnym powietrzu jego oddech zamieniał się w obłoki pary wodnej. – Zawsze drżę na myśl, że mógłbym się przewrócić. W moim wieku człowiek upada, łamie biodro, zabierają go do szpitala i umiera.
– Mieszka pan na piętrze?
– Tak. W to Boże Narodzenie będzie już dwadzieścia siedem lat, jak się wprowadziłem.
– Często widuje pan Davida i Melanie?
– Widywałem ich.
– Widywał pan?
– Tak, bo nie spotykam ich teraz. Ostatnio, och, czuję się, jakby pode mną mieszkał jeden Niepodzielny Człowiek.
– I pan, i wszyscy inni tak się czują.
Pan Kasabian skinął głową w kierunku zaparkowanej przy krawężniku zielonej toyoty z napisem Green Bay Packers na drzwiczkach.
– David ma kłopoty?
– Można tak rzec. Chyba go zawiesimy, dopóki nie zacznie się zachowywać normalnie. Nawet gdy zjawia się na treningach, postępuje tak, jakby mu było zupełnie obojętne, co się wokół niego dzieje.
– Proszę pana, nie wiem, co panu powiedzieć. Byłem zakochany w mojej żonie przez trzydzieści osiem lat, ale nigdy nie widziałem, żeby dwoje ludzi zachowywało się tak, jak David i Melanie. To nie jest po prostu wzajemne pieszczenie się, to jakaś totalna zahipnotyzowana hipnoza. Moim zdaniem ta cała historia skończy się bardzo, bardzo źle.
Pan Kasabian stał w wirującym śniegu i patrzył, jak trener odjeżdża. Potem skierował wzrok w kierunku słabego światła, sączącego się z okna na parterze i pokręcił głową.
* * *
Trzy dni przed Bożym Narodzeniem zaginęła Echo. Melanie szukała jej wszędzie: w szafach, za kanapą, pod poduszkami, nawet w piwnicy. Wyszła też na dwór i wywoływała ją ze studzienek, w których biegły rury z wodą, mimo że przecież Echo nienawidziła zimna. Echo zniknęła. Na wołania Melanie pośrodku białej, zimowej ulicy odpowiadało jej tylko prawdziwe echo.
– Echo! Echo!
Kiedy David wrócił ze sklepu, Melanie siedziała na bujanym fotelu, cała we łzach. Zasłony na oknach były niemal całkowicie zaciągnięte.
– Nie mogę znaleźć Echo.
– Gdzieś przecież musi być – odparł, unosząc po kolei wszystkie poduszki i gazety, jakby spodziewał się, że kotka będzie leżała skulona pod którąś z nich.
– Nie widziałam jej przez cały dzień. Pewnie jest głodna.
– Może wyszła ze swoimi kocimi sprawami i złapał ją któryś z sąsiadów?
* * *
Pukali do drzwi po obu stronach ulicy, opatuleni w płaszcze i szale. Świat był cichy i lodowato zimny. – Widzieli państwo kotkę śliczną jak rusałka? Wszyscy smutno kręcili głowami.
Na samym końcu ulicy drzwi otworzyła starsza kobieta o drobnych, czarnych świdrujących oczkach i o twarzy koloru wątrobianki.
– A jak widziałam, to co?
– Widziała ją pani? Jest bardzo malutka i ma na imię Echo.
– Jest nagroda – wtrącił David.
– Nagroooda?
– Pięćdziesiąt dolarów dla kogoś, kto ją nam odda całą i zdrową.
– Nie widziałam takiej kocicy.
– Jest pani pewna?
– Ona ma… ona ma dla nas wielką wartość sentymentalną – wyjaśniła Melanie. – Wielką wartość emocjonalną. Ona jest… Ona właściwie uosabia mnie i mojego partnera. Naszą wzajemną miłość. To dlatego musimy ją odzyskać.
– Sto dolarów – powiedział David.
– Mówicie sto dolców?
– Jeśli pani ją widziała, jeśli pani ją ma…
– A co mówiłam? Nie widziałam takiej kocicy. Jaka różnica, pięćdziesiąt dolców czy stówa. Mówicie mi, że kłamię?
– Ależ nie. Ani nam to nie przeszło przez myśl. Chciałem pani po prostu okazać, jak bardzo byśmy byli wdzięczni, gdyby pani jednak miała tę kotkę. No, ale, oczywiście, nie ma jej pani.
Kobieta wyciągnęła ku nim palec wskazujący.
– Kusicie los, tak mówiąc. Nieszczęście was spotka, zobaczycie.
Z tymi słowami na ustach zamknęła drzwi i dwoje młodych ludzi zostało samych na progu, a śnieg powoli sypał na ich ramiona.
– Życzliwa sąsiadka – powiedział David z przekąsem.
* * *
Szukali do jedenastej w nocy, a tymczasem domy w okolicy jeden po drugim pogrążały się w ciemnościach. W końcu musieli uznać, że nie ma żadnej nadziei, by znaleźli Echo przed nastaniem poranka.
– Zrobię kilka plakatów – powiedziała Melanie, leżąc na brzuchu, z nocną koszulą podwiniętą aż pod pachy. Tymczasem David z zapamiętaniem lizał jej plecy.
– Wspaniały pomysł. Możemy wykorzystać fotografie, które jej zrobiliśmy na werandzie.
– Och, tak mi jej żal, David… Pewnie jest jej teraz strasznie zimno i czuje się taka zagubiona…
– Wróci do nas. Jest częścią naszej miłości, prawda? Jest właśnie tym. A nasza miłość będzie przecież trwała wiecznie.
Bez przerwy lizał pośladki i uda Melanie, a ona tymczasem leżała z głową na poduszce. Po jej nosie toczyły się ciężkie łzy. Wylizawszy jej pięty, David przesunął się na łóżku i oblizał także jej twarz.
– Sól – powiedział.
– Smutek – wyszeptała.
* * *
Następnego ranka niebo było ciemne jak zmieszane z błotem i znów padał śnieg. Melanie przygotowała na komputerze plakat i wydrukowała go w stu egzemplarzach. „Zginęła trzymiesięczna kotka, śliczna jak rusałka, reaguje na imię Echo. Ucieleśnia nieśmiertelną miłość właścicieli, dlatego dla znalazcy przewidziana jest pokaźna nagroda”.
David chodził od ulicy do ulicy, przyczepiając plakaty do drzew i parkanów. Ulice były niemal opustoszałe. Przez śnieg przebijały się jedynie, jak tajemnicze karawany, samochody z napędem na cztery koła.
Wrócił do mieszkania przed dwunastą.
– Telefonował twój trener – powiedziała Melanie. – Chce, żebyś do niego oddzwonił. Nie sprawiał wrażenia najbardziej zadowolonego człowieka.
David przyciągnął ją do siebie i pocałował w czoło. Jego usta były zimne, a jej czoło ciepłe.
– To już nie jest ważne, prawda? To znaczy, świat na zewnątrz.
– Zadzwonisz do niego?
– Niby po co? Co za różnica, czy on jest zadowolony czy nie? Przede wszystkim my musimy być zadowoleni. Teraz najważniejsze jest, żebyśmy znaleźli Echo.
* * *
Minęło kilka dni. Telefon w mieszkaniu dzwonił niemal bez przerwy, jednak jeśli rozmowa nie miała dotyczyć Echo, po prostu odkładali bez słowa słuchawkę. Codziennie przychodził listonosz, ale oni nie wychodzili do skrzynki, żeby wybierać swoje listy.
Jedna z redaktorek z magazynu, w którym pracowała Melanie, pojawiła się kiedyś w czarnym berecie i w długim czarnym futrze. Dzwoniła do drzwi niemal przez kwadrans, w końcu jednak zrezygnowała. David i Melanie leżeli w uścisku, czasami nadzy, czasami częściowo ubrani, a tymczasem śnieg za oknem padał, jakby już nigdy nie miał zamiaru przestać. Oboje nie żałowali sobie ani jedzenia, ani picia, jednak wraz z upływem czasu ich twarze stawały się niezdrowo przejrzyste, tak jakby strata Echo osłabiła ich emocjonalne systemy odpornościowe i zainfekowała nawet ich dusze.
* * *
Pewnego wczesnego czwartkowego poranka, jeszcze zanim na niebie pojawiło się światło, Davida obudziło intensywne potrząsanie.
– David! David! Mamy tu mróz! – wołała Melanie. Usiadł. Miała rację. W sypialni było tak zimno, że na wewnętrznych stronach szyb pojawiły się skrzące kryształki lodu. To w nocy zamarzły ich oddechy.
– Jezu! Chyba zepsuł się kocioł.
Wyskoczył z łóżka, a tymczasem Melanie jeszcze głębiej zakopała się w pościeli. Zdjął z oparcia krzesła niebieski szlafrok, wsunął nogi w klapki i drżąc z zimna, ruszył korytarzem w kierunku drzwi do piwnicy, Ich gospodyni, pani Gustaffson, obiecała im, że każe sprawdzić kocioł przed nastaniem zimy, jednak pani Gustaffson miała tendencję do zapominania o wszystkim, co wiązało się z wydawaniem pieniędzy.
David zapalił światło i zaczął schodzić po schodach do piwnicy. Zapełniały ją głównie graty pani Gustaffson. Znajdowała się tam zniszczona kanapa, maszyna do szycia z napędem nożnym, mnóstwo drewna, narzędzia, ramy do obrazów, węże ogrodowe i fragmenty roweru. Na belkach stropowych wisiały wysuszone gręplarki, a także lampy naftowe i haki rzeźnicze.
Stojący pod ścianą wielki, stary kocioł na olej opałowy był cichy i zimny jak kamień. Wyglądał jak szafa grająca Wurlitzera, wykonana z zardzewiałego żeliwa. Nie mogło zabraknąć oleju, ponieważ ludzie z Green Bay Heating uzupełnili bak do pełna zaledwie przed trzema tygodniami. To raczej zapchały się palniki albo – co bardziej prawdopodobne – temperatura na dworze była tak niska, że zamarzł olej w zewnętrznych rurach. Oznaczałoby to, że David będzie musiał wyjść na podwórze z płonącą pochodnią, żeby je rozgrzać.
Sprawdził zasuwy, zawory odcinające i kiedy pochylił się nad kotłem, zdał sobie sprawę, że wydobywa się zza niego dziwny słodkawy zapach. Kilkakrotnie wciągnął nosem powietrze, a potem spróbował zajrzeć za urządzenie. Było jednak zbyt ciemno, by coś mógł zobaczyć, dlatego pobiegł po schodach do kuchni i po chwili wrócił z latarką.
Włączył ją, kierując strumień światła pionowo w dół pomiędzy rury, i zobaczył kilka czarno – szarych strzępów futra.
– O, cholera – wyszeptał i uklęknął na podłodze możliwie najbliżej kotła. Zdołał wsunąć prawe ramię między obudowę kotła i ceglaną ścianę, jednak jego przedramię było zbyt grube i zbyt umięśnione, nie dał więc rady sięgnąć wystarczająco daleko.
W sypialni Melanie wciąż była prawie niewidoczna w pościeli. Chorobliwie żółte promienie słoneczne zaczęły się skrzyć na kryształkach lodu, pokrywających okna.
– Naprawiłeś? – zapytała go. – Bo tutaj jest jak w igloo.
– Posłuchaj… Znalazłem coś.
Gdy zamilkł na dłużej, Melanie zrzuciła w końcu kołdrę z twarzy i popatrzyła na niego. W oczach Davida lśniły łzy. Mimowolnie zaciskał dłonie w pięści i rozwierał je.
– Znalazłeś coś? Co?
– Echo.
– Znalazłeś Echo! Wspaniale! Gdzie ona jest?
– Ona nie żyje, Mel. Prawdopodobnie weszła za kocioł, żeby się ogrzać, i potem nie potrafiła już wyjść.
– Och, nie, powiedź, że to nieprawda. Proszę, David, powiedz, że to nieprawda.
– Przykro mi, Mel. – David usiadł na skraju łóżka i wziął ją za rękę.
– To przez tę kobietę! To ona rzuciła na nas klątwę! Powiedziała, że nas spotka nieszczęście, prawda? I teraz Echo nie żyje, a Echo to twoja miłość, Davidzie. Cała w jednym małym opakowaniu.
– Wciąż cię kocham, Mel, przecież wiesz.
– Ale ja obiecałam ci, że będą ją kochać tak samo, jak kocham ciebie. Obiecałam! Przysięgłam ci.
– Nic już jednak nie możemy zrobić. Melanie usiadła.
– Gdzie ona jest? Przyniosłeś ją na górę?
– Nie mogę jej wydostać. Próbowałem, ale szczelina za kotłem jest zbyt wąska.
– Zatem ja będę musiała to zrobić.
– Mel, nie musisz. Mogę o to poprosić pana Kasabiana. Kiedyś był weterynarzem, o ile pamiętam.
– Pana Kasabiana nie ma. Wczoraj pojechał odwiedzić swoją córkę w Sheboygan. Nie, David. Echo jest moja i ja to zrobię.
* * *
Stał bezradny obok niej, gdy tymczasem Melanie klęczała przy kotle i wkładała rękę w wąską szparkę. Wreszcie, z policzkiem przyciśniętym do zimnej żelaznej obudowy, powiedziała:
– Mam ją, czuję ją.
Szarpnęła raz, potem drugi, aż wreszcie wyciągnęła rękę, w której trzymała jedynie drobną, porośniętą futrem łapkę.
– O, mój Boże, ona jest rozerwana.
Melanie rzuciła łapkę i szybko wstała. Przyłożyła dłoń do ust, z trudem powstrzymując się od wymiotów. David otoczył ją ramieniem i powiedział:
– Zostaw to, zostaw. Ściągnę jakiegoś mechanika i się tym zajmie.
Melanie trzy razy głęboko odetchnęła i wreszcie się odezwała:
– Nie. To ja muszę ją wydostać. Ona jest moja, jest miłością, którą mi ofiarowałeś. To muszę być ja, to ja ją wyciągnę.
Uklękła i znów wsunęła rękę za kocioł. Gdy zaczęła się zmagać z wąską szczeliną, chcąc wyciągnąć Echo, David spojrzał jej w oczy. Głośno przełykała ślinę, walcząc z nudnościami, ale się nie poddawała. W końcu, bardzo powoli, zdołała unieść martwą kotkę z podłogi, drugą ręką przenieść ją ponad rury i wreszcie chwycić za futerko na karku.
Trzęsąc się z wysiłku i obrzydzenia, wstała, tuląc kocie ciałko w dłoniach. Mdły odór rozkładających się kocich zwłok był niemal nie do zniesienia. Trudno było stwierdzić, jak długo Echo tkwiła w pułapce, musiało to jednak trwać dłużej niż dwa tygodnie, a w tym czasie kotka gotowała się w cieple kotła w ciągu dnia, a potem chłodziła w nocy i następnego dnia znów się gotowała, dopóki jej futro nie stało się jednocześnie przypieczone i mokre, a jej ciałko nie stało się jedynie poczerniałym śluzem.
Główka Echo leżała na prawej dłoni Melanie, a w Davida wpatrywały się oczy tak białe i ślepe jak oczy ugotowanego dorsza. Jej pyszczek był do połowy otwarty i ukazywał zielony, lśniący język.
– Możemy ją pochować – powiedział David. – Patrz, tutaj leży stara skrzynka na narzędzia. Moglibyśmy jej użyć jako trumny. Zakopiemy ją na podwórku, będzie odpoczywała w spokoju.
Melanie potrząsnęła przecząco głową.
– Ona to my, David. Nie możemy jej pochować. Ona jest tobą i mną. Ona jest całą twoją miłością w jednej paczuszce i moją miłością także, ponieważ ty i ja jesteśmy tą samą osobą, a Echo była nami także.
David delikatnie pogłaskał zmierzwione futro na wydętym brzuszku Echo. Wewnątrz kociego ciałka, pomiędzy rozkładającymi się wnętrznościami, rozległ się głośny dźwięk, jakby plusk.
– Masz rację – powiedział głosem ochrypłym z emocji. – Ale jeśli jej nie pochowamy, to co zrobimy?
* * *
Siedzieli naprzeciwko siebie w kuchni po przeciwnych stronach sosnowego stołu. W kuchni było jeszcze chłodniej niż w innych częściach mieszkania, ponieważ wiatr nawiewał do środka zimne powietrze przez wentylator nad płytą grzejną. Oboje byli ubrani w wełniane płaszcze, a Melanie miała nawet na dłoniach czerwone jednopalczaste rękawice.
– To jest twoja miłość – powiedziała Melanie. Przed nią, na dużym niebieskim talerzu obiadowym, leżała na boku Echo. – Jeżeli stanie się częścią mnie, wtedy przenigdy nie umrze, a przynajmniej nie umrze tak długo, dopóki ja żyję.
– Kocham cię – wyszeptał David. Wyglądał, jakby nagle postarzał się o wiele lat. Miał niemal białe włosy, prawie jak jego dziadek.
Melanie obiema rękami złapała za futro na gardle Echo i mocno pociągnęła. Musiała trochę nim kręcić, jednak w końcu zdołała rozerwać skórę kotki. Wsadziła do środka dwa palce, potem cztery i rozpruła brzuch martwego zwierzątka, kawałek po kawałku, a towarzyszył temu odgłos rozdzieranego płótna. Ukazała się klatka piersiowa z blado – żółtymi, szlamowatymi płucami i wnętrzności, poskręcane i tak jaskrawozielone, jakby świeciły.
David wpatrywał się w Melanie i drżał. Wyraz jej twarzy był nadzwyczajny, jakby uduchowiony – oto święta Melanie od Uświęconej Konsumpcji. Jak łopatkę wsunęła rękę do otworu w brzuchu Echo i po chwili wyciągnęła z niego żołądek oraz kawałki wnętrzności i tkanki łącznej. Następnie pochyliła się i wsadziła wszystko do swoich ust. 2uła powoli, z otwartymi oczami. Kocie trzewia zwisały jej z ust pętelkami, wśród których można było wyraźnie wyodrębnić dwunastnicę, łączącą się z ciałem zwierzęcia poprzez cienką, trzęsącą się siateczkę.
Melanie przełknęła raz i drugi. Następnie wyrwała jedną z łapek Echo i wbiła w nią zęby, rozrywając futro, mięso i po chwili żując to, co zdołała oderwać od kości. To samo uczyniła z następną łapką, mimo że mięso z uda było już w stanie takiego rozkładu, iż przypominało raczej czarną melasę. Resztki futra przylepiły się do skóry Melanie jak broda.
Melanie potrzebowała niemal godziny, żeby zjeść Echo. Kiedy wsuwała sobie do ust gąbczaste płuca kota, zakrztusiła się i David musiał jej przynieść szklankę wody. Przez cały czas ani ona, ani on nie odzywali się nawet jednym słowem, jednak nie odrywali od siebie nawzajem wzroku. Był to rytuał przeistoczenia, w którym miłość stawała się ciałem, a ciało było pochłaniane, żeby na powrót mogło stać się miłością.
W końcu z Echo pozostała jedynie głowa, kości i cienki, mokry ogon. David pochylił się nad stołem kuchennym i złapał Melanie za ręce.
– Nie wiem, dokąd zmierzamy – powiedział drżącym głosem.
– Ale już to zrobiliśmy, jesteśmy jedną osobą. Możemy teraz zmierzać tam, dokąd zapragniemy. Możemy robić wszystko, co tylko zechcemy.
– Boję się nas.
– Nie musisz. Nic złego nie może nam się teraz przydarzyć.
David opuścił głowę, wciąż bardzo mocno ściskając palce Melanie.
– Teraz najlepiej… najlepiej będzie, jak zawołam mechanika.
– Jeszcze nie. Chodźmy najpierw do łóżka.
– Zimno mi, Melanie. Jeszcze nigdy w życiu nie było mi tak zimno. Nawet kiedy grałem w Chicago, a temperatura spadła do minus trzynastu stopni.
– Ja cię rozgrzeję.
Wstał, ale kiedy się odwrócił, Melanie zaczęła gwałtownie wymiotować. Przyłożyła rękę do ust, jednak jej ramiona skuliły się w straszliwym, przejmującym spazmie i zwymiotowała wszystko na stół – skórę, futro, kości i śliskie ochłapy zepsutego mięsa. David przycisnął ją mocno do siebie, jednak Melanie nie była w stanie powstrzymać się przed wydaleniem wszystkiego, co jeszcze przed chwilą wkładała do ust.
Wreszcie wyprostowała się, miała bladą twarz, była spocona i wstrząsał nią szloch.
– Przepraszam. Przepraszam. Próbowałam to w sobie zatrzymać. To nie znaczy, że cię nie kocham. Proszę, David, nie pomyśl sobie przez to, że cię nie kocham.
David pocałował jej włosy, zlizał pot z jej czoła i wyssał ślinę, spływającą z kącików jej ust.
– To nie ma znaczenia, Mel. Masz rację, możemy teraz robić wszystko, czego tylko zapragniemy. Jesteśmy jednością i tylko to się liczy. Popatrz.
Wziął do ręki futro i wnętrzności ze stołu i wsunął wszystko do ust. Połknął i wziął kolejną porcję, którą także zjadł.
– Wiesz, jak to smakuje? Tak jak my będziemy smakowali, kiedy umrzemy.
* * *
Leżeli objęci przez cały dzień i całą noc. Temperatura wciąż spadała i spadała, jak kamień rzucony do studni. Późnym popołudniem następnego dnia David zaczął się gwałtownie trząść, a w miarę jak na dworze robiło się ciemniej, coraz głośniej jęczał, pocił się i rzucał z boku na bok.
– David… Powinnam wezwać lekarza.
– Wszystko, co chcemy… Wszystko…
– Mogłabym zatelefonować do Jima Pułaskiego, on pewnie pomoże.
David niespodziewanie usiadł, nieruchomy i sztywny.
– Jesteśmy jednością. Jesteśmy jednością. Nie pozwól im na atak! Nie mogą minąć linii pięćdziesięciu jardów. Jesteśmy jednością!
* * *
Obudziła się kilka minut po północy. David leżał spokojny, cichy i równie zimny jak powietrze dookoła nich. Pościel była zamarznięta, a kiedy Melanie podniosła kołdrę, zorientowała się, że otworzyły się zwieracze Davida i chłopak zabrudził prześcieradło. Pocałowała go, głaskała jego włosy i co chwilę szeptała jego imię, wiedziała jednak, że odszedł. Kiedy nastał poranek, wyczyściła go tak, jak zawsze się nawzajem czyścili, językiem, a potem ułożyła go nagiego na kołdrze, z szeroko otwartymi oczami i rękami rozrzuconymi na bok. Pomyślała, że jeszcze nigdy w życiu nie widziała tak doskonale wyglądającego mężczyzny.
* * *
Oczywiście, był środek zimy, jednej z najgorszych zim od 1965 roku i zmysł powonienia u pana Kasabiana nie funkcjonował najlepiej. Jednak kiedy w piątek rano wrócił do domu, uderzył go nie tylko panujący tu chłód, ale też kwaśny zapach na korytarzu. Zapukał do drzwi Davida i Melanie i zawołał:
– Melanie? David? Jesteście tam?
Nikt nie odpowiadał, zapukał więc jeszcze raz.
– David? Melanie? Wszystko u was w porządku?
Zaczął się niepokoić. Samochody ich obojga stały na podjeździe, przykryte śniegiem, a na werandzie nie było żadnych śladów stóp, musieli więc być w domu. Spróbował sforsować drzwi, napierając na nie ramieniem, były jednak zbyt mocne, a jego ramię zbyt słabe, żeby mógł sobie poradzić.
W końcu wszedł na górę i zatelefonował do pani Gustaffson.
– Myślę, że coś się stało z Melanie i Davidem.
– Niby coś złego? Ale ja muszę być za godzinę w Manitowoc.
– Sam nie wiem, pani Gustaffson, ale myślę, że to coś bardzo, bardzo złego.
Pani Gustaffson przyjechała dwadzieścia minut później starym czarnym buickiem. Była potężnie zbudowaną kobietą o bezbarwnych oczach, kręconych siwych włosach i podwójnym podbródku, który podskakiwał, kiedy tylko potrząsała głową, co zdarzało się jej bardzo często. Pani Gustaffson serdecznie nie lubiła używać słowa „tak”.
Weszła do budynku. Pan Kasabian siedział na schodach, owinięty rdzawoczerwonym szalem.
– Dlaczego tu jest tak zimno? – zapytała. – I, na Boga, co to za zapach?
– Właśnie dlatego do pani zadzwoniłem. Pukam, pukam, krzyczę, ale nikt nie odpowiada.
– Dobrze, zobaczmy, co tam się dzieje – postanowiła pani Gustaffson.
Wyciągnęła klucze i chwilę trwało, zanim znalazła ten, który pasował do mieszkania Davida i Melanie. Jednak kiedy przekręciła klucz w zamku, stwierdziła, że drzwi są zablokowane od środka i nie jest w stanie popchnąć ich dalej niż o dwa lub trzy cale.
– Panie Stavanger! Pani Thomas! To ja, pani Gustaffson. Proszę mi otworzyć!
Wciąż nikt nie reagował. Z mieszkania wydobywał się jedynie z żałosnym świstem lodowaty podmuch, unosząc odór, którego pani Gustaffson jeszcze nigdy w życiu nie wąchała. Przyłożyła dłoń do nosa i ust, po czym cofnęła się o krok.
– Myśli pani, że oni nie żyją? – zapytał pan Kasabian. – Chyba powinniśmy wezwać gliny, co?
– Dobrze – odparła pani Gustafson.
Otworzyła wielką torebkę z krokodylej skóry i wyciągnęła telefon komórkowy. Jednak w tej samej chwili, w której zaczęła telefonować, oboje z panem Kasabianem usłyszeli z głębi mieszkania jakieś dudnienie, a potem metaliczny dźwięk, jakby ktoś upuścił rondel na podłogę w kuchni.
– Oni są w środku – powiedziała pani Gustaffson. – Nie wiadomo dlaczego, ale ukrywają się. Panie Stavanger, czy pan mnie słyszy? Pani Thomas! Otwórzcie drzwi! Muszę z wami porozmawiać!
Żadnej reakcji. Pani Gustaffson pukała i szarpała klamką, nie mogła jednak otworzyć drzwi ani trochę szerzej.
Nawet jeśli David i Melanie byli w środku, najwyraźniej nie mieli zamiaru otwierać.
Pani Gustaffson ruszyła korytarzem do tylnej części budynku. Pan Kasabian niemal deptał jej po piętach. Otworzyła kluczem tylne drzwi i ostrożnie zaczęła schodzić po oblodzonych schodach na podwórze.
– Mówiłam panu, żeby pan sypał na nie sól, panie Kasabian. Mówiłam czy nie mówiłam? Ktoś mógłby się tutaj przewrócić.
– Sypałem solą w zeszłym tygodniu. Ale znów padał śnieg i wszystko zamarzło.
Pani Gustaffson skierowała się w lewo, wzdłuż ściany. W żadnym z pomieszczeń na parterze nie paliło się światło. Z rury odpływowej z łazienki zwisał długi sopel lodu, co świadczyło o tym, że łazienka nie była już używana od wielu dni.
W końcu pani Gustaffson dotarła do okna kuchennego. Parapety znajdowały się zbyt wysoko, żeby mogła do nich sięgnąć, pan Kasabian przyciągnął więc skrzynkę, w której zwykle siał zioła, żeby się na nią wspięła. Przetarła zamarzniętą szybę rękawiczką i zajrzała do środka.
W pierwszej chwili widziała tylko cienie i słabą biel drzwi lodówki. Nagle jednak coś w kuchni się poruszyło, bardzo powoli. Było to coś opasłego, potężnych rozmiarów, z rękami zwisającymi luźno w dół i z dziwnie małą głową. Pani Gustaffson wpatrywała się w to przez chwilę w wielkim zdumieniu, po czym zeszła na dół.
– Ktoś tam jest – powiedziała. Jej zazwyczaj pewny głos brzmiał teraz jak chrypienie dziecka, które w ciemności swojej sypialni zobaczyło coś zbyt przerażającego, by opisać to słowami.
– Nie żyją? – zapytał pan Kasabian.
– Nie, nie widziałam trupa, nie wiem, co to było.
– Powinniśmy wezwać gliny.
– Muszę sama zobaczyć, co to jest.
– To nie jest dobry pomysł, pani Gustaffson. Kto wie, co się kryje w tym mieszkaniu? Może to jakiś straszny morderca?
– Muszę się dowiedzieć, co przed chwilą zobaczyłam.
– Pani Gustaffson, jestem starym człowiekiem.
– A ja starą kobietą. Co za różnica?
Zaczęła wchodzić po tylnych schodach, trzymając się poręczy. Wróciła do budynku, a pan Kasabian poszedł za nią aż do drzwi mieszkania Davida i Melanie. Naparła na nie ramieniem i trochę się poddały. Pan Kasabian zaczął je pchać razem z nią. Odnosili wrażenie, że blokuje je przystawiona do nich kanapa, ale gdy z całej siły naciskali, z każdą chwilą otwierali je szerzej. W końcu były otwarte na tyle szeroko, że mogli wejść do salonu.
– To jest zapach śmierci, bez dwóch zdań – powiedział pan Kasabian. Salon pogrążony był w półmroku i było tu strasznie chłodno. W całym pokoju walały się porozrzucane książki, magazyny i ubrania. Na tapecie na ścianach widoczne były jakieś odciski, jakby rąk. – Mówię poważnie, to jest najwyższa pora, żeby wezwać policję.
Znajdowali się na środku salonu, kiedy usłyszeli kolejne dudnienie i odgłos powłóczenia nogami.
– Rany boskie, co to takiego? – wyszeptał pan Kasabian.
Pani Gustaffson z milczeniu postąpiła kilka kroków w kierunku drzwi kuchennych, które były lekko uchylone. Razem stanęli przed drzwiami. Pani Gustaffson lekko przechyliła głowę i powiedziała:
– Słyszę coś, ale co to takiego? Płacz?
Ale odgłos ten przywodził raczej na myśl rozpaczliwą walkę o oddech albo zmagania z bardzo wielkim ciężarem.
– Panie Stavanger! – zawołała pani Gustaffson, tak silnym głosem, na jaki tylko potrafiła w tych okolicznościach się zdobyć. – Muszę z panem porozmawiać, panie Stavanger.
Pchnęła drzwi kuchenne, najpierw lekko, a potem otworzyła je jak szeroko. Pan Kasabian niespodziewanie wydał z siebie przeraźliwy jęk, świadczący o skrajnym przerażeniu.
W kuchni na tle okna można było dostrzec jakąś sylwetkę. Była to niezwykle rozdęta jakby zjawa, z małą głową i masywnymi ramionami oraz rękami, zwisającymi bezużytecznie wzdłuż tułowia. Kiedy pani Gustaffson zrobiła krok do przodu, sylwetka zachwiała się, jakby za chwilę miała upaść. Pan Kasabian zapalił światło.
* * *
Kuchnia wyglądała jak rzeźnia. Podłoga zabrudzona była zaschniętą krwią, wszędzie widoczne były krwawe ślady, a w zlewie walały się czarne i zakrzepłe płaty mięsa. Zapach był tak kwaśny, że oczy pani Gustaffson wypełniły się łzami.
Rozdętą postacią, stojącą przed panią Gustaffson i panem Kasabianem był David… ale David od dawna martwy. Jego skóra miała białą barwę i miejscami zielone plamy. Jego ręce zwisały luźno, a nogi były wygięte w kolanach, dlatego jego stopy szurały po linoleum. Nie miał głowy, ale z wnętrza jego szyi wystawała głowa Melanie. We włosach miała zakrzepłą krew, a oczy przez cały czas patrzyły tylko w jeden punkt.
Minęło dziesięć długich uderzeń serca pani Gustaffson i pana Kasabiana, zanim zrozumieli, na co patrzą. Melanie otworzyła ciało Davida, od klatki piersiowej po krocze i wyciągnęła z niego wnętrzności. Następnie odcięła jego głowę i rozcięła gardło, dzięki czemu mogła wejść do jego klatki piersiowej i przesunąć własną głowę przez jego szyję. Teraz po prostu była ubrana w ciało Davida niczym w ciężką, śmierdzącą pelerynę.
Jego głowę odcięła, pomalowała policzki i usta, a włosy udekorowała suchymi chryzantemami. Następnie, razem z głową Echo, włożyła ją do siatki z żyłki i zawiesiła sobie na szyi. Chudy ogonek Echo włożyła sobie do pochwy i zwisał teraz spomiędzy jej ud.
– Melanie – powiedział pan Kasabian, kompletnie zaskoczony. – Melanie, co się stało?
Spróbowała zrobić krok naprzód, jednak ciało Davida było dla niej zbyt ciężkie i była w stanie jedynie odrobinę przesunąć się w bok.
– Jesteśmy jedną osobą – powiedziała. – W jej głosie brzmiała taka radość i ekscytacja, że pani Gustaffson musiała zakryć dłońmi uszy. – Jesteśmy jedną osobą.
Sąsiedzi z piekła
Umysł ludzki jest dziwną i fascynującą krainą, do której zdają się nie pasować żadne reguły realnego świata. Jednak ostatnie badania mechanizmów snu wykazały, że – podczas gdy nasza świadomość jest wyłączona – nasze mózgi intensywnie starają się zrozumieć to, co przeżyliśmy w ciągu dnia. Jakkolwiek byłyby one dziwne i przerażające, nasze sny są sposobem na analizowanie chaosu, którego doświadczamy w czasie, kiedy nie śpimy.
Jeśli doświadczamy czegoś szczególnie drażliwego lub traumatycznego, nic dziwnego, że staramy się o tym zapomnieć. Jednak niezależnie od tego, jak bardzo staralibyśmy się wymazać to ze świadomości, głębiej położone części mózgu będą nam te wrażenia odtwarzały, niestrudzenie pilnując, żebyśmy o tym pamiętali.
Napisałem to opowiadanie po rozmowie z moim przyjacielem psychiatrą na temat hipnoterapii regresywnej. Rozmawialiśmy o tym, że przerażające obrazy nigdy nas nie opuszczają, nawet jeśli już nam się zdaje, że wymazaliśmy je z pamięci.
Sąsiedzi z piekła
Słyszy się czasami o ludziach, którzy przeżyli coś tak strasznego, że całkowicie wymazali to z umysłów i nie pamiętają już, że coś takiego w ogóle się wydarzyło. Jak ktoś, kto widział ciało swojej siostry zmiażdżone w wypadku samochodowym i kto po kilku latach wpatruje się w ciebie i pyta:
– Siostra? Jaka siostra?
Osobiście nigdy nie wierzyłem, że ludzie są zdolni do czegoś takiego. Byłem przekonany, że jeżeli przydarzy mi się coś naprawdę okropnego, będę miał to przed oczyma przez całą resztę mojego świadomego życia.
Ale…
Moja babcia umarła naprawdę okropną śmiercią. Ostatniego lata pracowałem w barze The Blue Turtle w Fort Lauderdale, gdy zadzwonił do mnie pan Szponder, dozorca w kamienicy, w której mieszkała moja babcia. Ochrypłym starczym głosem powiedział, że babcia wpadła do wrzącej wody i przebywa teraz na oddziale intensywnej opieki medycznej w szpitalu świętej Philomeny.
– O, Boże! W jakim jest stanie?
– W złym. Dowiedziałem się, że ma poparzenia trzeciego stopnia na trzydziestu procentach powierzchni ciała. Lekarze raczej się nie spodziewają, by to przeżyła. Nie w jej wieku.
– Złapię najbliższy samolot i przylecę, dobrze? Poprosiłem Eugene’a o wolne dni do końca tygodnia.
Eugene miał błyszczące czarne kręcone włosy, wpadające aż pod kołnierzyk jego czerwono-żółtej hawajskiej koszuli oraz twarz taką, jakby wypożyczał ją zamiast tarczy do gry w strzałki. Położył włochate łapsko na moim ramieniu i powiedział:
– Jimmy, może cię nie być tak długo, jak długo będziesz to uważał za konieczne.
– Dzięki, Eugene.
– Właściwie, dlaczego nie weźmiesz wolnego już na zawsze?
– O co ci chodzi? Zwalniasz mnie? Przecież rozmawiamy o mojej babci, o kobiecie, która mnie wychowała.
– Ale mówimy także o środku sezonu, a jeśli mam wybierać pomiędzy zyskami a współczuciem… Cóż, przecież w mieście nie ma dealera cadillaca, który wymieniłby współczucie na najnowszy model sevillesa.
Z wyrazu jego małych przypominających otoczaki oczek wywnioskowałem, że nie ustąpi i nie warto nawet powiedzieć: „Pieprz się, Eugene”. Naprawdę nie było warto.
Wróciłem do skąpo umeblowanego mieszkania przy Broward Street, które dzieliłem z trzema mdłymi muzykami z Boise w stanie Idaho oraz z brunetką o dużych oczach i o imieniu Wendiii, która myślała, że stolicą stanu Floryda jest miasto Floryda.
– Hej, zostawiasz nas, facet? – zapytał gitarzysta solowy, wypatrując na mnie spod kurtyny potarganych, wypłowiałych od słońca włosów.
– Moja babcia miała wypadek. Lekarze uważają, że prawdopodobnie umrze.
– Koszmarna sprawa.
– Tak. Wychowała mnie praktycznie sama po śmierci mojej mamy.
– Wrócisz?
Rozejrzałem się po niemal pustym salonie. Zasłony na oknach były podarte, dywan postrzępiony, a niemal każde wolne miejsce na podłodze zajmowały puste puszki po piwie. Nagle odniosłem wrażenie, że życie w Fort Lauderdale przestało być w jakimkolwiek stopniu romantyczne, tak jakby słońce nagle schowało się za chmurą i zaczął wiać przenikliwie zimny wiatr.
– Być może – odparłem.
Z ubikacji wyszła Wendiii, zapinając krótkie spodenki z dżinsu.
– Uważaj na siebie, dobra? – powiedziała i pocałowała mnie mokrymi i otwartymi ustami. Był to bardzo długi pocałunek. – Jaka szkoda, że ty i ja nigdy…
Teraz mi to mówi, pomyślałem z rozgoryczeniem. Kierowca taksówki, czekającej na mnie na dole, dał jednak sygnał klaksonem. Musiałem już iść. Wendiii uniosła ręce i zdjęła z szyi mały srebrny krucyfiks na łańcuszku, po czym dała go mnie.
– Nie mogę tego przyjąć.
– Więc pożycz. Kiedyś mi oddasz.
* * *
Niebo nad Chicago było ciemne, a deszcz wbijał się w ziemię jak malutkie gwoździe. Biegłem chodnikiem wzdłuż szpitala świętej Philomeny z egzemplarzem „Newsweeka” nad głową, ale nie mógł on powstrzymać wody lejącej się po mojej szyi za koszulę. Szpitalny hol oświetlony był bardzo słabo, a na korytarzach zobaczyłem nosze, wózki inwalidzkie, kłócących się ludzi i starców, wpatrujących się w przestrzeń i kiwających głowami tak, jakby już całkowicie pogodzili się z tym, że nie warto żyć.
Na oddział intensywnej opieki medycznej poprowadziła mnie czarnoskóra wysoka siostra, kołysząc się przede mną z wdziękiem żyrafy. Moja babcia leżała w zielonkawym półmroku, jej głowa i ręce zawinięte były w bandaże. Miała upstrzoną plamami woskową twarz, a jej policzki tak się zapadły, że można było zobaczyć pod nimi kości czaszki. Sprawiała wrażenie, jakby już nie żyła.
Usiadłem przy niej.
– Babciu, to ja, Jimmy.
Minął długi czas, zanim jej oczy się otworzyły, a kiedy już się to stało, zmroził mnie strach. Niebieski kolor jakby wyparował z jej źrenic. Czy widzieliście kiedykolwiek oczy pozbawione koloru? Oczy, zdające sobie sprawę, że śmierć jest już tylko kwestią kilku godzin?
– Jimmy…
– Babciu, pan Szponder powiedział mi, co się stało. Jezu, co mam jeszcze powiedzieć?
– Dbają tu o mnie, Jimmy, nic się nie martw. – Zakaszlała delikatnie. – Dają mi mnóstwo morfiny, żeby mnie nie bolało.
– Babciu, ktoś powinien był się tobą opiekować. Ile razy ci to powtarzałem?
– Nigdy nie potrzebowałam nikogo do opieki nade mną, Jimmy. To ja zawsze o kogoś dbałam.
– Tak, doskonale o mnie dbałaś i doskonale się mną opiekowałaś, babciu. Nikt nie mógł mnie lepiej wychować.
Babcia znów zakaszlała.
– Obiecaj mi jedno, Jimmy. Obiecasz mi, dobrze?
– Co zechcesz. Powiedz tylko słowo.
Spróbowała unieść głowę, ale wysiłek i ból były dla niej zbyt duże.
– Obiecaj mi, że nigdy nie będziesz źle myślał o matce. Zmarszczyłem czoło i potrząsnąłem głową.
– A dlaczego miałbym o niej źle myśleć? Przecież to nie była jej wina, że umarła.
– Spróbuj po prostu zrozumieć, tyle chcę ci powiedzieć.
– Babciu, o co ci chodzi? Co mam spróbować zrozumieć?
Patrzyła na mnie przez długą chwilę, ale nic więcej nie powiedziała. Po chwili zamknęła oczy i zostawiłem ją, żeby spała.
Wychodząc, spotkałem jej lekarza, rudowłosego faceta.
– Jakie szansę ma babcia? – zapytałem.
Zdjął okulary i wzruszył ramionami.
– Czasem muszę powiedzieć, że dla pacjenta byłoby lepiej, gdyby dotarł do końca.
– Do końca? Babcia jest człowiekiem, a nie jakąś pieprzoną książką!
* * *
Do kamienicy na South Side pojechałem taksówką. Stała przy jednej z niewielu ulic, przy których, w cieniu Dan Ryan Expressway, przetrwały jeszcze wąskie czteropiętrowe wiktoriańskie domy.
Otworzyłem brudne drzwi i wszedłem do środka z brązową tekturową torbą, w której miałem sześć puszek Heinekena i kanapkę z indykiem. W holu było ciemno, podłogę pokrywało brązowe linoleum, a w kącie stał staromodny stojak na parasole. W powietrzu unosił się silny zapach jakiegoś lawendowego środka do czyszczenia podłogi oraz smażonego czosnku. Trudno mi było uwierzyć, że kiedyś uważałem ten budynek za swój dom.
Otworzyły się boczne drzwi i wyszedł z nich pan Szponder. Miał okrągłą twarz, a ubrany był w zniszczony, szary rozpinany sweter. Siwe włosy miał zaczesane do tyłu i z tego powodu wyglądał jak jeżozwierz.
– Jimmy… Cóż mam powiedzieć? – Objął mnie ramionami i poklepał po plecach tak mocno, jakby chciał wydusić powietrze z moich płuc. – Wiesz, zawsze starałem się trochę opiekować twoją babcią… Ale rozumiesz, jaka to dumna dama.
– Dziękuję panu, panie Szponder.
– Mów mi po imieniu, jestem Wladislaw. Czym cię poczęstować? Herbatą? Wódką?
– Dziękuję, nic nie chcę. Mam tylko wielką ochotę się przespać, to wszystko.
– Jasne. Ale gdybyś czegoś potrzebował, wiesz, gdzie mnie szukać.
Ostatni raz uścisnął mnie tak mocno, że prawie popękały mi żebra, i chuchnął mi w twarz cebulą.
* * *
Mieszkanie babci na czwartym piętrze było ciche, ponure i wilgotne. Wydawało się znacznie ciaśniejsze niż wtedy, kiedy mieszkałem w nim jako młody chłopak, jednak tak naprawdę zmieniło się w nim bardzo niewiele. Zapadła kanapa, obita brązowym jedwabiem, wciąż zajmowała zbyt wiele miejsca przed kominkiem, a wypchana sowa nadal wpatrywała się we mnie z gzymsu nad nim w taki sposób, jakby chciała wydłubać mi oczy. Obok sowy stała oprawiona w ramki fotografia siedmioletniego chłopca, smutnym wzrokiem wpatrującego się w obiektyw aparatu. To byłem ja.
Wszedłem do wąskiej kuchenki i otworzyłem małą lodówkę. Łzy niemal napłynęły mi do oczu, kiedy zobaczyłem żałosne resztki z posiłków babci. Wszystkie znajdowały się na talerzach, obłożonych folią samoprzylegającą.
Otworzyłem puszkę piwa i wszedłem do salonu. Jak wiele wspomnień się z nim wiązało… Jak wiele głosów z przeszłości docierało tu do mnie… Dziadek, śpiewający kolędy na Boże Narodzenie. Babcia, opowiadająca mi historie o dzieciach, które błądziły w głębokich, ciemnych lasach i które mogły znaleźć wyjście z nich, jedynie pozostawiając za sobą okruszki chleba. Oboje opiekowali się mną, jakbym był małym księciem, a kiedy dziadek zmarł w 1989 roku, zostawił mi list, w którym napisał: „Nie ma żadnych duchów, Jimmy. Pamiętaj, że przeszłość nie może cię skrzywdzić”. Uczciwie mówiąc, nie miałem pojęcia, co, do diabła, chciał mi przez to przekazać.
Zabrałem się do jedzenia kanapki z indykiem, ale smakowała jak brązowa aksamitna kanapa i lawendowy płyn do podłóg, dlatego po trzech kęsach zapakowałem ją z powrotem w papier i wyrzuciłem do kosza na śmieci. Włączyłem wielki telewizor marki Zenith i oglądałem film o kobiecie, której się zdaje, że jej dzieci są nawiedzone. W okno zaczęły uderzać krople deszczu, a strumień samochodów na Dan Ryan Expressway sunął z nie kończącym się szumem. Na jeziorze jakiś parowiec wydał sygnał dźwiękowy, niczym najsmutniejsze stworzenie, jakie można by kiedykolwiek usłyszeć.
* * *
Obudziłem się gwałtownie. Za oknami było ciemno, a mieszkanie oświetlały jedynie błyski z ekranu telewizora, w którym szło właśnie „Koło Fortuny”. Publiczność krzyczała i skręcała się ze śmiechu, ale ja byłem pewny, że usłyszałem jeszcze jakiś inny krzyk. Jest różnica między wesołym wrzaskiem ludzi, zjeżdżających na roller coasterze, a krzykiem kogoś skrajnie przerażonego.
Ściszyłem telewizor i zacząłem nasłuchiwać. Początkowo docierały do mnie tylko odgłosy ruchu ulicznego i przytłumione dźwięki telewizora z mieszkania na niższym piętrze. Ale po chwili znów usłyszałem ten wrzask. To wrzeszczało dziecko, mały chłopak, i skoro użyłem słowa „wrzask”, muszę dodać, że chodzi mi o przejmujący wrzask kogoś, kto znajduje się w obliczu śmierci. Poczułem się, jakbym po samą szyję wpadł do zimnej wody.
Wstałem, starając się wyczuć, skąd dociera wrzask. Na pewno nie z niższych pięter. Także nie z mieszkania naprzeciwko. A ponieważ znajdowałem się na najwyższym piętrze, nikt przecież nie mieszkał nade mną.
Niespodziewanie znów usłyszałem ten wrzask i tym razem udało mi się odróżnić część słów dziecka.
– Mamo! Mamo! Nie, mamo, nie możesz! Mamo, nie możesz, nie możesz! NIE, MAMO, NIE MOŻESZ!
Szybko przeszedłem do sypialni babci. Jej łóżko wciąż było starannie zaścielone, a jej koszula nocna leżała na narzucie, czekając na właścicielkę. Wrzask trwał i wreszcie zrozumiałem, że dochodzi on z najwyższego piętra sąsiedniego budynku. Zadudniłem pięściami w sąsiadującą z nim ścianę i krzyknąłem:
– Co się dzieje? Do diabła, co tam robicie?
Wrzask urwał się na sekundę, ale niemal natychmiast dziecko wydało z siebie wysoki, przenikliwy pisk, niemal nieludzki, bardziej przypominający odgłos wydawany przez ptaka niż przez człowieka. Wybiegłem z mieszkania i ruszyłem w dół, przeskakując po trzy, cztery stopnie naraz. Kiedy znalazłem się w holu, zacząłem walić pięściami w drzwi do mieszkania pana Szpondera.
– Panie Szponder! Panie Szponder!
Otworzył, w podkoszulku i szelkach, z nie dojedzoną kanapką w ręce.
– Jimmy? O co chodzi?
– Niech pan dzwoni po policję! W mieszkaniu w sąsiednim budynku jakaś matka bije swoje dziecko! Niech im pan powie, żeby się pośpieszyli, bo to brzmi tak, jakby je zabijała! Na najwyższym piętrze!
– Coo? – zapytał pan Szponder. – Co masz na myśli, mówiąc: „zabijała”?
– Niech pan zaraz dzwoni na policję i tyle! A ja tam pobiegnę.
– Dobrze, już dobrze.
Pan Szponder przez chwilę wahał się, nie wiedząc też, co zrobić z kanapką. W końcu położył ją na krześle i wszedł do mieszkania, żeby zatelefonować.
* * *
Wybiegłem z kamienicy na deszcz. Sąsiedni dom znacznie się różnił od tego, w którym mieszkała moja babcia. Był węższy i miał dach nad przedsionkiem. Stanąwszy przed drzwiami wejściowymi, nacisnąłem dzwonek do mieszkania na najwyższym piętrze. Następnie kilkakrotnie zastukałem kołatką, krzycząc:
– Otwierać! Otwierać! Zadzwoniłem po policję! Otwierajcie te pieprzone drzwi!
Nikt nie odpowiadał, nacisnąłem więc na każdy dzwonek, a było ich przynajmniej dziesięć. Po długiej chwili usłyszałem w domofonie męski głos:
– Kto tam?
– Jestem sąsiadem z budynku obok. Musi mnie pan wpuścić. Jakieś dziecko krzyczy w mieszkaniu w tym domu. Czy pan to słyszy?
– Dziecko? Jakie dziecko?
– Dziecko rozpaczliwie woła o pomoc. Wygląda na to, że matka robi mu wielką krzywdę. Na miłość boską, niech pan otworzy te drzwi, dobrze?
– Ja nie słyszę żadnego krzyku.
– Więc może to dziecko już przestało krzyczeć, ale jeszcze niedawno krzyczało. Może być ranne.
– Ale co to ma wspólnego ze mną?
– To nie musi mieć nic wspólnego z panem. Niech pan jedynie otworzy te przeklęte drzwi, jasne? Tylko o to pana proszę.
– Przecież ja nawet nie wiem, kim pan jest. Zachowuje się pan jak wariat.
– Niech pan posłucha, jeśli mnie pan nie wpuści i to dziecko umrze, to będzie pana wina, jasne?
Odpowiedziała mi przedłużająca się cisza.
– Halo! – zawołałem i znów zacząłem przyciskać guziki wszystkich dzwonków po kolei. – Halo! Czy ktoś mnie słyszy?
Wciąż dusiłem na dzwonki, kiedy z błyskiem kogutów na dachu nadjechał policyjny radiowóz. Wyskoczyło z niego dwoje policjantów, kobieta i mężczyzna i podbiegli do mnie po schodach. Mężczyzna był wysoki i chudy, a kobieta wyglądała, jakby była w stanie przetrwać dziewięć rund na ringu z Jessem Venturą. Krople deszczu błyszczały na ich przezroczystych plastikowych ortalionach.
– Co się dzieje?
– Jestem sąsiadem z budynku obok, zatrzymałem się w mieszkaniu babci. Usłyszałem krzyk dziecka. Myślę, że to się dzieje na najwyższym piętrze.
Teraz policjantka zaczęła przyciskać guziki dzwonków i w końcu zareagował ten sam mężczyzna.
– Posłuchaj pan, mówiłem już panu, że nie słyszałem żadnego krzyku, że to nie ma ze mną nic wspólnego, niech pan więc przestanie do mnie dzwonić albo zawołam policję.
– Tu policja, proszę pana. Niech pan otworzy drzwi.
Niemal natychmiast zabrzmiał cichy brzęczyk i drzwi się otworzyły. Policjanci weszli do środka. Kiedy spróbowałem iść za nimi, policjantka mnie powstrzymała:
– Pan tu poczeka. Sami to załatwimy.
Zniknęli na rachitycznych schodach i zostałem w holu sam. Naprzeciwko mnie wisiało brudne lustro; moje odbicie w nim przypominało raczej zjawę niż człowieka. Miałem na nim bladą twarz, sterczące włosy i cienkie ramiona, przywodzące na myśl druciany wieszak do ubrań. Bardziej niż sobą byłem siedmioletnim chłopcem z fotografii stojącej nad kominkiem.
Dziwne, ale w tym holu wyczuwałem coś ledwie dla mnie uchwytnego, lecz znajomego. Może były to beżowo-białe płytki w kształcie rombów na podłodze, a może drewniana boazeria na ścianach, sięgająca mi do pasa? W mieście stały zapewne dziesiątki tysięcy starych domów, wykończonych w taki sposób. A jednak nie chodziło tylko o moje wrażenia wzrokowe. Coś znajomego było także w zapachu. Nie było tu wilgoci i pachniało czosnkiem, jak w kamienicy obok, lecz było sucho i ledwie wyczuwalnie pachniało jakimiś ziołami, jakby nawet mieszanką ziół, które dawno straciły swój właściwy, silny zapach.
Czekałem prawie pięć minut, a tymczasem policjanci przechodzili z piętra na piętro, pukając do wszystkich drzwi. Słyszałem, jak rozmawiali z ludźmi, którzy wylewali na nich swoje żale. W końcu wrócili do mnie.
– No i? – zapytałem.
– W tym budynku nie ma żadnego dziecka, proszę pana.
– Co? Słyszałem je na własne uszy.
– Nikt w tym domu nie ma dziecka, proszę pana. Sprawdziliśmy w każdym mieszkaniu.
– Ten krzyk docierał z najwyższego piętra. Przysięgam na Boga. Ten chłopiec krzyczał coś w rodzaju: „Mamusiu, mamusiu, nie możesz”, ciągle to powtarzał.
– Najwyższe piętro jest puste, proszę pana. Od sześciu lat. Gospodarz ma tam tylko graciarnię i nic więcej.
– Jesteście pewni?
– Całkowicie. Sprawdzimy jeszcze oba budynki po bokach, żeby mieć całkowitą pewność, ale wszystko wskazuje na to, że się pan pomylił. Może czyjś telewizor był włączony zbyt głośno? Wie pan, jacy są starsi ludzie. Czasami głusi jak pnie.
Zszedłem za nimi po schodach. Pan Szponder stał na progu i mnie obserwował.
– No i co? – zapytał mnie, gdy tymczasem policjanci zaczęli dzwonić do mieszkań w sąsiednim budynku.
– Przeszukali dom od piwnicy po dach. Tam nie ma żadnego dziecka.
– Chyba coś ci się więc wydawało, Jimmy.
– Tak, być może.
– To nawet lepiej, niż gdyby jakiś dzieciak naprawdę był bity. Mam rację?
Pokiwałem głową. Trudno mi było cokolwiek powiedzieć.
Następnego dnia rano, kiedy myłem zęby, w mieszkaniu zadzwonił telefon. Odezwał się rudy lekarz ze szpitala świętej Philomeny.
– Z przykrością muszę pana poinformować, ze pańska babcia przed kilkunastoma minutami dotarła do końca ziemskiej wędrówki. Nie cierpiała.
– Rozumiem – odparłem, z ustami pełnymi mięty.
* * *
Zadzwoniłem do kilku kuzynek i kuzynów, informując ich, co się stało. Nikt spośród nich nie zdawał się jednak zbytnio przejęty. Kuzyn Dick mieszkał w Milwaukee i mógł bez problemu przyjechać do Chicago, żeby się ze mną spotkać, powiedział jednak, że ma „zatrzęsienie” spotkań biznesowych z Wisconsin Cuneo Press. Kuzyn Erwin sprawiał, szczerze mówiąc, wrażenie, jakby nie do końca wiedział, co plecie. Uparcie powtarzał: „A więc to ty, Jimmy… góra przyszła do Mahometa…”
Kuzynka Frances okazała mi więcej zrozumienia. Zawsze ją lubiłem. Była mniej więcej w moim wieku i pracowała dla Bloomingdales w Nowym Jorku. Kiedy do niej zatelefonowałem, akurat miała przerwę na lunch i mój telefon tak nią wstrząsnął, że zaczęła kaszleć. Nie opanowała kaszlu już do końca rozmowy.
– Posłuchaj – powiedziała. – Kiedy wracasz na Florydę?
– Nie śpieszę się. Wyleciałem z pracy za to, że chciałem wziąć wolne, by pojechać do babci.
– Może więc zatrzymasz się po drodze u mnie w Nowym Jorku? – Zakaszlała. – Z radością znów cię zobaczę.
– Sam nie wiem. Napij się wody. Cisza. Znów kaszel. Wreszcie usłyszałem:
– To po prostu zadzwoń do mnie, jak będziesz na La Guardii.
* * *
Kuzynka Frances mieszkała w kamienicy z elewacją z piaskowca i tarasowymi balkonami na Ulicy E 17 w Village. Same ulice były tu raczej liche i zaniedbane, jednak jej mieszkanie na poddaszu było duże i pięknie urządzone. Właściwie tego należało się spodziewać po kimś, kto utrzymuje się z projektowania okien wystawowych. Trzy ściany pokrywał tynk, na którym namalowano magnolie, a czwarta była oczyszczona do naturalnej cegły i wisiały na niej przeróżne przedmioty, na przykład poroża jeleni z Hamptons albo dziwne indiańskie narzędzia medyczne z Wyoming.
Sama kuzynka Frances była bardzo chuda i zadbana, miała lśniące, równo obcięte włosy, a nosiła jedwabną bluzeczkę i seksowne spodnie, przypominające pidżamę. Była najmłodszą córką siostry mojej matki, Irenę, i w pewnym oświetleniu wyglądała dokładnie jak moja matka, a przynajmniej tak, jak matka wyglądała na tych kilku fotografiach, które ciągle przechowywałem. Miała wysokie czoło, szeroko rozstawione oczy, wyraźnie zaznaczone kości policzkowe, lecz raczej małe usta, co sprawiało, że wyglądała na osobę o wiele chłodniejszą, niż była w rzeczywistości.
Nalała mi do szklanki zimnego chardonnay Stag’s Leap i elegancko zasiadła na ciemnoczerwonej skórzanej kanapie.
– Tak dawno cię nie widziałam. Kiedy to było? Ale i tak nic się nie zmieniłeś. Nie wyglądasz nawet na o dzień starszego niż wtedy, gdy miałeś dwadzieścia dwa lata.
– Nie wiem, czy to jest komplement.
– Oczywiście, że komplement. Wciąż pracujesz nad tą swoją powieścią?
– Od czasu do czasu. Raczej rzadziej niż częściej.
– Brak natchnienia? – Teraz rozpoznałem jej perfumy. Issy Miyaki.
Wzruszyłem ramionami.
– Uważam, że trzeba mieć wyczucie kierunku, żeby pisać powieść. Wyczucie, że się dokądś zmierza, że coś się na tej drodze rozwija, zmienia, rośnie…
– I nie masz tego wyczucia?
– Sam nie wiem. Czuję się, jakbym wsiadał z tłumem ludzi do pociągu i upuścił bilet. Schylam się, podnoszę go, a kiedy się prostuję, pociąg już odjeżdża. A ja wciąż stoję na peronie. Mam ze sobą zapakowaną walizkę, ale nie ma pociągu.
Przez długą chwilę patrzyła na mnie swymi szeroko rozstawionym oczyma. W końcu odezwała się:
– Nie cierpiała, prawda?
– Babcia? Mam nadzieję, że nie. Kiedy widziałem ją po raz ostatni, spała.
– Przyjechałabym na pogrzeb, ale…
– Nieważne. Było kilkoro znajomych i przyjaciół. Dozorca z jej kamienicy. Jakiś Włoch ze sklepu spożywczego na rogu. Wszystko odbyło się tak, jak powinno. Bardzo cicho. Bardzo…
– Samotnie? – zasugerowała.
– Tak – odparłem. – Samotnie.
Nie byłem jednak pewien, komu, jej zdaniem, miała doskwierać ta samotność podczas pogrzebu.
* * *
Wieczorem musiała wyjść na jakieś umówione spotkanie, przyjęcie z alkoholem, mimo wszystko zrobiła nam jednak kolację. Stała w małej, starannie zaprojektowanej kuchni i mieszała conchiglie alla puttanesca w niebieskim ceramicznym rondlu.
– Pomidory, kapary, czarne oliwki, zgniecione czerwone chilli, wszystko to pomieszane z oliwą i makaronem… Nazywają to „sosem nierządnicy”.
Nabiłem na widelec kilka muszelek makaronu z rondla i posmakowałem.
– Dobre. Moje gratulacje dla nierządnicy.
– Umiesz gotować, Jimmy?
– Ja? Broń Boże!
– Nigdy nie gotujesz? Nie zrobisz sobie nawet klopsów?
– Nawet się nie zbliżam do piecyka w kuchni. Boję się go.
– Słyszałam o ludziach, którzy się boją wysokości, kotów, wody… Ale piecyków? Jesteś pierwszym takim przypadkiem.
– To chyba piecykofobia. Ale nie pytaj mnie, skąd się ona wzięła.
Zjedliśmy razem przy stole kuchennym, rozmawiając o babci i siostrach mojej matki. Moja mama zmarła nagle, kiedy miałem pięć lat. U matki Frances wykryto w wieku trzydziestu siedmiu lat raka piersi. Umierała powolną śmiercią, cierpiąc przez wiele miesięcy.
– Oboje jesteśmy więc teraz sierotami – powiedziała Frances i położyła dłoń na mojej dłoni.
* * *
Krótko po dziewiątej zadzwonił dzwonek u drzwi. W progu stanął facet o kręconych włosach, w czarnej aksamitnej marynarce i w czarnej jedwabnej koszuli.
– Frances? Jesteś gotowa? – zapytał, mierząc mnie podejrzliwym wzrokiem.
– Prawie. Muszę tylko włożyć buty. Nick, poznaj mojego kuzyna, Jimmy’ego. Jimmy, to jest Nick. Jest inspiratorską częścią Inspirational Plaster Moldings SA.
– Miło cię poznać – powiedziałem. – Dobrze, że nie jesteś tym plastrem.
– Ucieszymy się, jeśli pójdziesz z nami – zaproponowała mi Frances. – Tam, dokąd idziemy, zazwyczaj podają wino, ciastka ryżowe i częstują mnóstwem złośliwych dowcipów na temat lamperii i podwieszanych sufitów.
– Wolę sobie odpuścić, jeśli nie masz nic przeciwko temu.
* * *
Po wyjściu Frances i Nicka rozebrałem się i postanowiłem wziąć długi prysznic. Śmierć babci bardzo mocno przeżyłem. Kiedy myłem szamponem włosy, zamknąłem oczy i widziałem ją, siedzącą na skraju mojego łóżka z głową lekko przechyloną na bok, uśmiechającą się do mnie.
– Babciu, dlaczego mama umarła?
– Bóg zapragnął ją mieć z powrotem u siebie, po prostu żeby mu pomogła w niebie.
– Czy mnie nie kochała?
– Oczywiście, że cię kochała. Nawet nie wiesz, jak mocno. Ale kiedy Bóg wzywa, trzeba go usłuchać, nieważne, kim się jest i jak bardzo lubi się życie na ziemi.
Wciąż się mydliłem, kiedy odniosłem wrażenie, że słyszę coś, co przypomina płacz. Odgadłem, że są to prawdopodobnie odgłosy kotów, kopulujących na podwórku, dlatego nie zwróciłem na to większej uwagi. Jednak po chwili znów usłyszałem ten płacz, tym razem znacznie głośniejszy, w ogóle już niepodobny do wrzasku kotów. Tym razem odniosłem wrażenie, że to głos dziecka, wołającego o pomoc.
Natychmiast zamknąłem krany z wodą i zacząłem nasłuchiwać. Przez prawie pół minuty trwała cisza, jeśli nie liczyć odległego szumu ruchu ulicznego i powolnego kapania wody do brodziku kabiny prysznicowej. Pomyślałem, że chyba miałem halucynacje. Wyszedłem spod prysznica i owinąłem się ręcznikiem.
Nagle, o Boże, usłyszałem głośny, rozpaczliwy płacz dziecka. Pobiegłem do salonu, a płacz jakby mnie gonił.
– Mamo! Mamo! Nie możesz! Przestań, mamo, nie możesz, nie możesz! PRZESTAŃ, MAMO, NIE MOŻESZ!
Wciągnąłem dżinsy, mimo że kleiły się do moich mokrych nóg. Następnie włożyłem sweter i wsunąłem stopy do butów, przydeptując je na piętach, ponieważ nie miałem czasu, żeby poluzować paski. Otwarłem drzwi do mieszkania i wsunąłem pod nie książkę, żeby się za mną nie zatrzasnęły. Na półpiętrze nacisnąłem guzik windy i miałem wrażenie, że minęła wieczność, zanim rozległ się warkot jej motoru i kabina z cichym wyciem ruszyła do góry.
Wybiegłem na ulicę. Wiał mocny, porywisty wiatr, unoszący w powietrze gazety, kartonowe pudła i papierowe kubki do napojów. Pobiegłem po schodach do drzwi sąsiedniego budynku i zacząłem dusić na przyciski dzwonków do mieszkań. Działałem w tak szaleńczym pośpiechu, że minęło kilkanaście uderzeń serca, zanim zdałem sobie sprawę, że są to te same przyciski dzwonków, na które naciskałem w Chicago.
Znieruchomiałem. Cofnąłem się o krok. Wprost nie mogłem uwierzyć, że to, na co patrzę, istnieje naprawdę. Nie tylko naciskałem na te same przyciski, ale stałem przed tym samym domem. Miałem przed sobą te same, pomalowane na czarno drzwi i stałem w tym samym zadaszonym przedsionku.
Poczułem w głowie coś w rodzaju skondensowanego nacisku, jakby cały świat miał za chwilę się zapaść i jakbym to ja znajdował się w centrum grawitacji.
Jak to możliwe, że to był ten sam dom? Jak to się mogło stać? Przecież Chicago leżało niemal tysiąc mil stąd, czy możliwe więc było, żebym stanął dokładnie przed drzwiami domu wyglądającego identycznie jak ten, który sąsiadował z domem babci?
Przez chwilę nie wiedziałem, co robić. Wreszcie usłyszałem w domofonie męski głos.
– Kto tam?
Nie byłem pewien, czy to jest ten sam głos, który słyszałem w Chicago.
– Czy… Czy mógłby mi pan otworzyć drzwi? Bardzo proszę.
– Kto mówi?
– Niech pan posłucha, moim zdaniem na najwyższym piętrze tego domu znajduje się dziecko w opałach.
– Jakie dziecko? Najwyższe piętro jest puste. Nie mieszka tam żadne dziecko.
– Czy jednak zgodzi się pan, żebym tam zajrzał? Pracuję dla SZOWD.
– Dla kogo?
– Jestem funkcjonariuszem Stowarzyszenia Zapobiegania Okrucieństwu Wobec Dzieci.
Byłem wytrącony z równowagi, jednak nie miałem zamiaru ustąpić. Choć nie mogłem zrozumieć, jakim cudem jest to ten sam budynek, do którego dobijałem się w Chicago, za wszelką cenę chciałem się dowiedzieć, skąd bierze się krzyk.
– Niech pan otworzy drzwi, dobrze? Cisza.
– Niech pan otworzy te pieprzone drzwi, jasne?
Wciąż cisza.
Odczekałem chwilę, zastanawiając się, co robić, wreszcie przytrzymałem się poręczy i z całej siły kopnąłem drzwi. Framuga pękła, kopnąłem więc jeszcze raz, a potem znów kilka razy, aż wreszcie drewno przy zamku pękło i drzwi się poddały.
Wszedłem do środka. Hol był ciemny, udało mi się jednak znaleźć włącznik światła. Ściany mniej więcej do wysokości pasa były wyłożone boazerią z ciemnego drewna, a podłogę wyłożono biało – beżowymi płytkami w kształcie rombów. Do ściany przybity był wieszak, obok wisiało brudne lustro, a w powietrzu unosił się ledwie wyczuwalny zapach zwiędłych róż.
Zacząłem iść po schodach. Skrzypiały, mimo że były wyłożone grubym jutowym dywanem. Znad progów niemal wszystkich drzwi przebijały wąskie pasemka światła i docierały do mnie zza nich odgłosy rozmów, kłótni i zmywania naczyń. Jakaś kobieta mówiła:
– Powinien być na to jakiś przepis… czy zawsze tego nie powtarzałam?
Odpowiadał jej mężczyzna:
– O czym ty mówisz? Jaki przepis może regulować zapach ciała?
Dotarłem do drugiego piętra i popatrzyłem w górę, ku trzeciemu. Niespodziewanie zgasły lampy na klatce schodowej i znalazłem się w ciemności. Przez kilka chwil potykałem się po omacku, zanim znalazłem włącznik czasowy. Kiedy światło znów się zapaliło, ujrzałem stojącego na półpiętrze mężczyznę. Nie sposób było ujrzeć jego twarz, ponieważ tuż za jego głową świeciła się naga żarówka. Dostrzegłem jednak, że jest otyły, łysy i ubrany w gruby sweter.
– Kim pan jest? – zapytał.
– Funkcjonariuszem Stowarzyszenia Zapobiegania Okrucieństwu Wobec Dzieci.
– To z panem rozmawiałem przed chwilą?
– Zgadza się.
– Czy panu padło na słuch? Tutaj nie mieszka żadne dziecko. A teraz wynoś się pan stąd, zanim pana wyrzucę.
– Nie słyszał pan żadnego krzyku? Krzyku małego chłopca?
Nie odpowiedział mi.
– Niech pan posłucha – nalegałem. – Jeśli zadzwonię na policję, a oni przekonają się, że pan maltretuje dziecko…
– Idź pan stąd – przerwał mi. – Niech się pan po prostu odwróci i stąd idzie.
– Przysięgam na Boga, że słyszałem krzyczącego chłopca.
– Niech pan stąd idzie. Są w życiu takie rzeczy, których lepiej nie szukać.
– Jeśli pan myśli, że…
– Idź sobie, Jimmy. Niech tak zostanie.
Osłoniłem otwartą dłonią oczy, próbując lepiej dojrzeć twarz mężczyzny, ale nie mogłem. Skąd, do diabła, znał moje imię? Niech tak zostanie? Co ma tak zostać? Mężczyzna tkwił w miejscu, strzegąc schodów, prowadzących na trzecie piętro. Wiedziałem, że nie będę w stanie go ominąć, i teraz już nawet nie byłem pewien, czy tego chcę.
Opuściłem rękę i powiedziałem:
– Już dobrze, dobrze.
Zacząłem schodzić. Kiedy znalazłem się na ulicy, przystanąłem, smagany wiatrem, zastanawiając się, co robić. Powoli minął mnie policyjny samochód, jednak nie próbowałem go zatrzymać. Zdałem sobie sprawę, że mój problem nie mógł mieć żadnego związku z policją. Był kwestią szaleństwa albo metafizyki, albo licho wie czego.
* * *
– Co wiesz o swoich sąsiadach z budynku obok? – zapytałem kuzynkę Frances przy śniadaniu.
– Nic. A dlaczego pytasz?
– Czy kiedykolwiek sprawiali ci kłopoty? No wiesz, późne przyjęcia, hałasy, tego typu sprawy.
Nadgryzając croissanta, zmarszczyła czoło.
– Nigdy. To znaczy, właściwie nie mam sąsiadów. Obok jacyś państwo sprzedają ramy do obrazów. Zdaje się, że piętro wykorzystują jedynie na warsztat.
– Chodzi mi o sąsiadów z budynku obok.
– Właśnie.
Bez słowa odstawiłem filiżankę z espresso, wyszedłem z mieszkania i nacisnąłem przycisk, wzywający windę. Kuzynka Frances zawołała za mną:
– Co się stało? Co ja takiego powiedziałam?
Nie odpowiedziałem jej, nie mogłem tego zrobić przed obejrzeniem sąsiedniego budynku. Kiedy wyszedłem na ulicę, zobaczyłem, że kuzynka miała rację. Sąsiedni budynek mieścił galerię o nazwie „A Sense of Gilt”. Nie było wąskiego domu z zadaszoną werandą. Nie było łuszczących się, czarnych drzwi, nie było żadnych dzwonków.
Wróciłem i napiłem się kawy.
– Przepraszam. Chyba muszę już wracać na Florydę.
* * *
Wzdłuż całego wybrzeża Atlantyku od Norfolk do Savannah szalały burze z piorunami i mój lot był opóźniony o sześć godzin. Próbowałem przespać się na ławce obok dobrodusznie spoglądającego ze swojego popiersia Fiorello La Guardii, jednak nie mogłem usunąć z pamięci ani krzyku chłopca, ani wizji wąskiego domu z zadaszonym wejściem.
Właściwie, co mogłem o tym wszystkim sądzić? W sumie tylko tyle, że jestem przewrażliwiony po stracie babci. Przecież domy nie mogą przenosić się z jednego miasta do drugiego. Śmierć babci musiała zwolnić we mnie jakieś hamulce, spowodować załamanie, które wywołało halucynacje i hiperrealistyczne sny. Dlaczego jednak w moich halucynacjach pojawiało się krzyczące dziecko i jakie znaczenie miał ten dom? Było w nim coś znajomego, ale nic takiego, co potrafiłbym gdziekolwiek umiejscowić.
Mieliśmy polecieć prosto do Fort Lauderdale, ale burze były tak potężne, że samolot został skierowany do Charleston. Dolecieliśmy tam dopiero o pierwszej trzydzieści pięć po północy, pogoda wciąż się pogarszała, United Airlines postanowiły więc wsadzić nas do autobusów i zawieźć do hotelu w mieście. Kobieta siedząca obok mnie pociągała nosem i przecierała oczy.
– Miałam dziś zobaczyć mojego syna. Nie widziałam go od piętnastu lat.
Deszcz uderzał o szyby autobusu i zamieniał światła uliczne w skrzące gwiazdy.
Kiedy dotarliśmy do hotelu Radisson na Lockwood Drive, zobaczyłem ponad setkę zmęczonych pasażerów, tłoczących się już przed recepcją. Wolnym krokiem doszedłem do końca kolejki, nogą popychając moją starą, zniszczoną torbę. Jezu. Było już prawie wpół do trzeciej, a przede mną czekało jeszcze około siedemdziesięciu osób.
W tym momencie zobaczyłem kobietę w czarnej sukni, przemierzającą hotelowy hol. Nie wiem, dlaczego zwróciłem na nią uwagę. Miała może 32, a może 33 lata, fryzurę a la Jackie Kennedy, a jej sukienka sięgała niewiele za kolana. Na dłoniach nosiła rękawiczki, czarne rękawiczki. Niespodziewanie podeszła prosto do mnie i powiedziała:
– Przecież nie chcesz tutaj czekać. Pokażę ci, gdzie przenocować.
– Słucham?
– No, chodź – ponagliła mnie. – Jesteś zmęczony, prawda?
Pomyślałem: aha, dziwka. Lecz w gruncie rzeczy nie wyglądała na dziwkę. Była ubrana zbyt prosto i zbyt tanio, poza tym, która dziwka nosi małe perłowe klipsy i małą perłową broszkę na sukience? Bardziej niż dziwkę, kobieta przypominała czyjąś matkę.
Podniosłem torbę i wyszedłem z nią z Radissona na chodnik Lockwood Drive. Choć wciąż panowała burzowa atmosfera, noc była ciepła. Wyczuwałem unoszący się w powietrzu zapach oceanu i ten wyraźny, niemal tropikalny aromat mchu i pleśni. W oddali pioruny przecinały niebo jak naelektryzowane włosy.
Kobieta poprowadziła mnie ulicą, przez cały czas idąc dwa, trzy kroki przede mną.
– Nie wiem, czemu zawdzięczam ten honor – odezwałem się.
Od niechcenia odwróciła głowę.
– Łatwo jest się zagubić. I trudno jest znaleźć drogę, w którą powinno się skręcić. Czasami potrzebny jest ktoś do pomocy.
– Jasne – odparłem.
Byłem całkiem ogłupiały, jednak tak cholernie zmęczony, że nie miałem najmniejszej ochoty się z nią kłócić.
Mniej więcej po pięciu minutach marszu dotarliśmy do rogu Broad Street w historycznej dzielnicy miasta. Wskazała przez ulicę na rząd starych szeregowych domów. Okrywająca je sztukateria pomalowana była na kolor bladoróżowy, ciemnożółty i jasnoniebieski. Rosnące przed nimi juki rzucały na nie cień.
– To ten dom – pokazała mi. – Dom pani Woodward. Przyjmuje gości na noc.
– To było bardzo miłe z pani strony. Dziękuję.
Zawahała się, patrząc na mnie zwężonymi oczami, jakby chciała zapamiętać mnie na zawsze. Wreszcie odwróciła się i zaczęła się oddalać.
– Halo! – zawołałem. – Jak mogę pani podziękować? Nie zareagowała. Weszła w cień rzucany przez kolejne budynki i wkrótce zniknęła mi z oczu.
* * *
Pani Woodward otworzyła drzwi ze szpilkami we włosach, bez makijażu i w kwiecistym szlafroku. Natychmiast zorientowałem się, że absolutnie nie jest zaskoczona tym, że obudził ją o trzeciej nad ranem zmęczony i spocony facet, marzący jedynie o prysznicu i wygodnym łóżku.
– Ma pani znakomite rekomendacje – powiedziałem, chcąc, żeby poczuła się trochę lepiej.
– Naprawdę? Cóż, niech pan wejdzie lepiej do środka. Został mi jednak już tylko jeden pokój na strychu.
– Chciałbym się tylko wygodnie przespać, nic więcej.
– W porządku. Do książki meldunkowej wpisze się pan rano.
Dom pochodził z osiemnastego wieku i pełen był mahoniowych antyków i ciężkich, onieśmielających gobelinów. W holu wisiał ponury portret olejny jakiegoś mężczyzny z zadartym nosem, w kolonialnym mundurze marynarza, z lunetą pod pachą. Pani Woodward poprowadziła mnie stromymi schodami aż na trzecie piętro, do małej sypialni z ukośnym sufitem i widokiem skrzącego się Charleston, docierającym przez okno w dachu.
Rzuciłem torbę na dywanik i usiadłem na pościelonym łóżku.
– Wspaniale – powiedziałem. – Gdybym tu nie trafił, wciąż jeszcze bym czekał w kolejce do recepcji w hotelu Radisson.
– Wypije pan filiżankę czekolady?
– Nie, dzięki. Nie chcę pani sprawiać żadnych kłopotów.
– Łazienka jest piętro niżej. Byłabym wdzięczna, gdyby z prysznicem poczekał pan jednak do rana. Odgłosy kąpania rozchodzą się po całym domu.
Umyłem się w niewielkiej umywalce pod okapem i wytarłem się ręcznikiem wielkości chusteczki, spoglądając jednocześnie na miasto. Mimo że powietrze było przejrzyste, wiatr wiał w tej chwili z siłą huraganu i przez szpary w oknie wwiewał do mojego pokoiku chłodne powietrze.
W końcu, zmęczony jak pies, wskoczyłem do łóżka. Na nocnym stoliku leżał przewodnik po Narodowym Muzeum Morskim. Spróbowałem go czytać, lecz moje lewe oko bezustannie się zamykało. W końcu wyłączyłem światło, opatuliłem się kołdrą i zasnąłem.
* * *
– Mamo, nie możesz! Mamo, nie możesz! Proszę cię, mamo, nie możesz! NIE, MAMO, NIE MOŻESZ!
Poderwałem się gwałtownie na łóżku, cały zlany potem. Przez chwilę nie mogłem odgadnąć, gdzie się znajduję, zaraz jednak usłyszałem odgłosy rzęsistego deszczu, uderzającego o dach, a przez okno zobaczyłem światła Charleston. Jezu. Znów ten koszmar. Koszmar z krzykiem w roli głównej. Podniosłem się z łóżka i napełniłem wodą szklankę, w której stała szczoteczka do mycia zębów. Jezu.
Napełniałem ją po raz drugi, kiedy znów usłyszałem krzyk dziecka.
– Nie, mamo, nie! Nie, mamo, nie możesz! PROSZĘ, NIE, MAMO!
Włączyłem światło. Nad biureczkiem wisiało małe antyczne lustro, tak małe, że mogłem w nim zobaczyć jedynie swoje oczy. Jakiś chłopiec krzyczał i ja go słyszałem. To nie był żaden sen. To nie była halucynacja. Słyszałem go, słyszałem go, jak krzyczy w sąsiednim domu. Albo to był prawdziwy krzyk, albo cierpiałem już na schizofrenię. Ze schizofrenią mamy do czynienia, gdy ktoś słyszy ludzi rozmawiających lub wykrzykujących coś po drugiej stronie ściany. Lecz przecież schizofrenicy nie myślą „być może mam schizofrenię”. Schizofrenicy wierzą, że ich doznania odzwierciedlają stan faktyczny. Różnica pomiędzy mną a schizofrenikiem była taka, że ja wiedziałem, iż mam do czynienia z czymś, co dzieje się naprawdę.
– Mamo nie mamo nie mamo nie możesz proszę nie proszę nie proszę.
Ubrałem się. Kiedy zawiązywałem sznurowadła, chłopak wciąż krzyczał i błagał. Ostrożnie otworzyłem drzwi mojego pokoiku na poddaszu i zacząłem schodzić po stromych schodach. Skrzypiały tak głośno, jakby śpiewał wielki chór kościelny, z tym że każdy stopień wydawał inny dźwięk. W końcu dotarłem do holu, gdzie wielki zegar z kurantem cierpliwie odmierzał długość naszych ziemskich egzystencji, uderzenie po uderzeniu.
Na zewnątrz, na Broad Street, hulał wiatr i nie było żywego ducha. Ruszyłem w kierunku sąsiedniego domu i natychmiast go zobaczyłem: wąski, ciemny budynek z zadaszonym przedsionkiem.
Przystanąłem i zacząłem się w niego wpatrywać, a moje włosy rozwiewał wiatr. Tym razem nie zamierzałem dzwonić do drzwi, nie zamierzałem też przemocą wdzierać się do środka. Ten budynek miał swój sekret, sekret przeznaczony specjalnie dla mnie, mimo że nie zamierzał mi go ujawnić.
Wróciłem do domu pani Woodward, starannie zamknąwszy za sobą drzwi na ulicę. Czym prędzej wspiąłem się po schodach z powrotem do mojej sypialni na poddaszu. W pierwszej chwili pomyślałem, że być może chłopiec przestał krzyczeć, jednak kiedy podszedłem do okna, usłyszałem przeszywający uszy wrzask.
Rama okienna była stara i zmurszała. Deszcz i podzwrotnikowa wilgoć sprawiły, że napęczniała. Spróbowałem otworzyć okno dłonią, bezskutecznie, musiałem więc w końcu naprzeć na nie ramieniem, w efekcie czego dwie szyby pękły z głośnym trzaskiem. Niemniej jednak udało mi się otworzyć okno szeroko i zabezpieczyć je w tej pozycji haczykiem. Wtedy wspiąłem się na biurko i ostrożnie wyszedłem na dach. Chryste, nie byłem już taki młody jak kiedyś. Wiatr był tak silny, że niemal zepchnął mnie w dół. Był niebezpieczny głównie dlatego, że atakował gwałtownymi, niespodziewanymi porywami. Powietrze w kominach zawodziło potępieńczo, a anteny telewizyjne trzęsły się jak w epilepsji.
Ostrożnie ruszyłem wzdłuż gzymsu w kierunku dachu sąsiedniego budynku. Nie miałem wątpliwości, że to jest ten sam dom z zadaszonym przedsionkiem, który od niedawna napotykałem wszędzie, ponieważ jego dach przykryty był dziewiętnastowiecznymi łupkami i nie miał gzymsów w stylu kolonialnym. Nie zastanawiałem się jednak, jak się tutaj znalazł, w historycznym centrum Charleston. Zbyt byłem zaabsorbowany tym, żeby nie spaść siedemdziesiąt pięć stóp w dół do ogrodu. Odgłosy wyładowań atmosferycznych ogłuszały mnie, pioruny bezustannie uderzały w oddali, gdzieś nad Charles Towne Landing, a chłopiec wciąż krzyczał i błagał. Teraz wiedziałem, że jest bardzo blisko mnie.
Pośrodku dachu budynku, który mnie interesował, znajdował się świetlik, w tej chwili jasno oświetlony. Oparłem najpierw prawą, a potem lewą stopę o rynnę i zacząłem pełznąć jak krab w tym kierunku, starając się przywierać do dachówek, aby nie zwiał mnie z dachu jakiś gwałtowniejszy podmuch wiatru.
– Mamo, nie możesz! Proszę, mamo, nie! NIE MAMO NIE MOŻESZ NIE MOŻESZ!
Dysząc z wysiłku, dotarłem do świetlika. Starłem dłonią krople deszczu z szyby i zajrzałem do pomieszczenia poniżej.
Była to kuchnia, wyłożona zielonym linoleum. Jedynym dużym meblem był w niej kredens pomalowany na kolor kremowy i zielony. Po prawej stronie stała ciężka kuchenka gazowa z lat pięćdziesiątych, a tuż pode mną znajdowały się stoliki i krzesła, w tych samych kolorach. Dwa krzesła leżały przewrócone na podłodze, podobnie jak wysokie krzesełko, przeznaczone dla dziecka.
W pierwszej chwili, mimo że słyszałem głośny krzyk, nikogo nie dostrzegłem, nagle jednak w polu mojego widzenia pojawił się mały chłopiec. Miał pięć albo sześć lat, ubrany był w wyblakłą niebieską pidżamę, a jego twarz była niemal szkarłatna od płaczu i cierpienia. Sekundę później ujrzałem także kobietę w taniej różowej sukni. Włosy miała w nieładzie i trzymała w ramionach wyrywające się dziecko. Miało nie więcej niż osiemnaście miesięcy. Była to dziewczynka, naga i posiniaczona.
Kobieta krzyknęła coś, bardzo szorstko. Chłopak w niebieskiej pidżamie podskakiwał dookoła niej, wciąż krzycząc i łapiąc ją za suknię.
– Nie, mamo! Nie możesz! Nie możesz. Nie mamo nie możesz!
Jego głos przechodził w pisk, gdy podskakiwał, starając się wyszarpnąć dziewczynkę z rąk matki. Kobieta jednak na chwilę uwolniła jedno ramię i uderzyła go tak mocno, że zatoczył się na jedno z przewróconych krzeseł i uderzył głową o stolik.
Teraz matka otworzyła drzwiczki piecyka. Nawet z mojego miejsca na dachu mogłem dostrzec, że pali się w nim gaz. Kobieta uklękła przed piecykiem i przysunęła do niego krzyczącą, wierzgającą dziewczynkę.
– Nie! – krzyknąłem, uderzając pięścią w świetlik. – Nie, nie możesz tego zrobić! Nie!
Kobieta albo mnie nie usłyszała, albo nie chciała usłyszeć. Przez długą chwilę jeszcze się wahała, aż wreszcie wepchnęła dziewczynkę do piecyka. Dziecko wiło się i krzyczało, jednak kobieta popchnęła jeszcze jej nóżki i zatrzasnęła stalową klapę.
Byłem bezgranicznie wstrząśnięty. Nie wierzyłem własnym oczom. Kobieta wstała, lekko się zachwiała, ale zaraz odeszła od piecyka, bezwiednie przygładzając dłonią zmierzwione włosy. Chłopak także podniósł się z podłogi i stanął obok niej. Już nie krzyczał. Po prostu wpatrywał się w ciężką klapę piecyka, drżąc. Jego twarz była biała jak papier.
– Otwórz ten piec! – wrzasnąłem. – Otwórz ten piec! Na miłość boską, otwórz go!
Kobieta nadal nie zwracała na mnie uwagi, ale chłopak podniósł głowę i popatrzył na mnie. Minę miał jednak taką, jakby nie mógł zrozumieć, skąd dochodzi krzyk i łomot, który dżwięczy mu w uszach.
Kiedy tylko napotkałem jego wzrok, rozpoznałem go. To był chłopiec z fotografii, która stała na gzymsie nad kominkiem w mieszkaniu mojej babci.
To byłem ja.
* * *
Nie wiem, w jaki sposób zdołałem zejść z tego dachu, nie zabijając się. Zabrało mi to prawie pięć minut, podczas których pociłem się i postękiwałem z wysiłku. W pewnej chwili odniosłem nawet wrażenie, że rynna załamuje się pod naciskiem mojej stopy. W końcu jednak zdołałem dostać się z powrotem na stosunkowo bezpieczny gzyms domu pani Woodward i wreszcie wszedłem przez okno z powrotem do mojego pokoiku na poddaszu.
Na niemal bezwładnych nogach zszedłem na ulicę, ale chyba przez cały czas już wiedziałem, co na niej zastanę. Sąsiedni dom miał płaską ścianę frontową, trzy piętra, pomalowany był na żółto i prowadziły do niego białe drzwi, z przyciągającą wzrok datą, umieszczoną w tynku nad framugą – rok 1784. Domu z zadaszonym przedsionkiem w tym miejscu nie było i jeden tylko Bóg wiedział, dlaczego.
* * *
Trzy tygodnie później, kiedy znów byłem w Fort Lauderdale i pracowałem w The Scorpion Lounge, otrzymałem kopertę z fotografiami i listami, przysłaną przez prawników babci.
„Spadek po pańskiej babci zostanie ustalony w ciągu najbliższych trzech miesięcy. Tymczasem uznaliśmy, że zechciałby pan wejść w posiadanie różnych należących do niej dokumentów”.
Otworzyłem je wieczorem, na werandzie chatki, którą wynajmowałem przy Sunview Street. Większość listów nie miała żadnego znaczenia, były to życzenia dzieci i kuzynów. Znalazłem także rachunki od hydraulików i czyścicieli dywanów. Wkrótce jednak natrafiłem na list od mojego ojca. Pochodził sprzed 26 lat i był napisany odręcznie, co – jeśli chodzi o niego – już samo w sobie było niezwykłe.
„Droga Margaret,
Jest mi bardzo trudno pisać o tym do Ciebie, ponieważ Ellie jest Twoją córką i, rzecz jasna, zawsze będziesz chciała za wszelką cenę ją chronić. Wiem, że nie masz o mnie najlepszego zdania po tym, jak odszedłem od niej i od dzieci, ale uwierz mi, nie wiedziałem, co innego mógłbym zrobić.
Wczoraj wieczorem rozmawiałem z nią przez telefon i jestem bardzo zaniepokojony stanem jej umysłu. Mówi, że mała Janie została przysłana do niej z piekła, aby zatruć i zniszczyć jej życie nieustannym płaczem i ciągłym moczeniem się w łóżko. Nie sądzę, aby ta Ellie, którą znam, była zdolna do umyślnego sprawiania bólu swoim dzieciom, ale z pewnością zachowuje się, jakby od pewnego czasu nie była sobą.
Bardzo Cię proszę, odwiedzaj ją, rozmawiaj z nią i upewniaj się, że w jej mieszkaniu wszystko jest w porządku. Nie prosiłbym Cię o to, gdybym nie miał ku temu poważnych powodów. Przecież mnie znasz.
Wszystkiego dobrego,
Travers”.
Dc listu przypięty był spinaczem pożółkły wycinek z „Chicago Sun-Times” z datą o jedenaście dni późniejszą. MATKA PIECZE ŻYWCEM SWOJE DZIECKO. Pod nagłówkiem znajdowała się fotografia domu z zadaszonym przedsionkiem i fotografia kobiety, która wepchnęła swoje dziecko do piekarnika. Była to ta sama kobieta, która poprowadziła mnie z hotelu Radisson do domu gościnnego pani Woodward. To była moja matka.
W kopercie znajdował się także wycinek z „Tribune”, z kolejną fotografią matki i ze mną obok niej oraz z drobnym dzieciątkiem o kręconych włosach, siedzącym na jej kolanach. „Eleanor Parker z malutką Jane oraz z pięcioletnim synem Jamesem, który był świadkiem tragedii”.
Na końcu natrafiłem również na starannie napisany na maszynie list do babci i dziadka, którego autorem był doktor Abraham Lowenstein, szef Oddziału Psychiatrycznego w St Vincent Memoriał Hospital. Oto jego treść:
„Szanowny Panie i Pani Harman,
Zakończyliśmy badania psychiatryczne państwa wnuka Jamesa. Nasi specjaliści wydali zgodną opinię: szok, jakiego doznał, będąc świadkiem śmierci siostrzyczki, spowodował u niego amnezję selektywną, która zapewne potrwa do końca jego życia.
Mówiąc wprost, amnezja selektywna to sposób, w jaki mózg broni się przed doświadczeniami zbyt tragicznymi, by mógł poradzić sobie z nimi za pomocą normalnych procesów, wywołujących uczucia żalu, smutku, a także zamknięcia emocjonalnego. Wyrażamy przekonanie, że dalsze leczenie nie przyniesie większych efektów praktycznych i naraziłoby Jamesa jedynie na niepotrzebne niepokoje i stresy”.
Zatem to była prawda. Ludzie mogą zapominać o strasznych doświadczeniach, i to całkowicie, jakby one nigdy nie miały miejsca. Jednak doktor Lowenstein nie potrafił wyjaśnić, w jaki sposób doświadczenie samo może poszukiwać osoby, która o nim już zapomniała, i podejmować próbę przypominania jej o swym istnieniu, jakby bardzo chciało i bardzo potrzebowało tego, żeby znów zaistnieć.
Wiecie, dlaczego nigdy nie oddam Wendiii jej krucyfiksu? Ponieważ ciągle budzę się w nocy i słyszę krzyk chłopca:
– Nie, mamo, nie możesz! Nie, mamo, proszę, nie możesz! NIE MAMO NIE MOŻESZ!
W takich chwilach potrzebuję czegoś, na czym mogę zacisnąć dłoń.
Anty-Mikołaj
Nie ma nic ciekawszego niż ukazywanie starych legend w nowym świetle. Dlatego gdy mnie poproszono, żebym napisał opowiadanie, którego akcja rozgrywałaby się w bożonarodzeniowej scenerii, nie mogłem się oprzeć temu, by ukazać Świętego Mikołaja w niezbyt wesołym świetle.
Interesowało mnie w nim to, że pojawił się stosunkowo niedawno. Zwłaszcza we wcieleniu, w którym występuje jako wesoły facet z białą brodą, w czerwonym kostiumie, podróżujący saniami z dzwoneczkami.
Chciałem się też dowiedzieć, jak wiele zapomnianych bożonarodzeniowych postaci ludowych zdołał stopniowo zastąpić – w tym takich, których korzenie sięgają nawet czasów druidycznych, w wielu wypadkach postaci złowrogich i ponurych. Żadna z nich nigdy nie oferowała niczego, nie biorąc czegoś w zamian. Jak Szczurołap z Hameln, zawsze mieli swoją cenę, a kiedy ich żądania lekceważono, mścili się.
Jak każdy dobroczyńca na tym świecie, Święty Mikołaj jedną ręką nam coś daje, a drugą zabiera.
„Anty-Mikołaj” otrzymał Tombstone Award od Horror Writers’ Network za najlepsze długie opowiadanie.
Anty-Mikołaj
To był najbardziej obrzydliwy październik od jedenastu lat. Burze śnieżne przetaczały się od Kanady po północną Minnesotę i nie słabły przez dziewięć dni i dziewięć nocy, co oznaczało, że Jerry i ja nie mamy wyboru i musimy zarezerwować dwa pokoje w Sturgeon Motel w Roseau (12 574 mieszkańców) i czekać, aż pogoda się poprawi.
Większość czasu spędzaliśmy w North Star Bar na rozmowach z miejscowymi i słuchaniu ludowych piosenek o marnym losie traperów i o kobietach, które nigdy nie były im wierne. Na zewnątrz świat stopniowo pokrywał się lodem, pękały przewody wysokiego napięcia, ciężarówki nieruchomiały, ponieważ paliwo w ich bakach zamieniało się w wosk, a ludzie czasowo ślepli, gdyż zamarzały im oczodoły.
Jerry był tak spokojny, jak pies wygrzewający się przy kominku, i zdawał się zupełnie nie przejmować perspektywą spędzenia reszty życia w Borth Star Bar, mnie jednak zaczęło nosić zaledwie po dwóch dniach. Po prostu chciałem jak najszybciej skończyć robotę i wrócić do rodziny w St Paul. Dwa razy dziennie telefonowałem do Jenny i rozmawiałem również z Tracey i Mikeyem, moimi dziećmi. Ich głosy docierały jednak do mnie tak osłabione i tak odległe, że rozmowy te tylko umacniały we mnie poczucie izolacji.
Przez większość czasu rozmawialiśmy z barmanką Almą Lindenmuth. Miała gęste farbowane blond włosy z widocznymi odrostami i gruby głos, którego barwa ukształtowała się po wielu latach wdychania przez Almę dymu tytoniowego. Ubrana była w nabijaną ćwiekami dżinsową koszulę, odsłaniającą znaczną część klatki piersiowej, a pachniała perfumami Tommy Girl i czymś jeszcze, seksem, jak sądzę. Zapach był taki, jaki poczułbyś, zanurzając następnego ranka twarz w pościeli.
– Wiecie co? Nie powinniście byli przyjeżdżać tutaj jesienią. Powinniście zjawić się w sierpniu, kiedy jest naprawdę ciepło, pięknie, można łowić ryby i w ogóle.
– Nie przyjechaliśmy tu dla zabawy. Prowadzimy badania dla Wydziału Leśnictwa w urzędzie gubernatora stanu Minnesota.
– A nie możecie mimo wszystko się zabawić?
– Och, ja mógłbym – wtrącił się Jerry. Jedno oko miał zamknięte, gdyż szczypał je dym z papierosa, zwisającego z jego ust. – Ale Jack jest żonaty i ma dwoje dzieci. W jego przypadku wszelka zabawa jest verboten.
Alma pochyliła się nad kontuarem, prowokacyjnie ściskając ramionami piersi, upstrzone ciemnymi pieprzykami.
– A znasz merengue? [*: #_ftnref3 Merengue – popularny dworski taniec z Haiti i Dominikany, charakteryzujący się posuwistym krokiem (przyp. tłum.).] – zapytała Jerry’ego.
– Jasne, potrafię ugotować wszystko.
* * *
Rozmawialiśmy także z pewnym starszym facetem, który niezmiennie siadał w barze przy samym końcu kontuaru i wychylał jedną szklaneczkę Jacka Danielsa po drugiej. Kolejne szklanki zamawiał mniej więcej co dziesięć minut. Nosił dziwaczny tupecik, zaczesany do tyłu, co sprawiało, że wyglądał na starszego, niż był w rzeczywistości. Miał chudą, zniszczoną twarz z siwymi włoskami, sterczącymi z miejsc, w których nie mógł się golić z powodu pryszczy. Ubrany był zawsze całkowicie na czarno i miał czarne oczy, niczym szyby prowadzące do wnętrza ziemi.
– Po co więc tu przyjechaliście? – zapytał, nawet na nas nie patrząc.
– Na rekonesans. Wydział Leśnictwa zamierza zlikwidować kilka tysięcy akrów sosen samosiejek i zastąpić je białymi sosnami i sosnami austriackimi.
– W jakim celu?
– Ponieważ sosna biała i sosna austriacka są z rynkowego punktu widzenia o wiele bardziej opłacalne.
– Aha, chodzi o forsę. Sam mogłem się domyślić. I gdzie dokładnie chcecie robić ten swój rekonesans?
– Głównie w Lesie Zagubionej Rzeki, rozciągającym się stąd do granicy.
– Przy Świętym Mikołaju?
– Właśnie. Przy Świętym Mikołaju i wzdłuż Drogi Sosnowej.
Stary człowiek westchnął i przesunął szklankę po kontuarze, żeby Alma ją uzupełniła.
– Wiesz, dlaczego nazywają to miejsce Świętym Mikołajem?
– Nie mam pojęcia.
– Nazywają je Świętym Mikołajem, ponieważ prawdziwy Święty Mikołaj pochodzi właśnie stamtąd.
– Naprawdę? Myślałem, że Święty Mikołaj mieszka w Laponii czy w innym takim miejscu.
– Masz na myśli biegun północny? – wtrącił Jerry i znacząco zakaszlał.
Stary człowiek odwrócił się do mnie. Z jego twarzy wyczytałem coś, co wprawiło mnie w głębokie zaniepokojenie. Podobny grymas widziałem dotąd tylko raz w życiu. Było to wtedy, gdy prowadziłem badania w Lac Qui Parle i pewien farmer podjechał do mnie jeepem, i wymierzył do mnie ze strzelby, gotowej do strzału.
Stary człowiek powiedział ochrypłym głosem:
– Istnieją opowieści o Świętym Mikołaju i istnieje prawdziwy Święty Mikołaj. Prawdziwy Święty Mikołaj mieszkał samotnie w chatce nad Rzeką Smutnego Psa.
– Jasne – przytaknął Jerry. – Jakim cudem zjawia się więc co roku w supermarkecie w Dayton?
Stary człowiek wychylił whisky ze szklanki i ponownie podsunął ją, żeby mu dolano.
– Chcecie się czegoś nauczyć czy nie?
– Jasne, niech pan mówi – zachęciłem go i skinąłem głową na Jerry’ego, dając mu do zrozumienia, że swoje niezwykle mądre uwagi powinien zachowywać dla siebie.
Stary człowiek zaczął opowiadać:
– Miało to miejsce na przełomie wieków, kiedy w Roseau mieszkało zaledwie pięćset czy sześćset osób. Życie w tamtych czasach było byle jakie, a w 1898 roku w ogóle się nie udały wiosenne żniwa i niektóre rodziny farmerskie były naprawdę bliskie śmierci głodowej. Jednak pewnego dnia pojawił się – jakby znikąd – ten facet i powiedział ludziom, że może odmienić ich los, jeżeli we wszystkich ich dochodach będzie miał dziesięć procent udziału.
Oczywiście nikt mu nie uwierzył, ale on wyszedł na pola i na każdej farmie wykonał identyczny rytuał, z kośćmi, dymem i rysowanymi na ziemi kręgami. Przez całe lato robił to co tydzień, aż wreszcie farmerzy zaakceptowali go tak, jak się akceptuje pracę wiejskiego weterynarza czy człowieka, który co rano przyjeżdża po mleko.
Osiedlił się w jakiejś starej budzie, głęboko w gęstych, splątanych lasach, niedaleko zakola rzeki zwanej Rzeką Smutnego Psa, i pomalował tę budę na kolor tak czarny jak noc. Nikt nie miał pojęcia, jakie sztuczki wykonywał, kiedy był sam, znaleźli się jednak ludzie, którzy słyszeli dochodzące z budy odgłosy: wrzaski, krzyki i powarkiwania, jakby wydawały je demony z piekła. Miejscowy pastor mówił, że mężczyzna jest wysłannikiem diabła i że z jego rytuałów nie wyniknie nic dobrego. Dlatego za jego plecami ludzie z Roseau zaczęli nazywać go Szatanem, mimo że wciąż odwiedzał ich farmy z kośćmi i z dymem. Nie mówili mu tego prosto w oczy dlatego, że jego rytuały miały w sobie coś z zabobonów, a jednocześnie były aktem religijnym, a poza tym, jeśli tylko potrafił sprawić, żeby ich zboże rosło, nie mieli zamiaru okazywać wobec niego żadnych uprzedzeń.
No i najważniejsze: zimowe zbiory okazały się najlepsze w historii. Zebrano ponad czterdzieści tysięcy buszli dojrzałej czerwonej pszenicy. Rozdzwoniły się dzwony i ludzie zaczęli dziękować Bogu. Ale wtedy właśnie zjawił się Szatan, żądając swoich dziesięciu procent.
Oczywiście żaden z farmerów niczego mu nie dał. Powiedzieli, że kości, dym i kręgi na ziemi to tylko bezsensowne sztuczki i że pomógł im jedynie Bóg, dobry los i długie, ciepłe lato. Szatan odparł więc, że w porządku, skoro nie chcą oddać mu jego części, to on nie będzie się upierał. Przecież i tak nie mógłby odejść od nich z czterema tysiącami buszli zboża, zabierze więc im po prostu to, na co będzie miał ochotę.
Do mężczyzny podeszła Alma Lindenmuth i znów uzupełniła alkohol w jego szklance.
– Ta kolejka na mój rachunek – powiedziałem do niej.
– Johnie Shooks, chyba nie będziesz zawracał im w głowach tą starą opowieścią o Świętym Mikołaju? Słuchajcie, on opowiadają każdemu, kto jest zbyt uprzejmy, żeby kazać mu się zamknąć.
– Hej, przecież to jest bardzo rozrywkowa historia – powiedział Jerry.
– Potrafiłabym cię o wiele lepiej rozerwać.
– Nie wątpię. Ale przecież nam się nie śpieszy, prawda?
– Tak samo właśnie uważali ludzie z Roseau – zauważył stary człowiek. – A przecież oni w ogóle nie mieli już czasu.
– Co więc zrobił ów Szatan? – zapytałem go.
– Wieczorem, dziesiątego grudnia 1898 roku, jeździł od jednej farmy do drugiej. W sumie odwiedził pięć domów, przemieszczając się na czarnych saniach, ciągniętych przez osiem czarnych psów. Miał ze sobą wielki worek. Widziało go kilku ludzi, jednak nikt się nie domyślał, co on wyrabia. Na wszystkich farmach, poza jedną, pośpiesznie zamykano przed nim wszystkie okna i drzwi, co nie było przecież wówczas częstym zjawiskiem. Jednak w zasadzie wszyscy w Roseau wzięli sobie groźbę Szatana głęboko do serca i robili wszystko, żeby nie położył łap na ich dobrach, uzyskanych dzięki ciężkiej pracy.
Jednak on nie szukał dóbr materialnych i zupełnie nie przeszkadzały mu zamki w drzwiach. Wspinał się na dachy, przebijał dachówki i opuszczał się do sypialni dzieci. Pamiętaj, że w tamtych czasach rodziny były bardzo duże i w jednym domu mogło mieszkać nawet i siedmioro dzieci. Odcinał im głowy sierpem, niezależnie od ich wieku, wrzucał je do worka i odchodził, zmierzając do kolejnego celu.
Nikt nie wie, jak zdołał się włamać do tych domów, nie wzbudzając niczyjego zaniepokojenia, i w jaki sposób zabił tak wiele dzieci, nie budząc innych. W sumie jednak zamordował ich aż dwadzieścioro siedmioro. Zabrał wszystkie głowy zamordowanych. Co gorsza, nigdy go nie złapano. Oczywiście w pogoń za nim wyruszyły natychmiast oddziały pościgowe szeryfa i przez kilka mil szły po jego śladach. Jednak na skraju lasu ślady jakby wyparowały, psy straciły trop i szeryf musiał przyznać, że Szatan rozpłynął się w powietrzu. Ludzie szeryfa skierowali się więc do jego chaty. Splądrowali ją i spalili; w swojej bezsilności nie mogli uczynić nic więcej. Szatana nikt już nigdy później nie widział, nie natrafiono też na głowy zamordowanych dzieci.
Nie przeczytasz o tej nocy w żadnej z książek opisujących historię tych okolic, co jest chyba zrozumiałe. Ale kiedy nadchodzi Boże Narodzenie, rodzice w Roseau wciąż przypominają swoim dzieciom, że lepiej, aby były grzeczne i dobre i żeby w życiu zawsze spłacały swoje długi, czy to w pieniądzach, czy to w uczynkach, ponieważ przez dach może wskoczyć do nich Szatan z sierpem, żądając dziesięciny.
– Muszę przyznać, że to barwna opowieść – powiedziałem.
– Uważasz moje słowa za barwną opowieść i w nią nie wierzysz, a przecież „Święty” to tylko trochę przekręcone słowo „Szatan” [*: #_ftnref4 W języku angielskim gra słów: Santa (święty) i Satan (szatan) (przyp. red.).]. Dwa grudnie temu była u nas pewna pani profesor z Waszyngtonu, ponieważ FBI prowadziło śledztwo w sprawie dziewięciorga dzieci, którym odcięto głowy gdzieś w Iowa. Mówiła, że modus opera coś tam z Iowa jest taki sam jak w przypadku Szatana znad Rzeki Smutnego Psa.
– Interesujące.
– Jasne, że to jest interesujące, ale powiem ci, co w tym wszystkim jest najważniejsze. Ta profesorka powiedziała, taki sam modus opera coś tam obserwowano na przestrzeni setek lat, jeszcze zanim poznaliśmy Świętego Mikołaja. Dlatego mówię, że to Szatan znad Rzeki Smutnego Psa jest prawdziwym Mikołajem, a nie ten gruby facet z brodą, z reniferami i w jasnoczerwonym kubraczku. Tradycja została zmieniona przez ludzi tylko dlatego, żeby dzieciaki nie robiły co roku pod siebie ze strachu. Prawdziwy Mikołaj przychodzi w nocy, wkrada się do domów przez dachy i zabiera w worku głowy dzieciaków. I nie jest to żaden mit, ale prawda.
Jerry uniósł pustą szklankę, żeby pokazać Almie Lindenmuth, iż jest gotowy na przyjęcie następnej. Alma Lindenmuth jedynie westchnęła:
– I znów ta sama historia, rok w rok.
– To wspaniała opowieść, Almo. I wiesz, nigdy dotąd nie przyszło mi do głowy, że Święty Mikołaj mógłby mieć cokolwiek wspólnego z szatanem.
* * *
Dziesiątego wieczoru burza ustała i nad ranem słońce zaczęło rzucać nieśmiałe promienie na lód. Sopel lodu zwisał nawet z nosa założyciela Roseau, Martina Braatena, stojącego na centralnym placu miasteczka, z poważną miną pioniera, nie opuszczająca jego kamiennej twarzy.
Jerry i ja pożegnaliśmy się z Almą Lindenmuth i Johnem Shooksem i pojechaliśmy na północ drogą numer 310 do Lasu Zagubionej Rzeki. Był jasny, słoneczny dzień. Mieliśmy ze sobą dwa termosy gorącej kawy i świeże pączki. Świat wydawał się spokojny i przyjazny. Jerry wyglądał na szczególnie zadowolonego z siebie. Domyślałem się, że Alma Lindenmuth złożyła mu pożegnalną wizytę podczas ostatniej nocy, którą spędziliśmy w Sturgeon Hotel.
Wioska Święty Mikołaj nie zrobiła na nas wielkiego wrażenia. Było tam zaledwie pięć domów i stacja benzynowa, a także pas startowy dla samolotów. W firmie Usługi Lotnicze Zaginionej Rzeki wynajęliśmy helikopter, żeby obejrzeć las z powietrza i nakreślić dla Wydziału Leśnictwa jakieś ogólne założenia co do wycinki drzew i ponownego zalesienia konkretnych miejsc. Szukaliśmy głównie spokojnych południowych stoków, na których młodym sadzonkom nie groziłyby północno – wschodnie wiatry, a one same rosłyby szybciej, a – co za tym idzie – szybciej zwracałyby pieniądze zainwestowane w zalesianie.
Niebiesko – biały helikopter czekał już na nas z leniwie pracującymi silnikami. Jerry zaparkował nasze cherokee i poszliśmy na lądowisko. Oczy nam łzawiły i ciekło nam nosów. Suchy śnieg sięgał nam do kostek.
Pilot był ponurym starszym facetem w kurtce z pomarszczonej skóry i o równie jak ona pomarszczonej twarzy.
– Możecie mi mówić Bub – oznajmił.
– Wspaniale – zareagował Jerry. – Ja jestem Bob, a mój kumpel to Bib.
Pilot zmierzył go czujnym spojrzeniem.
– Kpisz sobie ze mnie, synu?
– Nie, panie Bub.
Wskoczyliśmy do helikoptera, zapięliśmy pasy i Bub niemal natychmiast wystartował. Jerry rozłożył mapy.
– Chcemy polecieć na północny zachód do rzeki Roseau, a później na południowy zachód do góry Pierce’a.
Lataliśmy nad Lasem Zagubionej Rzeki przez ponad trzy i pół godziny. Robiliśmy zdjęcia, kręciliśmy filmy i stawialiśmy znaki na mapach grubymi zielonymi kredkami. W końcu powiedziałem:
– Wystarczy, Bub. Na dziś robota skończona. Bądź jednak w pogotowiu także jutro, gdybyśmy musieli coś jeszcze raz sprawdzić, zgoda?
– Jeśli tylko pogoda się utrzyma.
Lecieliśmy z powrotem do Świętego Mikołaja, kiedy Jerry dotknął nagle mojego ramienia i wskazał na jakieś miejsce na ziemi po prawej stronie.
– Widzisz to? Zakole Rzeki Smutnego Psa. Tam właśnie Szatan miał swoją chatę.
Odwróciłem się do Buba i krzyknąłem:
– Możesz zejść trochę niżej?
– Jasne. W końcu to wy płacicie.
Ziemia była tutaj płaska i porośnięta skarłowaciałymi krzakami, a Rzeka Smutnego Psa wiła się wśród nich, tworząc wreszcie zakole. Na środku zakola dostrzegłem ruiny starej chaty. Ku górze sterczał tylko niski kamienny komin. Rzeka opływała chatę z dwóch stron, lśniąc w promieniach popołudniowego słońca jak dwa strumienie płynnej stali.
– Obejrzyjmy to! – wrzasnąłem.
– Chcesz tu wylądować?
– Jasne! Na kilka minut.
– Bib zastanawia się nad kupnem tej ziemi, żeby tu postawić letni domek – zawołał do pilota Jerry.
Bub zatoczył koło wokół kępy drzew i wylądował w odleje głości pięćdziesięciu stóp od chaty. Jerry i ja wyskoczyliśmy z z helikoptera i poszliśmy w jej kierunku z wysoko postawionymi kołnierzami. Chata wypalona była aż po deski podłogowe, nie mogliśmy więc określić, czy kiedykolwiek pomalowano ją na czarno, ale ponieważ z większości desek pozostał jedynie węgiel drzewny, nie zgniły. Dach się zapadł, a z drzwi pozostała jedynie skorodowana metalowa zasuwa. Przy kominku stało jednak krzesło z okrągłym oparciem, opalone, lecz całe, jakby wciąż czekało w domu na powrót swojego właściciela.
– Właściwie czego tu szukasz? – zapytał Jerry, wymachując dla rozgrzewki rękami.
– Sam nie wiem… Po prostu chciałem zobaczyć to miejsce i tyle. Przecież gdyby stajenka, w której urodził się Jezus, wciąż stała, chciałbyś do niej zajrzeć, prawda?
– To miejsce sprawia, że przechodzą mnie ciarki.
Rozejrzałem się i musiałem przyznać, że zakole Rzeki Smutnego Psa było bardzo ponurym i samotnym miejscem. Bub wyłączył silnik helikoptera i wszystkich nas ogarnęła całkowita cisza. Rzeka Smutnego Psa była tak płytka, że prawie nie mogliśmy usłyszeć jej szumu. Na drzewach w ogóle nie było ptaków. Do moich uszu docierał wyraźnie jedynie szum wiatru. Wreszcie nadleciała jakaś wrona i przysiadła na okrągłym oparciu krzesła przed kominkiem. Popatrzyła na nas z przekrzywioną główką, jednak ani razu nie zaskrzeczała. W końcu zamachała skrzydłami i odleciała.
Ogarnęło mnie bardzo niepokojące uczucie, że ktoś przyszedł tu za mną i stanął bardzo blisko mnie, uważnie się we mnie wpatrując,
– Chodź – powiedział Jerry. – Muszę się napić czegoś mocniejszego.
Kiedy szliśmy do helikoptera, Jerry potknął się o coś i prawie się przewrócił.
– Znowu robisz rzeczy nie w tej kolejności co trzeba – powiedziałem. – Ludzie zazwyczaj najpierw piją, a dopiero potem się przewracają.
– Cholera, zaplątałem się w coś.
Cofnął się i zaczął kopać kępę trawy. Nagle pochylił się, wyciągnął scyzoryk i zaczął grzebać nim w ziemi.
– Co tam masz? – zapytałem.
– Nie wiem. Jakąś klamkę, może rączkę.
Wyrywał z ziemi kępy trawy, aż wreszcie natrafił na prostokątną metalową pokrywę skrzynki z zardzewiałą metalową rączką. Pociągnął za nią, czerwieniejąc na twarzy z wysiłku, aż wreszcie udało mu się wyrwać skrzynkę z ziemi.
– Oto zagubiony skarb Szatana znad Rzeki Smutnego Psa – oznajmił.
– Jasne. Zobaczmy, co jest w środku.
Skrzynka była zamknięta na klucz, a zamek mocno zardzewiał, jednak Bub znalazł długi śrubokręt i po wydaniu z siebie porcji przekleństw i pochrząkiwań zdołaliśmy otworzyć pokrywę. W środku znajdowała się delikatna szara szmatka, w którą starannie zawinięto kilka kości. Było tam także siedem szklanych pojemników z jakimś proszkiem oraz pięć poczerniałych dzwoneczków do sań. Jerry podniósł jeden z pojemników i przeczytał ręcznie zapisane oznaczenie na przylepionej do niego kartce:
– „Prochy Ludzkie”.
– Co to jest, jakiś sprzęt do magicznych obrzędów?
– Tak to wygląda. Słyszałeś kiedykolwiek o Szatanie z Rzeki Smutnego Psa?
Bub potrząsnął przecząco głową.
– Nie wychowywałem się w tych okolicach. Pochodzę ze Sweet Home w Oregonie.
– Ów Szatan miał mieszkać w tej chacie. Zabił dwadzieścia siedem dzieciaków, odcinając im głowy.
– Chrzanisz.
Jerry zamknął skrzynkę i powiedział:
– Znajdźmy wreszcie coś do picia. Przypuszczam, że nasze znalezisko jest coś warte. Wiesz co, może muzeum miejskie w Roseau to od nas kupi?
– Tak myślisz? Przecież oni nawet nie chcą mówić o tym, co się wydarzyło tamtej nocy, a więc tym bardziej nie zechcą tego upamiętniać.
* * *
Zabraliśmy zardzewiałą starą skrzynkę do Roseau i pokazaliśmy ją Johnowi Shooksowi.
– Proszę, proszę – powiedział, oglądając jej zawartość z nieskrywanym triumfem. – A nie mówiłem, że to nie żaden mit?
Alma Lindenmuth z obrzydzeniem zmarszczyła nos.
– To wygląda okropnie. Co zamierzacie z tym zrobić?
– Prawdopodobnie wszystko sprzedamy.
– Na pewno nie w Roseau – powiedział John Shooks. – To tak, jakbyście chcieli sprzedać w Nowym Jorku kawałki rozbitego samolotu.
– Myślę, że powinniśmy dokładnie zbadać, co to jest – zasugerowałem. – To znaczy, jeśli Szatan znad Rzeki Smutnego Psa dzięki temu sprawiał, że lepiej rosło zboże, musimy się dowiedzieć, jak mu się to udawało.
– Miał szczęście do pogody, i tyle – zawyrokował Jerry. – Chyba nie myślisz poważnie, że prochy ludzkie i stare kości mogą mieć jakiś zbawienny wpływ na plony?
– Interesuje mnie po prostu, jaki stosował rytuał. I nie bądź takim sceptykiem. Widziałem kiedyś w telewizji film dokumentalny o jakimś cudotwórcy z Modoc i on naprawdę używał kości, prochów i rysował kręgi na ziemi. W ciągu niecałej godziny wywołał deszcz, który później padał bez przerwy przez trzy tygodnie.
– Och, proszę cię… Gdzie to puścili, na Discovery Channel?
– No dobra, i tak uważam, że powinniśmy się uważnie przyjrzeć naszemu znalezisku. Może dzięki niemu dowiemy się, co robić, żeby nasze sosny szybciej rosły?
– Dobra ziemia, dobre światło i regularne deszcze, oto czego im potrzeba, żeby rosły szybciej. – Jerry jeden po drugim wyciągał naczynia z prochem ze skrzynki. – „Rozbite Lustro. Proch Jarzębinowy. Kwiat Nieszpułki. Psi Język. Sól Siarkowa. Krew Zasuszonej Żaby” – odczytał napisy.
– Cóż, prawdopodobnie masz rację – powiedziałem. Wciąż jednak nie potrafiłem oprzeć się wrażeniu, które po raz pierwszy ogarnęło mnie przy wypalonej chacie nad Rzeką Smutnego Psa. Przez cały czas czułem, że ktoś znajduje się dosłownie o krok za mną. Czułem jego oddech na karku.
* * *
Następnego dnia rano zostaliśmy znów wezwani do St Paul. Ponieważ nie zanosiło się, byśmy mogli za skrzynkę Szatana dostać jakąkolwiek żywą gotówkę, Jerry w końcu mi ją dał. Owinąłem ją w egzemplarz „Roseau Times-Region” i umieściłem w walizce, razem ze swetrami zrobionymi na drutach.
Nawet w mieście było pięć stopni poniżej zera i kiedy wjechałem do rodzinnego Maplewood, zobaczyłem, jak moi sąsiedzi odgarniają z podjazdów świeżo spadły śnieg. Mieszkaliśmy niedaleko pól golfowych Maplewood na małym osiedlu, złożonym z zaledwie z sześciu prywatnych domów. Zaparkowałem samochód pod oknami i po chwili Jenny otworzyła drzwi. Ubrana była w dżinsy i czerwony sweter. Jej jasne włosy lśniły w zimowym słońcu. Zza jej pleców wybiegli Tracey i Mikey. Scena przypominała ponowne zjednoczenie rodziny po latach, takie, jakimi czasami epatuje na okładkach „The Saturday Evening Post”.
Mój sąsiad, Ben Kellerman, aż zdjął z głowy wełniany kapelusz. Objawiwszy światu całą łysinę, zawołał:
– Wracaj do swoich lasów, Jack! – Był to żart, znany tylko nam dwóm, a oparty na jakiejś piosence Robbiego Robertsona o drwalu, który próbuje zrobić karierę w wielkim mieście.
Na kolację Jenny podała kurczaka z jarzynami w cieście, kandyzowane ziemniaki, w domu było ciepło i przytulnie. O siódmej zaprowadziłem Tracey i Mikeya na górę, usiadłem na skraju łóżka Mikeya i przeczytałem obojgu dzieciom opowiadanie o Świętym Mikołaju. Nie o tym, o którym opowiedział mi John Shooks, ale o wesołym grubym facecie z wielką białą brodą.
– Kiedy nadejdzie Boże Narodzenie, nie będę spał przez całą noc, żeby zobaczyć, jak Święty Mikołaj wchodzi do domu przez komin – powiedział Mikey. Miał siedem i pół roku i odstające uszy. W ciągu dnia kipiał energią, jednak jeszcze się nie zdarzyło, żeby zasnął później niż piętnaście po dziewiątej wieczorem.
– A ja upiekę mu bożonarodzeniowe ciasto – powiedziała Tracey, ziewając. Była śliczna, szczupła i drobna jak jej matka. Miała duże szare oczy i przeguby rąk tak cienkie, że oba można było objąć palcami jednej dłoni.
* * *
Kiedy dzieci grzecznie już spały w łóżku, Jenny i ja usiedliśmy z butelką czerwonego wina przed kominkiem i rozmawialiśmy. Kiedy opowiedziałem jej o Szatanie znad Rzeki Smutnego Psa, zadrżała.
– To straszna historia.
– Tak, ale musi w niej być trochę prawdy. W końcu znaleźliśmy skrzynkę z materiałami Szatana, nawet więc jeśli to nie dzięki niemu lepiej urosło zboże, mogę mieć pewność, że przynajmniej istniał.
– Nie wiem, dlaczego przywiozłeś tutaj tę skrzynkę. Przecież to makabra.
– To jest tylko stęchły, stary zbiór różnych prochów i kości.
– Jakich kości?
– Skąd mam wiedzieć? Pewnie psich.
– Ale ja nie chcę, żebyś je trzymał w domu.
– Jasne, schowam skrzynkę w garażu.
– Nie możesz jej po prostu wyrzucić na śmietnik?
– Chciałbym się o niej dowiedzieć czegoś więcej. Chcę się dowiedzieć, co ten Szatan naprawdę chciał zrobić.
– A ja nie chcę. Myślę, że to jest straszne.
* * *
Postawiłem skrzynkę na moim warsztacie w tylnej części garażu. Zanim zgasiłem światło, stałem nad nią przez chwilę i się jej przypatrywałem. Trudno mi to wytłumaczyć, ale teraz już wyraźne czułem bijące z niej napięcie, jak przy tym krześle z okrągłym oparciem, sprawiającym wrażenie, że czeka na to, iż właściciel powróci do spalonej chaty. Skrzynka również zdawała się czekać na właściciela, na chwilę, kiedy znowu ją otworzy.
Zamknąłem na klucz drzwi garażu i poszedłem na górę, do łóżka. Jenny czekała na mnie. Wyglądała świeżo i pięknie pachniała. Niczego nie można porównać do powrotu do domu, gdy było się przez dwa tygodnie poza nim i oglądało się jedynie drzewa.
Jenny zasnęła, a ja leżałem obok niej z otwartymi oczami. Świecił lekko przymglony księżyc, a krótko po godzinie pierwszej zaczął padać śnieg. Odwróciłem się i próbowałem zasnąć, jednak z niewiadomego powodu nie mogłem, mimo że byłem zmęczony i leniwie zadowolony z siebie.
Krótko po drugiej usłyszałem jakiś hałas, jakby stukot, grzechotanie, dobiegające z dołu. Usiadłem i zacząłem nasłuchiwać. Wkrótce usłyszałem kolejny identyczny dźwięk, potem jeszcze jeden i nastąpiła cisza. Dźwięki przypominały rzucanie kostkami.
Zasnąłem chyba o trzeciej, śniło mi się jednak, że wciąż słyszę grzechotanie, i dlatego wreszcie wstaję z łóżka i ruszam na dół. Grzechotanie bezsprzecznie dochodziło z garażu. Przyłożyłem więc ucho do drzwi i zacząłem nasłuchiwać. Już miałem przekręcić klucz w zamku, gdy drzwi niespodziewanie otworzyły się szeroko i stanął w nich mężczyzna o białej twarzy, wrzeszcząc na mnie.
Usiadłem na łóżku, cały spocony. Księżyc nie świecił już w okno i przestał padać śnieg. Wypiłem pół szklanki wody, po czym naciągnąłem kołdrę prawie na twarz i spróbowałem ponownie zasnąć. Więcej grzechotania ani wrzasków już nie słyszałem, odnosiłem jednak wrażenie, że w nocy ktoś odwiedził mój dom. Ale nie mogłem zrozumieć, kto lub co było tutaj z wizytą.
* * *
Następnego ranka Jenny zabrała dzieci na zakupy do Marshall Field, dzięki czemu mogłem spędzić trochę czasu w gabinecie – w szlafroku w niebieskie paski i zniszczonych kapciach – i poszperać w Internecie. Popijałem gorącą czarną kawę, a tymczasem mój komputer szukał Świętego Mikołaja i Szatana, rytuałów, związanych z użyźnianiem gleby i kręgami w zbożu.
Byłem zdumiony, stwierdziwszy, jak nasze współczesne wyobrażenie „Świętego Mikołaja” ostatnio się rozwinęło. Dopóki Clement Clark Moore nie opublikował wiersza „Noc przed Bożym Narodzeniem”, Mikołaja przedstawiano niemal zawsze jako garbatego starca z klepsydrą i z kosą – raczej groźnego niż wesołego – żałobnika po mijającym roku. Ale Moore opisał go jako „pucołowatego i pulchnego, bezustannie wesołego starego elfa”. A w roku 1870 ilustrator Thomas Nast narysował go jako mężczyznę z białą brodą, w czerwonym płaszczu podbitym futrem. W latach trzydziestych i czterdziestych XX wieku Haddon H. Sundblom, autor reklam coca – coli, namalował dziesiątki wizerunków Mikołaja jako dziadka. I dziś tak go sobie właśnie wyobrażamy: w czerwonej czapce, przepasanego ciężkim pasem i w ciężkich butach, z okrągłymi, różowymi policzkami. Wymizerowany, surowy i ponury Ojciec Bożego Narodzenia – prawdziwy Ojciec Bożego Narodzenia – został zapomniany.
Chyba radośniej jest w święta Bożego Narodzenia, kiedy dzieci otrzymują mnóstwo zabawek, słodyczy, kiedy śpiewają kolędy, niż byłoby, gdybyśmy co roku im przypominali, że są bliżej swojego grobu.
Po sprawdzeniu danych o Mikołaju zacząłem szukać informacji o rytuałach, do których wykorzystywano Prochy Ludzkie i Rozbite Lustra. Zabrało mi to ponad godzinę, w końcu jednak dotarłem do szczegółów obrzędu, który pochodził aż z czasów Nectanebo I, ostatniego Egipcjanina, który władał starożytnym Egiptem w 380 roku przed naszą erą. Najwidoczniej dobry faraon Nectanebo otaczał się całym mnóstwem specjalistów od czarnej magii, których zatrudniał, aby prowadzili interesy z bogami. Twierdzono, że ich czarodziejskie moce pochodzą od boga o imieniu Set, mrocznej i złowieszczej postaci, historycznie związanej z szatanem. To Set zamordował boga płodności Ozyrysa, chcąc ukraść jego moce. To Set oślepił Horusa, egipskiego boga wojny, który wiódł Egipcjan do ataku na Asyryjczyków, Persów i innych najeźdźców.
W Les Veritables Clavicules de Satan, czternastowiecznej książce z dziedziny demonologii, którą wpisał na indeks dzieł zakazanych papież Innocenty VI, znalazłem następujący akapit: „Szatan chętnie udaje się w obce strony, proponując pomoc wszystkim, którzy znajdują się w najbardziej palącej potrzebie. Kiedy krowy nie dają mleka, będzie używał swojej magii, żeby znowu popłynęło z ich wymion. Kiedy zboża marnieją na polach, postara się, żeby powróciły wysokie plony. Będzie ukazywał się jako zbawca i przyjaciel wszystkich i wszystkiego, lecz wkrótce nastanie niedola na każdego, kto nie zapłaci mu, ile zażąda, bo zabierze sobie więcej, niż będą w stanie przeboleć jego dłużnicy”.
Obrządek przywracania plonów opisany był tu w szczegółach. Polegał na rozpaleniu pięciu ognisk i rozsypaniu nad każdym z nich siedmiu łyżek prochów oraz narysowaniu na ziemi pięcioramiennej gwiazdy. Następnie czarnoksiężnik miał zagrzechotać pięcioma kośćmi i powtórzyć pięciokrotnie następujące słowa: „Wzywam cię, o książę ciemności, o duchu mroków…” I tak dalej.
Zrobiłem trochę notatek, po czym usiadłem wygodnie i bardzo długo się nad tym zastanawiałem. Wszystko to sprawiało wrażenie totalnej paranoi, ale jeśli w ogóle nie działało, dlaczego przetrwało przez ponad dwadzieścia trzy wieki? I co naprawdę wydarzyło się w Roseau, kiedy zupełnie nie udały się żniwa?
Ponieważ Jenny i dzieci wciąż nie było w domu, postanowiłem przeprowadzić eksperyment. Ubrałem buty i ciężki płaszcz w kratę i wyciągnąłem skrzynkę Szatana na pokryte śniegiem podwórze. Za pomocą podpałki do kominka zapaliłem pięć ognisk i ostrym kijem wytyczyłem w śniegu pięcioramienną gwiazdę. Następnie obszedłem po kolei wszystkie ogniska i posypałem je prochami z naczyń Szatana. Na koniec odwinąłem kości ze szmatki i zagrzechotałem nimi. Jednocześnie czytałem słowa wzywające Szatana:
„Zaklinam cię, żebyś uczynił zadość mojej woli i moim przyjemnościom. Zaklinam cię, żebyś sprawił, aby moje zboże urosło bardzo wysokie i mocne. Bądź pozdrowiony, Szatanie. Amen”.
W tym momencie ponad płotem popatrzył w moim kierunku Ben Kellerman. Na głowie miał czapkę z daszkiem.
– Chryste, Jack, co tam robisz, do diabła? Smażysz nie oskubane kurczaki?
– Przepraszam, Ben, po prostu robiłem mały eksperyment.
– Następnym razem, kiedy będziesz eksperymentował, upewnij się, że wiatr wieje w przeciwnym kierunku.
Musiałem przyznać, że Ben miał rację. Kiedy prochy zaskwierczały w ogniu, dym stał się gęsty i gryzący. Unosił ze sobą zapach palonego mięsa i włosów oraz przypalanej wełny. Zapewne tak właśnie śmierdziały czarownice, kiedy palono je na stosach.
Skończywszy zaklinanie, zapakowałem kości i pozamykałem pojemniki z prochami, po czym włożyłem je do skrzynki i wróciłem do mieszkania. Przez długą chwilę wpatrywałem się jeszcze w moje małe ogniska, płonące w coraz szybciej nadciągającym zmroku, w końcu jednak wzmógł się wiatr i na moim podwórku pozostały tylko nieliczne migoczące iskierki i popiół.
* * *
W weekend musiałem pojechać do Portland w stanie Oregon na konferencję producentów ścieru drzewnego. Jak sobie możecie wyobrazić, producenci ścieru drzewnego nie należą do najbardziej błyskotliwych osób. Są bardzo bogaci, a przynajmniej większość z nich, o tym mogę was zapewnić. Poza tym bardzo się przejmują ochroną środowiska naturalnego, głównie z powodu wywołujących ich bezsilny żal wysokich grzywien, które muszą płacić, jeśli nie zalesią ponownie tysięcy akrów ziemi, które wcześniej ogołocili z drzew, by wyprodukować kartonowe pudełka. Ale kiedy nie musiałem dyskutować o wydajności porównawczej różnych gatunków jodeł albo korzyściach płynących ze stosowania tektury falistej do produkcji opakowań, wycofywałem się w zacisze mojego pokoju hotelowego, gdzie z dużą szklanką Canadian Club w ręce siadałem nad najnowszą powieścią Michaela Crichtona.
Trzeciego wieczoru, kiedy wróciłem do hotelu, zobaczyłem, że migocze czerwona lampka na telefonie. To Jenny zostawiła mi wiadomość na automatycznej sekretarce: „Na podwórku za naszym domem wydarzyło się coś dziwnego. Tam rośnie trawa, przebijając się przez śnieg”.
* * *
I oto ją zobaczyłem. Kiedy dotarłem do domu w późny poniedziałkowy poranek, dosłownie setki zielonych źdźbeł przebijały się na całym podwórku przez śnieg, sięgając przynajmniej trzy cale ponad jego powierzchnię. Trochę trawy wyrosło także za płotem.
– Trawa zwykle nie rośnie w listopadzie, prawda? – zapytała Jenny. – A przynajmniej nie w taki sposób.
– Nie, zwykle tak się nie dzieje.
– I u nikogo na podwórku nie rośnie trawa, tylko na naszym.
Wstałem.
– Wiem. Wiem, że u nikogo nie rośnie.
Zatem zadziałało. Rytuał odprawiany przez Szatana znad Rzeki Smutnego Psa rzeczywiście był skuteczny. On naprawdę sprawił, że plony ludzi z Roseau wzrosły. To dzięki niemu mieli obfite żniwa, to on uratował ich od głodu. Oczywiście nie istniało żadne racjonalne, naukowe wytłumaczenie tego zjawiska. Żadne z prochów nie zostały wysypane na ziemię w ilości odpowiedniej dla przyśpieszenia wegetacji, nawet jeśli w skład którychś z nich wchodził jakikolwiek komponent mogący użyźnić glebę, w co przecież i tak nie wierzyłem. Przecież nie można sprawić, że kapusta urośnie większa, jeśli posypie się ziemię rozbitymi lustrami czy sproszkowaną krwią żaby.
Wróciłem do domu, nie mogłem się jednak powstrzymać przed bezustannym wyglądaniem za okno. A za każdym razem, kiedy spoglądałem na podwórze, trawa wydawała mi się wyższa i grubsza, mocniejsza.
Jeśli rytuał nadal by działał, miałem szansę stać się bardzo bogaty, bez dwóch zdań. Mogłem sprzedawać swoje usługi na każdej farmie i we wszystkich wydziałach leśnictwa w całym kraju. Pomyślcie tylko. Nie istniałoby już niebezpieczeństwo utraty zbiorów z powodu suszy, burz czy innych nieszczęść. Nie byłyby już potrzebne żadne nawozy sztuczne, nitrogen, fosfor ani potas – wystarczyłbym ja sam. Mogłem zaoszczędzić dla ludzi miliardy dolarów i pobierać za to miliony.
– Jesteś bardzo milczący – zauważyła Jenny podczas kolacji, kiedy jedliśmy spaghetti.
Uśmiechnąłem się i pokiwałem głową.
– Myślałem po prostu o Bożym Narodzeniu. Myślę, że w tym roku nadejdzie wcześnie.
* * *
Przez cały listopad trawa na naszym podwórku rosła gruba i soczysta, i co weekend musiałem kosić ją sierpem. Wziąłem dwa tygodnie urlopu i usiadłem kiedyś przy stole z moim księgowym George’em Nevisem, przedstawiając mu swój biznesplan, chociaż nie powiedziałem, co zamierzam wytwarzać.
– Wyjrzyj tylko przez okno, George. W St Paul jest środek zimy, a ja sprawiłem, że na moim podwórku rośnie trawa. To jest mój pierwszy test, ale uwierz mi, potrafię uczynić to samo z każdym zasiewem na świecie.
George zamrugał oczyma, ukrytymi za grubymi soczewkami okularów.
– Jack, mówisz w tej chwili o wielkich zyskach. Ale nie tylko o zyskach. Ta sprawa będzie miała ogromne konsekwencje polityczne. Naprawdę ogromne. Przecież nawet prezydent nie potrafi sprawić, żeby w środku zimy rosła trawa.
Poklepałem go po plecach.
– Nadchodzi nowa epoka, George. Epoka, która będzie należała do mnie.
* * *
Dwa dni przed Bożym Narodzeniem Jenny weszła do mojego gabinetu i powiedziała:
– Jest tu ktoś, kto chce się z tobą spotkać. Nie powiedział mi, jak się nazywa.
Akurat ciężko pracowałem nad schematem franszyzowym przedsiębiorstwa usługowego Cudowne Żniwa. Przecież było jasne, że osobiście nie będę w stanie odwiedzić każdego potencjalnego klienta, będę więc musiał zatrudniać ludzi w całym kraju, żeby przemierzali stany i wykonywali magiczny rytuał w moim imieniu. Zasadniczy problem polegał na tym, że powiedzenie im, jak to się robi, i przyznanie im środków finansowych niezbędnych do rozpoczęcia pracy, niosło ze sobą ryzyko, że pójdą sobie swoją drogą, informując mnie, że umowę franszyzową mogę sobie wsadzić… No, wiadomo gdzie.
– Przepraszam, ale ktokolwiek to jest, nie teraz. Jestem zajęty.
Po kilku chwilach Jenny jednak wróciła.
– On koniecznie chce się z tobą widzieć. Mówi, że chodzi o trawę.
– Już dobrze, dobrze.
Wstałem zza biurka i podszedłem do drzwi. Na progu stał wysoki, chudy mężczyzna. Jedną stronę jego twarzy oświetlały szkarłatne promienie słońca, przebijające się przez witraż w oknie. Druga strona jego twarzy była żółta. Na głowie miał czarny kapelusz z szerokim rondem, ubrany był w długi czarny płaszcz, a jego włosy sięgały ramion, były sztywne i szare.
Miał wielki nos, ale poza tym jego twarz była bardzo przeciętna i dziwnie trudna do zapamiętania.
– Cześć, Jack – powiedział, jednak nie wyciągnął do mnie ręki.
– Tak? Przepraszam, ale jestem bardzo zajęty.
– Przyszedłem więc, żeby cię od tego uwolnić.
– Słucham?
– Uważam, że masz coś, co należy do mnie. Właściwie wystarczyło mi jedno spojrzenie na twoje podwórze, aby nabrać pewności, że masz moją własność.
– Nie wiem, o czym pan mówi. Lepiej niech pan opuści mój dom, zanim wezwę policję.
– Moja skrzyneczka, Jack. Moja wierna stara skrzyneczka z moimi prochami, kośćmi i – uniósł do góry rękę ze złączonym kciukiem i palcem wskazującym, lekko nią potrząsając – z moimi wesoło rozbrzmiewającymi dzwoneczkami do sań.
– Nie mam niczego, co by należało do pana. Nie wiem nawet, kim pan jest, do diabła!
Mężczyzna uśmiechnął się nieznacznie.
– Myślę, że doskonale wiesz, kim jestem, Jack. Jestem człowiekiem, który może czekać przez bardzo długi czas, żeby dostać to, co do niego należy. Masz moją wierną, starą skrzyneczkę, Jack. Wróciłem po nią i nie znalazłem jej na miejscu. Cóż, musiałem trochę powęszyć, żeby się dowiedzieć, co się jej przydarzyło.
– Leżała w ziemi, opuszczona i zapomniana. Dlaczego więc miałaby być pana własnością?
– Jest moja, ponieważ jest moja, Jack. Żądam, żebyś mi ją oddał.
– Zapomnij o tym, człowieku, jasne? Rozumiesz po angielsku? Ta skrzynka jest moja i nie udowodnisz, że jest inaczej.
– Ale co chcesz z nią zrobić, Jack? Oprócz tego, że spowodowałeś, iż twoje podwórko wygląda jak w Kentucky.
– Nie muszę panu mówić, co zamierzam z nią zrobić. Mężczyzna uśmiechnął się szerzej. Jego oczy lśniły na czerwono-żółtej twarzy arlekina.
– Wiem. Wydaje ci się, że dzięki niej zarobisz fortunę, prawda? Wydaje ci się, że staniesz się bogatszy, niż można to sobie wyobrazić. Ale to nie działa w taki sposób, Jack. I nigdy nie działało. Rytuał może się udać raz i tylko raz. Wyciąga pomocną dłoń, kiedy ktoś upadnie na samo dno i nie wie, co robić, żeby się z tego dna podźwignąć. I poza tym zawsze kosztuje, i tę cenę trzeba zapłacić.
– Dobrze, swoje już pan powiedział. A teraz wołam gliny.
– Ciągle niczego nie rozumiesz? Ten rytuał nie jest aktem dobroci. Nie pracuję w opiece społecznej, Jack, i nigdy w niej nie pracowałem. Ten rytuał to pokusa. Ludzie zwracają się ku niemu, kiedy widzą, że Bóg Wszechmogący ich opuścił. Jak sądzisz, dlaczego zjawiłem się w okresie Bożego Narodzenia? Czy może być coś bardziej satysfakcjonującego niż słuchanie, jak ktoś zaprzecza swojej wierze w samą wigilię narodzenia Boga?
– Jest pan szalony. Proszę wyjść.
– Chcę jedynie odzyskać moją skrzyneczkę, Jack. Ostrzegam cię, jeśli jej nie dostanę, będziesz mi musiał wypłacić sporą rekompensatę.
Zatrzasnąłem mu drzwi przed nosem. Przez chwilę jeszcze stał na progu, kiedy patrzyłem na niego przez wizjer z szybką z hartowanego szkła. Wreszcie odwrócił się i bardzo ostrożnie przymknął drzwi z siateczką przeciwko owadom, dzięki czemu nie wydały żadnego dźwięku.
Tymczasem Tracey i Mikey zbiegli po schodach.
– Tatuś trzasnął drzwiami – powiedział Mikey.
– To wiatr nimi trzasnął – powiedziałem, głaskając go po głowie.
Z kuchni wyszła Jenny. Wyglądała na zmartwioną.
– Co to był za człowiek? Czego chciał?
– Niczego. Żebrak po prostu, prosił o jałmużnę.
– Zdenerwowałeś się na niego. Słyszałam.
– Już ci powiedziałem, to nie było nic ważnego. Chciałem wrócić do gabinetu, ale Jenny złapała mnie za ramię.
– Dzieje się coś złego, czuję to. Od czasu, kiedy wróciłeś z Roseau, zachowujesz się dziwnie.
– Nic złego się nie dzieje, zapewniam cię. Prawdę mówiąc, wszystko jest w najlepszym porządku, na sto dziewięćdziesiąt procent. Tegoroczne Boże Narodzenie zapamiętamy do końca życia.
* * *
W wigilię Bożego Narodzenia padał śnieg i ludzie śpiewający kolędy chodzili od domu do domu z latarniami. Tracey i Mikey uklękli na parapecie, wyglądając na ulicę, a ich twarze oświetlały świąteczne lampki. Jenny uścisnęła moją dłoń i powiedziała:
– Mikey jest tak podekscytowany, że boję się, żeby nie zachorował.
Zjedliśmy razem kolację, po czym dzieci wyciągnęły dla Świętego Mikołaja świąteczne ciasto Tracey i szklankę Canadian Club. Ciasto było trochę asymetryczne, jednak zapewniłem Tracey, że Mikołaj nie będzie się tym przejmował, a w gruncie rzeczy najbardziej lubi właśnie nierówne ciastka. Uściskałem dzieci, zanim poszły spać; uwierzcie mi, nie ma piękniejszego zapachu niż zapach własnych dzieci w święta. Nie potrzeba żadnych przypraw ani grzanego wina z korzeniami.
Kiedy późnym wieczorem usiedliśmy razem, Jenny powiedziała:
– Chciałabym, żebyś mi powiedział, co się naprawdę dzieje.
– Zupełnie nic. Planuję zająć się zarządzaniem uprawami zbóż, to wszystko. Mam za sobą wiele lat doświadczenia w uprawie roślin.
– Ale ten człowiek… Przecież to nie był po prostu żebrak, prawda? Powiedział, że chce z tobą rozmawiać o trawie.
– To był jakiś wścibski dziad, nic ponadto. Jenny zmarszczyła czoło, patrząc na mnie.
– Ale przecież ta trawa to nie jest po prostu jakiś wybryk natury, prawda?
– A co innego?
– To ty mi powiedz. Przecież istnieje jakiś związek między trawą, która wyrosła w dziwnych okolicznościach, a twoim zamiarem otworzenia własnego interesu, prawda? Dlaczego nie chcesz mi o tym opowiedzieć?
– Nie zrozumiałabyś, nawet gdybym ci powiedział. To zbyt techniczna sprawa.
Niespodziewanie Jenny usiadła sztywno.
– Użyłeś tego, co było w skrzynce, prawda? Tak jak ten człowiek w Roseau? – Boże, kobiety i ich intuicja. – Odprawiłeś ten sam rytuał i on zadziałał.
– Jenny, nie bądź śmieszna. Przecież rozpalając ognie i rozsypując nad nimi jakieś prochy, nie można sprawić, żeby wyrosła trawa.
– Sama widziałam te prochy w śniegu. Zrobiłeś to, prawda? I wszystko zadziałało?
Wziąłem głęboki oddech.
– Już dobrze, masz rację. Zrobiłem to i rytuał zadziałał. Jeśli działa na trawę i na zboże, będzie działał także na kukurydzę i brokuły, na ziemniaki i brukiew. Bóg jeden wie, może działać nawet na owce i krowy. To dlatego będziemy mieli w tym roku najlepsze Boże Narodzenie w życiu. Od tego Bożego Narodzenia będziemy coraz bogatsi.
– Ale czego chciał ten człowiek?
– Mówiłem ci. Wtykał nos w nie swoje sprawy. Zobaczył trawę i chciał się dowiedzieć, co takiego zrobiłem, że wyrosła.
– I zatrzasnąłeś przed nim drzwi.
– Jenny…
– Jack, mam w związku z tym człowiekiem bardzo złe przeczucia. Naprawdę. Korzystając z przedmiotów ze skrzynki, postępujesz tak, jakbyś zawierał pakt z diabłem.
– To tylko ludowa magia. Zupełnie nieszkodliwa.
Po chwili zadzwonił telefon. Jenny podniosła słuchawkę, ale okazało się, że to Jerry, który koniecznie chce rozmawiać ze mną.
– Posłuchaj, Jack, nie chcę psuć ci wigilii, ale coś się stało.
– Co takiego? Okropnie chrypisz. Złapałeś grypę?
– Telefonowałem do Almy. Pamiętasz Almę z North Star Bar?
– Oczywiście, że pamiętam Almę. Co z nią?
– Telefonowałem do niej. Chciałem ją zaprosić do St Paul na Nowy Rok.
– No i co? Przyjedzie?
– Ona nie żyje, Jack. Znaleziono ją dzisiaj rano. Ją i Johna Shooksa, oboje. Wygląda na to, że dwa dni temu, wieczorem, jakiś facet przyszedł do baru i zażądał skrzynki. Rozmawiał z Almą i z Johnem Shooksem i chyba mu nic nie powiedzieli o skrzynce. Potem doszło do sprzeczki.
– Wczoraj Alma miała dzień wolny, ale kiedy dzisiaj nad ranem nie przyszła do pracy, szef zaczął jej szukać. Włamał się do jej pokoju i znalazł ją w łóżku, z odciętą głową. To znaczy, głowy w ogóle nie było. Ktoś ją też torturował, miała wyrwane wszystkie paznokcie u rąk i nóg. Gliniarze pojechali potem do Johna Shooksa i odkryli, że to samo stało się z nim. Jezu… Do tej pory nie wiedzą, gdzie są ich głowy.
Rozmawiałem jeszcze przez chwilę z Jerrym, chcąc go uspokoić, w końcu jednak musiałem odłożyć słuchawkę, ponieważ sam zacząłem się trząść. Zatem to od dwojga ludzi, których zabił, mężczyzna w czarnym płaszczu dowiedział się, gdzie mieszkam. A skoro potrafił zamordować Almę Lindenmuth i Johna Shooksa tylko po to, żeby do mnie dotrzeć, co mógł zrobić ze mną?
„Jeśli nie dostanę mojej wiernej starej skrzyneczki, będziesz mi musiał wypłacić sporą rekompensatę”.
* * *
Tego dnia późno poszliśmy spać, było już grubo po północy. Po rozmowie z Jerrym powiedziałem Jenny jedynie, że dwoje jego przyjaciół zginęło w wypadku. Nie chciałem, żeby także ona zaczęła się martwić. Podeszliśmy na palcach do pokoju dzieci i napełniliśmy powłoczki, które zostawiły pod drzwiami dla Świętego Mikołaja. Tracey dostała dużą lalkę i zestaw do szczotkowania włosów, a Mikey zestaw figurek z książek o Harrym Potterze. Oboje otrzymali także mnóstwo słodyczy, pomarańczy i orzechów.
Zostawiłem drzwi ich pokoju lekko otwarte i poszedłem za Jenny do sypialni.
– Jesteś jakiś spięty – powiedziała. – O co chodzi?
– O nic.
– Jack, kiedy mówiłam, że zawarłeś pakt z diabłem… Przecież wcale tak nie myślałam.
– Cóż, może cały ten rytuał to była wielka głupota z mojej strony?
– Jeśli sądzisz, że dzięki niemu naprawdę będziemy bogaci…
Wziąłem ją za ręce i pocałowałem w czoło.
– Sam nie wiem. Czasami człowiek zatrzymuje się nagle, przygląda się sobie i myśli: mój Boże, czy to naprawdę jestem ja? Czy to naprawdę ja się tak zachowuję?
– Jesteś dobrym człowiekiem, Jack.
– Kiedyś tak myślałem. Teraz nie jestem już tego taki pewien.
* * *
Leżeliśmy oboje w łóżku, jednak była to kolejna noc, podczas której nie mogłem zasnąć. Czas mijał, a zegar w holu wybijał godzinę za godziną. O trzeciej, po ucichnięciu trzech kolejnych uderzeń zegara, byłem niemal pewny, że słyszę słabe dzwonienie dzwonków. A co najmniej ich echo. Przez chwilę zmagałem się z poduszką, chcąc się wygodnie ułożyć, pościel mieliśmy jednak tak porozrzucaną, że nie chciałem pociągać za nią zbyt mocno, żeby nie obudzić Jenny.
Kiedy się już ułożyłem, jeszcze raz usłyszałem dzwoneczki. Leżałem w ciemności, czekając i nasłuchując. Nagle dobiegły mnie głuche stukoty, tuż za oknem naszej sypialni, jakby ktoś uderzał w drewniane ramy nad oknem. Uniosłem się na łokciu i wyjrzałem na zewnątrz.
Padał gęsty śnieg i ulica lśniła bielą. Na naszym podjeździe dostrzegłem długie czarne sanie z zaprzężonymi do nich ośmioma wychudłymi czarnymi psami, szybko oddychającymi, jakby po wysiłku. Sanie były puste, jeśli nie brać pod uwagę leżących w nich czarnych worków. Nagle zdałem sobie sprawę, co było źródłem głuchego stukotu: ktoś oparł o nasz dom długą drabinę.
– Jenny! – krzyknąłem, szarpiąc ją za rękę. – Jenny, wstawaj! Dzwoń na policję!
Usiadła i popatrzyła na mnie zamglonym wzrokiem.
– Dzwoń na policję! Natychmiast!
Naraz, dokładnie nad nami, usłyszałem kroki – ktoś chodził po dachu. Potem usłyszałem, że wyrywa dachówki. Dzieci, na miłość boską! Ktoś próbował dostać się do naszych dzieci.
Pobiegłem do ich pokoju, jednak kiedy dotarłem do drzwi, zatrzasnęły się i ktoś przekręcił klucz od środka. Zacząłem uderzać w nie pięściami, naparłem ramieniem, ale nie miałem najmniejszej szansy, żeby dostać się do pokoju.
– Tracey! Mikey! Obudźcie się! Otwórzcie drzwi! Otwórzcie drzwi i uciekajcie, szybko!
Usłyszałem skrzypienie, jakby ktoś wyciągał gwoździe z dachu. Znów waliłem pięściami w drzwi i krzyczałem.
– Tracey! Mikey! Obudźcie się! Musicie się stamtąd wydostać!
Nagle usłyszałem płacz Mikeya i Tracey, wołającą:
– Co się dzieje? Co się dzieje? Sufit pęka!
– Drzwi są zamknięte na klucz! Przekręćcie klucz w zamku i uciekajcie stamtąd jak najszybciej!
Podbiegła do mnie Jenny z rozwianymi włosami.
– Policja zaraz tu będzie. Za pięć minut, powiedzieli. Co się dzieje?
– Otwórz te drzwi, Tracey, do cholery! Otwórz drzwi!
– Nie mogę! – jęknęła Tracey. – Klucz się nie chce obracać.
– Co się dzieje? – krzyknęła do mnie Jenny. – Co się dzieje? Dlaczego nie możesz otworzyć drzwi?
– To on – powiedziałem. – Mężczyzna, który tu był dziś po południu. To Szatan.
– Co? Co ty takiego zrobiłeś? Wyciągnij stamtąd moje dzieci! Natychmiast wyciągnij moje dzieci!
Przytrzymałem się poręczy i kopnąłem drzwi bosą stopą. Były jednak zbyt mocne, żeby od tego pęknąć. W pokoju Tracey i Mikey wrzeszczeli histerycznie.
– Tatusiu, ktoś do nas wchodzi przez sufit! Tatusiu, otwórz drzwi! To jest mężczyzna i on wchodzi przez sufit.
Cholera jasna, pomyślałem. Cholera jasna, cholera jasna. Jenny była już kompletnie przerażona i waliła dłońmi w drzwi tak mocno, że połamała sobie paznokcie i poplamiła drewno krwią.
Boże, mogłem teraz zrobić tylko jedno i miałem nadzieję, że nie jest na to za późno. Zbiegłem po schodach, przeskakując po trzy stopnie naraz.
– Dokąd biegniesz, Jack? – zawołała za mną Jenny. – Jack! Musimy otworzyć te drzwi.
– Mamo! Mamusiu! Widzę jego nogi. Otwórz drzwi, mamusiu!
Przemknąłem przez kuchnię i otworzyłem drzwi prowadzące do garażu. Chwyciłem metalową skrzynkę leżącą na warsztacie i pobiegłem z nią z powrotem do góry.
– Na Boga, po co to przywlokłeś? – wrzasnęła na mnie Jenny. – Mogłeś przynieść siekierę!
Stanąłem jednak pod drzwiami i krzyknąłem:
– Posłuchaj mnie! Mam ją! Mam twoją skrzynkę! Jeśli zostawisz moje dzieci w spokoju i otworzysz drzwi, od razu możesz ją dostać! Natychmiast!
Usłyszałem tąpnięcie, gdy mężczyzna przedarł się przez sufit i skoczył na podłogę. Tracey jęknęła, a Mikey cicho zapiszczał, jak zawsze, kiedy coś go naprawdę mocno przestraszyło.
– Słyszysz mnie? – zapytałem go. – Trzymam ją w ręku. Możesz ją dostać z powrotem, bez żadnych pytań, bez opłat, zupełnie za darmo. Otwórz tylko drzwi, weź tę skrzynkę i pozwolimy ci odejść.
Nastąpiła długa, bardzo długa cisza. Wciąż słyszałem jęki przerażonego Mikeya, mężczyzna więc nic złego jeszcze dzieciom nie zrobił.
– Proszę – powiedziałem. – To są nasze dzieci. Jenny stała blisko mnie, co chwilę zaciskając pokrwawione dłonie w pięści. Nagle wrzasnęła:
– Otwieraj te drzwi, draniu! Otwieraj drzwi!
Znów zapadła cisza. Wreszcie klucz zazgrzytał w drzwiach, a one same zaczęły się otwierać.
Tracey i Mikey kucali za łóżkiem Mikeya. Mężczyzna stał na środku ich sypialni. Jego czarne ubranie pokryte było białą powłoką tynku. Zdołał wywalić w suficie dziurę szeroką na trzy stopy i śnieg padał teraz prosto do pokoju, natychmiast topniejąc na dywanie. Mężczyzna trzymał w ręce duży, zakrzywiony sierp z czarną rączką i naoliwionym ostrzem.
Zrobiłem krok do przodu i wyciągnąłem lewą rękę, w której trzymałem skrzynkę.
– Masz – powiedziałem. – W środku jest wszystko poza odrobiną prochów, które wysypałem na trawę.
Uśmiechnął się do mnie i wsunął sierp za pasek. Następnie chwycił skrzynkę w obie ręce.
– Przepraszam, że ją zabrałem – znów powiedziałem. – Nie wiedziałem, że należy do pana… że po tylu latach pan wciąż żyje.
Jenny przemknęła za mną, złapała Tracey i Mikeya i pośpiesznie wyszła z nimi z pokoju. Mężczyzna znacząco uniósł brew i odezwał się do mnie:
– Piękne dzieci. Mądrze postąpiłeś.
– Nie, zachowałem się dokładnie tak, jak pan powiedział. Byłem chciwy. Chciałem czegoś, nie mając zamiaru dać niczego w zamian. I z tego powodu prawie straciłem rodzinę.
– Och, Jack, nie bądź wobec siebie taki zasadniczy. Wszyscy popełniamy błędy.
Jego błąd polegał na tym, że postawił skrzynkę na podłodze i otworzył ją, chcąc się upewnić, że wszystko w środku jest na swoim miejscu. Powinien był mi zaufać. Kiedy pochylił się nad skrzynką, wykonałem zamach jak miotacz baseballowy i uniosłem do góry sierp, który trzymałem w prawej ręce. Mężczyzna wyczuł mój ruch i zaczął podnosić wzrok, s jednak w tym samym momencie zadałem mu cios w szyję, z tyłu głowy. Ostrze sierpa przecięło jego sztywne szare j włosy, kręgi szyjne i połowę gardła. Głowa natychmiast t opadła mu na piersi, jakby przytwierdzona była do reszty ciała na zawiasie i krew wystrzeliła z jego szyi potężnym strumieniem, spływającym prosto do skrzynki. Popatrzył na mnie, naprawdę na mnie popatrzył, do góry nogami, spod ramienia i w tej chwili zrozumiałem, że to spojrzenie będzie źródłem moich koszmarów w ciągu niezliczonych świąt Bożego Narodzenia, które dopiero nadejdą. Wreszcie mężczyzna przechylił się na bok i padł na dywan.
Nie chciałem tego robić, ale coś mi podpowiadało, że przecież muszę. Odwróciłem go i jeszcze dwukrotnie wymierzyłem ciosy sierpem, aż głowa zupełnie odpadła od ciała. Potem nie miałem już sił na nic innego. Ukląkłem tylko obok niego. Na dłoniach miałem jakby rękawiczki, tworzące się z krzepnącej krwi, a tymczasem śnieg padał na moje ramiona i policyjne syreny wyły z każdą chwilą coraz głośniej.
Było właśnie Boże Narodzenie. A ja znajdowałem się w towarzystwie Świętego Mikołaja.
Wizerunek zła
Tak jak muzyk improwizuje, tworząc różne wersje jednego utworu wokół tej samej melodii, tak i pisarz lubi czasami rozwinąć ten sam podstawowy temat na kilka różnych sposobów.
To opowiadanie noszące tytuł „Wizerunek zła” nawiązuje do głośnego wiersza lorda Alfreda Tennysona, zatytułowanego „The Lady of Shalott”. Od zawsze uwielbiałem ten wiersz za jego mistycyzm jakby jeszcze sprzed Rafaela, za monotonne rymy i ciążącą na nim mroczną, lecz nie wyjaśnioną klątwę.
Przedstawiam czytelnikowi pierwsze z dwóch opowiadań, które oparłem na „The Lady of Shalott” (drugie, zatytułowane „Camelot”, następuje zaraz po nim), i pewnie napiszę ich jeszcze więcej.
I najważniejsze: uważam, że wartość tych interpretacji polega głównie na tym, że wrócisz, czytelniku, do oryginału Tennysona, znów go przeczytasz i docenisz jego moc i magię.
Wizerunek zła
Padało tak mocno, że Mark pozostał w rangę roverze, pił zimne espresso prosto z termosu i słuchał słuchowiska radiowego o wdowie, która bez opamiętania robiła na drutach jeden sweter po drugim dla swego niedawno zmarłego męża.
– Minęło mnóstwo czasu, zanim znalazłam ten odcień szarości. Pasuje do jego oczu.
– On nie żyje, Maureen. Już nigdy tego na siebie nie włoży.
– Nie bądź głupia. Nikt nie umiera, dopóki ktoś pamięta, jak wyglądał.
Zastanawiał się, czy nie zakończyć już dnia, kiedy zobaczył Katie, biegnącą przez pole w jego kierunku, w jasnoczerwonym płaszczu, z uniesionym kapturem. Kiedy do niego dotarła, opuścił szybę i wylał na zewnątrz resztę kawy. Kilka kropli deszczu, zimnych jak lód, natychmiast przylgnęło do jego policzka.
– Wyglądasz jak zmokła kura! – zawołał. – Dlaczego biegasz po deszczu?
– Bo znaleźliśmy coś naprawdę niezwykłego. Stanąwszy przy rangę roverze, ściągnęła z głowy kaptur.
Jej mokre jasne włosy były przyklejone do czoła i kapało jej z nosa. Zawsze widział w niej biedną przemokniętą księżniczkę, nawet gdy była sucha, ale dzisiaj wyglądała, jakby wypadła z krzaków powojnika pnącego, i to prosto do kałuży.
– Gdzie jest Nigel? – zapytał ją.
– Wciąż jest na miejscu i kopie.
– Mówiłem mu, żeby sprawdził rowy. Czego on się chce jeszcze dokopać?
– Mark, uważamy, że natrafiliśmy na Shalott.
– Co? O czym ty mówisz?
Katie wierzchem dłoni otarła twarz.
– Te rowy wcale nie są zwykłymi rowami. Kiedyś były strumieniami, a pośrodku, pomiędzy nimi znajdowała się wyspa. A te bryły, które uważaliśmy za jakieś nic nie znaczące przedmioty, pochodzące jeszcze z epoki żelaza, to są kamienie, dokładnie przycięte i wygładzone. Przypominają kamienie przeznaczone do budowy muru.
– Ach, rozumiem – powiedział Mark. – W związku z tym ty i Nigel, bo któż by inny, jak nie ty i Nigel, od razu wpadliście na myśl: „Shalott”.
– A dlaczego nie? Lokalizacja się zgadza, prawda? Natrafiliśmy na nie, idąc w górę strumienia płynącego od Cadbury.
Mark potrząsnął głową.
– Daj spokój, Katie. Wiem, że ty i Nigel uważacie, że Camelot naprawdę istniał. Gdybyście wykopali starą butelkę po ketchupie, pewnie wmówilibyście sobie, że pochodzi z Okrągłego Stołu.
– Nie chodzi tylko o kamienie, Mark. Znaleźliśmy też jakąś metalową płytę. W dużej mierze jest zniszczona, jednak Nigel próbuje wydobyć ją z ziemi bez dalszych uszczerbków.
– Płytę?
Katie rozłożyła ręce tak szeroko, jak tylko mogła.
– Jest wielka i bardzo zmatowiała. Nigel uważa, że mogła kiedyś służyć jako lustro.
– Chyba już rozumiem… wyspa, Camelot, lustro. Tak, to musi być Shalott.
– Chodź i sam zobacz. Może to wszystko to tylko nic niewarte śmieci, ale nigdy nic nie wiadomo.
Mark popatrzył na zegarek.
– Zostawmy to do jutra. Przy tej pogodzie i tak nie zrobimy już nic sensownego.
– Moim zdaniem nie możemy tego tak tam zostawić. A jeśli zjawi się ktoś i sam zacznie kopać? To mogą być wartościowe przedmioty. Jeśli naprawdę natrafiliśmy na Shalott, a to jednak jest lustro…
– Katie, zaufaj mi, Shalott to mit. Cokolwiek wykopaliście, po prostu przykryjcie to warstwą ziemi i zostawcie do jutra. Za pół godziny będzie tu ciemno jak w grobie.
Katie zrobiła jedną z tych min, które świadczyły, że będzie się upierała tak długo, dopóki nie postawi na swoim. Nie byli parą, ale od czasu gdy Katie dołączyła do towarzystwa, przed sześcioma tygodniami, po prostu trochę ze sobą flirtowali, a Mark nie miał w zasadzie nic przeciwko temu, żeby to zaszło jeszcze dalej. Opuścił głowę, w poddańczym geście i powiedział:
– Cóż, skoro tak musi być…
Wdowa ze słuchowiska radiowego nadal paplała na temat ostatniego swetra:
– On nie za bardzo lubi raglanowe rękawy. Uważa, że jego ramiona są w nich takie zaokrąglone.
– On nie żyje, Maureen. Prawdopodobnie nie ma już żadnych ramion.
Katie odwróciła się i ruszyła z powrotem ku wzgórzu. Mark wysiadł z samochodu, zatrzasnął drzwiczki i powlókł się za nią przez wysoką trawę. Na niebie kłębiły się ciemnoszare chmury, a wiatr wiał dokładnie z północnego wschodu, więc mokry kołnierz jego płaszcza bezustannie uderzał go w twarz. Nie zjawiłby się tu dzisiaj w ogóle, jednak fatalna pogoda sprawiała, że spóźniali się z pracami o dziewięć dni i rada hrabstwa zaczynała już okazywać zniecierpliwienie.
– Będziemy cholernie popularni! – zawołał. – Jeżeli to jest naprawdę to cholerne Shalott!
Katie odwróciła się, nie przerywając marszu. Ręce miała głęboko upchnięte w kieszeniach budrysówki.
– A tak naprawdę może być! Zamek, na wyspie, w samym sercu kraju króla Artura!
Mark zrównał się z nią.
– Daj spokój, Katie. To wszystko są tylko opowieści, a już szczególnie ta o Lady Shalott. Burne Jones, Tenysson i wiktorianie uwielbiali tego rodzaju rzeczy. Wyklęta kobieta w zamku, umierająca z powodu nieodwzajemnionej miłości… Jeśli się nad tym zastanowić, to brzmi prawie jak historia mojej byłej żony.
Weszli na wzniesienie. Mimo ulewnego deszczu mogli jeszcze dostrzec porośnięte gęstym lasem wzgórza, które półkolem otaczały dolinę po jej wschodniej stronie. Pod nimi rozpościerała się szeroka, błotnista łąka. W poprzek, z południowego wschodu na północny zachód, przecinała ją nierówna linia guzowato zwieńczonych wierzb, niczym procesja średniowiecznych mnichów, wyznaczających kierunek pradawnych rowów. W odległości mniej więcej mili dostrzegli Nigela. Kopał w ziemi, ubrany w żółty odblaskowy płaszcz i biały plastikowy kask ochronny.
Mark splótł dłonie i wzniósł oczy ku nieprzeniknionym chmurom.
– Dobry Boże, jeśli tam jesteś, spraw, żeby Nigel wykopał kawałek starego stelażu.
– Ale jeśli to jest Shalott… – naciskała Katie.
– To nie jest Shalott, dziewczyno. Nie ma żadnego Shalott i nigdy go nie było. Nawet jeśli jest – a przecież go nie ma – jest usytuowane dokładnie na środku obwodnicy Woolston, której budowa ma już trzyipółroczne opóźnienie i budżet przekroczony o sześć i dziewięć dziesiątych miliona funtów. A to oznacza, że z powodu twojego Shalott rada hrabstwa musiałaby od nowa ułożyć cały miejscowy plan budowy autostrad, a my nie otrzymalibyśmy ani grosza, zanim całe zamieszanie nie zostałoby poddane publicznemu dochodzeniu na pełną skalę, dochodzeniu, które prawdopodobnie nie zakończyłoby się wcześniej niż za piętnaście lat.
– Ale pomyśl tylko – nalegała Katie. – Tam, gdzie teraz kopie Nigel, być może znajdowała się wyspa, na której stał zamek, w którym Lady of Shalott tkała swoje gobeliny, a na tych polach żniwiarze słuchali jej śpiewu! W tym rowie cicho szumiała woda, którą przypłynęła w swojej łodzi do Camelotu, wyśpiewując ostatnie lamenty przed śmiercią.
– Jeśli cokolwiek z tego jest prawdą, kochanie, jest to przede wszystkim miejsce, w którym ty i ja oraz Grupa poszukiwań Historycznych nieodwołalnie i błyskawicznie zbankrutowaliśmy.
– Ale zyskalibyśmy sławę, prawda?
– Wcale nie. Chyba ani na chwilę nie przyszło ci do głowy, że ktoś pozwoliłby nam to wszystko wykopać, co? Każdy archeolog średniowiecza z każdego uniwersytetu na półkuli zachodniej przyczołgałby się tutaj i zaczął krążyć nad tym miejscem jak mucha plujka nad martwym jeżem.
– Ale przecież my mamy ku temu doskonałe kwalifikacje.
– Nie, kochanie, nie mamy i myślę, że zapominasz, co my tutaj robimy. Nikt nam tu nie płaci za znajdowanie miejsc o nadzwyczajnym znaczeniu dla archeologii. Otrzymujemy pieniądze za to, że ich nie znajdujemy. Natkniesz się na sprzączkę z epoki brązu? Schowaj ją do kieszeni i znajdź ponownie pięć mil dalej, w bezpiecznej odległości od miejsca, w którym ma wkrótce stanąć supermarket. Zagroda z epoki żelaza? Doskonale. Wzywamy koparkę i przenosimy zagrodę do Brytyjskiego Muzeum Archeologicznego we Frome. Ale Shalott, Katie? Shalott by nas cholernie pogrążyło.
Z trudem schodzili ze wzgórza, a później szli przez łąkę. Deszcz trochę osłabł, jednak wciąż wiał okropny wiatr. Kiedy zeszli nad rów i go przekroczyli, Nigel wyprostował się i zdjął kask. Był bardzo wysoki, miał gęste, kręcone włosy, pomarszczony nos. Mówił i poruszał się w sposób nieskoordynowany. Mark nie zatrudnił go jednak ze względu na wygląd i zachowanie, ale ze względu na jego wykształcenie. Ukończył on zarówno uniwersytecką historię, jak i archeologię, co firma skrzętnie odnotowywała po stronie swoich atutów.
– Nigel! Jak ci idzie? Katie mówi, że natrafiłeś na Shalott.
– Wiesz co? Nie, Mark. Nie chciałbym od razu wyciągać, sam rozumiesz, zbyt pośpiesznych konkluzji. Tym bardziej, gdy istnieje możliwość, że mamy do czynienia… Ach, sam nie wiem… z najbardziej ekscytującym znaleziskiem, jakie archeologowie kiedykolwiek… Ale te kamienie, tylko spójrz!
Mark popatrzył na Katie, a potem przewrócił oczyma. Katie jednak powiedziała:
– Słuchaj dalej, Mark. Popatrz.
Nigel krążył dookoła, stąpając po kępach nierównej trawy, i wymachiwał rękami.
– Wyciąłem trochę tej darni, widzisz… a… a pod spodem, cóż, zobacz, widzisz to? – Zdążył już odkryć prostokątne wierzchołki sześciu albo siedmiu kamieni o kolorze bardzo starego sera cheddar. Na każdym kamieniu widniały jakieś wzory, sprawiające wrażenie, że wyrył je wielki szczur, który chciał się nimi najeść. – Kamienie z łaźni – mówił Nigel. – Zapewne z kamieniołomów w Hazlebury. Popatrz, jak są wycięte. W mojej skromnej opinii pochodzą z trzynastego wieku. Na pewno nie wydobywano ich starą metodą.
Mark uważniej przyjrzał się kamieniom, ale widział w nich tylko kamienie.
– Starą metodą? – powtórzył. Nigel wydał z siebie radosne rżenie.
– To głupie, prawda? Stara metoda to taka, którą robotnicy w kamieniołomach nazywali nową metodą. Chodziło o nacinanie kamieni piłami zamiast rozbijania prętami.
– Wielka mi różnica. Dlaczego sądzisz, że to może być Shalott?
Nigel osłonił dłonią oczy i rozejrzał się po łące, mrugając
– Przede wszystkim sugeruje to lokalizacja. A obserwując, jak ułożone są te kamienie w fundamentach, można się domyślić, że w tym miejscu stała wieża. Nie używa się kamieni grubych na pięć stóp, żeby zbudować parterową chlewnię, prawda? No i musimy w końcu zadać sobie pytanie, dlaczego postawiono tutaj wieżę.
– Naprawdę? Przypuszczam, że masz już odpowiedź.
– Nikt nie wybrałby środka doliny, żeby postawić fort obronny – powiedział Nigel. – Wieżę postawiono by tu tylko z głupoty. Albo, na przykład, po to, żeby w niej kogoś uwięzić.
– Na przykład Lady of Shalott?
– W rzeczy samej.
– Zatem, zgoda, stała tutaj wieża. Ale gdzie jest jej reszta?
– Och, najprawdopodobniej ludzie porozkradali jej elementy. Kiedy tylko właściciele ją opuścili, większość kamieni pozabierali miejscowi chłopi małorolni, budując z nich mury, stajnie i budynki mieszkalne. Założę się, że jeśli zaczniemy szukać, uda nam się trochę ich znaleźć.
– Założę się, że masz rację – powiedział Mark, wydmuchując nos. – Szkoda, że chłopi nie zabrali wszystkiego.
Nigel zamrugał oczyma, ledwo widocznymi za mokrymi szkłami okularów.
– Hej! Gdyby tak się stało, nigdy byśmy się nie dowiedzieli, że tu znajdowało się Shalott, prawda?
– Sama prawda.
– Nie sądzę, żeby wieża stała tutaj przez długi czas – kontynuował Nigel. – Według bardzo niedokładnych szacunków powstała krótko przed 1275 rokiem i została opuszczona podczas epidemii dżumy około roku 1340.
– Naprawdę?
Mark już się zastanawiał, jakiego sprzętu będą potrzebowali, żeby wyciągnąć z ziemi te kamienie, i gdzie mogliby je złożyć. Zapewne w kamieniołomie w Hazlebury, skąd pochodziły. Nikt by ich tam nie znalazł. Albo może udałoby się je sprzedać jako ławki ogrodowe? Miał kumpla w Chelsea, który prowadził bardzo dochodową działalność, polegającą na sprzedawaniu bogatym klientom osiemnastowiecznych ozdób ogrodowych z kamienia. Ludzie ci nie interesowali się zbytnio, skąd je bierze.
Nigel złapał Marka za rękaw i wskazał na kamień do połowy zanurzony w trawie. Były na nim wyryte jakieś głębokie znaki.
– Popatrz, można na nim zauważyć krzyż, część czaszki i litery DSPM. To akronim, w średniowiecznej łacinie, który znaczy: „Boże, ochroń nas od zarazy, zamkniętej w tych ścianach”.
– Zatem ktokolwiek mieszkał w tej wieży, był zarażony dżumą?
– To najbardziej oczywisty wniosek. Tak.
Mark pokiwał głową.
– Dobrze. A więc… – powiedział i zamilkł, wciąż kiwając głową.
– To jest bardzo, bardzo ekscytujące – mówił Nigel. – To znaczy… To jest, cholera, to może być oszałamiające, jeśli się nad tym zastanowić.
– Tak – zgodził się Mark. Rozejrzał się dookoła. Nadal kiwał głową. – Katie powiedziała mi, że znalazłeś coś z metalu.
– Ha! Jasne! Jeśli o mnie chodzi, to jest decydujący argument! A przynajmniej będzie, jeśli to wszystko okaże się tym, czym, moim zdaniem, jest.
Wrócił do miejsca, w którym jeszcze przed chwilą kopał, i Mark niechętnie poszedł za nim. Ledwo widoczny, w błocie leżał poczerniały kawał metalu, szeroki mniej więcej na półtora metra i na obu końcach zakrzywiony.
– To jest chyba ekran kominkowy, prawda? – zapytał Mark.
Nigel oczyścił już górną część tego przedmiotu i Mark zobaczył na nim wytłoczone kwiaty, kiście winogron i pnącza winorośli. Na środku oczyszczonej powierzchni znajdowało się coś, co wyglądało jak ludzka twarz. Ta twarz była jednak wciąż na tyle zabłocona, że nie można było powiedzieć, czy należy do kobiety czy mężczyzny.
Mark popatrzył na nią bardzo uważnie.
– Przecież to jest stary wiktoriański ekran kominkowy i nic więcej.
– Chyba nie – sprzeciwił się mu Nigel. – Myślę, że to jest górna część lustra. Dodam, że trzynastowiecznego lustra.
– Nigel… Lustro? To by musiało być bardzo duże lustro. W 1275 roku? Pamiętaj, że wtedy nie było jeszcze luster ze szkła. Przecież ówczesne lusterka wykonywano ze srebra, a przynajmniej pokrywano je srebrem.
– Właśnie – przytaknął Nigel. – Mamy do czynienia z lustrem ze srebra. Jego przekątna wynosiła jakieś pięć stóp.
– Przecież praktycznie nikt o czymś takim nie słyszał.
– Ale jeśli The Lady of Shalott zawiera prawdę, takie lustro jednak istniało. Przecież ona miała lustro, prawda? I to nie takie, żeby się przyglądać sobie, ale żeby patrzeć na zewnętrzny świat. Dzięki temu mogła prząść gobeliny, przedstawiające życie w Camelocie, nie widząc go na własne oczy.
A ona tka i w noc i w dzień
Magiczny gobelin, śliczny trencz
I przecież wie, co czeka ją
Jeżeli zechce spojrzeć stąd
Na Camelot
Codziennie przez okrągły rok
Utkwiony w lustrze jest jej wzrok
Widzi w nim tylko cienie świata
Przyłączyła się Katie:
I w krośnie swoim wciąż rysuje
To, co jej lustro ukazuje
I nocna cisza jej nie doskwiera
Bowiem do wieży wciąż dociera
Muzyka z Camelot
– Pierwsza klasa – powiedział Mark. – Jak myślisz, Nigel, ile czasu minie, zanim wszystko wykopiemy?
– Och, kilka tygodni – odparł Nigel. – A może nawet miesięcy.
– Ja myślę, że to jest tylko jeden z dowcipów, których nauczyłeś się na uniwersytecie w Essex.
– Nie… Cóż, to będzie trzeba wydobywać bardzo starannie. Przecież nie chcemy nic zepsuć, prawda? Poza tym dookoła w ziemi mogą być ukryte jeszcze inne cenne przedmioty z przeszłości. Grzebienie, guziki, naszyjniki, kto wie? Musimy ogrodzić ten obszar, prawda? I poinformować o wszystkim policję oraz Muzeum Brytyjskie.
– Nie, Nigel, niczego takiego nie zrobimy – powiedział Mark stanowczo.
Nigel powoli się wyprostował i zamrugał skonsternowany.
– Mark, przecież musimy! Ta wieża, to lustro… Przecież te rzeczy mogą zmienić dotychczasową interpretację legendy o Arturze! Są dowodem archeologicznym na to, że Lady of Shalott to nie tylko opowieść i że Camelot naprawdę znajdowało się w tym miejscu.
– Nigel, to wspaniały pomysł, ale dzięki niemu nie dostaniesz forsy za nadgodziny, prawda?
– Nic nie rozumiem – wtrąciła się Katie. – Przecież jeśli to jest autentyczne lustro Lady of Shalott, może być warte miliony!
– Może być, owszem. Ale nie dla nas. Skarby narodowe są własnością rządu Jej Królewskiej Mości. Poza tym to nie jest nasza ziemia, pracujemy tutaj jedynie na mocy kontraktu z radą hrabstwa. Zatem nasze szansę na uzyskanie jakiegokolwiek udziału finansowego w tym znalezisku są równe mniej więcej zeru.
– Co więc proponujesz? – zapytał Nigel. – Chcesz, żebyśmy to z powrotem zakopali i zapomnieli, że kiedykolwiek coś tutaj znaleźliśmy? Za nic w świecie nie możemy tak postąpić!
– Jasne, że nie – zgodził się Mark. – Ani przez moment nie miałem zamiaru sugerować czegoś takiego. – Wskazał na winorośle wieńczące metalową płytę. – Weźmiemy kilka łańcuchów i wyciągniemy ją z ziemi moim rangę roverem.
– Co takiego? W ten sposób spowodujemy szkody nie do naprawienia!
– Nigel, wszystko, co się dzieje na tym świecie, powoduje szkody nie do naprawienia. Cała historia na tym polega.
Deszcz przestał już padać i Katie ściągnęła z głowy kaptur.
– Mówię to z wielką niechęcią, Mark, ale uważam, że masz rację. Znaleźliśmy tę wieżę, znaleźliśmy lustro. Jeżeli o tym poinformujemy, nic z tego nie będziemy mieli. Ani pieniędzy, ani uznania. Nie wspomni o nas nawet żadna gazeta.
Nigel przez długi czas stał nad metalową płytą, w zamyśleniu zakrywając dłonią dolną część twarzy.
– No i co? – zapytał go w końcu Mark. Ściemniało się już, a między guzowato zwieńczonymi wierzbami zaczynała się unosić zimna mgła.
– W porządku, do ciężkiej cholery – odparł Nigel. – Wyciągnijmy to.
* * *
Mark zjechał range roverem ze wzgórza i przemieszczał się nim powoli wzdłuż brzegów rowów, aż dotarł do wyspy Shalott. Następnie wyłączył wszystkie światła, po czym on i Nigel przymocowali łańcuchy do metalowej płyty, owinąwszy je wcześniej podartymi koszulkami, żeby w miarę możliwości chronić znalezisko przed uszkodzeniami. Wtedy Mark powoli ruszył range roverem do przodu. Jego koła zaczęły się ślizgać w miękkim błocie.
– Spokojnie! Spokojnie! – krzyknął Nigel, głosem przerażonej przyjaciółki hokeisty, niemiłosiernie obijanego podczas meczu.
Początkowo metalowa płyta nie miała zamiaru się ruszyć, jednak Mark bardzo się starał, na zmianę to ciągnąc ją, to dając odpocząć silnikowi samochodu. Wreszcie płyta zaczęła stopniowo się wynurzać z zakrywającej ją torfiastej ziemi. Nie ukazała się nawet w połowie, gdy wiedział już, że Nigel miał rację i to jest lustro – a przynajmniej naprawdę kawałek metalu. Kiedy znalezisko całe już zostało wyciągnięte na powierzchnię ziemi, Nigel krzyknął:
– Stop!
Przykucnęli przy nim i zapalili latarki. Ozdobne winorośle zostały poważnie wygięte przez łańcuchy, ale na płycie nie było widać żadnych innych poważnych zniszczeń. Powierzchnia lustra była czarna i poplamiona, jednak po siedmiuset latach tkwienia w ziemi nie było na niej widać niemal żadnych śladów korozji. Płyta miała mniej więcej cal grubości i była tak ciężka, że we troje podnosili ją z dużym trudem.
– Co teraz? – zapytała Katie.
– Zabierzemy je do domu, wyczyścimy i postaramy się sprawdzić jego pochodzenie: kiedy zostało wykonane, kto je wykonał, jaka jest jego historia. Określimy też próbę srebra. Następnie porozmawiamy z handlarzami, interesującymi się podobnymi przedmiotami, żeby się dowiedzieć, ile za to możemy dostać.
– A co z Shalott? – zapytał Nigel. W świetle latarki jego twarz wyglądała jak maska teatralna.
– Możesz dokończyć swoje badania, Nigel. Myślę nawet, że powinieneś. Ale to, do czego dojdziesz, musi mieć dwie wersje: jedną dla rady hrabstwa, a drugą dla przyszłych pokoleń. Jak tylko skończysz, załatwię, że ktoś zabierze stąd te wszystkie kamienie i gdzieś je wyrzuci. Nic się nie martw. Za pięć albo dziesięć lat będziesz mógł opublikować tę historię i pewnie zarobisz na niej fortunę.
– Ale ta wyspa… Przecież zostanie stracona.
– Chciałbyś igrać z historią naszego kraju, Nigel. A przecież i tak jej nie zmienisz, cokolwiek byś zrobił.
* * *
Wtaszczyli lustro do części bagażowej rangę rovera i pojechali z powrotem do Wincanton. Mark wynajął tam mały domek na przedmieściach, ponieważ skalkulował, że jest to znacznie tańsze niż przebywanie przez siedem tygodni w hotelu. Dom był bardzo prosty, miał płaski fronton, zaniedbany ogród z przodu i drewniany garaż w opłakanym stanie. W ogrodzie na jego tyłach stała jedna jedyna naga wiśnia. W budynku połączono parterowe pokoje, dzięki czemu powstał salon z wnęką na jadalnię. Na podłodze leżał żółty dywan w zielone prążki. Wszystkie meble były polakierowanymi na ciemno współczesnymi podróbkami dawnych szaf, kredensów, stołów i innych przedmiotów.
Postękując, wnieśli lustro do salonu i oparli je o ścianę. Katie złożyła dwa ręczniki kąpielowe i wsunęła je pod metalową płytę, żeby nie powstały ślady na tapecie i na dywanie.
– Czuję się jak przestępca – powiedział Nigel.
Mark włączył gaz na kuchence i zaczął ogrzewać ręce.
– A nie powinieneś. Powinieneś się czuć jak prawdziwy Anglik, chroniący swoje dziedzictwo.
– Wciąż nie jestem pewna, czy postąpiliśmy właściwie – odezwała się Katie. – I wciąż jeszcze możemy ogłosić, że znaleźliśmy skarb narodowy.
– No to dalej, do dzieła, jeśli chcesz, żeby Grupa Poszukiwań Historycznych wypadła z gry i jeżeli nie chcesz otrzymać trzeciej części tego, co możemy za to znalezisko otrzymać, jeśli je sprzedamy.
Katie podeszła do lustra, pośliniła czubek palca i zaczęła nim ścierać błoto z metalu. W pewnej chwili wzdrygnęła się, jakby użądliła ją osa.
– Och! – zawołała i popatrzyła na swój palec. – To mnie poraziło.
– Poraziło? W jaki sposób?
– Jak elektryczność, kiedy się wysiada z samochodu. Mark podszedł do lustra i dotknął go wszystkimi pięcioma palcami lewej ręki.
– Niczego nie czuję – powiedział. Poślinił palce i dotknął lustra jeszcze raz. Tym razem błyskawicznie cofnął rękę i zawołał: – Aha! Miałaś rację. Odniosłem wrażenie, jakby to lustro było naładowane.
– Srebro to doskonały przewodnik – zauważył Nigel takim głosem, jakby to wszystko wyjaśniało. – Sir John Raseburne nosił pod Agincourt srebrny hełm. W pewnej chwili uderzył go piorun i podrzucił tak wysoko w powietrze, że Francuzi pomyśleli, że potrafi latać.
Tym razem on dotknął lustra i po chwili odezwał się:
– Nic. Chyba oboje musieliście być jakoś uziemieni.
Mark popatrzył na czarną, zniszczoną powierzchnię lustra i nic nie powiedział.
* * *
Wieczorem Mark zamówił jedzenie na wynos z restauracji Wincanton Tandoori, mieszczącej się przy głównej ulicy. Jedli kurczaka a la Madras z grzybami bhaji, po kolei wycierając lustro z siedmiu wieków patyny.
Neil słuchał płyty The Best of Matt Monroe.
– Przepraszam, że nie zabrałem żadnej płyty z madry gałami.
– Nie przepraszaj. To brzmi prawie jak muzyka ze średniowiecza.
Przede wszystkim umyli lustro ciepłą wodą z mydłem, po czym tak długo wycierali je papierowymi chusteczkami, aż zmyli z niego cały torf. Katie stanęła na kuchennym krześle i umyła wszystkie ozdoby na górnej części płyty, używając do tego głównie szczoteczki do zębów. Kiedy zebrała błoto z wizerunku ludzkiej głowy, oczom wszystkich trojga zaczęła się ukazywać twarz kobiety o wysokich kościach policzkowych, lekko ukośnych oczach i włosach splecionych we wspaniale warkocze. Pod jej brodą napisane było jedno słowo: „Lamia”.
– Lamia? – zdziwił się Mark. – Czy to coś po łacinie?
– Nie, po grecku – odparł Nigel. – To grecka wersja Lilith, która była pierwszą towarzyszką Adama, przed Ewą. Nalegała na to, żeby mieć takie same prawa jak Adam, i Bóg wyrzucił ją z Edenu. Wzięła ślub z demonem i została królową demonów. – Podszedł bliżej do lustra i dotknął lekko uśmiechniętych ust kobiety. – Lamia była jakoby najbardziej nieprawdopodobnie piękną kobietą, jaką można sobie wyobrazić. Miała białą skórę i czarne oczy oraz piersi, które chciałby pieścić każdy mężczyzna. Ale wystarczyła jedna noc z Łamią i mężczyzna nigdy już nie miał ochoty spojrzeć na kobietę rodzaju ludzkiego.
– A niby dlaczego?
– Bo wysysała z mężczyzn, z którymi spędzała noce, wszystką krew, dlatego.
– Znów mówi się tu o mojej byłej żonie.
– O ile pamiętam, John Keats napisał wiersz zatytułowany Lamia - zauważyła Katie.
– Masz rację – powiedział Nigel. – Jakiś chłopak o imieniu Lycius spotkał Łamię i zakochał się w niej do szaleństwa. Problem w tym, że nie zdawał sobie sprawy, że ona wysysa krew i jest przeklęta przez Boga.
– Przeklęta? – zapytała Katie.
– Tak. Bóg potępił ją na zawsze za nieposłuszeństwo. Uczynił ją na zawsze pokutującym chochlikiem w skórze kobiety, kochanką demona i wreszcie po prostu demonem.
– Tak samo stało się z Lady of Shalott.
– Cóż, chyba tak. Tak, masz rację.
– Może więc to jest jedna i ta sama osoba… Lamia i Lady of Shalott?
Wszyscy popatrzyli na twarz kobiety, wyrytą w górnej części lustra. Żadne z nich nie miało wątpliwości, że jest piękna. Mimo że wykonany w średniowieczu wizerunek był bardzo prosty, jego autor zdołał oddać przebiegłość kobiety i otaczającą ją aurę tajemniczości.
– Ta kobieta to wielka zagadka, naprawdę – powiedział Nigel. – Była jakoby dziewicą, wiecie? Ale kochała z głębi serca. Była uwodzicielką, wypijającą krew mężczyzn, lecz zarazem kobietą zdolną do głębokiej, autentycznej miłości. Mężczyźni nie potrafili się jej oprzeć. Lycius powiedział, że wywoływała w nim „stokrotne pragnienie”.
– Tak jak te kurczaki a la Madras – powiedział Mark. – Mamy jeszcze piwo w lodówce?
* * *
Chociaż Mark i Nigel dawno już się tym zmęczyli, Katie nadal czyściła lustro. Siedzieli w dwóch identycznych fotelach, popijali Stella Artois i jedli chipsy serowo-cebulowe, jednocześnie oglądając w telewizji talk – show „Czas Pytań”. Tymczasem Katie, po owocnych próbach z kilkoma środkami czyszczącymi, posługując się delikatną niebieską ściereczką, powoli odkrywała na lustrze okrąg lśniącego srebra, wystarczająco duży, żeby w nim mogła zobaczyć swoją twarz.
– Wreszcie – powiedziała. – Zakładam, że uda nam się to do jutra całe wyczyścić.
– Zatelefonuję do kumpla – oznajmił Mark. – Może przyśle tu jutro kogoś, żeby na to spojrzał.
– Zadziwiające, prawda? Pomyślcie tylko, ostatnią osobą, która się przeglądała w tym lustrze, prawdopodobnie była Lady of Shalott.
– Ty cholerny idioto! – zawołał Nigel.
– Słucham?
Nigel machnął puszką z piwem w kierunku telewizora.
– Nie chodzi o ciebie. O tego faceta w telewizorze. Wydaje mu się, że samotne matki powinny dostawać po dwa głosy.
* * *
Do łóżek poszli dopiero dobrze po pierwszej nad ranem. Mark, jako szef, miał do dyspozycji główną sypialnię na piętrze, mimo że wcale nie była najwygodniejsza. Podwójne łóżko skrzypiało, a biała szafa w stylu regencji była pełna drucianych wieszaków. Katie rozgościła się w tylnej części domu, w mniejszym pokoju, o ścianach wyklejonych tapetą w niedźwiadki, a Nigel sypiał na kanapie w salonie.
Mark spał tej nocy bardzo źle. Śniło mu się, że idzie na samym końcu długiego konduktu pogrzebowego, lawetę z trumną ciągną konie, a silny wiatr rozwiewa strusie pióra. Jakiś kobiecy głos wołał go z bardzo daleka i usłyszawszy go, Mark zatrzymał się, gdy tymczasem kondukt pogrzebowy szedł dalej. Z jakiegoś powodu czuł się nieskończenie smutny i samotny. Tak samo poczuł się, gdy miał pięć lat, w dniu, w którym umarła jego matka.
– Mark! – wołała za nim kobieta. – Mark!
Obudził się z przyśpieszonym oddechem. Na dworze wciąż było ciemno, chociaż zegar podróżny wskazywał już godzinę siódmą dwadzieścia sześć.
– Mark! – usłyszał znów i tym razem to nie była jego matka, lecz Katie, nawołująca go z parteru.
Wstał z łóżka, wciąż otumaniony snem. Z wieszaka na drzwiach zdjął szlafrok i pokuśtykał w dół po wąskich schodach. Zasłony w salonie były odsunięte, lecz światło zza okien wpadało bardzo słabe. Był szary listopadowy dzień i padał deszcz. Katie stała na środku pokoju w różowej bawełnianej koszuli nocnej, ze zmierzwionymi włosami, z ramionami wzniesionymi w górę, jak postać z Krzyku.
– Katie! Do diabła, co się dzieje?
– Chodzi o Nigela. Popatrz na niego, Mark. On nie żyje.
– Co?
Mark włączył żyrandol na suficie. Mark leżał na plecach na kanapie obitej perkalem, ubrany jedynie w wełniane skarpetki i brązową płócienną koszulę, podciągniętą aż pod brodę. Z jego chudej i białej klatki piersiowej wyrastały czarne włosy, układające się w kształt krucyfiksu. Jego penis wyglądał jak martwe nieopierzone pisklę.
Najbardziej jednak przeraził Marka wyraz jego twarzy. Szeroko otwartymi oczyma wpatrywał się w sufit. Otwarte miał także usta, jakby jeszcze przed chwilą na kogoś krzyczał. Nie było najmniejszej wątpliwości, że nie żyje. Gardło miał rozcięte i wydobywała się z niego żylasta czerwona masa ścięgien i chrząstek, a poduszka pod jego głową była niemal czarna od zakrzepłej krwi.
– Jezu – jęknął Mark. Kilkakrotnie głęboko odetchnął. – Jezu.
Katie była niemal równie blada jak Nigel.
– Kto mógł to zrobić? On przecież wygląda, jakby zagryzł go pies.
Mark wszedł do kuchni i potrząsnął klamką tylnych drzwi.
– Zamknięte na klucz – powiedział, wracając do salonu. – I przecież w całym domu nie ma psa.
– Więc co?… – Pod Katie ugięły się nogi. Usiadła i opuściła głowę. – O Boże, chyba zemdleję.
– Muszę zadzwonić na policję – powiedział Mark. Nie potrafił odwrócić wzroku od twarzy Nigela. W żadnym wypadku nie była to twarz przestraszonego człowieka. Mogła to być z powodzeniem twarz osoby, której rozrywanie gardła sprawiło największą rozkosz w życiu.
– Ale co za bydlę to zrobiło? – zapytała Katie. – Przecież nie my, a Nigel nie mógł sam rozciąć sobie gardła w ten sposób.
Mark zmarszczył czoło i popatrzył na żółty dywan w prążki. Dostrzegł na nim słabe odciski stóp, ciągnące się od boku kanapy do środka salonu. W pierwszej chwili uznał, że zostawił je Nigel, ale gdy się im przyjrzał uważnie, stwierdził, że tak nie jest. Były zbyt małe, a poza tym na skarpetach Nigela nie zauważył krwi. W pobliżu stolika odciski formowały wzór, przypominający dużą różę, zrzucającą płatki, po czym, już znacznie słabsze, kierowały się ku lustru. Tam się kończyły.
– Popatrz – powiedział do Katie. – Co o tym myślisz?
Katie podeszła do lustra i spojrzała na lśniący okrąg, który wyczyściła poprzedniego wieczoru.
– Wygląda prawie tak, jakby… Nie.
– Prawie jakby co?
– Jakby ktoś zabił Nigela, a potem wszedł prosto do lustra.
– Niedorzeczność. Przecież ludzie nie mogą wchodzić do luster.
– Ale te odciski stóp… przecież nie prowadzą nigdzie indziej.
– Niemożliwe. Ktokolwiek tu był, zastosował jakąś sztuczkę, żeby nas zmylić.
Oboje popatrzeli na twarz Lamii. Oddała im spojrzenie, tajemnicze i pogodne. Jej uśmiech zdawał się pytać: chcielibyście się dowiedzieć?
– Oni zbudowali wieżę, prawda? – zapytała Katie. Trzęsła się z przerażenia. – Zbudowali wieżę tylko po to, żeby trzymać w niej Lady of Shalott na zawsze zamkniętą. Jeśli to była Lamia, zamknęli ją, bo uwodziła mężczyzn i wypijała ich krew.
– Katie, na miłość boską! To było siedemset lat temu. O ile w ogóle coś takiego się zdarzyło.
Katie wskazała na zwłoki Nigela leżące na kanapie.
– Nigel jest martwy, Mark! To się naprawdę wydarzyło! A przecież nikt nie mógł tutaj wejść w nocy, prawda? Nikt nie mógł wejść, nie wyłamując drzwi i nie budząc nas. Nikt nie mógł wejść do tego pokoju, o ile nie wszedł do niego prosto z tego lustra!
– Co więc proponujesz? Wzywamy policję?
– Musimy!
– Naprawdę? I co im powiemy? „Panie komisarzu, było tak. Zabraliśmy trzynastowieczne lustro, które wcale nie należało do nas, po czym w środku nocy wyszła z niego Lady of Shalott i rozerwała gardło Nigela”? Wyślą nas do Broadmor, Katie, do szpitala dla czubków! Zamkną nas w domu wariatów do końca życia!
– Mark, posłuchaj, to przecież wydarzyło się naprawdę.
– To jest tylko opowieść, Katie. Jedynie legenda.
– Pomyśl jednak o wierszu, o Lady of Shalott. Pomyśl, co on mówi: Codziennie przez okrągły rok utkwiony w lustrze jest jej wzrok. Widzi w nim tylko cienie świata. Nie rozumiesz? Tennyson specjalnie napisał przez lustro, a nie w lustrze. Lady of Shalott nie patrzyła w to swoje lustro, ona w nim była i z niego wyglądała na zewnątrz.
– No i co?
– Przecież wszystko pasuje. To była Lamia. Wysysacz krwi, wampir! Jak wszystkie wampiry, mogła ukazywać się tylko w nocy. Za dnia nie chowała się jednak w trumnie, ale… w lustrze! Światło dzienne nie może wpełznąć do lustra tak samo, jak nie może wpełznąć do zamkniętej trumny!
– Niewiele wiem o wampirach, Katie, wiem jednak tyle, że nie widuje się ich w lustrach.
– Oczywiście, że nie. A wiesz dlaczego? Bo Lamia i jej odbicie to jedno i to samo. Kiedy wychodzi z lustra, już jej tam nie ma i nigdy nie ukazuje się w nim jej odbicie. Klątwa, rzucona na nią, prawdopodobnie polega na tym, że może wychodzić z lustra jedynie w nocy, jak wszystkie wampiry.
– Katie, na miłość boską! Chyba odchodzisz od zmysłów.
– Przecież to jest jedyne wyjaśnienie, które ma jakikolwiek sens. Dlaczego zamknięto Lady of Shalott na wyspie, pośrodku strumienia? Ponieważ wampiry nie mogą przekraczać płynącej wody. Dlaczego na kamieniach wyryto od zewnątrz krzyże i czaszki? Inskrypcja na nich brzmiała: „Boże, chroń nas od zarazy zamkniętej w tych ścianach”. To wcale nie chodziło o dżumę. Chodziło o nią. O Lady of Shalott, Łamię, to ona była tą zarazą!
Mark usiadł. Popatrzył na Nigela, a potem znów odwrócił wzrok. Nigdy dotąd nie widział ludzkich zwłok, jednak zwłoki były po prostu martwym ciałem i już po chwili można było całkowicie stracić zainteresowanie nimi. Zwłoki nie mówiły. Zwłoki nawet nie oddychały. Nie potrafiły zrozumieć, dlaczego śmiertelnicy są wobec nich obojętni.
– A więc? – spytał w końcu Katie. – Jak myślisz, co powinniśmy zrobić?
– Zaciągnijmy zasłony – zaproponowała. – Niech tu w ogóle nie wpada światło dzienne. Jeśli tu zostaniesz, ona prawdopodobnie ulegnie pokusie i wyjdzie znowu. W końcu przeżyła siedemset lat bez świeżej krwi, prawda? Musi być bardzo spragniona.
Mark utkwił w Katie zdumione spojrzenie.
– Nabijasz się ze mnie, co? Chcesz, żebym tu siedział w ciemności, mając nadzieję, że ze starego brudnego lustra wyjdzie jakaś mityczna kobieta i będzie próbowała wyssać ze mnie krew?
Próbował okazać Katie, że się nie boi, że jej pomysł z wampirami to nonsens, lecz przecież przez cały czas Nigel leżał martwy na kanapie, wpatrując się w sufit. W pokoju było mnóstwo krwi i wiele odcisków drobnych stóp. Co więc się tutaj wydarzyło ostatniej nocy?
– Wszystko zależy od ciebie – powiedziała Katie. – Jeżeli uważasz, że moja propozycja jest niedorzeczna, zapomnijmy o niej. Zadzwońmy na policję i opowiedzmy ze szczegółami, co się wydarzyło. Jestem pewna, że medycy sądowi pomogą nam dowieść, że to nie my zabiliśmy Nigela.
– Nie liczyłbym na to.
Mark wstał i podszedł do lustra. Spojrzał na oczyszczony krąg, jednak zobaczył w nim tylko własne odbicie, lekko zamglone.
– Dobrze, zgadzam się – powiedział po długiej chwili. – Spróbujmy, chociażby po to, żeby cię uspokoić. A potem zadzwonimy na policję.
* * *
Katie zaciągnęła brązowe aksamitne zasłony i obciążyła je u dołu, żeby do salonu nie mógł się dostać z zewnątrz nawet najmniejszy promyk światła. Było już dobrze po ósmej, na dworze jednak wciąż padał deszcz i było tak ponuro, że nie powinna była się przejmować taką ewentualnością – Mark przyciągnął jeden z foteli do lustra i usiadł przodem do srebrnej płyty.
– Czuję się jak związany kozioł, który ma wabić tygrysy.
– Nic się nie martw. Zapewne się mylę.
Mark wytarł nos w pomiętą jednorazową chusteczkę. Po chwili pociągnął nosem.
– Fuj! – zawołał. – Nigel już śmierdzi. Zgniłym kurczakiem albo czymś takim.
– To krew – powiedziała Katie. Po chwili dodała: – Mój wujek był rzeźnikiem. Zawsze mawiał, że krew ma najgorszy zapach na świecie.
Przez chwilę siedzieli w milczeniu. Zapach krwi stawał się coraz bardziej gęsty i nieznośny. Mark z trudem powstrzymywał odruchy wymiotne. Miał suche gardło i żałował teraz, że zanim poddał się tej próbie, nie wypił chociaż szklanki soku pomarańczowego.
– Może przyniosłabyś mi coś do picia? – poprosił Katie.
– Ciii… – wyszeptała. – Chyba coś widzę.
– Co? Gdzie?
– Patrz w lustro, na sam środek. Jakby bardzo słabe światło.
W ciemności Mark skierował wzrok na lustro. W pierwszej chwili niczego nie zobaczył. Wreszcie jednak wyłowił wzrokiem migotanie, jakby ktoś machał białą szarfą. Po chwili zjawisko się powtórzyło.
Stopniowo, bardzo powoli, na wypolerowanym kręgu zaczęła ukazywać się twarz. Mark poczuł, jak ciarki przebiegają mu po grzbiecie. Dolna szczęka zaczęła mu się trząść tak bardzo, że musiał mocno zacisnąć zęby, żeby opanować drżenie. Twarz w lustrze była blada i nijaka, ale równocześnie dziwnie piękna. Wpatrywały się w niego jej oczy, jakby uśmiechnięte i w ogóle nie mrugające. Odnosił wrażenie, że spogląda na twarz marmurowej statuy, a nie istoty ludzkiej. Spróbował odwrócić wzrok, lecz nie mógł. Za każdym razem, kiedy starał się popatrzeć na Katie, coś go zmuszało do natychmiastowego skierowania oczu w stronę lustra.
W ciemnym salonie zaczynało brakować powietrza. Czuł, że się dusi i dławi. A kiedy się odezwał: – Katie, czy widzisz to samo, co ja widzę? – jego głos był przytłumiony, jakby starał się mówić, mając poduszkę przyłożoną do twarzy.
Nie wydając żadnego dźwięku, kobieta odeszła na krok od lustra. Była naga, a jej skóra miała kolor księżyca. Przez chwilę przylegała do niej czarna patyna, jak oleista pajęczyna, jednak uczyniwszy jeszcze jeden krok do przodu, pozbyła się jej i pozostała błyszcząca, nieskazitelnie czysta.
Mark nie mógł nic poradzić na to, że się na nią gapi. Podchodziła coraz bliżej do niego, aż wreszcie mógł wyciągnąć rękę i ją dotknąć. Miała wysokie czoło i włosy splecione w dziwne, wyszukane warkoczyki. Nie miała rzęs, przez co jej twarz pozbawiona była wszelkiego wyrazu. Jej oczy były jednak nadzwyczajne. Wyglądały tak, jakby z chciwością patrzyły na śmierć.
Uniosła prawą rękę i lekko pocałowała koniuszki swoich palców. Mark czuł otaczającą ją aurę, jakby w powietrzu unosiła się elektryczność i mrożący chłód, tak jakby ktoś zostawił otwarte drzwi lodówki. Coś wyszeptała, ale jej słowa zabrzmiały raczej jak wypowiedziane po francusku niż po angielsku. Były bardzo łagodne i jakby ulotne. Mark zdołał zrozumieć tylko kilka słów.
– Mój kochany – mówiła. – Chodź do mnie, daj mi całe swoje życie.
Na jej piersiach widniały wąskie strumyki zakrzepłej krwi. Biegły po lekko wypukłym brzuchu aż do jej ud. Na nogach również miała krew. Mark patrzył na nią, nie będąc w stanie wypowiedzieć ani słowa. Nie wiedział, co powinien mówić ani jak postępować. Odnosił wrażenie, że opuszcza go cała energia.
Pewnego dnia i tak wszyscy musimy umrzeć, myślał. Ale umrzeć teraz, dzisiaj, w ramionach tej nagiej kobiety… Ach, jaka to by była przygoda.
– Mark! – zawołała Katie. – Złap ją. Przytrzymaj ją! Kobieta odwróciła się i syknęła na Katie z nienawiścią, jak wąż. Mark uniósł się z krzesła i spróbował złapać rękę kobiety, była jednak zimna i śliska, jak nadtopiony lód. Jej przeguby wyślizgnęły mu się z dłoni.
– Teraz, Katie! – krzyknął.
Katie rzuciła się na zasłony i zerwała je. Przytrzymujące je żabki pękały jak drewno w płomieniach. Kobieta zaatakowała ją i była już niemal przy oknie, gdy puściła ostatnia żabka i do pokoju wpadło szare światło dżdżystego poranka. Kobieta znów się odwróciła i popatrzyła na Marka. Wyraz jej twarzy sprawił, że niemal przestało mu bić serce.
– Spośród wszystkich mężczyzn – wyszeptała – to ty okazałeś się najbardziej wiarołomny. I zostaniesz za to ukarany.
Katie klęczała, gwałtownie starając się uwolnić z zasłon, które na nią spadły. Kobieta złapała ją za włosy, uniosła ją i wbiła zęby w jej szyję. Rozległ się głośny trzask. Katie nawet nie krzyczała. Patrzyła tylko na Marka w bezgłośnej desperacji i po chwili przewróciła się na dywan. Z jej szyi trysnęła krew, plamiąc meble.
Kobieta powoli ruszyła w kierunku Marka, a on zaczął się cofać, krok po kroku. Uniósł fotel i postawił go między sobą a nią. Ale ona się zatrzymała. Jej skóra lśniła w taki sposób, jakby się topiła. Zamknęła oczy. Mark czekał, wstrzymawszy oddech. Katie trzęsła się w konwulsjach, jedną nogą uderzając w stolik, na którym stały puste puszki po piwie. Grzechotały teraz, uderzając jedna o drugą.
Kobieta otworzyła oczy i posłała Markowi nieprzeniknione spojrzenie. Następnie odwróciła się w kierunku lustra. Zrobiła trzy kroki i lustro ją połknęło, jak tafla spokojnej wody.
Mark czekał i czekał, nie ruszając się. Deszcz padał coraz słabiej. Usłyszał warkot samochodu do rozwożenia mleka.
Po chwili usiadł. Pomyślał, że powinien przecież zadzwonić na policję, ale co właściwie miał im powiedzieć? Że najlepiej byłoby przywiązać zwłoki do lustra i wrzucić je gdzieś tam, gdzie już nikt nigdy ich nie znajdzie? Ale to przecież i tak nie powstrzyma ich pytań, prawda?
* * *
Dzień mijał bardzo powoli. Krótko po drugiej chmury na moment ustąpiły i naga jabłoń w ogrodzie za domem zaiskrzyła promieniami słonecznymi. O wpół do trzeciej usłyszał jakieś kroki i trzaski w holu, tak głośne, że aż podskoczył. To była jednak tylko stara kobieta z rozklekotanym wózkiem na zakupy, wpychająca do skrzynki na listy egzemplarz „Wincanton Advertiser”.
Powoli zapadał zmrok, a Mark siedział w fotelu przed lustrem i czekał.
„Boję się cieni”, powiedziała
Dama z Camelot.
Camelot
„Camelot” jest drugim z dwóch opowiadań, które oparłem na „The Lady of Shalott”, słynnym wierszu Tennysona (pierwsze, „Wizerunek zła”, bezpośrednio poprzedza niniejsze opowiadanie).
Najgłębszą zagadką zawartą w „The Lady of Shalott” jest tajemnica lustra, w które została zaklęta pewna dama po to, żeby to z niego właśnie patrzyła na świat. (Nigdy nie było jej wolno wyglądać bezpośrednio przez okno.) Od najwcześniejszej młodości fascynowały mnie lustra (Alicję po drugiej stronie lustra czytałem tak często, aż w końcu książka się rozsypała) i wciąż uważam, że posiadają dziwną antylogikę, która zawiera w sobie więcej pytań niż odpowiedzi.
Wyjaśniano mi to już wiele razy, a mimo to wciąż nie mogę zrozumieć, dlaczego lustra pokazują lewe strony naszych twarzy z prawej strony i na odwrót, natomiast nigdy nie ukazują ich do góry nogami!
Świat „Camelotu” jest światem luster, ale jest też czymś więcej. Jest światem, w którym nasze najgłębsze pragnienia mamy zawsze na wyciągnięcie ręki.
Camelot
Jack rzucał właśnie na patelnię doskonale posiekany czosnek, kiedy ktoś zaczął walić do drzwi restauracji.
– Cholera – westchnął.
Zdjął patelnię z palnika i wytarł dłonie w fartuch. Pukanie powtórzyło się i teraz było już mocniejsze. Poza tym ktoś potrząsnął klamką.
– Dobrze, dobrze! Przecież słyszę!
Ruszył do drzwi między okrągłymi stolikami i giętymi krzesłami. Żółte płócienne zasłony na oknach były zaciągnięte i widział przez nie jedynie cienie. Słońce wczesnego poranka deformowało je, marszcząc i tworząc na ich rogach ośle uszy.
Odciągnął zasuwę i otworzył drzwi za pomocą klucza. Na zewnątrz stali dwaj mężczyźni w płaszczach przeciwdeszczowych koloru kitu. Jeden z nich był smagły, nieogolony i miał tłuste włosy, zaczesane do tyłu. Drugi był płowowłosy, miał nadwagę i kropelki potu nad górną wargą.
– Słucham?
Smagły mężczyzna pokazał identyfikator w pozłacanym portfeliku.
– Sierżant Waxman z policji w San Francisco. Czy pan Jack Keller?
– To ja. Coś się stało?
Sierżant Waxman otworzył notes i popatrzył na zapisane kartki z miną, jakby nie bardzo potrafił odczytać własne pismo.
– Czy mieszka pan na Heliograph Street numer 3663, mieszkanie numer 2?
– Tak, mieszkam. Na miłość boską, niech mi pan powie, co się stało?
– Mieszka pan z niejaką Jacqueline Fronsard, lat dwadzieścia cztery, studentką śpiewu bałtyckiego w Instytucie Śpiewu Bałtyckiego?
– Zgadza się.
– Z przykrością pana informuję, panie Keller, że pani Fronsard została wciągnięta przez lustro.
– Co?
– Dzisiaj około dziewiątej trzydzieści pańscy sąsiedzi usłyszeli jej krzyk. Jeden z nich włamał się do pańskiego mieszkania, żeby jej pomóc. Sąsiedzi próbowali wyciągnąć ją z tego lustra, ale nie dali rady.
– Boże! – Jack nie mógł uwierzyć w to, co mówił policjant. – Jakie… Które to jest lustro?
– Duże pochylone lustro w sypialni.
– O Boże! Gdzie ono teraz jest? Mam nadzieję, że się nie stłukło.
– Nie. Jest nietknięte. Zostawiliśmy je na miejscu. Koroner może je kazać przenieść, jeśli pan zechce. To zależy tylko od pana.
Jack zakrył oczy ręką i trzymał ją tak przez chwilę. Może, jeśli będzie zasłaniał się przed światem w ten sposób wystarczająco długo, detektywi znikną i okaże się, że to wszystko wcale się nie zdarzyło. Jednak nawet w ciemności słyszał, jak szeleszczą ich płaszcze i jak szurają ich buty na wypolerowanej drewnianej podłodze. W końcu podniósł na nich wzrok i powiedział:
– Kupiłem to lustro sześć miesięcy temu. Właściciel przysięgał mi, że jest grzeczne.
– Zechce mi pan powiedzieć, gdzie je pan nabył?
– W Loculus Antiques, w Sonomie. Mam gdzieś ich wizytówkę.
– Niech pan jej nie szuka. Znajdziemy ich, jeśli będzie trzeba. Będę jednak z panem szczery. Raczej nie ma wielkiej nadziei na restytucję pańskiej partnerki.
– Jezu, nie interesuje mnie restytucja. Ja po prostu chcę…
Pomyślał o Jacqueline, stojącej na balkonie, nagiej, jedynie w wielkim słomkowym kapeluszu, na którym ułożyła sobie zaskakująco wysoką stertę brzoskwiń, gruszek i bananów. Widział ją, niczym w filmie na zwolnionych obrotach, jak odwraca ku niemu twarz. Widział te lśniące brązowe oczy, rozstawione tak szeroko, że wyglądała raczej jak piękny łosoś niż jak kobieta. Te brązowe ramiona, henna na włosach. Te niezwykłe piersi z sutkami lśniącymi jak śliwki.
– W każdym twoim spojrzeniu widzę pożądanie – szeptała. Zawsze jedynie szeptała, oszczędzając krtań dla śpiewu bałtyckiego.
Pchnęła go na pstrokatą kanapę i uklękła nad jego klatką piersiową. Wtedy pokazała mu wszystko, najpierw aksamitny wygolony srom, a potem rozsunęła wargi, żeby zobaczył zielone piórko kanarka, które wsunęła sobie do cewki moczowej.
– Upierzona próżność – wyszeptała.
Sierżant Waxman złapał Jacka za ramię i uścisnął go uspokajająco.
– Naprawdę bardzo mi przykro z powodu tego, co się stało, panie Keller. Widziałem ją osobiście i muszę powiedzieć… Cóż, miała klasę, prawda?
– Co mam teraz robić? – zapytał Jack.
Po raz pierwszy w życiu czuł się całkowicie pozbawiony woli, czuł się, jakby dryfował na wodzie niczym mężczyzna na łodzi z jednym tylko wiosłem, pływający w kółko, pozbawiony jakiejkolwiek pomocy.
– Wszyscy ludzie mają prawo do podejmowania własnych decyzji – powiedział policjant o płowych włosach.
– Decyzji? Jakich decyzji? W jakiej sprawie?
– W sprawie swoich luster, proszę pana. Niektórzy wstawiają je do piwnic albo na strychy z nadzieją, że nadejdą czasy, kiedy będziemy w stanie uwalniać z nich ich najbliższych. Niektórzy, cóż… Zakopują je, organizują godne pogrzeby.
– Zakopują? Nie wiedziałem.
– Taka postawa nie jest częsta, ale nie jest też nieznana. Są też tacy, którzy po prostu przykrywają je powłokami albo prześcieradłami i pozostawiają na swoim miejscu, niektórzy lekarze są jednak zdania, że taka postawa to okrucieństwo, ponieważ osoba w lustrze nadal słyszy, co się wokół niej dzieje.
– O Boże – jęknął Jack.
Policjant o płowych włosach wyciągnął z kieszeni starannie złożoną chusteczkę i przetarł nią czoło.
– Jednak większość ludzi…
– Większość ludzi? Słucham, co takiego?
– Większość wcześniej czy później rozbija lustra. Myślę, że to jest tak, jakby w szpitalu odłączali aparaturę sztucznie podtrzymującą życie.
Jack wbił w niego spojrzenie.
– Ale co się dzieje po rozbiciu lustra z osobą zamkniętą wewnątrz? Czy nadal pozostaje uwięziona w jakimś lustrzanym świecie? Czy także pęka na kawałki?
– Nie znamy odpowiedzi na to pytanie – powiedział sierżant Waxman poważnym tonem. – I wątpię, czy kiedykolwiek ją poznamy.
* * *
Kiedy policjanci wyszli, Jack zamknął drzwi restauracji i oparł się o nie. Łzy ciekły mu po policzkach, ciepłe i lepkie, jakby wypływały mu całe oczy.
– Jacqueline – jęczał. – Jacqueline, dlaczego ty? Dlaczego akurat ty? Dlaczego?
Ukląkł na wypastowanej dębowej podłodze, zgiął się wpół z powodu niemal fizycznego bólu po stracie, której doznał, i łkał, powtarzając przez zaciśnięte zęby:
– Dlaczego ty, Jacqueline? Dlaczego ty? Jesteś taka piękna. Dlaczego ty?
Łkał przez niemal dziesięć minut, a potem już po prostu nie był w stanie. Wstał, wytarł oczy, używszy jednej z serwetek za stolików, i wydmuchał nos. Rozejrzał się po pustych stolikach. Wątpił, czy kiedykolwiek będzie w stanie ponownie otworzyć restaurację. Keller’s Far-Flund Fodd pozostanie wspomnieniem, tak jak Jacqueline.
Boże, pomyślał. Co rano budzimy się, wstajemy z łóżek i nigdy nie wiemy, w jakim momencie życie przywali nam prosto w twarz.
Wrócił do kuchni, wyłączył wszystkie palniki i piecyki, po czym powiesił na haku swój fartuch. Na desce do krojenia leżało z pół tuzina małych węgorzy, czekających na wypatroszenie i zalanie marynatą. I gałązki cisu na zupę z gałązek cisu. Wziął do ręki świeży, jeszcze nie opłukany udziec z łosia. Miało to być danie dnia, właśnie dzisiaj. Odłożył udziec. Gardło miał tak ściśnięte, że z trudem oddychał.
Był już prawie gotowy do wyjścia, gdy tylne drzwi otworzyły się szeroko i stanął w nich Punipuni Puusake, jak zwykle w czarnej koszulce z podobizną Richarda Nixona i białych, luźnych płóciennych spodniach. Jack nie wiedział, ile właściwie Punipuni ma lat. Wiedział jednak, że jego krótko przycięte włosy wyglądają jak druciane szczotki, używane do zdzierania rdzy ze zderzaków ciężarówek z roku 1963, a pod oczyma ma takie wory, że nigdy nie można określić, czy oczy są otwarte czy zamknięte. W każdym razie był jednym z najbardziej doświadczonych szefów kuchni w San Francisco oraz uznanym znawcą filozofii Wschodu. Napisał kiedyś cienką książeczkę, zatytułowaną Nie pytaj ryby o drogę przez pustynię.
Punipuni zrzucił z ramienia czerwoną skórzaną torbę i rozejrzał się po kuchni.
– Panie Keller… Panie Keller, czy coś się stało?
– Przepraszam, Pu, ale nie miałem czasu, żeby do ciebie zadzwonić. Nie otwieram dzisiaj. Właściwie to zamykam na zawsze. Jacqueline została wciągnięta przez lustro.
Punipuni zrobił kilka kroków i chwycił go za ręce.
– Panie Keller, moje serce bije teraz w pańskiej piersi. Kiedy zdarzyła się ta tragedia?
– Dziś rano. Zupełnie niedawno. Była tu policja. Muszę wrócić do domu i zobaczyć, co jeszcze mogę zrobić.
– Ona była taka wspaniała, panie Keller. Nie wiem, co mógłbym powiedzieć, żeby ukoić pański ból.
Jack potrząsnął głową.
– Nic. Przynajmniej nie teraz. Wracaj do domu, jeśli chcesz.
– Może pójdę z panem? Czasami ramię, na którym można się wesprzeć i wypłakać, jest lepsze niż pieniądze wygrane na loterii.
– Masz rację. Chodź ze mną, będę ci bardzo wdzięczny.
* * *
Mieszkał na Russian Hill, w małym różowym wiktoriańskim domku w dzielnicy angielskiej. Było tu tak stromo, że swego forda peacocka parkował opartego przednimi kołami o krawężnik i z wrzuconym wstecznym biegiem. Dzień był słoneczny i zatoka skrzyła się w oddali niczym popękane szkło. Wiał jednak zimny wiatr, unoszący ze sobą zapach, który przypominał śmierdzący oddech rybaków.
– Jack!
Jakiś facet o czerwonej twarzy, z siwymi wąsami, biegł pod górę, ciągnąc za sobą wielkiego pitbulla, uwiązanego na krótkiej smyczy. Mężczyzna ubrany był w żółto-brązową tweedową marynarkę, końcówki nogawek miał wsunięte w skarpety.
– Hej, wołam cię, Jack! – powtórzył i uniósł rękę w geście pozdrowienia.
– Witam, majorze – pozdrowił go Jack i popatrzył na okna swego mieszkania na pierwszym piętrze. Ktoś zostawił je otwarte, pewnie jeszcze Jacqueline, i białe firanki powiewały na wietrze.
– Wiem już, staruszku, co się stało. Jest mi tak strasznie przykro. Nemesis i ja jesteśmy tym wstrząśnięci. Taka wspaniała młoda dziewczyna!
– Dziękuję ci – powiedział Jack.
– Niektóre lustra to prawdziwe skurwysyny, co? I w sumie nie można ufać żadnemu z nich.
– Myślałem, że akurat to jest bezpieczne.
– Stary, tak naprawdę to żadne nie jest bezpieczne, wiesz? Tak jak te pioruńskie psy. Przez lata zachowują się poprawnie, a potem, niespodziewanie, bez żadnego racjonalnego powodu, ciach! Odgryzają nos jakiemuś dzieciakowi, albo coś w tym rodzaju. Nemesis nigdy by się nie zgodziła, żebyśmy mieli lustro w domu. Ja chyba też nie mam na to ochoty. Poza tym, z jej wymiarami… Lustro by pękło w momencie, w którym stanęłaby przed nim, co?
Jack spróbował się uśmiechnąć, zdołał jednak tylko żałośnie wykrzywić twarz. Wszedł do domu i zaczął się wspinać po wąskich schodach. Dwa kroki za nim szedł Punipuni. Hol był pusty i pachniał dojrzałymi melonami. W połowie schodów znajdowało się okienko z witrażem, przedstawiającym ślepą kobietę. W tle widoczny był zamek; unosił się nad nim czarny dym, a ponad dymem krążyły gawrony.
Punipuni złapał Jacka za rękaw.
– Pana Bóg nie wymaga tego, żeby pan to robił, panie Keller.
– Owszem – odparł Jack. – Ale moje serce tego ode mnie wymaga. Myślisz, że po prostu wynajmę jakąś firmę transportową i każę ją stąd wywieźć? Kocham ją, Pu. I będę ją kochał. Zawsze.
– Słowo „zawsze” wcale nie oznacza tego, co pan myśli – powiedział Punipuni. – Niech pan pamięta, że pański ulubiony sklep z dywanami nie zawsze będzie widoczny z progu pańskiego domu.
Stanęli na piętrze. Jack podszedł do drzwi mieszkania i wyciągnął klucz. Serce biło mu w klatce piersiowej jak irlandzki bęben i wcale nie był pewien, że będzie w stanie zrobić to, co zamierzał. Spostrzegł amulet z brązu na drzwiach, tam gdzie go przymocowała Jacqueline, i przypomniał sobie, jak dziewczyna po raz ostatni całowała czubki swoich palców, później przyciskała je do amuletu i mówiła:
– To jest symbol życia wiecznego, które nigdy się nie skończy.
Była wówczas naga, jeśli nie liczyć wysokiego kapelusza na głowie, takiego, jaki nosił Sherlock Holmes. Uwielbiała Sherlocka Holmesa i często nazywała Jacka „Watsonem”. Czasami bez uprzedzenia wyciągała skrzypce, grała kilka taktów muzyki Cajun i oznajmiała:
– Gra jest w toku.
Otworzył drzwi i pchnął je. Mieszkanie było ciche, jeśli nie liczyć odgłosów ruchu ulicznego, docierającego zza okien. Za drzwiami znajdował się wąski przedpokój, w którym stał wieszak na ubrania. Wisiały na nim jednak wyłącznie kapelusze, ponad dwadzieścia – stetsony, meloniki, a nawet bezkształtne stare fedory. Na podłodze stało mnóstwo nieprzyjemnie pachnących, rozchodzonych butów, wśród nich brązowe oksfordki, pozłacane baletki i buty do biegania marki Guevara za 350 dolarów.
Jack zrobił krok ponad butami i wszedł do salonu. Jego umeblowanie stanowiły ciężkie skórzane krzesła i kanapa oraz przeszklone szafy na książki, wypełnione dziełami w skórzanych oprawach. Nad żeliwnym kominkiem wisiała wielka kolorowa litografia. Przedstawiała nagą kobietę o bujnych kształtach, jadącą na rowerze po dywanie z żywych myszy, rozgniatanych przez koła. Tylko ktoś, kto bardzo uważnie przyjrzałby się dziełu, zauważyłby, że rower zamiast siodełka wyposażony jest w grube purpurowe dildo z dołączonymi imitacjami nabrzmiałych jąder. Podpis pod litografią brzmiał: Drugi z najprzyjemniejszych sposobów eksterminacji gryzoni.
Drzwi do sypialni były uchylone, ale Jack nie mógł zebrać się w sobie, żeby wejść do środka. W końcu Punipuni trącił go łokciem i powiedział:
– No, Jack, wejdź tam. Musisz. Nie naprawisz pękniętego dzbana, unikając patrzenia na niego.
– Tak. Masz rację.
Jack przeszedł przez salon i pchnął drzwi sypialni. Sosnowe łóżko z baldachimem wciąż było nie zasłane. Kołdry leżały w poprzek, a jedna z poduszek była zrzucona na podłogę. Po przeciwnej stronie pokoju, między dwoma otwartymi oknami stała toaletka Jacqueline, zastawiona perfumami Debussy, pudrami do twarzy i dziesiątkami szczoteczek i pędzelków w białym ceramicznym garnuszku.
W rogu stało duże lustro. Miało owalny kształt i wysokość niemal sześciu stóp, licząc od podstawy. Jego rama wykonana była z ciemnego błyszczącego mahoniu, na którym dookoła wyżłobiono gałęzie winorośli, a na samej górze drwiącą twarz cherubina. Jack obszedł łóżko i stanął przed lustrem. Zobaczył jedynie samego siebie, kołdry i Punipuniego, stojącego w progu.
Jack wyglądał strasznie. Włosy miał potargane, gdyż nie uczesał ich po zdjęciu fartucha przez głowę, ubrany był w pogniecioną niebieską koszulę, upstrzoną jakimiś brzydkimi białymi plamami, i w rozlazłe dżinsy z poprzecieranymi kolanami. Pod oczyma miał obwódki w kolorze śliwkowym.
Wyciągnął rękę i dotknął palcami zakurzonej powierzchni lustra.
– Jacqueline – powiedział. – Jacqueline, jesteś tam?
– Może to tylko jakieś nieporozumienie? – odezwał się Punipuni, starając się nadać swojemu głosowi optymistyczną barwę. – Może jedynie wyszła na chwilę, żeby kupić sobie szminkę do ust?
Jack jednak wiedział, że nie zaszła żadna pomyłka. Gdy patrzył w lustro, widział w nim białą jedwabną koszulę nocną Jacqueline, leżącą na podłodze przy łóżku. Kiedy się jednak odwrócił, nie było jej tam, nie było jej w realnym świecie.
Pochylił się zbliżył twarz do lustra.
– Jacqueline! – zawołał chrapliwym głosem. – Jacqueline, kochanie, to ja, Jack!
– Może się ukrywa? – zasugerował Punipuni. – Może nie chce, żeby pan zobaczył, jak cierpi?
Jednak w tym samym momencie Jacqueline ukazała się w lustrze i ruszyła powoli przez pokój w kierunku Jacka, jak kobieta we śnie. Była naga, jedynie w czarnych szpilkach, ozdobionych czarnymi jedwabnymi chryzantemami, i w wielkim czarnym kapeluszu pogrzebowym, ozdobionym strusimi piórami. Oczy miała osłonięte okularami z czarnymi szkłami, z uszu zwisały jej wielkie kolczyki, a usta miała pomalowane błyszczącą czarną szminką.
Niemal oszalały z bólu, Jack zacisnął dłoń na ramie lustra.
– Jacqueline! O Boże, Jacqueline!
Jej wizerunek w lustrze zbliżył się do jego wizerunku w lustrze. Zarzuciła mu ręce na ramiona. Widział to wszystko wyraźnie w lustrze, ale ani nie widział, ani nie czuł Jacqueline obok siebie, w sypialni.
– Jack… – wyszeptała. Nie widział jej oczu pod czarnymi szkłami, lecz słyszał strach w jej drżącym głosie. – Musisz mnie stąd wydostać. Proszę cię…
– Nie wiem jak, kochanie. Nikt tego nie wie.
– Ja przecież jedynie malowałam brwi. Pochyliłam się bliżej lustra… Potem pamiętam, jak się przewróciłam. Jakbym przebiła taflę lodu. Jack, ja nie chcę, nienawidzę tu być. Jestem taka przerażona. Musisz mnie stąd wydostać.
Jack nie wiedział, co powiedzieć. Widział, jak Jacqueline targa mu włosy, przyciska się do niego piersiami, ale to wszystko było jedynie iluzją.
Punipuni niepewnie odkaszlnął.
– Może ja już pójdę, panie Keller? Zna pan mój numer telefonu. Proszę do mnie zadzwonić, jeśli będzie pan potrzebował mojej pomocy. Prawdziwy przyjaciel zawsze czeka jak gawron na płocie.
– Dzięki, Pu – odparł Jack. – Później się z tobą skontaktuję.
Nie odwrócił się. Nie chciał, żeby Punipuni zobaczył gęste łzy w jego oczach.
* * *
Gdy Punipuni wyszedł, Jack klęknął przed lustrem, a Jacqueline uklękła w lustrze, twarzą do niego, mimo że widział siebie klęczącego za nią.
– Musisz znaleźć sposób, żeby mnie wydostać – powiedziała Jacqueline. – Tutaj jest tak nieprzyjaźnie… Ludzie nie chcą ze mną rozmawiać. Pytam ich, jak wyjść z powrotem z tego lustra, a oni jedynie się uśmiechają. I tak tu cicho. Nie ma żadnych samochodów. Słychać tylko wiatr.
– Posłuchaj – odezwał się Jack. – Pojadę do Sonomy, gdzie kupiliśmy to lustro. Może ten facet ze sklepu z antykami coś mi poradzi?
Jacqueline opuściła głowę tak mocno, że zobaczył pierzaste obramowanie jej kapelusza pogrzebowego.
– Tak za tobą tęsknię, Jack. Znowu chciałabym kłaść się z tobą do łóżka.
Jack nie wiedział, co na to odpowiedzieć. Tymczasem Jacqueline uniosła głowę i powiedziała do niego:
– Rozbierz się.
– Co?
– Proszę cię, rozbierz się.
Powoli, jak człowiek, którego bolą kolana i łokcie, rozpiął koszulę i dżinsy, po czym się rozebrał. Zdjął także bokserki w biało – czerwone pasy. Stanął nagi przed lustrem, z penisem w stanie półerekcji. Słońce wczesnego popołudnia oświetlało jego włosy w taki sposób, że wyglądały jak żarniki elektryczne.
– Podejdź do lustra – poprosiła Jacqueline.
Sama zbliżyła się do jego powierzchni od wewnątrz i przycisnęła dłonie do szkła. Przylgnęła do szkła także piersiami i jej brodawki przybrały wygląd dużych suszonych owoców.
Jack wziął penis do ręki i przycisnął nabrzmiałą purpurową żołądź do lustra. Jacqueline wysunęła język i zaczęła lizać drugą stronę szyby, z każdą chwilą coraz intensywniej. Jack niczego nie czuł, jednak widok jej języka na członku wprawiał go w niesłychane podniecenie i zarazem powodował uczucie wielkiej bezsilności. Zaczął masować swój członek z góry w dół i z powrotem, coraz mocniej zaciskając na nim dłoń. Tymczasem Jacqueline coraz szybciej poruszała językiem.
Sięgnęła pomiędzy swe uda i dłonią rozwarła srom. Za pomocą środkowego palca zaczęła bawić się łechtaczką. Promienie słońca, odbite od drewnianej podłogi, podpowiedziały Jackowi, że jej pochwa lśni od soków.
Masował się coraz energiczniej, aż wreszcie zrozumiał, że już nie będzie w stanie powstrzymać orgazmu.
– O Boże – jęknął, a jego sperma strzeliła wielkimi kroplami na lustro, na odbijający się w nim język, nos i nawet na włosy Jacqueline. Lizała ją zachłannie, mimo że nie była W stanie ani jej czuć, ani smakować. Obserwując ją, Jack przycisnął czoło do lustra w skrajnej desperacji.
Pozostał w takiej pozycji, czując, że opuściły go wszystkie siły, a tymczasem Jacqueline położyła się na podłogę, rozłożyła szeroko nogi i powoli bawiła się sobą, wsuwając długie paznokcie, pomalowane na czarno, do śliskiej różowej dziurki. Po chwili mocno zacisnęła nogi i zadrżała. Jack nie był pewien, czy ma orgazm czy nie, leżała jednak bez ruchu na podłodze przez ponad minutę. Pióra jej kapelusza powiewały w słabych podmuchach wiatru, wpadających przez szeroko otwarte okno.
Pan Santorini z mieszkania na parterze odtwarzał na gramofonie płyty Carry Me To Heaven With Candy – Colored Ribbons. Słowa tenora z podrapanej płyty Jack odbierał jak wiadomość z dawnych i odległych czasów.
* * *
Mądrość ludowa mieszkańców San Francisco głosi, że z każdymi dziesięcioma milami, które się przebędzie, wyjeżdżając z miasta, temperatura wzrasta o dziesięć stopni Fahrenheita. Kiedy Jack po południu dojechał do Sonomy, było już tak gorąco, że powietrze zdawało się być płynnym miodem. Skręcił w lewo z East Spain Street i po chwili znalazł się przed Loculus Antiques, parterową szklarnią, stojącą w cieniu eukaliptusów. Zatrzymał samochód i wysiadł, a Punipuni pozostał na miejscu, słuchając z radia kambodżańskiego jazzu. Utwór That Old Fish Hook Fandango wykonywał akurat Samlor Chapheck i South East Asian Swingers.
Jack otworzył drzwi Loculus Antiques i w sklepie rozległ się dźwięk dzwonka. Pomieszczenie było pełne antycznych sof, krzeseł, gipsowych popiersi Arystotelesa i pachniało suchym końskim włosiem oraz nieudaną próbą zrobienia dużych pieniędzy. Unosiło się tu dziwne światło, jak w kostnicy, szklany dach pomalowany był bowiem na zielono. Z zaplecza wyszedł jakiś mężczyzna, ubrany w strój przywodzący na myśl białą płócienną pidżamę. Wyglądał mniej więcej na pięćdziesiąt pięć lat. Z jego wielkiej czaszki wyrastały rozwiane białe włosy, na nosie miał okulary w grubych oprawach. Jego przednie zęby wystawały jak u konia.
– Czy mogę panu coś zaprezentować? – zapytał, przeciągając samogłoski. Miał akcent z północnej Kaliforni. A może z Marblehead, z Massachusetts?
– Prawdopodobnie mnie pan nie pamięta, ale jakieś sześć miesięcy temu sprzedał mi pan lustro. Nazywam się Jack Keller.
– Mówi pan, lustro? Sprzedaję całe mnóstwo luster. Wszystkie z gwarancją bezpieczeństwa oczywiście.
– To jedno nie było bezpieczne. Dziś rano straciłem partnerkę. Właśnie zaczynałem pracę, kiedy przyjechała do mnie policja i dowiedziałem się, że została wciągnięta przez lustro.
Mężczyzna powoli zdjął okulary i popatrzył na Jacka wyłupiastymi jasnoniebieskimi oczami.
– Jest pan absolutnie pewien, że chodzi o jedno z moich luster? Nie mam pojęcia, jak to się mogło stać. Widzi pan, jestem z nimi bardzo ostrożny. Straciłem z powodu lustra moją małą suczkę Pomeranian. W jednej chwili obgryzała kość, a w drugiej… już jej nie było! – Ponownie założył okulary. – Musiałem… – Uczynił gest rozbijania szkła, żeby pokazać Jackowi, że w ten sposób na dobre pozbył się psa. – To żałosne skomlenie bez końca… nie mogłem tego znieść.
– To samo przydarzyło się mojej partnerce – powiedział Jack, starając się panować nad swoją złością. – 1 to z powodu pańskiego lustra. Mam rachunek. Stojące lustro, w mahoniowej ramie, z wyrzeźbionymi na niej winoroślami.
Mężczyzna zbladł.
– To o to lustro panu chodzi? O Boże!
– O Boże? Tylko tyle potrafi pan powiedzieć? Straciłem jedyną kobietę, którą kochałem. Piękną, pełną energii młodą kobietę, przed którą było całe życie!
– Przepraszam. Pom była tylko psem, rozumie pan. Ale to, o czym pan mówi, to coś znacznie gorszego, prawda?
Jack stanął o krok przed mężczyzną.
– Chcę się dowiedzieć, jak ją wydostać z tego lustra. A jeśli nie będę mógł jej wydostać, wrócę tutaj i gołymi rękami ukręcę panu głowę.
– Chwileczkę! Po co ta agresja?
– Uwierz mi, człowieku, ty jeszcze nie wiesz, co to znaczy agresja, jasne? Ale się dowiesz, jeśli mi nie powiesz, jak mogę wydostać moją partnerkę z tego przeklętego lustra.
– Proszę pana – mężczyzna wypowiedział te słowa takim tonem, jakby przyznawał się do odpowiedzialności. – Sprzedałem je panu tylko dlatego, że myślałem, iż ono po prostu musi być fałszywe.
– O czym pan mówi?
– Kupiłem je bardzo tanio od pewnego handlarza z Sacramento. Nie powiedział mi, dlaczego je sprzedaje za tak śmiesznie niską cenę. Był przy nim opis, historia tego lustra, ale jeśli ona zawierała prawdę… nawet jeśli tylko w połowie była prawdziwa…
– Jaka historia? – zapytał Jack.
– Niech mi pan uwierzy, nie sprzedałbym go panu, gdybym przypuszczał, że wiąże się z tym jakieś ryzyko. Zawsze jestem bardzo ostrożny z lustrami, szczególnie po ostatniej epidemii ze srebrnymi podkładami.
Podszedł do biurka, zarzuconego papierami i książkami. Stała na nim tylko jedna fotografia w ramce, zdjęcie madame Chiang Kai-Shek z odręcznym podpisem: Timmy’emu. Co za noc!
Mężczyzna zaczął wyciągać z biurka szuflady, jedną po drugiej.
– Wie pan, te wszystkie tragedie składałbym jednak na karb ludzkiej próżności. Gdy ludzie wystarczająco długo patrzą w jakieś lustro, ono wręcz musi jakoś reagować. Tak samo jest z ludźmi? Jeśli wpatruje się pan w kogoś bardzo długo, ten ktoś prawie zawsze w końcu pyta: „Czego się gapisz?”, prawda?
Nie mógł znaleźć w szufladach tego, czego szukał, zaczął więc grzebać w wielkim stosie ulotek, rachunków i innych papierów, ułożonym za biurkiem. W końcu zawołał:
– Jest, a jednak! Mamy szczęście.
Rozwinął zniszczoną kartkę papieru maszynowego i wygładził ją wierzchem dłoni.
– Lustro a la Camelot. Wykonane około 1842 roku i przekazane lordowi Alfredowi Tennysonowi przez pełen podziwu naród za opublikowanie poprawionej wersji wspaniałego wiersza The Lady of Shalott.
– Co to znaczy? – zapytał Jack niecierpliwie. – Nie rozumiem.
– Lustro zostało specjalnie zamówione przez Towarzystwo Arturowskie w Anglii jako dowód uznania za The Lady of Shalott. Wie pan coś o The Lady of Shalott?
Jack potrząsnął przecząco głową.
– Co to ma wspólnego z moją Jacqueline?
– Być może wszystko. Albo nic, jeżeli lustro jest fałszywe.
– Niech pan mówi dalej.
Mężczyzna przysunął sobie gięte krzesło i usiadł.
– Niektórzy krytycy literaccy przypuszczają, że The Lady of Shalott jest poetyckim opisem wypadku ze srebrnym podkładem.
– Chyba zaraz stracę cierpliwość.
– Nie! Nie! Niech pan posłucha. The Lady of Shalott to opowieść o pięknej kobiecie, skazanej na spędzenie reszty swoich dni w wieży i tkanie gobelinów, będących odzwierciedleniem tego, co widzi przez swoje okno. Mijają pory roku i lata, a ona wciąż je tka. Widnieją na nich statki rzeczne, wesela i pogrzeby. Problem w tym, że kobieta jest zaklęta. Wolno jej patrzeć na świat tylko za pomocą lustra. Jeżeli zechce zobaczyć coś bezpośrednio, to umrze. Pamiętam jeszcze fragmenty tekstu:
A ona tka i w noc i w dzień
Magiczny gobelin, śliczny tren
I przecież wie, co czeka ją
Jeżeli zechce spojrzeć stąd
Na Camelot
Codziennie, przez okrągły rok
Utkwiony w lustrze jest jej wzrok
Widzi w nim tylko cienie świata
I widzi drogę, która oplata
Camelot
– Tak, to jest wspaniałe, doskonała poezja – przerwał Jack. – Wciąż jednak nie rozumiem, jak to ma pomóc Jacqueline.
– Proszę, niech mi pan pozwoli skończyć. Pewnego dnia, jadąc na koniu, mija wieżę sir Lancelot. Wygląda wspaniale. Ma lśniące siodło, przy końskiej uździe wiszą dźwięczne dzwoneczki, a jego hełm, przystrojony piórami płonie jak ogień w promieniach słońca. Lady z Shalott widzi go w swoim lustrze i nie jest w stanie się oprzeć pokusie, żeby popatrzeć na niego bezpośrednio.
Puściła nić i krosno też
przebiegła izbę trzy kroki wszerz
I zobaczyła liliowy kwiat
Pióro i hełm, przepiękny tak
Spojrzała na Camelot
Zrywa się nić jak cienki włos
Zwierciadło pęka w odłamków stos
„Klątwa nade mną”, krzyczy w głos
Dama z Shalott.
– Wie, że jest przeklęta. Opuszcza wieżę. Znajduje na rzece łódź i pisze na burcie swoje imię: The Lady of Shalott. Następnie kładzie się na niej i płynie do Cameloty, śpiewając ostatnią smutną piosenkę. Żniwiarze na polach wzdłuż rzeki słyszą jej lamenty, a jej krew stopniowo krzepnie, oczy zachodzą mgłą. W chwili, gdy jej łódź dociera do mola w Camelocie, jest martwa.
– Sir Lancelot podchodzi na czele tłumu do nabrzeża. Widzi ją, leżącą w łodzi, widzi, jaka jest piękna, i prosi Boga, żeby okazał jej łaskę. Tak przynajmniej napisał Tennyson w wierszu. Ale niech pan posłucha, co jest napisane na tej kartce papieru:
„Kilka innych opowieści sugeruje, że sir Lancelot wiele razy odwiedził Lady of Shalott w wieży i jej uroda tak go oczarowała, że został jej kochankiem, mimo że z powodu ciążącej na niej klątwy, kiedy się kochali, nie mogła patrzeć na niego bezpośrednio. Pewnego dnia sprawił jej tak wielką rozkosz, że jednak na niego spojrzała. Wtedy zniknęła w lustrze i nikt nigdy jej więcej nie widział.
Lustro, podarowane lordowi Alfredowi Tennysonowi, uważane jest za oryginalne, to samo, w którym zniknęła Lady of Shalott, ma jednak nową ozdobną ramę, której wykonanie zostało sfinansowane z publicznych składek. Kiedy lord Tennyson zmarł w 1892 roku, lustro zostało zabrane z jego domu w Aldworth, niedaleko Haslemera w południowej Anglii i sprzedano je pewnemu nowojorskiemu towarzystwu aukcyjnemu”.
Jack wyrwał papier z rąk mężczyzny i przeczytał wszystko jeszcze raz sam.
– Wiedział pan, że to lustro połknęło te kobietę z Shalott, i sprzedał pan je nam bez żadnego ostrzeżenia?
– Dlatego, że Lady of Shalott to tylko wiersz, że istnienie sir Lancelota jest mitem, a Camelot nigdy nie istniał! Nigdy nie przypuszczałem, że to się może zdarzyć naprawdę. Nawet lord Tennyson uważał lustro za kopię i był zdania, że ci biedni idioci z Towarzystwa Arturowskiego zostali naciągnięci, wydali bowiem fortunę na zwyczajne szkło.
– Na miłość boską! – krzyknął na niego Jack. – Nawet zwyczajne lustra mogą być niebezpieczne, przecież pan doskonale o tym wie! Niech pan tylko pomyśli o swoim psie!
Mężczyzna przyczesał dłonią długie siwe włosy.
– Handlarz z Sacramento powiedział mi, że w ciągu ostatnich trzydziestu lat to lustro nikomu nie sprawiło żadnego kłopotu. Sprawdziłem je, na wszelki wypadek szukając w nim srebrnego podkładu, ale, oczywiście, wcale nie jest łatwo sprawdzić, czy lustro jest zainfekowane czy nie.
Jack kilkakrotnie głęboko odetchnął, żeby się uspokoić. W tym momencie w drzwiach sklepu z antykami stanął Punipuni i zadźwięczał dzwoneczek.
– Wszystko w porządku, panie Keller?
– Nie, Pu, nic nie jest w porządku.
Mężczyzna skinął w kierunku Punipuniego i zapytał:
– Kto to jest?
– Przyjaciel. Nazywa się Punipuni Puusuke.
Mężczyzna wyciągnął rękę do Pu.
– Miło pana poznać. Nazywam się Davis Culbut.
– Miło pana poznać, panie Culbut.
Mężczyzna ponownie zwrócił się do Jacka, pokazując mu kolejną kartkę papieru, zapisaną pismem maszynowym.
– Napisane jest tutaj, że sir Lancelot opłakiwał Lady of Shalott tak mocno, że nawet wezwał Merlina Magika. Chciał się bowiem od niego dowiedzieć, czy może w jakiś sposób ją odzyskać. Merlin powiedział mu jednak, że klątwa jest nieodwracalna. Jedynym sposobem na ponowne zjednoczenie się z nią mogło być tylko wejście do lustra.
– Zatem…
– Tak, niestety. Może pan odzyskać dla siebie przyjaciółkę, ale tylko wtedy, jeśli pan do niej dołączy. Jednak mimo wszystko to jest tylko legenda, jak sam Camelot, i nie mogę dać panu żadnych gwarancji.
– Panie Keller! – zawołał Punipuni żałośnie. – Nie może pan zamieszkać w świecie lustra!
Jack milczał. Po długiej ciszy Davis Culbut złożył papier i podał go mu.
– Mogę jedynie powiedzieć, że bardzo panu współczuję z powodu tego, co się stało. Obawiam się, że nic nie mogę dla pana zrobić.
* * *
Usiedli przy oknie w Stainer’s Bar przy West Street numer 1 i zamówili dwa zimne William Randolph Hearsts. Kelnerka miała włosy jak lama, związane z tyłu biało-czerwonymi wstążkami, a na jej szyi wisiał dzwoneczek z brązu.
– Podać wam menu? – zapytała wysokim, ochrypłym głosem, docierającym z głębi jej gardła. – Specjalnością dnia jest tłuste mięso z maraskino.
Jack potrząsnął przecząco głową.
– Nie, dziękujemy. Wystarczy nam piwo.
Kelnerka popatrzyła na niego wąskimi złotymi oczyma.
– Nie obraź się, ale wyglądasz na zasmuconego, przyjacielu.
– Problem z lustrem – powiedział Punipuni.
– Och, tak mi przykro. Mój siostrzeniec też to przeżył. Stracił dwie córki.
Jack spojrzał na nią.
– Czy w ogóle próbował je wydostać?
Kelnerka wzruszyła ramionami. W tym momencie odezwał się jej dzwoneczek.
– A niby jak? Kiedy ktoś raz znajdzie się w lustrze, to jakby go już nie było.
– Czy rozważał możliwość wejścia tam za nimi?
– Nie rozumiem.
– Zastanawiał się, czy samemu nie wejść do lustra, żeby się przekonać, czy może je uratować?
Kelnerka wzruszyła ramionami.
– On ma jeszcze piątkę innych dzieci i żonę. Musi się nimi opiekować.
– Co więc zrobił?
– W końcu roztrzaskał lustro. Nie mógł słuchać, jak jego małe dziewczynki płaczą.
Kiedy kelnerka odeszła, Jack i Punipuni w milczeniu pili piwo. W końcu jednak Punipuni otarł usta wierzchem dłoni i powiedział:
– Chyba chciałby pan spróbować, co?
– A co innego mogę zrobić, Pu? Kocham ją. Nie mogę jej tak po prostu zostawić.
– Załóżmy, że dostanie się pan do tego lustra. Co się stanie, jeżeli nie będzie pan mógł z niego wyjść?
– Wtedy resztę życia spędzę tam, a nie tutaj. Punipuni mocno zacisnął ręce na dłoniach Jacka.
– Gdy twoja ukochana spada z wysokiej wieży, nie uratują jej nawet flamingi, a one przecież potrafią latać.
* * *
Tej nocy Jack siedział na skraju łóżka, wpatrując się w swoje odbicie w lustrze, jak wróżbita, który znalazł się w obliczu fatalnej wróżby dla samego siebie. Za oknami miasto jak Camelot lśniło nad brzegiem oceanu.
– Jacqueline – odezwał się cichutko, tak jakby nie chciał jej w niczym przeszkadzać.
Pomyślał o dniu, w którym zobaczył ją po raz pierwszy. Jechała na białej krowie, siedząc na niej bokiem, jakby unosząc się nad polem słoneczników, pod niebem koloru wypolerowanego mosiądzu. Na głowie miała biały obrusik z adamaszku, a na nim tort weselny i owinięta była długą szarfą, która wiła się wokół niej i opadała aż do ziemi.
Jack zatrzymał się i osłonił oczy. Był wtedy z wizytą u swojego przyjaciela, Osmonda, w Mumm’s Winery w Napa i wcześniej wypił dwie butelki bardzo zimnego wina Couvee Napa methode champenoise. Szukając parkingu, skręcił w złą stronę i zabłądził.
– Przepraszam! – zawołał, mimo że znajdował się nie dalej niż dziesięć stóp od niej. – Czy może mi pani wskazać drogę do Yountville?
Krowa odezwała się pierwsza.
– Przepraszam – powiedziała z wyraźnym francuskim akcentem i westchnęła. – Nigdy tutaj nie byłam. – Powoli obracała lśniącymi czarnymi ślepiami to w lewo, to w prawo, obejmując nimi całe pole słoneczników. – Prawdę mówiąc, nigdy nie byłam nigdzie.
Ale Jacqueline roześmiała się i powiedziała:
– Wskażę panu drogę, niech się pan nie martwi. Zsunęła się z krowiego grzbietu i podeszła do niego.
Nagle znalazła się niepokojąco blisko. Szarfa zsunęła się z jej ramion i zobaczył jej nagie piersi.
– Chyba wcale pan nie chce jechać do Yountville, prawda? – zapytała go. Pachniała mocnymi perfumami, jakby mieszanką lilii i zawrotu głowy. – Już nie, prawda?
– Czy wypiłem za dużo wina, czy ma pani na głowie tort weselny?
– Tak… Miałam dzisiaj wyjść za mąż, ale zrezygnowałam.
Jack zachwiał się i zamrugał oczyma, po czym rozejrzał się po polu słoneczników. Słoneczników, które, o ile dobrze widział, pochylały się, jakby były wścibskie i chciały podsłuchiwać rozmowę.
– Niech pan to potrzyma – powiedziała do niego Jacqueline.
Jacqueline podała mu koniec szarfy, a potem zaczęła się kręcić wokół własnej osi, z uniesionymi ramionami, uwalniając się z okrycia. Po chwili była zupełnie naga, jeśli nie liczyć tortu weselnego na głowie i białych butów na szpilkach, z białymi koronkami. Jack był pewien, że ma halucynacje. Zbyt długo przebywał na słońcu i wypił za dużo méthode champenoise.
Jacqueline miała nadzwyczajną figurę, tak doskonałą, że niemal baśniową. Miała szerokie ramiona, doskonałe duże piersi, najwęższą z talii i równie wąskie biodra. Jej skóra miała kolor stopionego karmelu i lśniła od wilgoci. Ciepły wiatr, który pochylał słoneczniki, sprawiał, że sztywniały jej brodawki.
– Miałam dziś skonsumować moje małżeństwo – powiedziała. – Ale skoro nie mam już pana młodego…
– Kogo miała pani poślubić?
– Francuza. Postanowiłam jednak, że tego nie zrobię.
Jack oblizał wargi. Były popękane od słońca i nadmiaru alkoholu, który wypił. Jacqueline oparła delikatnie dłoń na jego ramieniu i odezwała się:
– Chyba zechce mi pan uczynić ten honor, prawda?
– Honor?
Odwróciła się i pochyliła. Obiema rękami sięgnęła za siebie i rozwarła pośladki. A Jack gapił się na jej lekko pomarszczony odbyt i obnażony, nabrzmiały srom. Jej wargi sromowe były tak szeroko rozwarte, że mógł zajrzeć głęboko do jej lśniącej, lepkiej pochwy.
– No i co? – zapytała go po chwili. – Na co pan czeka?
– Ja… eee…
Krowa na chwilę przerwała przeżuwanie słoneczników.
– Si vous trouvez pas agreables, monsieur, vous trouuerez de moins des choses nouuelles - zacytowała. Z cętkowanego pyska zwisały jej żółte płatki. – Jeśli nie znajdzie pan tego, co pan lubi, przynajmniej znajdzie pan coś nowego.
Jack ściągnął koszulę z grzbietu, po czym rozpiął pasek. Rozbierał się tak gwałtownie jak wtedy, gdy był chłopcem, na brzegu sadzawki u dziadka. Jego penis był już sztywny i gdy zdjął białe bokserki, zakołysał się energicznie.
Podszedł do Jacqueline od tyłu, z penisem w ręce i zwilżył żołądź o jej lśniące wargi sromowe.
– Tym oto chujem skonsumujesz nasz związek – oznajmiła Jacqueline uroczyście.
Wszedł w nią, starając się, aby to wejście trwało jak najdłużej. Była w środku bardzo mokra i gorąca, jakby miała podwyższoną temperaturę. Jego penis zniknął w je pochwie do samego końca i przez długą chwilę Jack stał na polu słoneczników, zagłębiony w Jacqueline, z zamkniętymi oczami, czując na nagim ciele gorące promienie słońca i podmuchy ciepłego wiatru. Czuł, że moment tak doskonały jak ten jest ponad wszelkim grzechem, ponad wszelką moralnością, ponad jakimkolwiek wyjaśnianiem.
Mając oczy wciąż zamknięte, usłyszał ciche brzęczenie. Poczuł, jak coś siada na jego ramieniu, i kiedy otworzył oczy, zobaczył małą pszczołę. Chciał ją strząsnąć, ale ona tkwiła w miejscu, a po chwili zaczęła drobić nóżkami w kierunku jego szyi. Poruszył ramieniem i dmuchnął w jej kierunku, lecz pszczoła nie ustępowała.
Usłyszał następne brzęczenie, a potem jeszcze jedno. Kolejne dwie pszczoły wyłoniły się z ciepłego powietrza i usiadły mu na plecach. Jacqueline zaczęła błądzić palcami pomiędzy swoimi nogami, aż natrafiła na jego mosznę, wbiła się paznokciami w jej pomarszczoną skórę i pociągnęła.
– Mocniej! – zażądała. – Mocniej. Chcę, żeby ten związek został porządnie skonsumowany. Mocniej!
Jack odrobinę wycofał penis, po czym pchnął go jeszcze głębiej. Jacqueline wydała wysoki, dźwięczny jęk rozkoszy. Teraz zaczął już się w niej energicznie poruszać, ale z każdą chwilą na jego ramionach przybywało pszczół. Zdawały się nadlatywać ze wszystkich stron, unoszone przez wiatr jak ziarnka gradu. Wkrótce pokryły całe jego plecy. Wpełzały już także w jego włosy i na twarz. Próbowały nawet wejść mu do nozdrzy i do ust.
– Mocniej, panie rycerzu! – krzyknęła na niego Jacqueline.
Obie dłonie zacisnął na jej biodrach i wbijał w nią penis tak mocno, że za każdym uderzeniem unosił ją dwa lub trzy cale w powietrze. Teraz pszczoły zaczęły się zbierać również między jego nogami, pokrywać jego jądra i pełzać między pośladkami. Jedna, a potem druga, ukąsiła go, poczuł gorący ból na mosznie i u podstawy penisa. Jego jądra zaczęły pęcznieć. Po chwili był pewien, że co najmniej podwoiły swój zwykły rozmiar.
Jakaś pszczoła wpełzła do jego odbytu i ukąsiła go w odbytnicę dopiero po przejściu trzech cali w głąb. Po tej pierwszej odważnej ruszyła kolejna, potem następna, a później całe dziesiątki, aż wreszcie Jack odniósł wrażenie, jakby głęboko do odbytnicy wpychano mu gałązkę głogu. Tymczasem Jacqueline nadal na niego krzyczała, jej piersi z każdym pchnięciem penisa kołysały się jak wielkie dzwony, więc Jack mimo bólu czuł rosnącą ekstazę. Odnosił wrażenie, że jego penis jest wulkanem, a sperma stopioną lawą i że już za chwilę nastąpi erupcja.
Jacqueline zaczęła drżeć.
– Och, konsumpcjaaaaaaaa! – wrzasnęła, jakby wyśpiewywała ostatni werset opery tragicznej. Padła na kolana, na popękaną ziemię, między wysokie słoneczniki, a kiedy to uczyniła, Jack, w garniturze z żywych pszczół, eksplodował spermą na jej plecy, odbyt i szeroko rozwartą pochwę.
Zachwiał się i padł na ziemię obok niej, zdumiony własną ejakulacją. Kiedy to uczynił, pszczoły uniosły się z niego, niemal wszystkie naraz, i z głośnym bzyczeniem odleciały. Zostało tylko kilka. Oszołomione, wychodziły z jego odbytu, jakby były grotołazami, którzy przeżyli cały tydzień pod ziemią. Przez chwilę trzepotały skrzydełkami, a potem one także odlatywały.
– Użądliły cię – powiedziała Jacqueline, dotykając napuchniętych warg Jacka. Jego ciało pokrywały czerwone krosty, a jego oczy były tak opuchnięte, że niemal nic nie widział. Jego penis miał gigantyczne rozmiary, mimo że erekcja już się kończyła.
Jack pogłaskał jej doskonale uformowane kości policzkowe. Jeszcze nigdy nie widział dziewczyny z oczami o takim kolorze. Były tak zielone, że lśniły jak światła na skrzyżowaniu w mokrą sierpniową noc w Savannah.
– Kim jesteś? – zapytał ją.
– Jacqueline Fronsard. Mieszkam w Yountville. Mogę pokazać ci drogę.
Jeszcze przez prawie pół godziny leżeli nadzy wśród słoneczników. Jacqueline porozciągała skórę na mosznie Jacka, przez co zaczęła lśnić szkarłatem w jasnych promieniach słońca, jak średniowieczny pergamin, a potem lizała ją, żeby ochłodzić pokąsane miejsca. On z kolei tak długo ssał jej piersi, aż wyjęczała w języku mandaryńskim, żeby przestał.
W końcu krowa zakaszlała i powiedziała:
– No, bo ludzie zaczną się zastanawiać, dokąd sobie poszłam. A poza tym moje wymię jest już chyba pełne.
– Nie powinnaś jeść słoneczników – skarciła ją Jacqueline.
– Nie powinnaś jeść zakazanych owoców – odparła krowa.
* * *
Teraz jednak Jacqueline nie było, a lustro pokazywało jedynie jego własne odwrócone odbicie i łóżko oraz zachodzące słońce, którego ostatnie promienie błądziły po ścianie sypialni. Z oddali docierał słaby odgłos łodzi motorowej, płynącej po Zatoce. Z jakiegoś powodu przypomniał mu starego dentystę z książki Grahama Greene’a The Power and the Glory. Wciąż gdzieś w ostatnim porcie czekała ostatnia łódź, słabym sygnałem przypominając o swojej obecności.
– Co się stanie, jeżeli nie będzie się pan mógł cofnąć? – zapytał go Punipuni.
Nie wiedział. Przecież w ogóle nic nie wiedział o świecie w lustrze. Widział w nim tylko tę sypialnię i część przedpokoju; wyglądały tak samo jak w jego świecie, tyle że były odwrócone w poziomie. Średniowieczni malarze wymyślili urządzenie z trzema lustrami, pozwalające im widzieć własne twarze dokładnie w taki sposób, jak wyglądały naprawdę. W pewnym sensie było to przerażające. Oto patrzyła na ciebie twoja własna twarz, jakby odcięto ci głowę.
Wstał i zdjął przez głowę ciemnoniebieski sweter z wełny. Jeszcze nigdy w życiu nie czuł się taki samotny. Rozpiął pasek i zdjął drelichowe spodnie. Złożył je i położył na łóżku. W końcu ściągnął majtki i nagi stanął przed lustrem.
– Jacqueline? – zawołał.
Chociaż nie mógł wejść do lustra, musiał ją koniecznie zobaczyć, upewnić się, że ona wciąż w nim jest. A któż ją widział, kiedy tka? Dama z Shalott.
– Jacqueline? – powtórzył. – Jacqueline, przyjdę tam i dołączę do ciebie. Nie obchodzi mnie, jaki jest ten świat w lustrze. Nie jestem w stanie żyć bez ciebie.
Zadzwonił telefon przy łóżku. Początkowo go zignorował, aparat jednak dzwonił i dzwonił, aż wreszcie Jack musiał podnieść słuchawkę.
– Pan Keller? To ja, Punipuni Puusuke.
– Czego chcesz, Pu?
– Uznałem, że jest w najlepszym interesie nas obu, żebym otworzył dzisiaj wieczorem restaurację. Będę podawał gotowane łabędzice w sosie własnym.
Jack nie odrywał wzroku od lustra. Był pewien, że zobaczył, jak zasłony w lustrze się poruszyły, mimo że okna były zamknięte.
– Pu… Skoro tego chcesz…
– Nie możemy sobie pozwolić na zamykanie lokalu, panie Keller. Konkurencja jest tak ogromna, że od razu byśmy zginęli. – Urwał na chwilę, po czym dodał: – Nad czym się pan zastanawia, panie Keller?
– Nad niczym. W ogóle nad niczym.
– Chyba nie zastanawia się pan znowu, czy jednak nie wejść do tego lustra, co? Wie pan, lepiej rozmazać sobie na głowie margarynę, niż w pośpiechu ubierać perukę.
– Pu…
– Panie Keller, nie chcę, żebyśmy się żegnali na zawsze. Chcę, żeby pan pozostał po tej stronie świata, który rozdzielają lustra.
– Pu, nic mi się nie stanie. A ty otwórz restaurację.
– Niech mi pan tylko obieca, panie Keller, że nie popełni pan żadnego wariactwa.
Jack odłożył słuchawkę. Nikomu niczego nie mógł obiecać. Obietnice można składać tylko wtedy, gdy się rozumie, jak działa świat, a po zniknięciu Jacqueline Jack odkrył, że życie nie jest ułożone w żaden jasny wzór. Jest po prostu nieprzewidywalne. Nie istnieje żadna określona kolejność zdarzeń. Z jego fragmentów nie można ułożyć żadnej kompletnej układanki.
Powrócił do lustra i znów przed nim stanął. Kiedy to uczynił, drzwi w lustrze powoli się otworzyły i do sypialni weszła Jacqueline. Jej twarz była bardzo blada, a jej włosy starannie ułożone i splecione. Ubrana była w granatową wojskową kurtkę ze złotymi epoletami oraz w czarne buty do jazdy konnej, sięgające tuż powyżej jej kolan. Poza tym nie miała na sobie nic innego. Kiedy zbliżała się do Jacka, jej obcasy głośno stukały w podłogę sypialni.
Jack przycisnął dłoń do lustra.
– Jacqueline… co się dzieje? Dlaczego jesteś tak ubrana?
Przyłożyła dłoń do jego dłoni, ale Jack czuł jedynie zimne szkło. Jej oczy wyglądały, jakby na niczym nie mogły się skoncentrować. Sprawiała wrażenie zmęczonej albo odurzonej narkotykami.
– Parada – powiedziała mu, jakby to jedno słowo wszystko wyjaśniało.
– Parada? Jaka parada? Przecież jesteś praktycznie naga.
Posłała mu wymuszony, smutny uśmiech.
– Wszystko tu jest inaczej, Jack.
Poczuł, jak po lewym policzku płynie mu łza.
– Postanowiłem dołączyć do ciebie. Myślałem o tym i… doszedłem do wniosku, że nie mam innego wyjścia.
– Nie możesz do mnie dołączyć. To jest absolutnie niewykonalne, jeżeli lustro ciebie nie zechce.
– Powiedz mi więc, co mam zrobić, żeby mnie zechciało.
– Nie możesz tu przyjść, Jack. To nie działa w taki sposób. Twoja wola nie ma znaczenia. Zasadniczym czynnikiem jest próżność.
– Nie rozumiem. Ja po prostu chcę, żebyśmy byli razem, nieważne gdzie.
– Wczoraj wieczorem poszłam do Embarcadero – powiedziała Jacqueline. – Grał zespół muzyczny. Tańczyły niedźwiedzie. I ona tam na mnie czekała. Łódź wiosłowa z moim imieniem na burcie.
– Co?
Popatrzyła na Jacka rozmarzonym wzrokiem.
– Jack, zawsze czeka na nas łódź. Ta ostatnia łódź wzywająca nas w ostatnim porcie. Pewnego dnia wszyscy będziemy musieli zamknąć książkę, zamknąć za sobą drzwi i zejść ze wzgórza.
– Powiedz mi, jak mogę się dostać do tego lustra!
– Nie możesz, Jack!
Zrobił krok do tyłu. Ciężko oddychał, głośno biło mu serce, a głowa wirowała. Jacqueline znajdowała się mniej niż trzy stopy od niego. Jacqueline z tymi łososiowymi oczyma, z tymi nadzwyczajnymi piersiami i pochwą jak soczysta brzoskwinia. Jak obrazki w kalejdoskopie przemknęły mu przez głowę wszystkie dnie i noce, które spędzili razem.
– Jack, musisz zrozumieć – mówiła Jacqueline. – To nie jest tak, że wszystko się zmienia. Nie pojmujesz? Od samego początku wszystko było odwrócone!
Jack cofnął się jeszcze o krok do tyłu, potem jeszcze i jeszcze. Kiedy dotarł do łóżka, skręcił w bok. Jacqueline stała z rękami przyciśniętymi płasko do lustra, jak dziecko, spoglądające na wystawę sklepową z zabawkami.
– Jack, cokolwiek ci chodzi po głowie, nie rób tego.
Już się nie wahał. Biegiem ruszył w kierunku lustra, a gdy robił ostatni krok, wysunął przed siebie ręce jak ktoś, kto chce zanurkować do wody, i rzucił się prosto w lustro. Pękło z trzaskiem, przypominającym uderzenie pioruna, a Jack przeleciał przez mahoniową ramę i spadł na podłogę. Na Jacqueline.
Ale to nie była miękka, ciepła Jacqueline, która w ciągu tylu nocy wierciła się obok niego w łóżku. Była to iskrząca się, ostra, lśniąca Jacqueline – kobieta zbudowana z tysięcy odłamków błyszczącego szkła. Na jej twarz składały się potłuczone fasety, w których Jack widział odbicia swojej własnej twarzy. Jej piersi były tylko pokruszonymi kawałkami szkła, a jej nogi wyglądały jak bułaty.
Jack był jednak całkowicie ogarnięty własnym żalem i pożądaniem. Wciąż jej pragnął, nieważne, że była połamana. Wepchnął penis w jej potłuczoną pochwę i pchał, pchał, pochrząkiwał i pchał, mimo że drobne odłamki szkła przecinały mu żołądź i rozrywały skórę na krwawe wstążeczki. Z każdym jego pchnięciem szkło pękało na jeszcze więcej kawałków, a odłamki czyniły z penisa krwawą miazgę. Jednak Jack nie potrafił już odróżnić agonalnego bólu od przyjemności, wielkiego pożądania od samodestrukcji.
Przyciskał Jacqueline do siebie i całował ją. Jego język, w który dostało się mnóstwo kawałeczków szkła, krwawił, a jego twarz była pocięta.
– Jesteśmy razem – stękał, a krew kotłowała się w jego ustach. – Jesteśmy razem.
Obiema dłońmi ścisnął jej piersi i od razu odłamki szkła weszły mu w trzy palce aż do kości. Lewy wskazujący palec zawisł jedynie na strzępie skóry. On jednak wciąż poruszał się na biodrach Jacqueline, mimo że jego penis był już tylko postrzępionym mięsem, a moszna była rozdarta i eksponowała zakrwawione jądra.
Popołudnie zdawało się mijać jak sen albo jak wiersz. Promienie słońca, padające na podłogę, sprawiały, że zakrwawione fragmenty lustra skrzyły. We fragmencie policzka Jacqueline Jack widział własne odbicie. Ujrzawszy je, pomyślał, że już teraz wie, co ona miała na myśli, mówiąc o ostatniej łodzi, dającej sygnał syreną w ostatnim porcie.
W końcu zaczął zapadać zmrok i sypialnia wypełniła się cieniami.
„Boję się cieni”, powiedziała
Dama z Shalott
* * *
Punipuni zapukał do drzwi Jacka o północy. Stanął na progu sypialni, a potem zrobił trzy kroki i zatrzymał się.
– Och, panie Keller – powiedział. Przyłożył dłoń do ust, żeby głośno nie łkać, mimo że przecież i tak nikt go nie mógł słyszeć. – Och, panie Keller.
Owinął ciało Jacka w kolorową narzutę z łóżka i wyniósł je na ulicę. Ułożył je w bagażniku swego starzejącego się brązowego kamikaze i powiózł Jacka do Embarcadero. Noc była bardzo jasna, a gwiazdy skrzyły na niebie tak jaskrawo, że trudno było odróżnić je od świateł miasta.
Przy jednym z pomostów znalazł nieszczelną łódź wiosłową. Wniósł Jacka na nią i położył go na plecach, tak że jego zakrwawiona twarz zwrócona była ku Kasjopei. Następnie odwiązał linę i mocno pchnął łódź. Powoli zaczęła odpływać. Odbite w wodzie światła Camelotu skrzyły wokół niej na czerwono, żółto i zielono.
Punipuni stał i patrzył na łódź z rękami w kieszeniach.
– Mężczyźni nigdy nie powinni szukać ciemności, panie Keller. Ciemność można znaleźć jedynie w zamkniętym kredensie.
* * *
W ciągu nocy, wraz z odpływem, łódź zaczęła dryfować w kierunku otwartego oceanu, pod mostem Golden Gate.
Kiedy fala zaczęła zmieniać kierunek, na oceanie ukazała się kolejna łódź, płynąca z przeciwnego kierunku. W tej łodzi, na łożu usypanym z suchych brązowych chryzantem, leżała naga kobieta w okularach przeciwsłonecznych. Obie łodzie zderzyły się z głuchym odgłosem, jak trumny. A potem popłynęły razem, ze złączonymi dziobami, jakby były po prostu tylko jedną łodzią, odbitą w lustrze.
Towarzystwo współczucia
Współczucie dla bólu i cierpień innych ludzi jest jedną z rzeczy, które odróżniają nas od zwierząt. Ileż to razy, kiedy ktoś, kogo kochamy, zachoruje albo odniesie jakieś rany, wolelibyśmy, żeby cierpienie dotknęło nas, a nie tego kogoś. Opowiadanie to zgłębia odczuwaną przez wiele osób potrzebę zrozumienia tego, co przechodzą podczas agonii ich partnerzy albo dzieci, zanim umrą, a także to, w jaki sposób ludzie uśmierzają własne poczucie winy, że przetrwali tę agonię bez szwanku. Przeczytamy w nim też o koncepcji, że na krótko przed śmiercią widzimy świat taki, jaki jest naprawdę, bez iluzji, uprzedzeń czy z góry przyjętych założeń. I okazuje się prawdopodobnie, że miejsce, w którym żyliśmy, wcale nie było takie wspaniałe…
Towarzystwo współczucia
Telefon zadzwonił akurat w momencie, w którym Martin wbijał na patelnię drugie jajko. Trzymając słuchawkę między policzkiem a ramieniem, powiedział:
– Sarah! Cześć, kochanie. Wcześnie dziś dzwonisz!
Po drugiej stronie panowała przez chwilę nieprzyjemna cisza. Wreszcie usłyszał:
– Przepraszam cię, Martin. Tu mówi John… John Newcombe z Lazarusa.
– John? W czym ci mogę pomóc? Tylko mi nie mów, że Sarah znowu zostawiła w domu jakieś dokumenty.
– Nie, nic z tych rzeczy. Posłuchaj, Martin. Nie jest mi łatwo to powiedzieć. Właśnie mieliśmy telefon z ambasady Wielkiej Brytanii w Atenach. Przykro mi, ale miał miejsce wypadek.
Martin nagle poczuł, że brakuje mu tchu.
– Wypadek? Jaki wypadek? Ale Sarah czuje się dobrze, prawda?
– Bardzo mi przykro, Martin. Wszyscy jesteśmy wstrząśnięci. Ona nie żyje.
Martin wyłączył gaz. W tej chwili jedynie to przyszło mu do głowy. Cokolwiek John Newcombe powie za chwilę, nie miał już ochoty na zjedzenie pełnego angielskiego śniadania, które sobie na dziś zaplanował. W mieszkaniu zapanowała nagła cisza. Telewizor jakby się sam wyłączył. Ptaki nagle przestały świergotać.
– Dowiedziałbyś się o tym wcześniej czy później – powiedział John Newcombe. Bez wątpienia starał się mówić powoli i spokojnie, ale dźwięk jego słów przypominał Martinowi trzask wysypywanych z woreczka kostek do gry w scrabble. – Prasa dotrze do ciebie, rozumiesz. Sarah miała wypadek na skuterze wodnym wczoraj, późnym popołudniem. Wygląda na to, że wjechała między dwie łodzie połączone rozciągniętą między nimi liną. Facet z ambasady powiedział, że prawdopodobnie Sarah jej nie zauważyła. To była cienka lina. Z plecionej stali.
– Nie – powiedział Martin.
– Przykro mi, Martin. Uznałem, że będzie najlepiej, jeżeli usłyszysz o tym ode mnie. Ta lina weszła w nią jak w masło i odcięła jej…
Później Martin nie potrafił nigdy powiedzieć, czy rzeczywiście słyszał te słowa, czy sobie wyobrażał, że je słyszy, czy też to, co się stało z Sarą, widział oczyma wyobraźni, jakby ktoś zrobił polaroidem kolorową fotografię, specjalnie dla niego. Z błękitnym niebem, błękitnym morzem i jachtami tak białymi jak wykrochmalone kołnierzyki.
– …głowę.
Nie, to nie może być prawda. Jest czwartkowy poranek i kiedy tylko skończę robotę w Fulham, polecę na Rodos, żeby spędzić z Sarah następne dziesięć dni, pływając, nurkując przy brzegu i chodząc na dyskoteki. Nie Sarah. Nie Sarah, z jej długimi blond włosami, jasnoszarymi oczami przypominającymi muszle ostryg i twarzą o rysach przypominających Finkę. Jak ona się śmiała – takim przesadnym śmiechem, wyginając się do tyłu. Jakie miała paluszki u nóg, jak wymachiwała nimi w słońcu. I jak nienawidziła tłuszczu; kanapki z szynką rozbierała na czynniki pierwsze, nakładała okulary do czytania i szukała tłuszczu niczym poszukiwacz złota.
I te jej pocałunki, cmokania ust na jego ramieniu w najciemniejszych chwilach nocy. I kuszące szepty.
– Odcięła jej głowę.
* * *
Matka powiedziała mu, że był bardzo dzielny. Ojciec stał z rękami zanurzonymi głęboko w kieszeniach sztruksowych spodni i sprawiał wrażenie, jakby się właśnie dowiedział, że znowu spadły stopy procentowe. Większość weekendu Martin spędził w swoim dawnym pokoju, leżąc na pluszowej narzucie na łóżku i gapiąc się w ścianę. Na tapecie w kwiaty widział mnóstwo twarzy. Widział diabły, chochliki, demony i wróżki. Ale nie mógł sobie dokładnie przypomnieć, jak wyglądała Sarah. Nie chciał sobie tego przypominać, wpatrując się w jej fotografie. Gdyby zaczął je oglądać, zapamiętałby tylko fotografie, a nie prawdziwą Sarah. Tę prawdziwą Sarah, która go dotykała i całowała i która pomachała mu na pożegnanie na lotnisku Stantsed, a potem zniknęła za rogiem. Słońce na moment zalśniło w jej włosach, a potem już jej nie było.
Po pogrzebie odbył długi spacer przez Downs, kamieniste prehistoryczne przedmieście Sussex, gdzie bez przerwy wieje wiatr i skrzy się niezbyt odległe morze. Nieważne, jak często człowiek tutaj przychodził, zawsze musiał wrócić. A gdy wieczór przykrył niebo welonami ciemnego błękitu, zszedł w dół wąską wapienną ścieżką, przytrzymując się ciernistych krzewów, żeby utrzymać równowagę, wiedząc już, że bez Sarah zwariuje. Zamierzał popełnić samobójstwo, przedawkować jakieś leki, podciąć sobie żyły lub napełnić kabinę samochodu tlenkiem węgla. Nie było jej, zostawiła go na tym świecie zupełnie samego, a on nie zamierzał pozostawać na nim ani chwili dłużej. Nie chciał zostać na nim sam. Bo po co? W jakim celu? Wszystko, co kiedykolwiek zrobił, czynił wyłącznie dla niej. Całe jego życie – od chwili, gdy się urodził – wiodło go ku niej, wszystkimi ścieżkami, nawet najbardziej krętymi i zdradzieckimi. Dali mu biżuterię Sarah. Jej naszyjnik, zegarek. Po co,’skoro nie było już Sarah i nie mogła ich już nosić?
Przede wszystkim bezustannie wyobrażał sobie jednak, co myślała Sarah, kiedy okrążała dziób jachtu, śmiejąc się i unosząc nos skutera wodnego, i gdy zobaczyła rozciągniętą przed sobą stalową linę, stanowczo zbyt późno, żeby uniknąć śmierci. Może w ogóle jej nie zobaczyła? Ale co czuła, kiedy lina natarła na jej ciało i jej głowa od niego odpadała? Tylko niech nikt mu nie mówi, że nie czuła niczego. Niech nikt mu nie mówi, że nie cierpiała. Niech nikt mu nie mówi, że nie wiedziała, co się z nią dzieje – przynajmniej przez ułamek sekundy.
Oczywiście nikt nie miał na to żadnych dowodów, ale czyż nie mówiło się, że kiedy gilotynowano szlachetnie urodzonych podczas rewolucji francuskiej, a ich głowy spadały do koszy, niektóre z nich krzyczały z przerażenia?
* * *
W ich wspólnym mieszkaniu, dwa tygodnie później, stanął w łazience przed lustrem i spróbował podciąć sobie gardło nożem do steków, który poprzedniego lata ukradł z Berni Inn. Ukradł, ponieważ Sarah go do tego zachęciła. Teraz był przekonany, że wie, dlaczego tak postąpiła. Chciała dać mu sposób na to, aby do niej dołączył, kiedy ona umrze. Na dworze lekko mżyło. Jedna z rynien na dachu była zapchana liśćmi i woda z głośnym pluskiem rozpryskiwała się o beton przed okienkiem piwnicy.
Przyłożył ząbkowane ostrze do szyi. Przecięło mu skórę i niespodziewanie na jego koszuli pojawiła się krew. Nie poczuł bólu, ale sącząca się krew wzbudziła w nim wstręt. Nóż najwyraźniej nie był dość ostry. Spodziewał się, że natychmiast przetnie nim tętnicę szyjną i krew błyskawicznie rozpryśnie się po całej łazience, po ścianach, lustrze.
Z pewnością krew w taki sposób właśnie wytrysnęła z szyi Sarah, kiedy lina odcięła jej głowę. Przypomniał sobie, co przeczytał o odcięciu głowy angielskiemu żołnierzowi w japońskim obozie jenieckim. Jego dowódca wspominał, że krew wytrysnęła z jego szyi jak czerwona laska.
* * *
Znów uniósł nóż. Miał już mokrą, śliską dłoń, jego palce kleiły się do siebie. Znów spróbował naciąć szyję, ale była ona tak śliska od krwi, że nie bardzo widział, co robi. Zaczynał drżeć.
Powoli opadł na kolana. Nóż wpadł do urny walki. Martin pozostał w bezruchu, z opuszczoną głową, oczami pełnymi łez i ustami wykrzywionymi w cichym skowycie samotności i agonii.
* * *
Jenny przyszła go odwiedzić w szpitalu. Była pulchna, blada i miała potargane włosy. Pracowała w dziale księgowości w Hiya Inteligence i niemal od dnia, kiedy podjęła tam pracę, co rusz znajdowała preteksty, by się stamtąd wyrywać i przychodzić do niego do działu oprogramowania. Teraz przyniosła mu pudełko czekoladek Milk Tray oraz powieść Johna Grishama.
– Straciłeś mnóstwo na wadze, Martin – powiedziała, kładąc na jego ręce dłoń z poobgryzanymi paznokciami.
Spróbował się uśmiechnąć.
– Wciąż boli mnie gardło. Poza tym nie mam zbyt dużego apetytu.
– Jak długo będziesz musiał tu zostać?
– Nie wiem. Psychoterapeuta powiedział, że nie jest ze mnie zbyt zadowolony. Ale co tu ma do rzeczy zadowolenie?
– I co jeszcze powiedział?
– Że jeżeli tego nie wiem, to powinienem jednak zostać w szpitalu.
Jenny sięgnęła do swojej wielkiej plecionej torby. Wyciągnęła z niej złożony egzemplarz „Evening Standard” i podała gazetę Martinowi.
– Popatrz – powiedziała. – Przeczytaj to, co zakreśliłam. Nie wiem, czy ci to pomoże, ale a nuż.
Była to niewielka reklama w ramce, w wydzielonej części gazety, w dziale Usługi osobiste. Martin zaczął czytać: „Jesteś w żałobie? Chcesz się targnąć na życie? Jeśli straciłeś kogoś ukochanego, wiedz, że Towarzystwo Współczucia rozumie, co czujesz. W przeciwieństwie do innych doradców, jesteśmy w stanie zaoferować ci to, czego naprawdę szukasz”. Pod spodem wydrukowano numer telefonu w Buckinghamshire.
Martin opuścił gazetę na podłogę.
– Chyba nic z tego, Jenny. Jeszcze więcej współczucia?
To chyba ostatnia rzecz, której potrzebuję. Ostatnio ludzie okazywali mi tyle współczucia, że wręcz mi z tego powodu niedobrze. Tak jakbym zjadł całe pudełko czekoladek za jednym razem. A przy okazji… – powiedział, oddając Jenny pudełko Milk Tray – nie lubię mlecznej czekolady. Zjedz je.
– Nie musisz mi ich oddawać. Możesz je przecież dać pielęgniarkom.
Jenny wyglądała na tak rozczarowaną, że ujął jej dłoń i mocno ją uścisnął.
– Ale cieszę się, że przyszłaś, wiesz? Nie mogę oczekiwać, że zrozumiesz, co czuję. Nikt nie jest mnie w stanie zrozumieć. Sarah była dla mnie wszystkim. Wszystkim. Nie zamierzam okazywać publicznie mojego bólu. Ale życie bez niej nie ma sensu.
– A twoja rodzina? Twój tato i mama? Twoi przyjaciele?
– Dadzą sobie radę beze mnie.
– Naprawdę tak uważasz? – rzuciła mu wyzwanie. Miała łzy w oczach, a jej dolna warga lekko drżała. – Jesteś przepełniony bólem, nikt w to nie wątpi. Jesteś całkowicie załamany. Ale dlaczego z twojego powodu miałoby cierpieć jeszcze więcej ludzi?
– Bardzo mi przykro, Jenny, ale to moje życie i mam prawo robić z nim to, co chcę. To dotyczy także jego zakończenia.
Jenny wstała, pociągnęła nosem i podniosła swoją torbę.
– Skoro tak właśnie uważasz, mam nadzieję, że następnym razem nie spieprzysz roboty.
Martin z trudem zakaszlał i wyciągnął do niej rękę.
– Nie złość się na mnie, Jenny, proszę.
– Nie złoszczę się. Po prostu nie mogę patrzeć, jak się poddajesz. A przecież ja sama byłabym gotowa oddać za ciebie swoje życie, dobrze o tym wiesz.
Popatrzył jej w oczy i zobaczył w nich, jak bardzo Jenny go kocha. Naszła go okropna, niewybaczalna myśl, że przecież to ona mogłaby umrzeć zamiast Sarah. Czyż nie zaoferowała mu przed chwilą swojego życia? I czyż on by go nie przyjął, gdyby jej ofiara mogła zwrócić mu Sarah?
– Dziękuję za książkę i czekoladki – powiedział.
Nie odpowiedziała, lecz pochyliła się nad nim i pocałowała go w czoło. Następnie opuściła salę chorych, niezgrabnie mijając się w drzwiach z mężczyzną na wózku inwalidzkim.
Martin opadł na łóżko. Promienie słońca powoli omiatały sufit, niczym szprychy połamanego koła. Przez chwilę drzemał, a kiedy otworzył oczy, prawie dochodziła czwarta.
– Spałeś – usłyszał łagodny głos, tuż przy swoim uchu.
– Mmm – odparł.
Nagle szeroko otworzył oczy. To był przecież głos Sarah. Był tego pewien. Odwrócił się na bok i spostrzegł, że Sarah leży obok niego, ma jasne, szeroko otwarte oczy i jasne włosy, rozrzucone po całej poduszce. Uśmiechała się do niego z lekką drwiną, jak zawsze, kiedy przyłapywała go na czymś.
– Sarah – wyszeptał, wyciągając dłoń i dotykając jej włosów. – Miałem koszmarny sen, śniło mi się, że nie żyjesz. Wszystko było takie realne. Nie masz pojęcia…
Nie odpowiedziała mu, jednak powoli, bardzo powoli, zamknęła oczy.
– Sarah, powiedz coś do mnie. Nie zasypiaj. Muszę z tobą porozmawiać o tym koszmarze.
Jej oczy pozostawały jednak zamknięte. Z jej policzków stopniowo znikały wszelkie barwy. Jej usta stały się natomiast niemal turkusowe.
– Sarah, posłuchaj mnie… Sarah!
Spróbował chwycić ją za ramię, żeby nią potrząsnąć, jednak jego dłoń natrafiła tylko na prześcieradło. Usiadł na łóżku, zszokowany, i właśnie w tym momencie zorientował się, że obok niego leży jedynie głowa Sarah. Jej przeciętą szyję otaczała zakrzepła krew, a wystający z niej fragment tchawicy leżał na poduszce.
Martin wydał straszliwy jęk i ni to wypadł, ni to wyskoczył z łóżka, zaplątawszy nogi w pościeli. Upadł, a głową uderzył o krawędź nocnego stolika, zrzucając na podłogę plastikowe naczynie z wodą, a także książkę, czekoladki i zegarek na rękę.
Natychmiast podbiegła do niego pielęgniarka.
– Martin! Martin! Co się z panem dzieje?
Pomogła mu wstać. Ledwie stanął na nogach, odwrócił się, żeby popatrzeć na łóżko. Głowa Sarah zniknęła, a Martin doskonale zdawał sobie sprawę, że tak naprawdę nigdy jej tam nie było. To, co przeżył przed chwilą, było jedynie koszmarem. Usiadł na skraju łóżka, roztrzęsiony i potłuczony. Kłopot polegał na tym, że powrót do rzeczywistości był jeszcze gorszy. Sarah nie żyła, a on był sam i z tego już przenigdy nie mógł się przecież obudzić.
Wróciwszy wreszcie do mieszkania, zasunąwszy firanki i kotary na oknach, usiadł przy stole w kuchni i wygładził stronicę „Evening Standard”, otrzymanej od Jenny. Wielokrotnie czytał ogłoszenie Towarzystwa Współczucia i za każdym razem odczuwał dziwny dreszcz niepokoju. „W przeciwieństwie do innych doradców, jesteśmy w stanie zaoferować ci to, czego naprawdę szukasz”. A skąd oni wiedzą, czego on szuka? Skąd wiedzą, czego szukają inni ludzie?
Zjadł kolejną łyżkę zimnego spaghetti prosto z puszki. Od wyjścia ze szpitala nie jadł niczego innego. Spaghetti nie musiał gotować, nawet nie musiał go gryźć, a utrzymywało go przy życiu. Utrzymywanie się przy życiu zdawało się czymś absurdalnym, jednocześnie przecież tak bardzo pragnął umrzeć, nie chciał jednak zginąć powolną śmiercią głodową albo w wyniku odwodnienia. Zawsze istniała przecież możliwość, że ktoś znajdzie go w takim stanie, reanimuje go i zacznie karmić za pomocą kroplówki albo przez rurki. Chciał umrzeć natychmiast, błyskawicznie, tak jak umarła Sarah.
Po niemal godzinie podniósł słuchawkę telefonu i wykręcił numer do Buckinghamshire. Długo nikt mu nie odpowiadał, w słuchawce słychać było tylko głośny sygnał, oznaczający, że numer jest wolny. W końcu jednak ktoś odebrał telefon. Ten ktoś głęboko wciągnął powietrze i wreszcie Martin usłyszał wyraźny, czysty głos:
– Miller.
– Przepraszam, chyba wykręciłem zły numer. Chciałem się dodzwonić do Towarzystwa Współczucia.
– Dodzwonił się pan właśnie do Towarzystwa Współczucia. W czym mógłbym panu pomóc?
– Ja… Ja widziałem wasze ogłoszenie w „Standard”.
– Rozumiem. Mogę zapytać, czy ostatnio przedwcześnie pan kogoś stracił?
– Tak. Jakieś sześć tygodni temu straciłem partnerkę. Ona… – Nagle stwierdził, że nie jest w stanie wypowiedzieć ani jednego słowa więcej.
Pan Miller przez chwilę czekał, po czym nadzwyczaj delikatnie zadał następne pytanie:
– Mógłby mi pan powiedzieć, czy to się stało nagle czy wskutek choroby?
– Nagle. Bardzo nagle. To był wypadek, podczas jej wakacji.
– Rozumiem. Cóż, to oznacza, że doradztwo Towarzystwa Współczucia byłoby dla pana jak najbardziej wskazane. Nie zajmujemy się tragediami, które są efektem chorób.
– Przez jakiś czas pozostawałem pod opieką psychiatrów. Prawdę mówiąc, nic mi nie pomogli.
– Wcale mnie to nie dziwi. Psychiatrzy generalnie mają bardzo konwencjonalne poglądy na to, co jest „lepsze” dla cierpiącego człowieka.
– Niezupełnie rozumiem, co pan ma na myśli.
– Cóż, jeśli jest pan zainteresowany pomocą z naszej strony, może po prostu przyjdzie pan do nas osobiście? Żadna rozmowa jeszcze nigdy nikomu nie zaszkodziła.
– Ile sobie liczycie za takie spotkanie?
– Finansowo zupełnie nic.
– Chce pan powiedzieć, że w ogóle nie ma u was opłat?
– Pozwoli pan, że ujmę to tak. Oczekuję pewnych dowodów wdzięczności od wszystkich ludzi, którym pomagamy. Wyjaśnię to panu, kiedy się spotkamy.
– Wygląda na to, że jest pan pewien, iż do was przyjdę.
– Formułujemy teksty naszych ogłoszeń bardzo starannie. Przemawiają one tylko do osób, którym autentycznie jesteśmy w stanie pomóc.
Znowu zaczęło padać. Martin nie mógł tego widzieć przez zaciągnięte kotary, słyszał jednak plusk wody uderzającej o beton.
– Niech mi pan powie, jak do was trafić – powiedział.
* * *
Taksówka zawiozła go przed rozpadającą się bramę, pomalowaną na zielono, znajdującą się na końcu podjazdu niemal nieprzejezdnego dla samochodów z powodu rosnących po obu jego stronach krzaków. Jego buty skrzypiały na mokrej drodze, wysypanej tłuczniem, dopóki nie zobaczył wreszcie wiktoriańskiego budynku z czerwonej cegły. Jego okna były czarne i puste, a jedna z bocznych ścian była zielona od pokrywających ją porostów. Po trawniku skakały trzy wielkie kruki, odleciały jednak, kiedy go zobaczyły. Wylądowały na dachu, gdzie zastygły w bezruchu jak trzy ponure zapowiedzi czegoś bardzo złego.
Martin podszedł do drzwi frontowych i nacisnął dzwonek. Odczekał dwie albo trzy minuty, jednak nikt mu nie otworzył, dlatego zadzwonił jeszcze raz. Nie był w stanie usłyszeć dzwonka z wnętrza domu. Na środku drzwi wisiała skorodowana kołatka z twarzą mnicha w kapturze. Zastukał nią dwukrotnie i znowu czekał.
W końcu drzwi się otworzyły. Przed Martinem stanęła blada kobieta z włosami skręconymi na czubku głowy w niby to bezładnym, ale w rzeczywistości wymyślnym koku. Miała na sobie prosty szary fartuch i brudne białe skarpetki.
– Pan Martin, prawda? – powiedziała. Wyciągnęła do niego rękę. – Mam na imię Sylvia.
– Dzień dobry, Sylvio. Nie byłem pewien, czy trafiłem do właściwego domu.
– Och, trafiłeś, Martinie. Uwierz mi, trafiłeś. Proszę, wejdź do środka.
Martin wszedł za nią do wielkiego mrocznego holu, w którym pachniało smażoną cebulą i lawendowym środkiem do czyszczenia podłóg. Po prawej stronie holu szerokie schody wiodły na półpiętro, które ozdabiało wysokie okno z witrażami w kolorach bursztynowym, brązowym i bladoniebieskim. Witraże przedstawiały dwóch mnichów w kapturach, pogrążonych w modlitwie, oraz trzecią postać, w grubym płaszczu, wyglądającym jakby wykonano go ze skór gronostajów, łasic i szczurów wodnych, pozszywanych razem. Ich usta były otwarte, a ich łapy bezwładnie zwisały. Ta trzecia postać miała głowę odwróconą do tyłu, nie można więc było stwierdzić, kto to jest lub kto to ma być.
Sylvia poprowadziła Martina przez hol, aż dotarli do dużego salonu na tyłach domu. Jego ściany wyklejono brązową tapetą i umeblowano brązowymi meblami. Na ścianach wisiały dwa ponure obrazy, prezentujące wiejskie widoczki. W pokoju były trzy inne osoby – dwóch mężczyzn i kobieta. Kiedy Martin wszedł do środka, odwrócili się, a siwowłosy mężczyzna w luźnym brązowym rozpinanym swetrze wstał i wyciągnął do Martina rękę. Drugi mężczyzna nie ruszył się, pozostając na swoim miejscu w zniszczonym fotelu. Miał ciemne włosy i głębokie czarne obwódki pod oczyma. Kobieta stała przy oknie z filiżanką kawy z mlekiem w ręce. Była tak chuda, że niemal przejrzysta.
– Mam na imię Geoffrey – powiedział siwowłosy mężczyzna, potrząsając ręką Martina. – Możesz jednak zwracać się do mnie Sticky; moja droga Mary tylko tak mnie nazywała. To dlatego, że jestem namiętnym zbieraczem znaczków.
– Sticky, stuknięty zbieracz znaczków – wtrącił ciemnowłosy z akcentem z West Country.
Sticky posłał Martinowi cierpki uśmieszek.
– To jest Terence. Czasami Terence bywa nadzwyczaj dobroduszny, ale przez większość czasu jest nadzwyczaj napastliwy. Ale zaakceptowaliśmy go takiego, jaki jest.
– Co znaczy, że nauczyli się trzymać gębę na kłódkę – powiedział Terence.
Sticky zignorował go.
– Przedstawiam ci także Theresę. Swego czasu była doskonałą wokalistką. Śpiewała w Cheltenham Ladies’ Chorus.
Theresa niemal niedostrzegalnie skinęła Martinowi głową.
– Szkoda – powiedział Sticky. – Od kiedy straciła rodzinę, nie zaśpiewała ani jednej nutki.
– A jaka w tym szkoda? – zapytał Terence. – Ja nie zaorałem ani jednej bruzdy, ty nie włożyłeś do klasera ani jednego nowego znaczka, a z kolei Sylvia nie złożyła ani jednego naszyjnika. Żeby cokolwiek robić, musisz mieć ku temu powód, prawda? Powód. A nikt spośród nas nie ma ani jednego powodu, żeby oddychać, że nie wspomnę już o śpiewaniu.
– Daj spokój, Terence – złajał go Sticky. – Przecież wiesz, że je mamy. Wiesz, po co tutaj jesteśmy, wszyscy.
W tym momencie otworzyły się kolejne drzwi po przeciwnej stronie salonu i, podpierając się laską, do pokoju wszedł wysoki mężczyzna. Był bardzo chudy, niemal kompletnie wyniszczony. Miał stalowoszare włosy, zaczesane na tył głowy i nos ostry jak ostrze siekiery. Jego oczy były tak wyblakłe, że wyglądały, jakby doświadczenie życiowe i ból wyprały z nich wszelki kolor. Przez lewy policzek mężczyzny biegła trójkątna szrama, która znikała pod linią włosów.
Mężczyzna nosił dwurzędowy czarny garnitur z niemodnymi szerokimi klapami. Kiedy wszedł do pokoju, Martin odniósł wrażenie, że pod ubraniem jego ciało jest połamane i poskręcane. Świadczył o tym sposób, w jaki kołysał się i balansował na stopach, przemierzając dywan.
– Martin – odezwał się głosem, który przypominał tarcie papieru ściernego po szkle. – Wybacz, że nie podam ci ręki.
– Tak, panie Miller.
– Tybalt, bardzo proszę. Wiem, że to dziwaczne i pretensjonalne imię. Mój ojciec był nauczycielem angielskiego w bardzo pretensjonalnej szkole podstawowej dla chłopców.
Opadł na jeden z foteli i umieścił laskę między kolanami.
– Musisz nam opowiedzieć, kogo i w jaki sposób straciłeś, Martin. Ale zanim to zrobisz, twoi współbracia w cierpieniu opowiedzą ci, dlaczego zdecydowali się poszukać pomocy w Towarzystwie Współczucia. Sticky, może ty zaczniesz?
– To głupia sprawa, naprawdę – powiedział Sticky, jakby miał za chwilę opowiadać o czymś niewiele bardziej traumatycznym niż porażka w lokalnym meczu krykieta. – Przez cały dzień zamierzałem opiekować się moim wnukiem. Był pięknym małym chłopcem. Miał jasne włosy. Mocne małe nóżki. Mieliśmy pojechać na plażę i szukać krabów. Usiadłem za kierownicą, żeby wyjechać samochodem z garażu, i nie zdałem sobie sprawy, że zostawiłem otwarte drzwi do domu. Dziecko wybiegło za mną. Wyjechałem tyłem z garażu, a chłopak był tak mały, że nie zobaczyłem go stojącego za samochodem. Przejechałem go. Powoli. I zatrzymałem auto kołem na jego małym brzuszku.
Na chwilę urwał i wyciągnął z kieszeni czystą, starannie wykrochmaloną chusteczkę.
– Leżał na betonie i patrzył na mnie. Z uszu płynęła mu krew, jednak wciąż żył. Nigdy, do końca życia nie zapomnę wyrazu jego twarzy. Był tak oszołomiony, jakby nie potrafił zrozumieć, dlaczego to mu się przytrafiło. Zepchnąłem z niego samochód, ale to była chyba najgorsza rzecz, jaką mogłem zrobić. Umarł niemal natychmiast.
Uśmiechnął się, lecz łzy wypełniały jego oczy.
– Oczywiście to był koniec wszystkiego. Mojego małżeństwa, mojej rodziny. Myślicie, że moja córka była w stanie jeszcze kiedykolwiek spojrzeć mi w oczy? Chciałem się zabić, zakładając na głowę plastikową torbę. Prawie mi się udało, jednak przyjaciel uratował mnie w ostatniej chwili. Byłem zadowolony. Udusić się w ten sposób… tak mógł postąpić tylko tchórz.
– Sylvia – odezwał się Tybalt.
Sylvia wbiła wzrok w podłogę i zaczęła opowiadać szybko, w jednostajnym rytmie.
– Mój mąż Ron był wszystkim, czego kiedykolwiek pragnęłam od świata. Był kochający, miły, wspaniały i zawsze kupował mi kwiaty. Był strażakiem. Mniej więcej dziewięć miesięcy temu pojechał na akcję do Bromley. Paliła się fabryka farb. Na miejscu zjawił się pierwszy, jak zwykle. Przezywano go Bonkers [*: #_ftnref5Bonkers (ang.) – szalony (przyp. tłum.).], ponieważ zawsze działał bardzo impulsywnie, niewiele wcześniej się zastanawiając.
Kopniakiem otworzył jakieś drzwi akurat w chwili, w której wybuchł zbiornik z żelem do usuwania powłok malarskich. Ogień ogarnął go całego, od stóp do głów. Koroner powiedział, że to tak, jakby wybuchł przy nim napalm. Płonący żel przylgnął do niego i skremował go żywcem. Ron strasznie krzyczał, próbował się go pozbyć, ale nikt już w żaden sposób nie był w stanie mu pomóc. Dwóch strażaków z jego zespołu musiało odejść na wcześniejszą emeryturę, bo cierpieli na nerwicę pourazową. A ja? Tęsknię za Ronem tak, że odczuwam to niemal jak fizyczny ból. Przez pierwszych kilka tygodni kręciłam się po świecie jak zombi. Wybiegałam przed jadące autobusy z nadzieją, że się nie zatrzymają. Potem pomyślałam o tabletkach. W różnych aptekach kupiłam dwieście pastylek paracetamolu. Ale w końcu uznałam, że nie. Nie tędy droga. Właśnie wtedy przeczytałam ogłoszenie Towarzystwa Współczucia. Zadzwoniłam. I oto jestem.
– Twoja kolej, Terence – powiedział Tybalt.
Terence początkowo milczał i jeden po drugim z trzaskiem wyginał palce w stawach. Przy każdym trzasku Theresa, stojąca przy oknie, robiła przesadnie krzywą minę.
– No, Terence – zachęcił go Tybalt. – Martin musi wiedzieć, co tobie się przydarzyło.
– Wypadek w rolnictwie – powiedział w końcu Terence. – Jest taki rodzaj orania ziemi, który nazywa się oraniem tarczowym. Wymaga stalowych dysków zamiast lemieszy. Nasze dyski zacięły się w zeszłym roku podczas pracy i moja siostra próbowała je naprawić. Ale one odblokowały się same, akurat kiedy ona znajdowała się pod nimi. Przeciągnęły ją pod sobą i strasznie okaleczyły. Przez dwie godziny wołała o pomoc, zanim umarła. Ja orałem akurat na sąsiednim polu i nie mogłem jej słyszeć. Lekarz powiedział, że jeszcze nigdy nie spotkał się z sytuacją, by ktoś odniósł tak straszne obrażenia i jeszcze potem tak długo żył. Maszyna zdarła skórę z jej twarzy, a nogę wykręciła jej tak, że stopa wskazywała przeciwny kierunek.
– Po pogrzebie pojechałem do domu i wziąłem do ręki strzelbę. Prawie przez godzinę siedziałem w salonie z lufą w ustach. Myślę jednak, że przez cały czas zdawałem sobie sprawę, że tego nie zrobię.
Znów zapadła długa cisza i stało się jasne, że Terence nie zamierza już powiedzieć ani jednego słowa więcej.
– Theresa? – odezwał się Tybalt.
Theresa zareagowała słabym uśmiechem. Nie odwracając się od okna, zaczęła mówić.
– To niesłychane, jak w jednej sekundzie życie potrafi być niebem, a w następnej stać się piekłem. Tak po prostu, bez żadnego ostrzeżenia. Byliśmy na urlopie w Kornwalii, mój mąż Tom i nasza córka Emma. To był naprawdę piękny, przepiękny dzień. Słońce świeciło jasno. Od morza wiał lekki wiatr. Poszliśmy na spacer na urwiste wybrzeże. Tom i ja trzymaliśmy się za ręce, a Emma biegała dookoła nas. I nagle już jej nie było. Zniknęła. Szaleliśmy z niepokoju. Myśleliśmy, że spadła z urwiska i zaczęliśmy jak opętani jej szukać, jednak nie było po niej żadnego śladu. Ani na skałach, ani na plaży. Tak jakby wyparowała, jakby nigdy nie istniała.
Nie potrafię opisać paniki, która mnie ogarnęła. Tom zadzwonił po policję, po straż przybrzeżną i także oni rozpoczęli poszukiwania. Mieli psy tropiciele, helikoptery, wszystko. Podsłuchałam, jak jeden mówi do drugiego: „Prawdopodobnie wyrzuci ją fala przypływu o piątej po południu, trzy mile dalej”. Tom był wspaniały. Wmawiał mi, że Emma prawdopodobnie wymyśliła jakąś głupią zabawę i wkrótce się pojawi, żartując z nas, że się tak martwiliśmy.
Ale ona nie wymyśliła żadnej głupiej zabawy i nigdy się nie pojawiła. Szukaliśmy jej za pośrednictwem telewizji. Być może nawet pamiętacie nasz apel. Ktoś, kto na niego odpowiedział, twierdził, że widział ją w Fowey, z dziwnym mężczyzną w płaszczu przeciwdeszczowym. Ale to była pomyłka.
W końcu znalazł Emmę mały terrier Jacka Russela. Wpadła do naturalnego komina w ziemi, głębokiego niemal na sześćdziesiąt stóp, tak wąskiego, że był prawie całkowicie zakryty przez krzaki. Na dole niemal nie mogła oddychać. Sekcja zwłok wykazała, że umierała przez pięć dni.
Tom odszedł następnego dnia. Kartkę od niego znalazłam, kiedy układałam koszule po prasowaniu. Ale było już za późno. Powiesił się w garażu w Ealing.
Wszyscy byli dla mnie bardzo mili. Raz lub dwa mojej siostrze udało się mnie nawet przekonać, że trzeba patrzeć w przyszłość, że wciąż warto żyć. Zażyłam zbyt wiele tabletek, jednak spłukałam je wódką i byłam po nich jedynie chora. Zastanawiałam się, czy nie podciąć sobie żył; mówi się, że należy je ciąć od przegubów aż do łokci, tak żeby nikt już nie zdołał powstrzymać krwawienia przed śmiercią. Ale co się dzieje po zażyciu tabletek nasennych? Zasypia się po nich i to wszystko. A co się dzieje po przecięciu żył? Człowiek tylko stopniowo traci świadomość. Nie tkwi zakleszczony w dziurze w ziemi przez pięć dni, powoli umierając z pragnienia i z głodu, wpatrując się w malutkie kółko światła dziennego sześćdziesiąt stóp nad głową i zastanawiając się, dlaczego rodzice nie przybywają z pomocą. Nie cierpi tak, jak musiała cierpieć Emma. Nie traci się wiary w ludzi, którzy powinni się nami opiekować.
Urwała nagle i uniosła rękę, jakby chciała zwrócić na siebie uwagę kogoś znajdującego się w ogrodzie. Nikogo i niczego jednak tam nie było, poza dziko rosnącymi krzakami oraz jabłoniami, z których ciężko zwisały na pół zgniłe owoce.
Martin popatrzył na Tybalta, a Tybalt uniósł jedną brew, jakby pytał go, czy zaczyna rozumieć, co się tutaj dzieje, w Towarzystwie Współczucia. Martin spojrzał na Theresę, na Sylvię, a potem na Sticky’ego, który znów bawił się swoją chusteczką.
– Martin – odezwał się Tybalt. – Może teraz ty opowiesz nam swoją historię?
Później, wieczorem, kiedy siedzieli w kuchni i jedli kolację, złożoną z duszonego kurczaka z zielonym pieprzem oraz chleba domowego wypieku, Tybalt powiedział:
– Pani Pearce… Taka droga nam wszystkim osoba… Przychodzi tutaj z wioski.
Atmosfera podczas kolacji była napięta. Terence był niespokojny i nieznośny. Sylvia nie potrafiła powstrzymać się od bezustannego ocierania oczu i nosa papierową serwetką. Theresa nie chciała nic jeść, poza cienkim kawałkiem chleba, a Sticky był całkowicie rozkojarzony, jakby myślami przebywał zupełnie gdzie indziej.
Gdy kolacja zbliżała się do końca, a stół pełen był okruszków chleba i drobinek selera, Tybalt odsunął krzesło i powiedział:
– Martin, chyba już zdałeś sobie sprawę, co wszyscy tutaj robimy, prawda?
– Nie jestem pewien – odparł Martin. – Być może coś uszło mojej uwagi.
– Niedomówienie roku – wtrącił Terence. Tybalt zignorował go.
– Nie jesteśmy tu po to, żeby nad tobą płakać, Martin. Ani żeby cię rozpieszczać. Ani żeby ci wmawiać, że życie musi toczyć się dalej. Cóż za bzdury! Życie wcale nie musi toczyć się dalej, jeżeli tego nie chcesz. Gdzie byłeś, zanim się urodziłeś? Nigdzie. Nie istniałeś. Zatem nie będziesz istniał także po śmierci. Niebo nie istnieje, Martin. Nie ma żadnego piekła. Istnieje jednak jedna rzecz: apokalipsa, w tej samej chwili, w której umrzesz.
– Apokalipsa? – Martin przyzwyczaił się już, że jest w centrum uwagi, i nie spodobał mu się sposób, w jaki Tybalt zdominował cały pokój oraz wszystkie znajdujące się w nim osoby.
– Apokalipsa jak Księga Apokalipsy – powiedział Terence. – Apokalipsa jak łuski odpadające z twoich oczu.
Tybalt uśmiechnął się.
– Kiedy nie żyjesz, to nie żyjesz. I to wszystko. Ciemność, nicość. Wszyscy o tym wiemy, nawet jeśli boimy się to przyznać. Wierzę jednak, że jest taki ułamek sekundy, kiedy umierasz, w którym widzisz świat taki, jaki jest naprawdę. Prawdopodobnie to samo widzimy w chwili, w której przychodzimy na świat. Jak myślisz, dlaczego dzieci płaczą natychmiast po wydostaniu się z łona matki? Ale dzieci szybko zapominają, a poza tym nie mogą nam powiedzieć, co widziały.
– Martwi też nie mogą nic powiedzieć – dodał Martin.
– Masz rację. Nikt nie może się cofnąć w czasie. Obecnie jednak istnieją sposoby, żeby zapisać, co ludzie widzą oczyma duszy. Kiedy ludzie myślą, impulsy elektryczne przeskakują wewnątrz mózgu od jednej synapsy do drugiej. I możemy te elektryczne impulsy wyłapywać i notować je, zapisywać, chociażby tak, jak na płytach DVD.
– Co chcesz mi przez to powiedzieć? Że jesteś w stanie zapisywać to, co dzieje się w ludzkich umysłach?
Tybalt długo kiwał głową.
– Trafiłeś w dziesiątkę, Martin. Już to potrafimy. Technologia tego zapisu wciąż jest w powijakach, udało nam się jednak zrealizować pięć do sześciu minut zapisu filmowego aktywności żywego ludzkiego mózgu. I przynajmniej sześciu sekund jego aktywności pośmiertnej. Możemy się przekonać, o czym myślą ludzie, kiedy umierają.
Umilkł na chwilę, żeby zapalić papierosa. Następnie rozgonił dłonią dym i powiedział:
– Potrafimy uwieczniać ostatnie ułamki sekund ludzkiego życia. Potrafimy zapisywać je w postaci obrazu i dźwięku, bez problemu. Technologia istnieje od 1996 roku. Potrzebowaliśmy jednak woli, żeby zadziałała.
– I uważasz, że masz już tę wolę? – zapytał Martin.
– Nie ja ją mam, ale wy. Jesteście jedynymi osobami, które mogą nam pokazać, co się stanie, kiedy udacie się na spotkanie ze Stwórcą. Ty, Terence, Sylvia, Sticky i Theresa. Jesteście jedynymi osobami, które potrafią sprawić, że ta technologia zadziała.
Martin milczał. Zaczynał powoli ogarniać umysłem potworność tego, o czym mówił Tybalt, ale czekał, aż zostanie to nazwane po imieniu. Tymczasem Tybalt kontynuował:
– Noszę marynarki szyte na miarę, jednak fizycznie jestem wrakiem. Kiedy miałem dwadzieścia cztery lata, pożyczyłem od przyjaciela motocykl i wziąłem moją dziewczynę na przejażdżkę, na obwodnicę Kingston. Przez tunel New Malden jechaliśmy z prędkością 125 mil na godzinę i wtedy straciłem panowanie nad maszyną i dziewczynę. Zsunęła się z siodełka i przekoziołkowała, aż wreszcie uderzyła prosto w maskę pancernej furgonetki. Ja przejechałem jeszcze niemal ćwierć mili i połamałem wszystko, co było do połamania. Żebra, miednicę, ręce, nogi, kostki. Po wypadku byłem jak galaretka, wypełniona fragmentami kości. I umarłem. Leżałem na drodze martwy. I wtedy właśnie coś zobaczyłem. Widziałem to tylko przez kilka sekund. Ale zobaczyłem świat taki, jaki jest naprawdę. Nie taki, jakim go sobie wyobrażamy, kiedy żyjemy. Zobaczyłem prawdziwy świat, taki, jaki jest w rzeczywistości.
– Ale przeżyłeś – zauważył Martin.
Tybalt wzruszył ramionami i poklepał dłonią laskę.
– Tak, przeżyłem. Szczęśliwym lub nieszczęśliwym trafem akurat przejeżdżała tamtędy karetka pogotowia. Zabrali mnie z drogi prosto do Kingston Hospital. Myśleli, że i tak jestem już nie do uratowania. Zastosowali tyle wstrząsów elektrycznych, że wypalili brodawki na moich piersiach. Lecz po siódmym wstrząsie zacząłem oddychać i od tego czasu nie przestałem oddychać ani na chwilę.
W każdym razie doskonale sobie zdaję sprawę, co widziałem po wypadku, i nie wierzę, że był to tylko szok, efekt wstrząśnienia mózgu czy wstrząsu psychicznego. Leżąc na szosie, Martin, widziałem rzeczy, które sprawiłyby, że stanęłyby ci włosy na głowie.
– Co chcesz przez to powiedzieć? – zapytał Martin.
– Nic nie chcę powiedzieć. Ale dziś po południu wysłuchałeś opowieści wszystkich członków naszego Towarzystwa, prawda? Wszyscy są tak samo pogrążeni w smutku jak ty. Żaden z nich nie chce iść dalej przez życie bez rodziny czy partnerów. Wszyscy chcą umrzeć. Żaden z nich nie chce jednak tego zrobić za pomocą tabletek, trujących gazów czy wreszcie podcięcia sobie żył. Chcą cierpieć tak samo jak ich bliscy. Sylvia chce spłonąć. Sticky chciałby zostać zmiażdżony. Theresa chce wpaść w pułapkę pod ziemią. To będzie ich odkupienie.
Teraz już wiesz, o czym mówię, Martin. Ile poranków przeleżałeś, myśląc o Sarah oraz o tym, co czuła, kiedy stalowa lina odcinała jej głowę? Chcesz doświadczyć tego samego, prawda, Martin? W przeciwnym wypadku nie odpowiedziałbyś na moje ogłoszenie. Towarzystwo Współczucia to nie samarytanie. Towarzystwo Współczucia naprawdę współczuje. Damy ci to, czego tak bardzo pragniesz. Damy ci taką samą śmierć, jaka była udziałem twojej ukochanej. Martinowi zaschło w ustach.
– Naprawdę chcesz to zrobić? Naprawdę chcesz spalić Sylvię? Chcesz uwięzić Theresę pod ziemią?
Tybalt pokiwał głową.
– Nikt was nie rozumie, Martin, tylko ja. Wszyscy chcecie umrzeć. Ty też. Ale próba podcięcia sobie gardła nożem do steków? Przecież to się w żaden sposób nie da porównać z tym, co spotkało Sarah, co ona czuła. Czy po tym, jak głowa odpadła od jej ciała, przez sekundę lub dwie o czymś myślała? Czy widziała swoje ciało, wciąż pędzące na skuterze wodnym, z krwią tryskającą z szyi? Chciałbyś to wiedzieć, prawda, Martin?
Martin odchrząknął i pokiwał głową. Tybalt pochylił się i dotknął jego kolana kredowobiałymi palcami.
– Towarzystwo Współczucia może sprawić, że zginiesz w taki sposób, jaki wybierzesz. W zamian prosimy tylko o jedno. Musimy zapisać twoje wrażenia za pomocą monitorów synaptycznych… musimy zobaczyć to, co wtedy będziesz widział, co będziesz myślał w chwili śmierci. Kiedy leżałem na asfalcie po wypadku motocyklowym, widziałem coś strasznego i chciałbym się dowiedzieć, czy miałem wtedy halucynacje czy nie.
– A co widziałeś? – zapytał Martin. Tybalt potrząsnął głową.
– Nie chciałbym niczego wbijać ci do głowy przedwcześnie. A poza tym, gdybym ci powiedział, wcale nie chciałbyś się już zabić.
– Przecież ja chcę umrzeć – odparł Martin. – Chcę, żebyś odciął mi głowę i mnie zabił. Muszę się dowiedzieć, przez co przeszła Sarah. Muszę dokładnie wiedzieć, co czuła.
– Zatem znalazłeś się we właściwym miejscu. Tutaj się tego dowiesz. Właśnie dlatego nazywamy się Towarzystwem Współczucia.
* * *
Następny poranek był chłodny i pochmurny, a w budynku było tak ponuro, że trzeba było zapalić światła. Wszyscy zgromadzili się na śniadanie w kuchni. Martin nie zdołał tknąć niczego poza filiżanką kawy. Sylvia siedziała u szczytu stołu z włosami spiętymi w kok. Sprawiała wrażenie jeszcze bledszej niż zwykle, a pod oczami miała ciemne obwódki. Z szyi zwisał jej mały srebrny krucyfiks.
O wpół do ósmej Tybalt wkroczył do środka przez drzwi ogrodowe. Ubrany był w długi czarny płaszcz z wysoko postawionym kołnierzem.
– Zatem – odezwał się, zacierając ręce – wszystko jest gotowe, Sylvio. Czy ty także jesteś przygotowana?
Sylvia odstawiła filiżankę z herbatą. Rozejrzała się po twarzach zgromadzonych osób, jednak się nie uśmiechała.
– Nie lubię pożegnań – powiedziała. – A poza tym i tak znowu się spotkamy, prawda?
Theresa pochyliła się nad stołem i ujęła jej dłoń. W oczach miała łzy.
– Zazdroszczę ci – powiedziała. – Nawet nie wiesz, jak ci zazdroszczę.
– Nikt z was nie musi wychodzić i na to patrzeć – ostrzegł Tybalt. – To w końcu chwila przeznaczona wyłącznie dla Sylvii. Jeśli jednak zechcecie być razem z nią, z pewnością będzie wam wdzięczna.
Sylvia wstała. Ubrana była w prostą zieloną płócienną suknię. Miała bose stopy. Tybalt wrócił do ogrodu, a ona podążyła za nim. Pozostawiła za sobą uchylone drzwi.
– Ja nie idę, nie mogę – powiedziała Theresa.
Terence milczał, jednak nie uczynił żadnego ruchu, który by świadczył o tym, że chce wstać od stołu. Sticky wyszedł na chwilę do holu, po czym wrócił z brązowym tweedowym płaszczem i szalem w kratę.
– A ja tam pójdę. Biedna dziewczyna zasługuje na to, żeby ktoś przy niej był. To straszna rzecz, umierać w samotności.
– Nie! – zawołała Theresa.
Sticky w przepraszającym geście położył dłoń na jej ramieniu.
– Przepraszam, nie chciałem cię zdenerwować. Martin sam nie wiedział, czy chce obserwować śmierć
Sylvii czy nie. Sticky jednak powiedział do niego:
– Chodź, stary. Nigdy nic nie wiadomo. Kiedy to zobaczysz, może zmienisz zdanie?
Wyszli do ogrodu. Trawa pod ich stopami była mokra, a poranna rosa lśniła wilgocią na gałęziach jabłoni. Martin drżał, i to wcale nie z powodu zimna. W odległym kącie ogrodu stała zniszczona szopa z powybijanymi szybami w oknach. Na wprost szopy na ziemi klęczała Sylvia.
Tybalt stał przy niej i za pomocą srebrnej żaroodpornej taśmy przyklejał do jej skroni elektrody. Trochę dalej, na starym metalowym stoliku, ustawiony był komputer wraz ze sprzętem do rejestrowania uderzeń serca i aktywności mózgu Sylvii.
Martin i Sticky zatrzymali się w stosownej odległości, przy jednym z drzew. Na pobliskim płocie przysiadł wędrowny drozd. Ćwierkał i badawczo się im przyglądał. Sylvia wyglądała tak zwyczajnie i była tak blada, że przywodziła Martinowi na myśl Joannę d’Arc na moment przed spłonięciem na stosie. Na jej twarzy malował się jednak absolutny spokój, a jej oczy wzniesione były ku niebu, jakby była już całkowicie przygotowana na to, co wkrótce miało się z nią stać. Jakby zupełnie beznamiętnie na to czekała.
Minęło prawie dziesięć minut, zanim Tybalt przymocował we właściwym miejscu ostatnią elektrodę. Tymczasem Martin zaczynał tracić pewność siebie.
– Chyba pójdę do środka – powiedział do Sticky’ego.
Sticky złapał go jednak za rękę i mocno zacisnął na niej swoją dłoń. Nie zamierzał go puścić.
– Nigdzie nie pójdziesz – oznajmił.
Tybalt podszedł do metalowego stolika, po czym włączył komputer i sprzęt do nagrywania. Następnie wszedł do szopy i zaraz z niej wyszedł, niosąc duży niebieski kanister na benzynę. Powiedział do Sylvii, żeby zakryła twarz dłońmi, po czym odkręcił wieczko z kanistra i zaczął wylewać jego zawartość na głowę Sylvii. Kobieta zadrżała i wydała przytłumiony, wysoki okrzyk. Tybalt wcale nie wylewał na nią benzyny. Był to gęsty, zielonkawy żel, bardzo powoli kapiący z głowy na szyję i na ramiona Sylvii. Nawet z odległości dwudziestu stóp Martin wyczuł jego zapach. Był to żel do usuwania powłok malarskich. Musiał palić nagą skórę Sylvii na rękach i na szyi już w momencie, gdy się z nią stykał.
Tybalt miał ponury wyraz twarzy. Pracował tak szybko, jak tylko się dało. Wziął do ręki wielki pędzel i rozsmarował żel wzdłuż całej sukni Sylvii, z tyłu i z przodu, a także na jej nogach. Trzęsła się już, cierpiąc straszliwe katusze, wciąż jednak trzymała dłonie przyciśnięte do twarzy, a z jej ust wydobywały się jedynie głośne, powtarzające się westchnienia. Jednak ból, który ją już ogarniał, był niczym w porównaniu z cierpieniem, któremu miała zostać poddana za chwilę.
Bez chwili wahania Tybalt wyciągnął z kieszeni zapalniczkę i ją zapalił.
– Czy jesteś całkowicie pewna, że tego chcesz? – zapytał głosem tak cichym, że Martin z trudem go usłyszał.
Wciąż przyciskając ręce do twarzy, Sylvia pokiwała głową.
Tybalt podpalił jej spięte na czubku głowy włosy i w jednej chwili jej głowa stanęła w płomieniach. Martin aż podskoczył, wstrząśnięty, Sticky jednak mocno trzymał jego rękę. Jeszcze nigdy w życiu nie widział płonącego człowieka. Był to tak przerażający widok, że aż nie wierzył, iż to, na co patrzy, dzieje się naprawdę. Włosy Sylvii paliły się z cichym trzaskiem, sypiąc małymi iskrami. Wkrótce ogień dotarł do jej uszu, wysuszając je i zwijając jak kawałki bekonu na patelni. Kobieta wciąż trzymała dłonie przy twarzy, mimo że czubki jej palców już płonęły. W następnej chwili jednak żel do usuwania powłok malarskich eksplodował z cichym szumem i płomienie ogarnęły całą Sylvię.
Martin nie potrafił zrozumieć, jak to możliwe, że kobieta wytrzymuje ból, w ogóle się nie ruszając. Płomienie były tak potężne, że prawie jej nie widział. Z trudem dostrzegał jedynie jej czerniejące łokcie i nogi, przybierające coraz bardziej szkarłatny kolor. Wreszcie jednak oderwała ręce od twarzy i wydobyła z siebie najbardziej przejmujący krzyk, jaki Martin kiedykolwiek słyszał. Nie był to krzyk agonii, był to krzyk totalnej, absolutnej desperacji.
Sylvia starała się utrzymać na nogach. Martin instynktownie poruszył się, chcąc jej pomóc, jednak Sticky wciąż mocno trzymał go za rękę.
– Przecież tego chcesz, człowieku. Po to tutaj przyjechałeś!
Sylvia przewróciła się na trawę. Płomienie dosłownie wylizywały jej twarz. Dwa lub trzy razy otworzyła usta, «jednak jej płuca były już zbyt wypalone, aby mogła znów krzyknąć. Ogień pochłaniał jej suknię, a skórę na udach zamieniał w węgiel drzewny. Zatrzęsła się, gdy zaczęły płonąć końcówki jej nerwów, w końcu jednak znieruchomiała i stało się jasne, że nie żyje. Ku szaremu porannemu niebu unosił się gęsty dym, a odór spalonego mięsa sprawiał, że w gardle Martina urosła wielka kula.
Tybalt wyłączył sprzęt i podszedł do niego oraz Sticky’ego z grobową miną.
– Myślę, że zrozumiała, przez co przeszedł jej mąż. Mam nadzieję.
– Zarejestrowałeś coś? – zapytał Martin.
– Dowiem się tego dopiero, kiedy przeanalizuję wszystkie obrazy.
– Głupio by było, gdyby umarła nadaremnie.
– Nie umarła nadaremnie. Umarła, ponieważ była ludzką istotą, a ludzkie istoty powinny mieć wybór co do sposobu własnej śmierci. Ale… Nie zmieniłeś zdania, prawda?
Martin pomyślał o Sarah z zawrotną szybkością zbliżającą się do stalowej liny.
– Nie – odparł. – Nie zmieniłem zdania. Jednak nie chciałbym spłonąć tak jak Sylvia.
Wrócili do domu. Theresa tkwiła w jakimś ciemnym kącie pokoju, cała we łzach. Terence siedział skulony na krześle i nic nie mówił.
– Już jej nie ma – powiedział Sticky, zupełnie niepotrzebnie. – Była dobrą dziewczyną. Bardzo dobrą dziewczyną.
* * *
Tego wieczoru Martin zapukał do drzwi gabinetu Tybalta. Tybalt siedział przed ekranem komputera, wpatrując się ze zmarszczonym czołem w zamazane srebrnoszare obrazy, które tańczyły na monitorze. Gdy tylko Martin wszedł do środka, wyłączył urządzenie.
– I co? – zapytał Martin.
Tybalt potrząsnął głową.
– Jak dotąd, jeszcze nic nie mam. Jest zbyt wcześnie. Będę miał mnóstwo roboty z filtrowaniem i poprawianiem obrazu. Myślę jednak, że coś dzisiaj złapałem.
Martin zawahał się. Tybalt sprawiał wrażenie spiętego i z pewnością niechętnie widział tu gościa. Tak jakby zapisał kilka obrazów z ostatnich sekund agonii Sylvii, ale nie chciał z nikim o nich rozmawiać.
– Oczywiście, kiedy tylko coś uzyskam… – zaczął Tybalt.
Martin pokiwał głową. Po chwili zapytał:
– Kto jest następny?
– Theresa. Jej śmierć zajmie, oczywiście, najwięcej czasu. W kącie ogrodu jest stara sucha studnia, zaraz za sadem. Kazałem ją pogłębić do jakichś pięćdziesięciu stóp. Jutro rano Theresa do niej wskoczy.
– Czy nikt nie będzie nas szukał? Co z naszymi zwłokami? Nie martwisz się policją?
Na twarzy Tybalta pojawił się nikły, tajemniczy uśmiech.
– Kiedy policja zacznie czegoś szukać, Towarzystwo Współczucia będzie już w innym świecie. Poza tym każdy napisał list, w którym wyjaśnia, że sam odebrał sobie życie. Ty także napiszesz taki list, kiedy nadejdzie twój czas.
– Tak – powiedział Martin po długiej chwili.
* * *
Theresa wskoczyła do studni w kącie ogrodu o świcie następnego dnia. Siąpił drobny deszczyk i mokre włosy kleiły się jej do czoła. Zanim wyszła z domu, wszyscy po kolei ją ucałowali. Bez wątpienia była przestraszona, jednak się uśmiechała.
Tybalt podłączył do jej głowy elektrody długim kablem, tak aby przez cały czas mógł monitorować funkcjonowanie jej mózgu na dnie studni. Uklękła w mokrych jeżynach i po chwili w ułamku sekundy zniknęła wszystkim z pola widzenia.
Wkrótce usłyszeli jej krzyk:
– Moja noga! Chyba złamałam nogę!
Nikt jednak nie zareagował, a Theresa później już nie krzyczała. Wybrała taką samą śmierć w cierpieniu, jaka była udziałem jej córki, a przecież jej córka, spadając, złamała rękę w przegubie i obojczyk.
Nie mieli nic więcej do roboty. Powrócili więc przez sad do domu.
* * *
Trzy dni później nadeszła kolej Terence’a. Tybalt wypożyczył traktor, wyposażony w stalowe dyski do orania tarczowego. Podstawiono go na drodze prowadzącej do bocznego wejścia do budynku i Terence sam wprowadził go do boksu przy sadzie. Pogwizdywał, prowadząc go przez trawnik. Po raz pierwszy od dnia, w którym Martin go poznał, wydawał się wesoły i zadowolony.
Była to taka śmierć, jakiej Martin naprawdę nie chciał oglądać. Ale Sticky znów nalegał. Podeszli do boksu przez sad, a Martin zatrzymał się na chwilę przy studni, nasłuchując. Theresa nalegała, żeby nikt nie zaglądał do środka, ponieważ to by znaczyło, że nie zapomniano o niej całkowicie tak, jak zapomniano o jej córce.
Martin jednak niczego nie usłyszał. Tybalt sprawdził tego ranka stan Theresy i powiedział, że wciąż żyje, ale jest bardzo słaba.
Traktor stał już przed bramą boksu, a jego silnik cicho terkotał. Terence leżał już między lśniącymi dyskami do orania. Elektrody Tybalta miał przymocowane do czoła. Kiedy Martin i Sticky zbliżali się, uchwycił ponad trawą ich spojrzenia i w euforycznym geście wzniósł do góry kciuk.
Martin podszedł do niego i ukucnął.
– Dobrze się czujesz? – zapytał.
– Nie mógłbym się czuć lepiej. Czekałem na to od dawna. Nawet nie wiesz, jak niecierpliwie czekałem.
– Nic a nic się nie boisz?
– Czy się boję? Czego? Bólu? Umierania? Gdybyśmy wszyscy bali się bólu i umierania, siedzielibyśmy przez cały czas w domach, z kocami na głowach, prawda?
Podszedł do nich Tybalt.
– Jesteś gotowy, Terence? Naprawdę tego chcesz? Oczy Terence’a lśniły.
– No, dalej, panie Miller. Miejmy to już za sobą. Im prędzej, tym lepiej.
Tybalt wyciągnął rękę i czubkami palców dotknął ust Terence’a, jakby był kardynałem, udzielającym błogosławieństwa. Następnie wyprostował się i powiedział:
– Lepiej się odsuń, Martin.
Podszedł do traktora i wsiadł do kabiny. Kilkakrotnie nacisnął pedał gazu; Terence za każdym razem wykrzywiał usta w uśmiechu niespokojnego oczekiwania. Nagle, bez żadnego ostrzeżenia, włączył urządzenie do orania.
– Chryste! – wrzasnął Terence.
Lśniące stalowe dyski wkręciły go pomiędzy siebie jak chrząstki do starej maszynki do mielenia mięsa. Jego prawa ręka zamieniła się w krwawy sznur kości i białych ścięgien i przekręciła się na wałku. Inny dysk przeciął w poprzek jego ramię i otworzył mu klatkę piersiową w taki sposób, że jedno z płuc pękło jak balon. Jego krocze zostało przemielone na krwawe strzępy, a nogi wykręciły się o sto osiemdziesiąt stopni.
Maszyna zatrzymała się. Martin zobaczył, że głowa Terence’a opiera się o jeden z dysków. Jego oczy były szeroko otwarte w radosnym podnieceniu.
Spróbował coś powiedzieć, spomiędzy jego warg wydostał się jednak tylko wielki strumień krwi z bąbelkami, które cicho pękały. Wzrok Terence’a powoli tracił ostrość, aż mężczyzna umarł.
Mimo że śmierć Terence’a była taka makabryczna, wprawiła Martina w dziwną euforię. Zapewne z powodu wyrazu twarzy, jakby Terence znalazł w końcu to, czego zawsze szukał. Można było odnieść wrażenie, że roześmiałby się, gdyby tylko był w stanie.
* * *
W najbliższą sobotę w garażu Tybalt powoli najechał mercedesem na brzuch Sticky’ego. Martin stał na zewnątrz, słyszał jednak, jak Sticky łka z bólu niemal przez dwadzieścia minut, i widział, jak wąska strużka krwi sączy się pod, zamkniętymi drzwiami garażu, po czym wsiąka w żwir.
– Czy już coś zobaczyłeś? – zapytał Tybalta, kiedy następnego wieczoru jedli kolację.
Tybalt nalał sobie kolejną szklankę wina.
– Jeszcze nie – odparł wymijająco. – Ale przynajmniej ty zobaczysz, prawda? Jutro twoja kolej.
Tej nocy Martin w ogóle nie spał. Siedział na skraju łóżka, wpatrując się w swoje odbicie w lustrze toaletki, i zastanawiał się, czy przypadkiem nie oszalał. A jednak to, co zamierzał, wydawało mu się najdoskonalszym i najlogiczniejszym wyjściem. Nawet jeśli nie spotka Sarah w życiu po życiu, przynajmniej podzieli z nią rodzaj śmierci.
O siódmej rano Tybalt cicho zapukał do drzwi jego sypialni i zapytał, czy jest gotowy.
Znalezienie odpowiedniego jeziora bądź zbiornika wodnego, na którym można by rozciągnąć stalową linę między jadącymi blisko siebie motorówkami, było niemożliwe. Dlatego Tybalt wymyślił substytut: motocykl i drut, rozpięty na wysokości szyi motocyklisty między dwoma kasztanowcami.
Był zimny, ale słoneczny poranek. Obaj mężczyźni wyszli do ogrodu. Martin pchał motocykl.
– Nie jeździłem na jednośladzie od wielu lat – wyznał Tybaltowi.
Tak naprawdę chciał oznajmić: mam nadzieję, że tego nie spieprzę, nie oślepię się ani nie odetnę sobie połowy twarzy, zamiast natychmiast zginąć.
– Wszystko będzie dobrze – zapewnił go Tybalt. – Jedź tylko na pełnym gazie.
Martin siedział cierpliwie na siodełku, podczas gdy Tybalt podłączał elektrody.
– Dziwne, ale jestem zupełnie spokojny.
– Jasne – powiedział Tybalt. – Śmierć to miejsce, do którego warto się wybrać, kiedy już zrozumiesz, czym naprawdę jest życie.
– A czym naprawdę jest?
– Życie to głównie wytwór imaginacji. To właśnie zobaczyłem, kiedy nieomal umarłem, spadłszy z motocykla. Nasza wyobraźnia zawsze chroni nas przed brzydotą, nieszczęściami i strachem. Mamy dar racjonalizowania naszej egzystencji i czynienia jej taką, żeby wydawała się znośna. Zawsze szukamy jej jasnych stron.
– Taka jest natura ludzka – zauważył Martin.
– Nie, nie. Nie zdajesz sobie sprawy, o czym mówię, kiedy wypowiadam słowo „imaginacja”. Chodzi mi o to, że nasze życia, takie, jakie je znamy i rozpoznajemy, funkcjonują głównie w naszych umysłach. Zobaczysz to, uwierz mi. Piękno to jedynie wytwór wyobraźni. Szczęście to wytwór wyobraźni.
– Byłem szczęśliwy z Sarah.
– Wyobrażałeś sobie, że jesteś szczęśliwy z Sarah.
– Chyba cię nie rozumiem. Tybalt podłączył ostatnią elektrodę.
– Nie jestem w stanie bliżej ci tego wyjaśnić. Musisz doświadczyć tego osobiście.
– Nie, powiedz mi! Tybalt pokręcił głową.
– Gdybym ci powiedział, Martin, nie uwierzyłbyś mi. To jest coś, czego musisz doświadczyć osobiście. A teraz włącz silnik i pomyśl o Sarah. Pomyśl, co ona czuła.
Martin wziął głęboki oddech. Było jasne, że Tybalt nie wyjaśni mu już nic więcej. Już jednak samo to, co mu powiedział, przyprawiło Martina o dziwny strach, jakby to, co go czekało za kasztanowcami, było czymś o wiele gorszym niż chwila nieświadomości.
Uruchomił silnik i motocykl zaczął warczeć. Tybalt pochylił się nad Martinem i powiedział:
– Jesteś przekonany, że powinieneś to zrobić? Możesz zmienić decyzję… iść do domu, zacząć budować nowe życie. Jeśli tak uczynisz, nie będę miał ci tego za złe.
Pójść do domu? Po co? Do domu, w którym panuje cisza, w którym wciąż wiszą w szafach ubrania Sarah? Do długich lat opłakiwania jej, do samotności?
– Przewody do rejestracji rozwiną się za tobą – kontynuował Tybalt. – Nie martw się nimi. Jedź tak szybko, jak tylko będziesz w stanie. I trzymaj wysoko głowę.
Martin długo podkręcał manetkę gazu. Słońce zaczęło prześwitywać zza drzew, poranek sprawiał wrażenie niemal nieziemskiego. W końcu Martin pomyślał: nadeszła właściwa chwila. Na ziemi lśniła rosa, a nad jego głową przefrunął klucz szpaków. Nie można opuścić świata w lepszym momencie.
Motocykl pomknął przez ogród. Martin pomyślał o Sarah, o jej skuterze wodnym. Widział dwa kasztanowce, jednak nie widział jeszcze rozpiętego między nimi drutu. Pewnie Sarah czuła się wtedy tak samo jak on teraz. A może w ogóle, do końca nie dostrzegła stalowej liny? Jeszcze mocniej odkręcił manetkę gazu i motocykl osiągnął na trawie prędkość ponad pięćdziesięciu mil na godzinę. Wiatr szumiał w uszach Martina, słońce świeciło mu prosto w oczy. Pamiętaj, wysoko unoś głowę.
Poczuł uderzenie. Było niczym potężny cios karate, wymierzony prosto w grdykę. Usłyszał warkot motoru, nad którym już nie panował, i nagle nie miał już wpływu na nic. Jego głowa uderzyła w trawę, kilkakrotnie odbiła się od niej, a Martin widział, naprawdę widział.
I wtedy zrozumiał, co próbował mu przekazać Tybalt i dlaczego tak bardzo pragnął on zobaczyć to, co mogą dostrzec tylko umierający.
Nie mógł głośno krzyczeć, ponieważ głowę miał odciętą od ciała, a jego mózg dzielił od śmierci zaledwie ułamek sekundy. Mógł jednak krzyczeć w swoim umyśle. I w taki właśnie sposób umarł, krzycząc.
* * *
Tybalt siedział samotnie w domu przed ekranem komputera, wciąż od nowa przeglądając nagrania. Nagranie Martina było jednym z wyraźniejszych. Widział go, zbliżającego się do kasztanowców. W ostatniej sekundzie dostrzegł stalową linę.
W chwili, gdy głowa Martina odpadała od reszty ciała, widział to, co zobaczył on sam, kiedy prawie umarł na obwodnicy Kingston.
Zobaczył zanieczyszczone żółte niebo i krążące po nim wrzaskliwą gromadą, niczym wielka chmura, brudne, poszarpane gawrony. Zobaczył sękate, suche drzewa i trawę tak mulistą jak wodorosty morskie. Zobaczył odległy dom z zapadającym się dachem i ogniska, płonące gdzieś w oddali. Zobaczył szkaradne, garbate stwory, biegające po ulicach. Mignął mu na moment nawet zamazany obraz samego siebie, takiego, jaki był naprawdę.
Wysokiej sylwetki o białej twarzy, odległej i złowieszczej, przerażająco zdeformowanej.
Wyłączył komputer i zszedł po schodach na dół. Otworzył tylne drzwi i wyszedł do ogrodu. Słońce wciąż świeciło, a przynajmniej świeciło w jego wyobraźni. Zapalił papierosa.
Kot przybłęda stąpał ostrożnie po trawie. Zatrzymał się na chwilę i popatrzył na Tybalta, jakby instynktownie wiedział, jakiego odkrycia dokonał on dzięki nowoczesnej technologii. Odkrycia, że kot wcale nie jest rusałką o szarych oczach i lśniącym futrze, lecz czymś tak samo groteskowym jak on sam, i że obaj żyją w ziemskim piekle.
Graham Masterton
***
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
