 Wampir Lestat (Rice Anne)
Anne Rice
Wampir Lestat
GDZIEŚ W CENTRUM MIASTA. DOWNTOWN. SOBOTNIA NOC W XX WIEKU. ROK 1984
Mam na imię Lestat i jestem wampirem. Jestem nieśmiertelny. Można tak powiedzieć, mniej więcej. Światło słońca, długotrwały kontakt z żarem intensywnego ognia mogą mnie zniszczyć, choć z drugiej strony wcale nie jest to takie pewne.
Mam sześć stóp wysokości, co było całkiem imponujące w roku 1780, kiedy byłem jeszcze śmiertelnym młodym człowiekiem. Nawet teraz nie jest pod tym względem źle. Mam gęste, jasne włosy, sięgające nieco powyżej ramion, raczej kręcone. W świetle wydają się zupełnie białe. Moje oczy są szare, ale nabierają kolorów niebieskiego i fioletowego pod wpływem otoczenia. Mam dość krótki, wąski nos i kształtne usta, choć chyba zbyt duże w stosunku do twarzy. Może to sprawiać pewne wrażenie niegodziwości. Zawsze jednak są bardzo zmysłowe. Zresztą, twarz zawsze odzwierciedla przeżyte emocje i wewnętrzny stosunek do świata. Moja twarz nigdy nie przestaje być pełna wyrazu.
Natura wampira tkwiąca we mnie objawia się nadzwyczaj białą połyskującą skórą, którą muszę przypudrowywać, kiedy staję naprzeciw obiektywów aparatów fotograficznych.
Gdy pragnę krwi, gdy jestem wygłodzony, wyglądam wtedy naprawdę strasznie — skóra mi się marszczy, żyły nabrzmiewają. Teraz jednak już nie pozwalam sobie na to. Właściwie, w obecnej chwili, jedynym znakiem tego, że nie jestem człowiekiem śmiertelnym, są moje paznokcie. To normalne u wszystkich wampirów. Nasze paznokcie sprawiają wrażenie szklanych. Niektórzy ludzie spostrzegają to, kiedy nie widzą już nic innego.
Aktualnie jestem kimś, kogo tu, w Ameryce, nazywa się supergwiazdą rocka. Mój pierwszy album rozszedł się w czterech milionach egzemplarzy. Wybieram się właśnie z nowym zespołem do San Francisco na pierwszy promocyjny koncert trasy, która obejmuje cały kraj, od wybrzeża do wybrzeża. MTV, rockowa telewizja kablowa już od dwóch tygodni pokazuje moje teledyski. Jednocześnie pokazywane są w Anglii w programie „Top of the Pops”, w Europie, a nawet prawdopodobnie w niektórych częściach Azji i w Japonii. Wideo — kasety z całą serią naszych występów już dawno zalały rynek na całym świecie.
Jestem również autorem własnej biografii, która dopiero co została opublikowana.
Języka angielskiego, którym się posługuję i w którym napisałem książkę, nauczyłem się około 200 lat temu od wodniaków przewożących towary rzeką Missisipi aż do Nowego Orleanu. Później dopiero poznałem wielkich angielskich i amerykańskich pisarzy — każdego, od Szekspira przez Marka Twaina do H. Rider Haggarda, których czytałem w miarę upływu dziesięcioleci. Wreszcie, mój język wzbogaciła lektura detektywistycznych nowelek z początku XX wieku, zamieszczanych w czasopiśmie „Czarna Maska”. Przygody Sama Spade’a, publikowane przez Dashiella Hammetta w „Czarnej Masce”, były ostatnimi do chwili, kiedy dosłownie i w przenośni zszedłem do podziemia.
Było to w Nowym Orleanie w roku 1929.
Kiedy piszę, zdarza mi się nadużywać słów, które byłyby jak najbardziej normalne w wieku XVIII, zwrotów używanych przez autorów, których sam czytałem. Poza jednak moim wyczuwalnym akcentem francuskim, mówię właściwie po angielsku, łącząc w sobie język prostego przewoźnika znad Missisipi z językiem detektywa Sama Spade’a. Mam więc nadzieję, że wybaczysz mi, drogi czytelniku, gdy styl mój będzie nieco niespójny, kiedy nieopatrznie i od czasu do czasu niszczę nastrój i atmosferę osiemnastowiecznej sceny.
Wyszedłem z podziemia w wiek XX w zeszłym roku. Sprowadziły mnie tutaj dwie rzeczy. Po pierwsze — informacje, które odbierałem ze wzmocnionych elektrycznym zasilaniem głosów, rozpoczynających już swą kakofonię w powietrzu w czasie, gdy zaczynałem układać się do snu. Mam na myśli oczywiście odgłosy radia, gramofonów, a później i odbiorników telewizyjnych. Słyszałem głosy płynące z odbiorników radiowych aut przemierzających ulice starej dzielnicy Garden District, niedaleko miejsca, w którym spoczywałem ukryty pod ziemią. Słyszałem gramofony i odbiorniki TV z budynków, które otaczały mój dom.
Otóż kiedy wampir schodzi do podziemia, jak my to nazywamy — kiedy przestaje pić krew i po prostu zakopuje się w ziemi — wkrótce staje się już zbyt słaby, aby sam siebie wskrzesić do życia i przechodzi w stan zupełnego odrętwienia i snu.
Będąc w takim właśnie stanie, wchłaniałem odgłosy dobiegające mnie ze świata zewnętrznego. Byłem otoczony nimi, razem z wizjami podobnymi do tych, które przydarzają się podczas snu człowiekowi śmiertelnemu. W pewnym momencie jednak, podczas tych 55 lat, zacząłem „zapamiętywać” to, co słyszałem, zacząłem wsłuchiwać się w programy rozrywkowe, dzienniki radiowe i telewizyjne, słowa i rytmy popularnych przebojów.
Stopniowo zacząłem pojmować rozmiar zmian, które nastąpiły w świecie. Zacząłem uważnie słuchać doniesień dziennikarskich poświęconych wojnom albo wynalazkom, zacząłem pojmować pewne nowe wzory i style mówienia.
Pod wpływem tego wytworzyła się i rozwinęła we mnie pewna świadomość. Zdałem sobie sprawę, że już nie śnię. Myślałem o tym, co słyszałem. Byłem już zupełnie rozbudzony. Leżałem w ziemi i wzrastało we mnie pragnienie żywej krwi. Zacząłem wierzyć, że być może wszystkie stare rany, które odniosłem do tej pory, już się zupełnie zagoiły, a moja moc i siła wróciły. Może nawet stałem się silniejszy w miarę upływu czasu, jak gdybym nigdy nie był ranny. Chciałem to sprawdzić.
Obsesyjnie myślałem o ludzkiej krwi.
Inną rzeczą, która sprowadziła mnie tutaj, i chyba ta właśnie była decydująca, okazała się nagła obecność obok mnie zespołu młodych piosenkarzy rockowych, którzy sami nazwali się dziwacznie: „Nocny Spacer Szatana”.
Wprowadzili się do domu przy Szóstej Ulicy — zaledwie przecznicę od miejsca, gdzie byłem pogrążony w drzemce pod moim własnym domem przy Pyrania Street, w pobliżu cmentarza Lafayete — i gdzieś około roku 1984 zaczęli swoje próby na poddaszu.
Słyszałem ich skomlące gitary elektryczne, ich oszalały śpiew. Mniej więcej to samo słyszałem w radiu i ze stereofonicznych głośników w okolicy, i w rzeczy samej było to nawet bardziej melodyjne niż większość tamtej produkcji. Była w tym nawet jakaś romantyka, pomimo tych dudniących bębnów. Pianino elektryczne brzmiało zupełnie jak klawikord.
Potrafiłem odbierać obrazy z myśli muzyków, co pozwoliło mi poznać ich wygląd i wiedzieć, co widzieli, gdy spoglądali jeden na drugiego bądź w lustro. Ogólnie rzecz biorąc — byli smukłymi i muskularnymi, ślicznymi, śmiertelnymi, młodymi ludźmi, czarująco dowcipnymi, a nawet nieco dzikimi w swych ubraniach i ruchach. Zespół składał się z dwóch chłopaków i jednej dziewczyny.
Gdy rozpoczynała się próba, zagłuszali większość pozostałych odgłosów, które dochodziły do mnie. Ale mnie nawet się to podobało.
Chciałem wstać i przyłączyć się do grupy zwanej „Nocny Spacer Szatana”. Chciałem śpiewać i tańczyć. Nie mogę jednak zaprzeczyć, że na początku towarzyszyła temu inna myśl. Nie, to był raczej impuls, wystarczająco jednak silny, by sprowadzić mnie ponownie na ziemię.
Byłem oczarowany światem muzyki rockowej, sposobem, w jaki piosenkarze mogli krzyczeć o dobru i złu, proklamować siebie aniołami lub diabłami; byłem oczarowany śmiertelnymi ludźmi, którzy podczas koncertów wstawali z miejsc, wznosząc okrzyki i czasem zdawali się być czystym uosobieniem szaleństwa. Technicznie byli oszałamiający. Ich występy były barbarzyńskie i intelektualne zarazem, na sposób, którego, jak mi się wydaje, świat nigdy dotąd nie widział.
Oczywiście to była metafora, szaleństwo, majaki. Żaden z nich nie wierzył w anioły czy diabły, bez względu na to, jak bardzo potrafili wczuć się w ich role. Aktorzy starej włoskiej komedii del’arte byli równie szokujący, równie pomysłowi i równie zmysłowo lubieżni.
A jednak było to coś zupełnie nowego, granice, do których to doprowadzili, brutalność i prowokacja i jeszcze ten sposób, w jaki obejmował ich świat, od tych bardzo bogatych do tych bardzo biednych.
W ich muzyce było też coś wampirycznego. Musiała brzmieć nieziemsko nawet dla tych, którzy nie wierzyli w moce nadprzyrodzone. Mam na myśli to, że elektryczność potrafi wydłużyć i rozciągnąć pojedynczą nutę w nieskończoność, a harmonia muzyki może być nakładana na siebie warstwowo, aż zaczynałeś czuć się roztapiany w dźwięku. Tak bardzo wymowna w swej niesamowitości była ta muzyka. Świat do tej pory nie doznał czegoś podobnego.
Tak, chciałem się do tego zbliżyć. Chciałem to robić. Może sprawić, by mały, nie znany specjalnie zespół o nazwie „Nocny Spacer Szatana” stał się sławny. Byłem gotów do ponownego wyjścia na ziemię. Zajęło mi to całe tygodnie. Zacząłem więc karmić się krwią małych zwierząt, które żyły pod ziemią, a które mogłem pochwycić. Potem, powoli zacząłem wygrzebywać się na powierzchnię, gdzie mogłem już dosięgnąć szczurów. Stąd nie było już trudno dobrać się do kotów, a wreszcie trafić na ludzką ofiarę, choć musiałem długo czekać na jej szczególny typ, na ofiarę, która była właśnie tym, czego chciałem — nikczemnikiem zabijającym innych ludzi bez żadnych wyrzutów sumienia.
Wreszcie trafiłem na kogoś odpowiedniego. Szedł wzdłuż płotu okalającego posesję, na której stał mój dom. Młody mężczyzna o posiwiałej brodzie, który pozbawił życia innego mężczyznę w jakimś odległym stąd miejscu, na drugim końcu świata. Tak, był to prawdziwy zabójca. Czułem już niemal namacalnie ten pierwszy smak jego oszalałej, rozpaczliwej, bezskutecznej walki i smak ludzkiej krwi!
Kradnąc ubranie z sąsiednich domów i wyciągając nieco złota i kosztowności ze skrytek, które porobiłem sobie na cmentarzu Lafayette, byłem już gotów do podjęcia życia na nowo.
Oczywiście, od czasu do czasu, przerażały mnie różne rzeczy. Smród chemikaliów i benzyny przyprawiał mnie o mdłości. Monotonne brzęczenie wylotów klimatyzacyjnych i gwizd samolotów odrzutowych nad głową raniły moje uszy. Po trzeciej nocy byłem jednak gotów wyjść na miasto, przejechać się po Nowym Orleanie na wielkim czarnym Harley — Davidsonie, samemu zresztą czyniąc sporo hałasu. Szukałem zabójców, by móc się nimi pożywić. Miałem na sobie wspaniałe skórzane ubranie, które skompletowałem po moich ofiarach. W kieszeń wsunąłem małego walkmana Sony, który poprzez słuchawki dostarczał moim uszom Bachowskie Kunst der Fuge, gdy przemykałem ulicami miasta.
Znów byłem wampirem Lestatem. Znów w działaniu. Nowy Orlean znów stał się moim terenem łowieckim.
Co do mojej siły, no cóż, czułem się co najmniej trzykrotnie silniejszy niż poprzednio, potrafiłem wskoczyć z ulicy na dach czteropiętrowego budynku. Potrafiłem z łatwością wyrywać żelazne okratowania okien. Podwójnie zginałem miedziany mały pieniążek. Słyszałem, gdy tylko było to potrzebne, głosy ludzkie i ich myśli na kilka dobrych przecznic dookoła.
Do końca pierwszego tygodnia miałem już swojego prawnika, piękną kobietę urzędującą w drapaczu chmur ze stali i szkła w centrum miasta, która pomogła mi uzyskać dobre i legalne świadectwo urodzenia, kartę ubezpieczeniową i prawo jazdy. Spory zapas mojego wcześniejszego bogactwa był już w drodze do Nowego Orleanu prosto z zakodowanych rachunków nieśmiertelnego Bank of London: z Banku Rothschilda.
Co jeszcze ważniejsze — akumulowałem coraz to nowe wrażenia, poruszałem się jak ryba w wodzie w tym nowym świecie. Wiedziałem już, że wszystko, co usłyszałem poprzez media o wieku dwudziestym, było prawdą.
Oto co ujrzałem przemierzając ulice Nowego Orleanu w roku 1984.
Mroczny i przerażający świat, który opuściłem, kładąc się do snu, wypalił się już całkowicie, a stara mieszczańska pruderia i konformizm przestały być obowiązujące w amerykańskich umysłach.
Ludzie na powrót stali się ciekawi przygód i wyswobodzeni seksualnie, tak jak to było za dawnych czasów, przed wielką rewolucją klas średnich w końcu XVIII wieku. Nawet wyglądali tak, jak w owych czasach.
Mężczyźni nie mieli już na sobie uniformów Sama Spade’a, identycznych koszul, krawatów, szarych garniturów i szarych kapeluszy. Ponownie przerzucili się na jedwab i aksamit, na błyszczące kolory, jeśli tylko mieli na to ochotę. Nie musieli już dłużej przystrzygać włosów na modłę rzymskich żołnierzy; nosili je tak, jak im się to podobało.
A kobiety — och, kobiety były wspaniałe. Nagie w wiosennym cieple, jak za czasów egipskich faraonów, w skąpych, krótkich spódniczkach, przypominających tuniki sukienkach, nosiły też przylegające do ciała męskie spodnie, opinające ich kształtne nogi. Malowały się i przyozdabiały złotem i srebrem nawet wtedy, gdy szły do pobliskiego sklepu spożywczego. Albo wychodziły wyszorowane, czyste i bez ozdób — nie miało to po prostu znaczenia. Skręcały włosy w kędziory jak Maria Antonina albo obcinały je krótko lub pozwalały im opadać luźno na ramiona. Być może po raz pierwszy w historii były równie silne i równie interesujące jak mężczyźni.
A byli to zwykli ludzie w Ameryce. Nie tylko ci bogaci, którzy zawsze osiągali pewien hermafrodytyzm swojego rozwoju, joire de vivre, które rewolucjoniści klasy średniej w przeszłości zwali dekadencją. Odwieczna arystokratyczna zmysłowość teraz należała do wszystkich. Znalazła się w wianie obietnic rewolucji klas średnich i wszyscy ludzie mieli prawo do miłości i do luksusu, do rzeczy pięknych.
Wielkie domy handlowe stały się pałacami prawie orientalnego przepychu — towary wystawiano pośród miękkiej wykładziny, niesamowitej muzyki, bursztynowego światła. W otwartych całą noc sklepach, butelki fioletowego i zielonego szamponu mieniły się jak drogie kamienie na błyszczących szklanych półkach. Kelnerki podjeżdżały do pracy smukłymi samochodami ze skórzaną tapicerką. Robotnicy portowi wracali w nocy do domu, by wygrzać kości w podgrzewanych basenach na zapleczach swych domów. Sprzątaczki i hydraulicy przebierali się po pracy w wyśmienicie skrojone, fabrycznie gotowe ubrania.
W rzeczy samej ubóstwo i brud, które były czymś zwykłym w wielkich miastach na ziemi od czasów niepamiętnych, prawie całkowicie zniknęły. Po prostu nie widziało się biednych emigrantów padających z głodu i umierających w uliczkach. Nie było slumsów, gdzie ludzie spali w ośmiu i dziesięciu w jednym pokoju. Nikt nie wylewał pomyj do rynsztoków. Żebracy, kaleki, sieroty i beznadziejnie chorzy trafiali się w tak niewielkiej liczbie, że prawie się ich nie dostrzegało na ulicach. Nawet pijacy i wariaci, którzy spali na ławkach w parku i na dworcach autobusowych, jedli regularnie i mieli nawet radioodbiorniki a ich ubrania były regularnie prane.
A przecież było to jednak i tak tylko zewnętrzne, powierzchowne. Byłem zdumiony zmianami o wiele głębszymi… Na przykład, coś zupełnie magicznego wydarzyło się z czasem. Stare nie było już rutynowo wymieniane na nowe. Przeciwnie, nawet język angielski, którym mówiono dookoła, był taki sam jak w XIX wieku. Nawet te same stare wyrażenia w rodzaju „jasna sprawa!” czy „a to pech” bądź wreszcie „o to chodzi!” były nadal w użyciu. A przecież powstały fascynujące, zupełnie nowe zwroty, jak „zrobili ci wodę z mózgu” czy „to tak freudowskie” lub „nie mogę się pod tym podpisać” i były one na ustach wszystkich.
W świecie sztuki i rozrywce wszystko, co poprzedzało teraźniejszość, przetwarzano teraz na nowo. Muzycy wykonywali Mozarta równie dobrze jak muzykę rockową, ludzie jednego wieczora chodzili oglądać Szekspira, by następnego wybrać się na nowy francuski film.
W wielkich, oświetlonych światłem neonów sklepach można było kupić taśmy z nagranymi średniowiecznymi madrygałami i odtwarzać je sobie na swoich stereofonicznych odtwarzaczach w samochodzie, gdy mknęło się autostradą z prędkością 150 km. W księgarniach poezja renesansowa sprzedawana była obok powieści Dickensa czy E. Hemingwaya. Poradniki seksuologiczne leżały na tych samych stolikach co egipska Księga Zmarłych.
Czasami bogactwo i czystość, które widać było dookoła, stawały się jakby halucynacją. Zdawało mi się wtedy, że tracę zmysły.
Przez okna wystawowe gapiłem się w zdumieniu na komputery i telefony tak czyste w formie i kolorze, jak stworzone przez naturę najbardziej egzotyczne muszle. Gargantuiczne srebrne limuzyny z trudem znajdowały drogę w wąskich uliczkach dzielnicy łacińskiej, przypominając niezniszczalne potwory morskie. Błyszczące wieże olbrzymich biurowców wbijały się w nocne niebo jak egipskie obeliski nad pochylonymi, ceglanymi budynkami przy starej Canal Street. Niezliczona ilość programów telewizyjnych tłoczyła się nie kończącym obrazem w każdym klimatyzowanym pokoju hotelowym.
Nie była to jednak seria halucynacji. Ten wiek był spadkobiercą ziemi w każdym wymiarze (sensie). A niemałą rolę w tym niemożliwym do przewidzenia cudzie odgrywała specyficzna niewinność tych ludzi, tkwiąca w samym centrum ich wolności i bogactwa. Chrześcijański Bóg był równie martwy jak w XVIII wieku. A żadna nowa religia nie powstała, by zastąpić starą. Przeciwnie, najprostsi ludzie tego wieku kierowali się świeckimi zasadami moralnymi, równie silnymi jak jakakolwiek moralność, którą kiedykolwiek znałem. Intelektualiści dźwigali na swych barkach odpowiedzialność za standardy, ale i całkiem zwyczajni, pojedynczy ludzie nie pozostawali obojętni na takie pojęcia, jak „pokój”, „bieda” czy „planeta”, jak gdyby kierowani jakąś mistyczną gorliwością.
Postawiono sobie za cel w tym wieku usunięcie głodu raz na zawsze. Choroby chciano zniszczyć, nie zwracając uwagi na koszty. Wściekle dyskutowano i kłócono się nad sprawą kary śmierci dla zatwardziałych kryminalistów, aborcją nie narodzonych dzieci, nad zagrożeniami zanieczyszczenia środowiska i wojną totalną. Z holocaustem walczono z taką samą zimną zawziętością, jak w wiekach poprzednich z czarownicami i heretykami.
Co do życia erotycznego — już dawno przestało być sprawą przesądów i strachu. Likwidowano ostatnie niedomówienia. Dlatego właśnie ludzie spacerowali wokoło prawie zupełnie nadzy. Dlatego całowali się i pieścili bez żenady na ulicach. Sami teraz dyskutowali na tematy etyki, odpowiedzialności i piękna ciała. Prokreację i choroby weneryczne mieli pod swoją kontrolą.
Ach, ten XX wiek. Koło zatoczyło pełny obrót. Przekroczyło to najśmielsze sny i marzenia, taka przyszłość. Z ponurych proroków wieków minionych nowy wiek uczynił głupców.
Wiele myślałem o tej pozbawionej pojęcia grzechu świeckiej moralności, o tym wieku optymizmu. O tym wspaniale oświeconym świecie, w którym wartość ludzkiego życia była większa niż kiedykolwiek przedtem.
W bursztynowym, elektrycznym półmroku mojego pokoju hotelowego oglądałem na ekranie odbiornika TV nadzwyczajnie sprawnie zrobiony film wojenny zatytułowany Czas Apokalipsy. Był symfonią dźwięków i kolorów, i śpiewał o odwiecznej wojnie świata zachodniego ze złem. „Z przerażenia i moralnego horroru musisz uczynić sobie przyjaciela” — mówi szalony dowódca w dzikim buszu Kambodży, na co człowiek Zachodu odpowiada jak zawsze: Nie!
Nie. Przerażenie (horror) i moralny terror nigdy nie mogą zostać uniewinnione. Nie mają realnej wartości. Czyste zło nie ma prawdziwego miejsca zamieszkania. A to oznacza, że i dla mnie nie ma tu już miejsca. Czyż nie jest to logiczne?
To było wystarczające, aby spowodować powrót ze Starego Świata na ziemię potwora, ta ogłuszająca wręcz obojętność wobec potężnego planu rzeczy, wystarczająca, by załamać go, zmusić do płaczu. Albo wystarczająca, by uczynić z niego piosenkarza rockowego.
Gdzie podziały się potwory i demony starego świata? Byłem tego bardzo ciekaw. W jaki sposób inne wampiry mogły istnieć w świecie, w którym każda śmierć była odnotowana w olbrzymich elektronicznych komputerach, a ciała odwożono do lodówek. Prawdopodobnie ukrywają się jak odrażające insekty w cieniu, bo tak zawsze czynili, bez względu na to, jaką filozofię wyznawali i ile grup czy klanów tworzyli.
No cóż, kiedy zacząłem krzyczeć i wołać donośnie wraz z zespolikiem zwanym „Nocny Spacer Szatana”, byłem już pewny, że chcę wydostać ich na światło wystarczająco szybko.
Kontynuowałem naukę. Rozmawiałem ze śmiertelnymi ludźmi na przystankach autobusowych, stacjach benzynowych i w eleganckich kawiarniach. Czytałem książki. Przystroiłem siebie w migocące, błyszczące skóry, dostarczane przez modne sklepy. Nosiłem białe koszule o sztywnych kołnierzykach i sportowe marynarki typu safari w kolorze khaki bądź soczyste, szare, pluszowe kurtki sportowe z kaszmirowymi szalami. Przypudrowałem twarz tak, aby móc pokazywać się w oświetlonych sztucznym światłem supermarketach, otwartych całą noc, a także w tanich lokalach serwujących hamburgery czy w hulaszczych zaułkach miasta zwanych nocnymi klubami.
Uczyłem się. Byłem zakochany.
Jedyna trudność, z którą musiałem się borykać, to mordercy, którzy służyli mi za ofiary. Było ich niewielu. W tym błyszczącym świecie niewinności i dostatku, uprzejmości, wesołości i pełnych żołądków pospolite rzezimieszki z lat minionych prawie już nie istnieli, podobnie jak ich kryjówki w okolicach portu.
Żeby przeżyć, musiałem więc nieźle się napracować. Zawsze jednak byłem urodzonym myśliwym. Lubiłem zadymione, przyczernione salki bilardowe z pojedynczym światłem świecącym prosto na zielony plusz, gdy wytatuowani byli więźniowie zbierali się wokół stołu do snookera, lubiłem również pełne migotliwego światła, wykładane atłasem nocne kluby wielkich, betonowych hoteli. Poznawałem coraz lepiej moich zabójców — handlarzy narkotyków, sutenerów, morderców, którzy znajdowali schronienie w gangach motocyklowych.
Bardziej niż kiedykolwiek przedtem — byłem zdecydowany nie pić krwi niewinnych ludzi.
Wreszcie nadszedł czas odwiedzin moich starych sąsiadów, grupy rockowej zwanej „Nocny Spacer Szatana”. Pewnego sobotniego wieczoru, gorącego i parnego, zadzwoniłem o godzinie 6,30 do drzwi wejściowych studia muzycznego mieszczącego się na poddaszu. Piękni młodzi śmiertelnicy siedzieli niedbale rozparci w kolorowych jak tęcza koszulach i obcisłych jeansach, palili papierosy nafaszerowane haszyszem i utyskiwali na parszywe szczęście podczas koncertów gdzieś na południu.
Z długimi i czystymi włosami i kocimi ruchami swych młodych ciał wyglądali jak biblijni aniołowie, a ich biżuteria była egipska. Nawet na próby malowali sobie twarze i oczy.
Zawładnęły mną podniecenie i miłość, kiedy na nich patrzyłem — na Alexa i Larrego, na soczystą, małą Tough Cookie.
W pewnym niesamowitym momencie, kiedy cały świat zdawał się stać pode mną nieruchomy, powiedziałem im, kim jestem. Słowo „wampir” nie było dla nich żadną nowością. W świecie, w którym się znajdowali, tysiące innych piosenkarzy zakładało teatralne kły i czarną pelerynę. A jednak poczułem się dziwnie, wypowiadając głośno do śmiertelnych tę zakazaną prawdę. Nigdy w ciągu dwustu minionych lat nie mówiłem tego nikomu, kto nie był naznaczony piętnem zostania jednym z nas. Nie wyznałem tego nawet moim ofiarom, zanim zamknęli na zawsze oczy. A teraz tym młodym ludziom powiedziałem to wyraźnie i jasno. Powiedziałem im, że chcę z nimi śpiewać i jeśli mi zaufają, wszyscy będziemy bogaci i sławni, że na nadprzyrodzonej fali i ambicji pozbawionej skrupułów wyprowadzę ich z tych pokojów prosto do wielkiego świata.
Ich oczy rozszerzyły się, gdy spojrzeli na mnie, a potem dwudziestowieczne wnętrze pokoju zatrzęsło się od ich śmiechu i rozbawienia.
Byłem cierpliwy. Bo w końcu dlaczego nie? Wiedziałem, że jestem demonem, który potrafiłby naśladować każdy ludzki głos czy ruch. Jak mogłem oczekiwać, że oni to zrozumieją? Podszedłem do elektrycznego pianina i zacząłem grać i śpiewać. Początkowo naśladowałem styl piosenek rockowych, później przerzuciłem się na stare melodie i słowa, które pamiętałem — francuskie piosenki głęboko utkwiły w mojej głowie, nigdy ich nie zapomniałem. Poddałem je brutalnemu rytmowi, widząc przed oczyma obraz sprzed wieków — maleńki, zatłoczony paryski teatrzyk. Wybuchły we mnie niekontrolowane uczucia. Zagroziło to mojej równowadze. To niebezpieczne, że tak prędko się odezwały. A jednak śpiewałem dalej, uderzając w gładkie klawisze elektrycznego instrumentu. W mojej duszy coś otworzyło się. To nic, że jestem teraz wśród tych niedojrzałych młokosów, którzy i tak mnie nie zrozumieją.
To, co grałem, wystarczyło jednak, żeby byli zachwyceni, że ulegli czarowi strasznej i pełnej grozy chaotycznej muzyki, którą słyszeli. Wrzeszczeli z radości, jakby dostrzegli lepszą dla siebie przyszłość, a także siłę i impet, których przedtem im brakowało. Podłączyli natychmiast instrumenty i zaczęliśmy grać razem. Rozpoczął się „dżem”, jak oni to nazywali. Maleńkie studio wypełnione było zapachem ich krwi i naszymi gromkimi głosami.
Właśnie wtedy zdarzyło się coś, czego raczej w najdziwaczniejszych marzeniach nie mogłem przewidzieć, coś, co było równie niesamowite i nadzwyczajne, jak moje ujawnienie się tym śmiertelnym istotom. W rzeczy samej, było to tak przytłaczające i porywające, że mogło mnie na powrót wyrwać z ich świata i zmusić do powrotu pod ziemię. Nie mam na myśli tego, że mógłbym znowu zapaść w głęboki sen. Chociaż najprawdopodobniej wycofałbym się z przygody z zespołem „Nocny Spacer Szatana” i ogłuszony błąkałbym się jeszcze przez parę lat, próbując zebrać się do kupy.
Alex, gładki i delikatny perkusista zespołu, i jego brat, wyższy od niego blondyn imieniem Larry — rozpoznali moje imię, gdy powiedziałem im, że jestem Lestatem. Nie tylko je rozpoznali, ale natychmiast powiązali z wiedzą o mnie i z informacjami, które przeczytali w książce. Prawdę mówiąc, uznali za świetny pomysł to moje udawanie, jak sądzili, nie byle jakiego wampira czy księcia Drakuli. Wszyscy mieli już dość księcia Drakuli. Wampir Lestat — to było coś. Wszyscy uznali zgodnie, że udawanie wampira Lestata było dobrym chwytem.
— Udawanie? — zapytałem.
Roześmiali się na widok mojego zdziwienia i z powodu mojego francuskiego akcentu.
Patrzyłem na nich bez ruchu przez dobrą chwilę, próbując odczytać ich myśli. Oczywiście, wcale nie oczekiwałem, by uwierzyli, że rzeczywiście jestem prawdziwym wampirem. Ale czytać o fikcyjnym wampirze, który nosił to sam rzadkie imię?… Nic nie rozumiałem.
Traciłem pewność siebie, gdy tak się dzieje, opuszczają mnie jednocześnie siły. Pokoik zdawał się jeszcze zmniejszać w moich oczach. Było coś odrażającego i groźnego w instrumentach wypełniających pokój, w kablach rozrzuconych na podłodze…
— Pokażcie mi tę książkę — powiedziałem.
Przynieśli ją z sąsiedniego pokoju. Rozlatującą się już powieść, której kartki miały lada chwila rozsypać się. Była już bez oprawy, z oderwaną stroną tytułową, całość sklejono taśmą. Na widok pierwszej strony poczułem niesamowity chłód na plecach. Wywiad z wampirem. W środku coś o jakimś śmiertelnym chłopaku, dziennikarzu i jego nieziemskim interlokutorze.
Za ich zgodą zabrałem książkę do przyległego pokoju, położyłem się na stojącym tam łóżku i zacząłem czytać. Kiedy już doczytałem do połowy, wziąłem książkę pod pachę i wyszedłem na zewnątrz. Stałem nieruchomo pod lampą uliczną, w jej świetle dokończyłem czytanie. Potem ostrożnie wsadziłem ją do kieszeni kurtki.
Przez siedem kolejnych nocy nie powróciłem do zespołu. Większość z tego czasu włóczyłem się, przebijając się wściekle poprzez noc na moim Harleyu ze słuchawkami walkmana w uszach. Goldbergowskie wariacje Bacha nastawione na pełną głośność. Zapytywałem siebie: „Lestat, co ty właściwie chcesz teraz zrobić?”
Resztę czasu poświęciłem zagłębianiu się w nowy dla mnie temat muzyki rockowej, czytając wszystko, co padło mi w ręce.
Przeczytałem opasłe popularne opracowania historii rocka, leksykony i kalendaria znanych gwiazd. Przesłuchałem setki albumów i w ciszy przeglądałem taśmy video z koncertów rockowych. A gdy noc stawała się pusta i nieruchoma, słyszałem głosy z Wywiadu z wampirem, jak gdyby dochodziły do mnie zza grobu. Wielokrotnie jeszcze przeczytałem tę książkę, aż wreszcie w ataku wściekłości pomieszanej z pogardą podarłem ją na strzępy.
Wreszcie — zdecydowałem się.
Spotkałem się z moją młodą prawniczkę Christine. Byliśmy w jej biurze na szczycie olbrzymiego biurowca. Lampy były zagaszone i tylko światła leżącego pod nami centrum miasta dawały niewielkie oświetlenie pokojowi, w którym się znajdowaliśmy. Wyglądała ślicznie na tle szklanej ściany i migocących za nią świateł miasta.
— To już za mało, by ten mój mały zespół rockowy był zaledwie znany — mówiłem jej. — Musimy stworzyć taką legendę o nim, żeby moje imię i mój głos trafiły do najodleglejszych stron świata.
Spokojnie, inteligentnie, jak to prawnicy mają w zwyczaju, próbowała mnie odwieść od tego zamiaru, argumentując, że nie mogę finansowo ryzykować. Jednak w miarę jak przekonywałem ją z moją maniakalną pewnością siebie, czułem, że zdobywałem ją powoli, że jej poczucie zdrowego rozsądku zaczynało się rozmywać.
— Musisz przyciągnąć najlepszych francuskich reżyserów filmów rockowych na video — powiedziałem. — Musisz przywieźć ich tu z Nowego Jorku i Los Angeles. Będą na to pieniądze. Tu z pewnością można będzie znaleźć odpowiednie studia nagrań i ludzi, którzy zajmą się produkcją. I pamiętaj, wybieraj tylko najlepszych. Nie zwracaj uwagi na koszty. Pieniądze należy tak rozdysponować, aby całą tę pracę wykonać po cichu aż do momentu ujawnienia jej w chwili, gdy wydamy nowy album, a w kinach ukaże się nasz nowy film. Jednocześnie chcę opublikować książkę o zespole, którą sam napiszę.
Doprowadziłem wreszcie do tego, że i jej głowa pełna była marzeń o bogactwie i potędze. Dłonie młodej damy z olbrzymią prędkością przesuwały się po kartce notesu, gdy zapisywała moje uwagi.
O czym marzyłem, wypowiadając te słowa? O nie mającej precedensu rebelii, wielkim i straszliwym wyzwaniu, które rzucę mojemu gatunkowi na całym świecie.
Powiedziałem też Christine, że do nakręcenia filmów musi znaleźć reżyserów, którzy będą w stanie zrealizować moje wizje. Filmy mają być ułożone w pewną nierozerwalną całość. Będą opowiadać tę samą historię, która znajdzie się w projektowanej książce. A co do piosenek — wiele z nich już napisałem. Miała zdobyć najlepsze instrumenty — syntezatory, najdoskonalszy system wzmacniający, gitary elektryczne, skrzypce. O szczegółach mieliśmy porozmawiać później. Projekty kostiumów wampirów, sposób prezentacji w TV, kierowanie naszym pierwszym publicznym występem w San Francisco — wszystko to omówimy w stosownym czasie. Teraz ważne jest, by rozpocząć od telefonów do właściwych osób, by zebrać potrzebne do rozpoczęcia pracy informacje.
Nie wróciłem do zespołu, zanim nie podpisałem pierwszych umów. Terminy zostały ustalone, studia wynajęte, podpisane umowy wymienione.
W tym czasie Christine często jeździła ze mną. Mieliśmy olbrzymią limuzynę, w której woziliśmy się wszyscy: Larry, Alex, Tough Cookie. Mieliśmy przy sobie sumy zapierające dech, woziliśmy dokumenty do podpisania.
Pod sennymi dębami spokojnej uliczki Garden District rozlałem wreszcie do błyszczących, kryształowych kielichów szampana.
— Za wampira Lestata! — wszyscyśmy wznieśli zgodnie głosy. Miała to być teraz nowa nazwa zespołu i tytuł książki, którą napiszę. Tough Cookie zarzuciła mi ramiona na szyję. Pośród śmiechu i zapachu wina całowaliśmy się czule. Ach, ten zapach niewinnej krwi!
A kiedy odjechali w wyściełanej atłasem limuzynie, sam wyruszyłem w kojącą ciemną noc w kierunku St. Charles Avenue. Myślałem o niebezpieczeństwie, które na nich czyha, niebezpieczeństwie, przed którym stoją moi mali, śmiertelni przyjaciele.
Oczywiście, to nie wypłynęło ode mnie. Ale kiedy długi okres dyskrecji skończył się, prostodusznie i nieświadomie stanęli na wprost reflektorów wszystkich scen świata, razem ze swą złowieszczą i szaleńczą gwiazdą. No cóż, otoczę ich ochroniarzami i osobami towarzyszącymi na każdą możliwą do wymyślenia okazję. Będę chronił ich przed nieśmiertelnymi najlepiej, jak tylko będę potrafił. A jeśli nieśmiertelni z mroków nadal są tacy sami, jakimi ich pamiętam, nigdy nie zaryzykują wulgarnej walki z tak potężną siłą ludzką.
Gdy zbliżyłem się do zatłoczonej alei, zasłoniłem oczy okularami przeciwsłonecznymi. Wsiadłem do rozklekotanego tramwaju, który pomknął w dół St. Charles Avenue w stronę centrum.
Spacerowałem między tłumem. Był wczesny wieczór. Podszedłem do eleganckiej księgarni, która nazywała się „de Ville Books”, i tam na półce ujrzałem kieszonkowe wydanie Wywiadu z wampirem!
Byłem ciekaw, ilu innych wampirów „dostrzegło” książkę. Mniejsza o ludzi śmiertelnych. Ci po prostu uznali ją za fikcję. Ale co z innymi wampirami? Jeśli bowiem jest jakieś prawo, które wampiry uznają za rzecz świętą, to z pewnością to, które mówi: „Nigdy nie mów ludziom śmiertelnym o nas”. Nigdy nie ujawniaj naszych sekretów ludziom, chyba że chcesz przekazać im nasz Mroczny Dar, Dar Ciemności, naszą siłę. Nigdy nie wymieniaj imion innych wampirów. Nigdy nie ujawniaj, gdzie są ich schronienia.
Mój ukochany Louis, narrator Wywiadu z wampirem wszystko to właśnie zrobił. Zaszedł znacznie dalej niż ja z małym ujawnieniem sekretów członkom mojego zespołu. On opowiedział tajemnice setkom tysięcy czytelników. Ujawnił wszystko o mnie, poza narysowaniem planu Nowego Orleanu i zaznaczeniem na nim krzyżykiem miejsca, gdzie zapadłem w sen, choć co on naprawdę wiedział o tym i jakie były jego intencje — pozostawało dla mnie niezupełnie jasne. Jasne było natomiast, że za to, co uczynił, inni z pewnością czatowali już na niego. A zniszczenie wampira przez współbraci nie jest znowu takie trudne, szczególnie teraz. Jeśli w ogóle jeszcze żył, a pozostawał wyrzutkiem i cały czas zagrażali mu nasi bracia i siostry. Tym bardziej więc zależało mi na tym, aby książka i zespół zwany „Wampir Lestat” stały się jak najszybciej sławne. Musiałem odszukać Louisa. Musiałem z nim porozmawiać. Po tym, co przeczytałem w jego wspomnieniach, usilnie pragnąłem się z nim zobaczyć; brakowało mi jego romantycznych iluzji, nawet jego nieuczciwości. Pragnąłem nawet jego wyszukanej złośliwości, jego fizycznej obecności, jego zwodniczego, cichego głosu.
Oczywiście, nienawidziłem go za wszystkie te kłamstwa, które opowiedział o mnie. Miłość do niego przeważała jednak nad nienawiścią. To z nim dzieliłem mroczne i romantyczne lata wieku XIX. To on był moim stałym towarzyszem, a nie inne wampiry.
Pragnąłem napisać dla niego moją wersję zdarzeń, nie tyle będącą odpowiedzią na złośliwości zawarte w Wywiadzie, ile opowieścią o wszystkim, co widziałem i czego nauczyłem się, zanim przyszedłem do niego, będącą historią tego, czego nie mogłem mu opowiedzieć wcześniej.
Stare przykazania już mnie więcej nie obchodziły. Chciałem złamać je wszystkie, jedno po drugim. Chciałem, by mój zespół i moja książka wyciągnęły z ukrycia nie tylko Louisa, ale i wszystkie inne demony nocy, które kiedykolwiek znałem i kochałem. Chciałem odszukać tych, którzy się zagubili, obudzić tych, którzy zapadli w sen tak jak ja.
Nie opierzone jeszcze wampiry i te żyjące od wieków, piękne i złe, szalone i bezlitosne — wszystkie one wybiorą się do mnie, gdy zobaczą filmy i teledyski, które nakręciłem z zespołem, gdy usłyszą naszą muzykę, kiedy ujrzą książkę w witrynach księgarni. Będą wiedziały dokładnie, gdzie można mnie znaleźć. Ja będę Lestatem, supergwiazdą rocka. Po prostu przybądźcie do San Francisco na mój pierwszy koncert na żywo. Tam będę.
Była też jeszcze jedna przyczyna, dla której podejmowałem całe ryzyko, przyczyna nawet jeszcze bardziej niebezpieczna, szalona i rozkoszna.
Wiedziałem, że Louis zrozumie. Musiało to być gdzieś poza jego wywiadem, jego wyznaniami. Chciałem, aby ludzie śmiertelni dowiedzieli się o nas. Chciałem ogłosić to wszem i wobec, całemu światu, tak jak powiedziałem to Alexowi, Larry’emu czy Tough Cookie, a także mojej słodkiej pani prawnik, Christine.
I nie miało to naprawdę znaczenia, że oni temu i tak nie wierzyli. Nie miało znaczenia, że sądzili, iż zmyśliłem to wszystko. Cała rzecz polegała na tym, że po dwóch wiekach Ukrywania się byłem teraz dla śmiertelnych całkowicie widzialny! Głośno wypowiadałem swe imię. Mówiłem o swojej naturze.
Byłem. Zaszedłem dalej niż Louis. Jego historia, bez względu na to, ile osobliwości zawierała, została uznana za fikcję. W świecie śmiertelnych tak było bezpieczniej, podobnie jak dawno temu w Paryżu w Teatrze Wampirów, gdzie demony grały aktorów, którzy na scenie udawali, że są demonami.
Ja wystąpię w pełnym świetle przed kamerami. Wyciągnę dłoń i lodowatym uściskiem przywitam tysiące innych ciepłych dłoni. Jeśli to będzie możliwe, napędzę im porządnego stracha, oczaruję ich i poprowadzę, jeśli tylko będę mógł, w stronę prawdy, którą znam.
Wyobraźcie sobie, no wyobraźcie sobie tylko, że gdy te wszystkie żywe trupy zaczną się tu pojawiać w coraz większych ilościach, gdy te znajdujące się najbliżej zaczną przysłuchiwać się z rosnącym zdumieniem… no przypuśćmy tylko, że to, co wymyślone, przestanie być sztuczką, trickiem a stanie się rzeczywistością?
Myślę, że jeśli oni rzeczywiście uwierzyliby w to, rzeczywiście zrozumieli, że świat współczesny daje schronienie demonom i potworom starego świata — wampirom — och, jaką to rozpętałoby wspaniałą i chwalebną wojnę. Bylibyśmy znani i bylibyśmy tropieni. Walczono by z nami w tej błyszczącej światłami miejskiej puszczy, jak nigdy jeszcze człowiek nie walczył z żadnymi innymi mitycznymi potworami.
Jakże nie mógłbym być tym zachwycony, już samym nawet zamysłem? Czyż nie było to warte nawet największego ryzyka, możliwości najokropniejszej porażki? Nawet w ostatniej chwili, przed ostateczną śmiercią, gdyby miało dojść do tego, żyć będę przez krótką chwilę jak nigdy jeszcze dotąd.
Ale, prawdę powiedziawszy, nie sądziłem, że mogłoby dojść kiedykolwiek do tego — mam na myśli sytuację, w której ludzie śmiertelni rzeczywiście uwierzyliby w nasze istnienie. Zresztą i tak nigdy się ich nie bałem.
To innego typu wojna miała się raczej rozegrać — taka, w której wszyscy się spotkamy, my, potwory tego samego gatunku, czy raczej, w której oni wszyscy się zbiorą razem, aby skończyć ze mną.
To była prawdziwa przyczyna, prawdziwy cel wampira Lestata. To taką grę rozpocząłem i zamierzałem doprowadzić do końca.
A wszystkie te inne wspaniałe możliwości naszego ujawnienia i katastrofy… no cóż, to tylko dodawało wyzwaniu dodatkowego smaku!
Z mrocznego pustkowia Canal Street wróciłem z powrotem do swojego hotelu w starej Dzielnicy Francuskiej. Okolica była tu spokojna — z Vieux Carré rozciągniętym poniżej, z wąskimi uliczkami, hiszpańskimi domami, które tak dobrze znałem — i jak najbardziej odpowiadała mi.
Na olbrzymim ekranie mojego telewizora obejrzałem puszczony z kasety piękny film Viscontiego Śmierć w Wenecji. W pewnej chwili autor mówi tam, że zło to konieczność. Że jest pożywką dla geniuszu. Nie wierzyłem w to, ale chciałem, żeby tak było. Wtedy po prostu byłbym Lestatem, potworem, prawda? A zawsze tak dobrze grałem tę rolę! Ach, no cóż…
Wkładam nową dyskietkę do przenośnego minikomputera i zaczynam pisać historię swojego życia.
Część I: LELIO
1
Zimą, w dwudziestym pierwszym roku mojego życia wybrałem się samotnie konno, aby zapolować na wilki. Znajdowałem się w posiadłościach mojego ojca w Owernii, a czas ówczesny to ostatnie dziesięciolecia przed Wielką Rewolucją Francuską.
Była to chyba najgorsza zima, jaką pamiętam i wilki porywały owce naszym chłopom, pozwalały sobie nawet przebiegać przez wioskę nocą.
Gorzko wspominam tamten czas. Byłem siódmym synem mojego ojca markiza i najmłodszym z trójki, która dożyła wieku męskiego. Nie przysługiwał mi ani tytuł, ani ziemia, nie było przede mną żadnych widoków na przyszłość. Nawet w bogatych rodzinach podobny los spotykał młodszych chłopców, którzy mieli starszych braci. Nasze bogactwo dawno się wyczerpało. Pełnoprawnym spadkobiercą tego wszystkiego, co posiadaliśmy, był mój najstarszy brat Augustyn. Krótko po swym ślubie roztrwonił także i niewielki posag swojej żony.
Zamek ojca, jego posiadłość i wioska w pobliżu były moim całym wszechświatem. A urodziłem się niespokojny — byłem marzycielem, młodym buntownikiem, niezadowolonym z teraźniejszości. Nie chciałem siadywać przy ogniu i rozprawiać o minionych wojnach i czasach króla Słońce. Historia nie miała dla mnie znaczenia.
W tych mrocznych i staroświeckich czasach stałem się urodzonym myśliwym. Przynosiłem bażanty, dziczyznę i łososie z górskich strumieni — wszystko, co było potrzebne i co można było zdobyć — aby wyżywić rodzinę. To właśnie stało się mym życiem, którego z nikim innym nie dzieliłem i które pozostawało wyłącznie moje. Nie muszę dodawać, jakie praktyczne korzyści płynęły z tego w czasach, kiedy głód zaglądał ludziom w oczy, a śmierć z głodu nie była niczym nadzwyczajnym.
Oczywiście było to w sam raz zajęcie dla szlachcica — polować w granicach odwiecznych ziem przodków, gdzie tylko my mieliśmy prawo to robić. Najbogatsi przedstawiciele burżuazji nie mieli prawa w moich lasach unieść do strzału strzelby. Nie musieli jednak tego robić. Mieli pieniądze.
Dwa razy w moim życiu próbowałem uciec od takiej wegetacji i w obu przypadkach przynoszono mnie z powrotem z połamanymi skrzydłami. Ale o tym opowiem wam później.
Teraz przypominam sobie ten śnieg leżący na pagórkach i wilki, które były postrachem wieśniaków z naszej wioski. Przypominam sobie stare powiedzenie, popularne wówczas we Francji, że jeśli mieszkasz w Owernii, to już dalej od Paryża trafić nie mogłeś.
Musicie też zrozumieć, że odkąd dorosłem i stałem się panem, jedynym, który mógł dosiadać konia i strzelać ze strzelby, było rzeczą zupełnie naturalną, iż wieśniacy przychodzili do mnie, uskarżając się na wilki i oczekując, że wytropię je. To jakby należało do moich obowiązków. Nie było też tak, żebym obawiał się wilków. W całym swoim życiu nigdy nie słyszałem, aby wilki zaatakowały człowieka. Mogłem też po prostu otruć je, gdyby nadarzyła się okazja, ale mięso było wtedy zbyt wielkim rarytasem, by faszerować je trucizną:
Tak więc któregoś styczniowego dnia wczesnym rankiem uzbroiłem się dobrze, aby wystrzelać grasujące tej zimy w okolicy wilki, jednego po drugim. Miałem trzy strzelby skałkówki i doskonały karabin skałkowy. Zabrałem je wszystkie ze sobą, a także muszkiet i ojcowską szpadę. Tuż przed wyjazdem z zamku dorzuciłem jeszcze do tego małego arsenału prastarą broń, którą do tej pory nigdy nie zawracałem sobie głowy.
Nasz zamek był pełen starej broni. Moi przodkowie brali udział w niezliczonych wojnach i potyczkach od czasów wypraw krzyżowych ze Św. Ludwikiem. Na ścianach wisiało mnóstwo tego brzęczącego żelastwa, począwszy od lanc i toporów, a skończywszy na cepach i buzdyganach.
Ten buzdygan, który zabrałem ze sobą, był wyjątkowo duży, o wybijanym kolcami łbie. Wziąłem też cep i żelazną kulę połączoną z trzonkiem łańcuchem, którą można było uderzyć w przeciwnika z olbrzymią siłą.
Pamiętajcie, że był to wiek XVIII, czasy, kiedy ubrani w białe peruki paryżanie chodzili w swych atłasowych pantoflach na wysokich obcasach, zażywali tabaki i wycierali nosy w pięknie wyszywane chusteczki.
Ja tymczasem wybierałem się właśnie na polowanie w buciorach z niewyprawionej skóry i kurtce ze skóry kozłowej, zabierając w dodatku ze sobą przedpotopową broń przytwierdzoną do siodła oraz dwa największe psy dogi, których szyje uzbrojone były w obroże z kolcami.
Takie było moje życie. Równie dobrze mógłbym więc żyć w średniowieczu. Wiedziałem jednak dostatecznie dużo o fantazyjnie ubranych podróżnikach spotykanych czasami na drodze pocztowej, o tym innym świecie, by być pod jego wrażeniem. Szlachta ze stolicy nazywała nas prowincjuszami — łapaczami zajęcy. Odwdzięczaliśmy się szyderstwem i pogardą, ogłaszając ich lokajami króla i królowej. Nasz zamek stał na swoim miejscu dobre tysiąc lat i nawet sam wielki kardynał Richelieu podczas wojny z nami nie zdołał zburzyć naszych odwiecznych siedzib. Ale jak już mówiłem, nie zwracałem większej uwagi na historię.
W fatalnym humorze i ogarnięty dziką pasją wyjeżdżałem powoli w góry. Chciałem większej potyczki z wilkami. Zgodnie z tym, co mówili wieśniacy, było ich pięć w stadzie, ale ja miałem ze sobą moje strzelby i dwa psy, których szczęki były tak silne, że mogły złamać kręgosłup wilka w ciągu jednej chwili.
Minęła już godzina, odkąd skręciłem ze ścieżki w góry, pod stok. Po jakimś czasie dotarłem do małej dolinki, o której wiedziałem tyle, że żaden opad śniegu nie mógłby jej ukryć. Gdy po pustym polu skierowałem konia ku jałowemu zagajnikowi, usłyszałem po raz pierwszy wycie. W ciągu kilku następnych sekund usłyszałem kolejne, i jeszcze jedno, a po chwili cały ich chór w takiej zgodności i harmonii, że nie mogłem rozróżnić, ile wilków było w stadzie. Wiedziałem tylko, że już mnie zauważyły i w ten sposób dają sobie znać, by zejść się razem, o co zresztą właśnie mi chodziło.
Nie sądzę, bym wtedy odczuwał jakiś lęk czy strach. Czułem jednak coś, co sprawiało, że włosy na ramionach miałem naelektryzowane. Okolica, dobrze widoczna na kilka mil dookoła z wysokości, na której się znajdowałem, zdawała się zupełnie pusta. Przygotowałem broń. Rozkazałem psom, by zamilkły. I wtedy przyszła mi do głowy myśl, niezupełnie jasna i przejrzysta: abym nie zostawał na otwartej przestrzeni, a wyjechał w las i abym zrobił to jak najszybciej.
W tej samej chwili usłyszałem ujadanie psów. Obróciłem się za siebie i ujrzałem pędzące po śniegu wilki, jakieś parę setek jardów ode mnie. Trzy olbrzymie, szare wilki zbliżały się, jeden za drugim w zatrważającym pędzie.
Rzuciłem się do ucieczki w stronę lasu.
Wydawało mi się, że dotarcie tam przed nimi nie będzie trudne, ale bestie były rzeczywiście sprytne i gdy cwałowałem w kierunku ściany lasu, dojrzałem resztę stada, jakąś piątkę dorosłych zwierząt zabiegających mi drogę z lewej strony. To była zasadzka. Zrozumiałem, że nie jestem w stanie dotrzeć na czas do zagajnika. Stado liczyło w sumie osiem dorosłych zwierząt, a nie pięć, jak powiedzieli chłopi. Nawet jednak wtedy nie odczuwałem strachu. Nie miałem na to czasu. Nie zastanawiałem się też wcześniej nad oczywistym faktem, że wilki popychał do ataku głód, że ich naturalny strach przed człowiekiem po prostu całkowicie ustąpił przed uczuciem wygłodzenia.
Szybko przygotowałem się do bitwy. Wetknąłem cep za pas i wymierzyłem ze strzelby w najbliższego. Wielki basior zarył martwy łbem w śnieg zaledwie parę jardów ode mnie. Miałem jednak dość czasu, by załadować ponownie broń, gdy tymczasem moje psy i pozostałe wilki rzuciły się na siebie.
Wilki nie mogły dosięgnąć szyi psów za sprawą wybijanych kolcami obroży. Przy pierwszej potyczce psy prawie natychmiast pozbawiły życia jednego z nich. Wystrzeliłem ponownie i następny padł na ziemię martwy. Tymczasem jednak wataha otoczyła psy. Gdy wystrzeliłem kolejne pociski, przeładowując broń tak szybko, jak tylko było to możliwe, starając się celować tak, aby nie trafić psów, zauważyłem, że mniejszy pies padł z połamanymi zadnimi łapami. Krew rozlewała się po śniegu. Drugi pies odskoczył od zgrai wilków, które tymczasem próbowały szybko pożreć umierające zwierzę, ale w ciągu dwóch minut dopadły i jego, rozrywając mu brzuch i pozbawiając życia. A były to, jak już mówiłem, silne i mocne zwierzęta, owe dogi. Wychowałem je i sam przysposobiłem do polowań. Każdy z nich miał powyżej 200 funtów żywej wagi. Zawsze polowałem z nimi i choć teraz mówię o nich jak o zwykłych psach, wtedy odzywałem się do nich tylko po imieniu. Gdy zginęły, po raz pierwszy zdałem sobie sprawę, co mi grozi i co może się jeszcze zdarzyć.
Wszystko to, co wydarzyło się do tej pory, trwało zaledwie minuty. Cztery wilki leżały martwe na śniegu. Jeszcze jeden był śmiertelnie ranny. Ale trzy pozostały. Jeden z nich przerwał właśnie dziką ucztę nad trupem mojego psa i spoglądał z ukosa na mnie. Wystrzeliłem ze strzelby i chybiłem, wystrzeliłem z muszkietu. Przerażony koń stanął dęba, gdy basior rzucił się w naszym kierunku.
Jak za pociągnięciem sznurka, obejrzały się i pozostałe bestie, zostawiając za sobą jeszcze ciepłe, poszarpane ciało psa. Ściągnąłem wodze i pozwoliłem, by koń uniósł mnie tam, gdzie sam chciał, prosto ku schronieniu w lesie.
Nie oglądałem się do tyłu nawet wtedy, gdy słyszałem blisko warczenie, ale kiedy poczułem, jak zęby wbijają mi się w kostkę, wyciągnąłem drugi muszkiet, obróciłem się w lewo i wypaliłem. Wydawało mi się, że wilk uniósł się na tylnych nogach, ale zbyt szybko znikł mi z oczu. W tym momencie kobyła stanęła dęba i poczułem, że wylatuję z siodła. Byliśmy prawie przy ścianie lasu i spadłem z konia, zanim zwierzę upadło na ziemię. Miałem przy sobie jeszcze jedną załadowaną strzelbę. Obróciłem się i złożyłem do strzału w zbliżającego się wilka. Strzał rozłupał czaszkę bestii.
Pozostały jednak jeszcze dwa wilki. Koń wydał z siebie głębokie rżenie, które po chwili przeszło w narastający skowyt, najstraszniejszy krzyk, jaki zwierzę może z siebie wydać. Wiedziałem: wilki dopadły go.
Przetoczyłem się po śniegu, czując twardość skalistego podłoża pode mną, i udało mi się dotrzeć do drzew. Gdybym mógł przeładować, zastrzeliłbym oba, siedząc bezpiecznie wysoko na drzewie. W pobliżu jednak nie było ani jednego drzewa o konarach dostatecznie niskich, bym mógł się na nie wspiąć czy chociaż uchwycić. Kilkakrotnie podskakiwałem do góry, próbując uchwycić się gałęzi. Nogi jednak osuwały się po oblodzonych pniach. Upadłem. Wilki już się zbliżały. Nie było czasu na załadowanie strzelby, którą jeszcze miałem przy sobie. Pozostał tylko cep i miecz, bowiem buzdygan zgubiłem gdzieś podczas ucieczki.
Kiedy tak gramoliłem się z powrotem na równe nogi, wiedziałem, że prawdopodobnie zginę. Nie przyszło mi jednak do głowy poddawać się. Byłem wściekły, dziki, niemalże warczałem. Stanąłem na szeroko rozstawionych nogach naprzeciwko bestii i spojrzałem najbliżej stojącemu wilkowi prosto w ślepia. Trzymając cep w lewej dłoni, prawą wyciągnąłem szpadę. Wilki zatrzymały się. Pierwszy z nich przez chwilę nie spuszczał ze mnie oczu, po czym opuścił łeb i odbiegł nieco na bok. Pozostałe czekały jakby na jakiś sygnał. Ten pierwszy spojrzał na mnie ponownie w ten sam niesamowity sposób jak przed chwilą i nagle rzucił się do przodu. Zacząłem wymachiwać cepem; wybijana kolcami głowica wirowała w powietrzu. Słyszałem swój warczący oddech i czułem, że uginam kolana, jakbym przygotowywał się do skoku. Wycelowałem uderzenie cepem w szczękę zwierzęcia i z całej siły wymierzyłem cios, ale tylko lekko go zahaczyłem. Wilk odskoczył w porę, a drugi zaczął obiegać mnie to w jedną, to w drugą stronę. Oba podchodziły dostatecznie blisko, by zaryzykować uderzenie cepem lub machnięcie szpadą, lecz zawsze w porę odskakiwały na bezpieczną odległość.
Nie wiem, jak to długo trwało, ale zrozumiałem strategię wilków aż nadto dobrze. Chciały mnie zmęczyć i miały w sobie jeszcze tyle siły, by to uczynić. Bawiły się ze mną. Obracałem się w kółko, rzucałem do przodu, cofałem, prawie upadając na kolana. Trwało to prawdopodobnie ponad godzinę.
Ledwo już trzymając się na nogach, podjąłem ostatnią, desperacką próbę uzyskania przewagi. Stanąłem nieruchomo, opuszczając broń. W tej samej chwili wilki rzuciły się, by skończyć ze mną. Liczyłem na to i byłem na to przygotowany.
W ostatniej sekundzie machnąłem z całej siły cepem. Zobaczyłem jak łeb wilka unosi się do góry, odsłaniając szyję. Czekając tylko na to, rozpłatałem mu natychmiast gardło szpadą. Drugi wilk był już przy mnie. Poczułem, że jego kły zapadają się w moje bryczesy. Za chwilę wyszarpie mi nogę z biodra. Ciąłem mieczem przez pysk, rozcinając bestii oko. Drugi cios kuli cepu spadł w chwilę potem. Wilk puścił moją nogę. Odskakując do tyłu, miałem znowu dość miejsca, by ponownie zamachnąć się mieczem i wbić go w pierś zwierzęcia aż po rękojeść.
To już był koniec bitwy.
Wataha nie żyła. Ja żyłem.
W pokrytej śniegiem dolinie słyszałem tylko mój ciężki oddech i wstrząsający krzyk umierającej kobyły parę kroków ode mnie.
Nie jestem pewien, czy byłem wtedy przy zdrowych zmysłach. Nie jestem pewien, czy to, co wtedy przychodziło mi do głowy, to były myśli. Chciałem upaść nieżywy w śnieg, a przecież odchodziłem od martwych ciał wilków w kierunku konającego konia.
Gdy podszedłem bliżej, kobyła podniosła łeb, próbując jednocześnie unieść się na przednich nogach, ale tylko jeszcze raz wydała z siebie chrapliwy krzyk. Dźwięk odbijał się od gór. Zdawał się docierać aż do niebios. A ja stałem, gapiąc się na jej ciemne, pogruchotane ciało, wyraźnie odcinające się na bieli śniegu, na połamane tylne nogi i rozpaczliwe próby powstania przednich, na łeb uniesiony do góry, uszy położone po sobie i przede wszystkim na wielkie, dziecinne oczy, spoglądające na mnie w bólu, gdy zwierzę ponownie wydało z siebie żałosny skowyt. Wyglądało jak owad na wpół rozgnieciony na podłodze. Nie było nim jednak — było moją szamoczącą się i cierpiącą kobyłą. Raz jeszcze próbowała unieść się na przednich nogach.
Wyciągnąłem z siodła strzelbę. Załadowałem. Jeszcze raz spojrzałem na miotający się w śniegu koński łeb, na bezcelowe próby uniesienia konającego ciała. Kobyła zawyła rozpaczliwie. Strzeliłem prosto w serce. Teraz jej ciało zdawało się być normalniejsze. Leżała bez ruchu i martwa, a krew ciekła z ran. W dolinie zapanowała cisza. Moim ciałem wstrząsnął dreszcz, słyszałem jakiś obrzydliwy odgłos dochodzący z moich trzewi i zobaczyłem po chwili wymioty wyciekające na śnieg. Zdałem sobie sprawę, że to ja wymiotuję. Zapach wilków i zapach krwi był wszechogarniający. Prawie upadłem na śnieg, gdy spróbowałem ruszyć do przodu.
Nie zatrzymując się jednak nawet na krótką chwilę, raz jeszcze wszedłem między martwe wilki. Podszedłem do ciała wielkiego basiora, któremu prawie udało się mnie uśmiercić, zarzuciłem go sobie na ramiona i zacząłem schodzić w kierunku domu.
Powrót zabrał mi chyba dwie godziny. Choć znowu, tak naprawdę, wcale tego nie jestem pewien. Ale to, co odczuwałem i czego nauczyłem się podczas walki, pozostało we mnie, defilowało przed oczyma nawet wtedy, gdy byłem już w drodze do domu. Za każdym potknięciem i upadkiem coś we mnie tężało, stawało się gorsze.
Kiedy dotarłem wreszcie do bram zamku, sądzę, że nie byłem już młodzieńcem o imieniu Lestat. Byłem kimś zupełnie innym, gdy zataczając się chwiejnym krokiem przeszedłem próg holu głównego, z wielkim wilkiem na ramionach. Ciało martwego wilka prawie już ostygło. Nagłe, oślepiające światło ognia drażniło moje oczy. Byłem totalnie wyczerpany. I choć zacząłem coś mówić na widok braci wstających od stołu i matki potrącającej oślepłego ojca, który chciał dowiedzieć się, co się dzieje, nie wiem czy udało mi się opowiedzieć wszystko. Wiem tylko, że mój głos był beznamiętny i że nie była taka znów bez sensu prostota mojego opisu zdarzeń:
— A potem… a potem… — coś w tym rodzaju.
Mój brat Augustyn pomógł mi przyjść do siebie. Nagle pojawił się przede mną i jego sylwetka zarysowała się na tle znajdującego się za nim ognia. Bardzo wyraźnie przełamał monotonię moich słów, wypowiadając swoją kwestię.
— Ty mały bękarcie — powiedział zimno. — Nie zabiłeś chyba ośmiu wilków?
Jego wypowiedzi towarzyszył wstrętny, pełen obrzydzenia wyraz twarzy. Ale rzeczą godną uwagi było coś innego. Niemal zaraz po tym, jak wypowiedział te słowa, zdał sobie w jakiś sposób sprawę, że popełnił błąd. Może uświadomił mu to wyraz mojej twarzy, może to była szeptem przez matkę wypowiedziana uwaga, może zupełne milczenie mojego drugiego brata. Dość, że natychmiast jego twarz pokrył wyraz zakłopotania i zażenowania. Zaczął coś mamrotać o tym, jakie to nadzwyczajne, o tym, że niewiele brakowało, a mogłem zginąć, o bulionie, który mieli natychmiast podgrzać dla mnie służący, i tego typu rzeczy, ale było już za późno. To, co wydarzyło się w tej jednej chwili, było już nie do naprawienia. Pamiętam również mój pusty pokój. Leżąc na łóżku, nie miałem przy sobie psów, jak zwykle w zimie, bo leżały martwe w górach. Ogień był wygaszony. Brudny i zakrwawiony wdrapałem się na łoże, zagrzebałem w przykrycia i zasnąłem kamiennym snem.
Przez kilka dni nie wychodziłem ze swojego pokoju. Wiedziałem, że wieśniacy poszli w góry i odnaleźli wilki, że przynieśli je do zamku. Augustyn przyszedł do mnie i o wszystkim powiedział. Ja jednak nie odezwałem się.
Minął może tydzień. Zszedłem do psiarni i zabrałem stamtąd dwa młode, już całkiem spore psy. Od tej pory były moimi towarzyszami. W nocy spałem pomiędzy nimi. Służący pojawiali się i znikali. Nikt jednak nie naprzykrzał mi się i nie przeszkadzał.
Aż któregoś dnia, bezszelestnie i prawie niewidocznie do pokoju wsunęła się moja matka.
2
Był wieczór. Siedziałem na łóżku z psami. Jeden z nich wyciągnął się obok mnie, a drugi pod moimi kolanami. Ogień w kominku trzaskał i skwierczał głośno.
I oto wreszcie, jak przypuszczałem i jak powinienem był się spodziewać, nadchodziła moja matka.
Poznałem ją po szczególnym sposobie poruszania się, zanim jeszcze wynurzyła się z cienia. Gdyby to był ktoś inny, krzyknąłbym „Odejdź”. Teraz jednak nie odezwałem się wcale.
Odczuwałem do niej wielką i niczym nie zmąconą miłość. Nie sądzę, by to uczucie dzielili ze mną pozostali. A zdobyła sobie moje serce między innymi tym, że nigdy nie mówiła rzeczy pospolitych, zwykłych. Wyrażenia w rodzaju „zamknij drzwi”, „jedz zupę” czy „siedź spokojnie” czy podobne wyrażenia nigdy nie przeszły jej przez usta. Cały czas czytała książki. Prawdę mówiąc, była jedyną osobą w naszej rodzinie, która posiadała jakieś wykształcenie i kiedy zabierała już głos, zawsze miała do powiedzenia coś istotnego. Nie odczuwałem więc teraz w sobie dotychczasowej zawziętości. Przeciwnie, wzbudziła moje zaciekawienie. Co powie i czy będzie miało to dla mnie jakieś znaczenie? Nie chciałem wcześniej, by przyszła, nie myślałem o niej. Nie odwróciłem się więc nawet od kominka, aby spojrzeć na nią.
Była jednak między nami silna nić wspólnego zrozumienia. Kiedy chciałem uciec z tego domu i kiedy później przyprowadzono mnie z powrotem, to właśnie ona pomogła mi przezwyciężyć ból. Potrafiła działać cuda, choć nikt wokół nas nawet tego nie zauważał. Jej pierwsza interwencja miała miejsce, kiedy byłem dwunastoletnim chłopcem i stary ksiądz z naszej parafii, który nauczył mnie trochę poezji na pamięć i czytania jednego czy dwóch hymnów po łacinie, chciał wysłać mnie do szkoły w niedalekim klasztorze. Mój ojciec nie zgodził się. Odpowiedział, że wszystkiego czego potrzebuję, mogę uczyć się we własnym domu. To właśnie wtedy matka powstała znad swych książek i rozpoczęła głośną i zażartą walkę z ojcem. Pójdę do szkoły, stwierdziła, jeśli będę tego chciał. Sprzedała jeden ze swych klejnotów rodzinnych, aby zapłacić za książki i ubranie. Wszystkie swoje klejnoty otrzymała w spadku po swej włoskiej babce, a każdy z nich miał własną historię. Wiedziałem, że ciężko jej było rozstawać się z tymi pamiątkami, a jednak uczyniła to natychmiast.
Ojciec był wściekły i powiedział jej, że gdyby nie stracił wzroku, nie poddałby się tak łatwo. Bracia zapewnili go jednak, że niedługo zagrzeję miejsca w szkole. Wrócę biegiem, gdy tylko każą mi zrobić coś, czego nie będę chciał zrobić. Cóż, mylili się, tak się nie stało. Uwielbiałem klasztorną szkołę. Byłem zachwycony kaplicą i hymnami, które tam śpiewaliśmy, biblioteką z tysiącem książek, dzwonami, które odmierzały godziny dnia, ciągle powtarzanymi rytuałami. Uwielbiałem czystość tego miejsca i miałem świadomość, że wszystkie rzeczy w szkole i klasztorze były dobrze utrzymane, że w wielkim domu i przylegającym do niego ogrodzie nie ustawała praca.
Kiedy poprawiano mnie, co nie zdarzało się często, odczuwałem niesłychane szczęście, ponieważ po raz pierwszy w życiu ktoś próbował zrobić ze mnie porządnego człowieka, ktoś uznawał, że jestem zdolny do uczenia się.
W ciągu miesiąca zadeklarowałem moje powołanie. Chciałem wstąpić do zakonu. Chciałem spędzić resztę mojego życia w tych nieskazitelnych wnętrzach klasztornych, w bibliotece, ucząc się ze starożytnych ksiąg. Chciałem zostać zamknięty na zawsze z ludźmi, którzy wierzyli, że mogą być dobrzy, jeśli tylko sami tego chcą. Lubiano mnie tam. To było nadzwyczajne i wprost nienormalne. Nie sprawiałem tam też nikomu zmartwień ani nie wprowadzałem nikogo we wściekłość.
Ojciec przełożony niemal natychmiast napisał list do mojego ojca, prosząc go w nim o zgodę. I szczerze mówiąc, myślałem, że ojciec z radością wykorzysta okazję pozbycia się mnie. Nie minęły jednak trzy dni, a do klasztoru przybyli moi bracia, aby mnie stąd zabrać. Płakałem i błagałem ich, aby mi pozwolili zostać, ale nawet ojciec przełożony nic tu nie mógł zdziałać.
Gdy tylko przybyliśmy do zamku, bracia odebrali mi książki i zamknęli mnie. Nie rozumiałem, dlaczego byli tacy wściekli. Dochodziło do mnie, że ojciec i bracia uważają z jakiejś przyczyny, iż zachowywałem się jak głupiec. Nie potrafiłem powstrzymać płaczu. Chodziłem w kółko po pokoju, pięścią uderzając w sprzęty i kopiąc nogą w drzwi.
Wreszcie pojawił się mój brat Augustyn. Zaczął przychodzić i rozmawiać ze mną. Na początku pukał się w czoło, ale wkrótce stało się jasne, o co im chodziło. Żaden członek starożytnego rodu francuskiego nie może zostać biednym nauczającym braciszkiem zakonnym. Jakżeż mogłem tego sam nie rozumieć. Wysłano mnie po to, abym nauczył się czytać i pisać. Dlaczego zawsze muszę wpadać w skrajność. Dlaczego zachowuję się i reaguję jak dziki zwierz?
A co do możliwości zostania księdzem z realnymi perspektywami kariery kościelnej — no cóż, byłem najmłodszym synem w swojej rodzinie, czyż nie tak? Powinienem myśleć o moich obowiązkach wobec bratanic i bratanków.
Wszystko to oznaczało rzecz mniej więcej następującą: nie mamy pieniędzy, by wspomóc twoją prawdziwą kościelną karierę, uczynić cię biskupem czy kardynałem, co przysługiwałoby randze rodziny. Musisz więc przeżyć swoje życie tutaj jako człowiek niepiśmienny i żebrak. Nie dąsaj się więc i zejdź do holu zagrać z ojcem w szachy.
Jak to do mnie dotarło, płakałem nawet przy zastawionym do kolacji stole. Mamrotałem pod nosem słowa, których nikt nie rozumiał, coś o całym tym naszym domu będącym „chaosem”. Wkrótce też za to zostałem ponownie wysłany do swojego pokoju.
I wtedy przyszła matka.
Powiedziała: — Nie wiesz, co to jest chaos. Dlaczego używasz takich słów?
— Wiem — odpowiedziałem.
Zacząłem opisywać jej brud i bałagan, który w domu był wszędzie, i klasztor — miejsce czyste i uporządkowane, gdzie, jeśli zdecydowałem się już tam zostać, mógłbym coś osiągnąć. Nie sprzeczała się ze mną. I choć byłem młody, czułem, że rozgrzewam ją nadzwyczajnością tego, o czym opowiadałem.
Następnego poranka zabrała mnie na przejażdżkę. Jechaliśmy konno dobre pół dnia, zanim dotarliśmy do imponującego swym wyglądem zamku, należącego do właściciela włości sąsiadujących z naszymi. Tam matka i pan zamku zabrali mnie do psiarni, gdzie kazano mi wybrać sobie najlepsze szczenięta doga z najnowszego miotu.
Nigdy jeszcze nie widziałem czegoś tak delikatnego i przymilnego, jak owe szczenięta. Duże psy wyglądały przy nich jak senne lwy, gdy od niechcenia spoglądały na nas. Po prostu — coś wspaniałego. Byłem zbyt podniecony, aby dokonać wyboru. Przywiozłem jednak z tej wyprawy sukę i psa, których wybór doradzał mi ich właściciel. Całą drogę do domu trzymałem je przy sobie w koszu.
Po miesiącu matka przyniosła mi mój pierwszy muszkiet z zamkiem skałkowym i sprawiła pierwszego dobrego konia pod siodło. Nigdy nie powiedziała, dlaczego to wszystko robi, ale ja rozumiałem na swój własny sposób sens tego podarunku. Wychowałem te psy, wytrenowałem je i później założyłem własną wspaniałą psiarnię. Mając takie psy, stałem się wkrótce myśliwym z krwi i kości; nim osiągnąłem szesnasty rok życia, czułem się na polach jak ryba w wodzie.
W domu jednak stałem się jeszcze bardziej niż dotychczas zawadą. Tak naprawdę, nikt nie chciał mnie słuchać, kiedy mówiłem o przywróceniu do dawnej świetności naszych winnic, o naszych zasiewach na polach czy wreszcie o konieczności ukrócenia ciągłych kradzieży ze strony dzierżawców. Mój głos zupełnie się nie liczył. Ciche przypływy i odpływy codziennego życia nie przynosiły żadnych zmian i wydawały się dla mnie zabójcze.
Do kościoła chodziłem podczas wszystkich świąt po to, by przełamać monotonię takiego życia. A kiedy nadchodziła pora odpustów i targów w wiosce, zawsze pędziłem tam bez tchu, spragniony tych maleńkich przedstawień, których nigdzie indziej nie miałem okazji oglądać, spragniony zresztą jakiejkolwiek odmienności w moim monotonnym życiu. Mogli to być ci sami starzy żonglerzy, mimowie i akrobaci z lat minionych. To nie miało znaczenia. To i tak było coś więcej niż zmiany pór roku i czcza gadanina przeszłej świetności.
Tego roku, w którym skończyłem 16 lat, do wioski przybyła trupa włoskich aktorów. Mieli ze sobą malowany wóz, w tyle którego przedstawiali najbardziej wyszukane sztuki, jakie kiedykolwiek oglądałem. Wystawiali starą włoską komedię z Pantalone i Pulcinellą oraz młodą parą kochanków Leliem i Izabellą, starym doktorem i całą masą wyśmienitych trików i kawałów. Byłem zachwycony. Przyglądałem się temu oniemiały. Nigdy nie widziałem czegoś podobnego, takiej zręczności, szybkości, witalności. Uwielbiałem przysłuchiwać się słowom nawet wtedy, gdy wypowiadane były zbyt szybko, abym je zrozumiał.
Kiedy trupa zakończyła przedstawienie i zebrała, ile się dało od otaczającego ją tłumu, poszedłem za nimi do gospody i zaprosiłem wszystkich na wino, na które w rzeczywistości nie bardzo mogłem sobie pozwolić, lecz bardzo chciałem porozmawiać z nimi. Czułem niewysłowioną miłość do tych mężczyzn i kobiet. Wytłumaczyli mi, jak to aktor obiera sobie jedną rolę i gra ją już przez całe życie. Opowiadali, że nie używają wcale wyuczonych kwestii, lecz improwizują wszystko na scenie. Znali swoje imię, swój charakter, rozumieli postać, którą grali. Na tym polegał geniusz tego nie kończącego się przedstawienia.
Nazwano to komedią dell’arte.
Byłem oczarowany. Natychmiast zakochałem się w młodej dziewczynie, która grała Izabellę. Poszedłem do wozu z aktorami i dokładnie obejrzałem wszystkie kostiumy i malowane dekoracje, a kiedy znowu piliśmy wino w oberży, pozwolili mi zagrać rolę Lelia, młodego kochanka Izabelli. Nagrodzili mnie oklaskami i powiedzieli, że mam w sobie talent. Z początku sądziłem, że to zwykłe pochlebstwo, ale i tak nie miało to znaczenia.
Następnego ranka, kiedy ich wóz wytoczył się z wioski, byłem w nim w środku. Ukryto mnie z tyłu. Miałem przy sobie parę monet, które udało mi się oszczędzić i cały mój dobytek zawinięty w koc. Zamierzałem zostać aktorem. Otóż, Lelio w starej włoskiej komedii ma być całkiem przystojny. Jest kochankiem, jak już mówiłem, i nie nosi maski. Jeśli posiada maniery, godność, arystokratyczne wychowanie — tym lepiej, bowiem to jest właśnie część jego roli. No cóż, trupa doszła do wniosku, że wszystkie te przymioty są we mnie naturalne. Natychmiast przeprowadzili ze mną kilka prób przed następnym przedstawieniem. W przeddzień występu wybrałem się na spacer po mieście, do którego dotarliśmy. Było to znacznie większe i bardziej interesujące miejsce niż nasza wioska. Razem z pozostałymi aktorami rozgłaszałem wieść o naszym przedstawieniu.
Czułem się jak w niebie. Ale ani podróż, ani przygotowania, ani koleżeńska atmosfera panująca w grupie nie przyniosły mi poczucia takiego uniesienia, jak chwila, w której stanąłem wreszcie na małej drewnianej scenie. Dziko rzuciłem się w pogoń za Izabellą. Moje usta okazały się zdolne do wypowiadania wierszowanych zaklęć, dostrzegłem w sobie dowcip, o którym nic dotychczas nie wiedziałem. Słyszałem, jak mój głos odbija się od kamiennych ścian naokoło. Słyszałem, jak wraca na scenę salwami śmiechu tłumu. Musiano mnie niemal siłą ściągnąć ze sceny, ale wszyscy już wiedzieli, że to był wielki sukces.
Tej nocy aktorka, która grała moją ukochaną, okazała mi swą życzliwą aprobatę na swój bardzo szczególny sposób. Pamiętam, że nim zasnąłem w jej ramionach, obiecaliśmy sobie, że kiedy dotrzemy do Paryża, zagramy na jarmarku w St. Germain, a potem opuścimy trupę i zostaniemy w Paryżu, angażując się do pracy na Boulevard du Temple, a następnie spróbujemy dostać się do samej Comedié Française i zagrać przed Marią Antoniną i królem Ludwikiem.
Kiedy obudziłem się następnego ranka, dziewczyny już nie było, podobnie jak wszystkich pozostałych aktorów. Byli za to moi bracia.
Nigdy nie dowiedziałem się, czy to za sprawą łapówki moi przyjaciele wydali mnie, czy może po prostu przestraszyli się. Najprawdopodobniej to drugie. Jakakolwiek byłaby tego przyczyna, znowu siłą zaciągnięto mnie do domu. Oczywiście, rodzina była przerażona i oburzona moim postępkiem. Jeśli chce się zostać mnichem w wieku 12 lat, można to jeszcze wybaczyć. Ale teatr? Teatr był skażony, nosił piętno szatana. Nawet wielki Molier nie doczekał się chrześcijańskiego pochówku. A ja ośmieliłem się uciec z grupą obszarpanych włoskich włóczęgów, pomalowałem sobie twarz na biało i grałem na scenie razem z nimi za pieniądze.
Zostałem dotkliwie pobity, a gdy odpłacałem się przekleństwami, pobito mnie ponownie.
Najgorszą jednak karą dla mnie był wyraz twarzy matki. Nawet nie powiedziałem jej, że chcę wyjechać. Zraniłem ją, stała się rzecz, która nigdy przedtem się nie wydarzyła. Ona sama jednak o tym nawet nie wspomniała. Kiedy przyszła do mnie, wysłuchała mojego płaczu. W jej oczach też widziałem łzy. Położyła dłoń na moim ramieniu, co w jej przypadku było już rzeczą godną uwagi.
Nie powiedziałem jej, jakie były te dni. Myślę jednak, że domyślała się. Utraciłem definitywnie coś magicznego. Raz jeszcze przeciwstawiła się ojcu. Za jej sprawą skończyły się potępienia, bicia, ograniczenia i zakazy. Posadziła mnie przy sobie za stołem. Zajmowała się mną, właściwie wciągała mnie nawet w rozmowy, które dla niej były zdecydowanie nienaturalne, tak długo, aż ostatecznie wyeliminowała i rozwiała uraz całej rodziny do mnie.
Wreszcie, podobnie jak kiedyś w przeszłości, wydobyła następny ze swych klejnotów i za uzyskane po jego sprzedaży pieniądze kupiła mi wspaniałą strzelbę myśliwską, którą miałem ze sobą podczas walki z wilkami. Była to nadzwyczajna i niezwykle droga broń. Mimo żałosnego stanu, w jakim się znajdowałem, aż paliłem się, aby ją wypróbować. Matka dołożyła do tego jeszcze jeden prezent — kobyłę o sile i prędkości, jakiej nigdy jeszcze przedtem nie widziałem u konia. Ale wszystkie te rzeczy były i tak niczym w porównaniu z pocieszeniem, jakie przyniosła mi sama matka.
A jednak gorycz, którą odczuwałem, ani na jotę nie zmniejszyła się. Ani na moment nie zapomniałem, jak to było, kiedy stawałem się Lelio. Po tym, co się wydarzyło, stałem się wewnątrz bardziej zaciekły i hardy. I nigdy, nigdy już nie chodziłem do wioski na jarmarki. Pojąłem, że nigdy nie uda mi się stąd uciec. Choć coraz bardziej pogrążałem się w rozpaczy, w zastanawiający sposób zwiększała się moja przydatność dla otoczenia.
Samemu udało mi się natchnąć strachem przed Bogiem służących i dzierżawców, zanim jeszcze osiągnąłem lat osiemnaście. Sam zdobywałem jedzenie i żywność dla całej rodziny. W jakiś dziwny sposób dawało mi to nawet satysfakcję. Nie wiem, dlaczego tak lubiłem siedzieć za stołem podczas posiłków i rozmyślać, że wszystko to, czym właśnie teraz pożywiano się, nie kto inny tylko ja dostarczyłem na stół.
Te dni mocno związały mnie z matką. Uczucie panujące między nami stawało się coraz silniejsze i prawdopodobnie nie miało sobie równego wśród domowników, którzy na dodatek nie dostrzegali go.
Aż wreszcie musiała przyjść do mnie o tej dziwnej porze, kiedy z powodów, których sam nie bardzo rozumiałem, nie mogłem znieść towarzystwa innych osób. Wpatrując się w ogień na kominku, ledwo ją dostrzegłem przysuwającą się bliżej i siadającą obok mnie na słomianym sienniku. Cisza. Tylko trzaskanie ognia i głębokie oddechy psów śpiących obok. Spojrzałem na nią i widok jej wywołał we mnie niewytłumaczalny przestrach. Całą zimę chorowała, kaszlała mocno, a teraz wyglądała naprawdę niedobrze. Jej piękność, która zawsze była dla mnie bardzo istotna, zdawała się być po raz pierwszy nieodporna.
Matka miała ostre rysy twarzy o idealnych kościach policzkowych, osadzonych bardzo wysoko i szeroko, lecz delikatnych. Jej szczęka była mocno zarysowana, lecz kobieco subtelna. Miała bardzo jasne, błękitne oczy, obramowane gęstymi popielatymi rzęsami. Jeśli była w niej jakaś skaza, to może tylko to, że rysy jej twarzy były może zbyt małe, jakby nie do końca rozwinięte, co sprawiało, że wyglądała trochę jak dziewczynka. Jej oczy stawały się jeszcze mniejsze, gdy wpadała w złość, a jej usta, choć były słodkie, często wydawały się bardzo stanowcze. Nie wykrzywiały się, nie były ściągnięte w żaden sposób, były jak mały kwiat róży na jej twarzy. Jej policzki były bardzo gładkie, a twarz wąska i gdy była bardzo poważna, jej usta, nie zmieniając się ani przez moment, z jakiejś przyczyny wyglądały małodusznie.
Teraz jej twarz była nieco zapadnięta, ale i tak nadal dla mnie wyglądała pięknie. Lubiłem patrzeć na nią. Włosy miała gęste i jasne. Po niej to właśnie odziedziczyłem czuprynę.
W rzeczy samej, byłem do niej podobny, przynajmniej powierzchownie. Moje rysy twarzy są oczywiście znacznie wydatniejsze, nie tak delikatne, a moje usta są bardziej energiczne i mogą mieć czasami bardzo okrutny wyraz. Wyraz mojej twarzy odzwierciedla moje poczucie humoru, zdolność do zła i prawie histeryczny śmiech, którego nigdy nie mogłem się pozbyć, bez względu na to, jak bardzo byłem nieszczęśliwy. Ona nieczęsto się śmiała. Mogła wyglądać na wyjątkowo chłodną, a przecież zachowała słodycz małej dziewczynki.
Spojrzałem teraz na nią, gdy siedziała obok mnie na łóżku — nawet wpatrywałem się w nią, a ona natychmiast zaczęła mówić do mnie.
— Wiem, jak to jest, nienawidzisz ich, z czego oni nie zdają sobie sprawy — zaczęła. — Brak im wyobraźni, aby zrozumieć, co przydarzyło ci się tam, w górach.
Poczułem chłodne ukojenie w jej słowach. Bez słowa dałem jej do zrozumienia, jak bardzo dobrze mnie rozumie.
— Czułam to samo, gdy rodziłam pierwsze dziecko — mówiła dalej. — Konałam w bólach przez dwanaście godzin, ból nie opuszczał mnie ani na chwilę. Wiedziałam, że ukojenie znajdę dopiero albo rodząc dziecko, albo we własnej śmierci. Kiedy było już po wszystkim i trzymałam w dłoniach twojego brata, Augustyna, nie życzyłam sobie obecności kogokolwiek obok mnie. I to nie dlatego, że winiłam ich o coś. To tylko dlatego, że tak bardzo cierpiałam przez tyle godzin, że znalazłam się już w tej piekielnej spirali prowadzącej prosto do piekła i że wydostałam się stamtąd. Oni tam ze mną nie byli. A teraz, po wszystkim, byłam już spokojna. W tym tak trywialnym wydarzeniu, tak pospolitym akcie narodzin zrozumiałam znaczenie całkowitej i kompletnej samotności.
— Tak, zgadza się, tak właśnie jest — odpowiedziałem. Byłem tym nieco poruszony.
Nie odpowiedziała. Byłbym zdziwiony, gdyby to uczyniła.
Powiedziawszy to, nie miała już zamiaru rozmawiać dalej. Położyła jednak dłoń na moim czole — rzecz bardzo nietypowa dla niej. Zauważyła, że mam na sobie to samo zakrwawione myśliwskie ubranie, co w dniu potyczki z wilkami. Zauważyłem to również i zdałem sobie sprawę z nienormalności tej sytuacji.
Przez chwilę jeszcze nic nie mówiła.
Wyprostowałem się i spojrzałem w ogień, nie zwracając na nią uwagi. Chciałem powiedzieć jej mnóstwo rzeczy, a szczególnie to, jak bardzo ją kocham.
Byłem ostrożny. Znała sposoby przerywania mi nagle, gdy mówiłem do niej, a okazywana przeze mnie miłość budziła jej niechęć. Całe moje życie przyglądałem się jej, jak czytała swoje włoskie książki i wypisywała listy do znajomych w Neapolu, gdzie wychowała się, a jednak nie miała w sobie dość cierpliwości, by nauczyć mnie czy któregoś z moich braci alfabetu. I nic też się w niej nie zmieniło po moim powrocie z klasztoru. Miałem lat dwadzieścia, a nie umiałem czytać i pisać, nic poza kilkoma modlitwami i własnym imieniem. Widok jej książek wywoływał we mnie uczucie nienawiści. Nienawidziłem też jej oddania, które mi okazywała. W bliżej nie określony sposób nie mogłem znieść faktu, że tylko najwyższy ból może wywołać w niej jakieś zainteresowanie się mną czy odrobinę ciepła. A przecież to ona była moim zbawicielem. I oprócz niej nie było nikogo. A ja być może byłem już zmęczony samotnością tak bardzo, jak bardzo może ona doskwierać młodemu człowiekowi.
Była teraz ze mną, wyszła zza murów swej biblioteki i chciała rozmawiać ze mną, rozumieć mnie.
Wreszcie, gdy byłem już pewien, że nie wstanie nagle i nie odejdzie, odezwałem się do niej.
— Matko — zacząłem cicho — to nie wszystko. Zanim to się wydarzyło, były chwile, gdy odczuwałem straszne rzeczy.
W jej wyrazie twarzy nie było żadnej zmiany.
— Chcę powiedzieć, że czasami marzę, iż mogę ich wszystkich pozabijać — odezwałem się ponownie. — W marzeniach zabijam moich braci i ojca. Przechodzę od pokoju do pokoju, zabijając ich po kolei, tak jak zabijałem wilki. Czuję w sobie pragnienie pozbawienia ich życia…
— Ja też, mój synu — odpowiedziała. — Ja też.
Jej twarz pojaśniała przedziwnym uśmiechem, gdy teraz spojrzała na mnie. Pochyliłem się do przodu i przyjrzałem się jej bliżej. Ściszyłem głos.
— Kiedy tak wyobrażam to sobie, widzę siebie jak krzyczę — mówiłem dalej. — Widzę, jak moja twarz wykrzywia się w okropnym grymasie, słyszę swoje wycie i ryk. Usta układają się na kształt litery O, a krzyk i wrzask uchodzi ze mnie.
Przytaknęła ze spojrzeniem pełnym zrozumienia, jak gdyby w jej oczach paliło się światło.
— A tam w górach, matko, kiedy walczyłem z wilkami… tam było właśnie tak.
— Tylko trochę? — zapytała.
Przytaknąłem.
— Czułem się tak, jakbym to nie był ja, kiedy zabijałem wilki. A i teraz nie wiem naprawdę, kto jest tu z tobą — twój syn Lestat czy ten drugi człowiek, zabójca.
Przez dłuższy czas milczała.
— Nie — odpowiedziała wreszcie. — To ty zabiłeś wilki. Ty jesteś myśliwym, wojownikiem. Jesteś silniejszy niż ktokolwiek inny tutaj. Na tym polega twoja tragedia.
Potrząsnąłem głową. To była prawda, ale nie miało to znaczenia. Nie mogło to wytłumaczyć mojej niedoli i zgryzoty. Ale jaki był sens mówienia o tym?
Przez moment spoglądała w bok, potem znów na mnie.
— Jest w tobie wiele rzeczy — dodała. — Nie tylko ta jedna. Jesteś zabójcą i mężczyzną. Nie poddawaj się tkwiącemu w tobie zabójcy tylko dlatego, że ich nienawidzisz. Nie musisz brać na siebie ciężaru morderstwa czy szaleństwa, aby wyzwolić się z konieczności przebywania w tym miejscu. Z całą pewnością muszą być inne wyjścia.
Ostatnie dwa zdania wstrząsnęły mną. Poruszyła dokładnie to, co było istotą mojego nieszczęścia, a implikacje w nich zawarte oślepiły mnie na moment. Zawsze czułem, że nie mógłbym pozostać dobrą istotą ludzką, jednocześnie walcząc z nimi. Być dobrym znaczyło po prostu pozostawać przez nich pokonanym, chyba że odkryję bardziej interesujące pojęcie doskonałości.
Przez kilka chwil siedzieliśmy w milczeniu. Zdawało się, że między nami wywiązała się niezwykła zażyłość i zrozumienie, nawet jak na nasze dotychczasowe stosunki. Matka spoglądała na ogień, głaszcząc się po swoich gęstych włosach, upiętych dookoła z tyłu głowy.
— Wiesz, co sobie wyobrażam? — powiedziała, ponownie przenosząc wzrok na mnie. — Nie tyle ich zabicie, ile po prostu pozostawienie tutaj na zawsze, całkowicie się z nimi nie licząc. Wyobrażam to sobie jako np. picie wina tak długo, aż będę tak pijana, że zrzucę z siebie szaty i wykąpię się nago w potoku górskim.
Prawie roześmiałem się. Ale to było rozbawienie. Podniosłem głowę i spojrzałem na nią, niezupełnie pewien, czy rzeczywiście usłyszałem to, co powiedziała. Ale tak właśnie powiedziała i nie było to jeszcze wszystko…
— A potem, wyobrażam sobie, że pójdę do wioski — kontynuowała. — Wejdę do gospody i wezmę do swojego łóżka każdego mężczyznę, jaki się nawinie — prostaków, olbrzymów, starców, chłopców. Po prostu widzę siebie, jak leżę i przyjmuję ich w siebie, jednego po drugim; czuję w tym jakiś cudowny triumf, jakieś absolutne uwolnienie się, nie myśląc o tym, co stanie się z twoim ojcem czy braćmi, czy żyją, czy też są martwi. W tym momencie jestem tylko wyłącznie sobą. Nie należę do nikogo.
Byłem zbyt wstrząśnięty i zadziwiony, aby powiedzieć cokolwiek. Choć to, co powiedziałem, było też bardzo, bardzo zabawne. Kiedy pomyślałem o ojcu i braciach oraz o tych nadętych i napuszonych sklepikarzach z wioski i o tym, jak wszyscy oni zareagowaliby na coś takiego — myśl ta wydała mi się cholernie wesoła i zabawna.
To, że nie wybuchnąłem od razu śmiechem, stało się chyba wyłącznie za przyczyną obrazu nagiej matki, który stanął mi przed oczyma i sprawił, że śmiech wydał mi się tu niewłaściwy. Ale nie mogłem się powstrzymać. Najpierw parsknąłem śmiechem, a ona zawtórowała mi rozbawiona. Uniosła brwi, jak gdyby mówiąc: „Rozumiemy się”.
Wreszcie nie wytrzymałem. Ryknąłem śmiechem. Klepałem w rozbawieniu pięścią kolano, a głową tłukłem o drewnianą ramę łóżka za sobą. Matka również bliska była śmiechu. Może na swój cichy sposób śmiała się nawet. Osobliwa chwila. Jakieś prawie smutne poczucie jej jako istoty ludzkiej, zupełnie odległe od tego wszystkiego, co ją otaczało. Rozumieliśmy się nawzajem, a cała moja złość do niej nie liczyła się zbytnio.
Wyciągnęła szpilkę przytrzymującą włosy i pozwoliła im opaść na ramiona.
Siedzieliśmy potem w ciszy jeszcze jakąś godzinę. Już bez śmiechów i rozmów, tylko płonące ognisko i ona blisko mnie. Obróciła się tak, że mogła widzieć dobrze ogień. Jej profil, delikatnie zarysowany nos i usta, był pięknym widokiem i sprawił mi przyjemność. Wreszcie obróciła się do mnie i tym samym, pewnym głosem, pozbawionym emocji odezwała się do mnie.
— Ja już nigdy stąd nie wyjdę. Ja już umieram.
Byłem ogłuszony. Ten mały wstrząs, jaki już przeżyłem tej nocy, był niczym w porównaniu z tym, co nastąpiło teraz.
— Przeżyję jeszcze tę wiosnę — mówiła dalej — i prawdopodobnie również i lato. Ale nie przeżyję już następnej zimy. Wiem o tym. Ból w płucach jest zbyt silny.
Wydałem z siebie jakiś żałosny jęk. Wydaje mi się, że pochyliłem się do przodu, wykrztuszając z siebie: — Matko!
Nie mów nic więcej — odpowiedziała.
Myślę, że nienawidziła, kiedy nazywano ją matką, ale nic na to nie mogłem poradzić.
— Po prostu chciałam porozmawiać o tym z inną duszą — powiedziała. — Usłyszeć to wypowiedziane głośno. Sama jestem okropnie przerażona. Boję się tego.
Chciałem ująć jej ręce, ale wiedziałem, że nigdy na to nie pozwala. Nie lubiła, kiedy jej dotykaliśmy. Nigdy nie objęła nikogo z nas. Teraz więc pozostały tylko spojrzenia, którymi obdarowywaliśmy się nawzajem. Moje oczy wypełniły się łzami, gdy patrzyłem na nią.
Poklepała delikatnie moją dłoń.
— Nie myśl o tym — powiedziała. — Ja sama tego nie robię. Tylko od czasu do czasu. Ale musisz być przygotowany do życia beze mnie, kiedy nadejdzie ta chwila. To może być dla ciebie cięższe niż to sobie wyobrażasz.
Próbowałem coś powiedzieć, ale słowa uwięzły mi w krtani.
Zostawiła mnie samego, tak samo jak weszła do pokoju, bezgłośnie.
I choć nigdy już nie powiedziała niczego na temat mojego ubioru czy mojej brody, czy wreszcie tego, jak okropnie wyglądam, przysłała służących z czystymi ubraniami, brzytwą i ciepłą wodą, a ja stopniowo poddałem się ich opiece i usługom.
3
Poczułem się nieco silniejszy. Przestałem myśleć o przygodzie z wilkami, myślałem natomiast o niej. Myślałem o jej słowach „okropnie przerażona”, nie wiedziałem, co z nimi zrobić, poza tym, że brzmiały niezwykle prawdziwie. Sam czułbym się chyba identycznie, gdybym jak ona umierał. Już lepiej byłoby zginąć tam, w górach, w potyczce z wilkami.
To nie było jednak wszystko. Matka była na swój cichy sposób nieszczęśliwa. Nienawidziła inercji i beznadziejności naszego życia tutaj w równym stopniu jak ja. A teraz, po urodzeniu ośmiorga dzieci, z których trójka żyła, a piątka była martwa, ona sama umiera. To był dla niej koniec. Byłem zdecydowany wstać i pójść, jeśli to mogło jej pomóc poczuć się lepiej, ale nie mogłem. Sama myśl o umierającej matce była nie do zniesienia. Przemierzałem w tę i z powrotem pokój, zjadałem przyniesione jadło, ale nadal nie potrafiłem pójść do niej.
Pod koniec miesiąca w moim pokoju pojawili się goście, którzy zmusili mnie, bym się stamtąd ruszył. Przyszła matka i oznajmiła mi, że muszę przyjąć kupców z wioski, którzy chcieli uhonorować mnie za zabicie wilków.
— Och, do diabła z nimi — odrzekłem.
— Nie, musisz zejść do nich — odpowiedziała. — Mają dla ciebie prezenty. To twój obowiązek.
Nienawidziłem tego wszystkiego.
Kiedy zszedłem do holu, spotkałem ich tam wszystkich, wystrojonych na tę okazję, bogatych sklepikarzy, wszystkich ludzi, których znałem dobrze. Między nimi jednak był robiący wrażenie mężczyzna, którego nie od razu rozpoznałem. Był chyba w moim wieku. Dość wysoki. Kiedy nasze oczy spotkały się, przypomniałem sobie, kim był. Nicolas de Lenfent, najstarszy syn właściciela sklepu tekstylnego, który wysłany został do szkoły w Paryżu.
Dla mnie był teraz jak wizja.
Ubrany we wspaniały brokatowy surdut, wyszywany czernią i złotem, miał na sobie trzewiki ze złotymi obcasami, a przy kołnierzu włoską koronkę. Tylko jego włosy pozostały takie, jakimi je pamiętałem — ciemne i bardzo kręcone, wyglądające jak chłopięca czupryna, nie wiedzieć czemu spięta z tyłu kawałkiem aksamitnej wstążki.
Paryska moda, olśniewająca — ten jej gatunek, który przechodził przez miejscowy urząd pocztowy tak szybko jak tylko mógł.
I oto ja miałem wyjść naprzeciwko niemu w moim wełnianym kaftanie i zdartych skórzanych butach oraz pożółkłej koronkowej koszuli, która była już cerowana kilkanaście razy.
Wymieniliśmy ukłony, jako że to właśnie on był najwidoczniej rzecznikiem przedstawicieli miasteczka. Następnie on odwinął z czarnej, skromnej serży wielki aksamitny płaszcz w kolorze czerwieni, podbity futrem. Przepiękna rzecz. Jego oczy wyraźnie błyszczały, kiedy patrzył na mnie. Można by powiedzieć, że spogląda teraz na swojego monarchę.
— Monsieur, prosimy, byś przyjął to — odezwał się bardzo szczerze. — Najlepsze futro z wilków, z którymi walczyłeś. Zostało użyte na podbicie płaszcza i mamy nadzieję, że będzie ci, panie, dobrze służyło zimą, gdy w nim wybierzesz się na polowanie.
— A również i to, monsieur — odezwał się jego ojciec, wyciągając jednocześnie wspaniale czystą parę wyściełanych futrem butów z czerwonego zamszu. — Na polowania, monsieur — dodał.
Czułem się nieco zniewolony podarunkami. Ich gest był wyrażony w najserdeczniejszy sposób. Choć posiadali bogactwa, o których ja mogłem tylko marzyć, składali mi szacunek jako arystokracie.
Wziąłem płaszcz i buty. Podziękowałem im wylewnie, jak jeszcze nigdy nikomu.
Za sobą usłyszałem głos mojego brata Augusta.
— No teraz to dopiero będzie nie do wytrzymania!
Poczułem, że krew przepływa mi do mózgu. Taka zniewaga w obecności tych ludzi. Kiedy spojrzałem na twarz Nicolasa de Lenfent, ujrzałem w niej niemal czułość.
— Ja także jestem nie do wytrzymania, monsieur — wyszeptał przy pożegnalnym pocałunku. — Któregoś dnia pozwoli mi pan przyjść do siebie i opowie o tej przygodzie z wilkami, prawda? Tylko ktoś tak niemożliwy i nie do wytrzymania jak pan dokonać może rzeczy niemożliwej.
Żaden z owych kupców nie przemawiał do mnie w taki sposób. Przez chwilę byliśmy znów nieznośnymi chłopcami. Zaśmiałem się głośno. Jego ojciec zmieszał się. Moi bracia przestali szeptać, ale Nicolas de Lenfent uśmiechał się nadal do mnie z paryskim opanowaniem i spokojem.
Jak tylko wyjechali, zabrałem czerwony atłasowy płaszcz i zamszowe buty na górę, do pokoju matki.
Czytała, jak zwykle, jednocześnie leniwie przeczesując włosy. W słabym świetle słońca przedostającym się przez okno zobaczyłem po raz pierwszy siwiznę w jej włosach. Powiedziałem jej o tym, co usłyszałem z ust Nicolasa de Lenfenta.
— Dlaczego on jest nie do wytrzymania? — zapytałem ją. — Powiedział to z takim uczuciem, jakby miał coś jeszcze na myśli.
Zaśmiała się.
— Wszystko w porządku — odrzekła. — On także jest zakałą rodziny. — Oderwała na chwilę wzrok od książki i spojrzała na mnie. — Wiesz jak dbano o jego wykształcenie przez całe życie, aby stał się małą imitacją prawdziwego arystokraty. Tymczasem, podczas pobytu w Paryżu na studiach prawniczych, na samym początku zakochał się w skrzypcach przede wszystkim. Zdaje się, że usłyszał jakiegoś włoskiego wirtuoza tego instrumentu, jednego z tych geniuszy z Padwy, który jest tak wielki, że ludzie powiadają, iż musiał duszę zaprzedać diabłu. No cóż, Nicolas porzucił wszystko inne w jednej chwili, aby stać się uczniem Wolfganga A. Mozarta. Sprzedał wszystkie swoje książki. Nic go już nie interesowało poza grą. Oddawał się ćwiczeniom cały czas, aż w końcu oblał egzaminy. Chce zostać muzykiem. Możesz to sobie wyobrazić?
— A jego ojca rozsadza wściekłość?
— Właśnie. Roztrzaskał nawet instrument syna, a wiesz chyba, czymże jest dobry towar dla kupca.
Uśmiechnąłem się.
— A więc Nicolas nie ma już teraz swoich skrzypiec?
— Ma skrzypce. Szybko wyjechał do Clermont i sprzedał swój zegarek, aby kupić następne. Rzeczywiście jest nieznośny, a najgorsze w tym wszystkim jest to, że gra całkiem nieźle.
— Słyszałaś go?
Matka wiedziała, co to dobra muzyka. Wychowała się w Neapolu. Cała muzyka, którą ja słyszałem, to występy chóru kościelnego i muzyków na jarmarkach.
— Słyszałam go w niedzielę, kiedy szłam na mszę — odrzekła. — Grał w sypialni na górze w ich mieszkaniu nad sklepem. Wszyscy go słyszeli, a jego ojciec odgrażał się, że połamie mu ręce.
Westchnąłem ciężko na myśl o takim okrucieństwie. Czułem się jednak mocno zafascynowany tą postacią. Myślę, że to już wtedy kochałem go.
— Oczywiście, nigdy do niczego nie dojdzie.
— Dlaczego?
— Jest za stary. Nie można oddać się skrzypcom w wieku dwudziestu lat. Ale może się mylę. Gra na swój sposób magicznie. Może też jest w stanie sprzedać duszę diabłu.
Parsknąłem śmiechem, czując się niezręcznie. Brzmiało to magicznie.
— Ale dlaczego nie wybierzesz się do miasta i nie zaprzyjaźnisz się z nim? — zapytała.
— Dlaczego, do diabła, miałbym to zrobić? — odpowiedziałem pytaniem.
— Lestat, naprawdę. Rozwścieczysz tym swoich braci. A stary kupiec będzie w siódmym niebie. Jego syn i syn markiza!
— To nie są wystarczające powody.
— Był w Paryżu — odrzekła. Przyglądała mi się przez dłuższą chwilę, po czym wróciła do swojej lektury, znowu od czasu do czasu przeczesując swoje włosy.
Patrzyłem na nią ze złością. Chciałem jeszcze zapytać jak się czuje i czy kaszel nie dokucza jej za bardzo, ale nie potrafiłem już wrócić do przerwanej rozmowy.
— Wybierz się do niego i porozmawiaj z nim — dodała po chwili, nie patrząc na mnie.
4
Minął tydzień, zanim zdecydowałem się odszukać Nicolasa de Lenfent. Założyłem na siebie aksamitny, podbity futrem płaszcz oraz podbite futrem buty i podążyłem w dół wijącą się uliczką miasteczka w kierunku gospody. Sklep, który należał do ojca Nicolasa, znajdował się dokładnie naprzeciwko gospody. Nie zobaczyłem go tam jednak ani nie usłyszałem. Nie miałem przy sobie więcej pieniędzy jak na jedną szklankę wina i nawet nie bardzo wiedziałem, co dalej zrobić, gdy naprzeciw mnie wyszedł karczmarz. Skłonił głowę i postawił przede mną butelkę najlepszego trunku, jaki posiadał.
Oczywiście ludzie tutaj zawsze traktowali mnie z należytym szacunkiem, jako pańskiego syna. Mogłem jednak dostrzec, że sytuacja zmieniła się nieco po całym wydarzeniu z wilkami. W dziwny sposób poczułem się w związku z tym nawet jeszcze bardziej odosobniony i samotny niż kiedykolwiek przedtem.
Jak tylko nalałem pierwszą szklanicę, nagle pojawił się Nicolas — jasna, kolorowa plama w otwartych drzwiach gospody. Nie był tak wyszukanie ubrany jak poprzednio, dzięki Bogu, a jednak wszystko wokół niego miało w sobie czar bogactwa. Jedwab, aksamit i nowiutka garbowana skóra.
Miał wypieki na twarzy, jakby przed chwilą jeszcze biegł, jego włosy były zmierzwione i w nieładzie, a oczy pełne ekscytacji. Ukłonił mi się, poczekał, aż zaproszę go, by usiadł ze mną, po czym zapytał:
— Jak to jest, monsieur, toczyć morderczą walkę z wilkami?
Oparł dłonie na stole i wpatrywał się we mnie z zainteresowaniem.
— Hm, a może opowiedziałbyś mi, monsieur, jak to jest w Paryżu? — odpowiedziałem i zdałem sobie natychmiast sprawę, że zabrzmiało to niegrzecznie i szyderczo. — Przepraszam — dodałem natychmiast. — Ale naprawdę chciałbym to wiedzieć. Czy uczęszczałeś na uniwersytet? Czy rzeczywiście uczyłeś się u boku Mozarta? Jacy są ludzie w Paryżu? O czym rozmawiają? Co myślą?
Zaśmiał się cicho, słysząc tyle pytań. Ja również zaśmiałem się. Dałem znak, by przyniesiono jeszcze jedną szklankę i przysunąłem butelkę w jego kierunku.
— Powiedz mi — podjąłem rozmowę — czy chodziłeś w Paryżu do teatrów? Czy widziałeś Comédie Française?
— Wiele razy — odpowiedział, nieco zbywając pytanie. — Ale posłuchaj, zaraz zaroi się tu od ludzi. Będzie zbyt duży hałas. Pozwól mi mieć ten honor i zaprosić cię na kolację na górę, do pokojów prywatnych. Pragnąłbym bardzo…
Zanim mogłem zdobyć się na uprzejmy protest, wszystko już było zamówione. Zaprowadzono nas do surowego, ale wygodnego małego pokoiku. Nigdy nie bywałem w małych drewnianych pokojach. To pomieszczenie spodobało mi się natychmiast. Stół był już zastawiony i przygotowany do jadła, które miano przynieść później. Ogień w kominku mocno ogrzewał miejsce, w przeciwieństwie do naszych trzaskających zamkowych ogni, a grube szkło w oknie było dostatecznie czyste, by można było dostrzec przez nie błękitne zimowe niebo nad pokrytymi śniegiem górami.
— Teraz opowiem ci wszystko, co chcesz wiedzieć o Paryżu — odezwał się tonem zgody w głosie, czekając aż pierwszy usiądę przy stole. — Tak, rzeczywiście chodziłem na uniwersytet. — Parsknął pogardliwie, jak gdyby wszystko to było godne pożałowania. — I rzeczywiście uczyłem się u Mozarta, który powiedziałby mi z pewnością, że jestem beznadziejny, gdyby nie potrzebował uczniów. Od czego mam więc zacząć? Od smrodu, jaki panuje w tym mieście, czy od piekielnego hałasu na ulicach? Od głodnego tłumu, który otacza cię wszędzie? Czy od złodziei, gotowych poderżnąć ci gardło w każdej bocznej uliczce?
Takie informacje mnie nie interesowały. Uśmiech Nicolasa był jednak inny niż ton, w jakim się wyrażał, a jego maniery otwarte i sympatyczne.
Od dużego paryskiego teatru — odpowiedziałem — Opisz mi go… Jaki jest?
Wydaje mi się, że tak rozmawiając i ucztując, spędziliśmy w tym pokoju dobre cztery godziny. Nicolas ochoczo wyciągnął programy przedstawień teatralnych i rozłożył je na stole, opisał sztuki, na których był, sławnych aktorów, małe domki na bulwarach. Wkrótce zaczął opisywać cały Paryż i w ferworze opowieści zapomniał już być cynicznym, zapalił się sam pod wpływem mojej ciekawości, gdy mówił o Ile de la Cité czy Dzielnicy Łacińskiej, Sorbonie czy Luwrze.
Powoli przeszliśmy do spraw bardziej abstrakcyjnych. Mówiliśmy o tym, jak koledzy studenci zbierali się na dysputy w małych kafejkach. Powiedział mi, że ludzie tam są zniechęceni i nie darzą sympatią monarchii. Oczekuje się zmian. Chcą zmienić rząd i nie zamierzają czekać już dłużej. Opowiedział mi o filozofach — o Diderocie, Wolter ze, Rousseau.
Nie wszystko rozumiałem z tego, co Nicolas mówił do mnie, ale w tej szybkiej, czasami sarkastycznej mowie dał mi doskonale kompletny obraz tego, co tam się działo.
Oczywiście, wcale nie byłem zaskoczony tym, że ludzie wykształceni nie wierzą w Boga, że o wiele bardziej interesuje ich nauka, że arystokracja nie cieszyła się już takim szacunkiem jak dawniej, że odnosiło się to również do kościoła. Był to wiek rozumu, nie przesądów i zabobonów. Im więcej mówił o tym, tym bardziej to rozumiałem.
Wkrótce doszliśmy w rozmowie do encyklopedii — wielkiej kompilacji wiedzy i do prac nad nią nadzorowanych przez Diderota. Przeszliśmy do salonów, które Nicolas miał okazję odwiedzić, do nocnych popijaw i wieczorów spędzonych z aktorami. Opisał mi też wielkie bale publiczne w Palais Royal, gdzie pomiędzy zwykłymi ludźmi pojawiała się od czasu do czasu Maria Antonina.
— Powiem ci — dodał wreszcie — że to wszystko tu, w tym pokoju, jakoś lepiej brzmi niż wygląda w rzeczywistości.
— Nie wierzę ci — odpowiedziałem łagodnie.
Nie chciałem, by przestał mówić. Chciałem go dalej słuchać.
— Nasz wiek, to wiek świecki, monsieur — powiedział, napełniając szklankę winem z nowej butelki — wiek bardzo niebezpieczny.
— Dlaczego niebezpieczny? — wyszeptałem. — Koniec zabobonu? Co może być lepszego?
— Mówi pan jak prawdziwy człowiek XVIII wieku, monsieur, powiedział z ledwo dostrzegalną melancholią w głosie, nieznacznie się uśmiechając. — Nikt już nie ceni niczego. Moda jest wszystkim. Nawet ateizm jest modą.
Mój umysł zawsze był świecki, ale nie ze względu na jakieś filozoficzne podłoże. Nikt w mojej rodzinie nie wierzył specjalnie w Boga, ni teraz, ni w przeszłości. Oczywiście powtarzali wszystkim, że wierzą i chodzili na msze do kościoła, ale było to tylko spełnianie narzuconego obowiązku. Prawdziwa wiara wymarła w naszej rodzinie, tak jak prawdopodobnie w wielu innych arystokratycznych rodzinach, dawno, dawno temu. Nawet w klasztorze nie wierzyłem w Boga. Wierzyłem w mnichów, którzy byli wokół mnie.
Próbowałem wytłumaczyć to jakoś Nicolasowi, ale w ten sposób, by go nie urazić, wiedziałem bowiem, że jego rodzina była inna. Nawet jego żałosny, narzekający wiecznie na brak pieniędzy ojciec, którego potajemnie nawet podziwiałem, był żarliwie religijny.
— Ale czy ludzie mogą żyć bez wiary? — zapytał Nicolas prawie smutno. — Czy dzieci mogą stanąć naprzeciwko tego świata bez niej?
Zaczynałem rozumieć, dlaczego Nicolas był tak sarkastyczny i cyniczny. Prawdopodobnie dopiero co utracił wiarę, która kiedyś musiała być bardzo silna. To musiało być gorzkie i sprawiać ból. Bez względu jednak na to, jak bardzo sarkazm tłumił jego wewnętrzny ogień, i tak energia, która w nim tkwiła, była wyraźna. Tryskał wprost niepohamowaną pasją. Właśnie to przyciągało mnie do niego. Wydaje mi się, że kochałem go już wtedy. Jeszcze dwie szklanki wina i kto wie, może powiem coś absolutnie zwariowanego, jak właśnie to:
— Ja zawsze żyłem bez wiary — stwierdziłem nagle.
— Tak, wiem — odpowiedział. — Czy pamiętasz to opowiadanie o czarownicach? I tamten dzień, kiedy płakałeś, gdy byliśmy na miejscu, gdzie palono czarownice?
Płakałem nad czarownicami? — Przez chwilę spoglądałem na niego bezmyślnie. Coś jednak we mnie poruszyło się, coś bolesnego, coś upokarzającego. Zbyt wiele moich wspomnień miało taki charakter. Teraz znowu musiałem sobie przypomnieć ten płacz nad czarownicami. — Nie pamiętam — rzuciłem krótko.
— Byliśmy małymi chłopcami. Nasz ksiądz uczył nas pierwszych modlitw. To on zabrał nas ze sobą, abyśmy zobaczyli to miejsce, gdzie w dawnych czasach palono na stosach czarownice, te stare pale, do których je przywiązywano, i poczerniałą ziemię.
— Ach, to miejsce — moimi ramionami wstrząsnął dreszcz — to straszne, okropne miejsce.
— Zacząłeś krzyczeć i płakać. Posłano po samego markiza, ponieważ twoja niania nie potrafiła cię uspokoić.
— Byłem okropnym dzieckiem — próbowałem zrzucić to z siebie.
Oczywiście, teraz przypomniałem to sobie — płacz, przyniesienie do domu, nocne zjawy, ogień, kogoś, kto przemywał mi czoło, mówiąc „Lestat, obudź się”.
Zapomniałem o tym. Nie myślałem o tej przygodzie już tyle lat. Jedynie to miejsce powracało do mnie, ilekroć zbliżyłem się w tamte strony — gąszcz poczerniałych pali, wyobrażenie palonych żywcem mężczyzn, kobiet i dzieci.
Nicolas przyglądał mi się badawczo.
— Kiedy przyjechała twoja matka, aby cię odebrać, powiedziała, że to wszystko ciemnota i okrucieństwo. Była wściekła na księdza za to, że opowiedział nam te stare podania.
Przytaknąłem głową.
Najbardziej przerażające było to, że wszyscy oni musieli umrzeć niewinnie, wszyscy ci dawno już zapomniani ludzie z naszej wioski. „Ofiary zabobonów i przesądów. Nie było żadnych prawdziwych czarownic” — powiedziała wtedy. Nic dziwnego, że krzyczałem, nie mogąc się uspokoić.
— Ale moja matka — wtrącił Nicolas — opowiadała mi wtedy zupełnie inne rzeczy. Czarownice mianowicie współdziałały z szatanem. To one rzucały urok na zbiory, a w przebraniu wilków zabijały owce i dzieci.
— Czy świat nie byłby lepszy, gdyby już nikt i nigdy w imieniu Boga nie skazywał na śmierć w płomieniach? — zapytałem — Jeśli nie byłoby już wiary w Boga, która sprawia, że ludzie mogą wyrządzać sobie nawzajem takie rzeczy w jego imieniu? Jakie niebezpieczeństwo tkwi w świecie pozbawionym Boga, gdzie takie okropności nie mogą się zdarzać?
Nicolas pochylił się nieco do przodu, figlarnie unosząc brwi do góry.
— Kły wilków nie dosięgły cię wtedy tam, w górach, prawda? — zapytał wesoło. — Nie stałeś się wilkołakiem, prawda, monsieur? — Pogłaskał futrzany brzeg aksamitnego płaszcza, który ciągle jeszcze miałem na ramionach. — Pamiętaj, co powiedział nam dobry pasterz, że w owych czasach spalono wiele wilkołaków. Byli oni codziennym i regularnym zagrożeniem i niebezpieczeństwem.
Roześmiałem się.
— Jeśli przemieniłbym się w wilka — odpowiedziałem — tyle tylko ci powiem, że nie zostałbym tutaj, aby zabijać okoliczne dzieci. Uciekłbym jak najdalej z tej żałosnej dziury, gdzie nadal opowiada się dzieciom przerażające historie o płonących czarownicach. Poszedłbym w stronę Paryża i ani bym się nie zatrzymywał, dopóki nie ujrzałbym jego wałów obronnych.
— I odkryłbyś, że Paryż to również żałosna dziura, gdzie kołem łamie się kości drobnych złodziejaszków dla uciechy pospolitej gawiedzi na placu de Gréve — odpowiedział Nicolas.
— Nie — odpowiedziałem. — Ujrzałbym wspaniałe miasto, gdzie w umysłach rodzą się wielkie idee, idee, które wyznaczają przyszłość i oświecają mroczne zakątki tego świata.
— Ach, jesteś marzycielem!
Żachnął się, ale widziałem, że był zachwycony. Był niezwykle przystojny, kiedy się uśmiechał.
— I poznałbym ludzi takich jak ty — mówiłem dalej. — Ludzi myślących, o gorących głowach i ustach, które potrafią wyrazić ich myśli. Przesiadywalibyśmy w kawiarniach i popijając wino, spieralibyśmy się ze sobą gwałtownie. Resztę naszego życia spędzilibyśmy w boskim podnieceniu na dysputach.
Pochylił się w moją stronę, objął mi szyję i pocałował mnie. Prawie wywróciliśmy stół, byliśmy tak błogo pijani.
— Mój panie, mój Wolfkiller [zabójca wilków] — wyszeptał.
Kiedy przyniesiono trzecią butelkę wina, zacząłem mówić o swoim życiu, w taki sposób, jak nigdy jeszcze dotąd — jak to było każdego dnia, gdy konno wyjeżdżałem w góry tak daleko, że nie widziałem już wcale wież zamku ojca, gdy docierałem aż do miejsc, gdzie las wydawał się nawiedzony przez duchy.
Słowa zaczynały teraz wypływać ze mnie, jak jeszcze przed chwilą z Nicolasa i wkrótce rozmawialiśmy już razem o tysiącu rzeczy, które czuliśmy w naszych sercach, o najróżniejszych odmianach naszych samotności. Słowa stały się najistotniejsze w taki sam sposób, jak podczas owych rzadkich rozmów z matką. Doszło do tego, że zaczęliśmy opisywać nasze pragnienia, tęsknoty, nasze rozczarowania; staliśmy się wylewni, często przerywając sobie nawzajem uwagami w rodzaju: „tak, tak” albo „właśnie” lub „doskonale cię rozumiem” czy „a tak, oczywiście, czułeś, że nie możesz już dłużej tego znieść”, itd.
Jeszcze jedna butelka i nowy ogień. Poprosiłem Nicolasa, aby zagrał dla mnie na skrzypcach. Natychmiast rzucił się w kierunku instrumentu.
Było już późne popołudnie. Promienie słoneczne padały ukośnie przez okno, a ogień na kominku bardzo już się rozpalił. Byliśmy mocno pijani. Zapomnieliśmy nawet o tym, aby zamówić kolację. Myślę, że byłem wtedy szczęśliwy, szczęśliwszy niż kiedykolwiek w swoim życiu. Leżałem wyciągnięty na ciężkim niezgrabnym materacu, wypchanym sianem, w małym łóżku, z rękoma podłożonymi pod głowę i przyglądałem się Nicolasowi, jak sięga po instrument.
Przyłożył skrzypce do ramienia i zaczął szarpać struny palcami, kręcąc jednocześnie kołkami. Następnie ujął smyczek i przeciągnął nim mocno po strunach, aby wydobyć z nich pierwszą nutę.
Usiadłem na łóżku i odsunąłem się do tyłu, aby oprzeć się plecami o wykładaną boazerią ścianę. Wpatrywałem się w niego uważnie i nie mogłem uwierzyć własnym uszom. Nicolas z werwą przeszedł w pełną melodię. Wyrywał niemal nuty ze skrzypiec, a każda z nich była płynna i pulsująca. Oczy miał przymknięte, lekko wykrzywiał usta. Dolna warga odchyliła się nieco na bok. To, co ujęło mnie równie mocno jak sama muzyka, to sposób, w jaki całe jego ciało zdawało się poddawać melodii, jak cała jego dusza podrywała się ku niej.
Nigdy do tej pory nie znałem takiej muzyki, jej surowości, intensywności, nagłego potoku dźwięków, które wydobywały się spod strun. Grał Mozarta i jego muzyka miała w sobie całą tę wesołość, szybkość, czysty urok i wdzięk tego wszystkiego, co napisał Mozart.
Kiedy skończył, gapiłem się nadal na niego i uświadomiłem sobie, że trzymam się za głowę.
— Monsieur, co się stało?! — wykrztusił prawie bezradnie, a ja wstałem z łóżka i objąłem go. Pocałowałem go w oba policzki i pocałowałem skrzypce.
— Nie mów do mnie więcej „monsieur” — powiedziałem. — Nazywaj mnie po imieniu.
Położyłem się ponownie na łóżku, ukryłem twarz w ramionach i zacząłem płakać, początkowo pochlipując, aż wreszcie wybuchnąłem płaczem na dobre, nie mogąc się powstrzymać.
Usiadł obok mnie, objął i uścisnął. Zapytał, dlaczego płaczę i choć nie mogłem mu tego powiedzieć, widziałem, że był zawstydzony i przygnębiony tym, że jego muzyka doprowadziła do tego. Teraz nie było w nim nawet śladu sarkazmu czy zgorzknienia.
Wydaje mi się, że to on przewiózł mnie tej nocy do domu.
Następnego poranka stałem już na wybrukowanej kamieniami ulicy przed sklepem jego ojca, rzucając kamyki w szyby jego okna. Kiedy wysunął głowę, krzyknąłem:
— Czy chcesz zejść na dół i poprowadzić dalej naszą rozmowę?
5
Od tego czasu, kiedy tylko nie byłem na polowaniu, mój czas spędzałem z Nicolasem na „naszej rozmowie”.
Zbliżała się wiosna. Góry pokryły się zielenią, sad jabłoniowy ożył na nowo. Tymczasem Nicolas i ja byliśmy zawsze razem. Wybieraliśmy się na długie spacery po stokach górskich, posilaliśmy się chlebem i winem na trawie, zapuszczaliśmy się na południe, aż do ruin starego klasztoru. Często przebywaliśmy u mnie, czasem wspinając się na blanki murów. Wracaliśmy także do naszego pokoju w gospodzie, gdzie byliśmy zazwyczaj zbyt pijani i zbyt głośni, aby można było nas tam dłużej tolerować.
Mijały tygodnie i coraz bardziej odsłanialiśmy sobie nawzajem nasze wnętrza. Nicolas opowiedział mi o swoim dzieciństwie w szkole, o towarzyszących mu w tym okresie małych rozczarowaniach, opowiedział mi o tych, których znał i których kochał. Ja zacząłem opowiadać mu nawet o rzeczach bolesnych, także i o upokorzeniu, które przyszło wraz z moją ucieczką z włoskimi aktorami.
Którejś nocy, kiedy znowu byliśmy w gospodzie, jak zwykle pijani, powiedziałem coś, co nie pozostało bez znaczenia. W rzeczy samej w tej właśnie chwili byliśmy na tym etapie upicia, który zwykliśmy nazywać „złotą chwilą”, kiedy wszystko wydawało się mieć swój sens. Zawsze próbowaliśmy wydłużyć tę chwilę, ale wtedy, co było nieuniknione, wreszcie jeden z nas Wyznawał: „Myślę, że złota chwila minęła, jestem pijany”.
Takiej nocy właśnie, spoglądając przez okno na księżyc nad górami, powiedziałem w czasie naszej „złotej chwili”, że nie byłoby źle, gdybyśmy teraz byli w Paryżu, w Operze albo Comédie Française, i oczekiwali właśnie podniesienia kurtyny.
— Ty i te twoje teatry paryskie. Bez względu na to, o czym mówimy, zawsze wracasz do teatrów i aktorów…
Jego brązowe oczy były bardzo duże i ufne. Pomimo to, że wypił bardzo dużo wina, wyglądał schludnie i czysto w swoim aksamitnym, paryskim surducie.
— Aktorzy i aktorki tworzą magię — odpowiedziałem. — Grają życie na scenie, wymyślają je, tworzą.
— Poczekaj aż zobaczysz pot spływający im ciurkiem po malowanych twarzach w pełnym blasku scenicznego oświetlenia — odpowiedział.
— Ach, ty znowu swoje — odrzekłem. — I to mówisz ty, który zrezygnowałeś ze wszystkiego, aby grać na skrzypcach. Spoważniał, unikał mojego wzroku, jak gdyby był już zmęczony wewnętrzną walką.
— Tak było — wyznał.
Nawet teraz, cała wioska wiedziała o wojnie, którą toczył ze Swoim ojcem. Wiadomo było, że Nicolas nie wróci do szkół w Paryżu.
— Ty tworzysz życie, kiedy grasz — powiedziałem. — Tworzysz coś z niczego. Sprawiasz, że powstaje coś dobrego. Dla mnie to rzecz błogosławiona.
— Po prostu gram i to mnie uszczęśliwia — odpowiedział. — Co w tym jest błogosławionego czy dobrego?
Machnąłem ręką, zniecierpliwiony. Zawsze tak reagowałem na jego cynizm.
— Do tej pory żyłem przez całe moje życie pośród tych, którzy nic nie tworzyli i nic nie zmieniali — podjąłem dalej. — Aktorzy i muzycy — dla mnie oni są świętymi.
— Świętymi? — zapytał. — Błogosławieństwo? Dobroć? Doskonałość? Lestat, twój język zbija mnie z tropu.
Uśmiechnąłem się i potrząsnąłem głową.
— Nie rozumiem. Mówię o charakterze istot ludzkich, nie o tym, w co oni wierzą. Mówię o tych, którzy nie przyjmują byle jakiego kłamstwa tylko dlatego, że już tacy się urodzili. Mam na myśli tych, którzy chcą być kimś lepszym. Pracują, poświęcają się, robią coś…
Widziałem, że poruszyło go to i sam byłem nieco zaskoczony własnymi słowami. A przecież czułem, że w jakiś sposób zraziłem go. Jest w tym błogosławieństwo, doskonałość. Jest świętość — czy istnieje Bóg, czy nie — i jest w tym jakaś boskość. Wiem o tym w taki sam sposób, w jaki wiem, że za oknami są góry, a na niebie świecą gwiazdy. Wydawał się smutny. Nadal wyglądał na zranionego. Ale w tej chwili już nie myślałem o nim. Myślałem o rozmowie, którą miałem z matką, i o moim spostrzeżeniu, że nie mogę być dobry, a jednocześnie przeciwstawiać się swojej rodzinie. Choć nie wiem, czy naprawdę wierzyłem w to, co sam mówiłem.
Jak gdyby czytając w moich myślach, zapytał:
— Naprawdę wierzysz w te rzeczy?
— Być może tak, być może nie — odparłem.
Nie mogłem wytrzymać dłużej jego żałosnego wyglądu. I sądzę też, że bardziej z tego powodu niż z jakiegokolwiek innego opowiedziałem mu całą historię o tym, jak uciekłem z aktorami. Opowiedziałem mu to, czego nigdy nie opowiedziałem nikomu, nawet matce, o tych kilku dniach i o szczęściu, jakie mi przyniosły.
— A teraz, czyż nie mogłoby to być dobre? — zapytałem. — Dawać takie szczęście i otrzymywać je w zamian? Ożywiliśmy to miasto, kiedy wystawialiśmy tam naszą sztukę. To magia, powiadam ci. Mogło to uzdrowić chorych, mogło.
Potrząsnął głową. Wiedziałem, że są rzeczy, o których chciałby mi powiedzieć, ale kierowany szacunkiem dla mnie wolał je przemilczeć.
— Nie rozumiesz, prawda? — zapytałem.
— Lestat, grzech zawsze jest słodki — powiedział poważnie. — Czy nie dostrzegasz tego? Jak myślisz, dlaczego kościół zawsze potępiał aktorów? To przecież Dionizos, bożek wina, dał temu początek. Możesz to przeczytać u Arystotelesa. A Dionizos był bogiem, który doprowadził ludzi do rozpusty i wyuzdania. Dobrze się czułeś na scenie, ponieważ jest zdeprawowana i emanuje lubieżnością — to odwieczna ofiara składana bogowi wina. A poza tym, przeżywałeś swój najlepszy okres w życiu, bo sprzeciwiałeś się ojcu.
— Nie, Nicolas, nie, po stokroć nie.
— Lestat, jesteśmy towarzyszami i partnerami w grzechu — odrzekł z lekkim uśmiechem. — Zawsze byliśmy. Obaj zachowywaliśmy się źle, obaj gorszyliśmy innych. To właśnie przyciąga nas do siebie.
Teraz ja z kolei wyglądałem na smutnego i zranionego, a dzisiejsza „złota chwila” przeminęła niepowtarzalnie — chyba że coś jeszcze miało się zdarzyć.
— Dalej — powiedziałem nagle. — Weź swoje skrzypce i pójdziemy gdzieś daleko w las, gdzie muzyka nie zbudzi nikogo. Zobaczymy, czy nie ma w niej doskonałości.
— Jesteś szalony! — odrzekł, ale chwycił nie otwartą jeszcze butelkę za szyjkę i ruszył natychmiast ku drzwiom.
Byłem tuż za nim.
Kiedy wyszliśmy z budynku ze skrzypcami, oznajmił mi:
— Chodźmy do miejsca czarownic.
— Patrz, księżyc jest w połowie tylko zakryty. Jest mnóstwo światła. Zatańczymy diabelski taniec i zagramy dla dusz czarownic.
Zaśmiałem się. Musiałem być bardzo pijany, aby poddać się dalej tej zabawie.
— Dobrą i czystą muzyką urządzimy ponowną konsekrację tego miejsca — nalegałem.
Lata całe minęły od dnia, kiedy byłem tam po raz ostatni. Księżyc świecił dostatecznie jasno, jak mówił Nicolas, aby dobrze widzieć zwęglone pale powbijane w ponurym okręgu i ziemię, na której nic już nie wyrosło, choć minęło z górą sto lat od ostatnich wykonanych tu wyroków. Młode drzewka lasu trzymały się z dala od tego miejsca. Widzieliśmy nad nami przycupniętą do skalistego stoku góry naszą wioskę, majaczącą w ciemności. Przeszedł mnie dreszcz, ale to był zaledwie cień tych katuszy, udręki i strachu, jakie odczuwałem w tym miejscu, będąc dzieckiem, kiedy usłyszałem owe straszne słowa „spaleni żywcem”, kiedy wyobraziłem sobie cierpienia, ból.
Białe koronki Nicolasa błyszczały w bladym świetle. Zaczął grać. Na początek wydobył ze skrzypiec tony jakiejś cygańskiej pieśni, tańcząc przy tym dookoła, zataczając kręgi.
Usiadłem na szerokim, wypalonym pniaku, popijając z butelki. Ból rozrywający serce pojawił się, jak zawsze, z muzyką. Jakiż w tym grzech, myślałem, poza koniecznością przeżycia swoich dni w tym okropnym miejscu. Nie minęło wiele czasu, jak zacząłem po cichu i ukradkiem popłakiwać. Choć wydawało się, że muzyka jest jeszcze w przestrzeni, że trwa, Nicolas już siedział obok, pocieszając mnie. Powiedział mi, że świat jest pełen niesprawiedliwości i że my, on i ja, jesteśmy więźniami tego okropnego zakątka Francji, ale któregoś dnia wydostaniemy się stąd. I wtedy pomyślałem o matce będącej w zamku wysoko na górze i ogarnął mnie smutek tak silny, że stał się nie do zniesienia.
Nicolas zaczął grać na nowo, wołając, bym zatańczył i w tańcu znalazł zapomnienie. Miał całkowicie rację. Ale czy to grzech? Czyż może to być złem? Poddałem się ruchom tańca i ruszyłem za nim po niewidzialnym okręgu. Nuty zdawały się unosić nad nami i wydostawać z instrumentów, jak gdyby wykonane były ze złota. Niemal dostrzegałem, jak błyszczały w świetle księżyca. Tańczyłem dookoła Nicolasa, a on przygrywał na skrzypcach coraz mocniej, wydobywając z nich coraz bardziej wariacką muzykę. Rozpostarłem ręce jak skrzydła w podbitej futrem pelerynie i odrzuciłem do tyłu głowę, aby patrzeć na księżyc. Muzyka unosiła się wokół mnie jak dym. Nie istniało już miejsce czarownic. Nade mną było tylko pochylające się ku górom niebo. Ta noc zbliżyła nas do siebie jeszcze bardziej.
Kilka wieczorów później wydarzyło się coś zupełnie nadzwyczajnego. Było późno. Byliśmy znów w gospodzie, a Nicolas, który właśnie spacerował po pokoju, gestykulując dramatycznie, oznajmił to, co zaprzątało nasze umysły już od dawna.
Powinniśmy uciec do Paryża, nawet bez grosza przy duszy. To było lepsze niż pozostawanie tutaj, choćby przyszło nam żyć w Paryżu jak żebrakom. Zmiany zawsze wychodzą na dobre.
Obaj powoli dojrzewaliśmy do tego.
— No dobrze, żebracy na ulicach, może być, Nicolas — powiedziałem. — Wolę być potępieńcem w piekle niż płaszczyć się jak biedny kuzyn ze wsi przed pańskimi domami, prosząc o wsparcie.
— Myślisz, że chcę abyś tak robił? — odparł. — Mam na myśli ucieczkę — dodał. — Zrób im na złość, im wszystkim.
— Czy chciałem, by tak potoczyły się sprawy? Żeby nasi ojcowie mieli nas przekląć? Jednak nasze życie tutaj pozbawione było jakiegokolwiek sensu.
Oczywiście, obaj zdawaliśmy sobie sprawę, że wspólna ucieczka będzie tysiąckroć razy poważniejszą rzeczą niż to, co uczyniłem poprzednio. Nie byliśmy już chłopcami, byliśmy młodymi mężczyznami. Nasi ojcowie z pewnością przeklęliby nas, a tego żaden z nas nie mógł i nie potrafił lekceważyć. Jednocześnie byliśmy już dostatecznie dorośli, by wiedzieć, co może oznaczać ubóstwo.
— Co będę robił w Paryżu, kiedy dopadnie nas głód? — zapytałem. — Polował na szczury?
— Ja będę grał na skrzypcach dla przechodniów, na bulwarze du Temple, jeśli będę musiał, a ty możesz spróbować pracy w teatrze.
Teraz naprawdę prowokował mnie. Mówił:
— Czy to tylko słowa Lestat? Wiem, że z twoim wyglądem znajdziesz się na scenie przy bulwarze du Temple bez najmniejszego kłopotu.
Uwielbiałem tę zmianę w naszych rozmowach! Uwielbiałem przyglądać mu się i dostrzegać, że wierzy w to co mówi, wierzy, że mogłoby nam się to udać. Cały jego dotychczasowy cynizm po prostu wyparowywał, nawet jeśli między co dziesiąte słowo wplatał nadal słowo „złość” czy tym podobne.
Jego stwierdzenie o bezsensowności naszego życia tutaj powoli zaczynało nas zapalać do działania.
Podjąłem na nowo temat, że muzyka i sztuka sceniczna były rzeczami dobrymi, bowiem niweczyły chaos. Chaos był bezsensem codziennego życia i gdybyśmy mieli umrzeć właśnie teraz, nasze życie okazałoby się niczym innym właśnie poza totalnym bezsensem pozbawionym jakiegokolwiek znaczenia. W rzeczy samej, przyszło mi do głowy, że rychła śmierć matki także byłaby bezsensowna. Wyznałem Nicolasowi, co matka powiedziała mi któregoś dnia o przerażeniu i strachu przed śmiercią.
Tak, jeśli znów osiągnęliśmy „złotą chwilę”, to z pewnością już minęła. Zaczęło się dziać coś zupełnie innego. Myślę, że powinienem nazwać to „mroczną chwilą”, choć rzecz rozgrywała się w rzęsiście oświetlonym pokoju. Mówiliśmy szybko, przeklinając brak znaczenia i bezsens, a kiedy wreszcie Nicolas usiadł i ukrył głowę w dłoniach, ja, pociągnąwszy kilkakrotnie wina, wstałem i tak jak on przed chwilą zacząłem przemierzać pokój od ściany do ściany, gestykulując gwałtownie.
Zdałem sobie nagle sprawę w trakcie wypowiadania tej myśli, że nawet kiedy umrzemy, prawdopodobnie nie otrzymamy odpowiedzi na pytanie, dlaczego i po co właściwie żyliśmy. Nawet zaprzysiężony ateista myśli prawdopodobnie, że w chwili śmierci uzyska jakąś odpowiedź. Mam na myśli to, że albo spotka się z Bogiem, albo po prostu niczego więcej nie będzie.
— Właśnie o to chodzi — powiedziałem. — Żadnego doświadczenia, żadnego odkrycia w tym momencie! Po prostu koniec! Przechodzimy w niebyt, nawet nie zdając sobie z tego sprawy. Ujrzałem wszechświat, miałem wizję słońca, planet, gwiazd, zapadającej na zawsze i czarnej jak smoła nocy i zacząłem się śmiać.
— Czy zdajesz sobie z tego sprawę! Nigdy się nie dowiemy, dlaczego, do diabła, żyliśmy, nawet wtedy, kiedy będzie po wszystkim! — krzyczałem do Nicolasa siedzącego opodal na łóżku, przytakującego głową i popijającego wino z dzbana. — Umrzemy i niczego się nie dowiemy. Nigdy nie będziemy wiedzieć, cały ten bezsens po prostu będzie trwał dalej i dalej. A my już po prostu nie będziemy jego świadkami. Nie będziemy mieli nawet tej odrobiny siły, by nadać jakieś znaczenie naszemu życiu, choćby w naszych umysłach. Po prostu odejdziemy martwi, martwi, martwi, nic nie wiedząc!
Przestałem się śmiać. Stanąłem bez ruchu, bo pojąłem nagle doskonale to, co sam wypowiadałem.
Nie było Dnia Sądnego, nie było żadnego ostatecznego wytłumaczenia, żadnej Świetlistej Chwili, w której wszystkie straszne grzechy i zło zostaną naprawione, wszelkie okropności odkupione.
Czarownice spalone na stosie nigdy nie będą pomszczone.
Nikt nie wyjaśni nam niczego!
Nie, w tej chwili nie tylko to rozumiałem. Ja to widziałem. Wydałem z siebie pojedyncze westchnienie: — Och! Powtórzyłem: — Och!, a potem wypowiadałem to coraz głośniej, aż butelka z winem wysunęła mi się z palców na podłogę. Ukryłem głowę w dłoniach i powtarzałem to. Widziałem jak moje usta ułożyły się w doskonały okrąg, który opisywałem kiedyś matce, i powtarzałem: och, och, och! Wypowiadałem to jak w ataku czkawki, którego nie mogłem powstrzymać. Nicolas objął mnie i począł potrząsać mówiąc:
— Lestat, przestań już, przestań.
Ale nie mogłem przestać. Podbiegłem do okna, otworzyłem je, cisnąłem w dal ciężką małą szklankę i spojrzałem na gwiazdy. Nie mogłem znieść ich widoku. Nie mogłem znieść widoku pustki, ciszy i absolutnego braku jakiejkolwiek odpowiedzi. Gapiłem się tak wrzeszcząc, aż wreszcie Nicolas odciągnął mnie od parapetu i zatrzasnął okno.
— Nic ci nie będzie — powtarzał w kółko.
Ktoś walił w drzwi. To karczmarz domagał się odpowiedzi, dlaczego tak się zachowujemy.
— Poczujesz się lepiej rano — pocieszał mnie Nicolas. — Musisz po prostu położyć się spać.
Obudziliśmy wszystkich, a ja nie mogłem być cicho. Ciągle wydobywałem z siebie ten przerażający dźwięk. Wybiegłem z gospody na ulicę i dalej przez miasteczko, w kierunku zamku. Nicolas próbował mnie dogonić. Dobiegliśmy do bram, minęliśmy je, wpadliśmy do mojego pokoju.
— Sen, tego potrzebujesz — powtarzał zrozpaczony.
Leżałem oparty o ścianę, rękoma zasłaniając uszy, wydając z siebie owe: — Och, och, och.
— Rankiem — usłyszałem jeszcze — poczujesz się lepiej.
Ranek jednak nie przyniósł wcale uspokojenia, podobnie wieczór, który, prawdę mówiąc, spotęgował tylko mój stan Wraz z nadchodzącą ciemnością. Chodziłem, rozmawiałem i gestykulowałem jak zwyczajna, zadowolona z siebie istota ludzka, ale czułem się, jakby obdzierano mnie ze skóry. Miałem dreszcze. Dzwoniłem zębami. Nie mogłem tego powstrzymać. W przerażeniu spoglądałem na wszystko, co mnie otaczało. Ciemność napawała mnie przerażeniem. Sam widok starych zbroi w hallu potęgował moje przerażenie. Wpatrywałem się w cep i maczugę, które zabrałem ze sobą na polowanie. Gapiłem się na twarze braci, w ogóle na wszystko, widząc za konfiguracją koloru, światła i cienia zawsze to samo: śmierć. Tylko że nie była to śmierć taka, jaką sobie do tej pory wyobrażałem, to była śmierć w nowym, straszliwym wymiarze. Prawdziwa śmierć, całkowita śmierć, przynosząca pustkę, nieunikniona, nieodwracalna i absolutnie nic nie rozwiązująca! W tym niemożliwym do zniesienia stanie podniecenia zacząłem robić coś, czego nigdy nie robiłem. Zwracałem się do tych, którzy mnie otaczali, i zadręczałem ich ciągłymi pytaniami.
— Ale czy ty wierzysz w Boga? — zapytałem mojego brata Augustyna. — Jak możesz w ogóle żyć, jeśli w niego nie wierzysz?
— Ale czy ty naprawdę wierzysz w cokolwiek? — zapytałem ślepego ojca. — Jeśli wiedziałbyś, że umrzesz w tej chwili, czego oczekiwałbyś — Boga czy ciemności!? Odpowiedz.
— Jesteś szalony. Zawsze byłeś szalony — krzyczał w odpowiedzi. — Wynoś się z tego domu! Wszystkich nas doprowadzisz do szaleństwa.
Wstał, co sprawiło mu nie lada wysiłek, zważywszy, że był chory i ślepy. Próbował trafić mnie trzymanym w ręku kielichem. Oczywiście chybił. Nie mogłem patrzeć na matkę. Nie mogłem być blisko niej. Nie chciałem sprawić jej bólu moimi pytaniami. Poszedłem do gospody. Nie mogłem znieść wspomnienia miejsca czarownic. Za żadne skarby nie poszedłbym tam ponownie. Zatkałem uszy dłońmi i zamknąłem oczy. „Precz!” — mówiłem do siebie na samą myśl o tych, którzy umarli w ten sposób, nigdy nie poznając niczego.
Następny dzień nie przyniósł poprawy. Jadłem, piłem, spałem, ale każda świadoma chwila była czystym przerażeniem i czystym bólem. Poszedłem na plebanię w wiosce do księdza i zażądałem od niego, by powiedział mi, czy rzeczywiście wierzy, że Ciało Chrystusa obecne jest na ołtarzu podczas podniesienia. Po wysłuchaniu jego wyjąkanej odpowiedzi, widząc strach w jego oczach, wróciłem stamtąd jeszcze bardziej zrozpaczony niż poprzednio.
„Jak możesz żyć, oddychać, poruszać się, wykonywać różne rzeczy wiedząc, że nie ma żadnego wytłumaczenia dla życia” — powtarzałem w kółko bredząc i majacząc. I wtedy Nicolas powiedział, że może muzyka poprawi mój stan. Chciał zagrać na skrzypcach. Obawiałem się jej intensywności. Wyszliśmy jednak do sadu i w słońcu Nicolas zagrał wszystkie pieśni, jakie znał. Usiadłem, podciągając wysoko kolana i obejmując je rękoma. Byliśmy w promieniach gorącego słońca, odbijającego się w polerowanych częściach skrzypiec. Patrzyłem jak Nicolas poddaje się muzyce, stojąc na wprost mnie, trzęsłem się cały i dzwoniłem zębami. Surowe, czyste dźwięki zaczęły magicznie wypełniać sad i dolinę, choć nie było w tym nic magicznego. Wreszcie Nicolas objął mnie i dalej siedzieliśmy cicho nie ruszając się. W końcu Nicolas odezwał się:
— Lestat, wierz mi, to przejdzie.
— Zagraj jeszcze — odezwałem się. — Muzyka jest bez grzechu.
Uśmiechnął się i pokiwał głową.
— Bądź pobłażliwy dla szaleństwa.
Wiedziałem, że to wcale nie minie i nic, przynajmniej teraz, nie mogło sprawić, bym o tym zapomniał, ale to, co czułem, było nie dającą się opisać wdzięcznością dla muzyki, że w tym obłędzie było jednak coś, co mogło być tak właśnie piękne.
Nie można było zrozumieć nic i nic nie dawało się zmienić. Można było jednak grać muzykę taką jak ta. Poczułem tę samą wdzięczność później, gdy ujrzałem tańczące dzieci w wiosce, kiedy patrzyłem na ich ramiona uniesione do góry, zgięte kolanka i ich małe ciałka poddające się rytmowi pieśni, które śpiewały. Patrząc i przyglądając się im, zacząłem płakać. Wszedłem do kościoła, na kolanach oparłem się o ścianę i spoglądałem na starożytne posągi. Raz jeszcze poczułem tę samą wdzięczność, widząc wspaniale Wyrzeźbione palce i nosy, uszy i ekspresję wyrażoną w ich twarzach, głębokie fałdy ich sukien i znowu nie mogłem Powstrzymać się od płaczu. „Przynajmniej mamy te piękne rzeczy” — powiedziałem do siebie. I to jest dobro, to doskonałość.
Od tej pory jednak nic, co było tworem natury, nie było już dla mnie piękne! Sam widok samotnie stojącego w polu, wielkiego drzewa mógł przyprawić mnie o drżenie i doprowadzić do krzyku. Wypełnić sad muzyką!
Pozwólcie też, że wyjawię wam małą tajemnicę: tak naprawdę nigdy mi to nie przeszło.
6
Nie wiem, co było tego przyczyną. Czy było nią picie do późnej nocy i nasze rozmowy, czy też miało to coś wspólnego z matką i jej słowami o rychłej śmierci? A może miały z tym coś wspólnego wilki? Czy był to może urok rzucony na moją wyobraźnię podczas wizyty w miejscu czarownic?
Nie wiem. Przyszło to nagle jak coś, co przychodzi całkowicie z zewnątrz. W jednej chwili pojawiło się jako pomysł, idea, a w następnej stało się rzeczywistością. Myślę, że można sprowokować tego typu rzecz, ale nie można samemu sprawić, by przyszła. Oczywiście musiało to osłabnąć. Ale niebo nigdy nie miało już być w takim samym odcieniu niebieskości. Chcę powiedzieć, że świat od tej pory na zawsze już wyglądał inaczej i nawet w chwilach znakomitej szczęśliwości zawsze gdzieś czaiła się ciemność, poczucie naszej słabości i naszej beznadziejności.
Może to było przeczucie. Myślę jednak, że nie. To było coś znacznie ważniejszego, a w dodatku, szczerze mówiąc, nie wierzę w przeczucia.
Wracając jednak do opowiadania, raz jeszcze muszę powiedzieć, że cały czas podczas mojego cierpienia, trzymałem się z dala od matki. Nie zamierzałem mówić jej o wszystkich tych potwornych rzeczach, o śmierci i chaosie. Od wszystkich innych dookoła słyszała jednak, że postradałem zmysły.
Wreszcie, w pierwszą niedzielę Wielkiego Postu, przyszła do mnie. Byłem sam w pokoju. Wszyscy domownicy zeszli do wioski już o zmroku, aby zobaczyć wielkie ognisko pod gołym niebem, które według zwyczaju rozpalano każdego roku o tej porze. Zawsze nienawidziłem tej uroczystości. Miała w sobie zawsze coś upiornego: trzaskający ogień płomieni, tańce i śpiewy, następujące później procesje wieśniaków z zapalonymi pochodniami do sadów, by tam tańczyć w rytm swych niesamowitych zaśpiewów. Mieliśmy tu kiedyś księdza, który obrzęd ten nazywał pogańskim. Dosyć szybko pozbyto się go z wioski. Wieśniacy z naszych gór trzymali się mocno swych prastarych rytuałów. Miały pomagać im w ich życiu, pomagać wzrastać zbiorom itp. Z tej okazji, bardziej niż ktokolwiek inny, w takiej właśnie chwili widziałem dokładnie ten sam typ ludzi, którzy mogli palić na stosie czarownice.
W moim obecnym nastroju całe to wydarzenie wywoływało przerażenie. Usiadłem przy kominku, próbując oprzeć się chęci podejścia do okna i spojrzenia w dół, na wielkie ognisko, które w równej mierze przyciągało mnie do siebie, jak i odpychało.
Nagle do pokoju weszła matka, zamknęła za sobą drzwi i oznajmiła mi, że musi ze mną porozmawiać. Była niezwykle czuła i delikatna. Pocałowała mnie nawet, wyglądała mizernie w wyblakłym szlafroku. Jej włosy były rozpuszczone. Nie mogłem patrzeć na siwe pasemka włosów na jej głowie. Wyglądała na zabiedzoną.
— Czy to za sprawą agonii, którą przeżywam, stało się z tobą to, co się stało? — zapytała. — Powiedz mi o tym, jeśli to prawda. Podaj mi ręce.
— Nie wiedziałem — taka była moja krótka odpowiedź.
Potem jednak opowiedziałem jej całą prawdę, wyjaśniłem część tego, co wydarzyło się w gospodzie. Starałem się nie oddawać przerażenia i okropności, które w tym były, dziwnej logiki tego zdarzenia. Starałem się nie nadawać temu tak absolutnego, nieodwołalnego wymiaru. Wysłuchała mnie, a potem odrzekła:
— Jesteś taki silny, mój synu. Nigdy nie poddajesz się rzeczywistości. Nawet wtedy, kiedy to rzeczywistość jest losem całej ludzkości, nie zaakceptujesz tego.
— Nie mogę — odpowiedziałem przygnębiony.
— Kocham cię za to — odrzekła. — To zupełnie podobne do ciebie, że zdałeś sobie sprawę z tego w maleńkim pokoiku w gospodzie, późno w nocy, kiedy piłeś wino. I to zupełnie do ciebie podobne, że sprzeciwiłeś się temu w taki sam sposób, w jaki sprzeciwiasz się wszystkiemu innemu.
Zacząłem znów płakać, choć wiedziałem, że nie potępia mnie. Matka wtedy wyciągnęła chusteczkę i odwinęła ją. W chusteczkę zawiniętych było kilka złotych monet.
— Pokonasz to jakoś — powiedziała. — To tylko chwilowo śmierć okalecza ci życie, to wszystko. Ale życie jest ważniejsze od śmierci. Zdasz sobie wkrótce z tego sprawę. Posłuchaj teraz, co mam ci do powiedzenia. Byłam u doktora i u starej znachorki z wioski, która o uzdrowieniu wie więcej niż on. Oboje jednak zgodni są co do tego, że nie pożyję już długo.
— Matko, przestań — przerwałem jej, świadomy jak bardzo teraz byłem samolubny, choć nic na to nie mogłem poradzić. — Tym razem nie będzie żadnych podarunków. Odłóż pieniądze.
— Usiądź — odrzekła i wskazała na ławę obok kominka. Niechętnie uczyniłem jak kazała. Usiadła obok mnie.
— Wiem — powiedziała — że ty i Nicolas rozważacie ucieczkę stąd.
— Nie odejdę, matko…
— Aż co, aż umrę?
Nie odpowiedziałem. Nie potrafię teraz przekazać wam mojego nastroju wtedy. Nadal byłem jak otwarta rana, cierpiałem, drżąc na całym ciele. Musieliśmy rozmawiać o tym, że ta żyjąca, oddychająca kobieta przestanie żyć i oddychać, a zacznie się rozkładać i gnić, że wszystko, co przecierpiała w życiu, włączywszy w to jego agonalny koniec, stanie się nicością, niczym. Jej mała twarz wyglądała jak namalowana na woalce.
Z odległej wioski dochodziły nas słabe odgłosy śpiewu wieśniaków.
— Lestat, chcę abyś pojechał do Paryża — powiedziała nagle. — Chcę żebyś zabrał ze sobą te pieniądze, które są wszystkim, co mi pozostało po mojej rodzinie. Chcę wiedzieć, że jesteś w Paryżu, kiedy przyjdzie na mnie ta chwila. Chcę umrzeć wiedząc, że jesteś w Paryżu.
Byłem wstrząśnięty. Pamiętam jej dotkniętą chorobą twarz, kiedy przyniesiono mnie dawno temu po nieudanej ucieczce z trupą włoskich aktorów. Przez dłuższą chwilę patrzyłem na nią.
— Boję się śmierci — powiedziała. Jej głos stał się prawie oschły. — I przysięgam, oszaleję chyba, jeśli nie będę wiedzieć, że jesteś w Paryżu, a kiedy już do tego dojdzie, że jesteś tam wolny.
Spojrzałem na nią badawczo. Nie wypowiadając słów, wzrokiem zadawałem jej pytanie.
— Czy rzeczywiście o to ci chodzi?
— Trzymałam cię tutaj tak samo jak czyni to ojciec — dodała — lecz nie za sprawą dumy rodowej, ale z powodów czysto egoistycznych. Teraz zamierzam odpokutować za to. Ujrzę jak odchodzisz. Nie dbam o to, co będziesz robił, kiedy już znajdziesz się w Paryżu — czy będziesz śpiewał z akompaniującym ci Nicolasem, czy wykonywał fikołki na scenie podczas jarmarku na St. Germain. Jedź i rób to, co chcesz robić, najlepiej jak potrafisz.
Próbowałem ją objąć. Zesztywniała z początku, ale potem poczułem jak słabnie i poddaje się. Poddała się mojemu uściskowi tak całkowicie w tej chwili; myślę, że wtedy zrozumiałem, dlaczego całe życie była taka powściągliwa. Płakała, czego nigdy przedtem nie słyszałem. Pomimo całego bólu, który zawarty był w tej scenie, uległem chwili. Czułem się zawstydzony, ale nie mogłem jej teraz puścić. Trzymałem ją teraz mocno przy sobie i być może całowałem za wszystkie czasy, kiedy nigdy mi na to nie pozwalała. Przez chwilę wydawało się, że jesteśmy częściami tej samej całości.
Matka wreszcie uspokoiła się. Wydawało się, że zapadła w sobie. Powoli lecz bardzo stanowczo uwolniła się z mojego uścisku i odepchnęła od siebie.
Mówiła długo. Powiedziała rzeczy, których wtedy jeszcze nie rozumiałem. O tym, jaką odczuwała cudowną przyjemność, widząc mnie wyjeżdżającego na polowanie, o tym, że taką samą przyjemność czuła, gdy wprawiałem w złość wszystkich w domu, zarzucając pytaniami ojca i braci, dlaczego musimy żyć właśnie tak jak żyjemy. Mówiła w prawie niesamowity sposób o mnie jako o uosobieniu męskości, o tej części ciała, której kobiety nie posiadają.
— Jesteś mężczyzną we mnie — powiedziała. — Więc trzymam cię tutaj, bojąc się życia bez ciebie i być może teraz wysyłając ciebie stąd, robię to samo, co robiłam przedtem.
Zaskoczyła mnie. Nigdy nie sądziłem, aby kobieta mogła odczuwać i chcieć wyrazić podobne rzeczy.
— Ojciec Nicolasa wie o waszych planach — dodała. — Karczmarz podsłuchał was. Ważne jest, abyście wyjechali natychmiast. Zróbcie to o świcie i napisz do mnie zaraz po przyjeździe do Paryża. Są ludzie, którzy piszą listy na cmentarzu Les Innocents obok rynku St. Germain. Odszukaj takiego, który potrafiłby pisać dla ciebie po włosku, a wtedy nikt poza mną nie będzie w stanie przeczytać tego listu.
Kiedy zostawiła mnie samego, niezupełnie mogłem uwierzyć we wszystko to, co wydarzyło się przed chwilą. Przez dłuższy moment stałem, wpatrując się bezmyślnie przed siebie. Wlepiłem wzrok w łóżko i słomiany materac, w moje dwa płaszcze i ten trzeci, czerwony oraz w parę skórzanych butów stojących przy kominku. Potem przez wąską szczelinę okna gapiłem się na czarny kontur gór, które znałem całe swoje życie. Zapadający zmrok i ciemność przerwały otępienie.
A potem, zbiegłem jak wariat w dół po schodach, wybiegłem z domu i pognałem do wioski. Odnalazłem Nicolasa i powiedziałem mu, że wyjeżdżamy do Paryża! Zrobimy to. Nic już nas teraz nie mogło przed tym powstrzymać. Zastałem go z rodziną wpatrującego się w wielkie ognisko. Jak tylko mnie ujrzał, zarzucił mi ręce na szyję, a ja ująłem go w pasie i odciągnąłem na bok od tłumu w kierunku przeciwnego skraju łąki. Powietrze, jak zwykle wiosną, pachniało świeżością i zielenią. Nawet śpiewy wieśniaków nie brzmiały teraz tak upiornie. Zacząłem tańczyć wokół Nicolasa.
— Bierz skrzypce — wydyszałem. — Zagraj pieśń o wyjeździe do Paryża, szykujemy się. Wyjeżdżamy o poranku!
— A z czego będziemy się tam utrzymywać? — wyśpiewał Nicolas, udając jednocześnie, że gra na wyimaginowanych skrzypcach.
— Czy będziesz polował na szczury?
— Nie pytaj mnie, co będziemy robić, dopóki nie znajdziemy się tam! — odparłem. — Istotne jest to, abyśmy się tam wreszcie znaleźli.
7
Nie minęły nawet dwa tygodnie, a stałem w samo południe na rozległych terenach cmentarza Les Innocents z jego starymi grobowcami i otwartymi, śmierdzącymi nowymi grobami — najbardziej fantastycznego placu targowego, jaki kiedykolwiek widziałem — i pomiędzy unoszącym się odorem i hałasem pochylałem się nad włoskim pisarzem listów, dyktując mu mój pierwszy list do matki.
Dotarliśmy szczęśliwie po podróży trwającej dzień i noc, wynajęliśmy pokoje na Ile de la Cité i radość nasza była nie do opisania, a Paryż był zapraszający, ciepły i piękny, cudowny ponad wszelkie wyobrażenie.
Żałowałem, że nie mogę sam opisać jej, jak jest tutaj, patrząc na te wznoszące się dwory, pałace, starożytne kręte uliczki zatłoczone żebrakami, sprzedawcami, szlachtą, domami wysokimi na cztery i pięć pięter, które stały przy wypełnionych tłumem bulwarach.
Żałowałem, że nie mogę opisać jej powozów, dudniących stworów z pozłacanego metalu i szkła, bezceremonialnie przetaczających się przez rozpierzchający się tłum na Pont Neuf i Pont Notre Dame, pędzących w kierunku Luwru, Pałacu Królewskiego.
Żałowałem, że nie mogę opisać ludzi szlachetnie urodzonych, w pończochach z lampasami, w pastelowych trzewikach, wspierających się na srebrnych, zdobionych laskach i brnących w błocie. Panie w perukach wykładanych perłami i w zawijających się jedwabnych i muślinowych turniurach. Żałowałem, że nie mogłem sam napisać o moim pierwszym spotkaniu z królową Marią Antoniną, gdy ujrzałem ją samą przez chwilę spacerującą odważnie przez ogrody Tuileries.
Oczywiście matka widziała to wszystko dawno temu, jeszcze zanim ja się narodziłem. Mieszkała z ojcem w Neapolu, Londynie i w Rzymie. Ale chciałem jej powiedzieć o tym, co sama mi przekazała, co odczuwałem, słysząc chór w katedrze Notre Dame, wciskając się razem z Nicolasem w zatłoczone do granic kafejki, rozmawiając z jego starymi przyjaciółmi z czasów studenckich nad angielską kawą, przebierając się we wspaniałe ubrania, z uwielbieniem wpatrując się w aktorów pod światłami sceny w Comedie Francaise.
Wszystko jednak, co napisałem w liście do matki, to jedynie adres naszych mansardowych pokoi na Ile de la Cite, które nazwaliśmy naszym domem, oraz następująca wiadomość: „Zostałem zatrudniony w prawdziwym teatrze, abym terminował tam jako aktor mający dużą szansę na własny występ już całkiem niedługo”.
Nie napisałem natomiast, że musieliśmy pokonywać schodami sześć kondygnacji, aby dojść do naszych pokoi, że mężczyźni i kobiety awanturowali się i krzyczeli w bocznych uliczkach pod naszymi oknami, że już skończyły się nam pieniądze za sprawą mojego niepowstrzymanego pędu do przedstawień operowych, baletowych czy teatralnych i wreszcie to, że teatr, do którego zaangażowaliśmy się, był tandetnym, nędznym, maleńkim bulwarowym teatrzykiem, zaledwie jeden stopień wyżej niż scena na jarmarku, a moja praca polegała na pomaganiu aktorom w ubieraniu się, sprzedaży biletów, zamiataniu i pozbywaniu się rozrabiających gości.
Dla mnie jednak to był raj. Tak jak i dla Nicolasa, choć nie zatrudniłaby go żadna szanująca się orkiestra w mieście, grywał teraz solówki ze zbieraniną muzyków z tego samego teatru, w którym ja pracowałem. A kiedy naprawdę już nas przycisnęło, nawet prosto na ulicy, gdzie towarzyszyłem mu, wyciągając kapelusz w kierunku przechodniów, byliśmy pozbawieni wstydu.
Co noc wbiegaliśmy schodami do góry, trzymając w dłoniach butelkę taniego wina i bochenek wspaniałego, słodkiego, paryskiego chleba, który dla nas, po tym co jedliśmy w Owernii, był zaiste ambrozją. W świetle wysokiej, samotnej świecy nasze mansardowe pokoiki były najcudowniejszym miejscem, jakie kiedykolwiek zamieszkiwałem.
Jak już wcześniej wspomniałem, rzadko do tej pory miałem okazję, poza gospodą, przebywać w małych, wybitych drewnem pokojach. Nasz obecny pokój miał gipsowe ściany i gipsowy sufit! To naprawdę był Paryż! Podłoga była zrobiona z polerowanych desek, a w rogu znajdował się nawet mały kominek ze stosownym kanałem, który powodował ciąg powietrza.
Co z tego, że musieliśmy spać na niewygodnych, grubych siennikach, a sąsiedzi budzili nas swoimi awanturami. Spacerowaliśmy po Paryżu i ramię w ramię przemierzaliśmy całymi godzinami bulwary i boczne uliczki, zaglądając do sklepów pełnych biżuterii i wyrobów ze złota, gobelinów, statuetek i w ogóle bogactwa, jakiego nigdy jeszcze nie widziałem. Nawet cuchnące jatki mięsne wprawiły mnie w zachwyt, podobnie jak huk i łoskot wielkiego miasta, nigdy nie męczącego się krzątaniną jego tysięcy i tysięcy robotników, urzędników, rzemieślników, ruchem jego niezliczonej gromady mieszkańców i chwilowych gości.
Za dnia prawie nie pamiętałem o otaczających mnie wnętrzach gospody i ciemnościach, chyba że zwróciłem uwagę na jakieś nie zabrane zwłoki leżące w bocznej uliczce, co zdarzało się tu całkiem często, albo tak się złożyło, że byłem świadkiem publicznej egzekucji na placu de Gréve. Wracałem wtedy do domu, drżąc na całym ciele, prawie jęcząc. Opanowywało mnie to całkowicie. Nicolas jednak pozostawał nieugięty.
— Lestat, żadnych rozmów o wieczności, niezmienności, o niepoznawalnym — zastrzegał sobie, grożąc uderzeniem mnie lub przynajmniej zdrowym potrząśnięciem, gdybym zaczął.
A kiedy nadchodził brzask — czas, którego nienawidziłem mocniej niż kiedykolwiek — czy byłem wcześniej świadkiem egzekucji czy nie, czy dzień był cudowny, czy męczący — drżenie ciała poczynało opanowywać mnie coraz bardziej. Tylko jedna rzecz mogła mnie wybawić z tego: ciepło i podniecenie, jakie odczuwałem na widok oświetlonego teatru i pewność, że przed zmierzchem byłem już bezpieczny w jego wnętrzach.
W owych czasach w Paryżu teatry bulwarowe nie były nawet prawnie zalegalizowanymi budynkami. Jedynie Comédie Français i Théatre des Italiens były usankcjonowanymi przez władze teatrami, nic więc dziwnego, że tylko tam odbywały się przedstawienia wszelkich poważnych sztuk. Dotyczyło to w równej mierze zarówno tragedii, jak i komedii, sztuk Racine’a, Corneille’a oraz doskonałego Woltera.
Jednakże stara włoska commedia del arte, jaką znałem — Pantalone, Harlekin, Scaramuccio i cała reszta — żyła jak dotąd, razem z akrobatami spacerującymi po linie, linoskoczkami, kuglarzami na prowizorycznie wzniesionych scenach podczas jarmarku na St. Germain i St. Laurent. Z kolei teatry bulwarowe wyrosły z takich właśnie przedstawień jarmarcznych. Do czasu mojego tam pojawienia się, tj. ostatnich dziesięcioleci XVIII w., były już stałymi przedsiębiorstwami wzdłuż bulwaru du Temple. Grywały przedstawienia dla biedoty, która nie mogła pozwolić sobie na przedstawienie teatralne we wspaniałym budynku. Przyciągały także do siebie tłumy zamożnych paryżan. Cała masa arystokracji i bogatej burżuazji gromadziła się w lożach teatrzyków, aby oglądać bulwarowe sztuki, ponieważ były żywe i pełne humoru, a nie tak sztywne, jak sztuki wielkiego Racine’a czy wielkiego Woltera.
Grywaliśmy włoską komedię, której nauczyłem się już wcześniej, pełną improwizacji, więc każdy wieczór był zupełnie nowy, odmienny, choć zawsze przecież taki sam. W teatrze również śpiewaliśmy bezsensowne piosenki nie tylko dlatego, że ludzie to uwielbiali, ale ponieważ byliśmy do tego zmuszeni, ponieważ nie wolno było dopuścić do tego, abyśmy zostali oskarżeni o łamanie monopolu teatrów państwowych na rzetelne i poważne sztuki.
Sam budynek był chwiejącą się drewnianą ruderą, mieszczącą w sobie nie więcej jak trzysta miejsc, ale jego mała scena i rekwizyty były całkiem eleganckie. Scena była wyposażona w luksusową kurtynę z niebieskiego atłasu, a loże zaopatrzone w parawany. Aktorzy i aktorki grywający w tym teatrze byli doświadczeni i naprawdę utalentowani, albo takimi mi się wydawali.
Nawet jeśli nie odczuwałbym tego świeżo nabytego strachu przed ciemnością, tej „choroby śmiertelności”, jak zwykł to uporczywie nazywać Nicolas, nic nie mogło być dla mnie bardziej ekscytujące niż przejście przez drzwi prowadzące na scenę.
Przez pięć do sześciu godzin dziennie żyłem i oddychałem w mojej małej przestrzeni krzyczących, śmiejących się i kłócących kobiet i mężczyzn, towarzyszy zza kulis. Być może było to jak przebywanie na małej łódeczce na środku oceanu; wszyscyśmy ciągnęli razem, niezdolni do ucieczki od siebie.
To było boskie.
Nicolas był nieco mniej entuzjastycznie nastawiony, ale wtedy należało się tego spodziewać. Stawał się nawet jeszcze bardziej ironiczny, kiedy spotykał się ze swoimi byłymi kolegami, bogatymi studentami. Przychodzili nadal, choć zaczynali podejrzewać, że oszalał, decydując się na takie życie. Co do mnie, szlachcica, pomagającego aktorom przebierać się w kostiumy i opróżniającego wiadra, po prostu brakowało im słów.
Oczywiście dla tych młodych przedstawicieli burżuazji jedyną rzeczą, której naprawdę pragnęli z całych sił, było stać się arystokratą. Kupowali tytuły i wżeniali się w rodziny arystokratyczne, kiedy tylko mogli. I jest to jednym z żartów historii, że zostali wplątani w rewolucję i próbowali obalić klasę, w którą w rzeczywistości próbowali się wkupić.
Niewiele mnie oni wszyscy obchodzili i nie dbałem o to, czy ich jeszcze kiedykolwiek zobaczę. Aktorzy nic nie wiedzieli o mojej rodzinie, bowiem uchodziłem za Lestata de Valois, co właściwie nic nie oznaczało, opuściłem bowiem moje prawdziwe nazwisko, de Lioncourt.
Uczyłem się o sztuce teatralnej wszystkiego, co tylko mogłem. Zapamiętywałem, naśladowałem, zadawałem nie kończące się pytania. Przerywałem moją edukację dopiero w tym momencie, kiedy Nicolas zaczynał grać solo na skrzypcach. Wstawał wtedy ze swojego miejsca pośród małej orkiestry teatru, światło wybierało go spośród innych, a on zaczynał grać sonatę dostatecznie słodką i w sam raz długą, by porwać widownię i wywołać huczne oklaski.
Cały czas marzyłem o tym momencie, który należeć będzie do mnie, kiedy aktorzy, których studiowałem, nagabywałem, naśladowałem i obskakiwałem wkoło jak jakiś lokaj, wreszcie powiedzą; „No dobrze, Lestat, dzisiaj potrzebujemy ciebie, zagrasz Lelia. Teraz już powinieneś wiedzieć, co robić”.
Ta chwila nadeszła wreszcie pod koniec sierpnia.
Były to najcieplejsze dni w Paryżu, a tylko noce przynosiły balsamiczne ukojenie. Teatr zapełniony był niespokojnymi widzami, wachlującymi się chusteczkami i programami. Gruba warstwa farby rozmywała się od gorąca, gdy nakładałem ją na twarz. Miałem przy sobie kartonowy miecz, a na plecy narzucony najlepszy aksamitny płaszcz Nicolasa. Drżałem cały, zanim wstąpiłem na scenę, myśląc, że to jest jak oczekiwanie na egzekucję albo coś w tym rodzaju.
Gdy tylko jednak wstąpiłem na scenę, obróciłem się i spojrzałem na zatłoczone audytorium — dokonała się we mnie zadziwiająca przemiana. Cały strach momentalnie wyparował. Rozpromieniłem się w kierunku widowni i bardzo wolno ukłoniłem się. Patrzyłem na śliczną Flaminię, jakbym zobaczył ją po raz pierwszy. Musiałem ją zdobyć. Rozpoczęły się sceniczne awanse i swawole.
Scena należała do mnie tak samo, jak dawno temu gdzieś w zagubionym w kraju mieście, daleko stąd. Gdy tak harcowaliśmy szaleńczo na deskach sceny — kłócąc się, obejmując, błaznując — salę zaczął powoli wypełniać śmiech.
Czułem zaangażowanie tłumu, jakby to był uścisk czy objęcie. Każdy gest, każde zdanie prowokowały salwy śmiechu wśród widowni; to było aż prawie zbyt łatwe — i moglibyśmy tak popisywać się dalej na scenie jeszcze i przez następne pół godziny, gdyby nie inni aktorzy — sami skorzy do pokazywania własnych numerów i sztuczek, jak to nazywali — którzy siłą zmusili nas do przejścia w kierunku kulis.
Tłum wstał z miejsc i wiwatował. Zbieraliśmy oklaski. A nie była to owa wiejska publiczność, oglądająca przedstawienie pod gołym niebem. To byli paryżanie, wywołujący teraz zza kulis Lelia i Flaminię, by ponownie pojawili się na scenie.
W ciemnościach kulis zatoczyłem się. Prawie straciłem równowagę. Przez chwilę nie widziałem nic poza obrazem widowni wpatrującej się we mnie ponad światłami rampy. Chciałem natychmiast wyjść na scenę. Chwyciłem Flaminię i pocałowałem ją. Zdałem sobie sprawę, że oddaje pocałunki namiętnie. Wreszcie Renaud, stary dyrektor teatru, odciągnął ją ode mnie.
— W porządku, Lestat — powiedział, jakby był na coś wściekły. — W porządku, nieźle ci poszło. Zamierzam pozwolić ci przejąć rolę na stałe. Od razu.
Zanim mogłem wyskoczyć z radości w górę, wokół nas pojawiła się nagle przynajmniej połowa zespołu aktorskiego. Luchina, jedna z aktorek, natychmiast zareagowała.
— O nie, nie pozwolę! — oznajmiła. — Lestat jest najprzystojniejszym aktorem na całym bulwarze du Temple i właśnie dlatego zatrudni go pan i będzie mu płacił. I nigdy już więcej Lestat nie dotknie żadnej miotły czy ścierki.
Byłem przerażony. Moja kariera właśnie się zaczęła, a oto już zawisła na włosku. Ku mojemu zdumieniu Renaud zgodził się na wszelkie warunki.
Byłem oczywiście mile połechtany, słysząc, że nazwano mnie przystojnym, i zrozumiałem, jak dawno temu, że Lelio, kochanek, musi mieć swój styl. Arystokrata o choćby podstawowym wychowaniu był doskonały dla tej roli.
Jeśli jednak chciałem, by paryska widownia rzeczywiście mnie zauważyła, jeśli chciałem, by zaczęto mówić o mnie w Comédie Française, musiałem stać się kimś więcej niż jasnowłosym aniołem, który spłynął na scenę teatru z rodziny arystokratycznej. Musiałem być wielkim aktorem i właśnie nim zdecydowany byłem w przyszłości zostać.
Tej nocy Nicolas i ja świętowaliśmy okazję niesłychanym pijaństwem. Zaprosiliśmy wszystkich aktorów do naszych pokojów. Wspiąłem się po śliskich dachówkach na dach budynku i otworzyłem ramiona do Paryża, a Nicolas grał w oknie, aż rozbudziliśmy całe sąsiedztwo. Muzyka była pełna entuzjazmu, a przecież ludzie grozili i wrzeszczeli w uliczkach, walili w garnki i patelnie. Nie zwracaliśmy na to żadnej uwagi. Tańczyliśmy i śpiewaliśmy, jak kiedyś na miejscu czarownic. Omal nie straciłem równowagi na występie okna i nie spadłem na dół.
Następnego dnia, z butelką w ręku, dyktowałem całą historię włoskiemu pisarzowi listów w promieniach słońca na Les Innocents i dopilnowałem, by list natychmiast wyruszył do matki. Chciałem obejmować każdego, kogo widziałem na ulicy. Byłem Lelio. Byłem aktorem.
Do września moje imię pojawiło się już na programach teatralnych. Wysłałem je również do matki.
Nie robiliśmy już starej komedii del arte. Graliśmy teraz farsę słynnego pisarza, który z powodu generalnego strajku dramatopisarzy nie mógł jej w żaden sposób wystawić w Comédie Française. Oczywiście oficjalnie nie moglibyśmy wymienić jego nazwiska, ale każdy wiedział, że to była jego sztuka i połowa dworu waliła co wieczór drzwiami i oknami teatru Renauda.
Nie grałem głównej roli, ale rolę młodego kochanka, znów właściwie coś w rodzaju Lelio, co było może nawet lepsze niż rola główna, i do mnie należała każda scena, w której występowałem. Nicolas nauczył mnie roli, wrzeszcząc na mnie ciągle za to, że nie nauczyłem się czytać. Do czasu, kiedy zagraliśmy czwarte przedstawienie, dramatopisarz dopisał specjalnie dla mnie kilka dodatkowych kwestii.
Nicolas miał swoją własną chwilę podczas intermezzo, kiedy to jego ostatnie odtworzenie tryskającej nutami małej sonaty Mozarta trzymało wszystkich nieruchomo na swoich miejscach. Powrócili nawet jego koledzy ze studiów. Otrzymywaliśmy zaproszenia na prywatne bale. Co kilka dni chodziłem na Les Innocents, aby napisać kolejny list do matki. Po jakimś czasie mogłem nawet wysłać jej wycinek z angielskiej gazety „The Spectator”, w którym wychwalano naszą małą sztukę, a w szczególności jasnowłosego szelmę i huncwota, który kradnie serca dam w trzecim i czwartym akcie. Oczywiście sam nie potrafiłem przeczytać tej recenzji, ale człowiek, który mi ją przyniósł, powiedział, że jest bardzo korzystna, a Nicolas przysięgał również, że tak właśnie było.
Kiedy nadeszły pierwsze chłodne noce jesieni, zacząłem nosić na scenie mój podbity futrem czerwony płaszcz. Widać go było dobrze nawet z ostatniego rzędu galerii (balkonu), nawet jeśli się było prawie zupełnie ślepym. Nabrałem już większej wprawy w charakteryzacji, umiejętnie cieniując bladą twarz i chociaż moje oczy znajdowały się w czarnych obwódkach, a usta były zawsze lekko podkolorowane, nadal jednak wyglądałem jak normalny mężczyzna. Często też otrzymywałem liściki miłosne od dam będących na naszych przedstawieniach.
Nicolas rankami studiował muzykę pod kierownictwem wynajętego włoskiego maestro. A przecież mieliśmy jeszcze wystarczająco dużo pieniędzy na dobre jedzenie, drewno na opał i węgiel. Listy od matki przychodziły dwukrotnie w ciągu tygodnia. Oznajmiała mi w nich, że jej zdrowie zaczęło się poprawiać. Już nie kaszlała tak przeraźliwie jak zimą. Nie odczuwała też bólu. Nasi ojcowie jednak wydziedziczyli nas i nie tolerują nawet wzmianki o nas.
Byliśmy jednak zbyt szczęśliwi, aby się tym przejmować. A jednak ów ciemny strach, „choroba śmierci”, nie opuszczał mnie ani na chwilę, kiedy przyszły chłodne dni i zima.
Tu, w Paryżu, zimno zdawało się znacznie gorsze niż w stronach rodzinnych. Nie było tu tak czysto jak w górach. Biedota kryła się w bocznych uliczkach, drżąc z zimna i przymierając głodem. Krzywe, nie brukowane ulice pełne były na wpół rozmiękłego, brudnego śniegu i błota. Widziałem na własne oczy cierpiące, bose dzieci, a ulice zapełniały się szybciej niż o innej porze roku leżącymi zwłokami, o które zresztą nadal nikt nie dbał. Nigdy nie byłem tak zadowolony z mojego płaszcza, jak właśnie teraz. Otulałem nim Nicolasa i obejmując go przytulałem do siebie, kiedy wychodziliśmy razem i spacerowaliśmy tak w uścisku przez śnieg i deszcz.
Chłód czy nie chłód, nie mogę jednak przesadzić w oddaniu szczęścia, które w tych dniach odczuwałem. Życie było dokładnie takie, o jakim marzyłem. Wiedziałem też, że nie zostanę długo w teatrze Renauda. Wszyscy to powtarzali. I ja miałem wizję wielkich scen, tournée po Londynie, Włoszech, a nawet Ameryce razem z wielką grupą aktorów. A przecież nie było powodu, aby się spieszyć. Czara przepełniła się.
8
W październiku, kiedy przymrozki już stawały się dokuczliwe, zacząłem widywać na widowni, całkiem regularnie, dziwną twarz, która niezmiennie powodowała zamęt w mojej głowie i rozpraszała mnie. Czasami ta twarz doprowadzała mnie nawet do tego, że zapominałem, co robię. A wtedy znikała, jakbym ją sobie sam tylko wymyślił. Pojawiała się tak i znikała przez jakieś dwa tygodnie, zanim wreszcie wspomniałem o tym Nicolasowi. Czułem się wtedy głupio i nie bardzo potrafiłem znaleźć właściwe słowa, aby mu o tym powiedzieć.
— Jest tam, na widowni, ktoś, kto mnie stale obserwuje — zacząłem.
— Wszyscy ciebie obserwują, tego właśnie chcesz — odrzekł Nicolas.
Tego wieczora był nieco przygnębiony i jego odpowiedź była nieco uszczypliwa.
Wcześniej jeszcze, kiedy rozpalał ogień w kominku, powiedział, że do niczego nie dojdzie ze swoją grą na skrzypcach. Pomimo słuchu i zdolności było jeszcze wiele rzeczy, których nie znał. A ja, z kolei, będę wielkim aktorem, był tego pewien. Powiedziałem wtedy, że to nonsens, ale poczułem się jednocześnie zawstydzony. Przypomniałem sobie bowiem słowa mojej matki, jak mówiła mi, że na rozwijanie talentu było dla niego już za późno.
Nie był zazdrosny, oznajmił mi to. Był po prostu trochę nieszczęśliwy, to wszystko.
Postanowiłem nie wspominać więcej o tym. Próbowałem znaleźć sposób, aby go jakoś zachęcić. Przypomniałem mu, że jego gra wywoływała głębokie emocje wśród widowni, o tym, że nawet aktorzy za kulisami przystawali posłuchać jego muzyki. Miał niezaprzeczalny talent.
— Ale ja chcę zostać wielkim skrzypkiem — odrzekł. — Obawiam się, że tak nigdy nie będzie.
— Nie możesz się poddawać i rezygnować tak łatwo.
— Lestat, porozmawiajmy szczerze — odrzekł. — Z tobą sprawa jest prosta. Na czym zatrzyma się twój wzrok, to już należy do ciebie. Wiem, co myślisz o tych wszystkich nieszczęsnych latach w domu. Ale nawet wtedy, jeśli rzeczywiście nastawiałeś się na coś, osiągałeś to. Do Paryża wyjechaliśmy też właśnie tego dnia, kiedy ty się na to zdecydowałeś.
— Nie żałujesz chyba tego, że przyjechaliśmy do Paryża? — zapytałem.
— Oczywiście, że nie. Po prostu chcę powiedzieć, że uważasz, iż pewne rzeczy są możliwe, choć w rzeczywistości wcale tak nie jest! Przynajmniej dotyczy to nas. To jak z zabiciem wilków…
Ogarnął mnie chłód, kiedy to powiedział. Znów pomyślałem o tej dziwnej twarzy z widowni, tej, która mi się tak przyglądała. Miało to coś wspólnego z wilkami. Coś wspólnego ze zdaniem wypowiedzianym przez Nicolasa. Nie, nie miało to sensu. Próbowałem strząsnąć to z siebie.
— Gdybyś wcześniej zdecydował się na karierę muzyka, już byś pewnie grywał na dworze — dorzucił Nicolas.
— Nicolas, takie mówienie jest jak trucizna — wymamrotałem. — Nie pozostaje nic innego, jak zdobyć tylko to, czego pragniesz. Wiesz, że wszystko było przeciwko tobie, kiedy wystartowałeś. To wszystko, nie ma niczego innego… Poza…
— Wiem — uśmiechnął się. — Poza bezsensem, śmiercią.
— Tak — powiedziałem. — Wszystko, co możesz zrobić, to dać jakiś sens swojemu życiu, uczynić je dobrym, doskonałym.
— O, nie mów mi znowu tyle o doskonałości — odparł. — Ty i ta twoja choroba śmiertelności, choroba bycia doskonałym. — Patrzył w ogień, a teraz odwrócił się gwałtownie w moją stronę z wyraźnie pogardliwym wyrazem twarzy. — Jesteśmy bandą aktorów i magików, którzy nawet nie mogą zostać pochowani w poświęconej ziemi. Jesteśmy wyrzutkami.
— Gdybyś tylko mógł uwierzyć w to — powiedziałem — że czynimy dobro, pozwalając innym zapomnieć o troskach i kłopotach, sprawić, by zapomnieli choć przez chwilę, że…
— Co, że i tak umrą? — Uśmiechnął się w szczególnie zjadliwy sposób. — Lestat, myślałem, że zapomnisz o tym, kiedy przyjedziemy do Paryża.
— To było niemądre, Nicolas — odpowiedziałem, bo zaczynał mnie złościć. — Czynię dobro, występując na bulwarze du Temple. Czuję to…
Zamilkłem, bo znowu ujrzałem tajemniczą twarz przed sobą i opanowało mnie złe przeczucie, coś zapowiadające nieszczęście. A przecież ta przerażająca twarz zwykle jednak była uśmiechnięta, to było najdziwniejsze. Tak, śmiejąca się… bawiąca się przedstawieniem…
— Lestat, kocham cię — poważnie powiedział Nicolas. — Kocham cię jak mało kogo w moim życiu, ale faktycznie to ty jesteś głupcem z tymi twoimi ideami o doskonałości, o dobru.
Zaśmiałem się.
— Nicolas — odrzekłem. — Mogę żyć bez Boga. Mogę nawet pogodzić się z myślą, że nie ma życia po śmierci, ale nie sądzę, że mógłbym żyć dalej, nie wierząc w możliwość doskonałości. Zamiast wykpiwać mnie, dlaczego nie powiesz mi, w co ty wierzysz?
— Tak jak ja to widzę — odrzekł — istnieje siła i istnieje słabość. Podobnie jest i dobra sztuka, i zła sztuka. I w to właśnie wierzę. W tej chwili zaangażowani jesteśmy w coś, co jest raczej złą sztuką i nie ma to nic wspólnego z doskonałością, dobrem.
Nasza rozmowa mogła z łatwością przeobrazić się w formalną walkę, gdybym w tym miejscu wypowiedział z kolei moje uwagi na temat jego burżuazyjnej nadętości i tendencji do pompatyczności. Ja bowiem wierzyłem całkowicie, że nasza prasa w teatrze Renaulda była pod wieloma względami wspaniała: doskonalsza od tego, co widziałem na wielkich scenach tego miasta. Oprawa tylko była nie tak imponująca. Dlaczego mieszczański młodzieniec nie mógł choć na chwilę zapomnieć o oprawie? Dlaczego nie potrafił patrzeć na rzeczy głębiej, a tylko powierzchownie?
— Jeśli doskonałość i dobro naprawdę istnieją — mówił dalej — ja jestem ich przeciwnikiem. Jestem złem i delektuję się tym. Mam dobro w nosie i jeśli chcesz wiedzieć, nie gram na skrzypcach dla tych idiotów, którzy przychodzą do teatru, dlatego, aby pozwolić im zapomnieć. Gram dla siebie, dla Nicolasa.
Nie chciałem już tego dłużej słuchać. Czas już było iść spać. Ta rozmowa jednak zraniła mnie, a on o tym wiedział i gdy zacząłem zzuwać buty, wstał z krzesła, podszedł bliżej i usiadł obok mnie.
— Przepraszam cię — powiedział załamanym głosem. Nastąpiła w nim taka zmiana, że spojrzałem na niego zdziwiony. Był tak młody i wyglądał tak nieszczęśliwie, że nie mogłem powstrzymać się przed objęciem go i zapewnieniem, że nie wolno mu się już tym więcej martwić.
— Z ciebie promieniuje blask, Lestat — powiedział. — To właśnie przyciąga wszystkich do ciebie. I dzieje się tak nawet wtedy, kiedy jesteś wściekły albo zniechęcony.
— Poezja — odrzekłem. — Oboje jesteśmy zmęczeni.
— Nie, to prawda — powiedział. — Masz w sobie światło, które prawie oślepia. We mnie natomiast jest tylko ciemność. Coś, co jest jak ciemność, która zaraziła ciebie tej nocy w gospodzie, kiedy zacząłeś płakać i drżeć. Byłeś tak bezradny, tak do tego nie przygotowany. Próbuję trzymać tę ciemność z dala od ciebie, bo sam potrzebuję twojego światła. Potrzebuję go rozpaczliwie, lecz ty nie potrzebujesz przecież ciemności.
— Jesteś szalony — odrzekłem. — Gdybyś mógł widzieć tylko siebie, usłyszeć swój głos, swoją muzykę — którą oczywiście grasz dla siebie samego — nie dostrzegłbyś ciemności, Nicolas. Ujrzałbyś światłość, która należy do ciebie. Posępną, mroczną, tak, ale światłość i piękno łączą się w tobie na tysiące różnych form.
Następnego wieczoru przedstawienie udało się szczególnie dobrze. Publiczność reagowała bardzo żywo, inspirując tym nas do dodatkowych sztuczek. Ja też wykonałem kilka nowych figur w tańcu, które podczas prób nie wydawały mi się interesujące, a teraz zaprezentowały się nadzwyczaj dobrze na scenie. Nicolas grał wyjątkowo cudownie, dołączając do występu jedną ze swoich własnych kompozycji.
Kiedy wieczór zbliżał się już ku końcowi, znów wśród tłumu zauważyłem tajemniczą twarz. Wstrząsnęła mną bardziej niż kiedykolwiek i prawie wypadłem z rytmu śpiewanej przeze mnie piosenki. Zdawało się przez moment, że zasłabnę na scenie.
Kiedy Nicolas i ja zostaliśmy sami, musiałem mu o tym powiedzieć, o tej szczególnej sensacji, którą odczuwałem na scenie, jakbym zapadał w sen i zaczynał śnić.
Usiedliśmy razem przy kominku, stawiając butelkę z winem na małej beczułce. W świetle płomieni Nicolas wyglądał na zmęczonego i zniechęconego, tak jak poprzedniej nocy.
Nie chciałem mu zawracać głowy, ale nie mogłem zapomnieć o tej twarzy.
— No, i jak on wygląda? — zapytał Nicolas.
Ogrzewał przy ogniu ręce. Nad jego ramionami, przez okno, widziałem pokryte śniegiem dachy budynków. Poczułem się jeszcze bardziej zziębnięty. Nie podobała mi się ta rozmowa.
— To właśnie jest najgorsze — odpowiedziałem. — Widzę tylko twarz. Musi mieć na sobie czarne ubranie, może płaszcz, może nawet kaptur. Ta twarz wygląda jak maska, bardzo biała i bardzo dziwnie wyrazista. Mam na myśli jego rysy twarzy. Są tak głębokie, że wydają się jakby podkreślone czarną szminką. Widzę ją tylko przez moment. Ta twarz promieniuje, bije z niej jakaś jasność. A kiedy spojrzę w jej stronę jeszcze raz, już jej tam nie ma. No, może przesadzam. Jest może bardziej subtelna, a przecież…
Mój opis zdawał się męczyć Nicolasa w takim stopniu, w jakim mnie niepokoił. Nic nie powiedział, ale jego twarz rozjaśniła się nieco, jakby zapominał o swoim smutku.
— No cóż, nie chcę ci robić niepotrzebnych nadziei — powiedział. Był teraz dla mnie bardzo uprzejmy i szczery. — Ale być może to, co widzisz jest maską. Może to ktoś z Comédie Française przychodzi oglądać ciebie na przedstawieniach.
Potrząsnąłem głową.
— Chciałbym, aby tak było, ale nikt nie nosiłby takiej maski. I powiem ci jeszcze coś…
Czekał, a ja widziałem, że część z mojego niepokoju udziela się i jemu. Pochylił się do przodu, ujął butelkę wina za szyjkę i nalał trochę do mojego kieliszka.
— Kimkolwiek on jest, wie o wilkach — powiedziałem.
— On, co?
— On wie o wilkach — wypowiedziałem to bardzo niepewny siebie. To było jak przypomnienie sobie snu, który dawno już zapomniałem. — On wie, że u siebie, w górach, zabiłem wilki. On wie, że płaszcz, który mam na sobie, podbity jest ich futrem.
— O czym ty mówisz? Chcesz powiedzieć, że rozmawiałeś z nim.
— Nie, tak po prostu jest — odrzekłem.
Było to dla mnie tak zagmatwane, tak nie sprecyzowane. Znów poczułem dziwny bezwład, jak wtedy na scenie. Nigdy nie zbliżyłem się do niego, a jednak on wiedział.
— Ach, Lestat — żachnął się Nicolas. Usiadł z powrotem na ławce. Śmiał się teraz ze mnie pieszczotliwie. — Następnym razem zobaczysz duchy. Masz najbujniejszą wyobraźnię, jaką kiedykolwiek znałem.
— Nie ma duchów! — odrzekłem cicho. Rzuciłem gniewne spojrzenie na trzaskający ogień w kominku. Dorzuciłem kilka kawałków drewna.
Z Nicolasa tymczasem wyparował cały humor.
— Jak, u diabła, mógłby wiedzieć o wilkach? A skąd ty…
— Już ci powiedziałem, nie wiem — odrzekłem. Usiadłem zadumany, nie mówiąc ani słowa, zdegustowany może faktem, że to wszystko wydawało się głupie.
Kiedy tak siedzieliśmy razem, trzaskający ogień był jedynym odgłosem w pokoju, bardzo wyraźnie usłyszałem, jakby ktoś wypowiedział imię: Wolfkiller.
Panowała jednak zupełna cisza.
Spojrzałem na Nicolasa, boleśnie świadomy, że jego usta na pewno się nie poruszyły. Wydało mi się, że w tej chwili cała krew odpłynęła z mojej twarzy. Poczułem nie lęk przed śmiercią, jak w tyle już innych, poprzednich nocy, ale uczucie do tej pory naprawdę całkowicie mi obce: strach.
Nadal siedziałem na swoim miejscu, zbyt niepewny siebie, aby powiedzieć cokolwiek, kiedy Nicolas pocałował mnie.
— Chodźmy spać — powiedział cicho.
Część II: DZIEDZICTWO MAGNUSA
1
Musiała być chyba trzecia w nocy. Podczas snu usłyszałem dzwony kościelne.
Jak wszyscy ludzie przezorni w Paryżu, mieliśmy drzwi zaryglowane, a okna pozamykane. Niezbyt to było dobre w przypadku pokoju z piecem węglowym, ale z kolei dach był jak ścieżka do naszych okien. Byliśmy zamknięci w środku.
Śniły mi się wilki. Byłem znów na stoku górskim otoczony przez wilki i wywijałem starym, średniowiecznym cepem. Wreszcie wilki znów były wszystkie martwe, sen stał się nie tak gwałtowny, tyle że musiałem przejść jeszcze wszystkie te mile pieszo, w śniegu. Moja kobyła zmieniła się we śnie we wstrętnego olbrzymiego owada, na wpół rozgniecionego na kamiennej posadzce.
Jakiś głos wypowiedział słowo „Wolfkiller” długo i cicho, szeptem, który był jednocześnie jakby wezwaniem i hołdem.
Otworzyłem oczy. Albo sądziłem, że tak uczyniłem. Ktoś stał w pokoju. Wysoka, pochylona nieco postać, tyłem do małego kominka. Na palenisku jeszcze żarzyły się węgielki. Światło przesuwało się do góry, wyraźnie teraz zarysowując kontury postaci; wygasło jednak, nim dosięgło ramion i głowy. Zdałem sobie jednak doskonale sprawę, że patrzę w tej chwili na tę samą białą twarz, którą widywałem na widowni w teatrze, a jednocześnie uświadomiłem sobie również, budząc i wyostrzając umysł, że znajduję się w zamkniętym pokoju, że Nicolas leży obok mnie i że ta postać stoi nad naszym łóżkiem.
Słyszałem, jak Nicolas oddycha przez sen. Oczy miałem utkwione w białej twarzy.
„Wolfkiller” — usłyszałem znowu ten głos. Usta postaci jednak nie poruszyły się. Czarny kształt zbliżył się i wtedy ujrzałem, że ta twarz nie była wcale maską. Czarne oczy, szybkie, taksujące czarne oczy i biała skóra, i jeszcze dodatkowo towarzyszący temu przerażający zapach, jak zapach butwiejącej odzieży w wilgotnym pokoju.
Wydaje mi się, że wstałem. Albo, być może, uniesiono mnie. W jednej chwili bowiem znalazłem się na nogach. Sen zsuwał się ze mnie jak ubranie. Cofnąłem się, oparłem o ścianę.
Postać trzymała w dłoniach mój czerwony płaszcz. Rozpaczliwie pomyślałem o szpadzie, muszkietach. Były pod łóżkiem, na podłodze. Nieznajomy rzucił płaszcz w moim kierunku, a potem, przez podbitą futrem podszewkę, poczułem blisko jego dłoń, tuż przy wyłogu kołnierza płaszcza.
Szarpnęło mnie do przodu. Nogi straciły kontakt z podłogą. Poczułem, że jestem unoszony. Krzyczałem na Nicolasa. Wrzeszczałem: Nicolas! Nicolas! tak głośno, jak tylko potrafiłem. Ujrzałem okno, częściowo otwarte, a potem, nagle, szkło rozprysnęło się na tysiące kawałeczków, a drewniana rama została wyrwana. Unosiłem się w powietrzu nad uliczką, sześć pięter nad ziemią.
Krzyczałem, kopałem tajemniczą i niesamowitą postać, która unosiła mnie. Zawinięty w czerwony płaszcz, szarpałem się w nim jak szalony, próbując wyswobodzić się.
Skakaliśmy ponad dachami, a potem wprost po gładkiej powierzchni ceglanej ściany! Zwisałem bezwładnie, uchwycony silną ręką potwora. Wreszcie poczułem, że rzucono mnie na jakąś płaską powierzchnię, gdzieś wysoko.
Leżałem tak przez chwilę, widząc rozciągający się przede mną dookoła Paryż — biały śnieg, dachy, kominy, dzwonnice kościelne i niskie niebo. Wstałem, potykając się o palto i zacząłem uciekać. Dobiegłem do skraju dachu i spojrzałem w dół. Nic poza przepaścią na dobre setki stóp. Dobiegłem do przeciwległego skraju dachu, to samo. Nogi ugięły się pode mną. Obróciłem się, rozpaczliwie dysząc. Byliśmy na szczycie jakiejś kwadratowej wieży o średnicy nie większej niż 50 stóp! Wokół nie widziałem niczego wyższego. Tajemnicza postać stała obok, wpatrując się we mnie. Usłyszałem chrapliwy śmiech, podobnie jak przedtem szept.
— Wolfkiller — odezwał się znów do mnie.
— Niech cię! — krzyknąłem. — Kimże u diabła jesteś?! — Z wściekłością rzuciłem się na nieznajomego z pięściami.
Nawet się nie ruszył. Waliłem w niego z takim samym skutkiem, jakbym walił w ścianę. Dosłownie odbiło mnie od niego, straciłem równowagę na śniegu, podniosłem się niezgrabnie i ponownie zaatakowałem.
Jego śmiech stał się głośniejszy i z całą pewnością szyderczy. Wyczuwałem w nim odcień sadystycznej przyjemności, który jeszcze bardziej niż kpina wprowadzał mnie w szał. Podbiegłem do skraju wieży i obróciłem się w kierunku nieznajomej postaci.
— Czego chcesz ode mnie?! — zażądałem odpowiedzi. — Kim jesteś?! — A gdy w odpowiedzi nie usłyszałem nic poza szaleńczym śmiechem, znowu rzuciłem się na niego. Tym razem jednak próbowałem dosięgnąć; mierzyłem w twarz i szyję, rozcapierzając palce jak pazury. Zerwałem kaptur nieznajomego i ujrzałem ciemne włosy, i cały kształt ludzkiej twarzy. Widziałem delikatną, miękką skórę. Nawet teraz jednak postać pozostawała w absolutnym bezruchu, tak jak poprzednio.
Cofnął się trochę do tyłu, tak jak dorosły mężczyzna, który w zabawie popychałby dziecko. Poruszał się zbyt szybko, by moje oczy mogły dostrzec jego ruchy. Uchylał zawsze twarz przed moim wzrokiem, obracając ją to w jedną, to w drugą stronę. Wszystko to czynił najwidoczniej bez najmniejszego wysiłku, gdy ja tymczasem bezskutecznie usiłowałem zranić go i uderzyć. Nie czułem jednak nic poza miękką białą skórą, którą co najwyżej muskały moje palce i, może raz lub dwa, wspaniałe czarne włosy.
— Dzielny, mocny, mały Wolfkiller — odezwał się do mnie głosem bardziej miękkim, głębszym.
Zastygłem w bezruchu, dysząc, pokryty potem. Wpatrywałem się w niego i wreszcie zobaczyłem dokładniej jego twarz. Wyraźny kształt rysów twarzy, na które zaledwie miałem możliwość zerknąć w teatrze. Wydymał usta w ironicznym geście kpiarza.
— O Boże, pomóż mi… — wyszeptałem i cofnąłem się do tyłu. Wydawało się niemożliwe, by ta twarz kiedykolwiek mogła wyrażać uczucia, tak jak właśnie to uczyniła. — Boże! — wyszeptałem jeszcze raz.
— Jakiego Boga masz na myśli, Wolfkiller? — zapytał.
Odwróciłem się do niego plecami i wydałem z siebie straszliwy ryk. Czułem na ramionach jego dłonie, jak wykute w metalu, i gdy już po raz ostatni zacząłem się szaleńczo bronić, przyciągnął mnie ku sobie, tak że nasze twarze zbliżyły się do siebie. Widziałem jego oczy tuż przed moimi, szerokie i ciemne usta, zaciśnięte, a jednak w uśmiechu. Potem pochylił się nade mną i poczułem na szyi ukłucie jego zębów.
Z głębi dziecięcych opowiadań i podań przywołałem jego imię, które teraz stało się jasne i przejrzyste.
— Wampir! — wydałem z siebie ostatni oszalały okrzyk, odpychając potwora z całych sił.
Zapadła cisza. Bezruch.
Wiedziałem, że nadal znajduję się w uścisku potwora. A przecież wydawało się, że wstaliśmy i, jakby tracąc wszelki ciężar, poruszaliśmy się w ciemności nawet jeszcze łatwiej niż kiedy wdrapywaliśmy się tutaj.
Wokół mnie echo odbijało jakiś olbrzymi hałas, jakby dudnienie. Hałas otaczał mnie, spowijał odgłos może gongu uderzonego bardzo powoli i w idealnym wyczuciu rytmu. Jego dźwięk przechodził przeze mnie w taki sposób, że odczuwałem nadzwyczajną przyjemność przepływającą przez wszystkie moje członki.
Moje usta poruszały się, jednak nie wydałem z siebie głosu. Nie miało to jednak znaczenia. Wszystko, co kiedykolwiek chciałem powiedzieć, było już dla mnie jasne; to tylko się liczyło, a nie to, że musiało to zostać jakoś wyrażone. Było tyle czasu, kiedy można było powiedzieć wszystko i zrobić wszystko. Nie było jednak wcale pośpiechu. Ekstaza i zachwyt. Wypowiedziałem jedno słowo i wydawało mi się jasne i przejrzyste, to jedno słowo, choć nie mogłem mówić, nawet poruszyć wargami. Zdałem sobie nagle sprawę, że już nie oddycham. A przecież coś sprawiło, że nie traciłem oddechu. To coś oddychało za mnie, a oddech przychodził rytmicznie wraz z rytmem uderzeń gongu, który nie miał nic wspólnego z moim ciałem, a ja jedynie smakowałem go, ten rytm, sposób, w jaki bez ustanku trwał. Nie musiałem już dłużej oddychać czy mówić, czy zdawać sobie sprawę z czegokolwiek.
Moja matka uśmiechnęła się do mnie. A ja powiedziałem jej: „Kocham cię”, a wtedy ona odrzekła: „Tak, zawsze kochałeś, zawsze kochałeś…” Siedziałem też w bibliotece klasztornej i miałem 12 lat, a mnich mówił do mnie: „Wielki uczony!” ja otwierałem wszystkie książki i mogłem wszystko przeczytać — po łacinie, po grecku, francusku. Iluminowane litery były nieopisanie piękne. Obróciłem się do tyłu i stanąłem na wprost widowni teatru Renauda. Widziałem, jak wszyscy wstają z miejsca, jakaś kobieta poruszała malowanym wachlarzem przy twarzy, a była nią Maria Antonina. Powiedziała „Wolfkiller” i zobaczyłem, jak ku mnie biegnie. Nicolas krzyczał, abym wrócił. Jego twarz była pełna strachu i przerażenia. Włosy miał rozwichrzone, a oczy podkrążone. Próbował mnie chwycić. Powiedziałem wtedy do niego: „Nicolas, zostaw mnie w spokoju, odejdź ode mnie!” i zdałem sobie sprawę z paroksyzmów, z tego, że odgłosy gongu stają się coraz cichsze i zanikają. Krzyczałem, błagałem:
— Nie zatrzymujcie go! Proszę, proszę… Nie chcę… nie… proszę.
— Lelio, Wolfkiller — odezwał się nieznajomy. Trzymał mnie w ramionach, a ja płakałem, bo czar, pod którym byłem, pryskał.
— Nie, nie.
Poczułem ociężałość w całym ciele. Powrót do mojego ciała oznaczał fizyczny ból, oznaczał mój dławiący płacz. Poczułem się unoszony, rzucony do góry, aż znalazłem się na plecach nieznajomej postaci i poczułem jej dłoń obejmującą mi kolana.
Chciałem powiedzieć „Boże uchroń mnie”, chciałem powiedzieć to każdą cząstką mojego ciała, ale nie mogłem. Pode mną znowu była uliczka, gdzieś daleko, setki stóp niżej, cały Paryż nachylał się pod straszliwym kątem. Potem widziałem już tylko śnieg i czułem powiew wiatru.
2
Obudziłem się bardzo spragniony. Łaknąłem teraz dużo, dużo zmrożonego białego wina, takiego, jakie przynosi się jesienią z piwniczki. Chciałem zjeść coś świeżego, słodkiego, jak świeże, dojrzałe jabłko.
Przyszło mi do głowy, że postradałem zmysły, choć nie potrafiłem powiedzieć, dlaczego.
Otworzyłem oczy i stwierdziłem, że był wczesny wieczór. Światło mogło też być światłem poranka, ale minęło zbyt wiele czasu. To był wieczór.
Przez szerokie kamienne okno z grubymi kratami widziałem wzgórza i lasy pokryte śniegiem i szeroką płaszczyznę malutkich dachów i wież, które tworzyły w oddali miasto. Nie oglądałem miasta w taki sposób od dnia, kiedy przybyłem tu pocztowym dyliżansem. Zamknąłem oczy, a obraz pozostał mi przed oczyma, jak gdybym nigdy nawet ich nie otwierał.
Nie była to jednak wizja. To było tam, przede mną. Pomimo otwartych okien w pokoju było ciepło. Nie było tam jednak kominka. Kominek nie był rozpalony, czułem jednak ogień.
Próbowałem ułożyć sobie wszystko po kolei. Nie mogłem jednak przestać myśleć o zimnym białym winie i jabłkach w koszyku. Niemal je widziałem przed sobą, a wokół czułem zapach świeżo ściętej trawy.
Światło słoneczne wygasało za zielonymi polami. Padało jeszcze na brązowe włosy Nicolasa, na błyszczący lakier skrzypiec. Muzyka uniosła się aż do miękkich przetaczających się chmur i jeszcze wyżej, w kierunku nieba. Na tle nieba ujrzałem blanki murów zamku ojca. Blanki.
Ponownie otworzyłem oczy.
Wiedziałem, że leżę w pokoju, gdzieś w wysokiej wieży, oddalonej od Paryża o parę mil. Tuż przede mną, na surowym, drewnianym, małym stoliku stała butelka zimnego, białego wina, dokładnie tak jak to sobie wymarzyłem. Przez dłuższą chwilę wpatrywałem się w nią. Patrzyłem na szron maleńkich kropelek pokrywających szkło i trudno mi było uwierzyć, że wystarczy tylko wyciągnąć po nią rękę.
Nigdy nie odczuwałem takiego pragnienia jak właśnie wtedy; całe moje ciało pragnęło wody. Byłem bardzo słaby i zaczynałem odczuwać chłód. Kiedy poruszyłem się, pokój poruszył się również. W oknach błyszczało niebo.
Wreszcie sięgnąłem po butelkę i odkorkowałem ją. Poczułem cierpki, wykwintny aromat wina. Piłem i piłem bez ustanku, nie dbając o to, co stanie się ze mną, o to, gdzie byłem, czy dlaczego butelka stoi właśnie tutaj.
Głowa opadła mi do przodu. Butelka była prawie pusta, a odległe miasto zaczynało znikać, zlewać się z czarnym niebem, zostawiając wokół siebie jedynie maleńką poświatę.
Złapałem się za głowę. Posłanie, na którym spałem, było niczym innym jak tylko kamienną ławą z narzuconym na nią słomianym materacem. Powoli zacząłem sobie uświadamiać, że miejsce, w którym się znajduję, jest być może więzieniem. Ale przecież to wino było zbyt dobre jak na więzienie; kto podawałby więźniowi takie wino, chyba że więzień miał być stracony. Poczułem jeszcze jeden boski zapach, tak rozkoszny, że aż wywołał grymas na moich ustach. Spróbowałem rozejrzeć się dookoła, bowiem zbyt byłem słaby, by się poruszyć. Źródło tego zapachu było jednak całkiem blisko mnie i była to duża miska rosołu wołowego. Bulion był gęsty i pływały w nim kawałki mięsa. Widziałem unoszącą się parę, był jeszcze gorący. Obiema rękoma chwyciłem natychmiast misę i bez namysłu opróżniłem całą, równie chciwie jak poprzednio piłem wino.
Byłem tak zadowolony z posiłku, jakbym nigdy przedtem nie znał podobnego. A kiedy naczynie było już puste, opadłem ciężko na materac, syty, choć osłabiony. Przez moment zdawało mi się, że coś poruszyło się w ciemności tuż obok. Nie byłem jednak pewien. Usłyszałem brzęk szkła.
— Jeszcze więcej wina? — usłyszałem głos i poznałem go. Stopniowo zacząłem sobie wszystko przypominać. Wdrapywanie się na ściany, mały kwadratowy dach wieży, śmiejącą się białą twarz. Przez chwilę pomyślałem: — Nie, to niemożliwe, to musi być chyba jakaś mara nocna. Tak jednak nie było, to wszystko naprawdę się wydarzyło. I wtedy nagle przypomniałem sobie ten zachwyt i dźwięk gongu. Poczułem, że znowu zaczyna mi się kręcić w głowie, jak gdybym ponownie tracił przytomność. Powstrzymałem się jakoś. Nie pozwolę, by mi to się przydarzyło. Poczułem znowu strach i nie ośmieliłem się poruszyć. — Więcej wina? — usłyszałem ponownie głos. Obracając nieco głowę, zobaczyłem nową butelkę, zakorkowaną, ale czekającą na mnie, wyraźnie rysującą się na tle poświaty dochodzącej zza okna. Znowu poczułem pragnienie, tym razem wzmocnione solą znajdującą się w bulionie.
Wytarłem usta, sięgnąłem po butelkę i znowu zacząłem pić. Opadłem ciężko do tyłu, opierając się o kamienną ścianę. Z trudem próbowałem dojrzeć coś przez ciemność, na wpół przejęty obawą, że mogę zobaczyć tego, o kim już wiem.
Byłem już bardzo pijany.
Zobaczyłem okno i miasto w oddali. Zobaczyłem mały stoliczek. Gdy mój wzrok przesuwał się wolno po mrocznych kątach pokoju, wreszcie zobaczyłem go. Nie miał już na sobie peleryny z kapturem i nie siedział czy stał, tak jak czyniłby to człowiek. Wyglądało to raczej, jakby oparł się na framudze okna, aby odpocząć, z jedną nogą zgiętą w kolanie, a drugą nieco wyciągniętą. Ręce zdawały się zwisać bezwładnie u boków. Odnosiło się wrażenie, jakby był zwiotczały i bez życia, choć jego twarz była ożywiona tak jak poprzedniej nocy. Duże, ciemne oczy, zdające się rozciągać białą skórę w głębokie fałdy, nos długi i cienki, usta wykrzywione w kpiarskim uśmiechu. Widziałem ostre kły ledwo dotykające bezbarwnych warg i włosy, połyskującą masę czarnych i srebrnych włosów, zarastających wysoko od białego czoła i spadających aż na ramiona.
Wydawało mi się, że znowu usłyszałem śmiech.
Byłem sparaliżowany strachem. Nie mogłem nawet wykrztusić z siebie krzyku przerażenia.
Upuściłem wino. Szklana butelka potoczyła się po podłodze. Gdy spróbowałem ruszyć się, zebrać do kupy i uaktywnić pijane i rozlazłe ciało, jego chude, kościste członki natychmiast nabrały sprężystości.
Posunął się w moim kierunku.
To nie był krzyk. Wydałem z siebie ryk wściekłego przerażenia. Gramoląc się z łóżka i potykając o stoliczek — zacząłem uciekać od niego tak szybko, jak tylko potrafiłem.
Bez trudu jednak uchwycił mnie swoimi długimi palcami, które były o wiele silniejsze, a jednocześnie zimniejsze niż poprzedniej nocy.
— Puść mnie, precz, niech cię piekło pochłonie! — jąkałem się, wykrztuszając słowa. Rozum podpowiadał mi, abym uderzył w prośby. — Odejdę sobie, dobrze, proszę. Pozwól mi odejść. Musisz. Wypuść mnie.
Jego posępna twarz wisiała nade mną. Wąskie wargi uniosły się i wbiły ostro w białe policzki, ukazując zęby. Potwór znowu zaczął się śmiać, donośnie i bez opamiętania. Trwało to chyba wiek. Bezskutecznie próbowałem odepchnąć go od siebie, błagając znowu, by mnie wypuścił, wykrztuszając z siebie jakieś nonsensy i przeprosiny. Wreszcie krzyknąłem:
— Boże, pomóż mi! — a on jedną ze swych potwornych dłoni zasłonił mi usta.
— Nie wspominaj mi o tym w mojej obecności, Wolfkiller, albo nakarmię tobą wilki piekieł — powiedział z lekką drwiną w głosie. — Hmmm? Odpowiedz. Hmmm?
Pokiwałem potakująco głową, a on zwolnił nieco uścisk.
Jego głos momentalnie podziałał na mnie uspokajająco; odpowiedź brzmiała rozsądnie, była niemal wyrafinowana.
Uniósł rękę i pogłaskał mnie po głowie, gdy ja tymczasem kurczyłem się ze strachu.
— Promienie słońca we włosach — wyszeptał. — I błękitne niebo zatrzymane na zawsze w twoich oczach.
Wydawał się niemal kontemplacyjny, gdy tak spoglądał na mnie. Jego oddech nie miał żadnego zapachu, również jego ciało nie wydzielało zapachu. Woń zgnilizny pochodziła z ubrania, które nosił.
Nie ośmieliłem się poruszyć, choć teraz nie trzymał mnie wcale. Gapiłem się na jego ubiór. Miał na sobie zniszczoną jedwabną koszulę z wypchanymi rękawami i pomarszczonym kołnierzykiem. Pończochy w jeszcze gorszym stanie; krótkie, postrzępione pantalony. Ubrany był więc tak, jak ubierali się ludzie całe wieki temu. Widziałem takie ubrania na gobelinach, które wisiały w naszym domu, na płótnach Caravaggia i La Toura, które wisiały w pokojach matki.
— Jesteś doskonały, mój Lelio, mój Wolfkiller — odezwał się do mnie, otwierając tak szeroko usta, że zobaczyłem białe kły. To były jedyne jego zęby.
Wstrząsnął mną dreszcz. Poczułem, że osuwam się na podłogę. On jednak z łatwością podniósł mnie jedną ręką i delikatnie położył na łóżku.
W głębi ducha modliłem się żarliwie. Boże pomóż mi, Mario Dziewico pomóż mi, pomóż mi. Z przerażeniem wpatrywałem się w jego twarz. Czy to była właśnie ta postać, którą widziałem zeszłej nocy? Ta maska starości, ten uśmiech, na którym czas odcisnął już swoje piętno, tak że zdawał się skamieniały i równie twardy jak jego dłonie. On nie był istotą żyjącą, był pijącym ludzką krew trupem, prosto z grobu, obdarzonym intelektem! Dlaczego tak bardzo przerażały mnie jego ręce i nogi? Wyglądał jak człowiek, ale nie poruszał się jak człowiek. Zdawało się, że dla niego nie miało znaczenia to, czy szedł, czy pełzał, czy pochylał się, czy też klęczał. Napełniał mnie wstrętem i obrzydzeniem, a przecież jednocześnie fascynował. Musiałem to przyznać. Fascynował mnie. Znajdowałem się jednak w zbyt dużym niebezpieczeństwie, by teraz nad tym się zastanawiać. Znowu wydał z siebie charkotliwy śmiech. Jego kolana były teraz szeroko rozchylone, palce spoczywały na moich policzkach i pochylił się nade mną.
— Taaak, mój śliczny. Ciężko się na mnie patrzy! — odezwał się. Jego głos był nadal szeptem; słowa wypowiadał, ciężko łapiąc powietrze. — Byłem już stary, kiedy uczyniono mnie tym, kim jestem teraz. Ale ty jesteś doskonały, mój Lelio, mój błękitnooki młodzieńcze, może jeszcze piękniejszy poza światłami rampy.
Długie białe palce bawiły się moimi włosami, unosząc kosmyki, a potem, gdy wzdychał i nabierał powietrza, pozwalał im bezładnie opaść.
— Nie płacz, Wolfkiller — dodał. — Jesteś wybrańcem, a twój mały triumf na deskach teatru Renauda będzie niczym, gdy tylko wypełni się ta noc.
Znów zatrząsł się od śmiechu.
Teraz już nie miałem wątpliwości, przynajmniej w tym momencie, że jest stworzeniem ciemności, że był posłańcem diabła, że Bóg i Szatan istnieją i że poza moim izolowanym światem, jaki znałem, leży olbrzymie, potworne królestwo ciemności, w które w jakiś sposób zostałem teraz wciągnięty. Przyszło mi do głowy, że oto po prostu zostałem ukarany piekłem za życie, jakie prowadziłem na ziemi, ale pomysł ten wydał mi się niedorzeczny i absurdalny. Miliony takich jak ja żyły na tym świecie. Dlaczego przydarzyło się to właśnie mnie? Ponura możliwość zaczynała przyoblekać się w realny kształt. Ten świat nie był wcale bardziej wypełniony treścią niż tamten, który znałem; był po prostu następną okropnością i makabrą.
— W imieniu Boga, odstąp ode mnie! — krzyknąłem.
Musiałem teraz wierzyć w Boga. Musiałem. To była absolutnie jedyna nadzieja. Uniosłem dłoń, jakby do znaku krzyża.
Przez chwilę wpatrywał się we mnie zaskoczony. Jego oczy wypełniły się wściekłością. Nie poruszył się jednak. Przyglądał mi się, jak wykonywałem znak krzyża. Słuchał, jak wzywałem Boga. Uśmiechnął się tylko. Jego twarz przybrała wyraz gipsowej maski z łuku przy proscenium.
Zacząłem szlochać, płakałem jak dziecko.
— I wtedy diabeł zapanuje w niebie, a niebo stanie się piekłem — powiedziałem. — O Boże, nie opuszczaj mnie… Wzywałem wszystkich świętych, których kiedykolwiek choć przez chwilę kochałem.
Uderzył mnie silnie w twarz. Upadłem na bok i prawie zsunąłem się z łóżka na podłogę. Pokój zawirował mi przed oczami. Poczułem w ustach kwaśny smak wina. Znów poczułem jego palce na mojej szyi.
— Tak, walcz, Wolfkiller — odezwał się. — Nie odchodź do piekła bez walki. Przedrzeźniaj Boga.
— Ja nie przedrzeźniam — zaprotestowałem.
Jeszcze raz przyciągnął mnie do siebie.
Walczyłem z nim jeszcze mocniej niż z kimkolwiek i czymkolwiek w przeszłości, nawet z wilkami. Waliłem w niego pięściami, kopałem go, rwałem jego włosy. Ale równie dobrze mogłem walczyć z ożywioną kamienną figurą z katedry — tak bardzo był silny.
Uśmiechał się tylko.
Wreszcie jego twarz stała się bez wyrazu. Wydawało mi się, że wydłużyła się. Policzki zapadły się, oczy rozszerzyły. Otworzył usta. Dolna warga ściągnęła się. Ujrzałem kły.
— Niech cię piekło pochłonie! Niech cię piekło pochłonie! — wrzeszczałem i wyłem.
Przysunął się bliżej, a jego zęby wbiły się w moje ciało.
Tym razem nic z tego. Wpadłem w szał. Nie tym razem. Nie będę znowu tego przeżywał. Będę się bronił. Tym razem będę walczył o moją duszę.
Wszystko jednak zaczęło się od nowa. Słodycz i miękkość, i świat oddalony daleko, nawet on w swojej brzydocie był zastanawiająco jakby poza mną, jak owad rozciśnięty na szybie, który nie budzi naszego obrzydzenia, bo w żaden sposób nie może nas dotknąć. Odgłosy gongu i rozkosz temu towarzysząca, i całkowite oddanie i zagubienie się w niej. Stałem się bezcielesny, niematerialny, przyjemność, jaką odczuwałem, była również niematerialna. Jakbym sam stał się tylko odczuciem rozkoszy i przyjemności. Powoli zapadłem w promieniejące sny.
Ujrzałem katakumby, cuchnące miejsce. Ujrzałem budzącego się z płytkiego grobu wampira o białej twarzy. Był skrępowany ciężkimi łańcuchami. Nad nim pochylał się ten, który mnie uprowadził, i wiedziałem w jakiś sposób, że na imię ma Magnus i że w tym śnie jest on jeszcze człowiekiem śmiertelnym — wielkim i potężnym alchemikiem. To on wydobył z ziemi i skrępował tego śpiącego wampira tuż przed krytyczną godziną zmierzchu. Teraz, gdy światło przestało świecić, Magnus zaczął pić magiczną i przeklętą krew ze swego zdanego na jego łaskę, obdarzonego nieśmiertelnością więźnia, krew, która uczyni go jednym z żyjących trupów. Tak, to zdrada, kradzież nieśmiertelności. Mroczny Prometeusz kradnący promieniujący ogień. Śmiech w ciemnościach. Śmiech odbijający się echem po katakumbach. Odbijający się echem jakby po wiekach całych. I smród grobów, i ekstaza, absolutnie niezgłębiona, nie dająca się oprzeć, aż wreszcie zbliżająca się ku końcowi. Płakałem. Leżałem na materacu. Odezwałem się.
— Proszę, nie przestawaj…
Magnus już dłużej nie trzymał mnie w uścisku, a oddech stał się na powrót moim własnym. Sny rozpłynęły się. Spadałem i spadałem, gdy tymczasem noc pełna gwiazd iskrzyła się nade mną, klejnoty przytwierdzone do ciemnego, purpurowego welonu… Sprytne, sądziłem, że niebo jest… prawdziwe.
Chłodne zimowe powietrze przewiewało lekko pokój. Czułem, że łzy spływają mi po policzkach. Czułem przemożne pragnienie!
Magnus stał w oddali, spoglądając na mnie. Jego ręce zwisały bezwładnie przy cienkich nogach.
Próbowałem się poruszyć. Byłem spragniony.
— Umierasz, Wolfkiller — odezwał się Magnus. — Światło wypływa z twoich błękitnych oczu, jak gdyby wszystkie letnie dni już się skończyły…
— Nie, proszę…
Pragnienie, które odczuwałem, było nie do zniesienia. Z otwartymi ustami wpatrywałem się w niego, plecy wygięły mi się w łuk. A więc to był już ten koniec, ostateczna, końcowa makabra, scena śmierci, taka właśnie.
— Poproś o to, dziecię moje — odezwał się już nie z twarzą jak maska wyszczerzoną w uśmiechu, lecz całkowicie przemienioną współczuciem. Wyglądał prawie zupełnie ludzko, prawie naturalnie.
— Poproś, a będzie tobie dane — dodał.
Ujrzałem spienioną wodę spływającą potokami górskimi mojego dzieciństwa.
— Pomóż mi. Proszę.
— Dam ci wodę wszystkich wód — wyszeptał mi do ucha. Zdawało mi się, że jego twarz wcale nie jest biała. Teraz on był po prostu starym człowiekiem siedzącym obok mnie. Jego twarz była smutną twarzą człowieka. Gdy jednak patrzyłem na jego uśmiech i unoszące się w zdumieniu szare brwi, wiedziałem, że to nieprawda. Wcale nie był człowiekiem. Był takim samym odwiecznym potworem, jak przedtem, tyle że teraz rozgrzewała go i wypełniała moja krew!
— Wino najlepsze ze wszystkich win — dyszał. — Oto Ciało moje, oto Krew moja.
A potem jego ramiona oplotły mnie. Przyciągnął mnie blisko do siebie, aż poczułem emanujące z niego niezwykłe ciepło. Wydawał się wypełniony nie krwią, lecz miłością do mnie.
— Poproś o to, Wolfkiller, a żyć będziesz wiecznie — powiedział głośno, ale jego głos był zmęczony i pozbawiony ducha. W jego spojrzeniu było coś odległego i zarazem tragicznego.
Poczułem, że moja głowa obraca się na bok, a ciało, ciężkie i zwiotczałe, wymyka się spod kontroli. Nie poproszę o to, umrę, ale nie poproszę. Oto wielka rozpacz i brak nadziei, czego tak bardzo się obawiałem. Przede mną była pustka śmierci. Nadal jednak moją odpowiedzią była odmowa. W szaleńczym, czystym przerażeniu powiedziałem: Nie. Nie ugnę się przed tym chaosem i okropnością. Powiedziałem: Nie.
— Życie wieczne — wyszeptał za mną. Moja głowa opadła na jego ramię.
— Uparty Wolfkiller.
Jego usta musnęły mnie, poczułem ciepły, bez zapachu oddech na szyi.
— Nie uparty — wykrztusiłem. Mój głos był tak słaby, że sam się sobie dziwiłem, iż on mnie słyszy. — Dzielny, nie uparty. — Wydawało się, że mówienie tego było bezcelowe. Czym była teraz próżność? Czy w ogóle cokolwiek teraz się liczyło? „Uparty” — było to słowo błahe, bez znaczenia i banalne, choć zarazem tak okrutne…
Podsunął moją twarz do góry, przytrzymując mnie prawą ręką. Uniósł rękę lewą i rozpruł swoje gardło ostrymi jak brzytwa paznokciami. Moje ciało zgięło się wpół w spazmie przerażenia, on jednak przycisnął moją twarz do rany i wyszeptał:
— Pij!
Usłyszałem mój krzyk, ogłuszający własne uszy. Krew, która wypływała z rany, dotknęła moich spierzchłych, popękanych, wysuszonych warg. Pragnienie niemalże stało się materialne. Wydałem z siebie głośny ryk. Językiem polizałem krew. Jej smak podziałał na mnie jak uderzenie. Bezwiednie niemal usta rozchyliły się i przyssały do rany. Zachłannie wysysałem krew z życiodajnej fontanny.
Krew, krew i jeszcze raz krew. I nie była to zaledwie sucha, sycząca spirala pragnienia, która została zdławiona i rozpuszczona, to było całe moje pragnienie i żądza, potrzeba i niedola, i głód, jakich do tej pory jeszcze nie znałem. Moje usta rozchyliły się jeszcze bardziej i mocno przywarłem do niego. Poczułem, że krew przepływa przez gardło. Czułem jego głowę opartą o mnie. Czułem silny uścisk jego ramion. Opierałem się o niego i czułem wyraźnie jego ścięgna, kości, dokładny zarys jego rąk. Znałem już to ciało.
Opanowało mnie odrętwienie i towarzyszące temu rozkoszne mrowienie, gdy każde nowe doznanie przenikało moje ciało i tak było wzmocnione w swej penetracji, że stawało się pełniejsze, słodsze. Niemalże widziałem na własne oczy to, co odczuwałem. Najdoskonalsza część tego pozostawała jednak słodką, soczystą krwią, która mnie wypełniała, gdy niepohamowany piłem i piłem. Więcej, jeszcze więcej — jedynie to zaprzątało mi głowę, bowiem gęsta substancja, która przelewała się przez moją krtań, była jak światło przechodzące we mnie, tak wspaniałe, tak oślepiające. Wszystkie pragnienia mojego życia zostały w tej jednej chwili tysiąckrotnie spełnione.
Jego ciało jednak słabło pode mną. Słyszałem jak oddychał, z trudem łapiąc powietrze. Nic jednak teraz nie mogło mnie powstrzymać przed piciem.
Chciałem powiedzieć: kocham ciebie, Magnusie, mój niesamowity mistrzu, przybyszu ze świata duchów, kocham ciebie, kocham. Tego właśnie zawsze pragnąłem, ale dopiero ty mi to ofiarowałeś!
Poczułem, że moje życie zakończy się, jeśli będzie to tak trwać dalej, a to właśnie trwało jeszcze i nie umarłem.
Nagle poczułem jego delikatne, pieszczotliwe dłonie głaszczące moje ramiona, aż w pewnej chwili odsunął mnie siłą do tyłu. Wydałem z siebie długi, żałosny jęk. Moje nieszczęście zaalarmowało mnie. On jednak z powrotem postawił mnie na nogi. Nadal jeszcze trzymał mnie w swoich ramionach.
Poprowadził mnie do okna. Wyglądałem na zewnątrz, opierając się rękoma o kamienne ramy. Całe moje ciało drżało, a krew pulsowała we wszystkich żyłach. Oparłem czoło o żelazne kraty w oknie. Daleko, daleko pod nami leżał wierzchołek wzgórza zarośnięty drzewami. W bladym świetle gwiazd zdawał się błyszczeć i połyskiwać. Jeszcze dalej widać było miasto, spowite w miękkiej, delikatnej, fioletowej mgiełce, spod której przebijały się gdzieniegdzie światła. Leżący wszędzie śnieg oświetlał dachy domów, wieże, ściany.
Przede mną rozciągała się wielka, prawdziwa metropolia.
Gdy zmrużyłem oczy, zobaczyłem miliony okien, jak projekcję promieni światła, a wtedy, jakby tego jeszcze było mało, wyraźnie dostrzegłem ruch na ulicach. Maleńkie postacie na maleńkich ulicach, głosy, ręce dotykające się w ciemności, samotnego mężczyznę, nie większego niż plamka wspinającego się na owianą wiatrami dzwonnicę. Miliony dusz rozrzuconych na szachownicy nocy, cichy odgłos mieszających się ze sobą niezliczonych ludzkich głosów. Krzyki, pieśni, ledwo słyszalne odgłosy muzyki, przytłumione bicie dzwonów.
Jęknąłem. Powiew wiatru uniósł moje włosy i usłyszałem własny głos. Światła miasta gasły powoli. Gasły też jego kłębiące się miliony, ginące w cudownej grze odcieni lila i znikających świateł.
— Cóżeś ty uczynił ze mną? Co się ze mną stało? — wyszeptałem.
Zdało mi się, że wypowiedziane przeze mnie słowa nie urwały się, ot tak, jedno po drugim, lecz dalej brzmiały, aż cała wypowiedź stała się jednym spoistym dźwiękiem, który doskonale nagłośnił moje przerażenie i jednocześnie radość. Jeśli był Bóg, nie miał teraz dla mnie żadnego znaczenia. Był tylko częścią jakiegoś nudnego i okropnego królestwa, którego sekrety już dawno temu zostały splądrowane i złupione, którego światła dawno już wygasły. To było pulsującym jądrem samego życia, wokół którego obracała się cała jego prawdziwa złożoność. Ach, powab tej złożoności, poczucie po prostu bycia w niej…
Za sobą usłyszałem szelest stóp demona na kamiennej posadzce. Kiedy odwróciłem się, ujrzałem go bladego i wysuszonego, jakby pozostała z niego tylko łupina. Jego oczy naznaczone były czerwonymi jak krew łzami. Wyciągnął do mnie rękę, jak gdyby w geście bólu. Przycisnąłem go do piersi. Poczułem do niego taką miłość, jakiej nigdy w życiu nie zaznałem.
— Ach, czyż tego nie widzisz? — usłyszałem upiorny głos wolno przeciągający słowa, szept bez końca. — Jesteś moim spadkobiercą, przejmiesz ode mnie Mroczny Dar. Będziesz miał większą siłę i odwagę niż dziesięciu śmiertelnych mężczyzn. Teraz takim Dzieckiem Ciemności masz zostać właśnie ty.
Ucałowałem jego powieki. Ująłem w dłonie jego miękkie czarne włosy. Nie był już dla mnie upiorem, choć pozostawał czymś dziwnym, pełnym głębszej wiedzy niż, być może, szepczące drzewa poniżej czy migoczące z daleka miasto. Jego zapadnięte policzki, wydłużona szyja, cienkie nogi… były teraz zupełnie dla mnie naturalne.
— Nie, mój gołowąsie — westchnął. — Zachowaj pocałunki dla świata. Mój czas już się skończył, a ty nie jesteś mi nic winien poza hołdem. Chodź teraz za mną.
3
Poprowadził mnie w dół kręconymi schodami. Wszystko, co widziałem, absorbowało mnie bez końca. Nierówno i surowo przycięte kamienie zdawały się wydzielać własne światło, jasność. Nawet szczury, przemykające od czasu do czasu pod nogami w ciemności, miały w sobie tajemnicze piękno. Wreszcie Magnus otworzył grube, wybijane żelaznymi głowicami drzwi, przekazał mi ciężkie kółko z kluczami i poprowadził do dużej sali z okratowanymi oknami.
— Jesteś moim dziedzicem, moim spadkobiercą — odezwał się. — Przejmiesz w posiadanie ten dom i wszystkie moje skarby. Najpierw jednak zrobisz to, co ci powiem.
Okratowane okna niewiele przepuszczały światła, bijącego z podświetlonych księżycem chmur. Znowu przez chwilę ujrzałem migoczące miasto, jak gdyby otwierało dla mnie swoje ramiona.
— Ach, później będziesz mógł pić krew do woli, każdego, kogo napotkasz — odezwał się nagle Magnus. Obrócił mnie ku sobie i po chwili obaj stanęliśmy naprzeciwko dużej sterty ułożonego na samym środku sali drewna.
— Posłuchaj uważnie — odezwał się ponownie. — Zamierzam bowiem opuścić cię — wykonał gest ręki w kierunku drewna — a są jeszcze pewne rzeczy, które musisz wiedzieć i poznać. Jesteś teraz nieśmiertelny. Twoja nowa natura wkrótce zaprowadzi cię do pierwszej ofiary, do człowieka, mężczyzny albo kobiety. Bądź szybki i nie okazuj łaski, ale pamiętaj o tym, aby przestać delektować się krwią, bez względu na to, jak będzie wspaniała, zanim serce twojej ofiary przestanie bić.
— W ciągu lat, które nadejdą, będziesz dość silny, aby wyczuć ten moment; na razie jednak naucz się oddawać czarę, zanim ją całkowicie opróżnisz, albo zapłacisz za to najwyższą cenę.
— Dlaczego zostawiasz mnie samego? — zapytałem rozpaczliwie. Przywarłem do niego. Ofiary, litość, zabijanie… Poczułem się jak pod ostrzałem tych słów, jakbym był fizycznie nimi uderzany.
Odepchnął mnie z taką łatwością, że moje ręce aż zabolały od tego gwałtownego ruchu. Gapiłem się teraz na nie ze zdumieniem, czując nadzwyczajną, dziwną jakość odczuwanego bólu. Zupełnie nie przypominało to ludzkiego bólu.
Magnus zatrzymał się jednak i palcem wskazał na kamienną ścianę przeciwległego końca sali. Zauważyłem, że jeden z wielkich kamiennych kloców został usunięty ze swojego miejsca i wystawał nieco ponad stopę przed równą powierzchnią ściany.
— Uchwyć ten kloc i wyciągnij go ze ściany — powiedział.
— To niemożliwe — odparłem. — Musi chyba ważyć…
— Wyciągnij go! — Raz jeszcze wskazał kamień długim, kościstym palcem, zniecierpliwiony. Natychmiast posłusznie spróbowałem.
Ku mojemu całkowitemu zdumieniu, z łatwością byłem w stanie usunąć kamień ze ściany. Za nim zobaczyłem ciemną czeluść. Otwór był wystarczający, aby dorosły mężczyzna mógł się nim przecisnąć.
Demon wydał z siebie chrapliwy, rechotliwy śmiech i pokiwał głową.
— Tam, mój synu, znajduje się przejście do moich skarbów. Zrób z tym, co zechcesz, i z wszystkim, co posiadam tutaj, na ziemi. Teraz już muszę spełnić swoje śluby.
Raz jeszcze wprawił mnie w zdumienie, gdy chwycił dwie duże gałązki leżące na kawałkach drewna i potarł je tak mocno, że po chwili zapłonęły jasnym płomyczkiem. Rzucił je na stos, który tak był ułożony, że niemal natychmiast cały zajął się ogniem, jasno oświetlając łukowe sklepienie i kamienne ściany.
Nabrałem głęboko powietrza w płuca i mimowolnie odsunąłem się do tyłu. Szaleńczy taniec żółtych i pomarańczowych płomieni oczarowywał i jednocześnie przerażał, a ciepło, choć czułem je, nie powodowało sensacji, jakie do tej pory znałem. Nie odczuwałem już naturalnej obawy, że mogę się poparzyć. Ciepło było raczej delikatne, subtelne, przyjemne i po raz pierwszy zdałem sobie sprawę, jak bardzo moje ciało stało się zimne. Chłód ciała był niemal mrożący, a ogień rozgrzewał je, doprowadzając mnie do rozkoszy.
Magnus zaśmiał się ponownie swoim szczekliwym, krótkim śmiechem, po czym zaczął tańczyć wokół ognia. Cienkie nogi sprawiały, że wyglądał jak tańczący kościotrup o białej ludzkiej twarzy. Zgiął ręce nad głową, pochylił tors, ugiął kolana i zaczął obracać się wokół siebie, okrążając jednocześnie płonący stos.
— Mon Dieu! — szepnąłem do siebie. Zataczałem się. Może jeszcze godzinę temu jego taniec przeraziłby mnie i napełnił strachem; teraz był jedynie fascynujący, gdy w połyskującym świetle przyglądałem mu się tak, jak przyglądamy się wciągającemu, coraz bardziej niesamowitemu spektaklowi. Ogień dotykał jego ubrania, lizał atłasowe łachmany, które miał na sobie, spodnie i poszarpaną koszulę.
— Ależ… nie możesz mnie teraz zostawić! — błagałem go i zaklinałem, próbując zachować trzeźwość rozumowania i próbując zdać sobie sprawę ze znaczenia tego, o czym mówił. Swój głos odbierałem jak coś monstrualnego i potwornego. Spróbowałem mówić ciszej, bardziej miękko, bardziej go dostosować do normalności. — Dokąd odchodzisz?
Zaśmiał się wtedy tak głośno, jak jeszcze nigdy dotąd, przyśpieszając tylko taniec i jednocześnie oddalając się ode mnie. Rozchylił ramiona, jakby w geście obejmowania płonącego ognia.
Teraz płomienie obejmowały już najgrubsze kłody drewna. Sala, mimo iż nie była mała, przypominała w tej chwili wielki gliniany piec. Dym uchodził wszystkimi oknami.
— Ale nie w ogień… — Odskoczyłem do tyłu, aż oparłem się płasko o ścianę. — …nie możesz wejść w ogień!
Strach stawał się nie do opanowania. Zaczęły przerażać mnie rzeczy, które widziałem, i odgłosy, które słyszałem. To było jak każde uczucie, które znałem do tej pory. Nie mogłem się temu oprzeć ani przeciwstawić. Na wpół pochlipywałem, na wpół krzyczałem.
— Ależ tak, mogę — zaśmiał się głośno. — Mogę! — Odrzucił głowę do tyłu i pozwolił, by jego śmiech przeszedł w skowyt.
— Ale od ciebie, gołowąsie — dodał, przystając przede mną z wyciągniętym palcem — chciałbym usłyszeć jeszcze jedną obietnicę. Posłuchaj, mój dzielny Wolfkiller. Choć rozłupie to moje serce na kawałki, wrzucę ciebie do ognia i postaram się o jakiegoś innego następcę. Odpowiedz!
Próbowałem coś powiedzieć, ale przytaknąłem tylko głową.
W połyskującym świetle widziałem, że moje ręce już stały się białe. Poczułem ukłucie w dolnej wardze, które niemal zmusiło mnie do wydania z siebie okrzyku bólu! Moje zęby zamieniły się już w prawdziwe kły! Czułem je wyraźnie i spoglądałem na nie w przerażeniu. On rzucił mi spojrzenie z boku, jakby mój strach sprawiał mu przyjemność.
— Posłuchaj. Kiedy już spalę się całkowicie, musisz rozrzucić popiół, który po mnie pozostanie. Słuchaj dobrze, mój mały. Rozrzuć popiół, albo wrócę tu i wolałbym teraz nie rozważać, jak będę wtedy wyglądał. Zważ tylko moje słowa. Jeśli tego zaniedbasz i pozwolisz, bym ponownie powrócił tutaj, jeszcze wstrętniejszym i odrażającym niż jestem teraz… Wytropię cię i spalę; będziesz wyglądać tak samo jak ja, cały w bliznach słyszysz?
Nadal nie potrafiłem zmusić siebie do wypowiedzenia choćby jednego słowa. To nie był strach. To było piekło. Czułem, jak moje zęby rosły, stawały się większe, a całe ciało przechodziło mrowienie.
Skinąłem przytakująco głową.
— Ach tak — uśmiechnął się, także pochylając głowę. Migoczące za nim płomienie lizały już sklepienie sali. — Proszę tylko o litość, abym mógł zupełnie odejść do piekła, jeśli jest jakieś piekło, albo w słodkie zapomnienie, na co z całą pewnością nie zasługuję. Jeśli jest Książę Ciemności, wierz, że zatrzymam na nim swój wzrok, by napluć mu prosto w twarz.
— Tak więc — podjął na nowo po chwili przerwy — rozkazuję ci rozrzucić to, co zostanie z ognia, a kiedy to uczynisz, przejdź tym niskim przejściem, które ci wskazałem, do mojego legowiska i pamiętaj, byś kloc kamienny wstawił z powrotem na swoje miejsce. W środku znajdziesz moją trumnę. W niej lub w czymś podobnym musisz zaszywać się podczas dnia, w przeciwnym razie słońce spali cię na żużel. Zapamiętaj moje słowa. Nic na tym świecie nie jest w stanie odebrać ci życia z wyjątkiem słońca czy ognia takiego jak ten, który widzisz przed sobą, i to dopiero wtedy, kiedy popiół po moich szczątkach zostanie rozrzucony.
Odwróciłem od niego twarz. Zacząłem płakać. Przed szlochem broniła mnie tylko dłoń, którą zatkałem sobie usta. On pociągnął mnie na skraj ognia, aż przystanęliśmy przy poluzowanym klocu. Raz jeszcze wskazał na niego palcem.
— Proszę, zostań ze mną — błagałem go. — Choć przez jedną noc, przez chwilę, błagam cię! — Natężenie mojego głosu przeraziło mnie ponownie. To nie był wcale mój głos. Objąłem go. Przycisnąłem. Jego zapadnięta twarz była dla mnie niewysłowienie piękna. Czarne oczy były pełne wyrazu.
Ogień zamigotał między jego włosami, a wtedy ponownie wydął usta w błazeńskim uśmiechu.
— Ach, mój żarłoczny synu — odrzekł. — Nie wystarczy ci nieśmiertelność i świat podany jak na talerzu? Żegnaj, mój mały. Zrób, jak ci mówiłem. Pamiętaj też o popiele! I o tej maleńkiej komnatce za kamiennym klocem. Tam jest wszystko, czego potrzebujesz, żeby żyć dostatnio.
Próbowałem go przytrzymać. A on śmiał się tylko prosto w moje uszy, ciesząc się ze zdziwieniem, jak bardzo byłem silny.
— Wspaniale, wspaniale — szeptał. — A teraz, żyj wiecznie, mój piękny Wolfkiller, obdarzony prezentami, które dla ciebie przeznaczyłem.
Odepchnął mnie od siebie. Potykając się odskoczyłem na bok. On tymczasem skoczył tak wysoko i tak daleko, w sam środek rozpalonych płomieni, że zdało mi się, iż nie skok to był, lecz lot.
Zobaczyłem, jak zapada się w ogniu. Płomienie natychmiast zajęły jego ubranie, a jego głowa stała się pochodnią. Potem, zupełnie nagle, oczy Magnusa rozszerzyły się, a usta stały się wielką, czarną pieczarą w jasności płomieni. Śmiech wstrząsnął pomieszczeniem z taką przenikliwą siłą, że musiałem zatkać uszy. Ciało Magnusa zdawało się skakać w górę i w dół. Podrygiwało w płomieniach. Nagle zdałem sobie sprawę, że mój krzyk zagłusza jego śmiech.
Kościste czarne dłonie i nogi unosiły się w płomieniach i opadały, bez końca. Wreszcie jakby zwiędły. Ogień zmienił kierunek, ryczał. W samym środku płomieni nie widziałem już nic.
Nadal jednak krzyczałem. Upadłem na kolana, zasłaniając rękoma oczy. Mimo zamkniętych powiek nadal jeszcze widziałem ogień, olbrzymią eksplozję iskier rozsypujących się po sali, aż wreszcie przytknąłem czoło do kamiennej ściany.
4
Zdało mi się, że całe lata leżałem na posadzce, przyglądając się płonącemu stosowi, aż zmienił się w spalone na węgiel szczapy.
Sala stopniowo ostygła. Mroźne powietrze przedostawało się przez otwarte okno. Nie potrafiłem powstrzymać się od płaczu. Mój szloch odbijał się w uszach i czułem, że dłużej tego nie zniosę. Nie był dla mnie bynajmniej pocieszeniem. W stanie, w jakim się teraz znajdowałem, odczuwałem w znacznie zwiększonym stopniu każdą emocję, nawet mękę, której doznawałem teraz.
Raz po raz próbowałem się modlić. Błagałem o wybaczenie, choć nie bardzo mogłem powiedzieć, z jakiego powodu. Modliłem się do Matki Błogosławionej, do świętych. Mamrotałem zdrowaśki, jedną po drugiej, aż przeszły w bezsensowną, monotonną psalmodię.
Moje łzy były krwawe i zostawiły ślad na dłoniach, gdy wycierałem twarz.
Potem położyłem się płasko na kamieniu, mamrocząc już nie modlitwy, ale nieme błagania, jakie czynimy wobec wszystkiego tego, co wszechpotężne, co święte, co może lub nie może istnieć z jakiegokolwiek imienia czy wszystkich imion. Nie zostawiaj mnie tutaj samego. Nie opuszczaj mnie. Jestem w miejscu czarownic. To jest to miejsce. Nie pozwól mi upaść jeszcze niżej niż upadłem dzisiejszej nocy. Nie pozwól, aby to się zdarzyło… Lestat, obudź się.
Słowa Magnusa wracały jednak do mnie nieprzerwanie, bez końca: „Odszukać piekło, jeśli jest piekło… Jeśli jest Książę Ciemności”. Wstałem wreszcie, unosząc się na dłoniach i podciągając kolana. Czułem się oszołomiony i szalony, czułem zawroty głowy. Spojrzałem na dogasający ogień i pomyślałem, że mógłbym jeszcze wzniecić go ponownie, gdybym sam rzucił się w jego środek. Ale nawet, gdy zmuszałem się do wyobrażenia sobie moich męczarni, wiedziałem, że nie mam najmniejszej intencji zrobienia tego. Dlaczego miałbym to zrobić? Cóż uczyniłem, aby zasłużyć sobie na los czarownic? Nie chciałem być w piekle, nawet przez chwilę. Z całą pewnością nie zamierzałem się tam udać tylko po to, aby napluć w twarz Księciu Ciemności, kimkolwiek mógłby on być! Przeciwnie — jeśli byłem teraz przeklęty, to niechże on sam przyjdzie po mnie! Niech powie mi, dlaczego miałbym cierpieć. Chciałbym bardzo to wiedzieć.
Co do zapomnienia, no cóż — z tym możemy jeszcze trochę poczekać. Jest jeszcze czas, aby przynajmniej to przemyśleć…
Z wolna opanowywało mnie jakieś nie znane mi dotąd, obce, uczucie spokoju. Sam byłem stworzeniem ciemności, pełnym goryczy i wzrastającej fascynacji. Nie byłem już człowiekiem, istotą ludzką. Gdy przykucnąłem nad dogasającym żarem, myśląc o tym, czułem, że zbiera się we mnie jakaś nadzwyczajna siła. Stopniowo przestałem szlochać jak uczniak. Zająłem się badaniem mojej białej skóry, ostrości obu diabelskich zębów i połyskujących w ciemności moich paznokci, jak gdyby zostały wcześniej polakierowane.
Wszystkie dotychczas znane mojemu ciału drobne bóle zniknęły. Ciepło, które utrzymywało się jeszcze po ogniu, było przyjemne, jak coś, co owiewa czy omiata moje ciało.
Czas mijał, stan, w którym się znajdowałem, trwał jednak dalej.
Każda zmiana w kierunku przepływu powietrza była jak pieszczota. A gdy z odległego miasta nadeszły przytłumione odgłosy dzwonów kościelnych, w zgodnym chórze wybijające godzinę, nie mierzyły już dla mnie upływu czasu zwykłych śmiertelników. Dla mnie były tylko czystą muzyką, na którą reagowałem ogłuszony, z ustami szeroko otwartymi, gapiąc się na przepływające chmury.
W piersiach jednak zacząłem odczuwać nie znany mi dotąd ból; towarzyszyło temu uczucie gorąca. Czułem, jak przesuwa się wzdłuż żył, ściąga się w głowie, zbiera się w jelitach i żołądku. Zmrużyłem oczy. Przechyliłem głowę na jedną stronę. Uświadomiłem sobie, że nie obawiam się tego bólu, a tylko odczuwam go, jak gdybym mu się przysłuchiwał. I wtedy zauważyłem przyczynę bólu. Odpadki i nieczystości mojego poprzedniego bytu opuszczały mnie teraz, utworzywszy niewielki strumień. Poczułem się całkowicie niezdolny do kontroli nad tym. Przyglądałem się nieczystościom, jak zabrudzały moje ubranie, nie wywołując jednak uczucia obrzydzenia. Podobnie szczury wkradające się do sali i zbliżające się bezgłośnie do tego brudu na swych obrzydliwych stopkach — nawet to nie budziło we mnie obrzydzenia.
Te rzeczy nie mogły mnie dotknąć, nawet gdy szczury podpełzły bliżej, aby pożreć rzeczywistość. W rzeczywistości nie mogłem sobie wyobrazić niczego, nawet oślizłego robactwa żyjącego w grobach, co mogłoby przyprawić mnie o wymioty z powodu swojej obrzydliwości. Niech spacerują i wiją się po moich dłoniach i twarzy; to nie ma teraz znaczenia.
Nie należałem już do tej części świata, która kurczyła się ze strachu czy obrzydzenia przed takimi rzeczami. Z uśmiechem zdałem sobie sprawę, że sam jestem teraz mrocznym stworzeniem, wywołującym podobne odczucia. Powoli i z wielką przyjemnością roześmiałem się.
A jednak żal niezupełnie mnie opuścił. Nie mógł mnie tak łatwo opuścić, jak ociągająca się myśl. W myśli tej zawarta była niezaprzeczalna prawda: Jestem martwy. Jestem wampirem. Inni będą umierać, abym ja żył. Będę pił ich krew po to, abym sam mógł żyć. I nigdy, nigdy już nie ujrzę Nicolasa, ani matki, ani nikogo z tych, których znałem i kochałem, nikogo z mojej śmiertelnej rodziny. Będę pił krew. I żyć będę wiecznie. Tym oto właśnie będę. A to, co się stanie, będzie tylko początkiem. Dopiero się narodziło! A trud, który doprowadził do tego, był jednocześnie zachwytem, jakiego nigdy w swoim życiu nie zaznałem.
Stanąłem na wyprostowanych nogach. Poczułem się lekki i silny, i dziwnie odrętwiały. Podszedłem do wygasłego ogniska i przeszedłem po zgliszczach. Nie pozostały żadne kości. Stało się tak, jakby szatan po prostu zdematerializował się. To, co mogłem z popiołu zebrać do rąk, zabrałem do okna. Gdy wiatr wywiał je z dłoni, wyszeptałem słowa pożegnania dla Magnusa, zastanawiając się, czy jeszcze może je słyszeć. Wreszcie na miejscu ognia pozostały jedynie duże zwęglone kłody i sadza, którą starłem rękoma i rozdmuchałem w ciemności. Nadeszła pora, by zbadać pokój wewnętrzny.
5
Kamienny kloc w ścianie przesunął się bez trudności, tak jak poprzednio. Od strony wewnętrznej zaopatrzony był w hak, który umożliwiał zasunięcie kloca za sobą. Aby jednak wcisnąć się w mroczne i wąskie przejście, musiałem położyć się na brzuchu. Kiedy opadłem na kolana i zajrzałem do środka, nie zobaczyłem w środku żadnego widocznego światła. Nie podobało mi się to. Wiedziałem, że gdybym był człowiekiem śmiertelnym, nic nie zmusiłoby mnie do wsunięcia się w wąską, mroczną czeluść.
Stary wampir jednak dostatecznie jasno powiedział mi, że słońce może mnie zniszczyć w taki sam sposób jak ogień. Musiałem po prostu dostać się do trumny. Poczułem, że strach znowu znajduje przystęp do mnie. Położyłem się płasko na posadzce i wczołgałem jak jaszczurka w przejście. Tak jak się obawiałem, nie było mowy o uniesieniu głowy. Brakowało też miejsca, by obrócić się i zaciągnąć kamień. Musiałem wcisnąć stopę w hak, podciągnąć się do przodu i pociągnąć kamień za sobą.
Zupełna ciemność. Miejsca tyle, że starczyło jedynie na uniesienie się na łokciach. Wciągnąłem głęboko powietrze. Poczułem przypływ opanowującego mnie strachu. Myśl o tym, że nie mogę nawet unieść głowy, przyprawiała mnie o szaleństwo. Leżałem bez ruchu, skamląc. Po coś jednak wszedłem w to wąskie przejście. Muszę dostać się do trumny.
Powtarzając to sobie, aby skończyć już to skamlenie, podjąłem dalsze czołganie, coraz szybciej. Kolana ocierały się o kamienną powierzchnię. Rękoma szukałem występów kamiennych i pęknięć, aby pomagać sobie podciąganiem się. Kark bolał mnie niemiłosiernie, gdyż bez przerwy musiałem go utrzymywać w niewygodnej dla niego pozycji, starając się nie unosić głowy.
Nagle wyczułem ręką przed sobą masywną bryłę kamienną. Popchnąłem z całej siły i poczułem, że usuwa się, a blade światło zaczyna sączyć się przez szczelinę.
Wygramoliłem się z korytarzyka i stanąłem na nogach. Znalazłem się w maleńkim pokoiku.
Sufit był niski, wygięty. Wysokie okno było wąskie i, podobnie jak wszystkie okna w wieży, zaopatrzone w żelazne kraty. Wspaniale ciemnofioletowe światło nocy dostawało się do salki, oświetlając wielki kominek, wycięty w kamiennej ścianie, z gotowym do zapalenia drewnem, a obok niego, tuż pod oknem, starożytny kamienny sarkofag.
Moja czerwona, aksamitna, podbita futrem peleryna leżała przerzucona przez sarkofag, a na surowej, drewnianej ławie zauważyłem wspaniałe ubranie, wykonane z czerwonego aksamitu wyszywanego złotem, przyozdobione włoską koronką, a także czerwone jedwabne spodnie, białe jedwabne pończochy i czerwone pantofle na wysokich obcasach.
Przygładziłem włosy i odgarnąłem je z twarzy. Wytarłem cienką warstwę potu znad górnej wargi i czoła. Znów pot był krwisty, a gdy ujrzałem go na dłoniach, poczułem nagle dziwne podniecenie.
Kimże jestem i cóż to jest przede mną? Przez dłuższą chwilę spoglądałem na krew, a następnie zlizałem ją z palców. Wspaniałe uczucie rozkoszy przeszyło moje ciało. To była chwila zaledwie, nim mogłem zebrać się ponownie w sobie i podejść do kominka.
Uniosłem dwa patyki, z tych przygotowanych do podpałki, tak jak wcześniej robił to Magnus, potarłem je bardzo silnie i szybko. Płomień pojawił się na nich prawie natychmiast. Nie było w tym żadnej magii, po prostu zręczność. Gdy tylko rozpalony w kominku ogień rozgrzał mnie, zdjąłem zabrudzone ubranie, a koszulą wytarłem z siebie ostatnie ślady mojej ludzkiej nieczystości, po czym wszystko to wrzuciłem do ognia, uprzednio założywszy na siebie nowe ubranie.
Czerwień, oślepiająca czerwień ubrania. Nawet Nicolas nie miał takich szat jak te. Były chyba robione na dwór wersalski, wyszywane niezliczoną ilością pereł i maleńkich rubinów. Koronka koszuli była walansjenką, którą znałem z sukni ślubnej matki. Założyłem na ramiona pelerynę z wilków. Choć chłód opuścił już moje kończyny, czułem się jak stworzenie wykute w lodzie. Mój uśmiech był jak zamrożony i połyskujący jak lód, dziwnie zwolniony, gdy pozwoliłem sobie dotykać i oglądać moje nowe ubranie.
Korzystając z oświetlenia, jakie dawały płomienie ognia, spojrzałem dokładniej na sarkofag. Na jego ciężkim wieku wyrzeźbiono wizerunek starego człowieka i zdałem sobie natychmiast sprawę, że była to podobizna Magnusa. Leżał tu w spokoju i ciszy z zastygłym na zawsze, błazeńskim uśmiechem; jego oczy spoglądały spokojnie na sufit, a włosy opadały na ramiona schludną grzywą wyrzeźbionych fal i loków. Rzeźba miała co najmniej ze trzy stulecia. Magnus leżał ze złożonymi na piersiach dłońmi. Ubrany był w długie szaty, a z miecza, który został wyrzeźbiony w kamieniu, ktoś odłamał rękojeść i kawałek ostrza.
Nie wiem, jak długo przyglądałem się rzeźbie, widząc, że została wykonana niezwykle starannie i przy olbrzymim wysiłku twórcy.
Czy był tam może krzyż i dlatego ktoś chciał go stamtąd usunąć? Dotknąłem tego miejsca palcami. Oczywiście, nic się nie wydarzyło, podobnie jak wtedy, gdy mamrotałem wszystkie te modlitwy. Przysiadając w końcu obok sarkofagu, zrobiłem na zakurzonej podłodze znak krzyża. Znów nic. Następnie do znaku krzyża dodałem kilka pociągnięć oznaczających ciało Chrystusa, jego ramiona, zakrzywione kolana, pochyloną w bólu głowę. Dopisałem: „Pan Nasz Jezus Chrystus” — jedyne słowa, które umiałem dobrze napisać, poza własnym imieniem. Znowu nic.
Nadal patrząc niespokojnie na wypisane słowa i mały krucyfiks, spróbowałem unieść pokrywę sarkofagu. Nawet będąc wyposażony w siłę, którą otrzymałem, nie było to łatwe. Żaden śmiertelny człowiek nie byłby nigdy w stanie tego zrobić. Najbardziej jednak zdumiał mnie rozmiar mojego trudu. Nie posiadałem nieograniczonej siły, a już z całą pewnością nie posiadałem siły starego wampira. Była to siła może trzech mężczyzn, może czterech. Niemożliwością było to teraz ocenić. Dla mnie i tak wydawała się w tej chwili niezwykle imponująca.
Zerknąłem do środka sarkofagu. Pusto, tylko wąskie miejsce na ciało, zaciemnione. Nie potrafiłem wyobrazić sobie leżącego w środku. Wokół brzegu sarkofagu znajdowały się jakieś łacińskie inskrypcje, nie potrafiłem ich jednak przeczytać. Zaniepokoiły mnie i sprawiły ból. Wolałbym, aby ich tu nie było, a moja tęsknota za Magnusem, moja bezradność zagroziły mi ponownie bezpośrednią bliskością. Nienawidziłem go za to, że zostawił mnie! Uderzyło mnie, z całą pełną ironii siłą, że odczuwałem miłość do niego, zanim wskoczył do ognia, że poczułem przypływ takiego samego uczucia, gdy ujrzałem czerwone szaty.
Czy stworzenia ciemności kochają siebie nawzajem? Czy spacerują ramię w ramię po piekle mówiąc: „Ach, jesteś moim przyjacielem” czy „Jakże ciebie kocham” — bądź też podobne rzeczy? Jako że nie wierzyłem w piekło, było to raczej czysto hipotetyczne, intelektualne pytanie. Była to też sprawa pewnego pojęcia zła, prawda? Wszystkie stworzenia piekła mają nienawidzić siebie wzajemnie, tak jak wszyscy zbawieni nienawidzą bez zastrzeżeń potępionych. Wiedziałem o tym całe swoje życie. Gdy byłem dzieckiem, przerażała mnie już sama myśl, że ja mogę pójść do nieba, podczas gdy moja matka może znaleźć się w piekle i że wtedy musiałbym ją nienawidzić. A co by się stało, gdybyśmy oboje byli w piekle? No cóż, teraz wiem bez względu na to, czy wierzę w piekło, czy nie, że wampiry mogą kochać siebie nawzajem, że w samym akcie oddania się złu nie ma jeszcze wykluczenia możliwości kochania. Tak przynajmniej wydawało mi się wtedy. Nie wolno mi płakać — powiedziałem do siebie. Nie mogę już dłużej znieść tych płaczów.
Skierowałem wzrok na dużą drewnianą skrzynię, częściowo ukrytą i umieszczoną u wezgłowia trumny. Nie była zamknięta. Przegniłe drewniane wieko niemalże odpadło od zawiasów, gdy je otworzyłem. Choć stary mistrz powiedział mi, że zostawia na mój użytek wszystkie swoje skarby, byłem zdumiony tym, co tam ujrzałem. Skrzynia wypełniona była klejnotami, złotem i srebrem. Widziałem niezliczone obrączki ozdobione klejnotami, diamentowe naszyjniki, sznury pereł, monety, wyroby ze złota i setki najprzeróżniejszych innych kosztowności.
Lekko przesunąłem palcami po stosie drogocennych rzeczy, a potem zanurzyłem je w nich i wzniosłem w górę pełne garści kosztowności, wlepiając oczy w rozpalone światłem rubiny, zieloność szmaragdów. Ujrzałem, jak światło załamuje się, tworząc kolory, o których nigdy nawet nie marzyłem. Przede mną było bogactwo, które trudno było nawet oszacować. Skrzynia była jak z bajecznych opowiadań o piratach z Morza Karaibskiego i ich łupach.
To wszystko teraz było moje.
Zacząłem przeglądać wszystko jeszcze raz — wolniej i dokładniej. Wszędzie leżały rozrzucone rzeczy osobiste i łatwo rozpadające się towary. Atłasowe maski karnawałowe, butwiejące i odpadające od swych złotych uchwytów, koronkowe chusteczki do nosa i kawałki materiałów, do których były przymocowane szpilki i koronki. Leżał też pasek skórzany z uprzęży, obwieszony złotymi dzwoneczkami, rozsypujący się kawałek sznurowadła przeciągnięty przez obręcz, całe tuziny tabakierek i medalionów na aksamitnych wstążeczkach.
Czy Magnus odebrał to wszystko swoim ofiarom?
Podniosłem inkrustowaną kosztownościami szpadę, o wiele za ciężką na tamtejsze czasy, i zniszczony już pantofel męski, zachowany prawdopodobnie dla sprzączki wykonanej z kryształu górskiego.
Oczywiście, mógł zabierać to, co chciał. A przecież sam chodził ubrany w łachmany, poszarpany kostium z innej epoki i mieszkał tutaj jak pustelnik sprzed wieków. Nie potrafiłem tego zrozumieć.
Zauważyłem także i inne rzeczy rozrzucone między skarbami. Różańce wykonane z zapierających dech klejnotów. Nadal były przy nich krzyżyki! Dotknąłem malutkich, świętych wizerunków Chrystusa. Potrząsnąłem głową i przygryzłem wargą, jak gdyby mówiąc: „Jakie to okropne, że on ukradł te rzeczy!” Jednocześnie rozbawiło mnie to. To następny dowód, że Bóg nie ma nade mną żadnej władzy.
Gdy tak rozmyślałem, próbując zadecydować, czy było to przypadkowe, jak wydawało się w tej chwili, uniosłem w dłoni przecudne zwierciadło inkrustowane perłami. Spojrzałem w nie prawie bezwiednie, jak często spogląda się w lustro. I oto zobaczyłem odbicie swojej postaci, z tą tylko różnicą, że moja skóra była niewiarygodnie biała, tak jak skóra starego szatana, i że moje oczy przestały mieć już swój zwykły niebieski kolor, lecz przeobraziły się w mieszaninę fioletu i błękitu kobaltowego i że były teraz delikatnie opalizujące. Włosy miały świetlisty połysk, a gdy zaczesywałem je palcami do tyłu, czułem w nich nową i zadziwiającą żywotność.
W rzeczywistości to nie Lestat odbijał się w zwierciadle, lecz jakaś jego kopia wykonana z zupełnie innych materiałów i substancji! Te kilka zmarszczek, które przyszły z czasem w wieku dwudziestu lat, zniknęło lub uległo wyprostowaniu. Gapiłem się na swoje odbicie. Rozpoznawanie siebie doprowadziło mnie do szaleństwa. Zacząłem pocierać twarz, nawet lustro. Ścisnąłem mocno wargi, aby się nie rozpłakać. Wreszcie zamknąłem oczy i otworzyłem je znowu. Uśmiechnąłem się bardzo uprzejmie do potwora po drugiej stronie lustra. Odpowiedział uśmiechem. Tak, to był Lestat, bez wątpienia. I zdawało się, że nie było w jego twarzy nic, co w szczególny sposób podkreślałoby wrogość czy ekspresję zła. Nie, wcale nie to. Po prostu trochę figlarności, impulsywności. Właściwie to ten po drugiej stronie mógłby być nawet aniołem, z tym tylko wyjątkiem, że gdyby płakał, jego łzy byłyby czerwone i cały jego obraz byłby jakby lekko zabrudzony czerwienią, bo i cały jego obraz taki właśnie był. Miałby jeszcze te szatańskie zęby, które musiałby chować podczas uśmiechu za dolną wargę, co sprawiałoby wygląd absolutnie przerażający. Tak, całkiem normalna, dobra twarz z jednym elementem w straszliwy sposób nie pasującym do niej, szpecącym ją.
Nagle jednak przyszło mi do głowy, że przecież patrzę na własne odbicie! A czy nie powiedziano, że duchy i potępieni, którzy zgubili swe dusze, nie mają w ogóle odbicia w lustrze? Pragnienie, aby dowiedzieć się wszystkiego o sobie takim, jakim teraz byłem, opanowało mnie całkowicie. Chciałem wiedzieć, jakby to było wejść między ludzi i spacerować między nimi. Chciałem znaleźć się na ulicach Paryża, widzieć swymi nowymi oczyma wszystkie cuda świata, które kiedykolwiek w przeszłości mignęły mi w przelocie. Chciałem widzieć twarze ludzi, kwiaty, gdy kwitną, i motyle. Widzieć Nicolasa i słyszeć, jak gra swą muzykę. Ależ nie, nie. Tego muszę się wyrzec. Ale były jeszcze tysiące innych form muzyki, czyż nie tak? Gdy przymknąłem oczy, niemalże słyszałem już orkiestrę w Opera Française. Arie wznosiły się wysoko w powietrze. Tak ostro, tak czysto.
Nie, teraz nie będzie ot tak, zwyczajne. Ani radość, ani ból czy najprostsze przypomnienie z przeszłości. Wszystko posiadać będzie cudowny blask, nawet żal za rzeczami, które na zawsze zostały stracone.
Odłożyłem zwierciadło i jedną z pożółkłych koronkowych chusteczek wytarłem łzy. Odwróciłem się i usiadłem wolno przed kominkiem. Poczułem rozkoszne ciepło na twarzy i dłoniach. Ogarnęła mnie słodka senność i gdy przymknąłem ponownie oczy, poczułem się nagle pogrążony w tym dziwnym śnie, towarzyszącym chwili, gdy Magnus pił moją krew. Powróciło ponownie oczarowanie, wirująca w głowie i ogłuszająca przyjemność — Magnus trzymający mnie, przyssający się do mnie, moja krew wpływająca do niego. Usłyszałem jednak łańcuchy ocierające się o podłogę starych katakumb. Ujrzałem bezbronnego wampira w ramionach Magnusa. Coś więcej niż to… coś bardziej ważnego. Kradzież, zdradę, niepoddawanie się nikomu — ni Bogu, ni demonowi, ni człowiekowi.
Nie mogłem przestać o tym myśleć, na wpół uśpiony, na wpół przebudzony. Wreszcie przyszła mi do głowy szaleńcza myśl, że opowiem o tym wszystkim Nicolasowi, że jak tylko wrócę do domu, opowiem o wszystkim w tym śnie, o jego możliwych znaczeniach.
Z nieprzyjemnym wstrząsem otworzyłem oczy. Istota ludzka, jaka jeszcze we mnie pozostała, rozglądała się bezradnie po izbie. Znowu zaczęła płakać, a nowo urodzony szatan był zbyt jeszcze młody, aby ściągnąć jej cugle. Szloch pojawiał się jak napady czkawki. Zasłoniłem dłonią usta.
— Magnusie, dlaczego mnie opuściłeś? Magnusie, co ja mam teraz robić, co dalej ze mną będzie?
Podciągnąłem kolana i położyłem na nich głowę. Powoli zaczynało mi się przejaśniać w głowie. Pomyślałem sobie, że będzie to chyba niezła zabawa grać wampira, nosić te wspaniałe szaty, bawić się tymi skarbami. Ale żyć tak cały czas nie można! Nie możesz odżywiać się istotami ludzkimi! Nawet jeśli jesteś potworem, to zachowałeś przecież sumienie… Dobro, zło, dobro i zło. Nie możesz żyć nie wierząc w… Nie zniesiesz chyba tego, że, że… Jutro przekonasz się, przekonasz się… że co?
Że będziesz pił krew, prawda?
Złoto i szlachetne kamienie migotały w skrzyni jak węgielki, a za kratami okien unosił się w dali między szarymi chmurami fioletowy blask odległego miasta. Jaka jest ich krew? Gorąca, żywa krew ludzka, nie krew potwora. Wysunąłem bezwiednie język i dotknąłem nim moich kłów.
Pomyśl o tym, Wolfkiller.
Powoli wstałem z miejsca; stało się to raczej za sprawą woli niż ruchu ciała, tak proste i łatwe było to teraz. Podniosłem żelazne kółko z kluczami, które przyniosłem tu z zewnętrznej izby, i ruszyłem oglądać resztę wieży.
6
Puste izby, okratowane okna; wielka, nie kończąca się przestrzeń nocy nad blankami — tyle tylko znalazłem na piętrach wieży. Z kolei na niższych piętrach, tuż przy drzwiach prowadzących do lochów znalazłem żywicową pochodnię w kinkiecie oraz hubkę z krzesiwem w maleńkim wgłębieniu pod nim. Całe pokryte kurzem. Zamek okazał się dobrze naoliwiony i łatwy do otwarcia, gdy wreszcie odszukałem właściwy klucz.
Wystawiłem pochodnie przed siebie, aby oświetlić wąską, krętą klatkę schodową, i ruszyłem na dół, nieco odurzony smrodem dochodzącym gdzieś z dołu, pode mną. Wiedziałem oczywiście, co oznacza ten smród. Powszechny był na każdym paryskim cmentarzu. W Les Innocents był gęsty jak jakiś szkodliwy gaz i trzeba się było do niego przyzwyczaić, gdy chciało się dokonywać tam zakupów przy straganach, czy też załatwiać sprawy z pisarzami listów. Był to, krótko mówiąc, smród rozkładających się ciał. Choć przyprawiał mnie o mdłości i sprawiał, że początkowo cofnąłem się ze schodów, nie był aż tak silny, a zapach płonącej pochodni żywicowej trochę neutralizował unoszący się smród. Zszedłem na dół. Jeśli były tu martwe ciała ludzkie, no cóż — i tak nie mógłbym uciec od nich.
Na pierwszym piętrze poniżej poziomu ziemi nie odnalazłem jednak ciał, a jedynie obszerną, zimną izbę pogrzebową o zardzewiałych żelaznych drzwiach otwartych na schody. W środku znajdowały się trzy olbrzymie kamienne sarkofagi. Sala bardzo przypominała salę Magnusa u góry, była jednak znacznie większa. Nad głową był taki sam wygięty w łuk sufit i identycznie surowy, rozwarty szeroko kominek. Cóż innego mogło to oznaczać, jak nie to, że musiały tu kiedyś spać jakieś inne wampiry? Nikt nie umieszcza kominków w salach pogrzebowych. Przynajmniej nikt z tych, których do tej pory znałem. W dodatku wmurowano tutaj kamienne ławy. Sarkofagi były identyczne jak ten u góry, z wyrzeźbionymi na nich wielkimi figurami.
Na wszystkim leżał jednak wieloletni kurz. Wokoło pełno było pajęczyn. Z całą pewnością żaden wampir nie zamieszkiwał tego miejsca. To zupełnie niemożliwe. A przecież było to nadal bardzo dziwne. Gdzie są teraz ci, którzy leżeli w tych trumnach? Czy spalili się z własnej woli jak Magnus? Czy żyli gdzieś jeszcze w innym miejscu?
Wszedłem do środka i otworzyłem sarkofagi jeden po drugim. W środku nie było nic poza kurzem. Żadnych dowodów obecności wampirów, żadnych wskazówek, że mogą jeszcze istnieć.
Wyszedłem i zacząłem schodzić dalej w dół schodów, pomimo smrodu, który stawał się coraz intensywniejszy. Po chwili stał się nie do zniesienia. Smród dochodził zza drzwi, które mogłem dostrzec poniżej, i naprawdę dużo kosztowało mnie podejście pod nie. Oczywiście, to, co pozostało we mnie ze śmiertelnego człowieka, odczuwało najwyższy wstręt do odurzającego zapachu, ale nie miało to nic wspólnego z odrazą i niechęcią, jaką odczuwałem teraz… Moje nowe wcielenie chciało po prostu uciec stąd jak najdalej. Zmusiłem się wreszcie do otwarcia drzwi, zdecydowany ujrzeć dzieło szatana. Otóż smród był jeszcze niczym w porównaniu z widokiem, który pojawił się przed moimi oczyma.
W głębokich lochach leżały całe sterty trupów we wszelkich stanach rozkładu; widać było kości i zgniłe ciało poruszające się od toczących je robaków i owadów. Szczury uciekły przed światłem pochodni, ocierając się o moje nogi, gdy rzuciły się ku schodom. Poczułem w gardle coś twardego; zbierało mi się na wymioty. Smród przyprawiał mnie o omdlenie. Nie mogłem jednak przestać wpatrywać się w rozłożone ciała. Było to coś ważnego, coś strasznie ważnego, z czego musiałem sobie zdawać sprawę. Przyszło mi nagle do głowy, że wszystkie te martwe ofiary wampira były mężczyznami — i wysokie buty, i poszarpane ubranie wyraźnie o tym świadczyły. Każdy z nich był blondynem o jasnych, żółtych włosach, bardzo podobnych do moich włosów. U niektórych widać było jeszcze rysy twarzy wskazujące na to, że byli młodymi mężczyznami, wysokimi, szczupłej budowy. Jeden z nich, który jako jeden z ostatnich trafił tutaj — mokry, śmierdzący trup, leżący z rękoma rozciągniętymi poza kraty — tak bardzo mnie przypominał, że mógłby być moim bratem.
Oszołomiony, poruszyłem się, aż czubkiem buta dotknąłem jego głowy. Opuściłem pochodnię. Usta otworzyły mi się jak do krzyku. Wilgotne, lepkie oczy, na których kłębiły się komary, były błękitne!
Cofnąłem się potykając. Dziki strach ścisnął mi gardło. Obawiałem się, że trup poruszy się i chwyci mnie. Wiedziałem dlaczego. Cofając się do ściany, zahaczyłem o talerz zgniłego jedzenia i dzban. Dzban przewrócił się i potłukł. Wylało się z niego zsiadłe mleko przypominające wymiociny. Poczułem ból w klatce piersiowej. Krew pojawiła się jak ciekły płomień ognia w ustach i wytrysnęła spomiędzy warg, rozbryzgując się na podłodze obok mnie. Musiałem przytrzymać się otwartych drzwi, aby nie upaść. Przez mgłę, którą wywołały mdłości i zawrót głowy, wpatrywałem się w krew. Patrzyłem na jej wspaniały, karmazynowy kolor w świetle pochodni. Przyglądałem się, jak ciemniała, gdy uciekała pomiędzy kamienną podłogą. Ta krew była żywa, a jej słodki zapach przecinał się jak ostrze przez smród martwych ciał. Skurcz głodu krwi usunął mdłości. Plecy wygięły się w łuk. Pochylałem się coraz niżej i niżej nad rozlaną krwią z zadziwiającą elastycznością. Myśli przebiegały przez moją głowę jak w gonitwie. Ten młody człowiek był jeszcze żywy przez jakiś czas w tej celi. Zjełczałe teraz jedzenie i mleko były tu albo po to, aby mógł się nimi pożywić, albo służyć miały jako dodatkowa tortura. Umarł tu, w tej celi, zamknięty w potrzasku z tymi wszystkimi martwymi ciałami, zdając sobie doskonale sprawę, że wkrótce sam stanie się jednym z nich. Boże, cierpieć w taki sposób! Ilu innych młodych ludzi o jasnych włosach spotkał dokładnie taki sam los. Opadłem na kolana i pochyliłem się. Trzymałem pochodnię nisko lewą ręką, głową nieomal dotykałem podłogi, kałuży krwi. Język zabłysnął wyciągnięty z ust w taki sposób, że widziałem go teraz jak język jaszczurki. Zlizywał lepką krew z podłogi. Poczułem dreszcz ekstazy. Rozkosz. Czy to naprawdę ja? Czy to ja chłeptałem krew zaledwie krok od leżącego trupa? Czy to moje serce unosi się od tego smaku zaledwie krok od martwego chłopca, którego Magnus sprowadził tutaj, tak jak sprowadził mnie? Tego chłopca, którego Magnus skazał na śmierć zamiast przeznaczyć do nieśmiertelności.
Gdy zlizywałem krew, ohydna i brudna cela migotała jak płomień. Włosy martwego młodzieńca dotykały mojego czoła. Jego oko, jak pęknięty kryształ, wpatrywało się we mnie.
Dlaczego i ja nie znalazłem się zamknięty w tej celi? Jakiż to zdałem egzamin, że nie krzyczałem teraz, bezskutecznie szarpiąc kraty. Dreszcz i przerażenie, które przewidziałem w wiejskiej gospodzie, powoli nadchodziły i stawały się realne. Poczułem drżenie w rękach i nogach. A dźwięk, który wtedy usłyszałem — rozkoszny dźwięk, równie zniewalający, jak karmazynowy kolor krwi, błękit oczu młodzieńca, połyskujące skrzydełka komarów, prześlizgujące się i opalizujące ciało robaka czy płomień pochodni — był wydanym przeze mnie dzikim, nieokrzesanym i gardłowym okrzykiem.
Upuściłem pochodnię i z wysiłkiem cofnąłem się na kolanach do tyłu, uderzając o cynowy talerz i potłuczony dzban. Stanąłem na równe nogi i wbiegłem na schody. Gdy zatrzasnąłem za sobą drzwi prowadzące do lochów, mój krzyk unosił się coraz wyżej, aż pod sam szczyt wieży. Zatraciłem się w tym dźwięku, gdy odbijał się od ścian i powrócił do mnie. Nie mogłem przestać, nie potrafiłem zamknąć ust czy zasłonić je.
W tej samej chwili przez okratowane wejście i przez liczne okna u góry dostrzegłem światło wstającego poranku. Okrzyk zamarł mi w gardle. Kamienie zaczęły połyskiwać. Światło roztaczało się coraz szerzej wokół mnie, jak wrząca para, paląc powieki. Nie miałem czasu na podjęcie decyzji o ucieczce. Po prostu biegłem jak szalony do góry, aż znalazłem się przed wewnętrzną, ukrytą izbą.
Gdy przedostałem się wreszcie przez przejście, pokój był już pełen mrocznego, purpurowego ognia. Klejnoty wysypujące się ze skrzyni pod wpływem światła zaczęły się poruszać. Byłem już prawie ślepy, gdy odsuwałem wieko sarkofagu.
Szybko zasunąłem wieko z powrotem na swoje miejsce. Palący ból na twarzy i dłoniach ustąpił. Leżałem nieruchomo, bezpieczny, a strach i smutek rozmywały się w zimnej i bezdennej ciemności.
7
Obudziło mnie pragnienie. Natychmiast przypomniałem sobie, gdzie jestem i kim byłem. Nie śniły mi się już słodkie sny człowieka śmiertelnego o chłodzącym białym winie czy świeżej, zielonej trawie pod jabłonią w sadzie mojego ojca. W głębokich ciemnościach kamiennej trumny dotknąłem palcami moich kłów i stwierdziłem, że były niebezpiecznie długie i ostre, jak ostrza maleńkich nożyków.
W wieży był jakiś śmiertelnik i choć nie dotarł jeszcze do drzwi zewnętrznej izby, potrafiłem czytać i słyszeć jego myśli. Słyszałem jego konsternację, kiedy odkrył, że drzwi prowadzące na schody nie są zamknięte. Nigdy się to wcześniej nie zdarzyło. Słyszałem jego strach, gdy odkrył wypalone szczapy drewna na posadzce i zaczął krzyczeć: Mistrzu, panie! Był więc służącym, i w dodatku zdradzieckim i posłusznym woli diabła.
Moje możliwości zafascynowały mnie — to bezgłośne czytanie jego myśli. Coś jeszcze jednak niepokoiło mnie — jego zapach!
Uniosłem kamienną pokrywę sarkofagu i wygramoliłem się na zewnątrz. Zapach był ledwie wyczuwalny, zalatujący piżmem, taki sam jak zapach pierwszej kurwy w łóżku, na której dałem upust swojej namiętności. Było to jak pieczona dziczyzna po dniach całych głodowania w zimie. Było to jak nowe wino lub jak świeże jabłka czy kaskada wody w upalny dzień, gdy wystarczy nabrać w dłonie i zanurzyć w niej usta. Tyle że to było nieporównywalnie bogatsze — ten zapach i apetyt, jaki wzbudzał, były nieskończenie ostrzejsze i bardziej podstawowe.
Przepchnąłem się przez sekretny tunel jak stworzenie przepływające przez ciemność, wypychając kamienny kloc na zewnątrz izby i zeskakując na równe nogi. Stał tam ów śmiertelny człowiek, gapiąc się na mnie z bladą twarzą, wyraźnie zaskoczony. Okazał się starym, zwiędniętym człowiekiem. Poprzez jakiś nie dający się zdefiniować splot rozważań w jego myślach wiedziałem, że był stajennym i woźnicą równocześnie, ale wyczuwanie tego doprowadzało do szaleństwa swoją nieprecyzyjnością.
Nagle poczułem, jak ciepło bijące z pieca, jego natychmiastową niechęć i złość wobec mnie. Nie było co do tego wątpliwości. Jego wzrok jak szalony wędrował w tę i z powrotem po mojej twarzy i postaci. Nienawiść kipiała i piętrzyła się. To on dostarczył to wspaniałe ubranie, które teraz miałem na sobie. To on zajmował się nieszczęśnikami w lochach, gdy jeszcze żyli. Dlatego czułem, że z wściekłością zadaje sobie to pytanie: dlaczego i ja nie jestem tam? Możecie sobie wyobrazić, jak bardzo go za to pokochałem. Miałem ochotę rozerwać go na kawałki własnymi rękoma.
— Mistrz! — wykrzyknął desperacko. — Gdzie on jest? Mistrz!
Gdzie też mógł być mistrz według niego. Czarownik, król czarowników, jak pewnie uważał. A teraz oto ja miałem całą władzę. W sumie nie przedstawiał dla mnie żadnej wartości, nie wiedział nic, co mogłoby mi się przydać. Gdy powoli zdawałem sobie z tego sprawę, wypijając to niemal z jego myśli, zupełnie zresztą wbrew jego woli — zacząłem wpadać w trans, zahipnotyzowany widokiem jego żył na twarzy i na rękach. Jego zapach odurzał mnie. Czułem mroczny stukot i drżenie jego serca, a potem niemal mogłem smakować jego krew, taką, jaka być może i będzie, aż wreszcie poczułem jej pełny smak, bogaty i gorący, wypełniający mnie.
— Mistrz nie żyje, spłonął w ogniu — wymamrotałem, słysząc własny głos jako dziwną monotonność.
Poruszyłem się wolno w jego kierunku. Zerknął na sczerniałą posadzkę. Potem jego wzrok powędrował do sczerniałego sufitu.
— Nie, to kłamstwo.
Był wściekły, a jego wściekłość pulsowała w moich oczach jak światło. Czułem żal i urazę w jego umyśle; rozpaczliwie usiłował sklecić jakieś wytłumaczenie dla zastanej sytuacji. Ach, że też ludzkie ciało, ludzkie mięso może tak wyglądać. Byłem już w szponach wszechogarniającego mnie apetytu, pozbawiony jakichkolwiek wyrzutów sumienia. On wiedział o tym dobrze. W jakiś dziki i bezrozumny sposób wyczuł to, obrzucając mnie ostatnim wściekłym spojrzeniem. Rzucił się w ucieczce ku schodom.
Złapałem go natychmiast. W rzeczy samej, złapanie tak łatwego łupu sprawiło mi przyjemność; to było bardzo proste. W jednej chwili chciałem tylko zmniejszyć dystans nas dzielący, a w drugiej już trzymałem go bezbronnego w dłoniach. Uniosłem go ponad podłogę, tak że jego stopy zwisały luźno, bezskutecznie starając się kopnąć mnie. Trzymałem go z taką łatwością, z jaką człowiek w pełni sił mógłby przytrzymać dziecko, taka była mniej więcej proporcja. Jego umysł był teraz gmatwaniną szaleńczych myśli i wyglądało na to, że niezdolny był do jakiegokolwiek działania obronnego.
Jego oczy nie były już wejściem w jego duszę. Stały się żelatynowymi kulkami, których kolor zwodził mnie i dręczył. Jego ciało natomiast stało się już tylko wijącym się w spazmach kęsem gorącego mięsa i krwi, którą musiałem mieć, jeśli nie chciałem umrzeć.
Przerażał mnie fakt, że moje pożywienie będzie żywe, gdy je dopadnę, że rozkoszna krew przelewać się będzie przez te jeszcze walczące ręce i palce. Wkrótce jednak wydało mi się jak najbardziej doskonałe, że tak się właśnie stanie. Był, kim był, a ja też byłem tym, kim byłem, i teraz nie pozostało już nic innego, jak tylko rozpocząć ucztę.
Przyciągnąłem go do ust. Rozdarłem wybrzuszoną arterię w szyi. Krew trysnęła, odbijając się o podniebienie. Wydałem z siebie cichy krzyk, gdy przydusiłem jego ciało do mojego. Nie była to paląca ciecz, jaką ofiarował mi mój mistrz, ani też wspaniały eliksir, który schłeptywałem z kamiennej podłogi lochów. Nie, to było samo światło, które przybrało postać cieczy. To było raczej tysiąckrotnie soczystsze, to próbowanie tłustego ludzkiego serca pompującego krew, samej istoty tego gorąca.
Czułem, jak moje ramiona unoszą się, palce wbijają się głęboko w jego ciało, gdy tymczasem zacząłem wydawać z siebie brzęczący dźwięk. Zdolność widzenia zniknęła poza maleńką, z trudem łapiącą oddech duszyczką, jedynie omdlenie tak silne, że on sam, kim był, już nie miał w tym żadnego udziału. Całym wysiłkiem woli odepchnąłem go od siebie, gdy zbliżył się już ów niebezpieczny moment. Jakże chciałem wyczuć, jak jego serce przestaje bić. Jakże chciałem czuć, jak rytm serca słabnie i gaśnie, i wiedzieć w tej samej chwili, że go posiadłem. Nie ośmieliłem się jednak.
Wysunął się ciężko z moich ramion; jego ręce i nogi zwisały bezwładnie. Upadając rozrzucił je nienaturalnie na podłodze. Oczy miał wywrócone i spod półprzymkniętych powiek widać było ich białka.
Stwierdziłem, że jestem niezdolny do odwrócenia się. Jego śmierć fascynowała mnie. Nawet najmniejszy szczegół nie mógł uciec mej uwadze. Słyszałem, jak jego oddech gaśnie, widziałem, jak jego bezbronne ciało wiotczeje, jak wpełza w nie śmierć. Krew rozgrzała mnie. Czułem, jak bije w moich żyłach. Rozgrzana twarz parzyła dłonie. Znów zaczynałem rozróżniać dokładnie wszystko dookoła. Wróciła zdolność widzenia. Poczułem się niewyobrażalnie silny.
Podniosłem ciało i przetoczyłem je w dół po schodach, aż do śmierdzących lochów. Tam wrzuciłem, by zgniło pomiędzy innymi.
8
Pora już była wyjść na zewnątrz, spróbować sił. Napełniłem portfel taką ilością pieniędzy, jaka tylko wygodnie zmieściła się w nim i przypiąłem do pasa wybijany kosztownościami miecz, który nie był jeszcze zbyt staroświecki, a potem zszedłem na dół, zamykając za sobą na klucz żelazną bramą do wieży. Wieża najwyraźniej była jedyną pozostałością po leżącym teraz w ruinie domu.
Poczułem w nozdrzach przyniesiony na wietrze zapach koni — silny, przyjemny zapach, być może w taki sam sposób zwierzęta przechwytują zapachy. Okrążając wieżę, bezgłośnie poszedłem w tamtą stronę, w stronę prowizorycznych stajni.
W środku znalazłem nie tylko elegancki stary pojazd, ale także cztery wspaniałe czarne kobyły. Z radością stwierdziłem, że wcale się mnie nie boją. Całowałem ich gładkie boki i długie, miękkie chrapy; zaprawdę, tak bardzo się w nich zakochałem, że mógłbym spędzić tu godziny całe, poznając je moimi nowymi zmysłami. Paliłem się jednak do innych rzeczy.
W stajni był jakiś człowiek.
Wchodząc tutaj i jego zapach złapałem w nozdrza. Pogrążony był w głębokim śnie i gdy obudziłem go, zorientowałem się, że był to niezbyt rozgarnięty chłopak, który nie przedstawiał dla mnie żadnego niebezpieczeństwa.
— Teraz ja jestem twoim panem — powiedziałem, dając mu złotą monetę. — Nie będę cię dziś już potrzebował, osiodłaj tylko konia dla mnie.
Zrozumiał dostatecznie dobrze, aby odpowiedzieć, że w stajni nie ma ani jednego siodła, zanim zapadł w dalszą drzemkę. W porządku. Odciąłem od jednego z cugli długie lejce od powozu, założyłem sam na najpiękniejszą kobyłę i odjechałem na oklep.
Nie potrafię tego opowiedzieć — podrygiwanie konia pode mną, chłodny wiatr i wysoki łuk nocnego nieba. Moje ciało zespoliło się z ciałem zwierzęcia. Przelatywałem nad śniegiem, śmiejąc się głośno od czasu do czasu, potem śpiewając. Dosięgałem tak wysokich tonów, jak nigdy przedtem, a potem obniżałem skalę głosu do połyskującego barytonu. Czasami po prostu wykrzykiwałem coś w ciemności, niczym w radosnym uniesieniu. Musiałem być chyba w radosnym nastroju. Ale jak potwór może odczuwać radość?
Chciałem oczywiście dotrzeć do Paryża. Wiedziałem jednak, że nie jestem jeszcze gotów do tego. Zbyt wiele musiałem się jeszcze dowiedzieć o mojej sile i mocy. Pojechałem więc w przeciwnym kierunku, aż dojechałem na skraj jakiegoś małego miasteczka.
Nie widziałem w okolicy ludzi, a gdy zbliżyłem się do małego kościółka, poczułem ludzką wściekłość i impulsywność, które przełamywały się przez moją dziwną szczęśliwość. Szybko zeskoczyłem z konia i spróbowałem dostać się do środka przez drzwi od zakrystii. Zamek poddał się i wszedłem przez nawę aż do barierki, przy której rozdaje się komunię. Nie wiem, co odczuwałem w tym momencie. Może chciałem, aby się coś wydarzyło. Roznosiła mnie chęć mordu. A przecież piorun nie roztrzaskał mnie na miejscu. Patrzyłem na czerwone światełko przy tabernakulum na ołtarzu. Spojrzałem do góry na figury zamarłe w nie oświetlonej czerni witraży. W desperacji przeszedłem przez barierkę i położyłem dłonie na samym tabernakulum. Szarpnięciem otworzyłem jego maleńkie drzwiczki, sięgnąłem do środka i wyciągnąłem inkrustowane szlachetnymi kamieniami cyborium z poświęconą Hostią. Nie, w tym nie tkwiła żadna moc, nic nie mogłem zobaczyć, poczuć, czy coś stwierdzić którymkolwiek z moich potwornych zmysłów, nic, co znajdowałoby we mnie odzew. Były tylko płatki Hostii, złoto, wosk i odbite światło. Pochyliłem się. Oparłem głowę na ołtarzu. Musiałem chyba wyglądać jak ksiądz pogrążony w modlitwie w środku mszy. Potem zamknąłem wszystko ponownie w tabernakulum. Zamknąłem niezwykle starannie, tak że nikt nie był w stanie stwierdzić, iż popełniono tu świętokradztwo.
Poszedłem dalej, obchodząc kościół od wewnątrz. Ponure obrazy wiszące na ścianach i figury urzekały mnie. Zdałem sobie sprawę, że widzę nie tylko gotowy wytwór artysty, ale przyglądam się procesowi twórczemu malarza i rzeźbiarza. Widziałem, w jaki sposób lakier przyjmował światło. Widziałem drobne błędy popełnione w perspektywie i przebłyski nieoczekiwanej ekspresji.
Czym będą wielcy mistrzowie dla mych oczu, myślałem. Przyłapałem się na tym, że nie mogłem oderwać oczu od najprostszych wzorów namalowanych na gipsowych ścianach. Wtedy też ukląkłem, aby przyjrzeć się lepiej wzorom wykonanym w marmurze posadzki i nagle uświadomiłem sobie, że leżę rozciągnięty na posadzce, gapiąc się szeroko otwartymi oczyma, dotykając jej niemal nosem. Coś wymykało mi się spod kontroli, przywołałem się do porządku. Wstałem, otrzepując się i patrząc na świece, jakby były żyjącymi tworami. Miałem już tego dość.
Najwyższa pora wyjść stąd i wejść wreszcie do miasteczka. Byłem w miasteczku już dwie godziny i przez większość tego czasu nie widziano mnie i nie słyszano.
Stwierdziłem, że przeskakiwanie przez wysokie mury nie stanowi dla mnie żadnego problemu, podobnie jak skoki z ziemi od razu na dachy domów. Bez kłopotu mogłem zeskakiwać na ziemię z wysokości trzeciego piętra i wspinać się po ścianie budynków, wpijając się pazurami i palcami u nóg w spoiwo między kamieniami. Zaglądałem przez okna. Widziałem pary pogrążone we śnie w swoich zbarłożonych łóżkach, dzieci śpiące w kołyskach, stare kobiety wyszywające przy słabym świetle świec. Domy wyglądały jakby były domami dla lalek, jak doskonały zestaw zabawek z ich zgrabnymi, małymi, drewnianymi krzesełkami i wypolerowanymi kominkami, zasłonami i dobrze zdrapaną podłogą.
Widziałem to wszystko jak ktoś, kto sam nigdy nie był częścią tego świata, oglądając najprostsze szczegóły z miłością i zachwytem. Nakrochmalony biały fartuch zawieszony na haku, zniszczone buty przy kominku, dzban obok łóżka. I ludzie… och ci ludzie byli dla mnie rzeczą zadziwiającą i niepojętą. Dochodził do mnie ich zapach, ale byłem nasycony, nie powodował więc we mnie takich jak poprzednio reakcji. Raczej byłem zaślepiony ich różową skórą i delikatnymi kończynami, precyzją, z jaką się poruszali, całym procesem ich życia, jakbym nigdy w przeszłości nie był jednym z nich. Już to, że mieli po pięć palców na każdej dłoni, zdawało się godne uwagi. Ziewali, krzyczeli, obracali się we śnie. Byłem tym oczarowany. A gdy mówili, najgrubsze ściany nie mogły zagłuszyć przede mną ich słów.
Najbardziej jednak zdumiewającym i oczarowującym przejawem moich eksploracji było to, że słyszałem bądź widziałem myśli tych ludzi, tak samo jak słyszałem myśli owego niecnego służącego, którego zabiłem. Nieszczęście, cierpienie, oczekiwania. Były jak prądy powietrza, niektóre słabe, inne przerażająco silne, jeszcze inne były zaledwie błyskiem, nim zginęły bez ujawnienia źródła. Nie potrafiłem jednak czytać w ich umysłach. Z drugiej strony, najbardziej trywialne myśli po prostu nie znajdowały do mnie przystępu, a gdy sam pogrążyłem się w rozmyślaniu, nawet najsilniejsze emocje i namiętności innych nie potrafiły mi przeszkodzić. Było to więc intensywne odczucie, które przekazywało mi myśli, ale tylko wtedy, kiedy sam sobie tego życzyłem. Trafiały się także i takie umysły, które nawet w gorączce wściekłości nic mi nie przesyłały. Odkrycie to wstrząsnęło mną i niemal zwaliło z nóg, podobnie jak zwyczajne piękno, które dostrzegałem za każdym odwróceniem głowy, wspaniałość tkwiącą w rzeczy zwykłej. Wiedziałem jednak doskonale, że kryła się za tym otchłań, w której mógłbym się znaleźć całkiem nieoczekiwanie i bez ratunku.
Nie byłem jedną z tych gorących i pulsujących istot, pełnych sprzeczności, a zarazem niewinnych. One były moimi ofiarami.
Pora opuścić miasteczko. Dość tutaj już się nauczyłem. Nim jednak opuściłem to miejsce, zdobyłem się jeszcze na jeden końcowy akt odwagi i śmiałości. Nic na to nie mogłem poradzić. Musiałem to zrobić. Naciągając wysoko kołnierz mojego czerwonego płaszcza, wszedłem do gospody, wyszukałem kąt z dala od ognia i zamówiłem szklankę wina. Wszyscy obecni przyglądali mi się badawczo, ale bynajmniej nie dlatego, że wiedzieli, iż jestem istotą nie z tego świata. Spoglądali jedynie spode łba na bogato ubranego pana! Siedziałem na miejscu przez dwadzieścia minut, badając to dalej. Nikt, nawet mężczyzna, który mnie obsługiwał, nie rozpoznał niczego! Oczywiście nawet nie dotknąłem wina. Jedynie łyk napoju, a wiedziałem, że moje ciało nie zniosłoby tego. Nauka jednak była jednoznaczna — potrafiłem z łatwością oszukiwać ludzi śmiertelnych! Mogłem się wśród nich bezpiecznie poruszać!
Opuszczając gospodę, byłem pełen triumfu. Gdy tylko dotarłem do lasu, zacząłem biec, a gdy biegłem, poruszałem się tak szybko, że niebo wraz z drzewami rozmazało się w jedną plamę. Prawie unosiłem się w powietrzu. Wreszcie zatrzymałem się, skoczyłem parę razy w górę, tańczyłem. Pozbierałem kamienie i rzucałem je tak daleko, że nie mogłem zobaczyć, gdzie spadają, a gdy ujrzałem leżący na ziemi konar drzewa, gruby i jeszcze nie wyschnięty, uniosłem go i złamałem na kolanie, jakby był gałązką.
Krzyczałem, potem znowu śpiewałem z całej siły. Wywróciłem się na trawę śmiejąc się.
Wreszcie wstałem i zacząłem żonglować w powietrzu monetami, tak jak robili to akrobaci w teatrze u Renauda. Potem wykonałem doskonałe salto. Zrobiłem je jeszcze raz, tym razem do tyłu, i jeszcze raz, do przodu. Wykonywałem podwójne i potrójne salta, i wyskakiwałem w powietrze na jakieś piętnaście stóp ponad ziemię, zanim mocno nie lądowałem z powrotem, nieco zdyszany i pełen chęci do powtórzenia akrobacji.
Powoli jednak zbliżał się poranek.
Na początku była to zaledwie delikatna zmiana w powietrzu i na niebie, ale ja wiedziałem już tak pewnie, jakby Dzwony Piekieł biły na alarm. Dzwony Piekieł wzywające wampira na powrót do domu, w śmiertelny sen. Ach, to rozmywające się piękno nieba, ta cudowność obrazu mrocznych jeszcze dzwonnic kościelnych. Przyszła mi do głowy dziwna myśl, że w piekle w świetle ognia byłoby tak samo jak w oświetleniu słonecznym, i to byłoby jedyne światło, jakie kiedykolwiek bym zobaczył.
Cóż uczyniłem? — myślałem zaskoczony. Nie prosiłem jednak o to, nie poddałem się. Nawet kiedy Magnus powiedział mi, że umieram, walczyłem jeszcze, a przecież teraz słyszę Dzwony Piekieł.
Tak, ale cóż to kogo obchodzi?
Kiedy wróciłem na plac przed kościołem, gotów wrócić konno do domu, coś dziwnego zwróciło moją uwagę. Stałem, trzymając cugle i spoglądałem na niewielki cmentarz przy kościele; nie mogłem jeszcze stwierdzić, co to właściwie było. Potem ponownie poczułem to coś i już wiedziałem. Czułem wyraźną obecność na cmentarzyku. Stałem tak cicho, że słyszałem krew tłoczoną w żyłach. Ta obecność to nie był człowiek! Nie miała zapachu. Nie nadchodziły stamtąd także żadne myśli. Wydawało się to raczej ukryte i ukrywające się, zdające sobie sprawę, że jestem tutaj. Byłem obserwowany.
Może wszystko to powstało w mojej głowie?
Stanąłem nadsłuchując. Spod śniegu wystawały rozrzucone wokoło szare płyty nagrobne. Daleko stał równy rząd starych grobowców i krypt, w tym samym stopniu jednak zniszczonych jak groby.
Wyglądało na to, że owa obecność kryła się gdzieś pomiędzy kryptami. Nagle poczułem wyraźnie, że przesuwa się w kierunku otaczających cmentarz drzew.
— Kim jesteś?! — zażądałem odpowiedzi. Usłyszałem swój głos, ostry jak nóż. — Odpowiadaj — zawołałem jeszcze głośniej.
Wyczułem wielkie poruszenie, byłem pewien, że coś porusza się tam bardzo szybko. Rzuciłem się przez cmentarz w tamtym kierunku i wyraźnie czułem, że to coś umyka gdzieś dalej. A przecież nic nie widziałem w nagim, zimowym lesie. Zdałem też sobie sprawę, że jestem silniejszy niż to coś i że wzbudzam raczej strach!
Coś podobnego! Boi się mnie!
Nie miałem zupełnie pojęcia, co to było. Czy miało jakąś materialną postać, czy było takim samym jak ja wampirem, czy może jakimś duchem.
— No cóż — powiedziałem głośno. — Jedno jest pewne. Jesteś tchórzem!
Poruszenie. Przez chwilę las zdawał się oddychać.
Powoli wracało poczucie mojej własnej mocy, z której niezupełnie jeszcze zdawałem sobie sprawę. Nie bałem się niczego. Ani kościoła, ani ciemności, ani kłębiących się w ludzkich ciałach robaków. Nawet tej dziwnej i tajemniczej siły, która gdzieś tu była blisko a nie chciała się ujawnić. Nie bałem się nawet ludzi. Byłem więc nadludzkim, szatańskim stworzeniem, tak jakbym siedząc na schodach piekieł z rękoma na kolanach, napotkał diabła, który zaproponowałby mi: „Lestat, chodź, wybierz tylko szatańską formę, jaką chcesz przybrać i w której chcesz wędrować po świecie”. Jak mogłem wybrać lepszą powłokę niż tę, w której teraz byłem? I wydało mi się nagle, że cierpienie jest pojęciem, które znałem w poprzednim świecie, a które nigdy już nie będzie mi znane.
Trudno mi się powstrzymać przed śmiechem, kiedy wspominam tamtą pierwszą noc, szczególnie tę konkretną chwilę.
9
Następnej nocy wybrałem się do Paryża, zabierając ze sobą tyle złota, ile tylko zdołałem unieść. Słońce właśnie zapadło za horyzontem, gdy obudziłem się i otworzyłem oczy. Czyste, lazurowe światło nadal emanowało z nieba, gdy wskakiwałem na konia i wyruszałem w drogę…
Umierałem z głodu i pragnienia krwi.
I patrzcie, co za szczęście. Po drodze, zanim jeszcze dotarłem do bram miasta, zostałem w lesie zaatakowany przez jakiegoś rzezimieszka grasującego w tej okolicy. Wyskoczył nagle spoza drzew i strzelił do mnie z pistoletu. Widziałem nawet kulkę, jak wyleciała z lufy i przeszyła mnie na wylot, gdy zeskakiwałem z konia, by ruszyć w jego stronę.
Był silnym mężczyzną, a ja ze zdziwieniem stwierdziłem, jak bardzo bawiło mnie jego przeklinanie i bezradna szamotanina. Niecny służący, do którego dobrałem się poprzedniej nocy, był już stary. Ten był krzepkim, młodym mężczyzną. Nawet szorstkość jego źle ogolonej brody była dla mnie intrygująca i uwielbiałem siłę jego rąk, gdy rzucił się na mnie. Nie była to jednak równa walka. Zdrętwiał, gdy zanurzyłem zęby w jego szyję, a gdy popłynęła krew, odczuwałem już tylko zmysłowość graniczącą z lubieżnością. Było to tak szczególne, że zapomniałem o odrzuceniu go od siebie tuż przed zatrzymaniem jeszcze bijącego serca.
Byliśmy obaj na kolanach, w śniegu, zwarci razem. To było jak uderzenie życia przepływającego do mnie wraz z krwią. Przez dłuższą chwilę nie mogłem się ruszyć. Hmmm, już złamałem pierwszą zasadę, pomyślałem. Czy teraz umrę? Czy to właśnie się zdarzy? A co z tym biednym, martwym skurczybykiem w moich rękach, który bez namysłu odstrzeliłby mi głowę ze swojego pistoletu, gdybym mu tylko na to pozwolił?
Gapiłem się na ciemniejące niebo, na rozpostartą masę cieni przede mną, które były Paryżem. Po uczcie czułem jednak tylko rozgrzanie i oczywiście wzrastającą siłę. Jak do tej pory, nie jest źle. Stanąłem na nogi i wytarłem usta. Potem ująłem ciało i cisnąłem je w śnieg tak daleko od siebie, jak tylko mogłem. Byłem teraz silniejszy niż kiedykolwiek.
Przez chwilę stałem jeszcze bez ruchu, czując żarłoczność, nienasycenie, pragnąc dalej zabijać, by towarzysząca temu ekstaza nigdy się nie kończyła. Nie mogłem już jednak pić więcej krwi i stopniowo uspokoiłem się i opanowałem. Poczułem się dziwnie osamotniony, jak gdyby ten rabuś był moim przyjacielem czy krewnym, a teraz opuścił mnie. Nie potrafiłem tego zrozumieć, poza tym moja uczta jakby związała nas serdecznie ze sobą. Jego zapach był teraz na mnie i na swój sposób podobał mi się. Leżał przecież jednak daleko stąd na kupie rozrzuconego śniegu. Jego ręce i twarz w świetle wschodzącego księżyca były szare.
Niech to szlag trafi; przecież chciał mnie zabić, czyż nie?
W ciągu godziny znalazłem w mieście zdolnego adwokata nazwiskiem Pierre Roget w jego domu na Marais, ambitnego młodego człowieka, którego umysł był całkowicie otwarty na wszystko to, co mu oznajmię. Chciwy, bystry, skrupulatny — dokładnie takiego potrzebowałem. Nie tylko mogłem czytać jego myśli, gdy milczał, ale w dodatku on wierzył we wszystko to, co mu mówiłem. Gorąco pragnął więc służyć poradą prawną i poprowadzić interesy mężowi pewnej dziedziczki z San Domingo. Bez zastrzeżeń zgadzał się wygasić wszystkie świece w pokoju z wyjątkiem jednej, gdy powiedziałem mu, że raziły moje oczy, boleśnie uszkodzone od tropikalnej gorączki. Co do mojej fortuny w kosztownościach, skontaktował się z najbardziej szanowanym jubilerem miasta i spieniężył je. Konta bankowe, weksle płatnicze dla mojej rodziny w Owernii — ależ tak, natychmiast.
To było prostsze niż wcielać się w rolę Lelio.
Dużo kosztowała mnie jednak odpowiednia koncentracja. Wszystko bowiem rozpraszało moją uwagę — dymiący płomień świecy na mosiężnym postumencie, złocony wzór chińskiej tapety oraz zadziwiająca twarzyczka monsieur Rogeta, ze swoimi błyszczącymi zza ośmiokątnych okularów oczyma. Jego zęby niezmiennie budziły we mnie skojarzenie z klawiaturą fortepianu. Zwykłe, prozaiczne przedmioty znajdujące się w pokoju zdawały się tańczyć. Komoda ze swoimi mosiężnymi gałkami, które przypominały oczy, była jakby wpatrzona we mnie. Kobieta śpiewająca w mieszkaniu nad nami pochylona nad drzwiczkami pieca zdawała się przekazywać mi niskim i wibrującym tonem sekretnego języka wiadomości dla mnie, takie jak: „Chodź, przyjdź do mnie”.
Wyglądało jednak na to, że zawsze tak będę odbierał świat i muszę się do tego przyzwyczaić. Pieniądze mają zostać przesłane, jeszcze tej nocy, do ojca i braci, do Nicolasa de Lenfent, muzyka występującego w teatrze Renauda, któremu wolno było powiedzieć tylko tyle, że pieniądze pochodzą od jego przyjaciela, Lestata de Lioncourt. Życzenie Lestata de Lioncourt było takie, by Nicolas przeprowadził się natychmiast do porządnego mieszkaniu na Ile St. Louis, albo jakiegoś innego odpowiedniejszego miejsca, a Roget miał załatwić wszystko tak, by Nicolas de Lenfent mógł studiować grę na skrzypcach. Roget miał także kupić najlepsze dostępne na rynku skrzypce Stradivariusa i przekazać je Nicolasowi.
Na koniec zleciłem napisanie oddzielnego listu do matki, markizy Gabrieli de Lioncourt, Włoszki, ale tak, by nikt prócz niej nie mógł go przeczytać. Wraz z listem miały być przesłane pieniądze. Jeśli będzie mogła wybrać się w podróż do południowych Włoch, do miejsca, gdzie się urodziła, może będzie mogła powstrzymać rozwijającą się gruźlicę.
Poczułem się lepiej, gdy mogłem pomóc jej uwolnić się z zamku ojca. Ciekawiło mnie, co ona o tym będzie myśleć. Zamyśliłem się i przez dłuższą chwilę nie docierało do mnie to, co mówił Roget. Miałem ją właśnie przed oczyma, ubraną w taki strój, jaki przysługiwał jej urodzeniu. Widziałem ją przejeżdżającą bramy naszego zamku, swym własnym powozem ciągnionym przez szóstkę koni. I wtedy przypomniałem sobie jej zniszczoną przez chorobę twarz i usłyszałem kaszel z głębi płuc, jak gdyby była tuż przy mnie.
— Niech pan pośle list i pieniądze jeszcze dziś w nocy — powiedziałem. — Nieważne, ile to będzie kosztowało. Niech pan to zrobi.
Wyłożyłem na stół dość złota, aby mogła żyć w komforcie do końca swojego życia, jeżeli miała je jeszcze przed sobą.
— A teraz — dodałem — czy zna pan jakiegoś kupca, który zajmuje się sprzedażą wykwintnych mebli, obrazów, kobierców? Kogoś, kto mógłby otworzyć swój sklep i magazyn dla nas jeszcze tej nocy?
— Oczywiście, Monsieur. Niech mi pan tylko pozwoli pójść po płaszcz. Zaraz możemy wyjść.
Po kilku minutach szliśmy już w kierunku przedmieścia St. Denis.
Potem, przez całe godziny przechadzałem się wraz z moim śmiertelnym towarzyszem po raju bogactwa materialnego, zamawiając wszystko, co tylko mi się spodobało: kanapy i fotele, porcelanę i srebrne zastawy, tekstylia i rzeźby — wszystkie rzeczy stawały się moimi natychmiast. Gdy selekcjonowałem te wszystkie towary i przygotowywałem je do wysyłki — oczyma wyobraźni widziałem już nasz zamek, gdzie wyrosłem, zupełnie przeobrażony. Swoim małym bratanicom i siostrzeńcom wysłałem zabawki, o których nigdy nie marzyli — maleńkie modele statków z prawdziwymi żaglami, domy lalek o niewiarygodnej perfekcji wykonania.
Uczyłem się każdej rzeczy, którą dotykałem, i były takie chwile, gdy kolor i struktura rzeczy stawały się zbyt błyszczące, zbyt przytłaczające. Płakałem w duchu. Udałoby mi się doskonale do końca grać człowieka tego wieczora, gdyby nie jeden bardzo niepomyślny zbieg okoliczności. W pewnej chwili, gdy przemierzaliśmy korytarz magazynu, pojawił się przed naszymi oczyma szczur, tak bezczelny, jak tylko potrafią być miejskie szczury, biegnąc wzdłuż ściany bardzo blisko nas. Gapiłem się na niego. Oczywiście nic nadzwyczajnego, ale tam, pomiędzy gipsową ścianą, drewnem i wyszywaną tkaniną, ten szczur przykuł moją uwagę swoją nadzwyczajnością. Mężczyźni otaczający mnie, nie rozumiejąc mojego zachowania, zaczęli mamrotać jakieś nieskładne przeproszenia z powodu szczura i tupać nogami, aby go od nas odgonić. Dla mnie ich głosy stały się mieszaniną dźwięków przypominającą gotujący się w garnku gulasz. Moja uwaga skoncentrowała się w tej chwili na zwierzęciu. Myślałem o tym, że szczur miał bardzo małe łapki i że nie miałem jeszcze okazji przyjrzeć się bliżej ani szczurowi, ani jakiemukolwiek innemu ciepłokrwistemu stworzeniu. Rzuciłem się do przodu i złapałem go, jak sądzę, z raczej zbyt wielką łatwością i zacząłem przyglądać się jego łapkom. Chciałem obejrzeć jego małe pazurki i jego ciało, zapominając całkowicie o towarzyszących mi mężczyznach.
Nagle konsternacja i cisza, jaka zapanowała wśród nich, sprowadziła mnie na ziemię. Obaj stali obok, gapiąc się na mnie ze zdumieniem. Uśmiechnąłem się do nich tak niewinnie, jak tylko potrafiłem, puściłem szczura i powróciłem do wybierania towarów. No cóż, nie odezwali się ani słowem. W całym tym wydarzeniu była jednak dla mnie nauczka na przyszłość. Napędziłem im niezłego stracha.
Jeszcze tej nocy, później, wydałem mojemu adwokatowi ostatnie dyspozycje. Miał wysłać prezent, składający się ze stu koron, właścicielowi teatru nazwiskiem Renaud, dołączywszy do niego podziękowania za jego uprzejmość.
— Niech pan się dowie, w jakiej sytuacji finansowej znajduje się teatr. Niech pan się dowie, czy obłożony jest jakimiś długami.
Oczywiście, nie będę nawet przechodził w pobliżu teatru. Nigdy nie mogą odgadnąć, co się wydarzyło. Nigdy nie mogą być tym skażeni. A więc zrobiłem wszystko, co tylko mogłem, dla wszystkich tych, których kochałem, czyż nie tak?
Kiedy wszystko to było już załatwione, kiedy zegary na wieżach kościelnych nad ośnieżonymi dachami wybiły godzinę trzecią, byłem na tyle spragniony, by wyczuwać krew wszędzie tam, gdzie tylko się odwróciłem. Stwierdziłem, że stoję na środku pustego bulwaru du Temple.
Brudny śnieg zdążył zamienić się pod kołami powozów w pluchę, a ja patrzyłem na Dom Tespisa z jego pochlapanymi ścianami i naklejonymi na nie afiszami teatralnymi, na których nazwiska młodego aktora Lestata de Valois nadal jeszcze napisane było dużymi czerwonymi literami.
10
W następnych nocach byłem jak w furii. Zacząłem spijać krew paryżan, jakby miasto było samą krwią. Wczesnym wieczorem zaczynałem od najgorszych dzielnic, gdzie roiło się od złodziei i zabójców, często dając im dla zabawy szanse bronienia się, a potem chwytając ich w uścisk, z którego nie mogli się już wydostać, i ucztując ich krwią aż do granic obżarstwa.
Smakowałem różne rodzaje ofiar: wielkie, zwaliste postacie, małych żylastych, włochatych, o ciemnej karnacji skóry. Moją ulubioną ofiarą był jednak bardzo młody łajdak i kanalia, który zabiłby ciebie dla paru groszy w twoich kieszeniach. Uwielbiałem ich charkot i ciskane przekleństwa. Czasami przytrzymywałem takiego delikwenta jedną ręką i śmiałem się z niego, aż wpadali w skończoną furię. Wyrzucałem ich noże na dachy i roztrzaskiwałem ich pistolety o ściany. Ale w tym wszystkim cała moja siła nadal nie miała okazji zaprezentować się w pełni. Byłem jak kot, któremu nie pozwolono skakać. Moją największą niechęć i pogardę budził ich strach. Jeśli moją ofiarę opanowywał prawdziwy strach, zwykle traciłem nią zainteresowanie. Wypijałem tylko trochę od jednego, więcej od drugiego, a potem zachłystywałem się krwią kolejnej ofiary. Dla swojej przyjemności starałem się połączyć zabijanie z pogonią za ofiarą i krótką z nią walką.
Kiedy miałem już dość tego całego polowania i picia krwi, wystarczającego, by zadowolić przynajmniej sześciu zdrowych innych wampirów — odwracałem swój wzrok na Paryż, na wszystkie cudowne rozrywki, jakich dostarczał, na które przedtem nie mogłem sobie pozwolić.
Nie wcześniej jednak, nim poszedłem do Rogeta, aby dowiedzieć się wieści o Nicolasie lub o matce.
Jej listy promieniowały szczęściem, które odczuwała z powodu mojego nowego bogactwa. Obiecała, że pojedzie do Italii na wiosnę, jeśli tylko zbierze siły na podróż. Teraz chciała, bym przysłał jej książki i czasopisma z Paryża, oczywiście i partytury na klawikord, który jej wcześniej wysłałem. Chciała też wiedzieć, czy naprawdę byłem szczęśliwy, czy spełniły się moje sny? Była trochę zaniepokojona moim nowym bogactwem. Przecież byłem tak bardzo szczęśliwy w teatrze Renauda. Muszę się jej z tego zwierzyć. Strasznie było słyszeć te słowa czytane mi głośno, a więc nadszedł czas, abym stał się kłamcą, kimś, kim nigdy dotąd nie byłem. Dla niej jednak gotowy byłem podjąć się i tej roli.
Co do Nicolasa, powinienem był wiedzieć, że nie przystanie na prezenty i mętne wyjaśnienia i że będzie chciał się widzieć ze mną, nie rezygnując z tego tak łatwo. Roget nawet bał się jego. Nic mu to jednak i tak nie pomogło. Mój adwokat i tak nie mógł mu powiedzieć nic więcej poza tym, co mu sam wytłumaczyłem. Ja z kolei byłem na tyle przezorny i ostrożny, że nawet nie zapytałem Rogeta o adres domu, do którego przeprowadził się Nicolas. Kazałem mu upewnić się, czy Nicolas studiuje skrzypce ze swoim włoskim maestro i czy ma wszystko, czego mógłby sobie zażyczyć. Usłyszałem, że Nicolas nadal pracował w teatrze, nadal też grywał w Domu Tespisa.
To wyprowadziło mnie z równowagi. Dlaczego, u diabła, miałby to nadal robić? Ponieważ kochał to miejsce tak samo jak ja — ot dlaczego. Czy rzeczywiście ktokolwiek musiał mi o tym mówić? W tym małym teatrzyku wszyscy stanowiliśmy jakby jedną wielką rodzinę. Nie wolno mi myśleć o tej chwili, kiedy kurtyna idzie w górę, kiedy widownia zaczyna klaskać i krzyczeć…
Nie. Wysyłaj skrzynie win i szampanów, wysyłaj kwiaty dla Jeanette i Luchiny, dziewcząt, z którymi najczęściej się kłóciłem i które najbardziej kochałem, i jeszcze więcej prezentów ze złota dla właściciela teatru. Spłać jego długi.
Gdy noc minęła, a podarunki zostały dostarczone, Renaud, zakłopotany wynikłą sytuacją, wysunął pewną propozycję, o której w dwa tygodnie później dowiedziałem się od Rogeta.
Chciał, abym kupił Dom Tespisa i zatrzymał go jako dyrektor teatru, co pozwoliłoby mu, kiedy dysponował wystarczającym kapitałem, wystawiać większe i przepyszniejsze spektakle niż te, które do tej pory finansował. Z moimi pieniędzmi i jego sprytem moglibyśmy sprawić, że jego teatr byłby na ustach całego Paryża.
Nie odpowiedziałem od razu. Parę chwil zajęło mi uświadomienie sobie, że mógłbym sam posiadać taki teatr. Posiadać go jak klejnoty w skrzyni czy jak ubrania, które nosiłem, lub jak domki lalek, które wysłałem swoimi siostrzeńcom. Rzuciłem krótko: „Nie” — i wyszedłem, trzaskając drzwiami.
Zaraz jednak wróciłem.
— W porządku, niech pan kupi teatr — powiedziałem — i da mu 10 tys. koron, aby robił z nimi to, co uważa za stosowne.
To była cała fortuna, a ja właściwie nawet nie wiedziałem, dlaczego to robię.
Ten ból minie — myślałem — musi minąć. A ja muszę zdobyć pełną kontrolę nad własnymi myślami. Uważałem, że takie rzeczy nie mogły mieć na mnie żadnego wpływu.
W końcu — gdzie spędzałem większość wolnego czasu? W najwspanialszych teatrach Paryża. Miałem dla siebie zamówione najlepsze miejsce w operze i na balecie, w teatrach na sztukach Moliera i Racine’a. Kręciłem się przed światłami sceny, spoglądając na aktorów i aktorki. Miałem na sobie garnitury wykonane w każdym kolorze tęczy, na palcach klejnoty, peruki według najnowszej mody, buty z diamentowymi sprzączkami i złotymi obcasami.
Miałem przed sobą wieczność, aby upajać się poezją, której wysłuchiwałem, pieśnią i wystudiowanymi ruchami tancerzy, upajać się muzyką organową rozbrzmiewającą w wielkiej pieczarze katedry Notre Dame i nocnymi kurantami, które wybijały dla mnie godziny, upajać się padającym bezgłośnie na ogrody Tuileries śniegiem.
Każdej następnej nocy stawałem się coraz mniej ostrożny wobec ludzi, coraz bardziej nieskrępowany i swobodny wśród nich. Nie minął nawet miesiąc, a zebrałem się na odwagę, by zmieszać się z balowym tłumem w Palais Royal. Byłem gorący i rumiany od świeżego zabójstwa, i natychmiast dołączyłem do tańczących. Nie chciałem wzbudzić najmniejszego podejrzenia. Przyciągałem kobiety do siebie i uwielbiałem dotyk ich gorących palców i miękki napór ich rąk i piersi.
Potem wychodziłem już bez obawy na bulwary, mieszając się tam z wieczornym tłumem. Mijając teatr Renauda, wciskałem się w sąsiednie teatry, aby oglądać tam przedstawienia kukiełkowe, mimów czy akrobatów. Nie umykałem już więcej spod lamp ulicznych. Chodziłem do kawiarni i kupowałem tam sobie kawę, tylko po to, by czuć na palcach przez porcelanę jej ciepło, rozmawiałem swobodnie z nieznajomymi, kiedy tylko miałem na to ochotę. Brałem nawet udział w sporach na temat aktualnego stanu monarchii, z szaleńczym zapałem ćwiczyłem się w mistrzowskim opanowaniu bilardu i gier karcianych. Wydawało mi się, że mógłbym pójść do Domu Tespisa, gdybym tylko chciał, kupić bilet i wśliznąć się na balkon, by oglądać przedstawienie. Widzieć Nicolasa!
No cóż, nie zrobiłem tego. Marzyłem tylko, abym mógł zbliżyć się do niego. Zupełnie inną sprawą było oszukiwanie obcych, kobiet i mężczyzn, którzy nigdy mnie nie znali. Co jednak zobaczyłby Nicolas, gdyby spojrzał mi w oczy, gdyby zobaczył moją skórę? Poza tym — mówiłem sobie — miałem jeszcze tyle innych rzeczy do zrobienia.
Sporo już wiedziałem o mojej naturze i siłach, które we mnie tkwiły, a każdej nocy dowiadywałem się coraz więcej o sobie. Na przykład moje włosy były lżejsze, a jednak grubsze i wcale nie rosły. Podobnie błyszczące paznokcie u nóg i rąk; gdy je spiłowywałem pilnikiem, odrastały jeszcze tej samej nocy do takiej długości, jaką miały w dniu, w którym umarłem. Choć ludzie nie mogli dostrzegać takich szczegółów, wyczuwali jednak w jakiś sposób odmienność innych szczegółów mojej powierzchowności — nienaturalny błysk moich oczu, zbyt wiele kolorów odbijających się w nich i ledwo widoczną luminescencję mojej skóry. Gdy byłem głodny, luminescencja ta znacznie się wzmagała. Jeszcze jeden powód do jak najszybszej zbrodni.
Uczyłem się, w jaki sposób zniewalać ludzi samym skoncentrowanym spojrzeniem. Mój głos wymagał również pewnego doskonalenia, powinienem nauczyć się jego modulacji. Mówiłem zbyt niskim głosem, a gdy śmiałem się lub krzyczałem, brzmiało to zbyt mocno; mógłbym chyba rozsadzić bębenki w uszach ludzi. Mogłem zranić i swoje własne. Miałem również inne problemy, na przykład z poruszaniem się. Usiłowałem tak chodzić, biegać, tańczyć, uśmiechać się i gestykulować, jak robią to ludzie, gdy jednak byłem zaskoczony, zdumiony, zmartwiony — zapominałem o tym i moje ciało mogło zgiąć się i wykrzywić nienaturalnie jak ciało akrobaty. Nawet grymasy twarzy mogły być dziko przesadzone. Kiedyś, zapomniawszy się podczas spaceru po bulwarze du Temple, bo intensywnie rozmyślałem o Nicolasie, przysiadłem pod drzewem, podciągnąłem kolana, a dłoń przyłożyłem do głowy jak nawiedzony elf z jakiejś baśni. Osiemnastowieczni dżentelmeni w swych brokatowych surdutach i białych jedwabnych pończochach nie robili takich rzeczy, przynajmniej nie na ulicach. Innym razem, pogrążony głęboko w kontemplacji zmieniających się świateł, podskoczyłem i usiadłem z nogami skrzyżowanymi na dachu powozu.
No cóż, podobne zachowanie z pewnością wprawiało przypadkowych przechodniów w zdumienie. Przestraszało ich. Najczęściej jednak, nawet wtedy, gdy napawała ich przerażeniem moja biała skóra, po prostu odwracali wzrok. Sami siebie oszukiwali. Szybko uświadomiłem sobie, że wszystko, absolutnie wszystko potrafili sobie jakoś wytłumaczyć. Pamiętajmy, że był to wiek racjonalizmu, a umysły XVIII wieku już z przyzwyczajenia dopatrywały się we wszystkim racjonalności.
I był to w końcu Paryż. Jeśli więc przypadkowo roztrzaskałem kryształowy kieliszek, unosząc go w górę, czy zatrzasnąłem za sobą drzwi tak silnie, że z trzaskiem wbijały się w ścianę — ludzie zakładali, że po prostu jestem pijany.
Od czasu do czasu odpowiadałem na pytania, które zadawali mi ludzie śmiertelni. Bywało, że zapadłem w stan odrętwienia, wpatrując się w świece czy konary drzew, i pozostawałem w bezruchu tak długo, że moi rozmówcy pytali, czy czasem nie jestem chory. Moim największym problemem był śmiech. Potrafiłem wpaść w tak spazmatyczny śmiech, że nie mogłem przestać. Wszystko mogło wywołać u mnie napady śmiechu. Samo szaleństwo mojej sytuacji było wystarczającym powodem do śmiechu. Właściwie do tej pory nadal to mi się przydarza. Nie zmieniła tego ani utrata najbliższych, ani ból, ani pogłębiające się zrozumienie mojego losu. Czasami to właśnie wydaje mi się śmieszne. Nie potrafię się wtedy opanować i trudno mi powstrzymać śmiech. Nawiasem mówiąc, inne wampiry to wprawia we wściekłość. Ale tu już za bardzo wybiegam w opowieści do przodu.
Jak prawdopodobnie zauważyliście, nic jeszcze nie wspomniałem o innych wampirach. Otóż do tej pory nie mogłem trafić na żadnego. W całym Paryżu nie mogłem znaleźć drugiej istoty, która, podobnie jak ja, byłaby istotą nie z tego świata. Ludzie śmiertelni po lewej, śmiertelni po prawej i jedynie od czasu do czasu — właśnie wtedy, gdy przekonywałem się, że to się wcale nie zdarza — wyczuwałem ową ledwo dostrzegalną i doprowadzającą do szału, nieuchwytną, tajemniczą obecność.
Nigdy nie przybrała wyraźniejszego kształtu, jak owej pierwszej nocy na cmentarzu przy kościele. Niezmiennie też pojawiała się w okolicach cmentarzy. Zawsze zatrzymywałem się, rozglądałem, próbując dostrzec ją w ciemności. Nigdy jednak mi się to nie udawało. To coś zawsze znikało, zanim mogłem dowiedzieć się, co to jest, a smród, który panował na cmentarzach, przyprawiał mnie o takie mdłości, że nie chciałem, wprost nie mogłem zdobyć się na wejście tam. To stało się już czymś więcej niż niechęcią czy złymi wspomnieniami z moich, własnych lochów w wieży. Widok czy zapach śmierci odrzucał mnie. Było to chyba częścią mojej natury. Nie mogłem już przyglądać się egzekucjom, jak za czasów mojego dzieciństwa w Owernii, a na widok trupów zasłaniałem twarz. Sądzę, że śmierć raziła mnie, chyba że ja byłem jej przyczyną! Choć i wtedy prawie natychmiast po zabójstwie musiałem usunąć się jak najdalej od mojej martwej ofiary.
Wróćmy jednak do sprawy owej obecności. Zacząłem zastanawiać się, czy nie był to jakiś inny gatunek ducha, który nie mógł ze mną obcować. Odnosiłem też wrażenie, że owa obecność obserwuje mnie bacznie, może nawet umyślnie unikając ujawnienia się przede mną.
Jakakolwiek była tego przyczyna — nie miałem okazji widzieć w Paryżu innych wampirów. Zaczynałem nawet zastanawiać się, czy właśnie teraz, w tym czasie, jest nas w ogóle więcej niż tylko ja. Być może Magnus zniszczył wampira, za sprawą którego sam stał się wampirem i od którego ukradł krew. Może tamten i tak musiał zginąć, gdy tylko przekazał swoją moc innemu, a i ja również umarłbym, jeśli miałbym przekazać moją krew innemu. Ale nie, to przecież nie miało sensu. Magnus zachował wielką siłę nawet wtedy, gdy oddał mi swą krew. A gdy wykradał moc tamtego wampira, zakuł go w łańcuchy.
Olbrzymia tajemnica przyprawiająca o ból głowy. Ale póki co, nieświadomość była rzeczywiście rozkoszą. Zupełnie nieźle sobie radziłem bez pomocy Magnusa. Może właśnie było tak, jak sam Magnus to sobie zaplanował. Może i on wieki temu właśnie w ten sposób dochodził do swojej wiedzy. Pamiętałem jego słowa, że w sekretnej izbie na wieży znajdę wszystko, czego potrzebuję, aby mi się dobrze powodziło.
Godzinami przemierzałem ulice miasta i towarzystwo ludzi opuszczałem z własnej woli tylko wtedy, gdy wczesnym rankiem udawałem się do wieży.
Zacząłem jednak zadawać sobie pytanie: — Jeśli możesz z nimi tańczyć, grać w bilard i rozmawiać, dlaczego nie mógłbyś zamieszkać wśród nich, w taki sam sposób, jak wtedy, kiedy jeszcze byłeś wśród żywych? Dlaczego nie miałbyś uchodzić za jednego z nich? Wejść raz jeszcze w samą tkankę życia, gdzie jest… co? Powiedz to wreszcie!
Nadchodziła wiosna. Noce stały się cieplejsze, a Dom Tespisa wystawiał właśnie nową sztukę z nowymi akrobatami występującymi pomiędzy kolejnymi aktami. Drzewa znowu obsypały się kwieciem, a ja nie mogłem przestać myśleć o Nicolasie.
Pewnej marcowej nocy, gdy Roget odczytywał mi list od matki, uświadomiłem sobie, że potrafię równie dobrze czytać pismo jak on. Nauczyłem się czytać z tysięcy dostępnych źródeł, nawet tego nie próbując. Zabrałem ten list ze sobą. Nawet w wewnętrznej izbie w wieży nie było już naprawdę zimno. Usiadłem przy oknie i po raz pierwszy w samotności odczytywałem słowa napisane przez matkę. Niemal słyszałem, jak mówi do mnie: „Nicolas pisze, że kupiłeś teatr Renauda. A więc jesteś teraz właścicielem tego małego teatrzyku na bulwarze, w którym byłeś tak szczęśliwy. Ale czy nadal jest w tobie szczęście? Kiedy mi na to odpowiesz?”
Złożyłem list i włożyłem go do kieszeni. Krwiste łzy poczęły napływać do mych oczu. Dlaczego ona musi tak wiele rozumieć, a jednocześnie dlaczego tak mało?
11
Wiatr zatracił już swój impet. Wracały wszystkie zapachy miasta. Na rynkach zaroiło się od kwiatów. Wpadłem do domu Rogeta, nawet nie zastanawiając się, co robię, i zażądałem od niego, by powiedział mi, gdzie teraz mieszka Nicolas. Chciałem po prostu choć zerknąć na niego, upewnić się, że jest w dobrym zdrowiu, że dom, w którym mieszka, jest na właściwym poziomie.
Był to jeden z domów na Ile St. Louis, robiący wrażenie, tak jak tego chciałem, ale wszystkie okiennice były zamknięte. Stanąłem i przyglądałem mu się przez dłuższą chwilę, gdy obok mnie, przez pobliski most, przetaczały się jeden po drugim powozy konne. Wtedy wiedziałem już, że muszę go zobaczyć.
Zacząłem wspinać się po ścianie, tak jak wspinałem się po ścianach w miasteczku, i stwierdziłem, że jest to dla mnie zadziwiająco łatwe. Piętro po piętrze, pokonywałem wysokość większą niż kiedykolwiek ośmieliłem się pokonać w przeszłości. Wskoczyłem wreszcie na dach i do środka od strony podwórka, aby tu poszukać mieszkania Nicolasa. Minąłem kilka otwartych okien, zanim natrafiłem na właściwe. I oto ujrzałem Nicolasa przy stole, pochylonego nad obiadem. Razem z nim były Jeannette i Luchina, spożywając wspólnie późny posiłek, który kiedyś, po zamknięciu teatru, zwykliśmy jadać razem.
Gdy tylko go ujrzałem, cofnąłem się gwałtownie na parapecie i przymknąłem oczy. Mógłbym spaść, gdybym prawą dłonią nie uchwycił się w porę ściany. Pokój widziałem tylko przez chwilę, ale każdy jego szczegół utkwił mi mocno w pamięci.
Nicolas ubrany był w swój stary zielony, aksamitny strój ozdobny, który nosił jeszcze u siebie w domu. Wszędzie jednak dookoła widoczne były oznaki bogactwa, które mu przesłałem — na półkach oprawne w skórę książki, inkrustowane biurko, oprawiony w owalne ramy obraz nad nim i wreszcie włoskie skrzypce — połyskujące lakierem na nowym fortepianie. Nicolas miał na sobie wybijaną kosztownościami obrączkę, którą mu posłałem, a jego gęste brązowe włosy związane były z tyłu czarną jedwabną wstążką. Siedział przy stole pogrążony w myślach, oparłszy łokcie na blacie. Widziałem, że nie tknął niczego, co znajdowało się na drogich porcelanowych półmiskach stojących przed nim na stole.
Ostrożnie otworzyłem oczy i spojrzałem znowu na niego w świetle lamp. Cała jego postać rysowała się przede mną wyraźnie: delikatne lecz silne kończyny, duże, spokojne oczy, usta, które pomimo całej ironii i sarkazmu, jakie wyrażały, zachowały nadal dziecięcy rysunek, że aż chciało się go w nie całować.
Widać było, że jest w chwili słabości, której nigdy nie dostrzegałem wcześniej i nie rozumiałem. A przecież wyglądał równie inteligentnie, jak przedtem, mój Nicki, pełen poplątanych, bezkompromisowych myśli. Słuchał Jeanette, która coś szybko mówiła.
— Lestat ożenił się — usłyszałem i w tej danej chwili dostrzegłem, że Luchina przytakuje głową. — Ta żona jest bogata, a on nie może jej wyjawić, że był zwykłym aktorem, to proste.
— Mówię wam, zostawmy go w spokoju — odezwała się Luchina. — Uratował teatr od zamknięcia i obdarza nas takimi podarunkami…
— Nie wierzę w to — odpowiedział Nicolas z goryczą w głosie. — Nie wstydziłby się nas. — W jego głowie wyczuwalna była tłumiona wściekłość, jakiś wstrętny żal. — Dlaczego opuścił nas w taki sposób? Słyszałem, jak mnie wołał! Okno było roztrzaskane na kawałki! Mówię wam, byłem na wpół obudzony i słyszałem jego głos…
Zapadła kłopotliwa cisza. One nie bardzo wierzyły w relację Nicolasa o tym, jak zniknąłem z poddasza, a powtarzanie tego jedynie izolowało go bardziej od nich i rozgoryczało. Mogłem to wyraźnie wyczuć z myśli ich wszystkich.
— Tak naprawdę nie znaliście Lestata — mówił dalej z pasją, prawie nadąsany, wracając do przerwanej rozmowy. — Lestat naplułby w twarz każdemu, kto by nas się wstydził! Przesyła mi pieniądze. Co mam z nimi zrobić? Bawi się z nami!
Nie było odpowiedzi; solidne i praktycznie myślące dziewczyny nie chciały wypowiadać się przeciwko swojemu tajemniczemu dobroczyńcy. Zbyt dobrze im się teraz powodziło.
W przedłużającej się ciszy wyczułem głębię bólu i udręki Nickiego. Poznałem ją, jak gdybym zaglądał prosto w jego czaszkę. To było nie do zniesienia. Nie mogłem znieść faktu, że sięgałem w głąb jego duszy bez jego wiedzy. A jednak nie potrafiłem powstrzymać się od penetrowania olbrzymiej części jego sekretów, wewnątrz niego, bardziej być może ponurych niż to sobie kiedykolwiek wyobrażałem. Jego wypowiedziane kiedyś słowa powróciły teraz do mnie; były w nim mrok i ciemność, które ujrzałem w gospodzie; zdawałem sobie wtedy sprawę, że próbował ukryć to przede mną. Niemalże widziałem to, zmaterializowane; i w rzeczy samej było to jak coś poza jego umysłem, jak gdyby jego umysł był zaledwie bramą prowadzącą w głąb rozciągającego się za nim chaosu, rozciągającego się od granic wszystkiego, co znamy.
Przerażające! Nie chciałem tego oglądać. Nie chciałem być świadkiem tego. Cóż mogłem zrobić dla niego? To było ważne. Co mógłbym zrobić, aby powstrzymać to cierpienie raz na zawsze?
A jednak, mimo wszystko, pragnąłem dotknąć go. Chciałem dotykać jego skóry moimi nieśmiertelnymi palcami. Złapałem się na tym, że szepcę słowo „żyw”. Tak, żyjesz, a więc oznacza to, że umrzesz, i wszystko, co teraz widzę, patrząc na ciebie, pozostaje całkowicie nieistotne. To tylko mieszanina maleńkich ruchów i nie sprecyzowanych kolorów, jak gdybyś wcale nie posiadał ciała, a jedynie zbiór ciepła i światła. Jesteś sam światłem, a kim ja jestem? Jestem wieczny; w tym płomieniu zwijam się jak popiół.
Tymczasem atmosfera w pokoju zmieniła się. Luchina i Jeanette zbierały się do wyjścia z uprzejmymi słowami. Nicolas ignorował je. Odwrócił się do okna i wstał, jakby wiedziony jakimś sekretnym głosem. Jego spojrzenie było trudne do opisania.
Wiedział, że jestem tutaj!
Natychmiast wspiąłem się po śliskiej ścianie na dach. Mogłem go jednak nadal słyszeć w dole. Zerknąłem w tamtą stronę i zobaczyłem jego ręce na parapecie. Przez ciszę słyszałem jego panikę. Wyczuł w jakiś sposób, że jestem tutaj! Moją obecność, weźcie to pod uwagę, to właśnie wyczuł, tak jak ja wyczuwałem tamtą obecność w pobliżu cmentarzy. Słyszałem, jak bije się z myślami: jak to możliwe, że Lestat mógł się tutaj zjawić?
Zbyt byłem zaskoczony, aby zrobić cokolwiek. Przywarłem do rynny i wdrapałem się na dach. Czułem, jak dziewczyny wychodziły z mieszkania; wyczułem, że teraz był już sam. Wszystko, o czym mogłem teraz myśleć, sprowadziło się do jednego: Co, w imię piekieł, jest tą obecnością, którą on odczuł.
Chcę powiedzieć, że nie byłem już tamtym Lestatem. Byłem demonem, potężnym i żądnym krwi wampirem, a przecież on wyczuwał mimo to moją obecność, obecność Lestata, młodego człowieka, którego znał! To nie było tak, jak z jakimś śmiertelnikiem widzącym moją twarz i wykrztuszającym w przerażeniu moje imię. On rozpoznał w moim obecnym szatańskim jestestwie coś, co znał i kochał.
Przestałem wsłuchiwać się w jego niepokój. Już tylko leżałem na dachu.
Wiedziałem jednak, że chodził po pokoju. Wiedziałem o tym, kiedy podniósł skrzypce ze swego miejsca na fortepianie i wiedziałem, że ponownie podszedł do okna.
Zasłoniłem uszy rękoma.
Dźwięk jednak dosięgnął mnie. Unosił się nad instrumentem i przecinał noc niczym topór, jakby był czymś innym niż powietrze, światło i materia, jakby mógł wspiąć się wysoko pod gwiazdy.
Nicolas z impetem zaatakował struny i niemalże widziałem go przed moimi zamkniętymi oczyma, jak pochyla się do przodu i do tyłu z głową opartą na skrzypcach, jak gdyby chciał przeistoczyć się w muzykę. Nagle wizerunek Nicolasa zniknął i słyszałem tylko dźwięk. Długie, wibrujące nuty, lodowate glissanda, skrzypce śpiewające swoim, tak własnym językiem, że każda inna forma mowy wydawała się fałszywa. Im jednak pieśń stawała coraz głębsza, tym przebijała z niej coraz bardziej rozpacz, jakby jej piękno było strasznym zbiegiem okoliczności, groteskowością bez cząstki prawdy.
Czy rzeczywiście w to wierzył, w co zawsze wierzył, gdy ja w kółko mówiłem mu o dobroci? Czy on sprawiał, że skrzypce tak właśnie przemawiały? Czy rozmyślnie i z wyrachowaniem tworzył te długie, czyste, płynne nuty, aby powiedzieć, że to piękno nic nie oznacza, ponieważ tkwiąca w nim rozpacz nic nie ma wspólnego z prawdziwą rozpaczą, ponieważ rozpacz nie jest piękna, a piękno wtedy jest szaleńczą ironią?
Nie znałem odpowiedzi. Dźwięk jednak był jakby poza nim, jak zawsze w przeszłości. Stał się większy niż rozpacz. Przeszedł bez trudu w wolną melodię, jak strumień odnajdujący własną drogę na pochyłym stoku. Stał się bogatszy, jeszcze cenniejszy. Wydawało się, że było w nim coś niekontrolowanego, coś rozdzierającego serce.
Położyłem się na plecach i patrzyłem na gwiazdy. Światełka maleńkie jak główki szpilki, których ludzie nigdy nie mogli dostrzec. Olbrzymie chmury. I surowy, przeszywający dźwięk skrzypiec, powoli zbliżający się ze szczególnym napięciem ku końcowi.
Nie poruszaj się.
Znajdowałem się w stanie bezgłośnego rozumienia tego języka skrzypiec. Nicki — gdybyśmy tylko jeszcze raz mogli ze sobą porozmawiać. Gdyby tylko „nasza rozmowa” mogła być kontynuowana. Piękno nie było zdradą, tak jak on to sobie wyobrażał. Było raczej jak nie naniesiony na mapę ląd, gdzie można popełnić tysiące fatalnych pomyłek, dziki i obojętny raj bez drogowskazów dobra czy zła.
— Pomimo całego wyrafinowania cywilizacji, które przyczyniło się do tworzenia sztuki — ogłuszającej perfekcji kwartetu skrzypcowego czy nieokiełznanej, bezwstydnej wspaniałości płócien Fragonarda — piękno pozostawało dzikie. Było równie niebezpieczne i bezprawne, jak ziemia całe wieki przed pojawieniem się na niej człowieka i pierwszej jego rozumnej myśli, albo wypisywało swoje zasady postępowania na tabliczkach z gliny. Piękno było Dzikim Ogrodem.
Dlaczego więc musi go tak bardzo ranić to, że najbardziej rozpaczliwa i desperacka muzyka pełna jest piękna? Dlaczego musi go to ranić i czynić cynicznym i nieufnym?
Dobro i zło są pojęciami, które stworzył człowiek, a człowiek jest naprawdę lepszy niż Dziki Ogród.
Być może jednak Nicolas w głębi duszy marzył o harmonii pomiędzy wszystkimi rzeczami, o której ja wiedziałem zawsze, że jest niemożliwa. Nicolas zawsze marzył nie o dobroci, lecz o sprawiedliwości. Nigdy już jednak nie będziemy mogli dyskutować ze sobą o tych rzeczach, nigdy już nie wrócimy do tej gospody. Dobro i zło nadal istnieją i zawsze będą istnieć, ale „nasza rozmowa” skończona jest już na zawsze.
Kiedy opuściłem dach i milcząco oddaliłem się od Ile St. Louis, wiedziałem, co mam zrobić. Nie przyznawałem się do tego nawet przed sobą, ale wiedziałem.
Następnej nocy było już późno, kiedy zjawiłem się na bulwarze du Temple i posiliłem się gdzieś na Ile de la Cite. Gdy wszedłem do teatru Renauda, na scenie przedstawiono już pierwszy akt sztuki.
12
Ubrałem się, jakbym szedł na dwór królewski — w srebrny brokat i długi atłasowy płaszcz narzucony na ramiona. Przypiąłem też nowy miecz o głęboko rzeźbionej rękojeści i zwykłe na takie okazje ciężkie ozdobne sprzączki. Do teatru przyjechałem wynajętym powozem.
Gdy tylko zapłaciłem stangretowi, wszedłem w boczną uliczkę i otworzyłem tylne drzwi dla aktorów, dokładnie tak, jak kiedyś to robiłem. Natychmiast wyczułem dobrze znaną atmosferę, zapach grubo kładzionej szminki i tanich kostiumów z wonią potu, perfum i kurzu. Z miejsca, w którym się znajdowałem, za bezładnie rozrzuconymi dekoracjami scenicznymi i rekwizytami, widziałem fragment oświetlonej sceny. Z widowni dochodziły mnie wybuchy śmiechu. W pobliżu grupa akrobatów przygotowywała się do swojego występu podczas antraktu pomiędzy kolejnymi aktami sztuki; była to grupa błaznów w czerwonych trykotach, czapkach i rozdartych kołnierzach ozdobionych małymi złotymi dzwoneczkami.
Poczułem zawrót głowy i przez chwilę ogarnął mnie strach; miejsce było dla mnie zbyt niebezpieczne. A przecież cudownie było znów się tu znaleźć. Wzbierał we mnie smutek, a może raczej panika.
Luchina dostrzegła mnie i wydała z siebie krótki okrzyk. Nagle wszędzie otworzyły się drzwi i zakotłowało się w małych garderobach. Renaud rzucił się ku mnie i począł ściskać mi dłoń. Tam, gdzie do tej pory jeszcze chwilę temu nie było nic poza drewnem i draperią, teraz znajdował się tłumek podekscytowanych ludzi z twarzami wilgotnymi i pełnymi kolorów. Cofałem się przed przystawianymi bliżej kopcącymi kandelabrami, mówiąc: „moje oczy… zabierzcie to”.
— Zabierzcie świece, ranią jego oczy, czy nie widzicie?
Usłyszałem, jak Jeanette gwałtownie przynaglała do wygaszenia świec. Poczułem jej otwarte, wilgotne usta na mojej twarzy. Wszyscy otaczali mnie dookoła, nawet akrobaci, którzy nie znali mnie, a także starzy dekoratorzy i cieśle, którzy nauczyli mnie tak wiele. Luchina powiedziała: „Dajcie Nickiego!” a ja niemalże wykrzyknąłem: „Nie!”
Małym teatrem wstrząsnęły huczne brawa. Sztuka skończyła się i kurtyna opadła na scenę z obu stron. Natychmiast starzy znajomi otoczyli mnie dookoła, a Renaud wołał, aby przeniesiono szampana.
Trzymałem dłonie tuż nad oczyma, jakbym — jak bazyliszek — mógł ich wszystkich pozabijać samym spojrzeniem. Czułem jednak łzy w oczach i wiedziałem, że muszę je szybko Wytrzeć, zanim dostrzegą, że są krwawe. Wszyscy byli jednak tak blisko, że nie mogłem nawet sięgnąć po chusteczkę. Czując nagłe osłabienie, założyłem ręce na ramiona Jeanette i Luchiny i przycisnąłem twarz do twarzy tej ostatniej. Były jak ptaki 2 kośćmi pełnymi powietrza i sercami jak bijące, rozpostarte skrzydła, i przez sekundę wsłuchiwałem się swoim wampirzym zmysłem słuchu w szemrzący odgłos przepływającej krwi w ich żyłach, choć wydało mi się to nieprzyzwoite. Wtedy po prostu oddałem się ich pocałunkom i uściskom, ignorując dudnienie ich serc, obejmując je i wdychając zapach ich pudrowanej skóry, czując napór ich ust.
— Nie wiesz nawet, jakiego nam napędziłeś stracha! Martwimy się o ciebie. — Renaud promieniał. — I te historie o twojej fortunie!
Każdy, dosłownie każdy klaskał w dłonie.
— Oto Monsieur de Valois, właściciel tego wielkiego teatralnego przedsięwzięcia…
Powiedział jeszcze mnóstwo podobnie pompatycznych i żartobliwych rzeczy, przyciągając coraz to nowych aktorów i aktorki, aby ucałowali moją dłoń, jak przypuszczam, albo moje stopy. Trzymałem się blisko dziewczyn, jak gdyby puszczenie się ich mogło grozić mi rozsadzeniem na kawałki.
I wtedy usłyszałem Nickiego i wiedziałem, że jest tuż tuż, że patrzy na mnie i że zbyt jest uradowany faktem ujrzenia mnie, by mógł nadal czuć się przeze mnie zraniony. Nie otworzyłem tak od razu oczu, ale czułem już jego dłoń na mojej twarzy, potem obejmującą mnie mocno za szyję. Musieli się chyba rozstąpić przed nim, a gdy padliśmy sobie w ramiona, poczułem niewielkie drgawki panicznego strachu, oświetlenie jednak było dość ciemne, a przedtem posiliłem się krwią do granic możliwości, aby nabrać maksymalnie ludzkiego wyglądu i ogrzać ciało. Rozpaczliwie zastanawiałem się, do kogo mógłbym się modlić o to, by moje oszustwo nie wyszło na jaw. Potem jednak był już tylko Nicolas i przestało mnie to obchodzić.
Spojrzałem prosto w jego twarz.
Jakże opisać wygląd dla nas, wampirów, ludzkiej twarzy? Próbowałem zrobić to, gdy mówiłem o pięknie tkwiącym w Nicolasie poprzedniego dnia jako o mieszaninie ruchu i koloru. Nie możecie sobie jednak wyobrazić, co dla nas oznacza patrzenie na żywą skórę ludzką i żywe ciało. Ma się przed oczyma miliardy kolorów i maleńkie konfiguracje ruchu; tak, z tego składa się żywe ludzkie stworzenie, gdy skoncentrujemy na nim swoje zmysły widzenia. Ten blask jednak miesza się całkowicie z zapachem cielesnym, zmysłowym. Pięknem — oto czym jest dla nas każda istota ludzka, nawet stara i schorowana, ta poniewierana, której zwykle nawet nie zauważamy na ulicy. Wszystkie są takie same, jak kwiaty zatrzymane w chwili, gdy rozchylają się ich płatki, jak motyle wyfruwające z kokonu.
Tak, wszystko to właśnie widziałem, patrząc na Nickiego, wyczuwałem przepompowywaną w jego ciele krew i raptownie poczułem do niego miłość i tylko miłość. Zamazywała każde wspomnienie o okropnościach, które mnie wcześniej zdeformowały.
Każde diabelskie uniesienie, każda nowa siła z satysfakcją i zadowoleniem, jakie przynosi, zdawała się nierealna. Być może to, co odczuwałem, było również głęboką radością z tego powodu, że mogę nadal kochać, jeśli kiedykolwiek wątpiłem w to, i że moje tragiczne zwycięstwo zostało w ten sposób potwierdzone. Poczułem się odurzony starym jak świat pocieszeniem śmiertelnych — mogłem zamknąć oczy i wymknąć się świadomości, zabierając go razem ze sobą.
Coś jeszcze innego poruszyło się we mnie. Zbierałem siły tak szybko, że myślami goniłem jak wariat, aby nadążyć za tym, nawet jeśli stało się to tak przytłaczające, że groziło wymknięciem się spod kontroli. Wiedziałem, że jest to potworne, olbrzymie i naturalne dla mnie, tak jak teraz słońce było nienaturalne. Pragnąłem go. Pragnąłem Nickiego. Tak jak którąkolwiek z moich ofiar na Ile de la Cite. Chciałem, by jego krew wpływała do mnie, chciałem ją smakować, choćby jej zapach i ciepło.
Mała sala w teatrze trzęsła się od okrzyków i śmiechu. Renaud poganiał akrobatów, by wyszli na scenę ze swoim programem, bo akt skończył się już dawno. Tymczasem Luchina otwierała właśnie szampana. Wokoło panował nieopisany ścisk.
Silne ciepło jego ciała sprawiło, że moje ciało zesztywniało i odsunęło się od niego, choć trudno było dostrzec ten ruch. Myśl o tym, że ten, którego kochałem tak mocno jak własną matkę i braci, ten, który potrafił wywołać we mnie czułość, jedyną chyba, jaką kiedykolwiek odczuwałem, był dla mnie twierdzą nie do zdobycia, trzymając się mocno w swojej nieświadomości przeciw mojemu pragnieniu krwi. Sytuacja, gdy tyle już setek moich ofiar było wobec niej bezbronnych, doprowadziła mnie do szaleństwa.
Więc po to zostałem stworzony. Taka była ścieżka, po której miałem wędrować. Kim teraz byli dla mnie inni złodzieje i mordercy, których uśmiercałem gdzieś w otchłaniach Paryża? Tego przecież teraz chciałem i wielka, przerażająca możliwość śmierci Nickiego eksplodowała w mojej świadomości. Ciemność przed moimi przymkniętymi powiekami przybrała krwisty kolor. W tej ostatniej chwili umysł Nickiego opróżniał się całkowicie, oddając całą swoją złożoność za przeżycie.
Nie mogłem wykonać pojedynczego ruchu. Czułem tę krew, jak gdyby przechodziła przeze mnie, i pozwoliłem, by moje usta dotknęły jego szyi. Każda cząsteczka we mnie mówiła mi: „Weź go, wyrwij się z nim daleko od tego miejsca, spróbuj jego krwi, pij, aż…” Aż co!? Aż będzie martwy.
Wyrwałem się z uścisku i odepchnąłem go. Tłum wokół nas zagłuszał nas i brzęczał. Renaud krzyczał na akrobatów, którzy stali obok, przyglądając się wydarzeniom, zamiast występować na scenie. Widownia za kurtyną domagała się należnego jej występu podczas intermezzo. Słychać było dochodzące stamtąd rytmiczne klaskanie zniecierpliwionych rąk. Orkiestra od niechcenia grała skoczną melodię, która miała stanowić akompaniament dla występów akrobatów. Byłem potrącany i popychany przez stojących bliżej. Poczułem się jak w jatce; wokoło unosił się zapach tych, którzy byli gotowi na zarżnięcie. Zapach tych ludzi wywoływał u mnie zawrót głowy i mdłości.
Wydawało się, że Nicolas stracił równowagę i gdy nasze oczy spotkały się, poczułem emanujący z niego wyrzut. Poczułem mękę i, co gorsza, niemal rozpacz.
Przepychałem się. Minąłem akrobatów w obwieszonych dzwoneczkami pasach i nie wiedzieć czemu, ruszyłem za kulisy, zamiast od razu do bocznych drzwi prowadzących na scenę. Chciałem ją zobaczyć. Chciałem zobaczyć widownię. Chciałem zanurzyć się głębiej w coś, czego nie mogłem bliżej sprecyzować czy nazwać.
Wtedy jednak byłem jak oszalały. W takiej chwili mówić to, co się chce powiedzieć i co się myśli, po prostu nie ma żadnego sensu. Dyszałem ciężko, a pragnienie krwi zżerało mnie od środka. Gdy oparłem się o drewnianą belkę z boku kurtyny, Nicki, zraniony i mylnie wszystko interpretujący, podszedł do mnie ponownie. Nie mogłem już dłużej powstrzymać tego pragnienia. Pozwoliłem, by rozdzierało mnie od wewnątrz. Po prostu przywarłem do belki i ujrzałem nagle przed oczyma wszystkie moje dotychczasowe ofiary, szumowiny Paryża wyskrobane z jego rynsztoków, i zrozumiałem szaleństwo takiego życia, jakie wybrałem, jego zakłamanie i to, czym rzeczywiście byłem. Co za wzniosły idiotyzm powodował, że ciągnąłem za sobą tę nędzną moralność, wybierając za ofiary jedynie i tak potępionych oraz wyrzutki — czyżby w potworności swojej i tak szukając zbawienia pomimo wszystko? Kimżeż byłem według siebie: sprawiedliwym partnerem dla sędziów i katów Paryża, którzy karzą biednych za przestępstwa, pozwalając jednocześnie, by bogaci popełniali je codziennie beztrosko i bezkarnie?
Mocne było to wino, z wyszczerbionych i potłuczonych naczyń. Oto stał przede mną ksiądz u stóp ołtarza ze złotym kielichem w dłoniach, a wino, które go wypełniało, było Krwią Baranka.
Nicki wyrzucał z siebie szybko, jak gdyby pozostali nas nie słyszeli:
— Lestat, co z tobą, powiedz mi! Gdzie byłeś? Co się z tobą działo? Lestat!
— Na scenę, szybko! — zagrzmiał Renaud do gapiących się akrobatów. Przebiegali koło nas w kierunku zadymionego płomienia świateł lampy. Po chwili wykonywali już kolejne fikołki i salta.
Orkiestra poczęła udawać ćwierkające ptaki. Błyski migających, szerokich, czerwonych rękawów kostiumu arlekina, dzwoniące dzwoneczki, urąganie niespokojnego tłumu:
— Pokażcie nam coś, pokażcie wreszcie coś!
Luchina pocałowała mnie, a ja gapiłem się na jej białą szyję i mlecznobiałe dłonie. Widziałem maleńkie żyłki w jej twarzy. Widziałem Jeanette zbliżającą się do mnie; patrzyłem na miękką poduszeczkę jej dolnej wargi. Szampan wlewał się do tuzina małych szklanic. Już zaczęto go pić. Dochodziły do mnie już pierwsze słowa przemowy dyrektora teatru o naszym partnerstwie, o poziomie aktualnie granej farsy, ale i o tym, że to dopiero początek i że wkrótce staniemy się najwspanialszym teatrem na bulwarze. Zobaczyłem samego siebie wystrojonego do roli Lelia i usłyszałem piosenkę, którą jako Lelio śpiewałem Flaminii na przyklękniętym kolanie.
Przede mną akrobaci z trudem i ciężko wykonywali koziołki w powietrzu, a widownia ryczała, gdy ich kierownik, w odpowiedzi na szydercze zaczepki, wykonał kilka wulgarnych ruchów, wypinając się na nią.
Zanim dobrze o tym pomyślałem, sam wyskoczyłem na scenę przed publikę. Stanąłem na samym środku sceny, czując ciepło świateł rampy; dym drażnił mi oczy. Patrzyłem na zatłoczoną galerię, na pudełka lóż, na rzędy i rzędy widzów, aż do tylnej ściany. Usłyszałem siebie, jak warknąłem w stronę akrobatów, by zeszli ze sceny.
Wydawało się, że śmiech widowni przycichł, ale szyderstwa i krzyki, którymi zostałem przywitany, wzbudziły nadal ogólną wesołość sali. Wokoło wszędzie widziałem szczerzące się zęby, twarze. Zacząłem podśpiewywać piosneczkę, którą śpiewałem jako Lelio, zaledwie jej krótką część, tę, którą zapamiętałem dobrze i zabrałem później ze sobą na ulice: — „Śliczna, śliczna, Flaminio” i tak dalej w tym stylu, słowa tworzące dźwięki bez znaczenia.
Obelgi ucięło jak nożem.
Dalej, przedstawiaj sztukę! Jesteś wystarczająco przystojny na tę rolę, zobaczymy cię teraz w działaniu! Z galerii ktoś rzucił na wpół ogryzione jabłko, które upadło z plaskiem tuż obok moich butów.
Odpiąłem guziki fioletowego długiego płaszcza, który miałem na ramionach, i pozwoliłem, by opadł na scenę. To samo zrobiłem ze srebrną szpadą. Melodia stała się zlepkiem niespójnych dźwięków, w mojej głowie jednak już tłukła się szalona poezja. Ujrzałem dzikość piękna i jego barbarzyństwo w taki sam sposób, w jaki widziałem je ostatniej nocy, gdy Nicki grał na skrzypcach, a świat moralny wydawał się rozpaczliwym snem racjonalności, który w tej gęstej i cuchnącej dżungli nie miał dla siebie najmniejszej szansy. To była wizja. Poza tym ujrzałem raczej niż zrozumiałem, że byłem jej naturalną częścią, jak kot o nieruchomym i pozbawionym emocji pyszczku wbijający swe pazury w grzbiet piszczącej myszy.
— Wystarczająco przystojny jest ten Żniwiarz Śmierci — wyrzuciłem z siebie — który może zdmuchnąć knoty wszystkim tym krótkim świecom, każdej trzepoczącej się duszyczce wciągającej powietrze na tej sali.
Słowa jednak były poza moim zasięgiem. Przepływały gdzieś w jakimś innym wymiarze, może tam, gdzie istniał Bóg, który rozumiał kolory wzoru na skórze kobry i osiem cudownych nut, które tworzyły muzykę wydostającą się z instrumentu Nickiego, ale nigdy, nigdy zasadę, poza brzydotą czy pięknem, „Nie zabijaj”.
Setki przetłuszczonych twarzy zerkały na mnie z mrocznej sali. Tandetne peruki, sztuczne klejnoty i brudne ozdoby przy kobiecych strojach, skóra jak woda opływająca zakrzywione kości. Na galerii banda poszarpanych żebraków gwizdała i podskakiwała.
Rozwarłem ramiona i zgiąłem kolana. Zacząłem obracać się, tak jak robią to akrobaci i tancerze, dookoła i dookoła na pięcie, bez wysiłku, lekko, coraz szybciej i szybciej, aż wyszarpnąłem się z zawirowania, przechodząc w młynki i salta, imitujące wszystko, co kiedykolwiek widziałem na jarmarkach.
Oklaski pojawiły się natychmiast. Byłem zwinny, tak jak kiedyś w wiosce, a scena była maleńka i ograniczająca ruchy; sufit zdawał się przyduszać mnie od góry, a dym z lamp umieszczonych przy rampie sceny tworzył jakby następną ścianę. Przypomniałem sobie znów piosenkę, którą śpiewałem Flaminii, i zacząłem ją głośno śpiewać obracając się i podskakując, i ponownie obracając się i podskakując, i ponownie obracając się, aż wreszcie, patrząc na sufit, zmusiłem swoje ciało do podskoku. W jednej chwili dosięgnąłem belek stropowych, a następnie opadłem z powrotem na deski sceny, bezgłośnie i z wdziękiem.
Usłyszałem głębokie oddechy na widowni. Mały tłumek za kulisami stał jak ogłuszony. Muzycy w kanale, którzy cały czas podczas moich występów bezgłośnie obserwowali mnie, teraz zaczęli wymieniać zdziwione spojrzenia. Widzieli przecież, że nie było żadnej liny ni drutu.
Ale ja znowu, ku zachwytom widowni, unosiłem się w powietrze; tym razem wykonywałem salta podczas skoków, aż pod wymalowane sklepienie.
Ponad natychmiastową owacją uniosły się jeszcze krzyki i wiwaty. Ci jednak, którzy stali za sceną, pozostali w bezruchu. Nicki, stojący na samym skraju sceny, był jak sparaliżowany. Jego wargi bezgłośnie układały się w słowa oznajmiające moje imię.
— To musi być jakieś kuglarstwo, iluzja — podobne stwierdzenia słyszało się ze wszystkich stron.
Ludzie domagali się wzajemnie od siebie potwierdzenia. Błysnęła mi przed oczyma twarz dyrektora teatru z szeroko rozdziawionymi ustami. Nie zważając na to wszystko, zacząłem tańczyć dalej. Tym razem jednak wdzięk tańca nie miał dla publiczności żadnego znaczenia; czułem to, ponieważ taniec stał się parodią. Mój każdy gest był szerszy, dłuższy, wolniejszy niż w wykonaniu normalnego tancerza.
Ktoś krzyknął od strony kulis i został natychmiast uciszony. Okrzyki wznosiły się także wśród muzyków i ludzi siedzących w pierwszych rzędach. Wyczuwało się rosnący niepokój, ludzie zaczęli szeptać jeden do drugiego, choć hołota na galerii nadal jeszcze klaskała.
Nagle rzuciłem się do przodu, w kierunku widowni, jak gdybym chciał ich upomnieć za ich niegrzeczność. Kilka osób było tak zaskoczonych, że powstało i chciało uciekać korytarzami między rzędami. Jeden z muzyków grających na rożkach porzucił instrument i zaczął gramolić się z kanału orkiestry.
Widziałem to poruszenie, nawet złość i strach na ich twarzach. Czymże było to złudzenie? Nagle przestało ich to bawić, nie potrafili zrozumieć zawartej w tym zręczności, coś w moim zachowaniu na scenie przerażało ich. Przez jedną straszliwą chwilę czułem ich bezradność.
Poczułem też ich przeznaczenie, los, który miał ich wszystkich spotkać.
Wielka horda pobrzękujących szkieletów uwięzionych w ciałach i obszarpanych ubraniach — tym oto byli. A jednak odwaga tryskała z nich, gdy krzyczeli do mnie w swojej niepohamowanej dumie.
Uniosłem ręce, powoli, aby uciszyć ich i nakazać uwagę. Bardzo głośno, pewnym głosem zaśpiewałem piosenkę Flaminii, mojej ślicznej Flaminii, nudny kuplecik wpadający w inny kuplet. Mój głos stawał się coraz głośniejszy, aż ludzie zaczęli nagle wstawać i krzyczeć. Ja jednak śpiewałem jeszcze głośniej i podporządkowałem sobie wszystkie inne dźwięki. Ujrzałem ich wszystkich, setki w nieznośnym wrzasku, przewracających ławki, wstających, ich dłonie przywarte do głów i zakrywające oczy, ich usta wygięte w grymasach. Istne piekło. Krzyki i przekleństwa potykających się i przepychających w kierunku drzwi ludzi. Ciągnięto zasłony z ich umocnień. Mężczyźni skakali z galerii, aby szybciej znaleźć się na ulicy.
Przestałem śpiewać nieznośną pieśń.
Przystanąłem, rozglądając się w dźwięczącej ciszy po sali. Przyglądałem się im, ich słabym, pocącym się ciałom, niezgrabnie rozpierzchającym się we wszystkich kierunkach. Przez otwarte szeroko drzwi wiał wiatr i poczułem na całym ciele dziwne zimno. Wydawało się mi też, że moje oczy zrobione są ze szkła.
Nie zerkając w tamtą stronę, podniosłem miecz i przypasałem go do boku. Zahaczyłem palcem o aksamitny kołnierzyk mojego długiego, zakurzonego płaszcza i uniosłem go. Moje ruchy wydawały się równie groteskowe, jak wszystko, co do tej pory tu uczyniłem. I nie miało już dla mnie znaczenia to, że Nicolas próbował uwolnić się z uchwytu przytrzymujących go w obawie o jego życie aktorów i wykrzykiwał moje imię.
W tym chaosie coś innego zwróciło moją uwagę. Wydało się to mieć znaczenie i było straszliwe ważne — w jednej ze starych lóż dostrzegłem postać mężczyzny, który ani nie rzucił się w panice do wyjścia, ani nie uciekał, ani nawet nie poruszał się. Wolno obróciłem się i spojrzałem na niego prowokująco, tak to wyglądało, aby został na swoim miejscu. Był starym człowiekiem, a jego szare, matowe oczy — gdy patrzyłem na niego — wwiercały się we mnie z uporczywą zniewagą. Usłyszałem z moich otwartych szeroko ust głośny ryk, zdający się wydobywać z głębi duszy. Stawał się coraz głośniejszy, aż ci nieliczni pozostali najbliżej, zasłaniając uszy, zatrzymali się nieruchomo. Nawet szamotający się Nicolas skrzywił się pod wpływem tego dźwięku, obiema rękoma obejmując głowę.
Mężczyzna jednak stał nadal w loży, jak poprzednio, promieniujący, oburzony, stary i uparty, ze zmarszczonymi brwiami pod siwą peruką.
Cofnąłem się do tyłu i przeskoczyłem przez teraz już pustą salę, lądując w loży dokładnie tuż przed nim. Szczęka mu opadła wbrew woli, a oczy stały się obrzydliwie szerokie. Wydawał się zdeformowany wiekiem; jego ramiona zaokrągliły się, ręce pokrzywiły, ale duch w jego oczach był żywy i bezkompromisowy. Jego usta zesztywniały, a dolna szczęka wysunęła się do przodu. Spod fraka wyciągnął pistolet i trzymając go w obu dłoniach, wycelował we mnie.
— Lestat! — krzyknął Nicki.
Pistolet jednak wypalił, a kula trafiła we mnie ze straszliwą siłą. Nie poruszyłem się, stałem równie pewnie jak ten starzec przed chwilą. Ból tymczasem przetaczał się przeze mnie, zostawiając na swej drodze straszliwe szarpanie we wszystkich żyłach. Krew trysnęła. Nigdy nie widziałem, by tak lała się krew. Koszula nasiąknęła krwią i czułem, jak jej strużki spływają po moich plecach. Szarpanie stawało się coraz silniejsze, a w piersiach i plecach zacząłem odczuwać ciepłe mrowienie.
Mężczyzna gapił się na mnie w zdumieniu. Pistolet wypadł mu z ręki. Odchylił głowę do tyłu, zaślepiony, a jego ciało wygięło się i pomarszczyło, jakby wypuścił z siebie całe powietrze.
Upadł na podłogę.
Nicki jak szalony wbiegł na schody i otwierał właśnie drzwi do loży. Wydał z siebie niski i histeryczny pomruk; myślał, że był świadkiem mojej śmierci.
A ja stałem bez ruchu, wsłuchując się w moje ciało, w tej straszliwej samotności, która była moim przeznaczeniem od czasu, kiedy Magnus uczynił mnie wampirem. Widziałem jednak także, że rany natychmiast zabliźniły się i już nie było po nich śladu. Krew zakrzepła na jedwabnej kamizelce i na plecach mojego rozdartego surduta. W miejscu przejścia kuli ciało dygotało, ale żyły nie były już uszkodzone, choć odczuwałem jeszcze szarpanie od wewnątrz.
Tymczasem Nicolas, przytomniejąc i patrząc na mnie, zdał sobie sprawę, że nie stała mi się żadna krzywda, choć jego rozum podpowiadał mu, że po prostu tak być nie może.
Odepchnąłem go i wbiegłem na schody. Zdążył jeszcze chwycić mnie, ale z łatwością wyrwałem mu się. Nie mogłem znieść jego widoku, jego zapachu.
— Odejdź ode mnie! — rozkazałem.
On jednak podszedł znowu, obejmując mnie za szyję. Jego twarz była nadęta i wydawał z siebie straszliwy dźwięk.
— Zostaw mnie Nicki! — warknąłem z przestrogą w głosie; gdybym odepchnął go zbyt gwałtownie, wyrwałbym mu ramiona ze stawów, złamał kark.
Złamać mu kark…
Tymczasem Nicki jęczał i jąkał się; przez jeden dręczący ułamek sekundy głos, jaki z siebie wydawał, był równie straszny jak jęk mojej umierającej kobyły tam, w górach, mojego wierzchowca, wciśniętego jak owad w śnieg.
Nie bardzo wiedziałem, co robię, gdy gwałtownie wyszarpywałem się z jego uścisku.
Tłum rozpierzchł się, krzycząc, kiedy ponownie przemierzałem salę, chcąc wyjść na bulwar.
Renaud wybiegł do przodu, pomimo zatrzymujących go rąk.
— Monsieur! — chwycił moją dłoń, aby ją ucałować i zatrzymał się, wpatrując się w krew na niej.
— To nic, mój drogi Renaud — odpowiedziałem, zaskoczony opanowaniem w moim głosie i jego łagodnością. Coś jednak rozproszyło mnie, gdy tylko zacząłem znowu mówić, coś, co powinien usłyszeć, przeszło mi przez myśl, lecz nie do końca sprecyzowane. Mówiłem jednak dalej.
— Nie zaprzątaj tym sobie za bardzo głowy, mój drogi Renaud — mówiłem. — To farba, nic poza złudzeniem. To wszystko było iluzją, złudzeniem. Nowy rodzaj sztuki scenicznej. Sztuka dramatyczna groteski, tak, groteski.
I wtedy znów poczułem to rozproszenie uwagi, coś, co wyczuwałem już wcześniej w otaczającym mnie zamieszaniu, w tłumie ludzi popychających się i potykających, przybliżających się coraz bardziej, lecz nie za blisko. Nicolas stał ogłuszony, gapił się na mnie.
— Niech pan nadal wystawia te sztuki — mówiłem prawie niezdolny do skoncentrowania się na własnych słowach — akrobatów, tragedie, bardziej cywilizowane sztuki sceniczne, co pan woli.
Wyciągnąłem plik banknotów z kieszeni i włożyłem w jego niepewną dłoń. Rozsypałem złote monety na posadzkę. Aktorzy rzucili się bojaźliwie, aby je pozbierać. Potoczyłem wzrokiem po tłumie w poszukiwaniu źródła mojego dziwnego rozproszenia. Co to było? Z pewnością nie Nicki, stojący w drzwiach opuszczonego teatru i przyglądający mi się ze złamaną duszą. Nie, to coś innego, coś zarówno znanego, jak zarazem nieznajomego, coś mającego wiele wspólnego, tak jak ja, z ciemnością.
— Niech pan wynajmie najlepszych aktorów — na wpół już bełkotałem — najlepszych muzyków, wielkich scenografów. Jeszcze więcej pieniędzy…
Mój głos znowu odzyskał poprzednią gromkość, stał się głosem wampira. Znów ujrzałem ich wykrzywione twarze, unoszące się do uszu ręce. Obawiali się jednak pokazać mi, że je zatykają.
— Nie mam żadnych ograniczeń. Żadnej granicy, rozumie pan!?
Wyszedłem, ciągnąc za sobą długi płaszcz. Miecz postukiwał niezgrabnie, nie był bowiem właściwie przypięty.
Gdy pospiesznie skręciłem w pierwszą boczną uliczkę i zacząłem biec, wiedziałem już, co rozpraszało mnie tak bardzo i co słyszałem w teatrze. To była bez wątpienia owa tajemnicza obecność i to gdzieś spomiędzy tłumu! Wiedziałem o tym z prostego powodu, ponieważ biegłem teraz bocznymi ulicami szybciej niż potrafią to śmiertelni. Obecność dotrzymywała mi jednak kroku, obecność, która nie była czymś pojedynczym.
Stanąłem jak wryty w momencie, gdy przekonałem się o tym. Byłem zaledwie o milę od bulwaru. Krzywo biegnąca aleja, wąska i ciemna, jak tyle innych, na których kiedykolwiek postawiłem stopę, była pusta. Usłyszałem ich, zanim, jak się zdawało, celowo i nagle uciszyli się. Czułem się zbyt niespokojny i nieszczęśliwy, aby bawić się z nimi! Zbyt byłem oszołomiony. Wykrzyknąłem tylko stare pytanie w ciemności:
— Kim jesteś, odezwij się!
Szyby w pobliskich oknach odpowiadały mi brzęczeniem. Śmiertelni poruszyli się za nimi w swoich maleńkich izdebkach. W okolicy nie było żadnego cmentarza.
— Odpowiedzcie mi, bando tchórzy. Mówcie, jeśli macie głos, albo raz na zawsze odczepcie się ode mnie!
I wtedy już wiedziałem, choć doprawdy nie wiem, w jaki sposób, że słyszą mnie i że mogą mi odpowiedzieć, jeśli tylko zechcą. Wiedziałem także, że to, co zawsze słyszałem, było nieodpartym dowodem ich bezpośredniej i intensywnej bliskości. Jednak ich myśli nie potrafiłem odczytać, mimo że czułem je. Krótko mówiąc — wiedziałem teraz, że posiadały intelekt i że znały słowa.
Wypuściłem z siebie powietrze…
Zaskoczyła mnie ich cisza, ale byłem sto razy bardziej zaskoczony tym, co się przed chwilą zdarzyło. I tak, jak to robiłem już tyle razy poprzednio, odwróciłem się do nich plecami.
Byłem śledzony. Postępowano za mną krok w krok, bez względu na to, jak szybko się poruszałem.
Ich dziwny, bezdźwięczny blask towarzyszył mi aż do placu de Gréve. Wszedłem do katedry Notre Dame.
Pozostałą część wieczoru spędziłem w katedrze, ukryty w zaciemnionym miejscu przy prawej ścianie budynku. Mój organizm potrzebował krwi, którą uprzednio straciłem, i za każdym razem, kiedy zbliżał się do mnie jakiś śmiertelnik, odczuwałem silne rwanie i mrożenie w miejscu, gdzie jeszcze parę godzin temu znajdowała się rana postrzałowa.
Czekałem.
Gdy jednak zbliżyła się młoda żebraczka z małym dzieckiem, wiedziałem, że chwila nadeszła. Dostrzegła zakrzepłą krew i zapamiętale zaczęła namawiać mnie, abym poszedł z nią do pobliskiego szpitala, Hôtel Dieu. Jej twarz była wychudzona od głodu, ale sama próbowała unieść mnie, podkładając mi pod pachy swe małe dłonie.
Patrzyłem w jej oczy, aż zobaczyłem, że stały się zupełnie szkliste. Czułem ciepło jej piersi nabrzmiałych pod łachmanami. Jej miękkie, soczyste ciało oparło się o mnie, oddawało mi się, gdy przytuliłem ją do zachlapanego krwią brokatu i koronki. Pocałowałem ją, smakując jej ciepło, gdy odsłoniłem z postrzępionych, brudnych łachmanów jej szyję. Pochyliłem się nad nią tak zręcznie i wprawnie, że drzemiące obok mnie dziecko nawet tego nie zauważyło. Kiedy wyssałem krew matki, ostrożnie rozsupłałem drżącymi palcami poszarpaną koszulę dziecka. Ono do mnie także należało, ta maleńka szyjka.
Nie mogłem znaleźć słów dla oddania mojego uniesienia i zachwytu. Już przedtem odczuwałem ekstazę, jaką może dać gwałt, ale te ofiary zostały wzięte jakby w pełnej afektacji, w miłości. Ich krew wydawała się cieplejsza od ich niewinności, bogatsza.
Spojrzałem na ciało matki i dziecka, jak oboje pogrążeni byli w głębokim śnie śmierci. Katedra tej nocy dała mi oczekiwane schronienie.
Teraz wiedziałem, że moja wizja o ogrodzie pełnym dzikiego piękna była wizją prawdziwą. Ten świat miał swoje przesłanie i znaczenie — swoje prawa i swoją nieuchronność. One jednak dotyczyły tylko i wyłącznie estetycznej strony świata. W tym Dzikim Ogrodzie niewinni przeznaczeni byli dla wampirów. Można powiedzieć jeszcze tysiąc innych rzeczy o świecie, ale jedynie zasady estetyczne mogą zostać zweryfikowane. Rzeczy pozostają takie same.
Byłem teraz gotów wracać do domu. Wychodząc z katedry we wczesny poranek, wiedziałem już, że ostatnia bariera pomiędzy moim apetytem a światem została przekroczona i załamana.
Nikt już teraz nie będzie bezpieczny i poza zasięgiem moich rąk, bez względu na to, jak jest niewinny i bez grzechu, włączywszy w to moich drogich przyjaciół i teatr Renauda, i mojego ukochanego Nickiego.
13
Chciałem, aby wyjechali z Paryża. Chciałem, aby zdjęto plakaty, a drzwi zamknięto. Chciałem, by to małe teatrzydło, gdzie doznałem największej radości mojego śmiertelnego życia, pogrążyło się w ciszy i ciemności. Nawet tuzin niewinnych ofiar jednej nocy nie mógł sprawić, bym przestał myśleć o nich, bym mógł zapomnieć o bólu. Każda ulica w Paryżu prowadziła pod ich drzwi.
Opanował mnie nieprzyjemny wstyd, gdy pomyślałem, jakiego napędziłem im stracha. Jak mogłem im to zrobić? Dlaczego musiałem udowodnić sobie z taką gwałtownością, że nigdy już nie będę należał do tego świata?
Nie. Kupiłem teatr. Zamieniłem go na najlepszy na bulwarze. Teraz chciałem go zamknąć.
Nie chodziło jednak o to, że mogli coś podejrzewać. Uwierzyli w najprostsze, głupawe wyjaśnienia, jakie im zaoferował Roget, że właśnie wróciłem z tropikalnego żaru zamorskich kolonii, że stare, dobre wino paryskie uderzyło mi do głowy. Znów masa pieniędzy, aby naprawić wszystkie szkody. Bóg tylko wie, co oni rzeczywiście myśleli. Faktem było jednak, że powrócili do regularnych przedstawień już następnego wieczoru, a zagoniony tłum, przemierzający bulwar du Temple, bez wątpienia znalazł jakieś sensowne wytłumaczenie dla owego katastrofalnego wieczoru. Pod drzewem kasztanowca znowu ustawiła się kolejka.
Tylko Nicolas nie poddał się tak łatwo. Zaczął pić na umór, odmawiał powrotu do teatru i podjęcia studiów muzycznych. Gdy Roget pojawił się u niego, znieważył go i obraził. Stał się gościem najpodlejszych kawiarń i tawern. Samotnie przemierzał nocą niebezpieczne uliczki miasta.
Cóż, to upodobanie mamy wspólne — pomyślałem.
Wszystko to opowiedział mi Roget, gdy przemierzałem w tę i z powrotem jego kancelarię, trzymając się z dala od świecznika na jego biurku i pod maską beznamiętności ukrywając prawdziwe myśli.
— Pieniądze nie mają większego znaczenia dla tego młodzieńca — mówił dalej Roget. — Był zamożny całe swoje życie. Zwrócił mi na to uwagę. Mówił też rzeczy, które niepokoją mnie, Monsieur. Więcej, nie podobają mi się.
W swojej flanelowej czapce i szlafroku, z gołymi nogami i stopami — Roget wyglądał jak postać z wierszyków dziecinnych. Obudziłem go właśnie w środku nocy i nie dałem mu nawet czasu na przebranie się, nawet na założenie pantofli czy przyczesanie włosów.
— Co on mówi? — zażądałem odpowiedzi.
— Mówi coś o czarach, Monsieur. Mówi, że posiada pan siły nadprzyrodzone. Mówi o La Voisin i o Chambre Ardente, starej sprawie jeszcze z czasów Króla Słońce, wiedźmy, która rzuciła urok na najwyższe osobistości z dworu.
— Kto uwierzy dzisiaj w takie bzdury? — udałem całkowite zdziwienie. Prawda jednak była taka, że włosy stawały mi dęba na głowie.
— Monsieur, mówił także rzeczy gorzkie — mówił dalej Roget — że ludzie pańskiego pokroju, jak on to ujął, zawsze mieli dostęp do wielkich sekretów. Ciągle powtarza o jakimś miejscu w pańskich stronach rodzinnych zwanym miejscem czarownic.
— Mojego pokroju?
— Miał to na myśli, że jest pan arystokratą, Monsieur — odpowiedział Roget. Był nieco zmieszany. — Kiedy człowiek wpada w złość, tak jak to czyni Monsieur de Lenfent, takie rzeczy zaczynają być istotne. On jednak nie rozpowiada swoich Podejrzeń. Powiedział to tylko mnie. Twierdzi, że pan zrozumie, dlaczego on panem gardzi. Pan nie podzielił się z nim swoimi odkryciami. Ciągle powtarza o La Voisin, o rzeczach pomiędzy niebem a ziemią, dla których nie ma racjonalnego wytłumaczenia. Twierdzi, że teraz już wie, dlaczego płakał pan na miejscu czarownic.
Przez chwilę nie mogłem patrzeć w twarz Rogeta. Była w tym wszystkim taka rozkoszna perwersja! A przecież ujął sedno sprawy. Jednocześnie tak cudownie i jak doskonale wręcz mijając się z nią. Na swój sposób, Nicki miał rację.
— Monsieur, jest pan najuprzejmiejszym człowiekiem — zaczął Roget.
— Niech pan mi oszczędzi, proszę…
— Ale Monsieur de Lenfent opowiada najfantastyczniejsze rzeczy, rzeczy, których nie powinien mówić nawet w dzisiejszych czasach. Mówi, że widział jak kula przeszyła pańskie ciało na wylot, kula, która powinna pana zabić.
— Strzał był chybiony, kula przeleciała obok — odrzekłem. — Roget, skończmy już z tym. Niech pan ich szybko wyekspediuje z Paryża, wszystkich.
— Wysłać ich z Paryża? Ale dokąd? Zainwestował pan tyle pieniędzy w to przedsięwzięcie…
— No to co? Kogo to obchodzi? — odrzekłem. — Niech pan ich wyśle do Londynu, na Drury Lane [Ulica na West Endzie w Londynie słynąca dawniej z licznych teatrów]. Niech pan zaproponuje Renaudowi tyle pieniędzy, by mógł otworzyć w Londynie własny teatr. Stamtąd mogą pojechać do Ameryki — na San Domingo, do Nowego Orleanu, Nowego Jorku. Niech się pan tym zajmie, monsieur. Nie dbam o to, jakie będą koszty. Niech pan zamknie teatr i pozbędzie się ich!
A wtedy ból minie, prawda? Przestanę ich widzieć zbierających się wokół mnie za kulisami, przestanę myśleć o Lelio, chłopcu z prowincji, który opróżniał dla nich wiadra z pomyjami i uwielbiał to.
Roget sprawiał wrażenie głęboko wystraszonego. Jak to jest — pracować dla dobrze ubranego wariata, który płaci potrójną stawkę za usługi po to, byś nie zastanawiał się zbytnio nad przyczyną jego poleceń? Nigdy się tego nie dowiem. Już nigdy nie będę wiedział, jak to jest być człowiekiem pod każdą postacią, fizyczną i psychiczną.
— Co do Nicolasa — dodałem — musi pan go przekonać do wyjazdu do Włoch i powiem panu, jak należy to zrobić.
— Monsieur, namówić go do zmiany ubrania, jakie ma na sobie, to już nie lada osiągnięcie.
— To będzie prostsze. Wie pan, jak bardzo jest chora moja matka. Otóż, niech pan sprawi, by zabrał ją do Włoch. To doskonały plan. Równie dobrze może też podjąć naukę w konserwatorium w Neapolu, a właśnie tam matka powinna się udać.
— On pisuje do niej… bardzo ją lubi.
— Dokładnie tak. Niech pan go przekona, że jej samej, bez niego, nigdy nie uda się zdrowej dotrzeć do Neapolu. Niech pan wszystko załatwi, monsieur; musi pan to przeprowadzić. On musi wyjechać z Paryża. Daję panu czas do końca tygodnia, po czym, kiedy zjawię się ponownie, chcę usłyszeć, że nie ma go już w mieście.
Wiele żądałem od Rogeta, to prawda. Nie mogłem jednak wymyślić nic lepszego. Oczywiście nikt nie uwierzyłby Nickiemu w jego bajanie o czarach, o to nie musiałem się martwić. Wiedziałem jednak, że jeśli Nicolas nie wyjedzie z Paryża, powoli sam siebie doprowadzi do szaleństwa.
Tej nocy walczyłem cały czas ze sobą, aby nie pójść odszukać go, aby nie zaryzykować ostatniego spotkania.
Po prostu czekałem, wiedząc doskonale, że tracę go na zawsze i że on nigdy nie pozna przyczyny, dla której wszystko to musiało się stać. Ja, który kiedyś występowałem przeciwko bezsensowi naszego istnienia, teraz odsyłałem go na bok bez wyjaśnienia. To była niesprawiedliwość, która mogła dręczyć go do końca jego dni. Lepsze to jednak niż poznanie prawdy, Nicki. Wiesz, może teraz trochę lepiej rozumiem wszystkie złudzenia. Jeśli tylko możesz wywieźć moją matkę do Włoch, jeśli jest jeszcze pora, aby ją wywieźć…
Tymczasem sam mogłem się przekonać, że Dom Tespisa został zamknięty. W pobliskiej kawiarni podsłuchałem rozmowę, z której wynikało, że aktorzy wyjechali do Anglii. Jak do tej pory, mój plan realizował się doskonale.
Zbliżał się już poranek, gdy wreszcie skierowałem kroki ku drzwiom domu Rogeta i pociągnąłem za dzwonek.
Otworzył szybciej niż myślałem, wyglądając na zamroczonego alkoholem i podnieconego.
— Zaczyna mi się podobać ten pański strój, monsieur — powiedziałem znużonym głosem. — Nie sądzę, bym tak ufał panu choć w połowie, gdy ma pan na sobie koszulę, spodnie i surdut…
— Monsieur — przerwał mi. — Wydarzyło się coś zupełnie nieoczekiwanego…
— Niech pan mi najpierw odpowie: Renaud i pozostali dotarli szczęśliwie do Anglii?
— Tak, Monsieur. Są już w Londynie, ale…
— A Nicki? Czy wyjechał do mojej matki w Owernii? Niech pan mi powie, że się nie mylę, że to już załatwione.
— Ależ Monsieur! — uniósł głos, a potem przerwał.
Nagle zupełnie nieoczekiwanie ujrzałem w jego myślach obraz matki. Gdybym pomyślał, wiedziałbym, co to oznacza. O ile było mi wiadomo, ten człowiek nigdy dotąd nie widział mojej matki. Jakżeż więc mógł pojawić się w jego myślach jej obraz? Wtedy jednak nie posługiwałem się rozsądkiem. W rzeczy samej byłem go zupełnie pozbawiony.
— Ona nie…
— Nie chce mi pan chyba powiedzieć, że już za późno! — wykrzyknąłem.
— Monsieur, niech mi pan pozwoli założyć tylko surdut… — powiedział tajemniczo i sięgnął po dzwonek.
I oto znowu ujrzałem jej obraz, twarz wymizerowaną i bladą, zbyt żywą dla mnie w tej chwili, bym mógł to znieść. Chwyciłem Rogeta za ramiona.
— Pan ją widział, Roget! Ona jest tutaj.
— Tak, Monsieur. Ona jest w Paryżu. Zabiorę pana do niej teraz. Młody de Lenfent powiedział mi, że przyjeżdża. Nie mogłem się jednak w żaden sposób skontaktować. Monsieur! Ja nigdy nie wiem, gdzie mogę pana znaleźć. Ona przyjechała już wczoraj.
Byłem zbyt ogłuszony, aby odpowiedzieć. Przysiadłem na fotelu i wszystkie zapamiętane jej obrazy pojawiły mi się nagle przed oczyma w takiej jasności, że zagłuszały całkowicie wszystko, co emanowało od niego. Żyła więc i była w Paryżu. A Nicki też nadal tu jeszcze był i w dodatku przebywał teraz z nią.
Roget podszedł do mnie, pochylił się, jakby chciał mnie dotknąć.
— Monsieur, niech pan już tam pójdzie. Ja tymczasem ubiorę się. Ona jest na Ile St. Louis, trzy domy na prawo od domu pana Nicolasa. Musi pan tam iść natychmiast.
Spojrzałem na niego bezmyślnie. W tej chwili nawet go dobrze nie widziałem. Widziałem tylko ją. Pozostała być może mniej niż godzina do wschodu słońca, a ja potrzebowałem jeszcze przynajmniej trzech kwadransów, aby dotrzeć do mojej wieży.
— Jutro… jutro w nocy — chyba się jąkałem. Te słowa przypomniały mi Makbeta Szekspira… — Jutro i jutro, i jutro…
— Monsieur, pan nie rozumie! Nie będzie żadnego wyjazdu do Włoch. Ona zdobyła się na swą ostatnią podróż do Paryża, aby się jeszcze z panem zobaczyć.
Gdy nie odpowiedziałem, chwycił mnie i próbował mną potrząsnąć. Nigdy go takim nie widziałem. Byłem teraz dla niego chłopcem, a on był mężczyzną, który musiał doprowadzić do mojego opamiętania.
— Załatwiłem dla niej to mieszkanie — mówił — doktorów i pielęgniarki, wszystko, czego mógłby pan sobie zażyczyć. Oni jednak nie utrzymają jej przy życiu. Tylko pan może to jeszcze uczynić, Monsieur. Ona musi pana zobaczyć, zanim na zawsze zamknie oczy. Niech pan zapomni, że jest późno i pójdzie do niej. Siła woli, nawet tak silna jak jej, nie jest w stanie dokonywać cudów.
Nie potrafiłem nic powiedzieć. Nie mogłem sformułować jakiejkolwiek spójnej myśli.
Wstałem i podszedłem do drzwi, ciągnąc go za sobą.
— Niech pan teraz idzie do niej — powiedziałem — i powie jej, że będę tam jutro w nocy.
Potrząsnął głową. Był wściekły i oburzony. Próbował odwrócić się do mnie tyłem. Nie pozwoliłem mu na to.
— Niech pan idzie tam natychmiast, Roget — warknąłem. — Przesiedzi z nią cały dzień, rozumie pan, i pilnuje, by czekała, by czekała na moje przyjście. Niech pan jej towarzyszy nawet podczas snu. Niech pan ją budzi, jeśli nadejdzie jej godzina. Niech pan nie pozwoli jej umrzeć, zanim nie przyjdę!
Część III: WIATYK DLA MARKIZY
1
Pośród wampirów jestem tym, który wcześnie wstaje. Budzę się i wstaję, kiedy tylko słońce ginie za horyzontem, a na niebie jeszcze widać czerwoną poświatę. Wiele wampirów nie wstaje, dopóki nie zapadnie całkowita ciemność. W moim wczesnym wstawaniu mam zatem olbrzymią przewagę nad nimi, podobnie jak i w tym, że muszą oni powrócić do swoich grobów przynajmniej godzinę wcześniej niż ja. Nie wspomniałem o tym wcześniej, bowiem do tej pory nie zdawałem sobie z tego sprawy i nie miało to żadnego znaczenia.
Następnej nocy byłem już w drodze do Paryża, kiedy niebo płonęło jeszcze czerwienią zachodzącego słońca.
Włożyłem najbardziej eleganckie ubranie, jakie posiadałem, zanim jeszcze wślizgnąłem się poprzedniej nocy do sarkofagu, i gnałem w kierunku Paryża za ginącym na zachodzie słońcem. Było tak jasno i przerażająco, że miasto zdało się płonąć. Wreszcie, ze stukotem kopyt końskich, wjechałem na most za Notre Dame na Ile St. Louis.
Nie myślałem o tym, co zrobię — czy opowiem o wszystkim, czy też w jakiś sposób ukryję przed nią swoją tożsamość. Wiedziałem tylko, że muszę ją zobaczyć, uścisnąć ją, być z nią razem, jeśli jest jeszcze dla niej trochę czasu na tej ziemi. Nie potrafiłem wyobrazić sobie jej śmierci. Był w niej tragizm agonii i, tak naprawdę, należała już do płonącego nieba. Być może zostało we mnie jeszcze trochę ludzkiego charakteru, gdyż wierzyłem, że jeśli będę mógł spełnić jej ostatnie życzenie, wtedy okropność tę uda się jakoś opanować.
Zapadł powoli zmrok, kiedy znalazłem dom na nadbrzeżu.
Był dość stylowy, w typie pałacu, wystawny. Roget się spisał. Jakiś człowiek czekał już na mnie przy bramie i zaprowadził do góry. W saloniku mieszkania były dwie służące i pielęgniarka.
— Pan de Lenfent jest teraz u niej, Monsieur — powiedziała ta ostatnia. — Uparła się, że ubierze się na pańską wizytę. Chciała usiąść przy oknie i spoglądać na wieże katedry, Monsieur. Widziała, jak pan jechał konno przez most.
— Wygaście świece w jej pokoju. Zostawcie tylko jedną — powiedziałem. I niech pani powie panu de Lenfent i mojemu adwokatowi, aby wyszli z pokoju.
Roget wyszedł natychmiast. Po chwili pojawił się Nicolas.
On również ubrał się specjalnie dla niej. Cały w błyszczącym czerwonym aksamicie, w swojej starej ozdobnej koszuli i białych rękawiczkach. Pijaństwo ostatnich tygodni wychudziło go, wyglądał prawie na zmizerowanego. A jednak właśnie to sprawiało, że jego uroda stała się jeszcze bardziej żywa. Kiedy nasze oczy spotkały się, pojawiły się w nich złość i uraza, raniące moje serce.
— Markiza czuje się dzisiaj trochę lepiej, Monsieur — oznajmił Roget. — Krwotok jest jednak silny. Lekarze mówią, że nie…
Zamilkł i zerknął z powrotem w stronę sypialni. Zrozumiałem natychmiast. Nie przeżyje tej nocy.
— Niech pan ją położy z powrotem do łóżka, Monsieur. Jak najszybciej.
— W jakim celu mam kazać jej się kłaść? — odrzekłem. Mój głos był głuchy, był prawie szeptem. — Może ona chce umrzeć przy tym przeklętym oknie. A dlaczegóż by, u diabła, nie?
— Monsieur! — wyszeptał Roget błagalnie.
Chciałem powiedzieć mu, by zostawił nas samych i wyszedł razem z Nicolasem.
Coś jednak zaczęło się dziać ze mną. Wszedłem do hallu i spojrzałem w kierunku sypialni. Ona była tam. Poczułem dramatyczną zmianę w sobie. Nie mogłem się poruszać, nawet mówić. Była tam i rzeczywiście umierała.
Wszystkie przyciszone odgłosy, jakie dochodziły do mnie z mieszkania, zamieniły się w szum. Przez podwójne drzwi ujrzałem śliczną sypialnię, pomalowane na biało łóżko, okna udrapowane złotem i niebo w wysokich oknach, na którym rozciągały się lekko złociste chmury. Wszystko to jednak było jakby rozmyte, niewyraźne i nieco straszne. Ten luksus, którym chciałem ją otoczyć, i ona w nim ledwo trzymająca się na nogach. Ciekaw byłem, czy to ją doprowadzało do szaleństwa, czy raczej rozśmieszało.
Pojawił się doktor. Podeszła pielęgniarka, aby mi powiedzieć, że w sypialni pozostała już tylko jedna zapalona świeca, tak jak zarządziłem. Zapach lekarstw mieszał się z zapachem różanego perfumu. Uświadomiłem sobie, że słyszę jej myśli. Kiedy czekałem, czułem tępe pulsowanie jej myśli. Tak ją bolały kości w wycieńczonym i wychudzonym ciele, że siedzenie przy oknie, nawet w miękkim, aksamitnym fotelu, sprawiało jej trudny do zniesienia ból.
O czym jednak myślała przy swojej rozpaczliwej antycypacji nieuniknionego? Lestat, Lestat i jeszcze raz Lestat. Słyszałem to. Ale i jeszcze głębiej.
„Niech ból stanie się gorszy, ponieważ tylko wtedy, gdy ból staje się nie do zniesienia, będę chciała naprawdę umrzeć. Gdyby ból stał się tak silny, że tylko już śmierć ukoiłaby go, nie bałabym się tego tak bardzo. Chcę, żeby stał się straszny, żebym przestała się bać.”
— Monsieur — doktor dotknął mojego ramienia. — Ona chce księdza.
— Nie… nie będzie chciała.
Odwróciła głowę w kierunku drzwi. Gdybym teraz nie wszedł do środka, ona wstałaby, bez względu na to, ile przyniosłoby to jej bólu, i podeszłaby do mnie.
Wydawało mi się, że nie będę w stanie się poruszać. Przepchnąłem się jednak koło doktora i pielęgniarki, i wszedłem do pokoju, zamykając za sobą drzwi.
Zapach krwi.
Siedziała z jedną dłonią złożoną na podołku, drugą na oparciu fotela. W bladym, fioletowym świetle okna, ubrana pięknie w ciemnoniebieską taftę. Gęste żółte włosy zaczesane miała za uszy, a loki zwisały jej, zza różowych wstążek, na ramiona. Na policzkach widać było leciutki ślad różu. Przez jedną krótką chwilkę wyglądała tak, jaką pamiętałem z dzieciństwa. Piękna symetria jej twarzy pozostała nie zmieniona ni czasem, ni chorobą. Podobnie włosy. Opanowało mnie łamiące serce uczucie szczęścia, gorąca złuda, że oto znowu jestem śmiertelny, bez grzechu i znowu z nią, że wszystko jest w porządku, naprawdę w porządku. Nie istniały już śmierć i przerażenie, po prostu ona i ja w jej sypialni. Ona obejmująca mnie. Zatrzymałem się.
Podszedłem bardzo blisko. Płakała, gdy podniosłem na nią wzrok. Pasek paryskiej sukni uciskał ją zbyt silnie, a jej skóra była tak cienka i pozbawiona koloru na szyi i dłoniach, że nie mogłem patrzeć. Jej oczy spoglądały na mnie z ciała, które było niemal posiniaczone. Czułem towarzyszący jej zapach śmierci. Czułem zapach rozkładu.
Promieniowała jednak i była moja. Była taka, jaką zawsze ją pamiętałem i powiedziałem jej o tym, tak cicho całą moją mocą i potęgą, o tym, że dla mnie jest tak śliczna, jak w najwcześniejszych wspomnieniach, kiedy nosiła jeszcze swoje stare ozdobne stroje, gdy ubierała się, pieczołowicie, kiedy powozem jechaliśmy do kościoła.
W tym dziwnym momencie dałem jej o tym wszystkim znać, o tym, jak bardzo pielęgnowałem pamięć o niej. Uświadomiłem sobie, że ona słyszy mnie i odpowiada mi, że kocha mnie i że zawsze mnie kochała. To była odpowiedź na pytanie, którego nawet nie zadałem. Znała jednak ważność tego pytania. Jej oczy były przejrzyste, nie pogrążone w transie. Jeśli zdawała sobie sprawę z niezwykłości tej sytuacji, z tego, że potrafiliśmy ze sobą rozmawiać bez słów, nie dała tego po sobie poznać. Z całą pewnością nie pojmowała tego w pełni. Musiała tylko odczuwać przypływ miłości.
— Podejdź, niech cię obejrzę — odezwała się. — Jak teraz wyglądasz?
Świeca stała przy niej na parapecie. Całkiem rozmyślnie zgasiłem ją. Zobaczyłem, że uniosła w zdziwieniu brwi, a jej błękitne oczy rozszerzyły się nieco. Spojrzała na mnie, na mój jasny jedwabny brokat i koronkę, którą wybrałem specjalnie dla niej, i na miecz przypasany do biodra o imponującej, wysadzanej klejnotami rękojeści.
— Dlaczego nie chcesz, żebym ciebie widziała? — zapytała. — Przyjechałam do Paryża, aby właśnie ciebie zobaczyć. Zapal na powrót świecę.
W jej słowach nie było jednak prawdziwego wyrzutu. Byłem z nią tutaj i to wystarczyło.
Przyklęknąłem przed nią. W myślach rozważałem właśnie najlepszą dla niej możliwość, że powinna pojechać z Nicolasem do Włoch. Nagle zupełnie wyraźnie, zanim jeszcze otworzyłem usta, odezwała się.
— Za późno, kochanie. Nie wytrzymałabym trudów podróży. Dosyć już się napodróżowałam.
Przerwała w przypływie nagłego bólu, rozmasowując brzuch w miejscu, gdzie ściskał go pas, i próbując ukryć to przede mną z zakłopotaną twarzą. Czyniąc to, wyglądała jak mała dziewczynka. Raz jeszcze wyczułem w niej chorobę, rozkład w jej płucach i skrzepy w żyłach.
Jej umysł opanował szał strachu. Chciała wykrzyczeć mi głośno, że boi się. Chciała błagać mnie, bym wziął ją w ramiona i pozostał przy niej aż do końca, ale nie potrafiła się na to zdobyć. Ku mojemu zaskoczeniu i zdziwieniu, uświadomiłem sobie, że odmówię jej, że byłem zbyt młody i zbyt beztroski, aby ją zrozumieć.
To już była agonia.
Bezwiednie odsunąłem się od niej i zacząłem przemierzać pokój w tę i z powrotem. Bzdurne detale jego wyposażenia zaczęły wciskać mi się w świadomość — nimfy bawiące się na malowanym suficie, wypolerowane złote klamki drzwi, stopiony wosk tworzący kruche stalaktyty na białych świecach, które chciałem oderwać i pokruszyć w dłoniach. Pokój wyglądał dla mnie wstrętnie, był zbyt wystawny, przeładowany elementami dekoracyjnymi. Czy i ona nie znosiła go? Czy chciała znowu znaleźć się w salach o kamiennych ścianach?
Myślałem o niej, jak gdyby istniało jeszcze dla niej Jutro i jutro, i jutro…” Jeszcze raz spojrzałem na matkę, jej pełną godności postać trzymającą się kurczowo parapetu. Za nią niebo zgęstniało i pojawiło się nowe światło, światło lamp ulicznych i przejeżdżających powozów, światło zza sąsiednich okien, które delikatnie kładło się na trójkąt jej wymizerowanej twarzy.
— Czy nie możesz porozmawiać ze mną? — zapytała cicho. — Czy nie możesz powiedzieć, co się właściwie wydarzyło? Przyniosłeś takie szczęście nam wszystkim. — Nawet mówienie sprawiało jej ból. — Ale co słychać u ciebie? U ciebie?
Sądzę, że byłem wtedy już prawie zdecydowany oszukać ją, stworzyć przed nią jakąś silną emanację zadowolenia, wszystkimi siłami, jakie posiadałem. Wykorzystując swoje nadludzkie zdolności, opowiedziałem jej jakieś nadludzkie kłamstwa. Zacząłem mówić i mówić, pilnując, by każde moje słowo było odpowiednie i doskonałe na taką sytuację. Coś jednak wydarzyło się w tej ciszy.
Nie sądzę, bym się zatrzymał choćby na chwilę, ale wewnątrz mnie coś się zmieniło, dokonała się straszliwa zmiana. W jednej chwili dostrzegłem szeroką i przerażającą możliwość i w tej samej chwili, nie zadając zbytnich pytań, zdecydowałem się.
Ujrzałem, jak wełniany szal zsuwa się z niej. Wiedziałem, że podchodzi do mnie i że powinienem ją zatrzymać. Nie zrobiłem tego jednak. Zobaczyłem jej dłonie wyciągnięte w moją stronę. Następną rzeczą, z jakiej zdałem sobie sprawę, był jej odskok do tyłu, jak gdyby za sprawą jakiegoś potężnego podmuchu. Odskoczyła do tyłu, przebiegła pokój i przycupnęła na fotelu przy ścianie. Opanowała się jednak szybko i zamarła w oczekiwaniu. Nie było już przestrachu w jej twarzy, choć jej serce biło jak szalone. Dominujące jednak teraz były jej zaciekawienie, zmieszanie i spokój.
Jeśli pozostałem przy zdrowych zmysłach w tej chwili, to nie wiem, gdzie się one podziały. Podszedłem do niej równie pewnym krokiem, jak ona przed chwilą. Sprawdzając jej każdą reakcję, podszedłem jeszcze bliżej, tak blisko, jak byliśmy przed chwilą, zanim nie odskoczyła ode mnie jak oparzona. Wpatrywała się w moją skórę, w moje oczy i zupełnie nieoczekiwanie ponownie wyciągnęła dłoń i dotknęła mojej twarzy.
— Martwy! — Taka była przerażająca bezgłośna konstatacja, którą wyczułem. — Zmieniony w coś, lecz MARTWY.
Cicho zaprzeczyłem. To nie było tak. Przesłałem jej chłodny strumień obrazów, defiladę obrazów przedstawiających fragmenty tego, czym stało się moje życie. Kawałki, fragmenty nocnej pory w Paryżu, poczucie ostrza przecinającego się bezgłośnie przez świat.
Z lekkim sykiem wypuściła z siebie powietrze. Ból rozgorzał w niej na nowo, ponownie schwycił ją w swoje kleszcze. Przełknęła ślinę, zaciskając przed bólem wargi; jej oczy wpatrywały się we mnie z ogniem. Wiedziałem teraz, że to nie były doznania, te wiadomości, lecz że była to wymiana myśli.
— Jak to? — zapytała.
Bez dalszych zbędnych pytań opowiedziałem jej całą historię, epizod po epizodzie. O wybitym oknie, przez które zostałem uprowadzony przez upiorną postać, która wcześniej wytropiła mnie w teatrze, o wieży i wymianie krwi. Ujawniłem jej miejsce, kryptę, w której spałem, jej skarby, moje wędrówki, moją siłę, a przede wszystkim naturę i istotę mojego pragnienia krwi. Smak krwi, jej poczucie i to, co oznaczało dla wszystkich namiętność całej zachłanności, która zaostrzała się w tym jednym pragnieniu, które można było zaspokoić jedynie pijąc krew człowieka, jedynie przez śmierć.
Ból wżerał się w nią, ale przestała go odczuwać. Z całej jej postaci pozostały jedynie oczy, które iskrząc wpatrywały się we mnie. I choć wcale nie chciałem ujawnić jej tego wszystkiego, stwierdziłem nagle, że jestem przy niej, że obejmuję ją i że obróciłem się tak, że światło przejeżdżających w dole po bulwarze pojazdów padało teraz prosto na moją twarz.
Nie odwracając od niej wzroku, sięgnąłem po srebrny lichtarz stojący na parapecie i unosząc go powoli, zgiąłem metal, palcami skręcając go w pętlę.
Świeca z hałasem upadła na podłogę.
Wywróciła do góry oczy. Wyślizgnęła się ode mnie i odsunęła, a gdy jej lewa dłoń chwyciła kurczowo zasłonkę łóżka, z jej ust trysnęła krew. Wypływała z płuc wielkim, bezgłośnym kaszlem. Matka osunęła się na kolana, a krew była już po obu stronach udrapowanego łoża.
Zerknąłem na powyginany lichtarz w mojej dłoni, na idiotyczne, nic nie oznaczające pętle. Upuściłem go. Nie mogłem oderwać wzroku od niej, od jej walki z nieprzytomnością i bólem. Powoli i ociężale wycierała usta, jak rzygający pijak, po czym opadła na pościel, nie mając już siły ustać na własnych nogach.
Stałem już nad nią. Jej chwilowy ból nic nie oznaczał w świetle zaprzysiężenia, o którym jej teraz mówiłem. Już bez słów, tylko bezgłośny napór myśli i pytanie istotniejsze, większe niż takie, które mogłoby kiedykolwiek zostać obleczone w słowa. Czy chcesz pójść teraz ze mną?
CZY CHCESZ PÓJŚĆ ZE MNĄ TĄ DROGĄ?
Nic przed tobą nie ukrywam, ani niewiedzy, ani strachu, ani nawet zwykłego strachu i przerażenia, że jeśli spróbuję, wcale nie musi mi się udać. Nie wiem nawet, czy mogę udzielić tego tylko raz, czy więcej razy i jaka jest cena, którą będę musiał za to zapłacić. Ale podejmiemy to ryzyko dla ciebie i poznamy to razem, bez względu na tajemnicę i strach. Przejdziemy przez to, tak jak poprzednio sam przez to wszystko przeszedłem.
Całym swoim jestestwem odpowiedziała „Tak”.
— Tak! — wykrzyknęła nagle głośno, niemal pijackim głosem, który być może zawsze był właśnie taki, ale którego nigdy nie miałem okazji słyszeć. Zamknęła oczy. Jej głowa rzucała się spazmatycznie to w jedną, to w drugą stronę. — Tak!
Pochyliłem się i pocałowałem krew na jej otwartych ustach. Smak krwi wywołał drżenie na całym moim ciele, poczułem pragnienie krwi. Moje dłonie oplotły jej delikatne i małe ciało i uniosły ją w górę, aż stanąłem z nią oparty o okno. Jej włosy zwisały luźno. Krew znowu zaczęła z niej wypływać, prosto z płuc. Nie miało to teraz jednak żadnego znaczenia.
Wszystkie wspomnienia z mojego życia dotyczące jej otoczyły nas; spowiły jakby woalem i oddzieliły od świata zewnętrznego. Słodkie wiersze i piosenki z dzieciństwa, poczucie jej bliskości, gdy tylko ujrzałem błysk światła na suficie nad jej poduszkami i poczułem jej zapach otaczający mnie wokoło, i jej głos uspokajający mój płacz, a potem nienawiść do niej i jednocześnie jej pragnienie, utrata jej za tysiącem zamkniętych drzwi i okrutne odpowiedzi, i przerażenie, i strach przed nią i jej złożonością, i jej obojętność i jej nie dająca się opisać siła i moc.
I wtedy przyszło owo pragnienie, wcale nie zagłuszające, lecz przeciwnie — podgrzewające każde pojęcie o niej, aż stała się ciałem i krwią, i matką, i jednocześnie kochanką, i wszystkim, czego pragnąłem pod okrutnym uściskiem moich palców i warg. Wprowadziłem zęby w jej szyję, czując jak tężeje i oddycha z trudem. Poczułem, że moje szczęki rozszerzają się, by pochwycić całą krew wypływającą z rany.
Jej serce i dusza otworzyły się. Nie istniało już dla niej poczucie czasu, ni stulecia ni tej krótkiej chwili. Moja świadomość osłabła i nie było już więcej koło mnie matki. Była po prostu tym, kim była. Była Gabrielą.
Całe jej życie skupiło się na obronie przed śmiercią, lata całe cierpienia i samotności, zmarnowane lata, spędzone w wilgotnych, ciasnych salach, na które została skazana, książki, które były jej pocieszeniem, i dzieci, które ją pożerały, by wreszcie opuścić; i ból, i choroba, i jej ostatni wróg, który w obiecujących remisjach udawał, że jest jej przyjacielem. Niewyobrażalna i nie dająca się opisać — pojawiła się jej dudniąca namiętność, jej pozorne szaleństwo, odmowa rozpaczy.
Trzymałem ją mocno, unosząc w powietrzu, z rękoma skrzyżowanymi na jej wąskich plecach, jedną dłonią przytrzymując jej bezwładną i opadającą głowę. Jęczałem tak głośno wraz z ssaniem krwi, że odgłos ten stał się równoległy do bicia jej serca. Serce jednak słabło zbyt szybko. Jej śmierć już nadchodziła, a ona broniła się jeszcze przed nią z całą swą siłą, aż wreszcie w ostatniej chwili odepchnąłem jej szyję mocno od siebie, nadal jednak przytrzymując zwiotczałe ciało.
Prawie słaniałem się na nogach z omdlenia. Rozbudzone pragnienie łaknęło nadal jej serca.
Pragnieniem nie da się kierować tak łatwo. Stałem oto z wargami rozchylonymi i błyszczącymi oczyma, lecz trzymałem ją z daleka od siebie, jak gdybym był jednocześnie dwiema przeciwnymi sobie istotami — jedną pragnącą złamać ją i drugą pragnącą przytulić do siebie.
Oczy miała otwarte, choć wydawało się, że już nic nie widzą. Przez chwilę była gdzieś ponad wszelkim cierpieniem, tam, gdzie była już tylko słodycz, a nawet coś, co mogło być zrozumieniem. Wtedy jednak usłyszałem, jak woła mnie po imieniu.
Podniosłem lewą rękę do ust i rozszarpałem zębami przegub dłoni. Podsunąłem jej do ust. Nie poruszyła się, gdy krew trysnęła na jej język.
— Matko, pij — powiedziałem w podnieceniu i podsunąłem jej dłoń jeszcze mocniej pod usta.
Nastąpiła w niej jednak już pewna zmiana. Jej wargi drżały, a usta przyssały się do rany w przegubie. Poczułem smagnięcie bólu w całym ciele. Jej ciało wydłużyło się, kiedy przełknęła pierwszy łyk. Lewą rękę uniosła, by przytrzymać moją. Ból stawał się coraz silniejszy, że prawie nie mogłem powstrzymać się od krzyku. Niemal dostrzegałem go, jakby był stopionym metalem, przebijającym się przez moje żyły, rozdzierającym ścięgna i mięśnie kończyn. A to przecież było tylko jej ssanie, to była ona, biorąca krew ode mnie, odbierająca krew, którą ja wcześniej piłem. Stanęła teraz na równe nogi, lekko tylko opierając swą głowę o moją pierś. Poczułem wzbierające odrętwienie, a przez nie rwący się płomień. Moje serce waliło jak młotem, dając żer bólowi, choć jednocześnie nasycając ją, ciągnącą krew z każdym jego uderzeniem.
Piła. Coraz silniej i silniej. Szybciej. Czułem, jak jej uścisk tężeje, staje się coraz mocniejszy. Jej ciało twardniało. Chciałem ją już odepchnąć, ale nie potrafiłem, gdyż moje nogi ugięły się pode mną. To ona teraz trzymała mnie zwisającego bezwładnie. Zacząłem się lekko kołysać, a ściany pokoju zdały się pochylać. Ona jednak nie przestawała, a między nami zapadła cisza, zdawało się, nie do przebicia. I wtedy, nawet bez woli i przekonania, odepchnąłem ją do tyłu, z daleka od siebie.
Potknęła się i stanęła pod oknem. Długie palce przyciskała płasko do otwartych ust. Zanim jeszcze odwróciłem się i opadłem ciężko na stojący w pobliżu fotel, spojrzałem przez chwilę na jej białą twarz, na jej postać wzdymającą się, jak się zdawało, pod cienką pustką jej ciemnoniebieskiej tafty, z oczyma jak dwie kryształowe kulki skupiające światło.
Wydaje się, że powiedziałem wtedy „Matko…” i w tej chwili, jak jakiś głupi, śmiertelny człowiek, przymknąłem oczy.
2
Siedziałem w fotelu. Wydawało się, że spałem wieki całe, a przecież nie spałem wcale. Byłem w domu, w zamku mojego ojca.
Rozglądnąłem się wokoło, szukając pogrzebacza do kominka i moich psów. Chciałem zobaczyć, czy zostało jeszcze trochę wina i wtedy ujrzałem złotą draperię przy oknach i tył katedry Notre Dame na tle rozgwieżdżonego nieba. Ujrzałem ją.
Byliśmy w Paryżu i mieliśmy teraz żyć już zawsze.
Trzymała coś w dłoniach. Lichtarz i hubkę z krzesiwem. Stała wyprostowana, a jej ruchy były pośpieszne. Wywołała iskrę i przytknęła ją do świec. Pojawiły się płomienie, a malowane kwiaty na ścianach rozwinęły się aż do sufitu. Tancerze na suficie poruszali się przez moment w migotliwym świetle, a potem znowu zamarli w swym kółku.
Stała przede mną z lichtarzem w prawej dłoni. Jej twarz była blada i doskonale gładka. Ciemne zakola pod oczyma zniknęły. Ściśle rzecz biorąc, każda plamka czy wada, jaką kiedykolwiek posiadała, zniknęły również, choć nie potrafiłbym powiedzieć, jakie to były wady. Była teraz doskonała.
Rysy twarzy, jakie podarował jej wiek, wygładziły się, choć jednocześnie w zadziwiający sposób pogłębiły się; przy skraju każdego oka pojawiły się maleńkie bruzdki, jakby od śmiechu, i ledwo widoczne zmarszczki po obu stronach ust. Maleńkie fałdki pozostały przy każdej z powiek, unosząc nieco jej symetrię, owo poczucie trojkątności jej twarzy. Usta nabrały miękkiego odcienia różu. Wyglądała delikatnie, tak jak diament, gdy obraca się go w świetle. Zamknąłem oczy i otworzyłem je ponownie, by przekonać się raz jeszcze, że nie uległem złudzeniu. Teraz zobaczyłem, że jej ciało poddało się jeszcze głębszym przeobrażeniom. Znów tryskała pełnią kobiecości; jej piersi, wyschnięte podczas choroby, stały się na powrót pełne. Nabrzmiały pod ciemnoniebieską taftą gorsetu. Bladoróżowy odcień ciała był tak subtelny, że zdawało się, iż jej skóra odbija światło. Włosy były jeszcze bardziej zadziwiające, wydawały się bowiem żywe. Tyle kolorów pojawiło się we włosach, że zdawały się skręcać i wykrzywiać we wszystkie strony jak miliardy maleńkich kosmyków poruszających się wokół doskonałej twarzy i szyi bez skazy. Rany na szyi zniknęły całkowicie.
Teraz nie pozostało już nic innego, jak tylko zdobyć się na ostateczny akt odwagi. Spojrzeć w jej oczy. Spojrzeć oczami wampira na istotę identyczną jak ty, w jej oczy. Po raz pierwszy od czasu, gdy Magnus wskoczył do ognia.
Musiałem wydać z siebie jakiś odgłos, ponieważ zareagowała, albo tylko mi się zdawało. Gabriela — takie było jej imię i tak mogłem ją tylko od tej chwili nazywać.
— Gabrielo — odezwałem się do niej, nigdy dotąd tak jej nie nazywając, chyba że w najskrytszych myślach. Ujrzałem na jej ustach lekki uśmiech.
Zerknąłem na przegub dłoni. Rana zniknęła, ale rozbudzone pragnienie zżerało mnie. Gdy tak wpatrywałem się w nią, ujrzałem, że i jej usta rozchylają się w ledwo dostrzegalnym geście wyrażającym głód. Na jej twarzy malował się dziwny, pełen znaczenia grymas, jak gdyby chciała powiedzieć: „Rozumiesz?”
Teraz jednak nie dochodziły do mnie od niej żadne myśli. Cisza, tylko piękno jej oczu patrzących na mnie i być może miłość, z którą dzieliliśmy nasze spojrzenia, lecz poza tym cisza, cisza panująca wszędzie. Nie słyszałem jej myśli. Czyżby jej umysł zamknął się dla mnie? Bezgłośnie zadałem jej takie pytanie, ale wyglądało na to, że nie dotarło do niej.
— A teraz — odezwała się, a jej głos wprawił mnie w osłupienie. Był bardziej miękki, bardziej dźwięczny niż przedtem. Przez chwilę byliśmy w Owernii, padał śnieg, a ona śpiewała mi piosenki, które echo odbijało o sklepienie jakby w wielkiej pieczarze. Wrażenie szybko jednak minęło. Powiedziała:
— Idź… zostaw to wszystko, szybko — teraz! — Kiwała potakująco głową, aby mi się przymilić. Podeszła bliżej i pociągnęła mnie za rękę. — Spójrz na swoje odbicie w zwierciadle — wyszeptała.
Wiedziałem jednak. Oddałem jej więcej krwi niż zabrałem wcześniej. Głód skręcał mnie od wewnątrz. Nie posiliłem się nawet krwią, zanim przyszedłem tu do niej.
Dźwięk jej głosu robił na mnie takie wrażenie, podobnie jak padający za oknem śnieg, że wróciły wspomnienia jej śpiewu dla mnie w dzieciństwie. Przez chwilę nie odpowiadałem. Spojrzałem na jej palce dotykające moich. Dostrzegłem, że nasze ciała były identyczne. Wstałem z fotela, ująłem jej obie dłonie i wtedy poczułem dotyk jej rąk i twarzy. A więc, dokonało się, a ja żyłem nadal! Była teraz ze mną. Przeszła przez tę okropną samotność i była teraz ze mną, a nie mogłem myśleć o niczym innym, jak tylko o tym, by trzymać ją w ramionach, przytulać do siebie, nie puszczać jej nigdy od siebie.
Uniosłem ją do góry. Zacząłem obracać się z nią dookoła, jak w młynku.
Odrzuciła głowę do tyłu. Jej nieskrępowany śmiech stawał się coraz głośniejszy, aż zasłoniłem jej usta dłonią.
— Możesz roztrzaskać całe szkło w tym pokoju — szepnąłem. Zerknąłem w stronę drzwi; za nimi byli jeszcze Nicki i Roget.
— Zatem pozwól mi to zrobić! — odrzekła, a w jej wyrazie twarzy nie było nic figlarnego. Postawiłem ją na nogi. Wydaje mi się, że objęliśmy się ponownie i trwaliśmy w objęciach jak szaleńcy. Nie potrafiłem sobie tego odmówić.
W mieszkaniu jednak byli jeszcze inni ludzie. Wydaje mi się, że wszyscy oni chcieli teraz wejść do naszego pokoju. Widziałem, jak zerknęła na drzwi, też ich słyszała. Ale dlaczego ja nie słyszałem jej?
Uwolniła się z mojego uścisku z oczyma przeskakującymi z jednego przedmiotu na drugi. Pochwyciła lichtarz ze świecami i przysunęła go do lustra, aby lepiej przyjrzeć się swej twarzy. Wiedziałem doskonale, co się z nią wtedy działo. Potrzebowała czasu, aby nauczyć się patrzeć i rozróżniać swoim nowym zmysłem wzroku. Najpierw jednak musieliśmy wydostać się jakoś z tego mieszkania.
Słyszałem głos Nicolasa przez ścianę, ponaglającego doktora, aby zapukał do drzwi.
W jaki sposób wydostać się stąd, jak się ich pozbyć?
— Nie, nie tędy — usłyszałem ją, gdy zauważyła, że patrzę w stronę drzwi.
Patrzyła na łóżko, na przedmioty na stole. Podeszła do łóżka i wyciągnęła spod poduszki swoje klejnoty. Obejrzała je dokładnie i włożyła z powrotem do zniszczonej aksamitnej sakiewki. Przywiązała ją do spódnicy tak, że natychmiast zginęła w fałdach materiału. W tych małych gestach czuło się jakąś niezwykłą ważność. Wiedziałem, choć nie odbierałem już od niej żadnych sygnałów, że tylko to chciała zabrać z pokoju. Rozstawała się z rzeczami z ubraniami, które do tej pory nosiła, ze swym starym srebrnym grzebieniem i szczotką, z poszarpanymi książkami, które leżały na stole przy łóżku.
Usłyszeliśmy pukanie do drzwi.
— Dlaczego nie tędy? — zapytała, zwracając się ku oknu.
Otworzyła je szeroko. Zimny powiew powietrza wydął złote draperie i uniósł jej włosy nad karkiem, a gdy odwróciła się, zadrżałem na jej widok. Włosy owiewały twarz, oczy były rozszerzone i wypełnione milionem maleńkich cząsteczek kolorów, prawie dzikim, gwałtownym światłem. Nie obawiała się niczego.
Objąłem ją i przez chwilę nie puszczałem. Muskałem twarzą jej włosy i znowu zapomniałem o wszystkim poza faktem naszego spotkania i tego, że nic już nas teraz nie rozdzieli. Nie rozumiałem jej milczenia, ale wiedziałem, że to nie ona mi w tym przeszkadza i wierzyłem jeszcze, że być może to minie. Była ze mną. To było najistotniejsze. Śmierć kierowała mną i jej oddałem moje ofiary liczone już na tysiące, ale jej odebrałem życie na jej własną prośbę. Powiedziałem o tym głośno. Powiedziałem jeszcze inne rozpaczliwe i pozbawione sensu rzeczy. Byliśmy teraz identycznymi, przerażającymi i niosącymi śmierć potworami. Spacerowaliśmy po Dzikim Ogrodzie, a ja próbowałem urealnić go, przekazać jego znaczenie swoimi wizjami. Nie miało to jednak i tak znaczenia, jeśli tego nie rozumiała.
— Dziki Ogród — powtórzyła słowa z czcią w głosie, formując usta w ledwo dostrzegalny uśmiech.
Biłem się z myślami. Poczułem, że całuje mnie znowu i szepcze mi coś do ucha, jak gdyby akompaniując swym myślom.
— Pomóż mi — usłyszałem. — Chcę zobaczyć, jak ty to robisz, teraz. Mamy wieczność na to, by trzymać się w objęciach. Chodź.
Głód. Pragnienie. Powinienem był się już spalić od wewnątrz. Zdecydowanie potrzebowałem krwi, a i ona chciała poczuć jej smak. Wiedziałem, że tego oczekuje. Pamiętałem bowiem, jak bardzo jej pragnąłem tej pierwszej nocy. Pomyślałem nagle, że ból towarzyszący jej fizycznej śmierci… owe fluidy, które miały jeszcze ją opuścić, wypłynąć z niej… mógłby zostać uśmierzony, gdyby mogła najpierw napić się krwi.
Pukanie powtórzyło się. Drzwi nie były zamknięte na klucz. Wskoczyłem na parapet okna i wyciągnąłem ku niej rękę. Natychmiast zjawiła się w moich ramionach. Była lekka jak piórko, ale czułem drzemiącą w niej siłę, nieustępliwość jej uścisku. Kiedy jednak zobaczyła leżącą pod nami aleję, stromość ściany i trotuar pod oknem, przez moment zawahała się.
— Obejmij mnie za szyję i trzymaj mocno — rozkazałem.
Wspinałem się do góry po wystających gzymsach kamiennej ściany, niosąc ją ze sobą. Jej stopy zwisały w powietrzu, a twarz zwrócona była w moim kierunku. Po chwili dosięgliśmy śliskich dachówek na szczycie domu. Wtedy ująłem ją za rękę i pociągnąłem za sobą. Biegliśmy coraz szybciej i szybciej, nad rynnami i kominami, przeskakując wąskie uliczki oddzielające domy, aż dotarliśmy do przeciwległego końca wyspy. Przygotowany byłem w każdej chwili usłyszeć jej krzyk obawy, poczuć, jak przywiera do mnie silniej, ale ona wcale się nie bała. Przystanęliśmy.
Stała oto spokojnie, cicho, spoglądając nad dachami lewobrzeżnego miasta i w dół, na rzekę, zatłoczoną tysiącem ciemnych, małych łodzi, pełnych ludzkich istot w postrzępionych ubraniach. Przez moment wydawała się po prostu wdychać wiatr, który rozwiewał jej włosy. Mogłem popaść w odrętwienie, przyglądając się jej, studiując jej postać, wszelkie aspekty jej transformacji. Czułem w sobie trudne do opanowania podniecenie i ekscytację, aby zabrać ją ze sobą do miasta, przejść przez nie, odkrywać przed nią tajemnice, ucząc ją tego wszystkiego, czego sam się nauczyłem. Nie wiedziała teraz nic o fizycznym wyczerpaniu, tak jak ja wtedy. Nie była też wcale ogłuszona, tak jak ja, tymi wszystkimi okropnościami i przerażeniem, gdy Magnus zniknął w płomieniach stosu.
Jakiś powóz przemknął pod nami po bulwarze, przechylając się niebezpiecznie w kierunku rzeki. Woźnica na wysokiej ławie zgarbił się i balansował, starając się nie utracić równowagi. Wskazałem na powóz i gdy tylko zbliżył się do nas, ująłem jej dłoń w moją. Skoczyliśmy z góry, gdy był tuż pod nami, lądując bezgłośnie na skórzanym dachu. Zajęty prowadzeniem woźnica nawet się nie obejrzał. Trzymałem ją mocno, szukając dla niej pewniejszego miejsca, aż oboje jechaliśmy wygodnie, gotowi zeskoczyć z powozu w miejscu, które uznalibyśmy za stosowne. Robiąc to wszystko wspólnie z nią, czułem nie dającą się wprost opisać ekstazę i radość.
Powóz z turkotem kół wtoczył się na most, przetoczył obok katedry i dalej przez tłum na Pont Neuf. Usłyszałem znów jej śmiech. Zastanawiałem się, co mogą ujrzeć ci spoglądający na ulicę z wysokich okien mijanych przez nas domów — dwie barwnie ubrane postacie przywarte do trzęsącego się dachu powozu, jak psotne dzieci, jak rozbitkowie na tratwie. Powóz pochylił się na zakręcie w jedną stronę. Pędziliśmy w kierunku St. Germain des Prés, rozpędzając tłum przed sobą i mijając z łoskotem nie dający się znieść smród przy cmentarzu Les Innocents.
Przez krótką chwilę znów odczuwałem znaną mi obecność, ale tylko przez chwilę i tak krótką, że zacząłem wątpić, czy rzeczywiście tak było. Obejrzałem się do tyłu, lecz nie mignął mi nawet błysk tej obecności. Zdałem sobie sprawę z nadzwyczajną ostrością i jaskrawością, że Gabriela i ja będziemy razem rozmawiać o tej obecności, tak jak będziemy mówić o wszystkim, omawiać wszystko razem. Ta noc była na swój sposób klasyczna, tak jak tamta, gdy Magnus dokonał mojej przemiany. Nasza noc dopiero się zaczęła.
Okolica, w której się znaleźliśmy, była doskonała. Ująłem jej rękę i pociągnąłem za sobą; skoczyliśmy z powozu prosto na ulicę.
Patrzyła jak urzeczona na obracające się koła powozu, ale te zniknęły prawie natychmiast. Nie tyle nawet wyglądała na kobietę po upadku z wysokości, ile na kogoś, kto nagle znalazł się na ulicy nie wiadomo skąd i w jaki sposób, jak kobieta wyrwana nie z tego czasu i miejsca, ubrana tylko w pantofle i suknię, bez łańcuchów, gotowa do wzlotu.
Weszliśmy w wąską boczną uliczkę i pobiegliśmy razem, obejmując się nawzajem. Od czasu do czasu spoglądałem na nią, aby uchwycić moment, w którym obrzucała wzrokiem otaczające nas ściany i niezliczone rzędy zakrytych okiennicami okien, przez które sączyło się szparami światło.
Wiedziałem, co widzi. Znałem te odgłosy, które na nią oddziaływały. Nadal jednak nie odbierałem od niej żadnych sygnałów, nic nie słyszałem. To przerażało mnie trochę i powodowało, że zaczynałem obawiać się, czy nie zamknęła się dla mnie już na zawsze.
Tymczasem Gabriela zatrzymała się. Odczuwała teraz pierwszy spazm swej fizycznej śmierci. Widziałem to wyraźnie wypisane na jej twarzy.
W szybkich słowach przypomniałem jej wizję, którą przedstawiłem jej wcześniej.
— To tylko krótki ból, nic, co można by porównać z tym, co poznałaś. Zniknie zupełnie w przeciągu kilku godzin, może nawet szybciej, jeśli teraz posilimy się.
Przytaknęła, bardziej niecierpliwa niż przestraszona.
Wyszliśmy na niewielki plac. W bramie do jakiegoś starego domu stał młody człowiek, jak gdyby czekając na kogoś. Uniósł kołnierz swojej szarej peleryny, by zasłaniał jego twarz.
Czy była dość silna, by wziąć go sama? Czy była tak silna jak ja? Teraz nadeszła pora, aby się o tym przekonać.
— Jeśli pragnienie nie zmusza cię do ataku, to jest jeszcze zbyt wcześnie — powiedziałem jej.
Zerknąłem na nią i przeszedł mnie zimny dreszcz. Jej spojrzenie, pełne koncentracji, było prawie zupełnie ludzkie, tak bardzo było skupione, tak zawzięte. Oczy przyćmione były tym samym poczuciem tragedii, które już zauważyłem wcześniej. Nic z jej poprzedniej postaci nie zniknęło po przemianie. Gdy jednak zaczęła zbliżać się do mężczyzny, nie pozostało w niej nic z ludzkiej istoty. Przeistoczyła się w prawdziwego drapieżnika, choć przecież zewnętrznie pozostała kobietą, która teraz wolno zbliżała się do niego, więcej — damą zagubioną tu w okolicy bez kapelusza, czapki czy swoich towarzyszy. Zbliżała się do nieznajomego mężczyzny jakby po to, by poprosić go o pomoc. Tak wyglądała.
Niesamowity to był widok, patrzeć, jak przesuwa się po kamiennym chodniku, jak gdyby wcale nie dotykała go stopami, i jak wszystko, nawet poruszane powiewem wiatru kosmyki włosów, znajdowało się teraz pod jej absolutną kontrolą. Zdawało się, że idąc tym swoim nieubłaganym i bezlitosnym krokiem zdolna jest przenikać ściany.
Cofnąłem się w mrok.
Mężczyzna ożywił się i odwrócił ku niej z lekkim szelestem obracanego na kamieniu obcasa. Ona natomiast podeszła na palcach bliżej, jakby chciała powiedzieć mu coś do ucha. Wydaje mi się, że przez jedną chwilę zawahała się. Może sama była trochę przerażona. Jeśli tak było, to pragnienie krwi nie było widocznie dostatecznie silne. Jeśli jednak zawahała się rzeczywiście, nie trwało to dłużej niż sekundę. Już miała go w swoich rękach, bezbronnego, a ja zbyt byłem zajęty obserwowaniem sceny, by wykonać choć jeden ruch.
Przyszło mi nagle nieoczekiwanie do głowy, że nie ostrzegłem jej o sercu. Jak mogłem zapomnieć o tym? Rzuciłem się do przodu w jej kierunku, ale ona i tak już go puściła. Opadł zgięty wpół, opierając się o ścianę, z głową zwieszoną na bok. Kapelusz upadł obok jego stóp. Był martwy.
Stała tam, wpatrując się w niego, a ja zobaczyłem, że wypita krew zaczyna już krążyć w jej ciele, ogrzewając ją, pogłębiając kolory i czerwień warg. Jej oczy stały się błyskiem fioletu, gdy rzuciła mi krótkie spojrzenie, prawie dokładnie takiego samego koloru, w jakim było niebo, kiedy szedłem dziś wieczorem do jej sypialni. Przyglądałem się jej w milczeniu, gdy patrzyła w dół na swoją ofiarę z dziwnym zaciekawieniem i zdziwieniem, jak gdyby niezupełnie przyjmowała to, co widziała. Jej włosy znowu były w nieładzie, a ja ponownie zebrałem je i zarzuciłem do tyłu.
Wsunęła się w moje objęcia. Odprowadziłem ją z tego miejsca. Zerknęła do tyłu raz czy dwa razy, a potem patrzyła już tylko do przodu.
— Wystarczy na tę noc. Powinniśmy wrócić do wieży, do domu — powiedziałem. Chciałem pokazać jej skarby, które tam były i po prostu być tam z nią razem i czuć się bezpiecznie, trzymać ją w objęciach i uspokajać, jeśli wydarzenia dzisiejszej nocy okazały się dla niej zbyt szaleńcze i trudne. Znowu przechodziła kolejny spazm śmierci. Tam mogłaby odpocząć przy ogniu.
— Nie, jeszcze nie chcę wracać — odrzekła. — Ból nie potrwa długo; obiecałeś przecież, że niedługo minie. Chcę, żeby ból minął, a potem chcę zostać jeszcze tutaj. — Spojrzała na mnie i uśmiechnęła się. — W końcu przyjechałam do Paryża, aby umrzeć, prawda? — dodała szeptem.
Wszystko ją rozpraszało: martwy mężczyzna, leżący nieopodal, zgięty nienaturalnie w swojej szarej pelerynie, niebo odbijające się połyskująco w tafli pobliskiej kałuży, kot skradający się po dachu. Krew w niej była gorąca, przepływała przez nią gwałtownie.
Ująłem jej dłoń w swoją dłoń i przynagliłem, by poszła za mną.
— Muszę i ja się nasycić — dodałem.
— Tak, rozumiem — szepnęła. — To ty powinieneś był wziąć go. Powinnam była o tym pomyśleć, ale ty jesteś dżentelmenem, nawet teraz.
— Umierającym z głodu dżentelmenem — uśmiechnąłem się. — Nie potykajmy się jednak o siebie, wymyślając etykietę dla potworów — roześmiałem się.
Pocałowałbym ją, ale coś nagle przykuło moją uwagę. Ścisnąłem jej rękę zbyt mocno. Daleko, od strony cmentarza Les Innocents usłyszałem ponownie obecność tak silnie jak poprzednio.
Gabriela stała nieruchomo, bez słowa, tak jak ja, i przechylając lekko głowę na jedną stronę, odsunęła do tyłu włosy z uszu.
— Słyszałaś? — zapytałem.
Spojrzała na mnie.
— Czy to jeszcze ktoś!? — Zmrużyła oczy i zerknęła w tamtą stronę, skąd dochodziła dziwna emanacja. — Banita! — powiedziała głośno.
— Co? Banita, banita, banita. Poczułem zawrót głowy i ogarniające mnie majaki, coś pamiętane jakby ze snu. Nie miałem jednak czasu dłużej się nad tym zastanowić. Byłem słaby i ranny od tego, co uczyniłem dla niej. Musiałem najpierw nasycić własne pragnienie.
— Zostaliśmy nazwani banitami — powiedziała. — Czy nie słyszałeś? — Raz jeszcze nastawiła uszu, ale wszystko minęło i żadne z nas nic już nie usłyszało, a ja nie byłem pewien, czy dobrze to zrozumiałem; banita, wyglądało na to jednak, że tak.
— Cokolwiek to jest — odrzekłem — nigdy nie podchodziło tak blisko jak właśnie teraz. — Gdy wypowiadałem to zdanie, wiedziałem, że tym razem było to zjadliwsze, bardziej jadowite. Chciałem odejść jak najdalej od Les Innocents. — To coś mieszka w grobach na cmentarzu — wymamrotałem. — Być może nie potrafi przebywać w innym miejscu…
Nim jednak skończyłem mówić, poczułem to znowu; tym razem wydawało się rozprzestrzeniać i promieniować najsilniejszą niechęcią i wrogością, jaką kiedykolwiek z tej strony odebrałem.
— Śmieje się — wyszeptała Gabriela.
Popatrzyłem na nią badawczo. Bez wątpienia słyszała i rozróżniała to o wiele wyraźniej niż ja.
— Wyzwij ich! — rzuciłem. — Nazwij ich tchórzami. Powiedz, żeby się ujawnili!
Spojrzała na mnie zdziwiona.
— Czy naprawdę chcesz tego? — zapytała cicho. Drżała lekko i musiałem ją uspokoić. Znowu objęła się wokół pasa, gdy poczuła kolejny spazm wstrząsający jej ciałem.
— Dobrze, zatem jeszcze nie teraz — odrzekłem. — To nie najlepsza chwila. Jeszcze to usłyszymy i to w chwili, kiedy właśnie o tym zapomnimy.
— Cisza. Minęło — dodała. — Ale to coś nas nienawidzi, czymkolwiek by to nie było…
— Chodźmy stąd — powiedziałem, mając w głosie pogardę. Objąłem ją ramieniem i odprowadziłem ją z tego miejsca.
Nie powiedziałem jej wtedy, o czym myślałem, o tym, co spadło na mnie o wiele silniej niż owa obecność i jej zwyczajne sztuczki. Jeśli ona słyszała obecność tak jak ja, w istocie nawet lepiej, posiadała zatem wszystkie moce, które ja posiadałem, włączając w to zdolność przesyłania i odbierania obrazów i myśli. Nie mogliśmy jednak już dłużej słyszeć siebie nawzajem!
3
Swoją ofiarę tamtejszej nocy napotkałem, gdy tylko przekroczyliśmy rzekę. W chwili, kiedy dostrzegłem tego człowieka, zrozumiałem, że wszystko, co do tej pory robiłem sam, teraz będziemy robić razem. Ona będzie się temu przyglądać, uczyć się. Wydaje mi się, że intymność, jaka w tym tkwiła, przyspieszyła bicie mojego serca. Krew uderzyła mi na policzki.
Gdy wywabiłem go z nocnej tawerny, gdy drażniłem się z nim — doprowadziłem go do szału, a dopiero później pozbawiłem życia. Wiedziałem, że robię to dla niej, że popisuję się przed nią, czyniąc akt zabijania jeszcze okrutniejszym niż zwykle, bardziej swawolnym. Gdy nadeszła wreszcie chwila zabójstwa, było to przeżycie tak intensywne, że czułem się już po wszystkim całkowicie wyczerpany.
Była zachwycona. Wszystkiemu przyglądała się z taką samą intensywnością, z jaką wcześniej osuszyła z krwi ciało swojej pierwszej ofiary. Znów spacerowaliśmy wziąwszy się za ręce. Czułem jej ciało, tak jak ona czuła moje. Świeża krew zalewała mi mózg. Trzymaliśmy się wzajemnie, czując naszą pokrewność. Nawet cienkie odzienie naszych ubrań wydawało się nam obce i rozdzielające nas. Byliśmy jak dwa płonące w ciemnościach posągi.
Po tych wszystkich wydarzeniach owa noc straciła dla nas wszelkie zwyczajne wymiary. Ściśle mówiąc, pozostała w pamięci jako jedna z najdłuższych nocy w moim nieśmiertelnym życiu. Była bez końca, bez dna i zupełnie ogłuszająca. Były nawet chwile, gdy pragnąłem ochrony przed jej rozkoszami, jej niespodziankami, na próżno jednak licząc na to.
Choć powtarzałem jej imię w kółko i bez końca, aby uczynić je naturalnym, tak naprawdę nie była już dla mnie Gabrielą. Była po prostu n i ą, tą, której potrzebowałem przez całe moje życie całym swoim jestestwem. Jedyną kobietą, którą kiedykolwiek kochałem.
Jej śmierć fizyczna nie trwała długo.
Wyszukaliśmy jakąś pustą piwnicę, gdzie przeczekaliśmy, aż wszystko minęło. Przytuliłem ją do siebie i przemawiałem do niej, aby złagodzić jej ból. Powiedziałem jej wszystko o Magnusie. Opowiedziałem o obecności. O tym, jak już prawie przyzwyczaiłem się do niej i jak pogardliwie ją przyjmowałem, nawet nie mając ochoty na próbę pogoni za nią. Raz na jakiś czas usiłowałem przesłać jej, jak poprzednio, obrazy i wizje, ale było to bezcelowe. Nic o tym nie powiedziałem. Ona także nie wspomniała o tym. Słuchała jednak wszystkiego z uwagą.
Powiedziałem o podejrzeniach, jakie miał Nicki, o których oczywiście on sam nie wspominał jej wcale. Wytłumaczyłem jej, że obawiałem się o niego, teraz nawet bardziej. Jeszcze jedno otwarte okno, jeszcze jeden pusty pokój, lecz tym razem byli świadkowie, którzy mogą potwierdzić niesamowitość tego wszystkiego.
To jednak jest nieważne. Opowiem tylko Rogetowi jakąś historyjkę, która wyjaśni wszystko. Znajdę jakiś sposób, by załatwić wszystko z Nickiem, zerwać łańcuch podejrzeń, który wiązał go ze mną.
Wydawała się tym wszystkim zafascynowana, ale naprawdę nie miało to dla niej większego znaczenia. Dla niej liczyło się tylko to, co się teraz z nią działo.
Gdy było już po wszystkim, nie potrafiłem powstrzymać jej przed niczym. Nie było takiej ściany, na którą nie wspięłaby się, ani drzwi, przez które nie przeszłaby, ni dachu, który wydawałby się zbyt stromy. Było tak, jak gdyby nie uwierzyła do końca, że będzie żyła wiecznie. Jakby myślała raczej, że przyznano jej tylko jedną noc nadludzkiej żywotności i siły, i że musi w ciągu tej jednej nocy poznać wszystko i osiągnąć wszystko, zanim śmierć nie przyjdzie po nią o świcie.
Wiele razy próbowałem przekonać ją, żebyśmy wrócili do domu, do wieży. W miarę upływu czasu opanowało mnie duchowe wyczerpanie. Potrzebowałem już raczej spokoju. Chciałem to wszystko w ciszy przemyśleć, zrozumieć, co się stało, przed oczyma widzieć tylko ciemność. Ona natomiast było niepohamowana i nienasycona w żądzy przygód i eksperymentów.
Zaproponowała, byśmy odwiedzili mieszkania ludzi, aby tam wybrać sobie ubrania. Roześmiała się, kiedy powiedziałem jej, że zawsze kupuję ubrania w sklepie.
— Usłyszymy przecież, czy dom jest pusty — stwierdziła, szybko przemierzając ulice z oczyma wlepionymi w okna zaciemnionych rezydencji, które mijaliśmy po drodze. — Usłyszymy przecież, czy służący śpi.
To było sensowne, co mówiła, choć ja sam w przeszłości nigdy nie próbowałem podobnych rzeczy. Wkrótce też podążałem za nią wąskimi schodami kuchennymi i wzdłuż wykładanych dywanami korytarzy, zaskoczony łatwością, z jaką to osiągnęliśmy, zafascynowany szczegółami intymnych wnętrz, w których mieszkali śmiertelni. Stwierdziłem, że z lubością dotykam ich rzeczy, osobistych wachlarzy, tabakierek, gazety, którą czytał pan domu, jego butów stojących przed kominkiem. Było to równie zajmujące, jak spoglądanie przez okna do wnętrza mieszkań.
Ona jednak miała swoje własne cele. W damskich pokojach dużego domu na St. Germain odkryła bogate i wystawne ubrania, które pasowały na jej nową i pełniejszą figurę. Pomogłem wyswobodzić się jej ze starej tafty i ubrać w różowy aksamit, a także ułożyć włosy w staranne loki pod kapeluszem ze strusimi piórami. Znowu stanąłem zaszokowany jej wyglądem oraz dziwnym i tajemniczym uczuciem towarzyszącym mi podczas spaceru z nią poprzez te przepyszne wnętrza domu, pełne ludzkiego zapachu. Zbierała rzeczy z toaletek, fiolki perfum, małe złote nożyczki. Przeglądała się w lustrach.
Podszedłem do niej, aby ją ponownie pocałować, a ona nie opierała się. Byliśmy jak kochankowie wymieniający czułe pocałunki. Tak właśnie wyglądaliśmy — kochankowie o bladych twarzach przemierzający pokoje, a później schody dla służby, by wreszcie wyjść na wieczorną ulicę.
Odwiedziliśmy Operę i Comédie Française, zanim zostały zamknięte, a potem bal w Palais Royal. Była zachwycona złudnym wrażeniem, jakie wywieraliśmy wśród śmiertelnych, którzy nas oglądali, a przecież nie zdawali sobie sprawy z naszej prawdziwej natury.
Słyszeliśmy obecność wyraźnie jeszcze kilka razy, gdy zwiedzaliśmy kościoły, potem uczucie jej towarzyszenia nam zniknęło. Wspinaliśmy się na dzwonnice, aby z góry oglądać nasze królestwo, a potem odpoczywaliśmy w zatłoczonych kafejkach, wdychając zapach obcych ludzi, wymieniając między sobą sekretne spojrzenia i śmiejąc się cicho tété — á — tété. Rozmarzała się, spoglądając na parę unoszącą się nad dzbankiem z kawą, na ślad dymu papierosowego wokół lampy.
Bardziej jednak niż cokolwiek inne uwielbiała ciemne, puste uliczki i świeże powietrze. Chciała wspinać się na gałęzie drzew i znów na dachy domów. Nie potrafiła zrozumieć, dlaczego do tej pory unikałem raczej takiej wędrówki po mieście, spacerując właśnie po dachach albo jeżdżąc na dachach powozów, tak jak to robiliśmy za pierwszym razem.
Jakiś czas po północy zjawiliśmy się na opuszczonym o tej porze rynku, spacerując i trzymając się za ręce. Znów usłyszeliśmy obecność, ale, podobnie jak poprzednio, żadne z nas nie potrafiło rozróżnić tkwiącego w niej usposobienia. Zaintrygowało mnie to.
Zadziwiało wszystko, co nas otaczało — odpadki i śmieci, uganiające się za szczurami koty, tajemniczy bezruch i cisza, czekająca na nas za najciemniejszymi rogami ulic metropolii, które nie stanowiły dla nas żadnego niebezpieczeństwa. Zwróciła na to uwagę. Być może oczarowało ją najbardziej to, że nie słyszani mogliśmy wślizgnąć się w zakazane rejony miasta, w jaskinie pełne złodziei i bandytów, że bez trudu moglibyśmy pokonać kogokolwiek, kto byłby na tyle niemądry, aby nas zaczepiać, że byliśmy widziani, a jednocześnie niewidzialni, dotykalni, a jednocześnie całkowicie poza zasięgiem kogokolwiek. Nie przynaglałem jej ani nie zadawałem zbędnych pytań. Po prostu chodziłem wszędzie za nią, smakując z nią te chwile, czasami tylko pogrążając się w myślach z nie znanym nie dotąd poczuciem zadowolenia.
A kiedy na rynku pojawił się konno między straganami przystojny i szczupły młodzieniec, przyglądałem mu się, jakby był zjawą, jak komuś, kto przybył z kraju żywych do kraju martwych. Przypominał mi Nicolasa. Miał takie same ciemne włosy i ciemne oczy, a w jego twarzy pogrążonej w zadumie było coś zaciętego i zarazem niewinnego. Nie powinien był wjeżdżać samotnie na rynek. Był młodszy od Nickiego i bardzo niemądry, naprawdę. Zdałem sobie dopiero z tego sprawę, gdy ujrzałem ją skradającą się w jego kierunku, jak wielki, różowy kot. Prawie bezgłośnie zrzuciła go z konia na bruk. Byłem wstrząśnięty. Niewinność ofiary nie miała dla niej żadnego znaczenia. Nie prowadziła ze sobą takich moralnych potyczek jak ja. Ale i ja przecież skończyłem z tym, dlaczego więc miałbym ją oceniać i sądzić? A jednak łatwość, z jaką zabiła tego młodego człowieka — z wdziękiem łamiąc mu kark i posilając się tylko trochę jego krwią — zezłościła mnie, choć obserwowanie tego zdarzenia było dla mnie niezwykle fascynujące. Była zimniejsza w uczuciach niż ja. W rzeczy samej była doskonalsza niż ja. Pomyślałem o tym, co powiedział Magnus: „Nie okazuj miłosierdzia”, ale czy miał na myśli zabijanie nawet wtedy, gdy nie musimy zabijać?
Po chwili stało się jasne, dlaczego zginął młody jeździec. Zerwała z siebie różową suknię i założyła zdjęte z chłopaka ubranie. To wybór ubrania zadecydował o jego śmierci. Założyła na siebie kremowe jedwabne pończochy, szkarłatne spodnie, koronkową koszulę i żółtą kamizelkę, a wreszcie i szkarłatny surdut. Z głowy martwego młodzieńca ściągnęła nawet szkarłatną przepaskę na włosy.
Coś we mnie buntowało się przeciwko urokowi tej sceny, przeciwko Gabrieli stojącej tak wyzywająco w nowym ubraniu z rozpuszczonymi włosami na ramionach, wyglądającymi raczej jak lwia grzywa niż kobiece loki. Chciałem przywołać ją do porządku. Zamknąłem oczy. Kiedy znowu podniosłem wzrok na nią, głowa zaciążyła mi od tego, co widzieliśmy i robiliśmy razem. Nie mogłem znieść tak bliskiej obecności martwego ciała chłopaka.
Ona tymczasem związała włosy szkarłatną przepaską i pozwoliła długim lokom swobodnie opaść na szyję i plecy. Przykryła ciało różową aksamitną suknią i przypięła jeszcze sobie do pasa jego szpadę, wyjmując ją kilkakrotnie z pochwy. Na koniec zabrała jeszcze kremowy, długi płaszcz.
— Chodźmy już, kochanie — odezwała się do mnie i pocałowała mnie.
Nie mogłem się ruszyć. Chciałem wrócić do wieży i być blisko niej. Spojrzała na mnie i uścisnęła mi mocniej dłoń, aby mnie ponaglić. Prawie natychmiast zaczęła biec. Pobiegłem za nią. Musiałem nieźle się natrudzić, aby dotrzymać jej kroku.
Podobna sytuacja między mną a kimkolwiek spośród śmiertelnych nigdy, oczywiście, mi się nie przydarzyła. Zdała się wprost latać, a jej widok przeskakującej pomiędzy straganami i kupkami śmieci sprawił, że niemal utraciłem równowagę. Zatrzymałem się.
Cofnęła się i pocałowała mnie ponownie.
— Nie muszę się już ubierać tak jak dotąd, prawda? — zapytała. Mówiła do mnie jak do dziecka.
— Nie, oczywiście, że nie — odrzekłem.
Może to i błogosławieństwo — pomyślałem — że nie potrafi czytać w moich myślach. Nie mogłem powstrzymać się od spoglądania na jej nogi, tak doskonałe w kremowych pończochach, na smukłą, wąską kibić, opiętą zwężeniem surduta. Jej twarz była jak płomień. Pamiętajcie, że w owych czasach nigdy nie oglądało się kobiecych nóg w takich jedwabnych spodniach, opinających brzuch i uda.
W rzeczywistości nie była jednak teraz kobietą, prawda? Nie bardziej niż ja mężczyzną. Przez jedną bezgłośną sekundę minął dreszcz, który odczuwałem.
— Chodź. Chcę cię znów zabrać na spacer po dachach — powiedziała. — Chcę pójść na bulwar du Temple. Chcę zobaczyć ten teatr, który kupiłeś, a potem zamknąłeś. Pokażesz mi go? — Przyglądała mi się badawczo. — Oczywiście — sama odpowiedziała. — Dlaczego nie?
Pozostały nam dwie godziny tej nie kończącej się nocy, kiedy wreszcie wróciliśmy na Ile St. Louis i stanęliśmy na oświetlonym księżycem bulwarze. Daleko w dole, na wybijanej brukiem ulicy dostrzegłem moją kobyłę przywiązaną w miejscu, gdzie ją zostawiłem. Być może nikt na nią nie zwrócił uwagi w zamieszaniu, jakie nastąpiło po naszym zniknięciu.
Słuchaliśmy uważnie, czy nie dojdzie do naszych uszu głos Nickiego albo Rogeta, ale dom wydawał się opuszczony i ciemny.
— Są tu jednak gdzieś blisko — szepnęła. — Wydaje mi się, że gdzieś niżej…
— Pokoje Nickiego — odrzekłem. — A z jego mieszkania ktoś może obserwować konia, może jakiś służący pozostawiony tam na czatach, gdybyśmy wrócili.
— Lepiej zostawić tego konia i ukraść innego — dorzuciła.
— Nie, koń należy do mnie — odrzekłem. Poczułem jednak, że uścisk jej ręki stężał.
Nagle nasz stary „przyjaciel”, poczucie obecności, znów dał znać o sobie, tym razem posuwając się wzdłuż Sekwany po drugiej stronie wyspy w kierunku lewego Wybrzeża.
— Zniknęło — odrzekła. — Chodźmy. Możemy ukraść innego wierzchowca.
— Czekaj. Zamierzam spróbować ściągnąć kobyłę tutaj, zerwać pęta.
— Czy potrafisz to zrobić?
Zobaczymy. — Skoncentrowałem całą swoją wolę na zwierzęciu, rozkazując mu myślą, by cofnął się i wyrwał z więzów przytrzymujących go do słupka.
Po chwili koń stanął dęba, szarpiąc skórzany pas. Cofnął się do tyłu, zrywając pęta. Z hałasem kopyt podbiegł do nas, a my natychmiast wspięliśmy się na jego grzbiet. Gabriela wskoczyła pierwsza, a ja za nią. Chwyciłem w ręce to, co pozostało z wodzy i przynagliłem konia do szaleńczego biegu. Gdy wjechaliśmy na most, poczułem coś za nami — jakiś ruch, tumult ludzkich umysłów. Wpadliśmy jednak już w ciemność i tylko echo odbijało stukot kopyt na Ile de la Cite.
Kiedy dojechaliśmy do wieży, zapaliłem żywiczną pochodnię i zabrałem ją ze sobą do lochów. Nie było już czasu oprowadzać ją po salach na piętrach.
Jej oczy stały się szkliste i rozglądała się wokoło niemrawo, gdy schodziliśmy wolno po spiralnych schodach. Światło odbijało się o jej szkarłatne ubranie i błyszczało na tle ciemnych schodów. Co jakiś czas wzdrygała się przed wilgocią. Niepokoił ją smród z cel więziennych na najniższej kondygnacji wieży, ale delikatnie wytłumaczyłem, że nie ma z nami nic wspólnego, a gdy tylko weszliśmy do wielkiej grobowej krypty, smród zniknął, odcięty od nas ciężkimi, wybijanymi żelazem, drzwiami.
Światło pochodni rozlało się po pomieszczeniu, odsłaniając niskie łuki sklepienia i trzy wielkie rzeźbione sarkofagi.
Nie wyglądała na przestraszoną. Powiedziałem jej, że musi sprawdzić, czy jest w stanie unieść kamienną pokrywę tego sarkofagu, który wybierze dla siebie. Zaproponowałem, że mogę zrobić to za nią.
Obejrzała dokładnie wyrzeźbione figury na trzech sarkofagach. Po chwilowym zastanowieniu wybrała nie ten, na którym była wyrzeźbiona kobieta, lecz ten z wyrzeźbionym na szczycie rycerzem w zbroi. Powoli odepchnęła kamienne wieko, tak że mogła zerknąć do środka. Nie miała więc tyle siły co ja, ale jej siła była wystarczająco imponująca.
— Nie obawiaj się — odezwałem się.
— Nie, nie musisz się martwić o to. Nie z tego powodu — odpowiedziała mi cicho. W jej głosie było coś ujmującego, ledwo wyczuwalny ton smutku. Wydawała się już pogrążona we śnie, gdy dłonią gładziła rzeźbiony kamień.
— Do tego czasu twoja matka byłaby już pewnie martwa — odezwała się. — Pokój byłby pełen wstrętnych zapachów i dymów setek świec. Pomyśl o tym. Jakie to jest upokarzające — śmierć. Obcy ludzie zdjęliby z niej szaty i przebrali ją, obcy widzieliby jej wycieńczone i bezbronne ciało pogrążone w śnie ostatecznym. I ta szeptanina po korytarzach o tym, że cieszą się dobrym zdrowiem, o tym, jak to nigdy w ich rodzinach nie było przypadków takiej choroby, nie, żadnej gruźlicy w ich rodzinach. „Biedna markiza” — mówiliby. Zastanawialiby się, czy zostawiła jakieś własne pieniądze? Czy zostawiła je swym synom? A ta stara kobieta, która przyszłaby zabrać ubrudzone prześcieradła, ukradłaby jedną z obrączek z palca martwej.
Przytaknąłem. Staliśmy w tej podziemnej krypcie, a ja chciałem powiedzieć, że musimy przygotować się do snu w naszych kamiennych łożach, a towarzystwa dotrzymywać nam będą jedynie szczury. Ale to jest nieskończenie lepsze od tamtego, prawda? Jest w tym jakiś mroczny splendor: po wieczne już czasy przechadzać się po świecie jako nocna mara.
Wyglądała na wyczerpaną, całkowicie chłodną, sennym ruchem wyciągnęła coś z kieszeni. To były te złote nożyczki, które zabrała z toaletki jakiejś damy na St. Germain, migocące w świetle pochodni jak bawidełko.
— Nie, Matko! — odezwałem się.
Mój głos zaskoczył mnie. Zbyt głośno zabrzmiał niesiony echem pod łukowe sklepienie. Figury na pozostałych sarkofagach zdawały się być bezlitosnymi świadkami naszej obecności. Rana w moim sercu ogłuszyła mnie.
Okropny odgłos cięcia, strzyżenia. Jej włosy opadały w długich lokach na posadzkę.
— Ooch, Matko.
Spojrzała na leżące na ziemi włosy, rozrzucając je bezgłośnie czubkiem swego buta, a potem podniosła wzrok na mnie. Była teraz młodym mężczyzną, krótkie włosy skręcały się wokół jej policzków. Oczy miała przymknięte. Wyciągnęła do mnie ręce, a nożyczki wypadły jej z rąk.
— Odpocznijmy teraz — szepnęła zmęczona.
— To tylko wschodzące słońce — odpowiedziałem uspokajając ją. Zmęczenie opanowało ją wcześniej niż mnie. Odwróciła się i podeszła do trumny. Uniosłem ją, a ona zamknęła oczy. Odsłaniając wieko jeszcze bardziej na bok, ułożyłem ją wygodnie w środku, pozwalając, by jej wiotkie ciało spoczywało naturalnie i wdzięcznie.
Jej twarz już się wygładziła. Zapadła w sen. Włosy okalały jej twarz lokami młodego chłopca. Martwa. Zdawała się być martwa, jakby czas minął i śmierć dosięgła ją jednak. Nie mogłem oderwać od niej wzroku.
Zagryzłem w zamyśleniu czubek języka i dopiero ból i smak krwi przywołały mnie do świadomości. Pochylając się nisko, pozwoliłem, by kropelki krwi spadły na jej usta. Jej oczy otworzyły się natychmiast. Fioletowo — niebieskie i błyszczące, wpatrujące się we mnie. Krew wpłynęła w jej otwarte usta, a ona powoli uniosła głowę, aby napotkać na mój pocałunek. Mój język przedostał się do jej ust. Usta miała już zimne. Moje usta także były zimne. Jednak krew była gorąca i przypływała przez nas.
— Dobranoc, moja ukochana — powiedziałem. — Mój czarny aniele, Gabrielo.
Zapadła ponownie w bezruch, gdy położyłem jej głowę na kamieniu. Zasunąłem nad nią kamienne wieko.
4
Nie przypadło mi do gustu przebudzenie w zimnej, podziemnej krypcie. Nie spodobał mi się chłód w powietrzu i lekki zapach dochodzący z lochów przede mną, gdzie leżały ludzkie trupy. Opanował mnie strach. A co jest z Gabrielą, czy przebudziła się? Co się stanie, jeśli jej oczy już się nie otworzą? Czy zdaję sobie sprawę z tego, co sam uczyniłem?
Za zbyt arogancką, zbyt nieprzyzwoitą uznałem myśl, aby samemu odsunąć wieko sarkofagu, zerknąć do środka i przekonać się, że śpi. Opanował mnie ludzki wstyd. W domu nigdy nie ośmieliłbym się otworzyć drzwi do jej pokoju bez wcześniejszego pukania, nigdy nie ośmieliłbym się odsunąć zasłony przy jej łóżku.
Musiała chyba wstać. Musiała. I lepiej, że sama odsunęła kamienną pokrywę, doświadczywszy tego, jak się wstaje, i że pragnienie doprowadziło ją do tego we właściwej chwili, tak jak było to ze mną.
Zapaliłem dla niej pochodnię na ścianie i wyszedłem, aby zaczerpnąć świeżego powietrza. Zostawiając za sobą bramy i drzwi nie domknięte, poszedłem do celi Magnusa, aby obserwować zapadający na niebie zmierzch.
Usłyszałbym ją, gdyby się obudziła — pomyślałem.
Minęła chyba godzina. Coraz mocniej zaczynały świecić gwiazdy, a daleki Paryż zapłonął już niezliczoną ilością maleńkich światełek. Zeskoczyłem z parapetu, gdzie siedziałem oparty o żelazne kraty, i podszedłem do skrzyni. Zacząłem wybierać klejnoty dla Gabrieli. Nadal kochała klejnoty. Zabrała ze sobą swoje stare przedmioty i kosztowności. Zapaliłem świece, abym lepiej widział, chociaż tak naprawdę nie potrzebowałem tego. Iluminacja zachwyciła mnie. Światło odbijało się od klejnotów. Odszukałem dla niej bardzo delikatne i przecudne rzeczy — wybijane perłami szpilki, które mogłaby wpinać w klapy swego męskiego ubrania, obrączki i pierścionki, które wyglądałyby męsko na jej małych dłoniach.
Od czasu do czasu unosiłem głowę i nasłuchiwałem, czy już wstaje. Moje serce opanował przerażający chłód. A jeśli nie wstanie? Narastało we mnie przerażenie, a morze klejnotów w skrzyni, połyskujących w migotliwym świetle świecy nic nie znaczyło.
Nadal nie słyszałem jej. Słyszałem wiatr na zewnątrz, szelest drzew, odległe gwizdanie chłopca stajennego krzątającego się przy stodole, rżenie koni. Z daleka dobiegały mnie odgłosy dzwonu z kościoła w miasteczku.
I wtedy nagle poczułem, że ktoś mnie obserwuje. Było to tak niecodzienne dla mnie, że przestraszyłem się. Ogarnęła mnie panika. Obróciłem się, potykając o skrzynię i zacząłem wpatrywać się w wejście do sekretnego tunelu. Nikogo. W niewielkim, pustym sanktuarium nie było nikogo, tylko światło świecy tańczyło na kamiennej posadzce i ponurej, rzeźbionej twarzy Magnusa na sarkofagu.
Wreszcie spojrzałem wprost przed siebie, na okratowane okno. Zobaczyłem ją odwzajemniającą mi spojrzenie. Zdawała się płynąć w powietrzu, trzymając się krat obiema rękami. Uśmiechnęła się.
Prawie wykrzyknąłem. Cofnąłem się i całe moje ciało pokryło się potem. Poczułem się zmieszany, że dałem się podejść jak dziecko, że przyłapano mnie na tak oczywistym zaskoczeniu.
Ona jednak pozostała w bezruchu, nadal uśmiechając się. Wyraz jej twarzy stopniowo zmienił się z pogodnego na figlarny. Światło świec sprawiało, że jej oczy były zbyt błyszczące.
— To niezbyt miłe napędzać stracha w ten sposób innym nieśmiertelnym — odezwałem się pierwszy.
Zaśmiała się swobodnie i z lekkością, którą pamiętałem jeszcze z czasów, kiedy była śmiertelną kobietą. Poczułem odprężenie i ulgę, gdy poruszyła się. Wiedziałem, że moja twarz pokryła się rumieńcem.
— Jak tam się dostałaś? — dodałem. Podszedłem do okna i wyciągnąłem ręce przez kraty, ujmując oba przeguby jej rąk.
Małe usta Gabrieli wypełniały słodycz i uśmiech, a włosy wyglądały jak wielka, błyszcząca grzywa wokół twarzy.
— Wspięłam się po ścianie, oczywiście — odrzekła.
— No dobrze, zejdź już na dół. Nie możesz przejść przez kraty. Wyjdę do ciebie na zewnątrz.
— Masz zupełnie słuszność — odrzekła. — Próbowałam już wszystkich pozostałych okien. Spotkamy się przy blankach. Tak będzie szybciej.
Zaczęła z łatwością wspinać się do góry, zaczepiając butami o kraty, potem zniknęła. Tryskała życiem, tak jak poprzedniej nocy, gdy schodziliśmy razem po schodach do piwnic.
— Co my tu jeszcze robimy? — zapytała. — Dlaczego nie jedziemy do Paryża?
Coś z nią było nie tak, mimo całego uroku, coś nie tak… co to mogło być? Nie pragnęła już moich pocałunków, nawet, naprawdę, rozmowy ze mną. To było bolesne.
— Chcę ci pokazać wewnętrzny pokój i klejnoty — powiedziałem.
— Klejnoty? — zapytała.
Nie widziała ich z okna. Pokrywa skrzyni zasłaniała widok. Wyszła przede mnie i poszliśmy do salki, w której spłonął Magnus. Położyła się płasko, aby przecisnąć się przez tunel.
Gdy tylko ujrzała skrzynię, zaparło jej dech.
Odrzuciła niecierpliwie włosy za ramiona i pochyliła się, aby lepiej przyjrzeć się broszkom, obrączkom, maleńkim dekoracjom, tak podobnym do tych, które otrzymała w dziedzictwie i które już dawno musiała wyprzedać jedno po drugim.
— Patrzcie no! Musiał je chyba zbierać przez całe wieki — odezwała się. — I tak wyśmienite rzeczy. Wybierał to, co chciał, prawda. Ależ z niego musiała być postać.
Znowu, prawie ze złością, odgarnęła niesforne kosmyki włosów, które teraz wydawały się bledsze, bardziej fosforyzujące, pełniejsze. Cudowne.
— Perły, spójrz na nie — powiedziała. — A te pierścionki.
Pokazałem jej te, które właśnie wybrałem dla niej. Ująłem ją za rękę i wsunąłem je na palce. Jej palce poruszały, jakby każdy z nich obdarzony był własnym życiem, potrafił odczuwać rozkosz. Ponownie wybuchnęła śmiechem.
— Ach, ależ my jesteśmy wspaniałymi diabłami, co?
— Myśliwi w Dzikim Ogrodzie — odrzekłem.
— Jedźmy już zatem do Paryża — dodała.
W jej twarzy znalazłem ledwo dostrzegalną oznakę bólu, pragnienia. Zwilżyła wargi. Ciekawe, czy wydawałem się jej choć w połowie tak fascynujący jak ona mnie? Odsunęła włosy znad czoła, jej oczy pociemniały wraz z intensywnością wypowiadanych słów.
— Chciałam dzisiaj szybko się posilić — powiedziała — a potem wyjść z miasta w lasy. Iść tam, gdzie nie ma ludzi. Iść tam, gdzie tylko wiatr i ciemne drzewa, a nad głowami gwiazdy. Błogosławiona cisza.
Podeszła ponownie do okna. Jej plecy były wąskie i proste, ręce, żywe od klejnotów w pierścionkach, spoczywały na obu bokach. Wystając z grubych mankietów męskiego płaszcza, jej dłonie wyglądały na jeszcze bardziej zgrabne i subtelne. Musiała chyba spoglądać na ciemne chmury i gwiazdy, które przebijały się przez purpurową warstwę wieczornej mgiełki.
— Muszę pójść do Rogeta — powiedziałem cicho. — Muszę zaopiekować się Nickim, powiedzieć mu jakieś kłamstwa o tym, co tobie się przydarzyło.
Odwróciła się. Jej twarz nagle zmieniła się. Była zimna i mała, taka, jaką stawała się dawniej w domu, gdy coś nie znajdowało w niej aprobaty.
— A po co im w ogóle mówić cokolwiek o mnie? — zapytała — Po co zawracać sobie nimi głowę?
Byłem zaskoczony, choć spodziewałem się tych słów. Być może nawet czekałem na to. Być może wyczułem to w niej nie wypowiedzianymi pytaniami.
Chciałem przypomnieć jej, że Nicki był przy jej łożu, gdy umierała. Czy to nic nie znaczy? Ale jakże zabrzmiało to sentymentalnie, jak na wskroś ludzko, jak zdecydowanie głupio. A przecież nie było to wcale głupie.
— Nie zamierzam cię osądzać — powiedziała.
Oparła się o okno.
— Ja po prostu nie rozumiem. Dlaczego pisałeś do nas? Dlaczego posyłałeś nam te wszystkie prezenty? Dlaczego nie wziąłeś tego białego ognia z księżyca i nie poszedłeś z nim tam, gdzie tylko chciałeś?
— Ale gdzie mógłbym chcieć odejść? — odpowiedziałem. — Odejść od wszystkich tych, których znałem i kochałem? Nie chciałem przestać myśleć o tobie, o Nickim, nawet o moim ojcu i braciach. Zrobiłem właśnie to, co chciałem — odrzekłem.
— A zatem sumienie odgrywało w tym jakąś rolę?
— Jeśli trzymasz się sumienia, robisz to, co chcesz — odrzekłem. — Ale to było nawet prostsze. Chciałem, abyście otrzymali to bogactwo, które wam ofiarowałem. Chciałem abyś… abyś była szczęśliwa.
Przez moment zawahała się.
— Czy chciałabyś, abym o tobie zapomniał? — zapytałem. Zabrzmiało to złośliwie, jakby wypowiedziane w złości.
Nie od razu odpowiedziała.
— Nie, oczywiście, że nie — odrzekła. — A gdybym to ja była na twoim miejscu, również bym ciebie nie zapomniała. Ale całą ich resztę? Nic mnie nie obchodzą. Nigdy już nie zamienię nawet słowa z nimi. Nawet na nich nie spojrzę.
Przytaknąłem głową, ale nienawidziłem tego, co powiedziała. Przerażała mnie.
— Nie mogę przejść do porządku dziennego nad faktem, że umarłam, że jestem całkowicie odcięta od świata wszystkich żywych, że nie należę do nich. A przecież potrafię mieć smak, widzę, czuję. Mogę pić krew. Jestem jednak jak coś, czego nie można dostrzec, jak coś, co nie może wpłynąć na bieg rzeczy.
— To nie jest tak — odrzekłem. — Jak sądzisz, na jak długo wystarczą ci zmysły wzroku, dotyku, smaku, jeśli nie ma miłości? Nikogo razem z tobą?
Ten sam nic nie rozumiejący wyraz twarzy.
— Och, po co mam ci mówić takie rzeczy? Po co zawracam ci tym głowę — dodałem. — Jestem z tobą. Jesteśmy razem. Nie wiesz, jak to było ze mną, kiedy byłem sam. Nie możesz sobie tego nawet wyobrazić.
— Niepokoję ciebie, a wcale nie mam takiego zamiaru — odrzekła. — Powiedz im, co chcesz. Może nawet wymyślisz jakąś historyjkę, w którą uwierzą. Nie wiem. Jeśli chcesz, abym pojechała z tobą, uczynię to. Zrobię wszystko, o co mnie poprosisz. Mam jednak jeszcze jedno pytanie do ciebie. — Przyciszyła głos. — Chyba nie chcesz dzielić z nimi twojej mocy?
— Nie, nigdy.
Potrząsnąłem głową, jakbym chciał wyrazić, że sama myśl o tym była zupełnie fantastyczna. Patrzyłem na klejnoty, myśląc o tych wszystkich prezentach, które wysłałem, myśląc o domku dla lalek. Pomyślałem o aktorach Renauda, bezpiecznych za kanałem La Manche.
— Nawet z Nicolasem?
— Nie, Boże, nie!
Spojrzałem na nią. Kiwnęła nieco głową, jakby aprobując moją odpowiedź. Roztargnionym gestem odrzuciła włosy znad czoła.
— Dlaczego nie z Nicolasem?
Chciałem, aby to już się skończyło.
— Ponieważ jest młody — odrzekłem — i ma jeszcze przed sobą życie. Nie jest na granicy śmierci.
Byłem teraz bardziej niż zaniepokojony i skrępowany. Byłem nieszczęśliwy.
— Minie czas, zapomni o nas… chciałem powiedzieć — o naszych rozmowach.
— Mógłby umrzeć jutro — wtrąciła. — Jakiś powóz mógłby potrącić go na ulicy…
— Czy chcesz, abym to zrobił — spojrzałem na nią wściekłym spojrzeniem.
— Nie, nie chcę, abyś to robił. Kimże ja jestem, abym mówiła ci, co masz robić? Próbuję tylko ciebie zrozumieć.
Jej długie, ciężkie włosy znowu opadły na ramiona. Poirytowana uchwyciła je obiema rękami.
Nagle wydała z siebie niski, syczący odgłos, a jej ciało zesztywniało. Trzymała swe długie loki i nie mogła oderwać od nich wzroku. — Mój Boże — szepnęła. A potem w ataku paroksyzmu puściła je i zaczęła krzyczeć.
Dźwięk sparaliżował mnie. Ostry ból przeszedł moją głowę. Nigdy nie słyszałem jej krzyczącej. A ona nie przestawała, jakby obejmowały ją płomienie ognia. Ciężko oparła się o okno i krzyczała coraz głośniej, wpatrując się cały czas w swoje włosy. Dotykała je, a potem odsuwała od nich palce, jakby je parzyły. Obracała się to na jedną, to na drugą stronę, jakby próbowała uciec od własnych włosów.
— Przestań! — krzyknąłem. Chwyciłem ją mocno za ramiona i potrząsnąłem. Z trudem łapała powietrze. Od razu zrozumiałem, o co chodzi. Jej włosy odrosły podczas snu! Aż do długości, jakiej były poprzednio. Były nawet gęstsze, bardziej połyskujące. To właśnie nie pasowało do jej wyglądu, na to zwróciłem uwagę i jednocześnie przeoczyłem, a ona zauważyła to sama właśnie przed chwilą.
— Przestań! Przestań natychmiast! — krzyknąłem głośniej. Jej ciało trzęsło się tak gwałtownie, że z trudem mogłem utrzymać ją w ramionach. — Po prostu odrosły, to wszystko! — stwierdziłem z naciskiem. — To zupełnie naturalne w twoim przypadku, nie widzisz. To nic!
Krztusiła się, próbując się uspokoić. Znów je dotykała i nadal krzyczała, jak gdyby jej palce pokryły się bąblami. Próbowała wyrwać się z mojego uścisku, a następnie zaczęła szarpać włosy w absolutnym przerażeniu.
Tym razem potrząsnąłem ją mocniej.
— Gabrielo! — krzyknąłem. — Rozumiesz, co mówię do ciebie? Odrosły i będą zawsze odrastać, jeśli je zetniesz. Nie ma w tym nic przerażającego, na miłość piekieł, przestań!
Pomyślałem, że jeśli nie przestanie, sam chyba oszaleję. Trząsłem się jak ona.
Przestała krzyczeć, chwytała powietrze krótkimi oddechami. Nigdy jej takiej nie widziałem, nigdy podczas tych wszystkich lat w Owernii. Pozwoliła podprowadzić się do ławy przy kominku. Posadziłem ją na ławie, a ona przyłożyła dłonie do skroni i próbowała złapać oddech; jej ciało kołysało się powoli do przodu i do tyłu.
Rozejrzałem się za nożyczkami. Sam nie miałem żadnych. Te małe złote upadły gdzieś na podłogę w krypcie poniżej nas. Wyciągnąłem nóż.
Szlochała cicho, ukrywając twarz w dłoniach.
— Czy chcesz, abym je obciął ponownie? — zapytałem.
Nie było odpowiedzi.
— Gabrielo, posłuchaj — odsłoniłem jej twarz, odsuwając ręce. — Jeśli chcesz, obetnę je. Każdej nocy mogę je obcinać i spalać. To wszystko.
Patrzyła na mnie w tak doskonałym bezruchu, że nie wiedziałem, co mam zrobić. Jej twarz osmarowana była krwią z roztartych łez, krew była też na jej ubraniu. Wszędzie krew.
— Czym mam je obciąć? — zapytałem ponownie.
Wyglądała tak, jakby ktoś przed chwilą uderzył ją, raniąc do krwi. Nadal spoglądała oczyma rozszerzonymi ze zdziwienia, a krwawe łzy płynęły po jej policzkach. Po chwili jednak opanowała się i przestała płakać. Widziałem, jak łzy pociemniały i wysuszyły się na skorupę na jej białej skórze. Ostrożnie wytarłem jej twarz koronkową chusteczką. Poszedłem do ubrań, które trzymałem w wieży, ubrań i szat, które wykonano na moje zamówienie w Paryżu lub które tam kupiłem i przeniosłem tutaj.
Ściągnąłem jej żakiet. Nie ruszyła się ani mi pomagając, ani przeszkadzając. Potem odpiąłem patki płóciennej koszuli, którą miała na sobie. Ujrzałem jej piersi. Były doskonale białe, poza bladym różem maleńkich brodawek. Próbując nie spoglądać w tamtym kierunku, założyłem jej świeżą koszulę i zapiąłem ją szybko. Potem uczesałem jej włosy. Czesałem i czesałem, a nie chcąc ścinać ich nożem, zaplotłem w jeden wielki warkocz. Wreszcie ponownie nałożyłem jej żakiet.
Czułem, że odzyskuje opanowanie i wracają jej siły. Nie wydawała się zawstydzona tym, co się wydarzyło; nie chciałem też, by tak było. Rozważała wszystko w skupieniu. Nic jednak nie mówiła. Siedziała nieruchomo.
Zacząłem znowu mówić do niej.
— Kiedy byłem małym chłopcem, opowiadałaś mi o tych wszystkich miejscach, w których byłaś. Pokazywałaś mi obrazy Neapolu i Wenecji, pamiętasz? Te stare książki? Miałaś te przedmioty, małe pamiątki z Londynu i Sankt Petersburga, z tych miejsc, które widziałaś.
Nie odpowiedziała.
— Chcę, abyśmy pojechali tam razem. Chcę je zobaczyć. Chcę ujrzeć i mieszkać tam. Chcę pojechać nawet dalej, do miejsc, o których nawet nie marzyłem, że mogę je kiedykolwiek ujrzeć, kiedy byłem jeszcze wśród żywych. W jej twarzy coś się zmieniło.
— Wiedziałeś, że odrosną? — zapytała mnie cicho.
— Nie, to jest tak, to jest chciałem powiedzieć, że po prostu o tym nie myślałem. Powinienem był wiedzieć, że tak to się skończy.
Przez dłuższą chwilę patrzyła na mnie bez ruchu w ten sam apatyczny, niemy sposób.
— Czy nic w tym… kiedykolwiek… nie przerażało ciebie? — zapytała. Jej głos był teraz gardłowy i obcy. — Czy nic… nie powstrzymuje ciebie? — zapytała. Usta miała otwarte i doskonałe, wyglądały zupełnie jak ludzkie usta.
— Nie wiem — wyszeptałem bezradnie. — Nie bardzo cię rozumiem — dodałem.
Poczułem się jednak zmieszany. Jeszcze raz zaproponowałem jej obcinanie włosów każdej nocy i palenie ich. Proste.
— Tak, spal je — westchnęła. — W przeciwnym razie po jakimś czasie wypełnią wszystkie pokoje wieży. Będą jak włosy Jagódki z baśni braci Grimm. Będą jak złoto, które córka młynarza musiała prząść z trawy w tej baśni o złym karle imieniem Rumpelstilskin.
— Sami piszemy nasze własne baśnie, moja kochana — odrzekłem. — Nauka z tego jest taka, że nic nas nie może zniszczyć. Każda rana zabliźni się i zniknie. Jesteś boginią.
— A w dodatku spragnioną boginią — odpowiedziała szybko.
Kilka godzin później, gdy spacerowaliśmy ramię w ramię między tłumem na bulwarach jak para studentów, cała ta scena już wypadła jej z pamięci. Nasze twarze były zaczerwienione, skóra gorąca. Nie zostawiłem jej jednak, aby pójść do mojego radcy prawnego. Ona też nie chciała już wyjechać za miasto, jak planowała poprzednio. Zostaliśmy więc razem ze sobą, a odległy błysk obecności od czasu do czasu zmuszał nas do odwrócenia głowy w tamtą stronę.
5
Do godziny trzeciej, kiedy doszliśmy do stajni wynajmującej konie, wiedzieliśmy już na pewno, że jesteśmy śledzeni przez tajemniczą obecność. Potem, może przez pół godziny, nie słyszeliśmy nic. Tępe brzęczenie odzywało się jednak ponownie. Doprowadzało mnie do szału. Choć próbowaliśmy za wszelką cenę usłyszeć jakieś dające się rozpoznać myśli, jedynie oczywiste było to, że zawarta jest w tym wrogość.
Była zadowolona, że jedziemy już do domu. Nie o to chodzi, że miasto denerwowało ją. Było tylko tak, jak chciała wcześniej — potrzebowała przestrzeni za miastem, spokoju. Kiedy roztoczyła się przed nami otwarta przestrzeń okolicy, zaczęliśmy cwałować tak szybko, że słyszałem już tylko wiatr i, jak mi się wydaje, jej śmiech, jednak nie jestem tego pewien. Była zachwycona pędem powietrza, tak jak i ja, zachwycona nowym połyskiem gwiazd nad ciemniejącymi wzgórzami.
Zastanawiałem się, czy były takie chwile dzisiejszej nocy, kiedy płakała skrycie, a ja o tym nie wiedziałem. Były takie momenty, kiedy stawała się ponura i milcząca, a jej oczy drżały jak podczas płaczu, choć absolutnie nie było żadnych łez. Pogrążyłem się w rozmyślaniach nad tym, gdy tymczasem zbliżyliśmy się do gęstego lasu, który wznosił się po obu brzegach płytkiego strumienia. Nagle moja kobyła stanęła dęba i pochyliła się na bok. Było to tak nieoczekiwane, że o mało nie spadłem z jej grzbietu. Gabriela trzymała się mnie mocno, ściskając kurczowo moje ramię.
Co noc przejeżdżałem przez tę polanę, mijając wąski drewniany mostek nad wodą. Uwielbiałem odgłosy końskich kopyt na drewnianych balach i jazdę w górę, na pochyły stok przeciwległego brzegu. Moja kobyła znała doskonale drogę. Teraz jednak działo się coś bardzo dziwnego.
Bojaźliwie, cały czas zagrażając ponownym stanięciem dęba, koń zawrócił bez polecenia i pogalopował z powrotem w kierunku Paryża, aż wreszcie całą siłą swojej woli nakazałem mu zatrzymać się i opanować.
Gabriela oglądała się do tyłu na pogrążony w ciemności gęsty zagajnik, który zasłaniał strumień. Znowu usłyszeliśmy wyjący wiatr, cichy szelest liści i zdecydowany rytm obecności między drzewami.
Usłyszałem ją w tym samym momencie z całą pewnością, ponieważ ścisnąłem mocniej ramieniem Gabrielę, a ona przytaknęła głową, ujmując moją dłoń.
— Jest silniejsza! — powiedziała szybko do mnie. — I to nie jest pojedyncze.
— Tak — odrzekłem rozwścieczony. — I stanęło to między mną a moim domem!
Wyciągnąłem szpadę, lewym ramieniem obejmując Gabrielę.
— Do diabła, oczywiście, że tak — odpowiedziałem próbując uspokoić konia. — Nie pozostało nam więcej jak dwie godziny do świtu. Wyciągnij swoją szpadę!
Próbowała obrócić się, aby coś do mnie powiedzieć, ale ja kierowałem już konia do przodu. Wyciągnęła szpadę, tak jak jej rozkazałem; jej mała dłoń zacisnęła się pewnie na rękojeści jak dłoń mężczyzny.
Oczywiście, to coś, przed czym staliśmy, czmychnie jak tylko dojedziemy do zagajnika; byłem tego pewny. Chcę powiedzieć, że tych przeklętników nie było do tej pory stać na nic innego, po ujawnieniu się, jak na podanie tyłów i ucieczkę. Ja tymczasem byłem wściekły, że przestraszyło to Gabrielę i mojego wierzchowca.
Ostrym spięciem butów i pełną siłą woli wysłałem konia prosto przed siebie, w kierunku mostka. Zacisnąłem dłoń na broni. Pochyliłem się nisko, zasłaniając nieco będącą przede mną Gabrielę. Dyszałem wściekle i ciężko, jakbym był smokiem, a gdy końskie kopyta zastukały na drewnianych palach mostu, zobaczyłem ich — zobaczyłem po raz pierwszy demony!
Białe twarze i białe dłonie wokoło nas, ujrzane przez nie dłużej niż sekundę. Z ich ust wydobywał się straszliwy i odrażający wrzask, gdy siedząc na drzewach i trzęsąc gałęziami, posyłali nam na głowy deszcz liści.
— Niech was piekło pochłonie, bando harpii! — krzyknąłem, gdy dotarliśmy do pobliskiego brzegu strumienia. W tej samej chwili usłyszałem krzyk Gabrieli.
Coś wylądowało na koniu tuż za mną. Koń ślizgał się na wilgotnej ziemi, a to coś trzymało moje ramiona i dłoń, którą próbowałem wymachiwać szpadą. Wymachując nim nad głową Gabrieli, udało mi się ugodzić z wściekłością napastnika. Zobaczyłem, jak zeskakuje i znika białą plamą w ciemności, podczas gdy inny rzucił się na nas z rozcapierzonymi dłońmi. Ostrze szpady Gabrieli przeszło dokładnie przez wyciągnięte w naszym kierunku dłonie. Zobaczyłem wzlatującą do góry dłoń i krew tryskającą jak z fontanny. Wrzask przeszedł w zawodzenie. Chciałem ich wszystkich rozsiekać na kawałki. Zbyt szybko jednak zawróciłem wierzchowca; stanął dęba i omal się nie przewrócił.
Gabriela jednak mocno trzymała się jego grzywy; to ona zmieniła jego bieg i pognała wolną drogą w kierunku wieży.
Gdy pędziliśmy w stronę wieży, słyszeliśmy jeszcze ich krzyk, gdy rzucili się w pogoń za nami. Gdy kobyła padła wyczerpana, zostawiliśmy ją i pobiegliśmy, ręka w rękę, w stronę bramy.
Wiedziałem, że będziemy musieli przejść przez sekretne przejście do wewnętrznej salki, zanim nasi prześladowcy pokonają mur zewnętrzny. Nie mogą w żadnym wypadku zobaczyć, jak wyciągamy kamienny kloc ze ściany. Zamykając za sobą bramy i drzwi tak szybko, jak tylko mogłem, zaniosłem Gabrielę w górę po schodach.
Kiedy już dotarliśmy do sekretnego pokoju i z powrotem wepchnęliśmy kamień na swoje miejsce — usłyszałem już ich wycie i wrzaski gdzieś na dole, pod nami. Pierwszy z nich zaczął wdrapywać się po ścianach wieży. Chwyciłem wiązkę drewna na opał i cisnąłem przez okno na ich głowy.
— Szybko, drewno do podpałki! — krzyknąłem.
W okratowanym oknie pojawiło się już jednak przynajmniej z pół tuzina białych twarzy. Ich krzyki monstrualnym echem odbijały się w małej celi. Gabriela przez jedną krótką chwilę popatrzyła na nie i cofnęła się do tyłu. Potwory przywarły do żelaznych krat jak gigantyczne nietoperze. To były wampiry i to takie, jakimi byliśmy i my, o ludzkim kształcie. Czarne oczy wpatrywały się w nas spod kudłów brudnych włosów, wycie stawało się głośniejsze i dziksze. Ich palce zawinięte na kratach pokryte były brudem. O ile mogłem się zorientować, postrzępione szmaty, które mieli na sobie, były już zupełnie wyblakłe, bez koloru. Smród, który dochodził od nich do nas, był smrodem cmentarnym.
Gabriela podniosła drewno leżące przy ścianie, ale odrzuciła je, gdy zobaczyła wyciągnięte w swoją stronę ręce, usiłujące ją uchwycić. Widzieliśmy obnażone kły, słyszeliśmy pisk. Wszyscy razem napierali na kraty, jak gdyby licząc na to, że mogą je wyrwać z kamienia.
— Podaj hubkę z krzesiwem! — krzyknąłem.
Chwyciłem jeden z większych kawałków drewna i cisnąłem go prosto w najbliższą twarz, z łatwością zrzucając napastnika z muru. Słabeusze. Usłyszałem jeszcze jego krzyk w momencie upadku. Pozostali jednak zacisnęli palce na kratach i walczyli ze mną; udało mi się jeszcze strącić jednego brudnego demona. Do tego jednak czasu Gabriela uporała się z zapaleniem szczap drewna podpałkowego.
Płomienie wystrzeliły w górę. Wycie ustało natychmiast i przeszło w zwyczajną, podekscytowaną, zrozumiałą mowę:
— To ogień, na dół, z drogi, idioci! Na dół, na dół. Kraty są gorące! Ruszajcie się!
Zupełnie normalny język francuski. Ściślej mówiąc — nawet całkiem niezła kolekcja gwarowych i miejscowych przekleństw.
Wybuchnąłem śmiechem. Tupiąc nogą i wskazując palcem na nich, wymieniłem porozumiewawcze spojrzenie z Gabrielą.
— Niech cię piekło pochłonie, bluźnierco! — wykrzyknął jeden z nich. Po chwili płomienie lizały już jego ręce, zawył więc, puścił się krat i odpadł do tyłu.
— Niech piekło pochłonie profanów i banitów! — usłyszeliśmy z dołu. Krzyki wyrównały się i wkrótce stały się regularnym chórem. — Niech piekło pochłonie tych banitów, którzy ośmielili się wejść do Domu Bożego! — Tymczasem jednak pozostali zsuwali się po ścianie na dół, odstępując od ataku. Duże kłody drewna zajęły się już ogniem i płomienie strzelały pod sam sufit.
— Wracajcie na cmentarz, skąd przyszliście, bando błaznów! — krzyknąłem. Rzuciłbym na nich w dół całe ognisko, gdybym tylko mógł podejść do okna.
Gabriela stała nieruchomo z przymrużonymi oczyma, najwyraźniej w coś wsłuchana.
Z dołu ciągle dochodziły krzyki i wycia. Nowy stek przekleństw na tych, co złamali uświęcone prawa, zgrzeszyli bluźnierstwem i prowokowali gniew Boży i gniew szatana. Szarpano bramy i okna na niższych kondygnacjach. Demony zachowywały się głupio, rzucając kamieniami w ściany.
— Nie mogą się dostać do środka — powiedziała Gabriela niskim i monotonnym głosem. — Nie mogą wyłamać bramy.
Nie byłem tego taki pewien. Brama była już zardzewiała, bardzo stara. Nie pozostało nam jednak nic innego jak tylko czekać. Położyłem się na podłodze, opierając o bok sarkofagu i zwijając ręce na piersiach. Nie chciało mi się nawet już więcej śmiać.
Ona również usiadła, oparłszy się o ścianę z nogami rozrzuconymi przed siebie. Jej pierś unosiła się lekko, część włosów rozsupłała się z warkocza, tworząc jakby kaptur wokół jej twarzy z luźnymi kosmykami przylepionymi do białych policzków. Na jej ubraniu osiadła sadza.
Żar ogniska wzmógł się. Pozbawiony powietrza pokój połyskiwał parą, płomienie wznosiły się, wystrzeliwując w górę. Mogliśmy jednak jeszcze z trudem oddychać w tych warunkach. Skończyło się jedynie na strachu i wyczerpaniu.
Stopniowo uświadomiłem sobie, że Gabriela miała rację co do bramy. Nie poradzili sobie z nią. Słyszałem, jak się wycofują.
— Niech gniew Boży ukarze profanów!
Dostrzegłem jakieś zamieszanie przy stajniach. Oczyma świadomości ujrzałem mojego biednego, przygłupiego chłopca stajennego wyciąganego w oszalałym strachu z kryjówki i moja wściekłość podwoiła się. Wysyłali mi te obrazy prosto ze swoich myśli, morderstwo na tym biednym chłopaku. Niech ich diabli.
— Ciii… — syknęła Gabriela. — Już za późno.
Jej oczy rozszerzyły się, a następnie stały się znowu małe, gdy nasłuchiwała. Chłopak już nie żył, biedne, żałosne stworzenie.
Poczułem śmierć, tak jakbym zobaczył małego czarnego ptaka nagle unoszącego się w powietrzu nad stajniami. Gabriela także pochyliła się do przodu, jakby i ona go zauważyła, a potem opadła ponownie do tyłu, sprawiając wrażenie, że traci świadomość, choć oczywiście tak nie było. Mruczała coś pod nosem, co brzmiało jak „czerwony aksamit”, ale zbyt cicho, bym mógł dokładnie zrozumieć słowa.
— Odpowiecie za to, bando zbójców! — krzyknąłem głośno. Wysłałem im jasną wiadomość. — Niepokoicie mój dom. Przysięgam, że zapłacicie za to.
Moje członki stawały się coraz cięższe. Żar ogniska stawał się prawie nie do zniesienia. Wydarzenia dzisiejszej nocy zbierały swe żniwo. W wyczerpaniu i blasku pożaru nie potrafiłem odgadnąć, która jest teraz godzina. Wydaje mi się, że przez chwilę popadłem w stan całkowitego odrętwienia i dopiero po chwili przebudziłem się z dreszczem, niepewny, ile tymczasem upłynęło nocy.
Podniosłem wzrok i zobaczyłem postać młodego chłopca, pięknego młodego chłopca przemierzającego pokój w tę i z powrotem.
Oczywiście, to była tylko Gabriela.
6
Gdy tak spacerowała po pokoju w tę i z powrotem, sprawiała wrażenie uosobienia wściekłej i rozpasanej mocy. A jednak wszystko to zawierało się w niczym nie zmąconym wdzięku. Przez chwilę odkopywała nogą żagwie i przyglądała się sczerniałej ruinie pokoju, zanim z powrotem nie znalazła sobie siedzącego miejsca. Widziałem teraz niebo. Pozostała nam jeszcze godzina do brzasku.
— Kim oni są? — zapytała. Stanęła nade mną z szeroko rozstawionym nogami; jej dłonie unosiły się w płynnych przywołujących gestach. — Dlaczego nazwali nas banitami i bluźniercami?
— Powiem ci wszystko, co wiem — wyznałem jej. — Aż do dzisiejszego wieczoru nie miałem pojęcia, że posiadają twarze, nogi, ręce czy prawdziwe głosy.
Wstałem i przygładziłem ubranie.
— Wyklęli nas za to, że weszliśmy do kościołów! — dodała. — Czy odebrałeś te obrazy, które napływały z ich strony? Oni w dodatku nie wiedzą, jak nam się to udało zrobić, sami nigdy by się nie ośmielili.
Po raz pierwszy zauważyłem, że drżała. Dostrzegałem także inne oznaki jej trwogi: skóra drgała jej pod oczami i niespokojnie odgarniała niesforne kosmyki włosów znak oczu.
— Gabrielo — odezwałem się. Próbowałem nadać mojemu głosowi ton autorytatywny, niemal rozkazujący i pewny siebie. — Najistotniejszą rzeczą teraz jest wydostanie się stąd. Nie wiemy, jak wcześnie wstają te stworzenia i jak szybko po zachodzie słońca mogą tu powrócić. Musimy znaleźć nową kryjówkę.
— Kryptę w lochach — odpowiedziała.
— To jeszcze gorsza pułapka niż ta tutaj, jeśli przedostaną się przez bramę — powiedziałem. Raz jeszcze spojrzałem na niebo. Wyciągnąłem kamienny blok przy przejściu. — Chodź.
— Ale dokąd? — zapytała. Po raz pierwszy dzisiejszego wieczora wyglądała niemal słabowicie, wątło.
— Do miasteczka, na wschód stąd — odrzekłem. — To najzupełniej oczywiste, że najbezpieczniejszym miejscem dla nas będzie tamtejszy kościół.
— Odważysz się w kościele? — zapytała.
— Oczywiście, że tak. Jak właśnie przed chwilą powiedziałaś, te małe bestie nigdy nie ośmielą się tam wejść! A krypty pod ołtarzem będą równie głębokie i ciemne jak jakikolwiek grób!
— Ale, Lestat, spoczywać pod samym ołtarzem?
— Matko, zadziwiasz mnie — odrzekłem. — Zabijałem przecież pod dachem katedry Notre Dame.
W tej samej chwili przyszedł mi do głowy nowy pomysł. Podszedłem do skrzyni Magnusa i zacząłem stamtąd wyjmować skarby. Wyciągnąłem dwa różańce, jeden wykonany z pereł, drugi ze szmaragdów; przy obu znajdował się charakterystyczny mały krzyż.
Przyglądała mi się ze ściągniętą, bladą twarzą.
— Proszę, weź ten — powiedziałem, podając jej szmaragdowy różaniec. — Trzymaj przy sobie. — Kiedy spotkamy się z nimi ponownie, pokaż im krucyfiks. Jeśli mam rację, będą przed nim uciekać.
— A co się stanie, jeśli nie znajdziemy bezpiecznego miejsca w kościele?
— Skąd u diabła mam wiedzieć? Wrócimy tutaj!
Wyczułem zbierający się w niej strach, emanujący z niej szczególnie w chwilach wahania, gdy spoglądała przez okna na blednące gwiazdy. Przeszła przez własną śmierć i otrzymała obietnicę życia wiecznego po to, by znowu znaleźć się w niebezpieczeństwie.
Szybko odebrałem od niej różaniec i pocałowałem ją, wsuwając różaniec do kieszenie jej żakietu.
— Szmaragdy oznaczają życie wieczne, Matko — powiedziałem.
Znów przypominała młodzieńca. Ostatni błysk dopalającego się ognia oświetlił kształt jej policzków i ust.
— Jest tak, jak powiedziałam wcześniej — szepnęła. — Ty się niczego nie boisz, prawda?
— Jakie to ma znaczenie? — wzruszyłem ramionami. Ująłem jej ramię i poprowadziłem w kierunku przejścia. — To my jesteśmy tymi, których inni się obawiają — powiedziałem. — Pamiętaj o tym.
Kiedy doszliśmy do stajni, zobaczyłem, że chłopak stajenny został zamordowany w odrażający sposób. Jego przełamane ciało leżało powykręcane na pokrytej słomą podłodze, jakby zostało tam rzucone przez Tytana. Tył głowy był strzaskany. Aby uczynić z niego pośmiewisko albo, co było bardziej prawdopodobne, aby uczynić pośmiewisko ze mnie — ubrano go w aksamitny ozdobny surdut. Czerwony aksamit. Przecież te słowa wymawiała do siebie Gabriela, gdy popełniano zbrodnię. Ja widziałem tylko śmierć. Odwróciłem wzrok z odrazą. Wszystkie konie również zniknęły.
— Zapłacą mi za to — powiedziałem.
Ująłem Gabrielę za rękę. Ona jednak nie mogła oderwać wzroku od martwego ciała nieszczęsnego chłopaka, jak gdyby przykuwał ją wbrew jej woli. Rzuciła mi spojrzenie.
— Zimno mi — szepnęła. — Tracę siły w sobie. Muszę, muszę dostać się tam, gdzie jest ciemno.
Poprowadziłem ją szybko na najbliższe wzgórze i dalej w kierunku drogi.
Na wiejskim cmentarzu nie było już żadnych potworów. Nie sądziłem zresztą, że mogły tam być. Ziemia na grobach nie była ruszana od bardzo dawna.
Gabriela nie miała już nawet ochoty głośno się nad tym zastanawiać. Prawie musiałem ją nieść do drzwi kościoła. Cicho złamałem zasuwę.
— Jest mi zimno. Moje oczy płoną — potworzyła cicho. — Jakieś ciemne miejsce.
Gdy jednak tylko zacząłem wchodzić z nią do środka, zatrzymała się.
— A co będzie, jeśli oni mają rację i nie należymy do Domu Bożego? — wyszeptała.
— Bzdury i nonsens. Nie ma Boga w Domu Bożym.
— Nie mów…! — jęknęła.
Pociągnąłem ją przez zakrystię i dalej pod ołtarz. Zakryła twarz dłońmi, a gdy podniosła wzrok, zatrzymała go na krucyfiksie nad tabernakulum.
Wydała z siebie długie, ciche westchnienie i odwróciła oczy w moją stronę, chroniąc je przed światłem przenikającym witraże. Wschodzące słońce, którego światła ja nawet jeszcze nie czułem, wypalało jej ciało!
Uniosłem ją, jak ostatniej nocy. Musiałem odszukać starą kryptę grobową, która nie była wykorzystywana od wielu lat. Podbiegłem do ołtarza Błogosławionej Dziewicy, gdzie inskrypcje z powodu wytarcia były już prawie niewidoczne. Klęcząc zaczepiłem paznokcie o płytę i szybko ją uniosłem, odsłaniając głęboki grób ze zbutwiałą już trumną. Popchnąłem Gabrielę do środka i sam też wsunąłem się za nią, zasuwając jednocześnie płytę na swoje miejsce.
Atramentowa ciemność. Trumna rozpadła się pod ciężarem i moja prawa dłoń spoczęła na rozsypującej się czaszce. Poczułem na klatce piersiowej ostrość pozostałych kości. Gabriela mówiła coś jak w transie.
— Tak. Jak najdalej od światła.
— Jesteśmy bezpieczni — szepnąłem. Odepchnąłem kości, przygotowując wygodne miejsce dla nas na przegniłym drewnie i resztkach zawartości trumny, które zbyt już były stare, by mogły wydzielać woń ludzkiego rozkładu.
Nie mogłem jednak zasnąć jeszcze dobrą godzinę. Nie przestawałem myśleć o chłopcu stajennym, powykręcanym i rzuconym na ziemię w czerwonym aksamitnym surducie. Widziałem już ten surdut! Nie mogłem tylko przypomnieć sobie, gdzie to było. Czy był jednym z moich własnych? Czyżby dostali się jakoś do wieży? Nie, to nie było możliwe, nie mogli się tam przecież dostać. Czyżby dali gdzieś zrobić taki sam, identyczny jak mój? Czyżby posunęli się aż tak daleko, aby mnie ośmieszyć? Nie. Jak takie stworzenia mogłyby zdobyć się na coś podobnego? Ale jednak… taki szczególny surdut. Coś było w nim takiego…
7
Kiedy otworzyłem oczy, usłyszałem najdźwięczniejsze i najwspanialsze śpiewanie. Jak to często bywa z muzyką, zwłaszcza z jej najdrogocenniejszymi fragmentami, przywołała w mojej pamięci dzieciństwo — pewną zimową noc, kiedy cała moja rodzina wybrała się do kościoła w naszej wiosce i stała pośród płonących świec, wdychając ciężki, zmysłowy zapach kadzideł, gdy ksiądz przechodził obok w procesji z uniesioną wysoko monstrancją. Pamiętam widok okrągłej białej Hostii za grubym szkłem, błysk złota i klejnotów ją okalających, a nad nią wyhaftowany baldachim, przechylający się niebezpiecznie, i ministrantów w koronkowych komżach usiłujących utrzymać go prosto.
Tysiąc Błogosławieństw po tym wryło w mój umysł słowa starego hymnu:
O Salutaris Hostia
Quae caeli pandis ostium
Bella premunt hostilia,
Da robur, fer auxilium…
Leżąc na szczątkach ludzkich w połamanej trumnie, pod białą marmurową płytą nagrobną przy bocznym ołtarzu, z Gabrielą przytuloną do mnie i pogrążoną jeszcze w paraliżującym śnie w tym dużym wiejskim kościele — uświadomiłem sobie powoli, że nade mną w tej chwili znajdują się setki ludzi, którzy śpiewają właśnie ten hymn.
Kościół pełen był ludzi! Nie mogliśmy wydostać się z tej przeklętej klatki z kośćmi, zanim wszyscy z nich nie odejdą ze świątyni.
Wokoło ciemność. Czułem jednak poruszające się zwierzęta. Moje nozdrza wchłaniały zapach rozsypanego szkieletu, na którym leżałem, wchłaniały także zapach ziemi. Czułem wilgoć i ostrość chłodu.
Dłonie Gabrieli trzymające się mnie były martwe. Jej twarz była nieruchoma.
Próbowałem w ogóle nie myśleć, a tylko leżeć bez ruchu i czekać.
Setki ludzi oddychało nad moją głową. Być może było ich tam nawet tysiąc. Teraz przystąpili do śpiewania drugiego hymnu. Co się teraz stanie — myślałem ponuro. Litania, błogosławieństwo? Tej akurat nocy nie miałem czasu na spokojne leżenie, czekanie i dumanie. Muszę się stąd wydostać. Obraz tego czerwonego surduta nie dawał mi spokoju. Towarzyszyło temu jakieś nieracjonalne uczucie niebezpieczeństwa i przebłyski równie niewytłumaczalnego bólu.
Nagle Gabriela otworzyła oczy i przebudziła się. Oczywiście, nie widziałem tego — było zupełnie ciemno. Poczułem to. Czułem, że jej członki wracają do życia. Ledwie poruszyła się, a jej ciało już zesztywniało zaniepokojone. Szybko zasłoniłem jej usta otwartą dłonią.
— Nie ruszaj się — szepnąłem, czując jej panikę.
Wszystkie okropności poprzedniej nocy musiały znowu ją nawiedzić, a poza tym była teraz w grobie, dzieląc go z resztkami ludzkiego szkieletu, i leżała pod kamienną płytą, którą z trudnością mogłaby podnieść.
— Jesteśmy w kościele! — szepnąłem. — Bezpieczni.
Śpiewy trwały dalej. „Tantum ergo Sacramentum, veneremur cernui”.
— Nie, to już błogosławieństwo — wykrztusiła Gabriela. Próbowała leżeć nieruchomo, ale w pewnej chwili nie mogła się już powstrzymać i musiałem ją mocno uchwycić. — Musimy się stąd wydostać — szepnęła. — Lestat, Błogosławiony Sakrament jest na ołtarzu, na miłość Boską!
Resztki drewnianej trumny trzeszczały i skrzypiały na twardym kamiennym podłożu. Zmuszony byłem wturlać się na nią i przygnieść całym swym ciężarem ciała.
— Leż spokojnie, słyszysz! — wyszeptałem zniecierpliwiony. — Nie mamy innego wyboru. Musimy czekać.
Jej panika zaczęła jednak stopniowo udzielać się i mnie. Czułem, jak kawałki kości chrzęszczą pod moimi kolanami; w nozdrzach poczułem smród gnijącego materiału. Wydawało mi się, że zapach śmierci przenikał ściany grobowca, że nie zniosę długo zamknięcia razem z tym zapachem.
— Nie możemy — wykrztusiła — nie możemy tutaj pozostać. Muszę stąd wyjść! — Prawie szlochała. — Lestat, nie mogę. — Obmacywała ściany grobowca i kamienną płytę nad naszymi głowami. Słyszałem, jak wydaje z siebie matowy odgłos przerażenia.
Nad nami przestano śpiewać hymn. Ksiądz wejdzie po schodach prowadzących na podwyższenie i do ołtarza, uniesie monstrancję w obu dłoniach do góry. Zwróci się ku zgromadzeniu i podniesie świętą Hostię do góry w błogosławieństwie. Gabriela wiedziała o tym oczywiście i nagle opanował ją szał. Rzucała się pode mną, wykręcając się i prawie odrzucając mnie na bok.
— No dobrze, posłuchaj mnie! — syknąłem. Sytuacja wymykała mi się spod kontroli. — Wychodzimy, ale zrobimy to tak, jak przystało na prawdziwe wampiry, słyszysz! Tam, w kościele, jest około tysiąca osób i musimy napędzić im niezłego stracha. Uniosę kamienną płytę i staniemy razem, a kiedy to uczynimy, unieś ręce i przybierz najstraszniejszy wyraz twarzy, jaki możesz sobie wyobrazić, krzycz, jeśli możesz. To sprawi, że odsuną się od nas gwałtownie. Potem rzucimy się do drzwi wyjściowych…
Nie potrafiła nawet w bezruchu wysłuchać instrukcji; rzucała się, rozkopując zbutwiałe kawałki drewna obcasami butów.
Wstałem, przesuwając wielką białą płytę obiema rękami i wyskakując na zewnątrz dokładnie tak, jak zapowiedziałem. Płaszczem zakreśliłem gigantyczny łuk. Wylądowałem na posadzce, oślepiony światłem świec, i wydałem z siebie najstraszliwszy krzyk, na jaki było mnie stać.
Siedzący najbliżej w osłupieniu i przerażeniu zerwali się na równe nogi. Setki ust otworzyły się do krzyku.
Wydając z siebie jeszcze jeden wrzask, chwyciłem dłoń Gabrieli i rzuciłem się pomiędzy nich, przeskakując barierkę przed ołtarzem. Gabriela spisywała się doskonale, wypełniając świątynię wysokim tonem jęku i zawodzenia. Lewą rękę uniosła, niczym dzikie zwierzę w ataku, a ja tymczasem ciągnąłem ją wzdłuż nawy do wyjścia. Wywołaliśmy nieopisaną wprost panikę wśród ludzi. Wszędzie słychać było krzyki, ludzie potykali się i upadali, kobiety i mężczyźni zaciskali dłonie na ramionach swych dzieci. Ciężkie drzwi wyjściowe ustąpiły z łatwością, odsłaniając otwartą przestrzeń — czarne, rozgwieżdżone niebo. Poczuliśmy gwałtowny podmuch wiatru. Popchnąłem Gabrielę przed siebie i odwracając się do tyłu raz jeszcze wydałem z siebie możliwie najgłośniejszy, przeraźliwy krzyk. Obnażyłem kły, zwracając się w kierunku przerażonych i krzyczących ludzi. Trudno mi było zorientować się, czy ktoś nas w tym zamieszaniu ścigał. Sięgnąłem do kieszeni i sypnąłem na marmurową podłogę złotymi pieniążkami.
— Diabeł rozrzuca pieniądze! — ktoś krzyknął.
Przebiegliśmy przez cmentarz i dalej na pole. W ciągu niewielu sekund dotarliśmy do lasu, a ja natychmiast wyczułem w pobliżu stajnię, przed nami, za drzewami.
Stanąłem nieruchomo. Zgiąłem się niemal w pół, koncentrując się. Wezwałem konie. Podbiegliśmy do nich, słysząc tępy odgłos ich kopyt w stajni. Przeskoczyłem z Gabrielą niski żywopłot i pociągnąłem za drzwi do stajni tak silnie, że wyrwałem je z zawiasów. Wspaniały wałach wybiegł nam naprzeciw z wyłamanej przegrody, a my wskoczyliśmy na jego grzbiet. Gabriela usadowiła się przede mną, po czym dla bezpieczeństwa objąłem ją ramionami.
Spiąłem boki zwierzęcia i pocwałowaliśmy prosto w las w kierunku Paryża.
8
Gdy zbliżyliśmy się do miasta, próbowałem ułożyć plan działania, ale, prawdę mówiąc, nie byłem pewien, od czego zacząć.
Nie było możliwości uniknięcia spotkania z tymi brudnymi, małymi potworkami. Jechaliśmy tam, by stoczyć bitwę. Sytuacja niewiele różniła się od tego zimowego poranka, kiedy wyruszyłem w drogę, szykując się do walki z wilkami, zwłaszcza jeśli przyrównać moją wściekłość i wolę zwycięstwa.
Ledwo wjechaliśmy w rzadko rozrzucone zabudowania Montmartu, kiedy usłyszeliśmy w ułamku sekundy ich odpychające mruczenie. Gabriela i ja wiedzieliśmy doskonale, że musimy natychmiast zaspokoić nasz głód, aby przygotować się do walki z nimi.
Przy jednej z małych farm wślizgnęliśmy się do sadu i podeszliśmy do tylnych drzwi budynku. Wewnątrz przy pustym palenisku drzemali mężczyzna i kobieta. Po wszystkim wyszliśmy razem z domu do małego ogródka z tyłu domu. Staliśmy przez chwilę nieruchomo, spoglądając na perłowoszare niebo. Żadnych odgłosów. Cisza. Bezruch. Gromadzące się na niebie wielkie, czarne chmury groziły ulewą.
Odwróciłem się i cicho wezwałem do siebie wałacha. Chwytając cugle, zwróciłem się ku Gabrieli.
— Nie widzę innego wyjścia, jak tylko udać się jednak do Paryża — powiedziałem jej. — Musimy stanąć naprzeciw tych małych bestii. Zanim jednak pokażą się i rozpoczną wojnę na nowo, muszę koniecznie załatwić kilka spraw. Muszę pomyśleć o Nickim. Muszę porozmawiać z Rogetem.
— Nie ma teraz czasu na takie nonsensy, dobre dla świata śmiertelnych — odparła Gabriela.
Kurz i brud z grobowca nadal był na jej płaszczu i w jasnych włosach. Wyglądała jak anioł, który został przeciągnięty przez błoto.
— Nie chcę, by przeszkadzali mi w tym, co zamierzam zrobić — powiedziałem.
Wzięła głęboki oddech.
— Czy chcesz poprowadzić stwory do swojego ukochanego monsieur Rogeta? — zapytała.
Było to zbyt przerażające, aby się dalej nad tym zastanawiać.
Spadły właśnie pierwsze krople deszczu i poczułem zimno pomimo świeżej krwi. Za chwilę rozpada się na dobre.
— No dobrze — odezwałem się. — Masz rację. Najpierw musimy załatwić sprawę z nimi.
Wskoczyłem na wierzchowca i wyciągnąłem rękę, by pomóc jej wdrapać się na konia.
— Rany tylko ciebie rozjuszają, prawda? — zapytała. Przyglądała mi się badawczo. — To tylko cię wzmacnia, to, co oni zrobili lub próbowali zrobić — zauważyła.
— Słuchaj no, to właśnie ja nazywam nonsensem dobrym dla świata śmiertelnych — powiedziałem. — Wskakuj!
— Lestat — odrzekła trzeźwo. — Oni przebrali twojego chłopca stajennego w elegancki surdut, wcześniej pozbawiając go życia. Czy widziałeś już ten surdut? Czy widziałeś go wcześniej?
— Ten cholerny czerwony aksamitny surdut…
— Ja już go widziałam — dodała. — Godzinami spoglądałam na niego w Paryżu, leżąc w łóżku. To surdut Nicolasa de Lenfent.
Patrzyłem na nią przez dłuższą chwilę, nie sądząc jednak, bym ją w ogóle widział. Wściekłość, która narastała we mnie, była absolutnie bezgłośna. Będzie wściekłością aż do chwili, gdy będę miał dowód na to, że powinna być raczej smutkiem i żalem — pomyślałem. Potem przestałem już w ogóle myśleć.
W niewytłumaczalny sposób wiedziałem, że nie zdaję sobie sprawy, jak silne mogą być nasze namiętności, jak bardzo mogą nas paraliżować. Wydaje mi się, że poruszałem bezgłośnie wargami.
— Nie sądzę, żeby go zabili, Lestat — odezwała się.
Znów chciałam coś powiedzieć, zapytać, dlaczego tak sądzi, ale nie mogłem. Gapiłem się wprost przed siebie, w sad.
— Myślę, że żyje — powtórzyła — i że jest ich więźniem. W przeciwnym razie zostawiliby jego ciało przed wieżą i nie zawracali sobie głowy chłopcem stajennym.
— Może tak jest, może nie — z trudem zmusiłem moje wargi do ruchu.
— Ten surdut był wiadomością dla ciebie.
Nie mogłem już tego dłużej znieść.
— Dobiorę się do nich — powiedziałem. — Czy chcesz wrócić do wieży? Jeśli mi się nie uda…
— Nie mam zamiaru ciebie opuszczać — odrzekła.
Deszcz rozpadał się na dobre, gdy dojeżdżaliśmy do bulwaru du Temple. Mokry bruk ulicy powiększał i odbijał światło lamp ulicznych. Udało mi się opanować uczucia i przejść do zimnej kalkulacji, która jednak była bardziej instynktowna niż wynikająca z rozsądku. Byłem gotów do walki w równej mierze co do tej pory. Musieliśmy jednak najpierw zorientować się w sytuacji. Ilu ich tam było? Czego w istocie chcieli? Czy zamierzali nas pojmać i zniszczyć, czy tylko przestraszyć i przegonić? Musiałem stłamsić swoją wściekłość. Nie mogłem też zapomnieć, że zachowywali się trochę jak dzieci; byli przesądni, stosunkowo łatwo dawali się rozproszyć czy przestraszyć.
Jak tylko dotarliśmy do wysokich starych domów czynszowych w okolicach katedry Notre Dame, od razu ich usłyszałem. Całkiem blisko. Wibracja doszła do nas w formie srebrnego błysku, szybko też zniknęła.
Gabriela stężała w siodle. Poczułem jej dłoń na przegubie swojej dłoni, a kątem oka dostrzegłem, jak jej prawa ręka zaciska się na rękojeści szpady. Wjechaliśmy w krzywą boczną uliczkę, która kończyła się gdzieś przed nami w absolutnej ciemności. Stukot żelaza na kopytach końskich rozdzierał panującą wokoło ciszę, a ja musiałem walczyć z sobą, by nie dać się porwać nerwowości, którą to przynosiło z sobą.
Wydawało nam się, że w tym samym momencie dostrzegliśmy ich. Gabriela cofnęła się i oparła o mnie, a ja gwałtownie zaczerpnąłem powietrza, co można było odebrać jako oznakę przestrachu.
Wysoko nad nami, po obu stronach wąskiej ulicy dostrzegliśmy ich białe twarze pochylające się tuż nad okapami domów, ledwo dostrzegalny błysk na tle niskiego nieba i bezgłośnej ulewy srebrnego deszczu.
Pognałem konia do przodu, hałasując nagłym zrywem, a oni rzucili się za nami jak myszy biegające po dachu. Ich głosy stały się wyraźniejsze, uniosły się skowytem w niebo, choć nadal jednak pozostawały dla śmiertelnych niesłyszalne. Gabriela krzyknęła, gdy zobaczyliśmy białe ręce i nogi zsuwające się w dół po ścianie domów. Za sobą usłyszałem cichy stukot ich stóp na brukowanej ulicy.
— Prosto! — krzyknąłem i machnąłem szpadą w kierunku dwóch zbliżających się napastników w podartych ubraniach, powalając ich na miejscu. — Z drogi, przeklęte kreatury! — krzyknąłem, słysząc ich wrzask pod kopytami naszego wierzchowca.
Przez moment dostrzegłem ich przestraszone twarze. Ci, którzy byli nad nami, zniknęli, a ci za nami zwolnili. Wysunęliśmy się do przodu, zwiększając odległość do naszych prześladowców. Po chwili wjechaliśmy na opuszczony plac de Gréve.
Oni jednak przegrupowali się na skraju placu. Tym razem wyraźnie słyszałem ich myśli. „Jakąż to siłą są obdarzeni? Nie bójmy się jednak. Zewrzyjmy szeregi i otoczmy ich” — wyłowiłem z ciemności.
Część z mocy, którą roztaczaliśmy przed sobą, bez wątpienia pochodziła od Gabrieli, miałem bowiem okazję zobaczyć, jak przewracali się, gdy ona rzucała spojrzenia w ich kierunku i zaciskała dłoń na rękojeści szpady.
— Zatrzymaj się! Trzymajmy ich na odległość! — krzyknęła cicho. — Są przerażeni.
Potem usłyszałem, jak Gabriela przeklina. W tej samej bowiem chwili przynajmniej pół tuzina tych małych demonów rzuciło się na nas od strony Hôtel Dieu. Ich kończyny były ledwo tylko przykryte łachmanami, włosy rozwiane fruwały na wietrze, a z ust wydobywał się okropny skowyt i zawodzenie. Atakiem próbowali zebrać swoje rozproszone siły. Wściekła nienawiść, która nas otaczała, wyraźnie zyskiwała na sile.
Koń znowu stanął dęba i o mały włos nie zrzuciłby nas z grzbietu. To oni rozkazywali mu z równą intensywnością, by zatrzymał się, jak ja nakazywałem mu dalszą jazdę.
Ująłem Gabrielę mocno w pasie, zeskoczyłem z konia i pobiegłem tak szybko, jak tylko mogłem, w stronę drzwi katedry Notre Dame.
Od strony goniącej nas tłuszczy dał się słyszeć okropny krzyk, jęk i zawodzenia.
— Nie ośmielicie się, nie ośmielicie się!
Złość obleczona niemal w fizyczną postać, jak fala gorąca z otwartego nad nami pieca hutniczego. Wszędzie dookoła słyszeliśmy odgłos ich stóp dudniących i rozpryskujących wodę. Byli blisko. Poczułem, jak niezliczone dłonie wyciągają się, by uchwycić moją szpadę i poły płaszcza.
Wiedziałem już, co stanie się, jeśli tylko dostaniemy się do świątyni. Zmusiłem ciało do ostatecznego wysiłku. Trzymając nad sobą Gabrielę, w ostatniej chwili przemknąłem przez drzwi i próg katedry, przewracając się w środku jak długi na kamiennych płytach.
Krzyki. Obrzydliwe wrzaski unoszące się pod niebo, a potem nagle cisza, jak gdyby cała ta banda rozproszona została jednym wystrzałem armatnim.
Stanąłem na nogi, głośno wyśmiewając się z nich. Nie stałem jednak dłużej przy drzwiach, bo nie chciałem tego dalej słuchać. Gabriela też już podniosła się i ciągnęła mnie za sobą. Razem zanurzyliśmy się w zaciemnioną nawę, mijając wysokie sklepione przejścia, jedno po drugim, by w końcu dotrzeć do mrocznych świateł samego sanktuarium. Następnie, po wyszukaniu jakiegoś ciemnego i pustego kąta w ołtarzu bocznym, opadliśmy zmęczeni na kolana.
— Zupełnie tak jak z tymi przeklętymi wilkami — powiedziałem. — Cholerna zasadzka.
— Szszsz… bądź cicho przez chwileczkę — odrzekła Gabriela, przywierając do mnie — albo moje nieśmiertelne serce rozerwie się na kawałki.
9
Po chwili poczułem, jak jej ciało sztywnieje. Patrzyła w kierunku placu.
— Nie myśl o Nicolasie — powiedziała. — Pamiętaj, oni czekają i słuchają. Słyszą wszystko, co dzieje się w naszych umysłach.
— Ale co oni myślą? — szepnąłem. — Co dzieje się w ich głowach?
Czułem, że koncentrują się mocniej.
Przytuliłem ją silniej do siebie i spojrzałem wprost w srebrne światło przedostające się z ulicy przez otwarte drzwi. Ja też ich teraz słyszałem, brzęczący dźwięk nadchodzący z tamtej strony. Wpatrując się coraz mocniej w padający nadal deszcz, wyczułem prośbę o zawarcie pokoju. Było to prawie zmysłowe. Sądziłem, że możemy już się pogodzić, że głupotą był dalszy opór i walka, że wszystko wyjaśni się i rozwiąże, jeśli tylko wyjdziemy na zewnątrz i poddamy się im, że nie będą torturowali Nicolasa, którego mają już w swojej mocy.
Zobaczyłem go. Był w ich rękach. Miał na sobie jedynie koronkową koszulę i bryczesy. Zabrali mu przecież surdut. Słyszałem jego krzyki, gdy ciągnęli go za sobą, wyrywając mu ręce ze stawów. Krzyknąłem „Nie!”, zasłaniając natychmiast dłonią usta, aby nie zwrócić na siebie uwagi przebywających w kościele ludzi.
Gabriela uniosła rękę i dotknęła palcami moich ust.
— To jeszcze nic poważnego — powiedziała przyciszonym głosem. — To tylko pogróżka. Nie myśl o nim.
— Ale w takim razie on żyje jeszcze — szepnąłem.
— Chcą, abyśmy w to uwierzyli. Słuchaj!
Znowu opanowało mnie to poczucie zawarcia rozejmu. Przekazywali to nam. Wzywali nas, abyśmy przyłączyli się do nich. Głos mówił: — Wyjdźcie z kościoła. Poddajcie się nam, a przyjmiemy was i nie uczynimy żadnemu z was krzywdy, jeśli tylko wyjdziecie.
Odwróciłem się w stronę drzwi i wstałem. Gabriela niespokojnie stanęła na równych nogach obok mnie. Raz jeszcze ostrzegła mnie uściskiem ręki. Wyglądało na to, że zbyt jest ostrożna, aby nawet mówić do mnie, gdy spoglądaliśmy w wielki strumień srebrnego światła od strony wejścia.
— Kłamiecie — odpowiedziałem. — Nie macie nad nami żadnej władzy! Poddać się wam? Jeśli to uczynimy, co powstrzyma was przed pojmaniem nas trojga? Dlaczego mielibyśmy wychodzić? W środku jesteśmy bezpieczni. Możemy schronić się w kryptach. Możemy nawet polować tu, wśród wiernych odwiedzających świątynię, pić ich krew w kaplicach i niszach, robić to tak zręcznie, że nigdy nie zostaniemy odkryci, zostawiając nasze oszołomione ofiary w agonii, gdy śmierć dosięgnie je dopiero później, na ulicy. I co wtedy zrobicie, wy, którzy nie możecie nawet wejść do środka! Poza tym, nie wierzymy wam, że macie Nicolasa. Niech podejdzie do drzwi i porozmawia z nami.
Gabriela aż kipiała z niepokoju. Rzucała na mnie badawcze spojrzenia, rozpaczliwie pragnąc usłyszeć to, co powiedziałem. Bez wątpienia słyszała ich teraz, czego ja nie mogłem powiedzieć o sobie, gdy wysyłałem im te impulsy.
Zdawało się, że wibracje i drgania nadchodzące z placu wyraźnie zelżały, choć nie wygasły, jak gdybym wcale im nie odpowiedział. W powietrzu unosił się stały odgłos, brzęczenie, szum. Wyczułem obiecujące zawieszenie broni. Przyjęli to i zaakceptowali skwapliwie, że cały konflikt może zostać wyjaśniony. Znów było to zmysłowe, było to piękne.
— Żałosne tchórze, zbieranino — westchnąłem z ulgą. Tym razem powiedziałem słowa głośno, aby i Gabriela mogła je usłyszeć.
— Przyślijcie Nicolasa do kościoła.
Szum głosów wyraźnie przycichł. Wsłuchiwałem się weń dokładnie, ale poza szumem była już tylko cisza, jak gdyby pozostałe głosy zamilkły, a tylko jeden lub dwa wydawały dyspozycje. Potem usłyszałem ciche, chaotyczne okrzyki kłótni i sprzeciwu.
Oczy Gabrieli zwężyły się.
Cisza. Tylko odległe postacie przemykających po placu de Gréve ludzi, pochylonych przed szalejącym wiatrem. Nie wierzyłem, rzecz jasna, że wycofają się tak łatwo. Co teraz mamy zrobić, aby uratować Nicolasa? Zamrugałem oczyma. Nagle poczułem się bardzo zmęczony i pomyślałem, że opanowuje mnie uczucie rozpaczy. To śmieszne, nigdy przecież nie rozpaczałem! Inni to czynią, ja nie. Będę walczył bez względu na to, co nastąpi. Zawsze. W wyczerpaniu i wściekłości ujrzałem Magnusa wskakującego do ognia i podskakującego w płomieniach, ujrzałem jego wykrzywioną twarz, zanim nie pochłonęły go płomienie i nie zniknął w nich całkowicie.
Co to jest rozpacz?
Myśl o tym paraliżowała mnie, przerażała, gdy uzmysławiałem sobie realność tej sytuacji. Miałem dziwne uczucie, że ktoś teraz jeszcze mówi do mnie o Magnusie. To przecież dlatego właśnie — uświadomiłem sobie nagle — myśl o nim przyszła mi do głowy!
— Ale sprytni… — szepnęła Gabriela.
— Nie słuchaj tego. To sztuczki z naszymi własnymi myślami — odrzekłem.
Gdy jednak spojrzałem ponownie w stronę otwartej bramy katedry, zobaczyłem, że pojawiła się tam jakaś postać. Ujrzałem młodego chłopca, o zwartej budowie ciała, tak, chłopca, to nie był jeszcze mężczyzna. Tak bardzo pragnąłem, by to był Nicolas, ale natychmiast zdałem sobie sprawę, że tak być nie może. Chłopak był niższy, raczej cięższej budowy. W dodatku stworzenie to nie było wcale człowiekiem.
Gabriela wydała z siebie cichy odgłos zdziwienia. Zabrzmiało to prawie jak modlitwa.
Postać nie była ubrana tak jak ubierano się w ówczesnych czasach. Chłopiec miał na sobie długą, przepasaną paskiem, zgrabną tunikę, a na swych kształtnych nogach nosił pończochy. Rękawy tuniki były szerokie i długie, zwieszały się po obu jego bokach. Właściwie ubrany był jak Magnus i przez krótką chwilę myślałem nawet w szaleńczy sposób, że jakimś magicznym zrządzeniem losu Magnus powrócił na ziemię.
Było w tym coś naiwnego, to przesłanie mi nakazu stawienia się przed nim.
Instynktownie trzymałem się mocno wbrew jego woli. Moje oczy stały się nieprzezroczyste jak ściana, która wyrosła, aby zastawić wszystkie okna do moich myśli. A przecież czułem tęsknotę do tego, by podporządkować się mu, by pójść za nim i dać się poprowadzić gdziekolwiek, tęsknotę tak silną, że wszystkie moje pragnienia z przeszłości zdawały się przy tym niczym. Był dla mnie całkowitą tajemnicą, tak jak Magnus. Tylko że on był piękny, nieopisanie piękny i wydawało się, że jest w nim nieskończona złożoność i głębia, której Magnus nie posiadał.
Udręka mojego nieśmiertelnego życia napierała we mnie coraz bardziej. On tymczasem mówił: — Chodź do mnie, ponieważ tylko ja i mnie podobni możemy uwolnić cię od samotności, którą odczuwasz. Stwierdzenie to dotykało czułego punktu, niezgłębionego smutku. Poczułem, że zasycha mi w gardle, że nie potrafiłbym teraz wydobyć z siebie głosu. Pozostałem jednak niewzruszony na swoim miejscu.
— Ona i ja jesteśmy razem — podkreśliłem w myślach, ujmując jeszcze mocniej dłoń Gabrieli. A potem zapytałem go: — Gdzie jest Nicolas? — Zadałem to pytanie i trzymałem się go kurczowo, głuchy na wszystko inne, co słyszałem i widziałem.
Chłopak zwilżył wargi, bardzo ludzka rzecz, i powoli podszedł do nas bliżej, aż znalazł się nie więcej jak dwie stopy od miejsca, w którym staliśmy. Spoglądał to na mnie, to na Gabrielę. Głosem niewiele przypominającym głos ludzki odezwał się.
— Magnus — powiedział. — Nie było to powiedziane w sposób natarczywy, narzucający się. To było pieszczotliwe. — A więc Magnus wskoczył w płomienie, tak jak powiedziałeś?
— Nigdy tego nie powiedziałem — odezwałem się. Ludzkie brzmienie mojego głosu zaskoczyło mnie. Wiedziałem jednak, że miał na myśli moje rozważania przed chwilą. — Tak właśnie było — dodałem. — Wskoczył w płomienie. Dlaczego miałbym w związku z tym oszukiwać kogokolwiek?
Próbowałem penetrować jego myśli. Wiedział o tym i skonfundował mnie przesłaniem tak dziwnych obrazów, że zdezorientowany głęboko nabrałem powietrza w usta.
Co ujrzałem przez chwilę tylko? Nawet nie wiedziałem. Piekło i niebo lub jedno i drugie pomieszane w całość, wampiry w rajskiej krainie spijające krew z kwiatów, które zwieszały się z drzew kołysząc i drżąc. Poczułem falę odrazy. Poczułem się tak, jakby wszedł w moje prywatne sny jako demon.
On przerwał jednak. Zmarszczył nieco brwi i spojrzał z pewnym ledwie dostrzegalnym szacunkiem. Moja odraza miażdżyła go. Nie spodziewał się takiej odpowiedzi. Nie oczekiwał jej. Taka moc?
Tak, prawie w uprzejmy sposób dawał mi o tym znać.
Odwzajemniłem grzeczność. Pozwoliłem mu ujrzeć siebie w sali na wieży, razem z Magnusem. Przywołałem słowa, które wypowiedział, zanim pochłonęły go płomienie. Pozwoliłem mu poznać wszystko.
Przytaknął, a gdy powtórzyłem słowa wypowiedziane przez Magnusa, zauważyłem niewielką zmianę w jego twarzy, jak gdyby jego czoło wygładziło się. W odpowiedzi nie pozwolił mi zorientować się jednak w swoich zamiarach. Przeciwnie, ku mojemu zaskoczeniu, odwrócił wzrok i spoglądał na ołtarz. Jego spojrzenie raz jeszcze prześliznęło się po nas, po czym odwrócił się plecami, jak gdyby nie obawiał się nas wcale, a nawet przez moment zupełnie o nas zapomniał.
Podszedł do nawy głównej i powoli zaczął nią iść. Nie wyglądał jednak jak idący człowiek. Posuwał się raczej szybko susami od jednego cienia do drugiego. Sprawiało to wrażenie jakby pojawiał się, znikał i znowu nagle pojawiał. Ani razu nie wszedł w światło, a ci nieliczni ludzie przechodzący nawą, nim zdążyli mu się przyjrzeć, tracili go natychmiast z pola widzenia. Podziwiałem jego zręczność, bo na tym to tylko polegało. Ciekawe, czy i ja mógłbym poruszać się w ten sposób. Poszedłem za nim w stronę chóru. Bezgłośnie za mną ruszyła Gabriela.
Wydaje mi się, że oboje stwierdziliśmy, iż jest to łatwiejsze niż mogliśmy to sobie wcześniej wyobrazić. A jednak był bez wątpienia zaskoczony, gdy nagle zobaczył nas u swego boku.
I właśnie wtedy, w momencie, w którym okazał nam zdziwienie, odsłonił się, dał mi wskazówkę co do swojej największej słabości — pychy. Został upokorzony tym, że podeszliśmy go, posuwając się tak lekko, jednocześnie będąc w stanie ukryć zupełnie nasze myśli.
Miały jednak jeszcze nastąpić gorsze rzeczy. Kiedy zrozumiał, że zdałem sobie sprawę z tego i odkryłem to…, iż odsłonił się na ułamek sekundy… — jego wściekłość podwoiła się. Emanowało z niego ciepło, które wcale nie było ciepłem.
Gabriela wydała z siebie pogardliwy syk. Jej oczy spoczywające na nim rozbłysły na moment blaskiem porozumienia pomiędzy nimi, które mnie jakby z tego wykluczało. Wyglądał na zaskoczonego. Był już jednak w uścisku jakiejś poważniejszej walki, którą bezskutecznie próbowałem pojąć. Rozejrzał się po wiernych wokoło i przy ołtarzu. Ogarnął wzrokiem godła Wszechmogącego i Maryi Dziewicy. Doskonale sam pasował na boga, jakby prosto z płócien Caravaggia. Światło igrało na jego białej, niewinnie wyglądającej twarzy.
Objął mnie w pasie, wsuwając rękę pod płaszcz. Jego dotyk był tak dziwny, tak słodki i tak zniewalający, a piękno jego twarzy tak oczarowujące, że nie odsunąłem się. Drugą ręką objął w pasie Gabrielę, a widok ich obu razem, dwóch aniołów, rozproszył moje myśli.
— Musicie wyjść ze mną — powiedział.
— Dlaczego, dokąd? — zapytała Gabriela.
Czułem niesamowity napór. Próbował popychać nas wbrew mojej woli, ale nie był na tyle silny. Moje nogi wrosły jakby w posadzkę świątyni. Zobaczyłem, jak twarz Gabrieli patrzącej na niego tężeje. Raz jeszcze wywołało to w nim zaskoczenie i zdziwienie. Z trudem hamował szał i wściekłość i nie potrafił tego przed nami ukryć. A więc nie docenił naszej siły fizycznej, podobnie zresztą jak i siły naszych umysłów. Ciekawe.
— Musicie teraz iść — odezwał się, przekazując mi siłę swojej woli, pokaz swych wewnętrznych mocy, czego teraz nie mogłem w oczywisty sposób nie dostrzec i dać się tak łatwo zwieść. — Wyjdźcie, a moim wyznawcy nic złego wam nie zrobią.
— Okłamujesz nas — odrzekłem. — Odesłałeś swoich ludzi i chcesz teraz, abyśmy wyszli, zanim wrócą, ponieważ wysoce niewygodne dla ciebie byłoby, gdyby zobaczyli cię wychodzącego z kościoła. Nie chcesz, aby wiedzieli, że wszedłeś tutaj!
Ponownie dało się słyszeć ciche, pogardliwe parsknięcie Gabrieli.
Położyłem dłoń na jego piersi i spróbowałem odsunąć go od siebie. Być może był równie silny jak Magnus, ale postanowiłem nie obawiać się go.
— Dlaczego nie chcesz, aby to zobaczyli? — szepnąłem, zerkając na jego twarz.
Zmiana, jaka w nim nastąpiła, była tak zaskakująca i tak niesamowita, że uświadomiłem sobie nagle, iż wstrzymuję oddech. Jego anielska buzia zdawała się wysuszać i rozmywać, oczy rozszerzyły się, a usta zacisnęły w konsternacji. Całe jego ciało uległo deformacji, jak gdyby całym wysiłkiem woli usiłował nie zgrzytać zębami i zaciskać pięści.
Gabriela odsunęła się. Roześmiałem się. Wcale nie miałem takiego zamiaru, ale nie mogłem się powstrzymać. To było przerażające, ale zarazem niezwykle zabawne.
Ta okropna iluzja, jeśli tak właśnie można było ją nazwać, zniknęła z ogłuszającą nagłością i po chwili doszedł do siebie. Co więcej, na jego twarz powróciła; poprzednia subtelność. Powiedział mi w stałym strumieniu myśli, że jestem nieskończenie silniejszy niż wcześniej przypuszczał, ale ponieważ jego wyjście z kościoła przestraszy innych, więc powinniśmy wyjść natychmiast.
— Znowu kłamstwa — szepnąłem.
Wiedziałem też, że jego duma niczego nam nie wybaczy. Boże, pomóż Nicolasowi, jeśli nie uda nam się oszukać tego tutaj!
Obracając się, wziąłem dłoń Gabrieli i poszliśmy w stronę drzwi wejściowych. Gabriela spoglądała pytającym wzrokiem to na niego, to na mnie. Twarz miała bladą i skupioną.
— Cierpliwości — szepnąłem. Odwróciłem się i zobaczyłem go daleko w tyle za nami, odwróconego plecami do ołtarza. Patrzył na nas, a jego oczy były tak duże i wyglądały straszliwie, ohydnie, jak oczy widma.
Kiedy doszliśmy już do kruchty, wysłałem do pozostałych całym wysiłkiem woli moje wezwanie. Powiedziałem im głośno, aby wrócili i weszli do kościoła, jeśli mają na to ochotę. Nie stanie się im żadna krzywda, a ich przywódca był właśnie wewnątrz i stał przy samym ołtarzu, całkowicie bezpieczny.
Wypowiedziałem te słowa głośniej. Gabriela poczęła mówić to samo, unisono powtarzając słowa za mną. Poczułem, że zbliża się do nas od strony ołtarza, a potem nagle straciłem go z oczu.
Zmaterializował się u mojego boku nagle i chwycił mnie wpół, odpychając Gabrielę tak silnie, że upadła na podłogę. Potrafiłem jednak walczyć z nim. Desperacko zbierając w myśli wszystko, co pamiętałem o Magnusie — cisnąłem nim w powietrze, nie wybijając go z równowagi, jak można byłoby zrobić z ciężkim mężczyzną. Dokładnie tak jak przypuszczałem — wykonał w powietrzu koziołka i uderzył w ścianę. Wśród śmiertelnych przebywających w katedrze zapanowało poruszenie. Widziano ruch i słyszano hałas. On jednak zniknął natychmiast bez śladu. Tymczasem Gabriela i ja niczym nie odróżnialiśmy się od pozostałych ludzi. Popchnąłem Gabrielę, aby zejść raczej na bok, ale wtedy dostrzegłem go pędzącego z niewiarygodną szybkością prosto na mnie. Przejrzałem jego plan i w porę uchyliłem się.
Zobaczyłem go jakieś dwadzieścia stóp ode mnie. Leżał rozciągnięty na kamiennej posadzce, wpatrując się we mnie z absolutnym przerażeniem, zupełnie jakbym był jakimś bogiem. Jego długie kasztanowe włosy były rozrzucone w nieładzie, a brązowe oczy szeroko otwarte w niemym przerażeniu. Pomimo całej niewinności na twarzy, jaką udało mu się zachować, siłą woli przekazywał mi całą serię rozkazów, powtarzając, że jestem słaby i niedoskonały, że jestem głupcem i że jego wyznawcy rozerwą moje ciało na kawałki, kończyna po kończynie. Upieką także mojego śmiertelnego kochanka powoli, aż umrze.
Zaśmiałem się cicho. To było po prostu śmieszne, jak potyczka z jakimś strachem z komedii.
Gabriela obserwowała nas, przenosząc wzrok z jednego na drugiego.
Raz jeszcze siłą woli wysłałem przyzwanie pozostałym demonom. Tym razem usłyszałem ich zaniepokojony odzew.
— Wejdźcie do kościoła — powtarzałem w kółko, nawet wtedy, gdy on wstał i podbiegł do mnie ponownie w ślepej i nieopanowanej wściekłości. Gabriela pochwyciła go, ja też. Oboje trzymaliśmy go mocno i nie mógł wykonać żadnego ruchu.
W chwili absolutnego przerażenia próbował utopić w mojej szyi swoje długie kły. Widziałem jego oczy — okrągłe i puste, gdy obnażył zęby, odchylając wargi. Odrzuciłem go z całą siłą do tyłu. Wykorzystał to i po chwili znowu gdzieś zniknął.
Inni zbliżali się, podchodzili coraz bliżej.
— On jest w kościele, wasz przywódca, spójrzcie na niego! — powtarzałem. — Każdy z was może to zrobić. Nic się wam nie stanie.
Usłyszałem nagle ostrzegawczy krzyk Gabrieli. Za późno. Wyrósł przede mną jak spod ziemi i zdzielił mnie pięścią w szczękę, odrzucając mi do tyłu głowę, aż ujrzałem sklepienie katedry. Zanim zdążyłem dojść do siebie, otrzymałem drugi miażdżący cios w plecy, po którym wyleciałem w powietrze i prosto przez bramę na bruk placu przed katedrą.
Część IV: DZIECI CIEMNOŚCI
1
Nie widziałem niczego poza deszczem. Słyszałem ich jednak wokół siebie.
On tymczasem wydawał rozkazy.
— Nie mają oboje żadnej wielkiej mocy, ta dwójka — przekazywał im w myślach, które były jakby uproszczone, jak gdyby rozkazywał zbłąkanym dzieciom. — Weźcie ich oboje do niewoli.
Usłyszałem głos Gabrieli:
— Lestat, nie walcz. Nie ma sensu tego przedłużać.
Wiedziałem, że ma rację, ale nigdy w ciągu swego życia nie poddawałem się nikomu. Pociągnąłem ją za sobą i pobiegliśmy obok Hôtel Dieu w stronę mostu. Przemykaliśmy pomiędzy zmokniętymi przechodniami i ochlapanymi błotem powozami. Oni byli tuż za nami, zbliżając się coraz bardziej, biegnąc tak szybko, że byli prawie niewidoczni dla ulicznego tłumu. Teraz już się nas nie bali. W ciemnych uliczkach lewobrzeżnego miasta otoczyły nas ze wszystkich stron ich białe twarze, a gdy spróbowałem wyciągnąć broń, poczułem ich dłonie na ramionach. Usłyszałem głos Gabrieli:
— Niech będzie, co ma być.
Chwyciłem mocno szpadę, ale nie mogłem powstrzymać ich przed podniesieniem mnie do góry. Byliśmy już przy Les Innocents. Widziałem już błysk ognisk, które płonęły każdej nocy pośród otwartych, śmierdzących grobów. Płomienie miały odpędzić wyziewy. Otoczyłem ramieniem szyję Gabrieli i krzyknąłem, iż nie mogę znieść tego smrodu, ale oni tymczasem przenieśli nas szybko w ciemności. Mijaliśmy białe marmurowe krypty.
— Z całą pewnością sami nie możecie tego wytrzymać — powiedziałem szamocząc się. — Dlaczego więc żyjecie pomiędzy trupami, kiedy zostaliście stworzeni, by żywić się życiem?
Poczułem takie obrzydzenie, że nie potrafiłem już nawet walczyć — ani na słowa, ani fizycznie. Dookoła nas leżały ciała w różnych stadiach rozkładu. Smród dochodził z najbardziej bogatych grobowców. Gdy zagłębialiśmy się w coraz ciemniejszą część cmentarza, gdy weszliśmy wreszcie w olbrzymi grobowiec — uświadomiłem sobie, że i oni nienawidzili smrodu w równym stopniu co ja. Czułem wyraźnie ich obrzydzenie, a jednak otwierali usta i wchłaniali go w płuca, jakby go pożerając. Czułem drżenie przytulonej do mnie Gabrieli. Jej palce wbijały się w moją szyję. Przeszliśmy przez następne drzwi, by przy nikłym świetle pochodni rozpocząć schodzenie w dół glinianymi schodami.
Zapach stał się silniejszy. Zdawał się sączyć z glinianych ścian. Odwróciłem głowę na bok i zwymiotowałem cienki strumień połyskującej krwi prosto na schody pod sobą.
— Żyć pomiędzy grobami — wydyszałem z wściekłością. — Powiedzcie mi, dlaczego z własnego wyboru narzucacie sobie takie piekielne męki?
— Cicho — szepnęła jedna z postaci koło mnie. Była to ciemnooka kobieta z włosami niczym kudły czarownicy. — Ty bluźnierco — dodała. — Ty przeklęty bluźnierco.
— Nie bądź, do diabła, taka głupia, kochanie! — wyszczerzyłem szyderczo zęby. Nasze twarze zbliżyły się do siebie. — Chyba, że on traktuje cię nieco lepiej niż Wszechmogący.
Zaśmiała się, czy raczej zaczęła się śmiać i natychmiast przestała, jak gdyby nie wolno im było pozwalać sobie na coś takiego. O jakże wesołe i interesujące spotkanie czekało mnie za chwilę!
Schodziliśmy coraz niżej w głąb ziemi.
Błysk światła, szuranie gołych stóp po ziemi, brudne szmaty ich ubrań muskające mnie po twarzy. Po chwili ujrzałem wyszczerzone zęby jakiejś czaszki. Potem cały ich stos wypełniający niszę w ścianie.
Próbowałem oswobodzić się z ich uchwytu. Wierzgnąłem nogą i uderzyłem w następny kopiec z ludzkich czaszek. Rozsypały się z trzaskiem, spadając po schodach. Wampiry wzmocniły uścisk, próbując dodatkowo unieść nas jeszcze bardziej do góry. Teraz mijaliśmy po drodze gnijące ciała w zbutwiałych ubraniach, umocowane w ścianie jak posągi.
— To jest zbyt obrzydliwe — powiedziałem przez zaciśnięte zęby.
Doszliśmy wreszcie do podstawy schodów, skąd przeniesiono nas przez wielkie katakumby. Do naszych uszu zaczął dochodzić niski odgłos szybkich uderzeń w bębny. Z przodu pojawiły się płonące pochodnie, a nad chórem żałosnych zawodzeń górowały inne okrzyki, odległe, lecz wyraźnie wypełnione bólem. Moją uwagę zajęło jednak coś innego. Wyczułem, że pośród tego całego rozkładu i wstrętnego zapachu znajduje się człowiek. Czułem jego zapach. Nicolas, żył, słyszałem go, wyraźny prąd jego myśli pomieszany z zapachem człowieka. W jego myślach było coś strasznie niedobrego. To był chaos. Nie byłem pewny, czy Gabriela również to wyczuwała.
Zupełnie niespodziewanie zostaliśmy zrzuceni na ziemię. Reszta wampirów ustawiła się za nami murem. Natychmiast wstałem na równe nogi i podniosłem Gabrielę. Zobaczyłem, że byliśmy w wielkiej sali o kopulastym sklepieniu. Oświetlały ją słabo trzy pochodnie, które wampiry trzymały w trzech różnych miejscach, tworząc z nich jakby trójkąt, w środku którego staliśmy my. Coś dużego i czarnego znajdowało się w przeciwległym końcu sali. Czułem zapach drewna i smoły, zapach wilgotnego, butwiejącego materiału, zapach jeszcze żyjącego człowieka. To był on.
Włosy Gabrieli rozsypały się luźno na ramiona, całkowicie wyswobodzone ze spinających je wstążek. Przylgnęła do mnie, rozglądając się wokoło czujnym wzrokiem.
Znowu odezwały się jęki i zawodzenia, ale najbardziej przenikliwe błagania dochodziły stamtąd, skąd słyszeliśmy je poprzednio. Pochodziły od jakichś stworzeń znajdujących się głęboko w ziemi. Zdałem sobie nagle sprawę, że dochodziły one z grobów w ziemi i należały do uwięzionych tym wampirów, błagających o krew, skomlących o przebaczenie i wypuszczenie na zewnątrz, domagających się nawet ognia piekielnego. Okrzyki były równie trudne do zniesienia, jak panujący tu przeraźliwy smród.
Nie czułem żadnych myśli od strony Nickiego, jedynie bezkształtne zlepki poszarpanych myśli czy marzeń sennych. Może zwariował?
Odgłosy bicia w bębny były bardzo wyraźne i bardzo już bliskie, a jednak te okrzyki przebijały się przez odgłosy bębnów. Zawodzenie tych najbliżej nas ucichło, ale huk kotłów nadal wypełniał salę. Poczułem nagle, że bicie mojego własnego serca zrównuje się z rytmem bicia w kotły. Rozpaczliwie broniąc się przed zasłonięciem uszu rękoma, rozejrzałem się dookoła.
Wokół nas stało przynajmniej dziesięć tych stworzeń. Widziałem młodych i starych, mężczyzn i kobiety, młodego chłopca; wszyscy oni ubrani byli w jakieś resztki po ludzkich strojach, przybrudzone ziemią. Ich stopy były bose, włosy zmierzwione i brudne. Była tam też i ta kobieta, do której mówiłem na schodach. Jej zgrabne ciało przykryte było brudną suknią, a nerwowo rozbiegane czarne oczy błyszczały jak klejnoty pomiędzy brudem, gdy bacznie się nam przypatrywała. Za nimi dostrzegłem wreszcie parę walącą w kotły, ukrytą w ciemnościach pomieszczenia.
Bezgłośnie modliłem się o siłę. Próbowałem usłyszeć Nicolasa, starając się myśleć o nim. Solennie przyrzekałem sobie i im. Wyciągnę nas wszystkich z tego, chociaż w tej chwili nie wiem jeszcze, jakim sposobem.
Uderzenia bębnów słabły, przeszły w obrzydliwy, miarowy rytm, wzmagający tylko poczucie strachu, chwytający za gardło. Jeden z wampirów trzymający w dłoni pochodnię zbliżył się do nas. Czułem podekscytowanie pozostałych.
Błyskawicznie wyrwałem wampirowi pochodnię z ręki, wykręcając mu silnie lewą dłoń, aż przysiadł na kolana. Mocnym kopnięciem posłałem go na podłogę, gdy inni ruszyli w naszym kierunku. Obróciłem pochodnią dookoła, odganiając ich od nas. Wreszcie prowokująco rzuciłem ją na ziemię. To zmyliło ich czujność i wyczułem nagły spokój. Ich podniecenie ustąpiło czy raczej przeszło w coś o wiele bardziej cierpliwego i mniej ulotnego. Bębny dalej waliły natarczywie, ale wyglądało na to, że ignorowali je. Wpatrywali się w sprzączki naszych butów, w nasze włosy i twarze z takim strapieniem, że wydawali się biedni i zgłodniali. Młody chłopak z wyraźnym strachem w oczach wyciągnął rękę w kierunku Gabrieli, próbując ją dotknąć.
— Cofnij się! — syknąłem.
Posłuchał od razu, jednocześnie jednak podnosząc z ziemi pochodnię.
Byłem już teraz jednak pewien — byliśmy otoczeni przede wszystkim zawiścią i zaciekawieniem, i to była nasza największa przewaga.
Przypatrywałem się im po kolei. Całkiem wolno zacząłem otrzepywać swoje ubranie. Strząsałem brud z surduta i spodni. Wyprostowując ramiona, wygładziłem płaszcz. Później przeczesałem włosy dłonią i stanąłem, rozglądając się dookoła z rękami skrzyżowanymi na piersiach. Obraz słusznego oburzenia i godności.
Gabriela uśmiechnęła się lekko. Stała opanowana z dłonią spoczywającą na rękojeści szpady.
Efektem tego było ogólne zadziwienie. Ciemnooka kobieta była oczarowana i wyraźnie pod wrażeniem naszych postaci. Mrugnąłem do niej. Byłaby cudownie piękna, gdyby ktoś wrzucił ją pod kaskady wodospadu i trzymał ją tam przez pół godziny. Powiedziałem jej o tym cicho. Zrobiła dwa kroki do tyłu i nasunęła mocniej swą suknię na piersi. Interesujące, naprawdę bardzo interesujące.
— Jakie macie wytłumaczenie tego wszystkiego? — zapytałem butnie. Kątem oka znowu dostrzegłem lekki uśmiech na twarzy Gabrieli.
— Kim jesteście? — zażądałem odpowiedzi. — Wizerunkami pobrzękujących łańcuchami duchów, które nawiedzają cmentarze i stare zamki?
Spoglądali skonsternowani, wyraźnie tracąc pewność siebie.
— Moja niania z czasów dziecięcych wiele razy poruszała moją wyobraźnię opowiadaniami o takich stworach — powiedziałem. — Opowiadała mi, że mogą one w każdej chwili wyskoczyć ze zbroi stojących w salach naszego zamku i z dzikim okrzykiem porwać mnie z domu. — Tupnąłem nogą i postąpiłem krok do przodu. — Czy to właśnie wy jesteście takimi duchami?
Zrobił się wrzask, a cała czereda cofnęła się. Czarnooka jednak nie cofnęła się. Zaśmiałem się cicho.
— A przecież wasze ciała są takie same jak nasze, czyż nie tak? — zapytałem powoli. — Są gładkie, bez skazy, a w waszych oczach widzę dowód na taką samą siłę i moc, jaką sam posiadam. Wielce dziwne…
Wyraźnie czułem ich zdeprymowanie i zmieszanie. Skowyt, który dobiegał od ścian, zdawał się teraz słabszy, jak gdyby i ci zamknięci w grobach wsłuchiwali się w moje słowa, nie zważając na ból.
— Czy to duża przyjemność żyć w brudzie i smrodzie? — Rozejrzałem się dookoła. — Czy dlatego właśnie decydujecie się na to?
Strach. Znów zazdrość. W jaki sposób udało się nam uciec od ich losu?
— Naszym wodzem jest Szatan — powiedziała nagle czarnooka kobieta. Hmm. Kulturalny, inteligentny głos. Musiała być chyba kimś, kiedy była jeszcze człowiekiem śmiertelnym. — A my służymy Szatanowi według jego oczekiwań.
— Dlaczego? — zapytałem uprzejmie.
Ogólna konsternacja.
Ledwo dosłyszalny szum od strony Nicolasa. Poruszenie bez określonego kierunku. Czy usłyszał mój głos?
— Sprowadzicie na nas wszystkich gniew Boży waszym nieposłuszeństwem i prowokacją — odezwał się chłopak, najmocniejszy z nich, który nie mógł mieć więcej niż szesnaście lat, gdy uczyniono go wampirem. — W próżności i nikczemności lekceważycie odwieczne drogi postępowania. Żyjecie pomiędzy śmiertelnymi! Spacerujecie po oświetlonych miejscach.
— A dlaczego wy tego nie robicie? — zapytałem. — Czy na białych skrzydłach, gdy zakończy się ten wasz pokutny pobyt na ziemi, macie udać się do nieba? Czy to obiecał wam Szatan? Zbawienie? Nie liczyłbym na to, gdybym był na waszym miejscu.
— Zostaniesz wrzucony w najgłębsze czeluście piekła za swoje grzechy! — odezwała się mała kobieta o wyglądzie wiedźmy. — Nie będziesz już miał mocy czynienia zła na ziemi.
— Może mi to powiesz, kiedy ma się to stać? — zapytałem. — Od pół roku jestem tym, kim jestem. Ni Bóg, ni Szatan nie niepokoili mnie. To wy mnie niepokoicie!
Przez moment stali jak sparaliżowani. Było bardzo prawdopodobne, że w tej chwili łatwo dalibyśmy im radę rozpraszając ich i pokonując. Co jednak z Nickim? Gdyby chociaż jego myśli wskazywały właściwy kierunek. Mogłem uzyskać pewien wizerunek tego, co leżało za tą wielką kupą butwiejących czarnych ubrań.
Nie spuszczałem oczu z wampirów.
Drewno, smoła, z całą pewnością jest tam stos. I te przeklęte pochodnie. Ciemnooka kobieta wysunęła się nieco do przodu. Na jej twarzy nie widać było złości, jedynie fascynację. Chłopak jednak odepchnął ją na bok, doprowadzając tym do wściekłości. Tymczasem przysunął się tak blisko, że czułem jego oddech na twarzy.
— Bękarcie! — syknął. — Zostałeś stworzony przez wyrzutka, banitę Magnusa, na urągowisko naszej rodziny i na urągowisko Daru Ciemności. A ty sam przekazałeś Dar Ciemności tej kobiecie w nieroztropności i próżności, w jakiej otrzymałeś ją sam. Jeśli Szatan cię nie ukarał, my to uczynimy, bo taki jest nasz obowiązek i prawo!
Chłopak ręką wskazał czarny stos pogrzebny zasłonięty suknem. Skinął na innych, by odsunęli się do tyłu.
Znowu zagrzmiały kotły, głośno i szybko. Okrąg wokół nas rozszerzył się. Ci, którzy trzymali pochodnie, pozostali najbliżej sukna. Dwóch pozostałych zerwało poszarpaną draperię — wielkie płachty czarnej serży zsunęły się na ziemię, wznosząc chmurę duszącego kurzu.
Stos pogrzebny był równie duży jak ten, który pochłonął Magnusa.
Na szczycie stosu, w prymitywnej drewnianej klatce, ujrzałem klęczącego Nicolasa z rękami bezwładnie zaciśniętymi na kratach. Wpatrywał się w nas ślepym wzrokiem i nie dostrzegłem w jego twarzy czy myślach ani błysku rozpoznania.
Wampiry trzymały pochodnie wysoko wzniesione, abyśmy dobrze go zobaczyli. Czułem, że ich podniecenie ponownie rośnie, jak wtedy, gdy przynieśli nas do tej sali.
Gabriela ostrzegała mnie lekkim ściskaniem ręki, abym zachował spokój. W wyrazie jej twarzy nic się nie zmieniło.
Na szyi Nickiego zobaczyłem niebieskawe ślady. Koronka jego koszuli była również brudna jak szmaty wampirów, a bryczesy poszarpane. Ściślej mówiąc — całe jego ciało pokryte było siniakami i ranami. Był wysuszony z krwi do granicy śmierci.
Strach bezgłośnie eksplodował w moim sercu, ale wiedziałem, że to właśnie chcą we mnie ujrzeć. Ukryłem go jak najgłębiej.
Klatka nie jest żadną przeszkodą. Z łatwością mogę ją rozbić na kawałki. Są też tylko trzy pochodnie. Pozostaje pytanie — kiedy uderzyć i jak. Nie, w ten sposób nie zginiemy, na to nigdy się nie zgodzę.
Przyłapałem siebie na wpatrywaniu się chłodno w Nicolasa, na przyglądaniu się z zimną krwią drewnianym szczapom podpałki i grubym belom drewna. Wytaczała się ze mnie wściekłość. Twarz Gabrieli była doskonałą maską nienawiści.
Wampiry zdawały się to wyczuwać. Poruszały się niespokojnie — to przybliżając się nieco do stosu, to znowu odsuwając się dalej od niego.
Coś innego jednak działo się wokoło. Oto okrąg wokół nas zacieśniał się.
Gabriela dotknęła mojego ramienia.
— Nadchodzi ich przywódca — usłyszałem jej głos.
Gdzieś otworzyły się drzwi. Dźwięk bębnów zaczął falować i zdawało się, że ci więzieni w ścianach popadają w agonię, błagają o przebaczenie i uwolnienie. Wampiry wokół nas podjęły krzyk w jakiejś oszalałej histerii. Wszystko, co mogłem zrobić, to zakryć uszy dłońmi. Jakiś instynkt kazał mi nie spoglądać w stronę ich wodza. Nie mogłem mu się jednak oprzeć i powoli obróciłem głowę, aby napotkać jego wzrok i ponownie zmierzyć jego moc.
2
Podchodził właśnie ku środkowi wielkiego okręgu, odwrócony plecami do stosu. U jego boku zauważyłem dziwną kobietę, wampira. Kiedy wreszcie przyjrzałem mu się dobrze w świetle pochodni, doznałem tego samego szoku, jak wtedy, gdy wszedł do katedry Notre Dame. Szokowało nie tylko piękno, ale także zadziwiająca niewinność jego chłopięcej twarzy. Poruszał się tak lekko i szybko, że właściwie nie mogłem dostrzec ruchu jego stóp. Jego wielkie oczy przyglądały się nam bez gniewu; jego włosy, pomimo przybrudzenia kurzem i błotem, połyskiwały lekko czerwienią.
Spróbowałem czytać w jego myślach. Jak to możliwe, że tak wzniosłe i wspaniałe stworzenie rządziło takimi żałosnymi potworami, gdy świat stał dla niego otworem. Próbowałem odkryć to, co już prawie odkryłem, kiedy staliśmy razem przed ołtarzem katedry, on i ja. Gdybym to poznał — kto wie, może mógłbym pokonać go, a pokonać go pragnąłem bardzo.
Wydawało mi się, że zareagował na moje myśli jakąś bezgłośną odpowiedzią, jakimś przebłyskiem niebios w tych czeluściach piekielnych, niewinnym wyrazem twarzy, jak gdyby szatan zachował twarz i kształt upadłego anioła.
Coś jednak działo się niedobrego, coś tu nie bardzo pasowało. Przywódca nic nie mówił. Słychać było nadal niespokojny stukot bębnów, a jednak nie było ogólnego przekonania, co dalej robić. Ciemnooka kobieta nie włączyła się do ogólnych zawodzeń. Inni wkrótce także zamilkli.
Kobieta, która przyszła razem z wodzem, dziwna postać ubrana jak starożytna królowa, w poszarpaną suknię i pleciony pasek, zaczęła się śmiać. Cały klan, albo jakkolwiek to nazwać, zupełnie zrozumiale zastygł w osłupieniu. Jeden z bębnów przestał wybijać rytm. Postać wyglądająca na królową śmiała się coraz głośniej. Jej białe zęby połyskiwały poprzez brudną woalkę poskręcanych włosów. Musiała kiedyś być piękna. I to nie lata śmiertelnego życia zniszczyły je urodę. Wyglądała raczej na dotknięte obłędem. Jej usta wykrzywione były w straszliwym grymasie, oczy wpatrywały się dziko przed siebie, ciało wygięło się nagle w łuk podczas śmiechu, zupełnie tak samo jak ciało Magnusa, gdy tańczył wokół swego stosu pogrzebowego.
— Czy nie uprzedzałam cię?! — wykrzykiwała. — Czy nie uprzedzałam?
W oddali, za jej plecami, Nicolas poruszył się w swojej małej klatce. Oczy miał utkwione mocno we mnie i pomimo wykrzywienia twarzy na jego oblicze poczęła powracać znana mi wrażliwość rysów. Strach walczył w nim ze złością i nienawiścią, a wszystko to zaprawione było zdziwieniem i niemal rozpaczą.
Kasztanowowłosy przywódca wpatrywał się w królową wampirów z nie dającym się odczytać wyrazem twarzy. Tymczasem chłopak z pochodnią zrobił kilka kroków do przodu i krzyknął na kobietę, by natychmiast zamilkła. To raczej on wyglądał teraz królewsko, pomimo swoich łachmanów. Kobieta odwróciła się do niego plecami i stanęła na wprost nas. Wyrzucała z siebie słowa śpiewnym choć szorstkim, ale pozbawionym męskiego czy kobiecego charakteru, głosem. Jej słowa po chwili zastąpił galopujący śmiech.
— Tysiąc razy powtarzałam to, a jednak nie chciałeś mnie słuchać — oznajmiła. Jej suknia połyskiwała, gdy ciało drżało od śmiechu. — Nazywałeś mnie szaloną, czas jest męczennikiem, błąkająca się Kasandra oszalała od zbyt długiego czuwania na tej ziemi. No cóż, sam widzisz, że każde z moich przewidywań spełniło się.
Ich wódz nie dał po sobie nawet poznać, że słyszy jej słowa.
— I trzeba było aż tego stworzenia. — Zbliżała się do mnie z twarzą jak obrzydliwa maska komiczna, taką jak twarz Magnusa. — Trzeba było tego swawolnego kawalera, aby ci to raz i na zawsze udowodnić.
Syknęła, wciągnęła powietrze i wyprostowała się. Przez chwilę, w doskonałym bezruchu, powróciła jej dawna piękność. Zapragnąłem uczesać jej włosy, umyć je własnymi rękoma, ubrać ją we współczesne suknie, aby zobaczyć ją w zwierciadle moich czasów. Ściśle mówiąc, pomysł ten zawładnął moim umysłem w szaleńczy wprost sposób. Przywołać ją do życia i zmyć z niej to całe dzikie przebranie. Wydaje mi się, że przez jedną krótką chwilę zapłonęło we mnie pojęcie wieczności. Wiedziałem wtedy, czym jest nieśmiertelność. Z nią wszystko było możliwe, albo tak mi się w tym momencie wydawało.
Patrzyła na mnie badawczym wzrokiem i odbierała wyraźnie wizje, które powstawały w mojej głowie. Uroda i wdzięk jej twarzy pogłębiały się, wrócił szaleńczy humor.
— Ukarać ich! — wykrzyknął chłopak. — Wypełnić sąd Szatana. Zapalcie ogień.
W wielkiej sali nikt jednak nie ruszył się.
Stara kobieta mruczała coś z ustami zamkniętymi, jakąś tajemniczą melodię o kadencji przemowy. Ich wódz patrzył na mnie takim samym jak poprzednio wzrokiem.
Chłopak, ogarnięty paniką, zaczął się zbliżać do nas. Obnażył kły i uniósł rękę w górę, jakby zamierzał się na nas pazurami. Wyrwałem mu pochodnię i nic nie znaczącym, niemal obojętnym ciosem posłałem w stronę otaczającego nas tłumu. Odbił się od nich i osunął na podpałkowe drewno przystawione do stosu. Wetknąłem pochodnię w ziemię.
Królowa wampirów zawyła ze śmiechu, który zdawał się przerażać pozostałych, ale na twarzy wodza nie nastąpiła żadna zmiana.
— Nie zamierzam poddawać się tutaj jakiemukolwiek sądowi Szatana! — krzyknąłem, rozglądając się wokoło. — Chyba że sprowadzicie go tutaj samego.
— Tak, powiedz im, dziecko! Niech ci odpowiedzą! — dorzuciła triumfująco stara kobieta.
Chłopak tymczasem stanął już na równe nogi.
— Znacie ich przestępstwa! — krzyczał. Był teraz wściekły i wyczuwalna była jego moc. Zdałem sobie sprawę, jak mylące było ocenianie ich siły według śmiertelnej postaci, jaką zachowali. Bardzo możliwe, że należał do najstarszych, ta niska stara kobieta była za to noworodkiem, a wódz o chłopięcej twarzy — najstarszym z nich wszystkich.
— Uważajcie — odrzekł, przysuwając się bliżej. Jego szare oczy zabłyszczały, gdy wyczuł tylko uwagę pozostałych. — Ten wróg nie przeszedł nowicjatu ni tu, ni gdzie indziej; nie prosił o to, by go przyjąć. Nie złożył przysięgi Szatanowi. Nie oddał swojej duszy na łożu śmierci i w rzeczy samej wcale nie umarł! — Jego głos stawał się coraz donośniejszy. — Nie został pochowany! Nie powstał z grobu, jak Dzieci Ciemności! Przeciwnie — przemierza świat w przebraniu człowieka!
Odpowiedziały mu krzyki i wrzaski od strony ścian. Krąg wampirów pozostał jednak milczący, gdy wodził po nich badawczym wzrokiem. Szczęka przemawiającego zadrżała. Wyrzucił ramiona w górę i zaczął zawodzić, lamentować. Odpowiedział jeden lub dwóch. Twarz miał przepełnioną wściekłością.
Stara królowa wampirów ponownie wybuchnęła śmiechem i spojrzała na mnie z maniakalnym uśmiechem.
Chłopak jednak nie poddawał się tak łatwo.
— On żąda dla siebie komfortów domowego ogniska, które są zdecydowanie zakazane — krzyczał dalej, tupiąc nogą i potrząsając ubraniem. — Chodzi sobie do miejsca przybytków ludzkich przyjemności i miesza się tam ze śmiertelnymi, słuchając razem z nimi muzyki! Tańczy razem z nimi!
— Przestań bredzić! — odezwałem się szorstko. W rzeczywistości jednak chciałem go wysłuchać do końca.
Rzucił się do przodu, wymierzając swój palec w moją twarz.
— Żaden rytuał nie jest w stanie go oczyścić! — krzyczał. — Za późno na Śluby Ciemności, na Mroczne Błogosławieństwa…
— Śluby Ciemności, Mroczne Błogosławieństwa? — odwróciłem się pytająco w stronę królowej. — Co ty na to wszystko powiesz? Jesteś równie stara jak Magnus, gdy zdecydował się na wejście w ogień. Dlaczego znosisz to wszystko?
Jej oczy przesunęły się nagle, jakby same były istotami żywymi, po czym znowu usłyszeliśmy jej szaleńczy śmiech.
— Nigdy nie zrobię ci nic złego, mój mały — powiedziała. — Żadnemu z was. — Spojrzała miłośnie na Gabrielę. — Jesteś na Diabelskim Gościńcu prowadzącym do wielkiej przygody. Jakie mam prawo przeszkadzać ci w tym, co wieki całe nagromadziły dla ciebie?
Diabelski Gościniec. To były pierwsze ich słowa, które zadźwięczały w mojej duszy. Opanowała mnie radość już z samego spoglądania na nią. Na swój sposób była siostrą bliźniaczą Magnusa.
— O tak. Jestem równie stara jak twój stwórca! — Uśmiechnęła się. Jej białe kły lekko dotknęły dolnej wargi, a potem zniknęły. Spojrzała na przywódcę wampirów, który przyglądał się jej bez jakiegokolwiek zainteresowania. — Byłam tutaj — dodała — żyłam w tej rodzinie, w tej gromadzie, kiedy Magnus wykradł nasze sekrety, ten spryciarz, ten alchemik, Magnus… kiedy wypił krew dającą mu życie wieczne, a zrobił to w taki sposób, że Świat Ciemności nigdy jeszcze nie był świadkiem czegoś podobnego. Minęły już trzy stulecia, a on przekazał swój czysty i niczym nie umniejszony Dar Ciemności tobie, moje piękne dziecko.
Jej twarz znowu zamieniła się w szyderczą, szczerzącą zęby maskę, jak z komedii, tak bardzo przypominającą twarz Magnusa.
— Pokaż mi to, dziecko — kontynuowała. — Pokaż tę siłę, którą przekazał ci Magnus. Czy wiesz, co to oznacza stać się wampirem z woli i mocy kogoś tak potężnego, kogoś, kto nigdy przedtem nie dzielił się Mrocznym Darem z nikim? Tutaj to jest zakazane, dziecko, nikt z nas, w tym wieku co on, nie byłby w stanie zachować takiej siły! Bo gdyby posiadał taką siłę, urodzony z niego nowy wampir z łatwością pokonałby miłościwego wodza tego tutaj klanu.
— Przestań już z tymi wariackimi bredniami! — przerwał jej chłopak.
Wszyscy pozostali jednak słuchali. Ta ładna, ciemnooka kobieta zbliżyła się nieco do nas, próbując lepiej widzieć królową i całkowicie zapominając o strachu przed nami czy nienawiści do nas.
— Sto lat temu powiedziałaś już dość — chłopak wykrzykiwał w kierunku starej królowej z uniesioną w górę ręką, nakazując jej, by zamilkła. — Jesteś szalona, jak wszyscy starzy. Cierpisz już na śmierć. Powtarzam ci: ten banita musi zostać ukarany. Porządek zostanie przywrócony, gdy on i ta kobieta zostaną zniszczeni tu i teraz, przed naszymi oczami. — Z nową wściekłością odwrócił się w kierunku pozostałych. — Mówię wam, chodzicie po tej ziemi, jak wszystkie stworzenia zła, za wolą Boga, aby śmiertelni ludzie cierpieli dla jego Boskiej Chwały. I za wolą Boga, jeśli zgrzeszycie bluźnierstwem, możecie zostać zniszczeni, wrzuceni w kadzie piekielne. Jesteście bowiem duszami przeklętymi, a wasza nieśmiertelność jest wam dana tylko za cenę cierpienia i męczarni.
Jęki i zawodzenia poczęły znowu niepewnie wypełniać salę.
— A więc tak to wygląda — powiedziałem. — Cała ta filozofia, wszystko tutaj zbudowane jest na jednym kłamstwie. A wy czołgacie się ze strachu jak chłopi, w piekle, które stworzyliście sobie już z własnego wyboru, zakuci w kajdany niewoli bardziej niż najpodlejszy śmiertelny człowiek. I chcecie nas ukarać, ponieważ my tak nie żyjemy? Lepiej niech nasze życie posłuży za przykład dla was!
Zwarty krąg wampirów załamał się. Część z nich patrzyła jeszcze na nas, inni w gorączkowej rozmowie nawzajem coś sobie wyjaśniali. Od czasu do czasu spoglądali na swego wodza i na starą królową.
Ich przywódca jednak nie zamierzał jeszcze nic powiedzieć.
Chłopak wrzeszczał dalej, próbując zapanować nad sytuacją.
— Nie wystarczy, że sprofanował miejsca święte! — wykrzykiwał. — Nie dość, że prowadzi życie jak człowiek śmiertelny. Tamtej pamiętnej nocy na przedmieściach przeraził wiernych w całym kościele. Cały Paryż mówi o tym, o duchach powstających z grobów tuż pod samym ołtarzem. On i ta kobieta wampir, której przekazał Dar Ciemności bez zgody czy należnego rytuału, zupełnie tak samo, jak sam został stworzony.
Słychać było głębokie oddechy, szepty. Stara królowa jednak aż krzyknęła z radości i rozbawienia.
— To są straszne zbrodnie — mówił dalej. — Powtarzam wam: nie mogą pozostać bez kary. Kto z nas nie słyszał o jego błazenadzie na scenie teatru bulwarowego, którego zresztą jest właścicielem, niczym bogaty człowiek śmiertelny! Tam w obecności tysiąca paryżan dumnie puszył się swoją mocą jako Dziecko Ciemności! A sekret, który chronimy od wielu wieków, nie przedstawiał dla niego żadnej świętości. Ujawniając się złamał go dla rozbudzenia i uciechy gawiedzi i dla własnej zabawy.
Stara królowa zatarła ręce i przechyliła głowę na jedną stronę, gdy spoglądała na mnie.
— Czy to prawda, dziecko? — zapytała. — Czy siedziałeś w loży w Operze? Czy stałeś w światłach rampy Theâtre Française? Czy tańczyłeś z królem i królową w pałacu Tuileries, ty i ta piękność, którą stworzyłeś tak doskonale? Czy to prawda, że przemierzałeś bulwary Paryża rozparty wygodnie w złotym powozie?
Nie mogła powstrzymać śmiechu. Jej oczy od czasu do czasu przebiegały po pozostałych wampirach, poddając ich sobie, jakby wydzielała z siebie promień ciepłego światła.
— Ach, jakie to wykwintne, co za godność — mówiła dalej. — Co zdarzyło się w wielkiej katedrze, kiedy wszedłeś tam? Opowiedz mi o tym teraz!
— Absolutnie nic, madame! — stwierdziłem.
— To najwyższa zbrodnia — ryczał oburzony chłopak wampir. — To wystarczające, by miasto, jeśli nie całe królestwo, powstało przeciw nam. Po wiekach całych, kiedy żywiliśmy się ludnością tego miasta, nie ujawniając siebie, a wzbudzając jedynie zduszone strachem szepty o naszej wielkiej mocy i sile. Jesteśmy zjawami, istotami nocy, stworzonymi po to, by żywić się strachem człowieka, a nie oszalałymi demonami!
— Ach, ale to jest zbyt podniosłe — wyśpiewała stara królowa z oczyma wzniesionymi ku kopulastemu sklepieniu sali. — Na mojej kamiennej poduszce śniłam sny o śmiertelnym świecie nad nami. Słyszałam jego głosy, jego nową muzykę, niczym kołysanki, gdy leżałam w moim grobie. Wyobrażałam sobie jego fantastyczne odkrycia, poznałam jego odwagę w ponadczasowym sanktuarium moich myśli! I choć świat odcina się ode mnie swymi oślepiającymi kształtami, tęsknię za kimś kto posiądzie tę moc, by wędrować po nim bez obawy, by podążać Diabelskim Gościńcem prosto przez jego serce.
Szarooki chłopak stracił panowanie nad sobą.
— Dokonajmy sądu! — wrzeszczał. — Zapalcie stos!
Królowa z przesadnym gestem usunęła mi się z drogi, gdy rzuciłem się w kierunku chłopca sięgającego właśnie po najbliższą pochodnię. Wyrwałem mu ją już z ręki, a samego rzuciłem wysoko pod sufit, do góry nogami, skąd spadł właśnie w ten sposób. Wygasiłem nogą pochodnię. W ich rękach pozostawała więc tylko jedna zapalona pochodnia. Zapanował ogólny bałagan. Kilka wampirów podbiegło na pomoc chłopcu, inni szeptali wzajemnie coś do siebie. Przywódca wampir stał niewzruszony, bez ruchu, jak we śnie.
Podczas ogólnego zamieszania zrobiłem kilka kroków do przodu; podszedłem do drewnianego stosu, wspiąłem się na niego i wyrwałem przednią ścianę małej drewnianej klatki.
Nicolas wyglądał jak żywy trup. Jego oczy zaszły ołowiem, usta były wykrzywione, jakby śmiał się, nienawidząc mnie z wnętrza swojego grobu. Wyciągnąłem go na zewnątrz i sprowadziłem na brudną posadzkę sali. Trzęsła nim febra, ale starałem się na to nie zwracać uwagi. Próbował uderzyć mnie i przeklinał pod nosem.
Stara królowa przyglądała się temu zafascynowana. Zerknąłem na Gabrielę, która spoglądała na to wszystko bez cienia strachu. Wyciągnąłem z kieszeni kamizelki różaniec z pereł i zawiesiłem go tak, że krzyż kołysał się w powietrzu. Owinąłem różańcem szyję Nicolasa. Gapił się letargicznie na mały krzyżyk, a potem zaczął się śmiać. Pogarda i złość wypływały z niego niskim, metalicznym dźwiękiem. Było to coś zupełnie odmiennego od głosów wydawanych przez wampiry. Czuło się w tym ludzką krew, jej gęstość odbijającą się echem o ściany. Rumiany i ciepły, dziwnie oszołomiony, jedyny śmiertelnik pomiędzy nami, jak dziecko wrzucone pomiędzy porcelanowe lalki.
Gromada była w jeszcze większym zamieszaniu niż do tej pory. Dwie wypalone pochodnie nadal leżały na ziemi.
— Teraz, zgodnie z waszymi własnymi prawami, nie możecie mu zrobić krzywdy — powiedziałem. — A przecież to wampir otoczył go taką nadprzyrodzoną protekcją. Powiedzcie mi, jak to pojąć.
Ruszyłem do przodu, niosąc Nickiego. Gabriela natychmiast wyciągnęła ręce, aby odebrać go ode mnie. Przyjął to spokojnie, choć gapił się na nią, jakby widział ją po raz pierwszy, a nawet uniósł dłoń, aby dotknąć jej twarzy. Odsunęła dłoń, tak jak się odsuwa dłoń dziecka. Jej wzrok zwrócony był niezmiennie na przywódcę wampirów i na mnie.
— Jeśli wasz wódz nie chce do was teraz przemówić, ja to zrobię — powiedziałem. — Idźcie i umyjcie się w wodach Sekwany. Ubierzcie się jak ludzie, jeśli jeszcze pamiętacie, jak to się robi. Polujcie na swoje ofiary pomiędzy ludźmi, bo w oczywisty sposób stworzeni jesteście do tego.
Pokonany chłopak wampir, potykając się, wszedł w krąg, gwałtownie odpychając tych, którzy przybiegli, by pomóc mu wstać.
— Armand — błagał milczącego kasztanowowłosego wodza. — Doprowadź klan do porządku! Armand! Uratuj nas!
— Dlaczego w imię piekieł — przekrzykiwałem go — diabeł podarował wam piękno, zwinność i oczy? By dostrzegać wizje? By rzucać czary?
Oczy wszystkich były utkwione we mnie. Szarooki chłopak raz jeszcze wykrzyknął imię wodza, ale na próżno.
— Marnujecie tylko swoje zdolności! — mówiłem dalej. — A co gorsza — marnujecie swoją nieśmiertelność! Nic bardziej na tym świecie nie jest idiotycznego i pełnego sprzeczności jak to, że żyjecie w kleszczach przesądów przeszłości.
Zapanowała absolutna cisza. Słyszałem wolny oddech Nickiego. Czułem jego ciepło. Czułem jego niemą fascynację walczącą już z samą śmiercią.
— Czy nie macie przebiegłości? — pytałem wokoło. — Czy nie macie chytrości? Jakże ja, sierota, natrafiłem na takie możliwości, kiedy wy, wykarmieni przez waszych rodziców — przerwałem, by zerknąć na wodza i na rozwścieczonego chłopaka — poruszacie się po omacku po tej ziemi, jak ślepi?
— Moc Szatana wrzuci cię w najodleglejsze czeluście piekieł — wył mój przeciwnik, zbierając w sobie pozostałą siłę.
— Ciągle to powtarzasz — odpowiedziałem. — I co? Nic się nie dzieje. Wszyscy nadal mnie tu widzicie!
Głośny pomruk potwierdzenia!
— I jeśli rzeczywiście myślelibyście, że tak się stanie — mówiłem dalej — to nie zadawalibyście sobie trudu sprowadzenia mnie tutaj.
Jeszcze głośniejsze głosy zgadzające się z tym, co powiedziałem.
Spojrzałem na małą, zapomnianą postać wodza. Wzrok wszystkich także przeniósł się ze mnie na niego. Nawet szalona królowa spojrzała na niego. W ciszy, jaka zapanowała, usłyszałem jego szept.
— To już koniec.
Nawet potępieni, zamknięci w ścianie, nie wydali z siebie żadnego głosu.
Wódz przemówił ponownie:
— Idźcie już teraz, wszyscy, to już koniec.
— Armandzie, nie! — błagał chłopak.
Inni jednak już cofnęli się, ukrywając twarze w dłoniach i szepcząc. Wielkie kotły odrzucono na bok. Ostatnią pochodnię wetknięto w stojak umocowany przy ścianie.
Patrzyłem badawczo na ich wodza. Wiedziałem dobrze, że jego słowa nie oznaczały wcale naszego uwolnienia. Gdy wypchnął protestującego chłopaka wraz z innymi i pozostaliśmy z nim i królową sam na sam, raz jeszcze wbił swój wzrok we mnie.
3
Pusta sala rozciągająca się pod olbrzymiej wielkości kopułą. My i tylko dwa wampiry przyglądające się nam badawczo. Wszystko to zdawało się tym upiorniejsze w świetle już tylko jednej pochodni, dającej słabe i mroczne oświetlenie.
Milcząc rozważałem w głowie: Gdy pozostali wyniosą się z cmentarza, czy też będą czaić się u wylotu schodów? Czy którykolwiek z nich pozwoli mi zabrać Nickiego żywego z tego miejsca? Ten chłopak wampir jest tu gdzieś w pobliżu. Z drugiej strony jednak jest słaby. Stara królowa nie będzie nam przeszkadzała. A zatem tak naprawdę pozostaje tylko ich „wódz. Nie wolno jednak działać zbyt gwałtownie.
Milczał, wpatrując się we mnie nieruchomo.
— Armand? — odezwałem się z należytym szacunkiem. — Czy wolno mi zwracać się do ciebie w ten sposób? — Przysunąłem się bliżej, przyglądając się jego twarzy i próbując wychwycić najmniejszą zmianę w jego wyrazie. — Ty w oczywisty sposób jesteś ich przywódcą! I tylko ty możesz nam to wszystko wyjaśnić.
Słowa jednak kiepsko ukrywały moje myśli. Oddziaływałem bardziej na niego myślami. Zapytywałem go, jak to się stało, że doprowadził ich do obecnego stanu, on, który wydawał się równie szacowny wiekiem jak stara królowa i który wraz z nią pojmował więcej niż wszyscy oni razem wzięci. Wyobraziłem go sobie ponownie stojącego przed ołtarzem w katedrze Notre Dame z tym nieziemskim wyrazem twarzy. Poczułem się mu oddany, wyczułem możliwości, jakie tkwiły w nim, odwiecznym wampirze, który cały czas stał milczący i nieruchomy.
Wydaje mi się, że szukałem w nim wtedy, choć przez chwilę zaledwie, ludzkich uczuć! Wydawało mi się, że ujawni je mądrość. Śmiertelny człowiek we mnie, ten sam, który krzyczał i płakał wtedy w gospodzie, uświadamiając sobie wizję chaosu, powiedział:
— Armand, co to wszystko ma znaczyć? — Wydawało mi się, że jego brązowe oczy drgnęły, ale w chwilę później jego twarz przybrała wyraz takiej wściekłości, że odruchowo cofnąłem się do tyłu.
Nie wierzyłem swoim zmysłom. Nagłe zmiany, jakie przechodził wtedy w katedrze, były niczym przy tym, co teraz widziałem. Tak doskonałego odzwierciedlenia zła i złości nigdy jeszcze nie widziałem. Nawet Gabriela cofnęła się do tyłu. Uniosła prawą rękę, zasłaniając Nickiego. Ja też cofnąłem się nieco, aby się z nią zrównać. Nasze ramiona dotknęły się.
Tymczasem w identyczny sposób, niemal cudowny, nienawiść malująca się na jego twarzy nagle rozmyła się. Jego twarz ponownie była słodkim i świeżym obliczem młodego chłopca.
Stara królowa ledwo dostrzegalnie uśmiechnęła się i przeczesała włosy swoimi białymi pazurami.
— Ty zwracasz się do mnie o wyjaśnienia? — zapytał wódz wampirów. Wzrokiem omiótł postać Gabrieli i zupełnie ogłuszonego Nicolasa, opartego na jej ramieniu. Potem z powrotem spojrzał na mnie. — Mógłbym mówić aż do końca świata — powiedział — i nie zdołałbym ci wyjaśnić, co tu przed chwilą zniszczyłeś.
Wydawało mi się, że usłyszałem szydercze parsknięcie królowej, ale zbyt byłem zajęty nim, aby zwrócić na to większą uwagę. Wyczuwałem miękkość jego mowy i zarazem tkwiącą w niej tamowaną wściekłość i złość.
— Od początku świata — mówił dalej — istniały te tajemnice. — Armand wydawał się niski, stojąc w tak wielkiej sali, głos wydobywał się z niego bez wysiłku, dłonie zwieszały się bezwładnie. — Od starożytnych czasów istniały wampiry nawiedzające miasta, w których żył człowiek, karmiące się nim nocną porą, bo tak zostało to nam nakazane przez Boga i Szatana. Jesteśmy bowiem wybrańcami Szatana, a ci, którzy byli przyjmowani do naszej rodziny, musieli najpierw przejść przez próbę setek występków i zbrodni, zanim Mroczny Dar nieśmiertelności mógł być im przyznany.
Mówiąc to, zbliżył się nieznacznie do mnie, a światło pochodni pulsowało w jego oczach.
— Umierali przed swymi bliskimi — odezwał się ponownie — ale mała domieszka naszej krwi pozwalała im znieść przerażające oczekiwanie na nas w trumnie. Wtedy i tylko wtedy przekazywano Dar Ciemności. Byli ponownie zamykani w trumnie i w grobie i pozostawali tam aż do czasu, kiedy pragnienie krwi dodało im takiej siły, że rozrywali wąską skrzynię i powstawali. — Jego głos stał się nieco mocniejszy, bardziej dźwięczny. — W tych ciemnych grobach poznawali śmierć. Śmierć i siłę zła pojmowali właśnie wtedy, gdy wstawali z grobów, odrywali wieko trumny i obalali żelazne drzwi krypt i grobowców, które dzieliły ich od świata. I uczucie politowania dla tych, którzy nie potrafili się stąd wydostać. Dla tych, których jęki przywoływały następnego dnia śmiertelnych, bo nikt nie zjawiłby się tutaj nocą. Nie okazywaliśmy im żadnej litości. Ci, co powstali, stawali się wampirami, którzy spacerowali po ziemi, i poddawani byli próbie oczyszczenia. Dzieci Ciemności, urodzone z krwi nowicjuszy, nigdy nie osiągały pełnej siły swego mistrza, a dopiero czas przynosił im mądrość korzystania z Daru Ciemności, zanim naprawdę stawali się silni. Narzucano im jednak pewne obowiązki i zasady Prawa Ciemności: żyć między martwymi, bo sami jesteśmy martwi, zawsze wracać do swojego grobu lub do grobu bardzo podobnego, unikać miejsc oświetlonych, porywać lub zwabiać nasze ofiary do miejsc odosobnionych, z dala od swej kompanii, by tam pozbawiać ich życia, wreszcie szanować i honorować moc Boską, krzyżyk na szyi, sakramenty, nigdy nie przekraczać progu domu Bożego, bowiem On pozbawi cię natychmiast wielkiej siły i wtrąci w czeluście piekieł, na zawsze kończąc twoje panowanie na ziemi.
Przerwał. Po raz pierwszy spojrzał na starą królową i zdawało mi się, choć nie mogłem tego stwierdzić z całą pewnością, że jej twarz znowu wprawiła go we wściekłość.
— Ty szydzisz z tych rzeczy — odezwał się do niej. — Magnus też szydził i miał je w pogardzie! Zaczął drżeć na całym ciele. Na tym polegało jego szaleństwo i dokładnie na tym samym polega twoje szaleństwo, ale powtarzam ci, ty nie rozumiesz tych tajemnic!
Odwrócił się od niej i wahał, czy mówić dalej. Jego oczy błądziły bezładnie po ścianach wielkiej krypty.
Stara królowa zaczęła coś bardzo cicho nucić. Śpiewała pod nosem, ledwo dosłyszalnie. Po chwili zaczęła kołysać się do przodu i do tyłu z głową przekrzywioną na jedną stronę, z rozmarzonymi oczyma. Jeszcze raz wyglądała pięknie.
— Dla moich dzieci to już skończone — wyszeptał wódz wampirów. — Skończone i po wszystkim, bowiem od teraz wiedzą, w swojej nieświadomości, że mogą lekceważyć sobie wszystko to, co do tej pory wiązało nas razem ze sobą i dawało nam siły, by żyć dalej jako stworzenia potępione!
Raz jeszcze spojrzał mi prosto w twarz.
— A ty prosisz mnie o wytłumaczenie, jakby to nie było od razu widoczne! Ty, dla którego działanie Mrocznej Zamiany jest aktem bezwstydnej chciwości. Przekazałeś je nawet w łono, które cię nosiło! A dlaczego zatem i nie temu tutaj skrzypkowi diabła, którego czcisz z daleka każdej nocy?
— Czy nie mówiłam ci? — śpiewała królowa. — Czy zawsze o tym nie wiedzieliśmy? Nie ma niczego, czego moglibyśmy się obawiać w znaku krzyża, w święconej wodzie, nawet w samym sakramencie… — Powtarzała te słowa, zmieniając tylko melodię. — A te stare rytuały, kadzidło, ogień, ślubowania i przyrzeczenia, gdy wydawało nam się, że widzieliśmy Boga Zła w ciemności, te szepty…
— Przestań! — krzyknął Armand załamującym głosem.
Jego dłonie w ludzkim odruchu uniosły się do głowy, by zasłonić uszy przed wypowiadanymi bluźnierstwami. Wyglądał teraz jak mały chłopiec, zagubiony i zdezorientowany. Boże, że też nasze nieśmiertelne ciała mogą więzić w sobie takie zróżnicowanie, że też nasze nieśmiertelne twarze nie potrafią być maską dla naszych prawdziwych wnętrz.
Jeszcze raz wbił we mnie swoje spojrzenie. Przez chwilę myślałem, że znów będę świadkiem jednego z tych upiornych przeobrażeń jego oblicza albo że wybuchnie jakimś niekontrolowanym atakiem wściekłości. Stężałem gotowy na wszystko.
On jednak po cichu przekazywał mi swoje błagania.
— Dlaczego to się wszystko wydarzyło! — Głos prawie zamarł mu w gardle, gdy powtórzył to głośno, próbując opanować swoją wściekłość. Mówił dalej: — To ty mi to wytłumacz! Dlaczego ty, posiadający siłę dziesięciu wampirów i odwagę piekła pełnego diabłów przebijasz się z impetem przez świat w tych swoich brokatach i skórzanych wysokich butach! Lelio, aktor z Domu Tepisa zmieniający nas w jakiś wielki spektakl na bulwarze! Powiedz mi, dlaczego?
— Taka była siła Magnusa, jego geniusz! — zaintonowała królowa z pełnym zadumy uśmiechem na twarzy.
— Nie! — Armand potrząsnął głową. — Mówię ci, on jest nieobliczalny. Nie zna granic, więc nie stosuje się do nich. Ale dlaczego?
Przysunął się nieco bliżej do mnie, zbliżając się tak, jak mogłaby uczynić to zjawa czy widmo.
— Dlaczego ty? — zażądał ode mnie odpowiedzi. — Z tą twoją bezczelnością spacerowania między nimi po ulicach, wyłamywania ich zamków w drzwiach, nazywania ich po imieniu? Układają ci włosy, robią przymiarki ubrań! Uprawiasz hazard przy ich stolikach! Oszukując ich, obejmując się z nimi, pijąc ich krew zaledwie parę kroków od miejsc, gdzie inni śmiertelni śmieją się i tańczą. Ty, który unikasz cmentarzy i wypadasz jak zjawa z kościelnych krypt. Dlaczego ty? Bezmyślny, arogancki, o niczym nie wiedzący, pełen lekceważenia dla wszystkiego! Wytłumacz mi to wszystko. Odpowiedz mi!
Moje serce waliło jak szalone. Krew napływała mi do głowy i pulsowała w żyłach. Nie obawiałem się już Armanda, ale byłem zły wściekłością o wiele przewyższającą wściekłość znaną mi z życia śmiertelnego, choć nie wiedziałem, jaka jest tego przyczyna. Tak chciałem przebić się do jego myśli — i oto co teraz usłyszałem: przesądy, niedorzeczności, nonsensy. Nie był żadnym wzniosłym i najpotężniejszym duchem, który rozumiał to, z czego jego uczniowie nie zdawali sobie sprawy. Nie wierzył w to? Tysiąc razy gorzej! Właśnie wierzył w t o i miał do tego pełne zaufanie.
Uświadomiłem sobie zupełnie jasno, kim był — wcale nie demonem czy czarnym aniołem, ale wrażliwością ukształtowaną w mrocznych czasach, kiedy słońce jako mała kula podróżowało po sklepieniu niebios, a gwiazdy nie były niczym innym, jak tylko malutkimi latarniami rozsypanymi po nocnym niebie, przypisanymi bogom i boginiom. Był świadomością czasów, kiedy człowiek był centralną częścią tego wielkiego świata, czasów, w których nie było pytania pozostawionego bez odpowiedzi. Zdałem sobie sprawę, że był tym, kim był — dzieckiem swej epoki, dawnych czasów, kiedy czarownice tańcowały przy świetle księżyca, a rycerze walczyli ze smokami. Smutne, zagubione dziecko, przebijające się przez katakumby pod wielkim miastem i przez niepojęty dla niego wiek. Być może jego śmiertelna postać była bardziej myląca niż przypuszczałem.
Nie miałem jednak czasu na rozżalanie się nad nim, choć nadal pozostał dla mnie bardzo piękny. W końcu ci, co cierpieli zamknięci w grobowcach w ścianie, cierpieli z jego rozkazu, a tych, których odesłał z sali, nadal mógł łatwo przywołać. Musiałem pomyśleć o odpowiedzi na zadane przez niego pytanie, którą byłby w stanie przyjąć i zaakceptować. Sama prawda nie była wystarczająca. Należało ją zaaranżować poetycznie, tak jak starożytni myśliciele przedstawiliby ją w świetle sprzed wieku rozsądku i rozumu, dzieckiem którego byłem już ja.
— Moja odpowiedź? — powiedziałem cicho. Zbierałem myśli, a jednocześnie czułem ostrzeżenia, które przesyłała mi Gabriela, czułem strach Nickiego. — Nie jestem miłośnikiem filozofii, ale to przecież zupełnie jasne, co się tutaj wydarzyło.
Przyglądał się mi z dziwną powagą na twarzy.
— Jeśli tak bardzo obawiasz się mocy Boga — mówiłem dalej — zatem nauka kościoła także nie może być ci obca. Musisz więc wiedzieć, że kształt i forma doskonałości i dobra zmieniają się z upływem lat, że każdy czas pod tym niebem ma swoich świętych.
W wyraźny sposób nadstawił ucha temu, co mówiłem, ogrzany moimi słowami.
— W dawnych czasach — mówiłem — byli męczennicy gaszący płomienie, na których pastwę byli wystawieni, mistycy, którzy potrafili się unieść w powietrze, gdy usłyszeli głos Boga. W miarę jednak jak zmieniał się cały świat, zmieniali się i zamieszkujący go święci. Czymże są teraz, jeśli nie posłusznymi zakonnikami i księżmi? Budują szpitale i ochronki dla sierot, ale nie wzywają na ziemię aniołów, by rozgramiały wrogie armie czy oswajały dzikie bestie.
Nie widziałem w nim żadnej zmiany, ale podążyłem za ciosem.
— Podobnie więc ma się rzecz i ze złem, to chyba oczywiste. Zło zmieniło swój kształt. Ilu ludzi naszego wieku wierzy dalej w krzyże, które przerażają twoich młodych wampirów? Czy sądzisz, że ludzie śmiertelni, tam, nad nami, rozprawiają dalej o piekle i niebie? Filozofia, oto o czym teraz mówią, i nauka! Jakie to ma dla nich znaczenie, że jakaś zjawa o białej twarzy błąka się po cmentarzach po zapadnięciu zmroku, że zdarzają się morderstwa na tej ziemi? Czy to w ogóle może zainteresować Boga lub Szatana, czy nawet ludzi?
Znów usłyszałem śmiech starej królowej.
Armand jednak nie odezwał się ani słowem.
— Nawet wasze poletko zostanie wam niebawem zabrane — mówiłem dalej. — Cmentarz, w którym się ukrywacie, zostanie zupełnie usunięty z Paryża. Nawet kości naszych przodków nie będą już dłużej święte w tych świeckich nowych czasach.
Jego twarz złagodniała nagle. Nie potrafił ukryć zaskoczenia i zdumienia.
— Les Innocents zniszczone! — szepnął. — Chyba kłamiesz.
— Nigdy nie kłamię — odpowiedziałem natychmiast. — Przynajmniej nie wobec tych, których nie kocham. Mieszkańcy Paryża nie chcą już żyć w otoczeniu smrodów cmentarzy. Symbole zmarłych też już nie liczą się dla nich tak, jak liczą się dla was. W ciągu kilku lat to miejsce, gdzie się teraz znajdujemy, pokryją ulice, sklepy i domy mieszkalne. Handel. Względy praktyczne. To jest właśnie świat wieku XVIII.
— Przestań! — szepnął. — Les Innocents istnieje tak długo, odkąd ja istnieję.
Jego chłopięca twarz stężała. Stara królowa pozostawała niewzruszona.
— Czy nie rozumiesz? — powiedziałem cicho. — To już jest inny wiek. Wymaga też innego rodzaju zła. I to ja reprezentuję to nowe zło… — przerwałem, przyglądając się mu uważnie. — Jestem wampirem na te nowe czasy.
Nie przewidział tego, do czego zmierzałem. Czuł się całkowicie zaskoczony. Po raz pierwszy jednak dostrzegłem w jego twarzy przebłysk straszliwego zrozumienia istoty rzeczy, pierwszy przebłysk prawdziwego strachu.
— To zdarzenie dziś wieczorem w wiejskim kościele — powiedziałem ostrożnie — było wulgarne, przyznaję to. Moje popisy na scenie teatru były czymś jeszcze gorszym. Ale to były pomyłki, błędy, gafy. I wiesz o tym, że nie one są źródłem waszej wściekłości i zawziętości. Zapomnij o nich na moment i spróbuj wyobrazić sobie i dostrzec moje piękno i moją moc. Spróbuj dostrzec zło, którym jestem. Poluj na ludzi w ludzkim przebraniu — jako najgorszy ich wróg, potwór, który wygląda jednak dokładnie tak samo jak każdy z nich.
Stara kobieta zawyła ze śmiechu. Mogłem wyczuć ból tylko od jego strony. Od niej czułem tylko ciepłą emanację jej miłości.
— Pomyśl o tym, Armandzie — napierałem na niego ostrożnie. — Dlaczego Śmierć miałaby czaić się w cieniu? Dlaczego Śmierć miałaby czekać u bramy? Dla mnie nie ma sypialni, nie ma sali balowej, do której nie mógłbym wejść. Śmierć w blasku ognia z kominka. Śmierć chodząca na czubkach palców po korytarzu. Oto kim jestem. Mówisz mi o Mrocznym Darze — to ja go używam! Jestem Śmiercią Dżentelmenem, ubraną w jedwabie i koronki, nadchodzącą po cichu, by wygasić nagle świece. Naroślą rakową w samym sercu róży.
Usłyszałem cichy jęk, który wydał z siebie Nicolas. Wydawało mi się, że Armand westchnął.
— Nie ma takiego miejsca, gdzie mogliby ukryć się przede mną — zacząłem mówić na nowo — ci pozbawieni Boga i siły, którzy chcą zburzyć Les Innocents. Nie ma takiego zamka, który mógłby ich uchronić przede mną.
Patrzył na mnie bez słowa. Wyglądał na zasmuconego, lecz spokojnego. Jego oczy z lekka poczerwieniały, ale nie było w nich złości czy wściekłości. Przez dłuższą chwilę nic nie mówił, wreszcie odezwał się:
— Wspaniała misja — szarpać ich bezlitośnie, żyjąc wśród nich. Ale to jednak ty pozostajesz tym, który nic nie rozumie.
— Jak to? — zapytałem.
— Nie możesz przetrwać w świecie, żyjąc wśród ludzi, nie możesz długo przeżyć.
— Ale udaje mi się to jak najlepiej — odparłem po prostu. — Stare Tajemnice ustąpiły pola przed nowym stylem. A kto wie, co z tego wyniknie? Nie ma żadnej romantyczności i nic wspaniałego w tym, kim wy jesteście. Jest wielka romantyczność i wspaniałość w tym, kim ja jestem!
— Nie możesz być aż tak silny — odparł. — Nie wiesz sam, co mówisz. Dopiero co sam stałeś się wampirem, jesteś jeszcze zbyt młody.
— On jest jednakże bardzo silny, to dziecko — zadumała się królowa. — I podobnie rzecz się ma z jego piękną nowo narodzoną towarzyszką. Oni są przyjaciółmi podniosłych ideałów i wielkiego umysłu, ta dwójka.
— Nie można żyć pomiędzy ludźmi — Armand jeszcze upierał się przy swoim.
Jego twarz w ciągu sekundy nabrała kolorów. Nie był już jednak moim wrogiem. Był teraz raczej jakby starszym ode mnie dorosłym zastanawiającym się, walczącym ze sobą, aby powiedzieć mi krytyczną prawdę. A jednocześnie wydawał się dzieckiem błagającym mnie o coś. W tej walce zawierała się jego esencja — rodzic i dziecko w jednym, występujące przede mną z prośbą, błagający mnie, bym wysłuchał tego, co ma mi do powiedzenia.
— A dlaczego nie? Mówię ci, ludzie i ja należymy do siebie. To właśnie ich krew sprawia, że jestem nieśmiertelny.
— Ach tak, nieśmiertelny, ale ty nawet nie zacząłeś jeszcze tego rozumieć — odparł. — Dla ciebie to tylko słowo. Przypatrz się tylko bacznie losowi twojego twórcy. Dlaczego Magnus sam dał się pożerać płomieniom? To jest wiekowa prawda pośród nas, a ty nawet jej nie próbowałeś odgadnąć. Życie pośród ludzi i upływające lata doprowadzą cię do szaleństwa. Patrzeć na innych, jak starzeją się i umierają, patrzeć, jak królestwa wznoszą się i upadają, tracić wszystko, co rozumiesz i pielęgnujesz — kto to może znieść? To doprowadzi cię do kretyńskich majaków i do rozpaczy. Twoją ochroną są tylko ci, którzy są tacy sami jak ty — nieśmiertelni; oni są twoim zbawieniem. To są odwieczne prawa. Czy tego nie rozumiesz? One nigdy się nie zmieniły!
Przerwał, sam wstrząśnięty tym, że użył słowa „zbawienie”. Jego usta ponownie układały się do wypowiedzi tego słowa.
— Armand — wtrąciła stara królowa — szaleństwo może przytrafić się najstarszym, których znamy, bez względu na to, czy trzymają się odwiecznych praw, czy też porzucili je. — Wykonała gest, jakby chciała go zaatakować rozcapierzonymi białymi pazurami, skrzecząc śmiechem, gdy on obrzucił ją chłodnym wzrokiem. — Ja trzymałam się naszych odwiecznych praw tak długo jak ty i ja jestem szalona, czyż nie? Być może właśnie dlatego, że trzymałam się ich tak kurczowo!
Potrząsnął w złości głową protestując. Czyż on sam nie był wystarczającym dowodem na to, że tak być nie musi?
Ona przysunęła się bliżej i ujęła mnie za ramię, odwracając moją twarz ku sobie.
— Czy Magnus nic ci nie powiedział, dziecko? — zapytała.
Poczułem, że emanuje od niej olbrzymia moc.
— Gdy inni grasowali na tym świętym miejscu — mówiła dalej — ja wybrałam się samotnie poprzez pokryte śniegiem pola, aby odszukać Magnusa. Moja siła jest teraz tak wielka, że wydaje się, jakby miała skrzydła. Wspięłam się do tego okna i znalazłam go w swojej izbie. Oboje spędziliśmy resztę nocy spacerując, widziani tylko przez odległe gwiazdy.
Przysunęła się jeszcze bliżej, jej uchwyt stężał.
— Magnus wiedział o wielu rzeczach — mówiła. — To nie obłąkanie jest twoim wrogiem, przynajmniej nie wtedy, kiedy jesteś naprawdę silny. Wampir, który opuszcza swój klan, aby zamieszkać pośród stworzeń ludzkich, staje przed straszliwym niebezpieczeństwem długo przed chwilą nadejścia obłąkania. Mianowicie wbrew swojej woli zaczyna kochać ludzi śmiertelnych. Dochodzi do tego, że zaczyna rozumieć wszystkie rzeczy przez miłość.
— Puść mnie — szepnąłem cicho. Jej wzrok przytrzymywał mnie na miejscu równie silnie jak jej dłonie.
— Wraz z upływem czasu zaczyna coraz bardziej przywiązywać się do ludzi — mówiła dalej nieposkromiona, unosząc brwi. — I wreszcie nadchodzi taki moment, kiedy nie może już tego znieść dłużej, znieść faktu, że odbiera innym życie, że jest sprawcą cierpień; tylko szaleństwo albo własna śmierć może złagodzić ten ból. Taki jest los starszych, których opisał mi Magnus, sam cierpiący pod koniec swojego życia.
Wreszcie puściła mnie. Cofnęła się.
— Nie wierzę w to, co mówisz — szepnąłem, ale szept był jak syk. — Magnus? Magnus kochał ludzi śmiertelnych?
— Oczywiście, ty nie kochasz — odpowiedziała z błazeńskim, kpiącym uśmiechem.
Również Armand spoglądał na nią, jak gdyby niczego nie rozumiejąc.
— Moje słowa nie mają teraz żadnego znaczenia — dodała. — Ty jednak masz cały czas świata, aby to zrozumieć!
Śmiech, ogłuszający śmiech, sięgający sklepienia krypty. Znów krzyki zza ścian. Śmiejąc się, odrzuciła głowę do tyłu.
Armand był porażony przerażeniem, gdy patrzył na nią. Wydawało się, że śmiech emanuje z niej niczym błyszczące światło.
— Nie, to kłamstwo, to wstrętne i obrzydliwe uproszczenie! — krzyknąłem. Poczułem, jak żyły w skroniach zaczęły nagle pulsować. — Chcę powiedzieć, że całe to pojęcie miłości jest tworem moralnego idiotyzmu.
Przyłożyłem dłonie do skroni. Straszliwy ból w głowie narastał. Ból zamazywał mi obraz przed oczyma, wyostrzał wspomnienia o lochach w wieży Magnusa i jego śmiertelnych więźniach, którzy umarli w śmierdzącej krypcie pomiędzy rozkładającymi się ciałami wcześniej potępionych i skazanych.
Armand spoglądał teraz na mnie tak, jakbym to ja zadawał mu w tej chwili ból, a przecież torturowała go swoim śmiechem stara królowa. Nie przestawała śmiać się, to lekko tylko ściszając głos, to znowu powracając do wyższej tonacji. Ręce Armanda uniosły się i wyciągnęły w moim kierunku, jakby chciał mnie dotknąć, lecz nie potrafił się na to zdobyć. Uniesienie i ból, które poznałem w ciągu tych ostatnich miesięcy, powróciły do mnie. Nagle poczułem się, jakbym miał za chwilę zacząć ryczeć, w nocy na scenie teatru Renauda. Byłem zupełnie ogłupiony sensacjami, które przeżywałem. Znowu zacząłem bąkać głośno pod nosem jakieś nonsensowe strzępy słów.
— Lestat! — szepnęła Gabriela.
— Kochać ludzi śmiertelnych? — odrzekłem. Wpatrywałem się w nieludzką twarz starej królowej, nagle przerażony jej czarnymi rzęsami, które jak kolce otaczały jej błyszczące oczy, i jej ciałem przypominającym ożywiony marmur. — Kochać śmiertelnych? Czy dojście do tego wniosku zajęło ci trzy setki lat?! — Z furią spojrzałem w stronę Gabrieli.
Kochałem ich. Od pierwszych wieczorów, gdy trzymałem ich blisko siebie, wysysając z nich całe życie. Kochałem ich. Dobry Boże, czy to jest istota Mrocznego Daru?!
Mój głos stawał się coraz głośniejszy, jak tamtej nocy w teatrze:
— Och, kim jesteś, jeżeli nie kochasz? Jak to możliwe, że sumą twojej mądrości jest zwykła zdolność do uczucia?
Cofnąłem się, rozglądając się po tym gigantycznym grobowcu z wilgotną ziemią zamykającą się olbrzymim łukiem nad naszymi głowami. To miejsce przechodziło ze świata materialnego w halucynacje.
— Boże, czy tracicie rozsądek wraz z Mroczną Zamianą? — zapytałem. — Wraz z naszym rytuałem, zamykaniem młodych w grobie? Czy też może byliście już potworami jako jeszcze żyjący ludzie? Jakżeż nie moglibyśmy kochać żywych każdym oddechem naszych ust?
Brak odpowiedzi. Tylko pozbawione sensu krzyki umierających z głodu. Żadnej odpowiedzi. Tylko bicie serca Nickiego.
— Posłuchajcie mnie jeszcze, tylko uważnie.
Wskazałem palcem najpierw na Armanda, potem na starą królową.
— Nigdy nie obiecałem diabłu mojej duszy. Uczyniłem wampirem tę kobietę po to, aby uchronić ją przed robakami, które rozkładają ciała wokoło nas. Jeśli miłość do śmiertelnych jest takim właśnie piekłem, o którym mówisz, to ja już je osiągnąłem. Już spotkałem się z moim przeznaczeniem. Zostawcie mnie w tym samego, a wszystkie nasze rachunki zostaną rozliczone.
Mój głos załamał się. Z trudem łapałem powietrze. Zmierzwiłem sobie dłonią włosy. Postać Armanda zdawała się wydawać blask, gdy zaczął powoli zbliżać się do mnie. Jego twarz wyrażała nieprawdopodobne połączenie niewinności i lęku.
— Trupy, trupy — powiedziałem. — Nie zbliżaj się. Mówić o obłąkaniu i miłości w tym cuchnącym miejscu! A ten stary potwór, Magnus, zamykający ich w swoich lochach — jakże on mógł kochać swoich więźniów? Chyba w taki sam sposób, w jaki mali chłopcy kochają motyle, kiedy odrywają im skrzydła!
— Nie, drogie dziecko. Wydaje ci się, że rozumiesz, ale tak nie jest — zaśpiewała niczym nie zrażona stara kobieta. — Ty dopiero zacząłeś ich kochać. — Zaśmiała się cicho i rytmicznie. — Żal ci ich, to wszystko. Podobnie litujesz się nad sobą, bo nie możesz być jednocześnie ludzki i nieludzki. Czy tak to przypadkiem nie wygląda, co?
— Kłamstwa — odrzekłem. Przysunąłem się bliżej Gabrieli i objąłem ją ramieniem…
— Nadejdzie taki czas, kiedy zrozumiesz, jak bardzo ta miłość jest złożona — stara królowa mówiła dalej — kiedy będziesz występny, zły i znienawidzony. Taka jest twoja nieśmiertelność, dziecko.
Wyrzuciła ramiona do góry i zawyła.
— Niech cię piekło pochłonie — odrzekłem.
Uniosłem Gabrielę z Nickim i zacząłem cofać się z nimi w kierunku drzwi.
— Wy już jesteście w piekle — dodałem — a ja zamierzam was tutaj zostawić.
Zabrałem z rąk Gabrieli Nickiego i zaczęliśmy biec przez katakumby w kierunku schodów.
Za nami usłyszałem znowu szaleńczy śmiech starej królowej.
W ludzkim odruchu, niczym Orfeusz, zatrzymałem się i obejrzałem do tyłu.
— Lestat, prędzej! — usłyszałem szept Nicolasa. Gabriela rozpaczliwie dawała mi znaki, bym biegł dalej.
Armand nie poruszył się. Stara królowa stała obok niego, zanosząc się od śmiechu.
— Do wiedzenia, moje dzielne dziecko! — krzyknęła. — Podążaj nadal wytrwale Diabelską Drogą. Podążaj tą drogą tak długo jak możesz.
Gromada rozpierzchła się w zimnym deszczu, niczym przerażone duchy, gdy wypadliśmy jak burza z grobowca na zewnątrz. Zaskoczeni i obezwładnieni nagłością naszego wyjścia, przyglądali się już tylko, jak wybiegaliśmy z cmentarza prosto na zatłoczone ulice wokół Les Innocents.
W ciągu kilku chwil porwaliśmy jakiś powóz i byliśmy już w drodze do domu, do wieży.
Bezlitośnie smagałem biczem konia, a przecież byłem tak śmiertelnie zmęczony, że nadprzyrodzona siła wydawała się zaledwie tylko wyimaginowanym pojęciem. Mijając każde skupisko krzewów, każdy zakręt — oczekiwałem w niepokoju, że mogę ujrzeć te brudne demony znowu otaczające nas wokoło.
Udało mi się po drodze, w przydrożnej gospodzie, już za miastem, zdobyć dla Nicolasa trochę jedzenia i picia oraz koce, którymi mogliśmy wreszcie go okryć.
Był nieprzytomny. Stracił przytomność już dawno, zanim dotarliśmy do wieży. Wniosłem go po schodach do salki na wysokim piętrze, tej samej, do której zaniósł mnie Magnus. Jego gardło nadal było spuchnięte i w ranach od wcześniejszych ugryzień. Chociaż był pogrążony w głębokim śnie, gdy kładłem go na słomiany materac na łóżku, czułem, jak bardzo męczy go pragnienie, straszne uczucie pragnienia, takie, jakie ja odczuwałem, gdy Magnus po raz pierwszy zaczerpnął mojej krwi.
No cóż, wokoło pełno było dobrego wina dla niego, jak tylko się obudzi. Nie brakowało także i jedzenia. Wiedziałem również — choć nie wiem, na jakiej podstawie — że nie umrze.
Jakie będą jego godziny za dnia, trudno mi było sobie wyobrazić. Był jednak bezpieczny, gdy tylko przekręciłem klucz w zamku. Bez względu na to, kim był dla mnie lub kim miał okazać się w przyszłości, żaden śmiertelnik nie miał prawa poruszać się swobodnie po moim domu, gdy ja byłem pogrążony we śnie. Więcej już nie mogłem myśleć. Czułem się jak śmiertelnik pogrążony we śnie, a jednak spacerujący po pokojach w somnambulicznym transie.
Patrzyłem na niego, słysząc jego nieprzytomne sny — sny o okropnościach Les Innocents — gdy nagle weszła Gabriela. Pochowała właśnie biednego nieszczęśnika, naszego chłopca stajennego, i wyglądała znowu jak zakurzony anioł z włosami sztywnymi i poplątanymi, w których odbijało się delikatne, połyskujące światło. Patrzyła na Nickiego przez dłuższą chwilę, a potem wyciągnęła mnie z pokoju. Gdy zamknąłem drzwi na klucz, sprowadziła mnie na dół do dolnej krypty. Tam objęła mnie i przytuliła się mocno, jak gdyby sama z trudem trzymała się na nogach.
— Posłuchaj mnie — odezwała się wreszcie, odsunąwszy się nieco ode mnie i biorąc w dłonie moją głowę. — Wywieziemy go z Francji, jak tylko będzie to możliwe. Nikt i tak nigdy nie uwierzy w jego szaleńcze opowiadanie o tym, co tutaj się wydarzyło.
Nie odpowiedziałem. Z trudem rozumiałem ją, jej rozumowanie, jej intencje. Kręciło mi się w głowie.
— Możesz kierować jego ruchami, jak kierowałeś aktorami w teatrze Renauda. Możesz wysłać go nawet do Nowego Świata, za ocean.
— Śpij — szepnąłem. Pocałowałem ją w otwarte usta. Trzymałem ją wzrokiem blisko przy sobie. Znów ujrzałem przed oczyma tę kryptę; to nie chciało wymazać się ze świadomości.
— Jak wyjedzie, będziemy mogli porozmawiać i o innych — odezwała się cicho.
— Może wysłać ich wszystkich z Paryża na jakiś czas…
Puściłem ją i odwróciłem się. Podszedłem do sarkofagu i na chwilę przysiadłem na jego kamiennym wieku. Po raz pierwszy w całym moim nowym nieśmiertelnym życiu autentycznie pragnąłem ciszy, którą dawał mi ten grób, poczucia, że wszystko wysuwa mi się z rąk na czas snu.
Wydawało mi się wtedy, że jeszcze coś powiedziała. Nie rób tego!
4
Kiedy obudziłem się, usłyszałem jego krzyki. Walił pięściami w dębowe drzwi, przeklinając mnie za to, że trzymam go w zamknięciu. Donośny głos wypełniał wieżę, a zapach jego przechodził przez kamienne ściany. Soczysty, och, jakże soczysty, zapach żywego ciała ludzkiego i krwi, jego ciała i krwi.
Gabriela spała jeszcze nieruchomo.
Nie rób tego.
Symfonia złości, symfonia szaleństwa dochodząca do mnie przez ściany, filozofia deformująca się tak, że jest w niej miejsce na upiorne obrazy, torturę, męki, na własny język…
Kiedy wstąpiłem na kręte schody, natychmiast otoczyła mnie fala jego krzyków, jego ludzkiego zapachu.
Mieszały się z tym wszystkim znane i zapamiętane obrazy i zapachy — popołudniowe promienie słoneczne na drewnianym stole, czerwone wino, dym rozpalonego ognia w kominku.
— Lestat! Słyszysz mnie? Lestat!
Walenie pięści w drzwi.
Wspomnienie z baśni zasłyszanej w dzieciństwie i wielkolud konstatuje nagle, że czuje zapach krwi człowieka w swoim legowisku. Przerażenie. Wiedziałem, że wielkolud chce odszukać tego człowieka i że go znajdzie. Słyszałem, jak nadchodził, zbliżał się, krok po kroku. To ja byłem tym przerażonym człowiekiem. Dość.
Dym i sól, i ciało ludzkie, i przepływająca w żyłach krew.
— To jest właśnie miejsce czarownic! Lestat, słyszysz?! To jest miejsce czarownic!
Tępe drżenie naszych starych sekretów, miłości, rzeczy, o których tylko my wiedzieliśmy, które czuliśmy. Taniec na miejscu czarownic. Czy możesz temu zaprzeczyć? Czy możesz zaprzeczyć temu wszystkiemu, co zaszło między nami?
Wydostać go stąd, z Francji. Wysłać go do Nowego Świata. A potem, co? Całe swoje życie będzie należał do tych nieco interesujących, ale ogólnie rzecz biorąc męczących ludzi, którzy widzieli duchy. Mówią o nich bez przerwy, choć nikt wokoło nie daje temu wiary. A więc pogłębiający się tylko obłęd, szaleństwo. Czy w końcu zostanie komicznym wariatem, tego szczególnego rodzaju, że nawet pośród łotrów i zbirów wywołuje opiekuńcze odruchy, grając na swoich skrzypeczkach dla tłumu na ulicach Port — au — Prince w obdartym surduciku?
— Kieruj nim jak marionetką — tak ona zdaje się powiedziała. Czy mogłem to robić? Nikt nigdy nie uwierzy jego wariackim opowiadaniom.
On jednak zna nasze adresy, Matko. On zna nasze imiona, nazwiska naszej rodziny — wie zbyt wiele rzeczy o nas. Nigdy też spokojnie nie da się wyekspediować w obce kraje. A o n i mogą jeszcze wyruszyć za nim w pogoń, oni nigdy nie pozwolą teraz, aby żył dalej.
Gdzie oni są?
Wspiąłem się po schodach do góry, ciągle słysząc jego zawodzenie i odbijane echem krzyki. Wyjrzałem przez małe okratowane okienko na rozpościerającą się przestrzeń wokoło wieży. Wrócą tutaj. Muszą wrócić. Najpierw byłem sam, potem miałem ją ze sobą, teraz znowu jest nas już troje!
W czym jednak tkwiła trudność? Na czym polegał dylemat? Na tym, że on tego pragnął? Że krzyczał bez końca, dopominając się o to, a ja odmawiałem mu tej mocy?
Chodziło o to, że miałem teraz wymówkę, której potrzebowałem, aby sprowadzić go do siebie, tak jak chciałem to uczynić już od pierwszej chwili. Mój Nicolas, moja miłość. Wieczność może poczekać. Wszystkie te wspaniałe i cudowne przyjemności bycia osobą martwą a nieśmiertelną.
Poszedłem jeszcze wyżej w jego kierunku. Znowu zawładnęło mną pragnienie krwi. Do diabła z tymi krzykami. Pragnienie doszło we mnie do głosu, a ja byłem tylko instrumentem, przez który przemawiało.
Tymczasem jego krzyki przeszły w bełkot, stały się nieartykułowane — czystą kwintesencją jego przekleństw, tępym akcentowaniem cierpienia i nieszczęścia, które słyszałem bez potrzeby odbierania dźwięków. Było coś bosko cielesnego w urwanych sylabach wypływających z jego ust, jak powolny przepływ krwi przez jego serce.
Uniosłem klucz i włożyłem go w zamek, a on natychmiast zamilkł. Jego myśli cofnęły się w niego, jak gdyby ocean można było wessać z powrotem w maleńkie, tajemnicze spirale pojedynczej muszli.
Próbowałem w ciemności widzieć jego, a nie to coś — miłość do niego, ból, szarpiące miesiące, podczas których walczyłem z tęsknotą do niego, z ohydnym i niezachwianym pragnieniem jego, pożądaniem. Teraz jednak próbowałem widzieć w nim tylko człowieka śmiertelnego, który nie wiedział nawet, co mówi, gdy spoglądał na mnie błędnym wzrokiem.
— Ty i to całe twoje gadanie o doskonałości — niski głos wrzący gniewem i złością. Oczy Nicolasa płonęły. — To twoje gadanie o dobru i złu, o tym, co jest słuszne, a co niewłaściwe, o śmierci, o tak, o śmierci, przerażeniu, tragedii…
Słowa. Słowa wylęgające się z coraz bardziej wzbierającego strumienia nienawiści, jak otwierające się kwiaty, płatki rozchylające się coraz bardziej, a potem opadające na ziemię.
— …a ty podzieliłeś się tym z nią, pański syn daje pańskiej małżonce swój wielki dar, Dar Ciemności. Ci, którzy mieszkają w zamku, dzielą się Darem Ciemności. Oni nigdy nie byli zaciągani siłą na miejsce czarownic, gdzie tworzyły się kałuże ludzkiego tłuszczu na ziemi tuż przy słupach, przy których spalano ludzi, nie, zabij starą babę, której oczy nie pozwalają już szyć dalej i zidiociałego chłopca, który nie potrafi uprawiać ziemi. A co on nam daje, ów pański syn, Wolfkiller, ten, który płakał i krzyczał na miejscu czarownic?
Wystarczy!
Dreszcz wstrząsający jego ramionami, koszula nasiąknięta potem. Połysk napiętego ciała poprzez porwaną koszulę. Prowokacyjny już sam widok tego, wąski, muskularny tors, który rzeźbiarze tak uwielbiają przedstawiać, różowe brodawki na tle ciemnej skóry.
— Ta moc — wyrzucał to z siebie tak, jakby cały dzień nic innego nie robił tylko powtarzał te same słowa z jednakową intensywnością i właściwie nie miało to większego znaczenia, czyja byłem tu teraz obecny, czy nie — ta moc, która sprawiła, że wszystkie kłamstwa stały się pozbawione znaczenia i sensu, ta mroczna moc, która wznosiła się nad wszystkim, ta prawda, która wymazywała, zacierała…
Nie. To tylko słowa. Nieprawda. Butelki wina były puste, jedzenie zjedzone. Cienkie ręce Nicolasa stężały i napięły się do walki — ale jakiej walki? Brązowe włosy wysunęły się z opaski; patrzył oczyma nienaturalnie rozszerzonymi i błyszczącymi.
Nagle, w ucieczce przede mną, rzucił się w kierunku ściany, jakby chciał przebić się przez nią — niejasno przypominał sobie ich, jak spijali jego krew, przypomniał sobie paraliżujący bezwład, ekstazę. Coś natychmiast przyciągnęło go z powrotem. Podchodził, zataczając się i wyciągając do przodu ręce, aby utrzymać się jakoś w równowadze, próbując uchwycić się wyimaginowanych przedmiotów, które dałyby mu oparcie.
Zamilkł jednak.
Na jego twarzy zaszła jakaś zmiana.
— Jak mogłeś odgrodzić mnie od tego! — wyszeptał. — Rozmyślania o starej magii, przejrzyste legendy, jakieś tajemnicze pokłady świadomości, w których wszystkie mroczne i nie wyjaśnione rzeczy dobrze się rozwijały, zatrucie wiedzą zakazaną, w której rzeczy naturalne stają się nieważne. Nie ma już cudu w liściach opadających z jesiennych drzew, w promieniach słońca w sadzie. Nie.
Jego zapach stawał się coraz intensywniejszy. Był niczym kadzidło, jak żar i dym kościelnych świec. Serce waliło pod skórą jego nagiej piersi. Napięty wąski brzuch połyskiwał kropelkami potu. Z trudnością łapałem powietrze.
A przecież oddychamy. Oddychamy i odczuwamy pragnienie.
— Wszystkie źle pojąłeś — odezwałem się. Czy to mówi Lestat? Głos zabrzmiał dziwnie, jak głos jakiegoś innego demona, jakiegoś obrzydliwego, wstrętnego potwora, jak karykaturalna imitacja głosu ludzkiego. — Wszystko źle pojąłeś, wszystko, coś widział i słyszał.
— Ja podzieliłbym się z tobą wszystkim, co posiadałem! — Wściekłość znowu zapanowała nad nim. Wyciągnął w moją stronę dłonie.
— To ty nigdy niczego nie potrafiłeś zrozumieć — wyszeptał.
— Ciesz się, że żyjesz, daj spokój.
— Czy nie rozumiesz, że to jest potwierdzeniem wszystkiego? To, że coś takiego istnieje, już jest potwierdzeniem — czyste zło, najwyższe zło! — W jego oczach pojawił się błysk triumfu. Zrobił nagle krok do przodu i położył dłoń na mojej twarzy.
— Nie naigrawaj się ze mnie — odrzekłem. Uderzyłem go tak silnie, że upadł do tyłu, utemperowany, uspokojony. — Kiedy zostało mi to zaofiarowane, powiedziałem „nie”. Powtarzam ci, powiedziałem „nie”. Ostatnim swoim tchnieniem powiedziałem „nie”.
— Zawsze byłeś głupcem — powiedział. — Mówiłem ci o tym. — Głos Nicolasa załamał się. Ramionami znowu wstrząsnął dreszcz, a wściekłość przeszła w desperację. Raz jeszcze uniósł dłonie, a potem przerwał. — Wierzyłeś w rzeczy, które się nie liczyły — powiedział prawie łagodnie. — Było jednak coś, czego nie dostrzegłeś. Czy to możliwe, żebyś nie wiedział, co sam teraz posiadasz?
Badawcze spojrzenie jego oczu zostało w jednej chwili rozmyte pojawiającymi się łzami. Twarz Nicolasa ściągnęła się. Nie wypowiedziane słowa o miłości wypływały teraz z niego. W tej samej chwili opanowała mnie straszna świadomość. Poczułem się przytłoczony mocą i władzą, którą posiadałem nad nim, i tym, że on zdawał sobie z tego doskonale sprawę. Moja miłość do niego podgrzewała tylko poczucie siły, doprowadzając aż do palącego zakłopotania, które nagle ustąpiło miejsca czemuś zupełnie innemu.
Znowu byliśmy za kulisami teatru, w naszej wiosce w Owernii, w tej naszej małej gospodzie. Wyczuwałem w nim nie tylko krew, ale i nagłe przerażenie. Cofnął się o krok do tyłu. Już samo poruszenie się Nicolasa wywołało we mnie ogień, podobnie jak wyraz jego ogarniętej paniką twarzy. Przeżycia uczyniły go jakby mniejszym, bardziej kruchym, a przecież nigdy do tej pory nie wydawał się równie silny, bardziej nęcący niż właśnie teraz.
Jego twarz przestała wyrażać cokolwiek, zamarła, gdy przysunąłem się bliżej. Oczy jednak pozostawały cudownie przejrzyste. Jego umysł otwierał się, tak jak poprzednio otworzył się umysł Gabrieli i przez jedną maleńką sekundę rozbłysła chwila, w której byliśmy znowu razem tam, na poddaszu, rozmawiając i rozmawiając bez ustanku, gdy tymczasem księżyc świecił na pokryte śniegiem dachy, albo spacerowaliśmy ulicami Paryża, podając sobie nawzajem butelkę wina, z głowami pochylonymi przed pierwszymi podmuchami zimowego deszczu, mając przed sobą całą wieczność dorastania i starzenia się i tyle radości nawet w niedoli i biedzie, nawet w nieszczęściu — prawdziwa wieczność, prawdziwe „na zawsze” — śmiertelna tajemnica tego. Ta chwila jednak rozpłynęła się w migocącej ekspresji na jego twarzy.
— Chodź do mnie, Nicki — szepnąłem. Uniosłem obie dłonie w geście przywołania.
— Jeśli chcesz tego, musisz podejść…
Ujrzałem ptaka wylatującego z groty i szybującego nad otwartym morzem. Było w nim i w nie kończących się falach, nad którymi przelatywał, coś przerażającego. Wzlatywał coraz wyżej, gdy tymczasem niebo zmieniło kolor na srebrny, a potem gwałtownie pociemniało. Ciemność wieczoru, nic, czego należałoby się obawiać, nic. Błogosławiona noc. Zapadła stopniowo i nieubłaganie nad nicością, poza jedynie tym malutkim ptakiem w oddali, krzyczącym na wietrze, gdzieś wysoko nad ziemią niczyją, którą był świat. Puste groty, puste plaże, puste morze.
Wszystko, na co kiedykolwiek lubiłem patrzeć, czego lubiłem słuchać czy wyczuwać dłońmi, zniknęło lub nigdy nie istniało, a ten ptak, zataczający w powietrzu koła i szybujący, leciał dalej i dalej, w górę, mijając mnie, czy może, co bardziej odpowiadałoby prawdzie, nikogo nie mijając, przytrzymując cały ten krajobraz, bez przeszłości czy znaczenia, w płaską ciemność jednego malutkiego oka.
Krzyknąłem, nie wydając z siebie jednak żadnego odgłosu. Czułem, że moje usta pełne są krwi, a każdy jej łyk przechodzi w bezdenną czeluść pragnienia. I chciałem powiedzieć: tak, teraz rozumiem, jak straszna, jak trudna do utrzymania jest ta ciemność. Nie wiedziałem. Nie mogłem wiedzieć. Ptak szybował dalej poprzez ciemność nad pustym brzegiem, nad gładkim morzem. Dobry Boże, zatrzymaj to. To było jeszcze gorsze niż tamto przerażenie i horror w gospodzie. Gorsze niż bezradny kwik powalonego w śniegu konia. W końcu krew była krwią, a serce — soczyste serce — było właśnie tam, na czubkach palców przy moich ustach.
Teraz, teraz, mój ukochany, jest ta chwila. Mogę przełknąć to życie, które bije z twojego serca, i posłać cię w zapomnienie, gdzie nic nie zostanie zrozumiane czy wybaczone, albo mogę przybliżyć cię do mnie.
Odepchnąłem go do tyłu, ale przytrzymałem przy sobie, zwiotczałego i bezwładnego. Wizja jednak nie chciała zniknąć mi sprzed oczu. Jego dłonie zsunęły się po mojej szyi. Twarz miał mokrą, oczy wykręcone gdzieś do wewnątrz. Nagle wyciągnął gwałtownie język. Zaczął energicznie zlizywać krew z rany, którą zrobiłem dla niego we własnym gardle. Tak, ochoczo i z pełnym entuzjazmem.
Niech jednak ta wizja już się skończy. Dość już tego lotu do góry i wielkiej pochyłości bezbarwnego krajobrazu, krzyku ptaka, który nic nie oznacza w zawodzeniu wiatru. Ból jest niczym w porównaniu z tą ciemnością. Nie chcę… Nie chcę…
Wizja jednak powoli zanikała. Powoli rozpływała się. Wreszcie było już po wszystkim. Nad wszystkim zapadł całun milczenia i ciszy, tak jak było to z Gabrielą. Cisza. Nie tworzyliśmy już jedności. Był już kimś oddzielnym, a ja odsunąłem go od siebie, lecz trzymałem nadal w dłoniach. Z trudnością trzymał się na nogach. Dłonie przytknął do ust, krew spływała mu po brodzie strumieniem. Usta miał otwarte. Dało się słyszeć wydobywający się z nich, pomimo krwi, suchy krzyk.
Poza nim jednak i poza zapamiętaną wizją metalicznego morza i samotnego ptaka, który był jej jedynym świadkiem — ujrzałem ją nagle w drzwiach, a jej włosy były złotym welonem Marii Dziewicy oplatającym jej ramiona, i usłyszałem, jak wypowiada słowa z najsmutniejszym wyrazem twarzy.
— To nieszczęście, mój synu.
Do północy było już jasne, że nie będzie mówił, że nie odpowie i nie poruszy się z własnej woli. Pozostawał w bezruchu tam, gdzie zaprowadziliśmy go, z twarzą pozbawioną wyrazu. Jeśli śmierć sprawiła mu ból, nie było tego widać. Jeśli nowy sposób postrzegania zachwycał go, nie dał tego po sobie poznać. Nawet pragnienie nie poruszyło go.
Dopiero Gabriela, przyjrzawszy mu się dokładnie przez parę godzin, zajęła się nim, myjąc go i ubierając w nowe rzeczy. Wybrała czarną wełnę, jedną z kilku ponurych peleryn, które należały do mnie. Skromna bielizna sprawiła, że wyglądał dziwnie, niczym młody kleryk, nieco zbyt poważnie, nieco naiwnie.
W ciszy krypty przyglądałem się im. Wiedziałem, bez cienia wątpliwości, że słyszą nawzajem swoje myśli. Bez słowa prowadziła go przez obrządek oczyszczenia. Bez słowa odesłała go z powrotem na ławę przy ogniu. Wreszcie odezwała się:
— Powinien teraz zapolować.
Gdy rzuciła spojrzenie w jego stronę, wstał nawet, nie patrząc na nią, jak gdyby pociągnięty sznurkiem.
Odrętwiałe patrzyłem, jak odchodzili, słyszałem ich stopy na schodach. Potem wyślizgnąłem się za nimi, niepostrzeżenie i trzymając się krat bramy wejściowej, przyglądałem się ich odejściu przez pola.
Otoczyła mnie pustka nocy i przeraźliwe zimno. Gdy wróciłem do wieży, nie potrafił mnie ogrzać nawet rozpalony ogień w kominku. Pustka i cisza, której pragnąłem. Chciałem po prostu być sam po tej całej przerażającej walce w Paryżu. Mimo że na zewnątrz panował spokój, to od wewnątrz, jak oszalałe z głodu zwierzę, zżerała mnie świadomość, że już nie mogę dłużej znieść jego widoku.
5
Gdy następnej nocy otworzyłem oczy, wiedziałem już, co mam zrobić. To, czy mogłem znieść jego widok, czy nie — nie było istotne. To ja wprowadziłem go w taki stan i moim zadaniem było teraz wytrącić go z tego odrętwienia.
Polowanie nie spowodowało w nim żadnej większej zmiany, choć, jak się wydawało, nasycił się krwią i zabił całkiem sprawnie. Teraz ode mnie już zależało, czy zdołam chronić go przed własną odrazą i pojechać do Paryża, by sprowadzić stamtąd jedyną rzecz, która mogła ewentualnie rozbudzić go.
Skrzypce były wszystkim, co kiedykolwiek kochał za życia. Być może teraz będą w stanie obudzić go. Włożę mu je w dłonie, a on znowu zapragnie zagrać na nich, chciał przecież teraz zagrać z całą mocą swych nowych umiejętności. I wszystko zmieni się na lepsze, a chłód w moim sercu roztopi się.
Gdy tylko Gabriela wstała, opowiedziałem jej o moich zamiarach.
— Ale co z nimi? — zapytała. — Nie możesz przecież ryzykować samotnego wyjazdu do Paryża.
— Ależ tak, mogę — odpowiedziałem. — Ty jesteś tu potrzebna. Gdyby ta mała zaraza zjawiła się tutaj, mogliby wywabić go na zewnątrz. Nie byłoby to takie trudne, zważywszy stan, w jakim się teraz znajduje. A poza tym, chcę się dowiedzieć, co dzieje się tam, pod Les Innocents. Interesuje mnie, czy mamy zawieszenie broni, czy nie.
— Nie podoba mi się to — odrzekła, potrząsając głową. — Powtarzam ci tylko: gdybym nie wierzyła, że powinniśmy porozmawiać raz jeszcze z ich przywódcą, że możemy się od niego i od tej starej kobiety wiele dowiedzieć, byłabym za tym, żebyśmy wyjechali z Paryża już dzisiejszej nocy.
— A czegóż oni jeszcze mogę nas nauczyć? — odrzekłem chłodno. — Że słońce tak naprawdę obraca się wokół ziemi? Że ta z kolei jest płaska?
Gorycz w moich słowach sprawiła, że poczułem się zawstydzony.
Którejś nocy mógłby mi powiedzieć, dlaczego wampiry, których ja sam uczyniłem, potrafią słyszeć nawzajem swoje myśli, podczas gdy dla mnie jest to nieosiągalne. Zbyt jednak byłem przygnębiony moim wstrętem od Nickiego, abym miał poświęcać więcej czasu takim myślom.
Spojrzałem tylko na nią i pomyślałem, jak byłoby wspaniale ujrzeć magiczne działanie Mrocznej Zamiany właśnie w niej, widzieć, jak przywraca jej młodzieńczą piękność, przywraca na powrót jej doskonałość, to, czym była dla mnie, kiedy byłem małym dzieckiem. Aby zobaczyć zmianę w Nickim, trzeba było ujrzeć go umierającym.
Może, nawet bez czytania w mojej duszy, zrozumiała to aż za dobrze?
Objęliśmy się, powoli, ostrożnie.
— Uważaj na siebie — szepnęła mi do ucha.
Powinienem był pojechać po skrzypce do mieszkania od razu nie zwlekając. Był jeszcze i biedny Roget, z którym należało również załatwić sprawy. Były kłamstwa, które trzeba było wypowiedzieć. I jeszcze kwestia wyjazdu z Paryża — coraz bardziej przekonywałem się do takiego postanowienia.
Od kilku godzin robiłem to, co chciałem. Dopadałem swoje ofiary w ogrodach Tuilleries i na bulwarach, zachowując się tak, jakbym był jedynym wampirem w mieście. Nicki był dobrze ukryty i bezpieczny, a Paryż należał tylko do mnie.
Czekałem tylko jakiegoś znaku czy szeptu, który pozwoliłby mi ich zlokalizować. Myślałem o starej królowej. Usłyszałem ich wreszcie w chwili, kiedy najmniej się tego spodziewałem — na bulwarze du Temple, gdy zbliżałem się do teatru Renauda.
Dziwne, że odważyli się przebywać w miejscu, gdzie było tak wiele światła, w „świetlistym miejscu”, jak oni je nazwali. W ciągu kilku sekund zdałem sobie sprawę, że kilkoro z nich ukrywało się gdzieś za teatrem. Kiedy wyczuli mnie, nie odczułem tym razem ich wrogiego nastawienia, a jedynie desperackie podniecenie towarzyszące spotkaniu.
Wtedy ujrzałem białą twarz kobiecej postaci. To była ta ciemnooka, ładna, o włosach zmierzwionych, niczym kudły czarownicy. Stała w bocznej uliczce przy tylnym wejściu do teatru i rzuciła się w moją stronę, kiwając na mnie przywołujące Najpierw byłem niezdecydowany — raz kazałem koniowi jechać do przodu, to znów zawracałem go. Bulwar przedstawiał typową panoramę wiosennego wieczoru: setki spacerowiczów zmieszanych z potokiem ruchu ulicznego, przejeżdżające powozy, mnóstwo muzyków ulicznych, żonglerów, akrobatów, otwarte zapraszająco i oświetlone wejścia do teatrów. Po co miałem to wszystko zostawić, aby w zamian rozmawiać z tymi stworzeniami? Nadstawiłem uszu. Było ich właściwie czworo — czułem, że rozpaczliwie pragną, bym poszedł do nich. Panowało wśród nich przerażenie.
No dobrze. Zawróciłem konia, wjechałem w boczną uliczkę i skierowałem się ku odległej kamiennej ścianie, przy której tłoczyła się ich mała grupka. Był tam również chłopak o szarych oczach, co mnie raczej zaskoczyło. Także i on miał otumaniony wyraz twarzy. Tuż za nim stał wysoki wampir o jasnych włosach i przystojna kobieta, oboje ubrani w łachmany, niczym trędowaci. Pierwsza odezwała się ta niebrzydka o czarnych oczach, ta, która roześmiała się wtedy na schodach pod Les Innocents z mojego małego żartu.
— Musisz nam pomóc! — wyrzuciła z siebie.
— Doprawdy? — próbowałem uspokoić zaniepokojone zwierzę, na którym siedziałem. Kobyła źle reagowała na ich widok. — Dlaczego muszę wam pomóc?
— On niszczy nasz klan — odrzekła.
— Niszczy nas… — dodał chłopak, ale nie odważył się spojrzeć na mnie. Gapił się na kamienną ścianę naprzeciwko, a z jego myśli wyczytałem przebieg wydarzeń po naszym wyjściu. O płonącym stosie, o Armandzie zmuszającym siłą swych uczniów, by rzucili się weń.
Próbowałem pozbyć się z głowy tych obrazów, ale zaczęły napływać teraz od nich wszystkich. Ciemnooka spojrzała mi prosto w oczy i wyostrzyła przedstawiany mi obraz — ujrzałem Armanda wymachującego wielką nadpaloną belą, gdy zaganiał pozostałych do ognia, wpychając ich nią z powrotem w płomienie, gdy usiłowali się stamtąd wydostać.
— Dobry Panie, była was dwunastka! — odrzekłem. — Czy nie mogliście walczyć?
— Ależ tak, i dlatego tu właśnie jesteśmy — odpowiedziała kobieta. — Spalił sześciu z nas, reszta uciekła. W przerażeniu i panice rzuciliśmy się szukać schronień na czas dnia. Nigdy tego nie robiliśmy, nigdy dotąd nie sypialiśmy poza naszymi poświęconymi grobami. Nie wiedzieliśmy, co może się nam przydarzyć. A gdy obudziliśmy się, Armand wytropił nas. Przypłaciła to życiem następna dwójka z naszej grupy. Oto wszyscy, którzy pozostali. Armand pootwierał nawet lochy i spalił tych, którzy konali z głodu. Spowodował zawał ziemi, aby zablokować tunele prowadzące do sali, w której odbywały się nasze spotkania.
Chłopak powoli uniósł głowę i spojrzał na mnie.
— To wszystko za twoją przyczyną — wyszeptał. — To ty sprowadziłeś na nas taki los.
Kobieta wystąpiła krok przed niego.
— Musisz nam pomóc utworzyć nowy klan — powiedziała. — Zrobimy go wspólnie. Pomóż nam żyć tak, jak ty żyjesz. Spojrzała niespokojnie w kierunku chłopaka.
— A ta staruszka, ta królowa? — zapytałem.
— To ona właśnie rozpoczęła to wszystko — odrzekł z goryczą chłopak. — Sama rzuciła się w płomienie. Powiedziała, że chce połączyć się z Magnusem. Śmiała się. Dopiero wtedy Armand zaczął wrzucać pozostałych w ogień.
Pochyliłem głowę. A więc nie żyła już. Wszystko, o czym wiedziała i czego była świadkiem, odeszło wraz z nią. Nic za sobą nie zostawiła, poza mściwym, złośliwym i niegodziwym dzieckiem, które uważało za błędne wszystko to, co ona wiedziała.
— Musisz nam pomóc — powtórzyła ciemnooka kobieta. — Widzisz, on ma prawo jako mistrz klanu zniszczyć tych, którzy są słabi, tych, którzy nie potrafią przeżyć.
— Nie mógł pozwolić, by gromadą zawładnął chaos — odezwała się druga kobieta — wampir, ta, która stała za chłopcem. — Bez wiary w odwieczne drogi postępowania mogliby popełnić mnóstwo niewybaczalnych błędów, mogli nieopatrznie zaalarmować ludzi śmiertelnych. Jeśli jednak pomożesz nam stworzyć nowy klan i udoskonalić siebie na nowy sposób…
— My jesteśmy najsilniejsi w naszym klanie — odezwał się mężczyzna — wampir — i jeśli uda nam się bronić przed nim przez dłuższy czas, a jednocześnie ułożyć sobie jakoś samodzielnie dalsze życie, po pewnym czasie Armand zostawi nas w spokoju.
— On nas zniszczy — wymamrotał chłopak. — Nigdy nie zostawi nas w spokoju. Przeczeka tylko teraz, aż rozdzielimy się…
— On jest niezwyciężony — dodał wysoki wampira w dodatku stracił przekonanie do sensu dalszego naszego istnienia. Pamiętajcie o tym.
— A ty masz wieżę Magnusa, bezpieczne miejsce… — odezwał się z rozpaczą w głosie chłopak, patrząc mi prosto w oczy.
— Nie, tego nie mogę dzielić z wami — odrzekłem. — Tę bitwę musicie sami wygrać.
— Przecież możesz dać nam jakieś wskazówki — powiedział wysoki.
— Nie potrzebujecie mnie — odrzekłem. — Czegoście się nauczyli nowego do tej pory z mojego przykładu? Czego dowiedzieliście się z tego, co powiedziałem zeszłej nocy?
— Nauczyliśmy się więcej z tego, co powiedziałeś do niego potem — odezwała się czarnooka. — Słyszeliśmy, jak mówiłeś mu o zupełnie nowej jakości zła, zła na czasy, których przyszło nam dożyć, czasy, w których trzeba nam brnąć przez świat w przebraniu ludzkim.
— A więc przebierzcie się za śmiertelnych — odrzekłem. — Weźcie ubrania swoich ofiar, zabierzcie z ich kieszeni pieniądze. A potem zmieszajcie się z nimi, jak ja to uczyniłem. Po pewnym czasie zdobędziecie wystarczające fortuny, aby kupić sobie własne małe fortece, własne sekretne świątynie i sanktuaria.
Widziałem w ich twarzach desperację i rozpacz. A jednak słuchali uważnie.
— Ale nasza skóra, brzmienie naszych głosów… — wtrąciła ciemnooka.
— Możecie oszukać ludzi. To bardzo proste. Tylko trochę zręczności.
— Od czego jednak zacząć? — zapytał posępnie chłopak, jak gdyby nie był jeszcze przekonany do zmian, na które inni już się zdecydowali.
— Kogo mielibyśmy udawać?
— Wybierzcie sami! — powiedziałem. — Rozejrzyjcie się dookoła. Przebierzcie się nawet za Cyganów, jeśli chcecie — to nie powinno być zbyt trudne — albo lepiej za aktorów.
Wskazałem wzrokiem w kierunku świateł bulwaru.
— Aktorów? — powtórzyła czarnooka z podnieceniem.
— Tak, aktorów. Artystów ulicznych. Akrobatów. Zostańcie akrobatami. Z całą pewnością widzieliście ich na ulicach. Możecie pokryć twarze szminką, a wasze ekstrawaganckie gesty nie wywołają nawet większego wrażenia. Nie moglibyście sobie wybrać niczego bardziej odpowiedniego. Na bulwarze widzi się najprzeróżniejsze typy ludzkie ściągające tu z całego miasta. Dowiecie się wszystkiego, co trzeba wiedzieć.
Kobieta zaśmiała się i spojrzała na pozostałych. Wysoki mężczyzna był głęboko zamyślony, druga kobieta także zadumana, chłopak z kolei niepewny.
— Z waszymi możliwościami i siłą możecie z łatwością stać się żonglerami i akrobatami — dodałem. — Dla was to nic trudnego. Nigdy nie zostaniecie rozpoznani.
— Czy nie to samo zdarzyło się z tobą na scenie małego teatrzyku — wtrącił chłodno chłopak. — Napędziłeś im tam niezłego stracha.
— Nie to samo, ponieważ wtedy sam tak zdecydowałem — odrzekłem. — Drżenie bólu. Na tym polega moja tragedia. Potrafię jednak oszukać każdego, kiedy tylko tego chcę, i tak samo będzie z wami.
Sięgnąłem do kieszeni ubrania i wyciągnąłem garść złotych koron. Dałem je czarnookiej. Zabrała je w obie dłonie i wpatrywała się w nie tak, jakby paliły jej palce. Spojrzała na mnie i w jej oczach ujrzałem swój własny obraz, gdy na scenie teatru Renauda wykonywałem owe przerażające sztuczki, które doprowadziły widownię do panicznego strachu.
Ujrzałem jednak i jeszcze jedną myśl. Wiedziała, że teatr jest teraz pusty, że wysłałem trupę za morze.
Przez jedną chwilę zastanawiałem się nad tym głębiej, pozwalając, by ból wzmógł się i doskwierał. Ciekawe, czy inni wyczuli to? Ale jakie to właściwie miało znaczenie?
— Tak, proszę — usłyszałem głos czarnookiej. Wyciągnęła rękę i dotknęła mojej swymi białymi, zimnymi palcami! — Pozwól nam skorzystać z twojego teatru! Proszę. — Odwróciła się i patrzyła teraz na tylne drzwi teatru Renauda. Wpuścić ich do środka. Pozwolić im tańczyć.
Niech wejdą. Niech tańczą na moim grobie.
Ale tam jeszcze są stare kostiumy, porzucone stare stroje trupy, która miała przecież wiele pieniędzy na kupno nowego wyposażenia. Stare dzbanki pełne białej farby. Woda wypełniająca nadal beczki. Tysiące skarbów pozostawionych i porzuconych w nagłym i pośpiesznym odejściu.
Byłem odrętwiały, niezdolny do rozważenia tego wszystkiego, niechętny nawet wobec nawrotu wspomnień do tych chwil, kiedy tyle rzeczy wydarzyło się w tamtym miejscu.
— No dobrze — orzekłem wreszcie, odwracając wzrok, jak gdyby nagle coś odwróciło moją uwagę. — Możecie się wprowadzić do teatru, jeśli taka jest wasza wola. Czujcie się, jak u siebie w domu.
Czarnooka przysunęła się bliżej i przycisnęła nagle usta do mojej dłoni.
— Nie zapomnimy ci tego — powiedziała. — Mam na imię Eleni, ten chłopiec to Laurent, ten dalej to Felix, a ta kobieta z nim to Eugenia. Jeśli Armand wystąpi przeciwko tobie, wystąpi jednocześnie i przeciw nam.
— Mam nadzieję, że będzie wam się nieźle wiodło — odrzekłem i na swój dziwny sposób rzeczywiście życzyłem im wszystkiego najlepszego. Ciekaw byłem, czy którykolwiek z nich, z całymi swoimi Odwiecznymi Sposobami i Mrocznymi Rytuałami, kiedykolwiek rzeczywiście chciał tego koszmaru, który wszyscy teraz dzieliliśmy. Zostali w to wszystko wciągnięci, tak jak w rzeczywistości i ja. Teraz wszyscy byliśmy Dziećmi Ciemności, na dobre i złe.
— Bądźcie jednak roztropni w tym, co robicie — ostrzegłem. — Nigdy tu nie sprowadzajcie swojej ofiary czy nie zabijajcie ich tutaj. Bądźcie sprytni i dbajcie o bezpieczeństwo tego schronienia.
Była już trzecia, nim przejechałem konno most prowadzący do Ile St. Louis. Straciłem już dość czasu. Musiałem jeszcze odszukać skrzypce.
Jak tylko zbliżyłem się nadbrzeżem do domu Nickiego, od razu dostrzegłem, że coś jest nie tak. Okna były puste. Wszystkie zasłony zostały zaciągnięte, a przecież miejsce było pełne światła, jak gdyby rozświetlały je od wewnątrz setki świec. Zadziwiające. Roget nie mógł przecież już zająć mieszkania. Nie minęło też dość czasu, aby założyć, że Nicki zdążyłby zjawić się tutaj.
Szybko dostałem się na dach budynku i spuściłem się po ścianie do okna od strony podwórka. Okazało się, że i tu draperie zostały również usunięte.
Świece płonęły we wszystkich kandelabrach, lichtarzach i kinkietach. Niektóre z nich były nawet wetknięte w rozlany wosk na fortepianie i na biurku. Pokój był w całkowitym nieładzie. Książki wyrzucono z półek. Niektóre z nich były porozrzucane. Wyrwane strony walały się po podłodze. Nawet duże arkusze nutowe zostały zrzucone z półki, jeden po drugim, i leżały teraz na dywanie. Wreszcie — wszystkie obrazy porozkładano na stołach wraz z innymi niewielkimi drobiazgami — monetami, pieniędzmi, kluczami. Być może te małe demony zdemolowały mieszkanie, kiedy pochwyciły Nickiego. Ale kto, u licha, pozapalał te wszystkie świece? To wszystko nie trzymało się kupy.
Nadstawiłem ucha. W mieszkaniu nie było nikogo. Przynajmniej na to wyglądało. Kiedy jednak wsłuchałem się dokładniej, do moich uszu dotarły nie tyle odgłosy czyjejś myśli, ile delikatne, bliżej nie sprecyzowane dźwięki. Na chwilę zmrużyłem oczy i koncentrowałem się. Zdałem sobie nagle sprawę, że to, co słyszę, jest szelestem przewracanych stron książki. Nagle usłyszałem odgłos spadnięcia czegoś na podłogę. Znów odgłos przewracanych kartek — sztywnych, starych pergaminowych stron książki. I znowu dźwięk upuszczenia czegoś na podłogę.
Tak bezgłośnie, jak tylko mogłem, uniosłem odsuwane w górę okno. Nadal słyszałem odgłosy. Zapach, jaki dochodził do mnie, nie był jednak zapachem człowieka. Nie czułem pulsu myśli. A jednak czułem jakiś zapach. Coś silniejszego niż stęchły tytoń i wosk ze świec. To był zapach, który zabierają z sobą wampiry, zapach ziemi cmentarnej.
Jeszcze więcej świec w korytarzu. Świece w sypialni. Tu taki sam bałagan, pootwierane książki rzucone na bezładne stosy, poplątana pościel, obrazy na kupie, sekretarzyki opróżnione, szuflady wyciągnięte.
Nigdzie skrzypiec. Zdążyłem to zauważyć.
Dziwne odgłosy dochodziły z sąsiedniego pokoju. Znów słyszałem odgłos szybko przerzucanych stron książki.
Kimkolwiek on był — oczywiście wiedziałem, kim musi być — nic go nie obchodziło, że znajduję się w mieszkaniu! Nawet nie zatrzymał się na chwilę, by zaczerpnąć głębiej powietrza.
Przemierzyłem hol i podszedłem do drzwi prowadzących do biblioteki. W jednej chwili ujrzałem go. Nie przerwał przeglądania książki.
To był Armand. Ale jednak trudno było powiedzieć, że byłem przygotowany na widok, który ujrzałem przed sobą. Wosk ze świecy skapywał z marmurowego popiersia Cezara prosto na kolorowo zaznaczone kraje na globusie. A książki, poza ostatnią ich półką w rogu, przy którym stał, leżały na podłodze, tworząc całe góry. Armand nadal miał na sobie swoje stare łachmany, a we włosach pełno ziemi. Zignorował moje wejście i nadal przerzucał strony książek z oczyma wpatrującymi się uważnie w zapisane słowa. Usta miał na wpół rozchylone, a jego wyraz twarzy przywodził na myśl owada koncentrującego się nad przeżuwaniem liścia.
Właściwie rzecz biorąc, wyglądał przerażająco.
Wysysał wszystko, co było w książkach!
Wreszcie wypuścił z rąk tę, którą przed chwilą przeglądał, i zdjął z półki następną; zaczął pożerać ją wzrokiem z taką samą intensywnością, przekartkowując strony i przesuwając palcami pod linijkami tekstu z nadludzką szybkością.
Uświadomiłem sobie, że w ten sposób przeglądał wszystko, co znajduje się w tym mieszkaniu, nawet prześcieradła i zasłony, obrazy, które zdjął z haka, zawartość szafy i szuflad. Z książek jednak przejmował wiedzę skoncentrowaną. Wszystko — od Wojny galijskiej Cezara do współczesnej powieści angielskiej — leżało już na podłodze przejrzane. Groza tej sceny nie polegała jednak na sposobie przeglądania. To raczej bałagan, który za sobą zostawił, całkowity brak szacunku do wszystkiego, czego użył, potęgowały niesamowitość sytuacji.
W dodatku to całkowite lekceważenie mojej osoby. Skończył przeglądać ostatnią książkę i podszedł do starych gazet ułożonych na dolnej półce.
Stwierdziłem, że wycofuję się z pokoju, patrząc jeszcze w odrętwieniu na jego niewielką brudną postać. Kasztanowe włosy Armanda, mimo zabrudzenia, połyskiwały w świetle, a oczy płonęły niczym dwa ognie. Wyglądał groteskowo pośród tych świec i mieniących się kolorów mieszkania — brudny wykolejeniec podziemnego świata. A jednak jego swoiste piękno robiło wrażenie. Nie potrzebował cieni katedry Notre Dame czy pochodni krypty dla dodania sobie powagi. Była w nim dzikość, nawet w tym jasnym świetle, której przedtem nie dostrzegłem.
Poczułem zniewalające zmieszanie i zakłopotanie. Był niebezpieczny i zarazem wzbudzający szacunek oraz fascynację. Mógłbym spoglądać na niego bez końca, ale instynkt podpowiadał mi: „Uciekaj. Zostaw mu to miejsce, jeśli chce tego”. Jakie to ma teraz znaczenie?
Skrzypce. Próbowałem desperacko pomyśleć o nich. Przestać obserwować ruch jego palców przesuwających się po literach i nie dające się odeprzeć skupienie w jego oczach.
Odwróciłem się od niego plecami i wszedłem do salonu. Ręce mi drżały. Z trudem mogłem znieść myśl o tym, że jest tu obecny. Szukałem wszędzie, ale nie odnalazłem tych przeklętych skrzypiec. Co Nicki mógł z nimi zrobić? Nic mi nie przychodziło do głowy.
Szelest papieru, marszczenie papieru. Cichy odgłos opadającego na podłogę czasopisma.
Wracać natychmiast do wieży.
Zacząłem szybko przemierzać bibliotekę, kierując się do wyjścia, gdy nagle i nieoczekiwanie jego bezgłośny krzyk osadził mnie w miejscu. Był jak ręka chwytająca mnie znienacka za gardło. Obróciłem się i ujrzałem, że wpatruje się we mnie.
Czy kochasz ich, twoje milczące dzieci? Czy i one ciebie kochają?
Poczułem, że krew przepłynęła mi do twarzy. Żar objął mnie w tym samym momencie, gdy spojrzałem na niego.
Wszystkie książki, które znajdowały się w pokoju, były teraz na podłodze. On był zjawą stojącą pośród ruin, zjawą przysłaną tu przez diabła, w którego wierzył. A przecież jego twarz była tak delikatna, tak młoda.
Mroczna Zamiana nigdy nie przynosi miłości, widzisz sam. Przynosi tylko ciszę.
Jego głos wydawał się cichszy w swojej bezgłośności, ale wyrazisty. Tajemnicze echo przestało odbijać jego myśli. Zwykliśmy mówić, że to była wola Szatana, że mistrz i jego uczeń nie szukają pocieszenia jeden z drugim. W końcu to Szatan był tym, komu należało służyć.
Każde jego słowo mocno zapadło we mnie. Każde słowo było odbierane przeze mnie z tajemniczym, upokarzającym mnie zaciekawieniem. Czułem, że łatwo może mnie zranić. Zrobiłem jednak wszystko, aby nie dać po sobie tego poznać. Ze złością odpowiedziałem:
— Czego chcesz ode mnie?
To było przerażające — wypowiedzieć w tej ciszy coś głośno. Teraz bardziej się go bałem niż podczas poprzednich potyczek i kłótni. Nienawidzę tych, którzy sprawiają, że odczuwam strach, tych, którzy znają rzeczy, które ja chciałbym dopiero poznać, którzy mają tę moc nade mną.
— To zupełnie tak jak brak znajomości czytania, prawda? — powiedział głośno. — A twój mistrz i twórca, banita i wyrzutek Magnus, co on sobie robił z tego, że pozostawił cię w zupełnej ignorancji? Nie przekazał ci nawet najprostszych rzeczy, prawda? — Jego twarz nawet nie drgnęła, gdy wypowiadał słowa. — Czy zawsze wyglądało to w ten sposób? Czy kiedykolwiek ktoś zadbał o to, aby nauczyć cię czegoś?
— Czytasz w moich myślach… — odrzekłem. Byłem przerażony. Ujrzałem klasztor, w którym przebywałem jako chłopiec. Długie, nie kończące się rzędy książek, których nie potrafiłem przeczytać. Ujrzałem Gabrielę pochyloną nad swoimi książkami, odwróconą do nas plecami. — Przestań — szepnąłem.
Chwila przeciągała się w nieskończoność. Zacząłem tracić pewność siebie. Armand odezwał się ponownie, znowu bezgłośnie.
Nigdy cię nie zadowolą ci, których sam stworzysz. W milczeniu rośnie tylko chłód, osamotnienie i uraza.
Chciałem się poruszyć, ale nie byłem w stanie wykonać ruchu. Spoglądałem tylko na niego, a on mówił dalej.
Pragniesz mnie, a ja ciebie; jedynie my na całym tym świecie warci jesteśmy siebie nawzajem. Czy nie zdajesz sobie z tego sprawy?
Bezdźwięczne słowa zdały się rozciągać w powietrzu, wzmacniać się, jak nuta ciągnięta na strunach skrzypiec, bez ustanku, na zawsze.
— To szaleństwo — szepnąłem. Pomyślałem o tym wszystkim, co mi powiedział, o wszystkich zarzutach, którymi mnie obrzucił, o przerażeniu (jakiego doświadczyli pozostali), o tym, że wrzucił swoich uczniów w płomienie.
— Czy to szaleństwo? — zapytał. — Wracaj zatem do swoich milczków. Nawet teraz mówią sobie nawzajem rzeczy, których nie mogą tobie powiedzieć.
— Kłamiesz… — powiedziałem.
— A czas jedynie wzmocni ich niezależność. Ucz się jednak samodzielnie”. Zobaczysz, że będzie nam razem dobrze ze sobą, jeśli kiedyś zechcesz przyjść do mnie i zostać ze mną. W końcu, dokąd mam sam pójść? Co mam zrobić? Znowu uczyniłeś mnie sierotą.
— Ależ nie — odrzekłem.
— Ależ tak — powiedział z naciskiem. — Zrobiłeś to. Ty to wszystko sprawiłeś. — W jego głosie nie wyczułem jednak złości. — Mogę poczekać na ciebie, poczekać, aż przyjdziesz usłyszeć odpowiedzi na pytania, na które tylko ja mogę udzielić odpowiedzi.
Gapiłem się na niego przez dłuższą chwilę. Nie wiem, jak długo. Zdawało mi się, że nie mogę się ruszyć. Nic też nie widziałem poza nim. Ogarniało mnie poczucie spokoju, takie same, jakie odczuwałem w Katedrze. Ten sam czar, który rzucił na mnie znowu, zaczął działać. Światło w pokoju było zbyt jasne. Poza nim nie widziałem nic. Zdało się, że Armand zbliżył się do mnie, a ja do niego, a przecież żaden z nas nie wykonał ruchu. Przyciągał mnie do siebie, przyciągał mnie w swoim kierunku.
Odwróciłem się, potknąłem i straciłem równowagę. Udało mi się jednak opuścić pokój. Biegłem wzdłuż ścian korytarza, a po chwili wspiąłem się na okno i dalej ścianą aż na dach.
Przejechałem przez most do Ile de la Cité, poganiając konia, jakby Armand ścigał mnie. Moje rozszalałe serce uspokoiło się dopiero wtedy, gdy wreszcie wyjechałem za bramy miasta.
Dzwony Piekieł walące z całej siły. Wieża spowita była jeszcze w ciemności, ale na horyzoncie widać już było pierwsze światło poranku. Mój mały klan już udał się na spoczynek w krypcie lochów. Nie otworzyłem grobów, aby spojrzeć na nich, chociaż rozpaczliwie pragnąłem to uczynić, tylko po to, aby zobaczyć Gabrielę i dotknąć jej dłoni. Samotnie wspiąłem się na blanki, aby raz jeszcze rzucić okiem na płonący cud zbliżającego się poranku, czegoś, czemu nigdy nie powinienem przyglądać się do końca. Dzwony Piekieł waliły, moja sekretna muzyka… Usłyszałem także i inne odgłosy. Poznałem je, jak tylko wszedłem na schody. Podziwiałem ich moc. Były jak pieśń wyginająca się łukiem ponad olbrzymią odległością, ciche i słodkie.
Kiedyś, lata temu, słyszałem śpiewającego młodego parobka, gdy wychodził gościńcem z wioski na północ. Nie zdawał sobie sprawy, że ktoś słyszy jego pieśń. Myślał, że jest sam na otwartym terenie, a jego głos miał w sobie moc i czystość, która dawała mu nadludzkie piękno. Słowa starej pieśni nie miały tu żadnego znaczenia.
Taki sam był głos, który teraz mnie wzywał. Samotny głos, unoszący się na mile, które nas odgradzały.
Ponownie poczułem strach. A jednak otworzyłem drzwi na samej górze klatki schodowej i wyszedłem na kamienny dach. Owinął mnie jedwabny podmuch porannej bryzy, ujrzałem rozmarzone migotanie ostatnich gwiazd na niebie. Niebo nie tworzyło już takiego baldachimu jak poprzednio, jako że nade mną unosiła się już w nieskończoność poranna mgiełka, a gwiazdy usuwały się w górę, stając się we mgle coraz mniejsze i mniejsze.
Daleki głos wyostrzył się, jak nuta śpiewana w wysokich górach, dotykając mojej piersi w miejscu, gdzie przyłożyłem otwartą dłoń. Ukłuli przebił mnie, jak promień światła przebija ciemność. Usłyszałem śpiew. Przyjdź do mnie. Wszystko zostanie ci wybaczone, jeśli tylko przyjdziesz do mnie. Jestem teraz bardziej samotny niż kiedykolwiek przedtem.
Razem z głosem dotarło do mnie poczucie bezgranicznej możliwości i oczekiwania, które przyniosło ze sobą obraz Armanda stojącego samotnie w otwartych drzwiach katedry Notre Dame. Czas i przestrzeń były iluzją. Armand stał teraz w bladym świetle przed głównym ołtarzem, smukły kształt w królewskich łachmanach, migający w chwili gdy znikł. W oczach Armanda była tylko cierpliwość. Nie było już krypty pod cmentarzem Les Innocents. Nie było już groteskowego ducha w poszarpanych łachmanach, jakiego widziałem w bibliotece Nickiego, rzucającego książki po ich przejrzeniu, jakby były pustymi muszlami.
Wydaje mi się, że ukląkłem i oparłem dłoń na wystających kamieniach. Ujrzałem księżyc, który jak zjawa rozpływał się w powietrzu. Słońce musiało już go dotknąć, ponieważ poczułem ból i musiałem zamknąć oczy. Poczułem podniecenie, ekstazę. Wydawało mi się, że moja dusza może poznać chwałę Mrocznej Zamiany bez konieczności przepływu krwi, w intymności i poufałości głosu przenikającego przeze mnie i poszukującego we mnie najdelikatniejszych, najsekretniejszych części mojej duszy.
Czego chcesz ode mnie — chciałem znowu zapytać. Jak możesz mówić o przebaczeniu, kiedy jeszcze chwilę wcześniej dzieliła nas niechęć. Twój klan jest zniszczony. Tyle okropności, których nawet nie chcę próbować sobie wyobrazić… Jeszcze raz chciałem o tym wszystkim powiedzieć.
Podobnie jak wcześniej, nie potrafiłem jednak znaleźć właściwych słów. Tym razem w dodatku wiedziałem także, że jeśli ośmielę się spróbować, rozkosz, jaką odczuwałem, roztopi się i opuści mnie, a ból i udręka staną się jeszcze gorsze niż pragnienie krwi. A przecież, choć pozostawałem w bezruchu, w tajemniczości tego uczucia, poznałem najdziwniejsze obrazy i myśli, które wcale nie pochodziły ode mnie.
Ujrzałem siebie schodzącego na powrót do lochów i unoszącego nieruchome ciała tych związanych ze sobą nierozerwalnie potworów, których tak kochałem. Ujrzałem siebie wynoszącego ich na dach wieży i pozostawiającego ich tam w ich bezradności na pastwę wstającego zza horyzontu słońca. Dzwony Piekieł na próżno biły dla nich na alarm. Słońce dosięgło ich, zamieniając oba kształty w popiół z ludzkimi włosami.
Mój umysł wzdrygał się przed taką wizją, wzbraniał się przed tym najbardziej łamiącym serce rozczarowaniem.
— Uspokój się dziecko, spokojnie… — szepnąłem do siebie. Ach, ból tego rozczarowania…
— Jakże jesteś niemądry, aby myśleć, że ja mogę rozwiązać takie rzeczy.
Głos zanikł, wycofał się. Każdą cząsteczką swego ciała poczułem wyraźniej swoją samotność. Czułem się, jakby odarto mnie z odzieży, obnażono na zawsze. Czułem, że zawsze już będę taki nagi i nieszczęśliwy, jak w tej chwili.
Daleko spazm mocy, jak duch, który odzywał się tym głosem, zwijał się w sobie, niczym monstrualny, olbrzymi język.
— Zdrada! — powiedziałem głośniej. — Ale, och, jaki w tym smutek, jaki błąd w obliczeniach. Jak możesz mówić, że pragniesz mnie naprawdę!
Minęło. Całkowicie minęło. Rozpaczliwie chciałem, by powróciło, nawet jeśli miałoby się to skończyć walką. Chciałem, by to poczucie możliwości, ten cudowny błysk znowu mnie dosięgły.
Zobaczyłem jego twarz w katedrze, chłopięcą i niemalże słodką, jak twarz jednego ze świętych mistrza Leonarda da Vinci. Opanowało mnie wstrętne i nieznośne poczucie fatalności, nieuchronności.
6
Jak tylko Gabriela wstała, odciągnąłem ją od Nickiego i zaprowadziłem w spokojne miejsce w lesie. Tam opowiedziałem jej o wszystkim, co zdarzyło się poprzedniej nocy. Powiedziałem jej, co Armand zasugerował. Zakłopotany, mówiłem o milczeniu, jakie panowało między nami, nią i mną, i o tym, że wiedziałem już teraz, iż to się najprawdopodobniej nie zmieni.
— Powinniśmy wyjechać i opuścić Paryż możliwie najszybciej — powiedziałem na koniec. — Tu jest zbyt niebezpiecznie. Ci, którym oddałem teatr — oni nie potrafią nic poza tym, czego Armand ich nauczył. Niech sobie panują w Paryżu, a my wejdźmy lepiej, używając słów starej królowej, na Diabelski Gościniec.
Oczekiwałem wybuchu złości z jej strony i urazy wobec Armanda. Przez cały jednak czas, kiedy mówiłem do niej, pozostawała opanowana i spokojna.
— Lestat, jest tyle pytań, na które nie mamy jeszcze odpowiedzi — powiedziała wreszcie. — Chciałabym wiedzieć, w jaki sposób powstał ten stary klan, chciałabym poznać wszystko, co Armand wie o nas.
— Matko, postanowiłem wcale się tym nie przejmować. Nic mnie nie obchodzi, w jaki sposób powstał klan.
— Rozumiem cię, Lestat — odpowiedziała spokojnie. — Wierz mi, rozumiem. Po tym wszystkim, co już się zdarzyło, te stworzenia niewiele więcej mnie obchodzą niż drzewa w lesie czy gwiazdy nad głowami. Wolałabym już przyglądać się prądom powietrznym czy wzorom na spadających liściach…
— Właśnie.
— Nie wolno nam jednak postępować pochopnie. Najważniejsze, abyśmy teraz trzymali się razem, cała nasza trójka. Powinniśmy chodzić do miasta razem i razem przygotowywać się do wyjazdu. Razem wreszcie musimy wypróbować twój plan pobudzenia do życia Nicolasa za pomocą skrzypiec.
Chciałem porozmawiać o Nickim. Chciałem zapytać ją, co kryło się za jej milczeniem, co mogła przeczuć, czego domyślić się? Słowa jednak ugrzęzły mi w gardle. Pomyślałem, że miała całkowicie słuszność, już od pierwszych chwil, mówiąc wtedy: „To nieszczęście, mój synu”.
Objęła mnie i poprowadziła z powrotem w kierunku wieży.
— Nie muszę nawet czytać w twoich myślach — dodała — aby wiedzieć, co dzieje się w twoim sercu. Zabierzmy go teraz do Paryża. Spróbujemy odszukać Stradivariusa. — Stanęła na palcach, aby mnie pocałować. — Już od dawna, zanim się to wszystko wydarzyło, byliśmy na Diabelskim Gościńcu — dodała. — Wrócimy nań już wkrótce.
Zaprowadzenie Nicolasa do Paryża było równie łatwe, jak poprowadzenie jego bezwładnego ciała gdziekolwiek. Wspiął się na swego wierzchowca jak widmo i jechał obok nas bez słowa. Tylko jego włosy i peleryna, którą zarzucił na siebie, zdawały się być ruchome na wietrze.
Kiedy posililiśmy się na Ile de la Cité, dostrzegłem, że Nicolas był zupełnie bezwolny; ani nie polował, ani nie dopadał swojej ofiary. Patrzenie na jego ociężałe ruchy somnambulika pozbawiało mnie nadziei. Wyglądało na to, że mógłby tak zostać już na zawsze, naszym cichym wspólnikiem, kimś niewiele więcej niż przywróconym do życia trupem. A jednak, gdy przejeżdżaliśmy razem przez ulice, uświadomiłem sobie nieoczekiwanie, lecz bardzo wyraźnie: Była nas teraz trójka, nie dwójka, jak dotychczas. Tworzyliśmy klan, wspólnotę. Gdybym tylko mógł go jakoś sprowadzić na ziemię.
Najpierw jednak należało załatwić wizytę u Rogeta. Musiałem sam stanąć naprzeciw prawnika. Zostawiłem ich więc zaledwie parę drzwi od jego domu i kazałem czekać. Gdy tylko zadudniłem kołatką do drzwi, napiąłem się do najstraszliwszego spektaklu w mojej karierze teatralnej.
I cóż się okazało? Szybko przekonałem się o ludzkiej gotowości i ochocie, by nawet wbrew zdrowemu rozsądkowi uznawać, iż świat jest miejscem bezpiecznym. Roget nie posiadał się z radości, kiedy mnie ujrzał. Odczuł taką ulgę, że byłem „żywy i w dobrym zdrowiu”, i nadal gotów był do pełnienia swojej służby. Kiwał już na potwierdzenie głową, zanim jeszcze otworzyłem usta, by przedstawić mu swoje absurdalne wyjaśnienia.
Lekcji tej, dotyczącej spokoju ducha za wszelką cenę ludzi śmiertelnych, nigdy nie zapomniałem. Nawet jeśli jakiś duch roztrzaskuje wyposażenie domu na kawałki — rozrzuca wokoło cynowe rondle, rozlewa wodę na poduszki, uruchamia zegarowe kuranty w najmniej oczekiwanych porach — ludzie zaakceptują raczej niemal każde „naturalne wytłumaczenie”, jakie im się zaoferuje, bez względu na stopień jego absurdalności, niż samo narzucające się i oczywiste wytłumaczenie tego, co się dzieje za przyczyną nadprzyrodzonego elementu.
Prawie natychmiast okazało się bowiem, że Roget był przekonany, iż Gabriela i ja wyśliznęliśmy się z mieszkania kuchennymi drzwiami (całkiem nęcąca możliwość, o której sam wcześniej nie pomyślałem). Wszystko więc, co musiałem wyjaśnić w sprawie powykręcanych świeczników, było jedynie jakąś mamrotaniną o moim żalu i smutku na widok chorej matki, który doprowadził mnie do wybuchu niekontrolowanych, szaleńczych wybuchów rozpaczy. Roget przyjął to wszystko natychmiast i bez zastrzeżeń.
Co do przyczyn naszego niespodziewanego odejścia, no cóż, Gabriela nalegała na natychmiastowe opuszczenie domu. Chciała zostać zabrana do klasztoru i tam właśnie znajduje się w tej chwili.
— Ach, monsieur, jej wyzdrowienie to cud — dodałem. — Gdyby mógł ją pan tylko zobaczyć — ale nieważne. I tak wybieramy się natychmiast do Włoch, razem z Nicolasem de Lenfent. Potrzebujemy włoskich pieniędzy, weksli płatniczych, wszystkiego, co jest potrzebne. Również powozu, dużego powozu na sześć koni. Niech pan się tym zajmie. Proszę też napisać do mojego ojca i poinformować go o naszym wyjeździe. On czuje się chyba dobrze, jak sądzę.
— Tak, tak, oczywiście. Nie przekazywałem mu nic poza uspokajającymi wieściami.
— To roztropnie z pana strony. Wiedziałem, że można panu ufać. Cóż bym bez pana zrobił? A co z tymi rubinami, czy może je pan spieniężyć dla mnie jak najszybciej? Mam tu także jeszcze trochę hiszpańskich monet, które się do tego nadają, są całkiem stare, jak myślę.
Zapisywał polecenia na papierze jak szalony. Jego wątpliwości i podejrzenia rozwiały się zupełnie pod wpływem moich ciepłych uśmiechów. Był zachwycony, że może coś dla mnie zrobić!
— Niech pan nie wynajmuje mojego domu na bulwarze du Temple — powiedziałem. — Oczywiście, będzie pan dalej zajmował się moimi sprawami.
Co do mojej własności na bulwarze du Temple, miejsca ukrywania się obszarpanej i zdesperowanej grupy wampirów — musiałem też coś zdecydować. Ciekawe, czy Armand już ich tam wytropił i spalił jak stertę starych kostiumów. Powinienem ustalić jak najszybciej, co się z nimi stało.
Schodziłem po schodach, pogwizdując sobie w najzupełniej ludzkim odruchu zadowolenia; rozpierała mnie przyjemna myśl, że udało mi się to nieprzyjemne zadanie wypełnić tak gładko. W pewnej chwili jednak, gdy byłem już na ulicy, uświadomiłem sobie, że nigdzie nie widzę Gabrieli i Nickiego.
Zatrzymałem się.
Dostrzegłem Gabrielę w tym samym momencie, w którym usłyszałem jej głos — jej chłopięcą figurę wynurzającą się niespodziewanie z bocznej uliczki, jak gdyby dopiero tu zmaterializowała się z niczego.
— Lestat, nie ma go, zniknął — wydyszała.
W pierwszej chwili nie wiedziałem, co powiedzieć. Bąknąłem coś głupiego, coś w rodzaju „co chcesz przez to powiedzieć, zniknął!?” Wiadomość ta zapadła mi natychmiast głęboko w świadomość. Jeśli powątpiewałem w to, aż do tej chwili, że kocham go, to okłamywałem siebie.
— Odwróciłam się na chwilę, mówię ci — powiedziała. Była na wpół zasmucona, na wpół zła.
— Czy słyszałaś jakichś innych…
— Nie, nic. To wszystko trwało zbyt szybko.
— Tak, jeśli sam to zrobił, jeśli nie został wprowadzony…
— Usłyszałabym jego strach, gdyby Armand wyciągnął po niego ręce — upierała się przy swoim.
— Ale czy on nadal odczuwa strach? Czy on w ogóle cokolwiek odczuwa? — byłem absolutnie przerażony i całkowicie rozdrażniony. Zniknął w ciemnościach, które rozciągały się wokół niczym gigantyczne koło, którego byliśmy osią. Wydaje mi się, że zacisnąłem pięści. Musiałem wykonać jakiś nieznaczny gest objawiający panikę.
— Posłuchaj mnie — odrzekła. — Są tylko dwie rzeczy, które zaprzątają mu całkowicie umysł…
— Powiedz!
— Jedna to stos pod Les Innocents, gdzie prawie utracił swe życie. A druga, to teatr, światła rampy, scena.
— Teatr Renauda! — rzuciłem szybko.
Ona i ja byliśmy razem archaniołami. Nie zajęło nam więcej niż kwadrans, aby znaleźć się na tętniącym życiem bulwarze i przemierzać go, ocierając się o wieczorny tłum, przelewający się obojętnie obok fasady zamkniętego teatru Renauda. Podeszliśmy do drzwi prowadzących na scenę.
Tablice ogłoszeń zostały oderwane od drzwi, a zamki wyłamane. Gdy jednak wślizgnęliśmy się po cichu do środka, nie usłyszałem żadnych głosów — ani Eleni, ani pozostałych. W środku nie było nikogo. Być może Armandowi udało się jednak zebrać na powrót swoje dzieci. Chciałem w to uwierzyć, bo nie miałem ochoty wpuszczać ich tutaj. Pustka, poza gąszczem rekwizytów teatralnych, wielkich malowanych płócien, imitujących niebo, pagórki i doliny. Pootwierane garderoby, malutkie zatłoczone klitki, skąd od czasu do czasu zabłysnęło światło odbite w zwierciadle.
Nagle dłoń Gabrieli zacisnęła się na rękawie mojego surduta. Wskazała gestem w kierunku sceny. Z wyrazu jej twarzy odgadłem, że to nie byli oni. To był Nicki.
Podszedłem do sceny z boku. Aksamitna kurtyna była zaciągniętą na obie strony i widziałem wyraźnie jego ciemną postać w kanale dla orkiestry. Siedział na swoim starym miejscu, z rękoma złożonymi na podołku. Siedział przodem do mnie, ale nie zauważył mnie. Patrzył nieprzytomnie gdzieś przed siebie, tak jak to czynił przez cały ostatni czas. Przypomniałem sobie o dziwnych słowach, które wypowiedziała Gabriela tej nocy, kiedy uczyniłem ją wampirem, że nie może pokonać wrażenia, iż umarła i w żaden sposób nie może wpływać na świat ludzi śmiertelnych. On wydawał się właśnie taki pozbawiony życia i taki półprzezroczysty. Był nieruchomym, pozbawionym wyrazu widmem, które napotykamy w ciemnościach nawiedzonego domu, niemal zlewającym się z zakurzonymi meblami pokoju — wywołującym przerażenie być może nawet gorsze od jakiegokolwiek innego.
Rozejrzałem się za skrzypcami — czy przypadkiem nie leżały na podłodze, nie stały oparte o któreś z krzeseł — a gdy dostrzegłem, że nigdzie ich nie ma, pomyślałem: No cóż, jest jeszcze jakaś szansa.
— Zostań tutaj i patrz dobrze — odezwałem się do Gabrieli. Gdy jednak rozglądałem się po ciemnym teatrze, gdy zacząłem na powrót wdychać te znajome zapachy — moje serce waliło jak młotem. Nicki, dlaczego musiałeś nas tutaj sprowadzić? Do tego nawiedzonego miejsca? Ale do kogo mam w końcu pretensje? Musiałem tu przecież przyjść, czyż nie?
Zapaliłem świecę, którą znalazłem w garderobie starej primadonny. Dookoła rozrzucone wszędzie były otwarte słoje z farbą. Na hakach wisiało mnóstwo porzuconych strojów i kostiumów. Wszystkie pokoje, przez które przechodziłem, pełne były porzuconych strojów, zapomnianych grzebieni i szczotek, wysuszonych kwiatów, stojących nadal jeszcze w dzbanach i wazach, pudru rozsypanego na podłodze.
Znów pomyślałem o Eleni i pozostałych. Uświadomiłem sobie, że w teatrze roznosił się jeszcze ledwo wyczuwalny zapach cmentarza Les Innocents. Dostrzegłem także wyraźne ślady bosych stóp na rozsypanym pudrze. A więc byli tu jednak. Pozapalali też wtedy świece. Silny zapach wosku zbyt był jeszcze świeży.
Nie weszli jednak do mojej starej garderoby, do pokoju, który dzieliłem z Nickim przed każdym występem. Był nadal zamknięty, a gdy wyłamałem drzwi, doznałem nieprzyjemnego szoku. Pokój wyglądał dokładnie tak samo, jak w chwili, kiedy go opuściłem. Był posprzątany i czysty. Lustro było nawet wypolerowane. Wypełniony był rzeczami, które należały do mnie, dokładnie tak samo, jak podczas tej ostatniej nocy, kiedy byłem tu po raz ostatni. Na haku wisiał jeszcze mój stary i podniszczony surdut, który zabrałem z domu, a na podłodze stały pomarszczone buty i słoiki z farbą, ustawione w doskonałym porządku. Na drewnianej głowie zobaczyłem moją starą perukę, którą nosiłem tylko w teatrze. Dostrzegłem na małym regale listy Gabrieli, stare egzemplarze francuskich i angielskich czasopism i dzienników, w których wspomniano o naszej sztuce, oraz butelkę wina, nadal zapełnioną w połowie, zatkaną korkiem.
Gdzieś tam w ciemności, pod marmurowym stolikiem — toaletką, częściowo przykryty rzuconym niedbale ciasnym surdutem leżał błyszczący futerał na skrzypce. To nie był ten, w którym przenosiliśmy instrument z domu do teatru. Nie. Ten futerał musi kryć cenny podarunek, który mu sprawiłem wykorzystując „królewską monetę”. Pochyliłem się i otworzyłem wieko. Ujrzałem instrument, piękny, delikatny, połyskujący w ciemnościach między tymi wszystkimi rzeczami bez znaczenia. Ciekaw byłem, czy Eleni i ci inni zabraliby je ze sobą, gdyby weszli do tego pokoju. Czy wiedzieliby, do czego służą?
Na chwilę zestawiłem świecę na podłogę i ostrożnie wyciągnąłem instrument z futerału. Ściągnąłem struny smyczka, tak jak tysiące razy robił to Nicki. Zabrałem skrzypce i świecę ze sobą i wróciłem na scenę. Pochyliłem się i świecą zapaliłem długi rząd świec przy rampie. Gabriela najpierw obserwowała mnie przez chwilę z kamienną twarzą, a następnie przyłączyła się i zaczęła mi pomagać. Zapalała jedną świecę po drugiej, potem także i kinkiety w kulisach.
Wydawało się, że Nicki poruszył się, drgnął. Być może jednak był to tylko efekt rosnącej iluminacji i rezultat emanacji łagodnego światła ze sceny wprost w zaciemniony hol. Pod wpływem światła ożyły nagle wszędzie głębokie fałdy aksamitu, bogato zdobione małe lustra przymocowane do czoła galerii, a loże same stały się źródłem światła. Piękne to było miejsce, nasz mały teatr, brama na świat dla nas, istot ludzkich. A wreszcie na koniec — brama prowadząca prosto w piekło.
Kiedy skończyłem, stanąłem na deskach i spojrzałem na złocone balustrady, nowy wielki kandelabr u sufitu i wyżej, na łuki, na których umieszczone były maski teatralne, komediowe i tragiczne, jak dwie twarze wyrastające z tej samej szyi. Nasz teatr wydawał się o wiele mniejszy teraz, kiedy był pusty. Żaden teatr w Paryżu nie wydawał się większy, kiedy był pełen.
Z zewnątrz dochodziły odgłosy ruchu ulicznego, głosy ludzkie od czasu do czasu podnoszące się i milknące jak iskierki nad ogólnym szumem. Gdzieś blisko przejechać musiał jakiś duży powóz, bo wszystko w teatrze zaczęło lekko podrygiwać i płomienie świec zamigotały, a wielka kurtyna poruszyła się lekko, podobnie wielkie płótno ze sceną z namalowanym ogrodem i przepływającymi nad nim chmurami.
Minąłem Nickiego, który przez cały ten czas ani razu nawet nie zerknął na mnie i małymi schodkami zszedłem w dół płytkiego kanału dla orkiestry. Podszedłem do niego i wyjąłem skrzypce.
Gabriela stała nadal za kulisami. Jej mała twarz pozostawała chłodna, lecz pełna cierpliwości. Oparła się o wystającą za nią belkę w swobodnej, rozluźnionej pozycji dziwacznego, długowłosego mężczyzny.
Stanąłem za nim, opuściłem skrzypce po ramionach Nickiego i wsunąłem mu je na podołek. Poczułem, że poruszył się, jakby nabierał głęboki oddech, tyłem głowy oparł się o mnie. Powoli uniósł lewą rękę i dłonią uchwycił za szyjkę instrumentu. W drugą dłoń ujął smyczek. Przyklęknąłem i położyłem dłonie na jego ramionach. Pocałowałem go w policzek. Nie czułem już zapachu jego ciała. Był jak rzeźba dawnego Nickiego.
— Zagraj — szepnąłem. — Zagraj tutaj, tylko dla nas.
Powoli obrócił twarz ku mnie i po raz pierwszy od chwili, w której zaczęła działać Mroczna Zamiana, spojrzał mi prosto w oczy. Wydał z siebie jakiś ledwo słyszalny odgłos, jak gdyby Nicolas nie potrafił już wcale mówić, a jego organy mowy zamknęły się na zawsze. Po chwili jednak zwilżył wargi językiem i głosem tak cichym, że z trudnością go zrozumiałem, powiedział:
— To diabelski instrument.
— Tak — odrzekłem. — Jeśli musisz w to wierzyć, niech tak będzie. Ale zagraj.
Jego palce zawisły nad strunami. Popukał kciukiem w drewno instrumentu. Aż wreszcie, dygocąc, szarpnął struny, aby je nastroić, i bardzo powoli, jak gdyby po raz pierwszy poznawał sposób strojenia, z pełną koncentracją zaczął kręcić kołeczkami.
Gdzieś z bulwaru dobiegł nas śmiech dziecka. Drewniane koła stukały na kocich łbach ulicy. Staccato tych odgłosów wzmacniało tylko wzrastające napięcie.
Na moment przycisnął skrzypce do ucha. Potem zamarł ponownie i nie poruszył się przez chwilę, która zdawała się być wiecznością. Wreszcie powoli wstał. Wyszedłem z kanału orkiestry, wszedłem między ławki i przystanąłem, bacznie obserwując jego ciemną sylwetkę na tle blasku rozświetlonej sceny. Odwrócił twarz ku pustej sali teatru, jak czynił to poprzednio tyle razy w czasie intermezzo, i uniósł skrzypce do podbródka. W następnej sekundzie, tak krótkiej jak błysk światła w oku, przejechał smyczkiem po naprężonych strunach.
Pierwsze pełne akordy zatętniły w ciszy. Nuty uniosły się po chwili, bogate, ponure i przenikające, jak gdyby wypompowywane z kruchego instrumentu w jakiś alchemiczny sposób, aż szalejący potok pełnej melodii nagle rozlał się po sali. Muzyka przetaczała się przez całe moje ciało, przenikała nawet kości. Nie dostrzegłem ruchów jego palców i smagania strun smyczkiem. Jedyne, co widziałem, to kołysanie się jego ciała, jego zadręczoną postać, gdy pozwalał, by muzyka zawładnęła nim, zginała jego ciało do przodu czy odrzucała do tyłu. Tony stały się wyższe, przenikliwsze, szybsze, a ton każdej nuty był doskonały. Wywoływał dźwięki z instrumentu bez wysiłku, wirtuozerią poza wszelkimi ludzkimi wyobrażeniami. Skrzypce nie tylko śpiewały — przemawiały wprost, narzucały się słuchającemu zdecydowaniem. Skrzypce opowiadały historię.
Muzyka była lamentem, przyszłością przerażenia, samoczynnie zwijając się w hipnotyczne rytmy taneczne, potrząsając Nickim dziko z boku na bok. Wilgotna czupryna połyskiwała w świetle świec rampy. Krwawy pot wystąpił mu na czole. Czułem niemalże zapach krwi.
I mną zaczęły wstrząsać dreszcze. Wycofywałem się, coraz dalej od niego, aż opadłem wreszcie na ławkę, jak gdyby kuląc się przed dosięgającą mnie muzyką, tak jak kiedyś przedtem ludzie kulili się w przestrachu przede mną. Wiedziałem jednakże, wiedziałem w jakiś sposób, że skrzypce opowiadały właśnie o tym wszystkim, co się wydarzyło z Nickim. Opowieść była jak ciemność, która eksploduje, ciemność, która opada po wybuchu, a jej piękno było jak poświata tlących się węgielków, dających tyle tylko światła, ile trzeba, aby zorientować się, jakie ciemności panują wokoło.
Widziałem, że Gabriela również starała się za wszelką cenę pozostać niewzruszona wobec docierającej do nas muzyki. Jej twarz ściągnęła się, uniosła dłonie do góry. Lwia grzywa włosów rozwiała się wokół głowy. Oczy miała przymrużone. W zalewającym nas potoku dźwięków dały się nagle słyszeć dodatkowe odgłosy. To oni pojawili się nagle w teatrze. Przyszli i przesuwali się w naszym kierunku od strony kulis. Muzyka osiągnęła swój szczyt. Dźwięk stłumił się na krótką chwilę, a potem wypłynął z nową siłą. Mieszanina uczucia i czystej logiki uniosła go poza granice wytrzymałości. Nicki jednak grał dalej i dalej.
Wampiry powoli pojawiły się zza kurtyny na scenie — najpierw pełna godności postać Eleni, potem ten chłopak Laurent, a wreszcie Felix i Eugenia. Przebrani za akrobatów, ulicznych grajków, mężczyźni w białych rajstopach wyglądających zza postrzępionych kaftanów arlekinów, kobiety w pełnych spodenkach kobiecych i ubraniach ozdobionych kryzą, a na nogach mające baletki. Róż połyskiwał na ich białych twarzach, węgielek podkreślał ich oślepiające oczy wampirów. Przesuwali się coraz bardziej w kierunku Nickiego, jak gdyby przyciągani magnesem. Ich piękno zakwitło teraz pełniej w świetle świec ustawionych na scenie. Włosy im połyskiwały, ich ruchy były zręczne, a twarze zachwycone, w ekstazie.
Nicki obrócił się powoli i stanął przodem do nich. Nie przerwał jednak gry, a pieśń stała się oszalałą suplikacją, odbijając się, wspinając i dudniąc wzdłuż swej ścieżki melodycznej.
Eleni wpatrywała się w niego z oczami szeroko otwartymi, jakby w przerażeniu lub oczarowaniu. Po chwili jej dłonie uniosły się nad głową w powolnym, dramatycznym geście. Jej ciało stężało, a szyja stała się jeszcze bardziej zgrabna i smukła. Druga kobieta obróciła się wokoło siebie i uniosła nogę, zginając ją w kolanie z palcami ściągniętymi w dół w pierwszym tanecznym kroku. Pierwszy jednak odnalazł właściwy krok do muzyki Nickiego wysoki wampir. Odrzucił na bok głowę i przesunął nogi i ramiona, jakby był wielką marionetką poruszaną przez cztery sznurki gdzieś z góry, od strony belek stropowych. Pozostali skojarzyli to — widzieli już marionetki na bulwarach. Nagle wszyscy poddali się takim samym automatycznym, spazmatycznym ruchom. Ich twarze były jak z drewna, całkowicie bez wyrazu.
Przeszedł przeze mnie chłodny, silny prąd rozkoszy i zachwytu, jak gdybym mógł nagle oddychać w strumieniu ciepła tej muzyki. Jęknąłem z rozkoszy, patrząc, jak podrygują i wyrzucają w powietrze nogi z palcami wycelowanymi w sufit, jak wykonują piruety i wirują na swych niewidzialnych sznurkach.
Muzyka zmieniła się. Grał teraz dla nich, nawet gdy tańczyli w takt jego muzyki.
Nicki zrobił kilka kroków w kierunku sceny. Wskoczył na nią, przeskoczył kopcące świece i wylądował na deskach. Światło przesuwało się po instrumencie, po błyszczącej twarzy Nicolasa.
Jakiś nowy element kpiny zatruł nie kończącą się melodię; synkopowanie zatrzęsło pieśnią i sprawiło, że stała się jednocześnie i gorzka, i słodka.
Podrygujące kukły o sztywnych w stawach kończynach otoczyły Nicolasa, powłócząc nogami i podskakując wokół na deskach. Z palcami powykręcanymi, głowami kołyszącymi się z boku na bok — zwijali się w tańcu i podrygiwali, aż wszyscy wyłamali się ze swych sztywnych, skostniałych form, gdy melodia, którą grał Nicki, rozmyła się w umęczony smutek, a taniec stał się niemal natychmiast płynny, powolny i rozdzierający serce.
Zdawało się, że jeden umysł kontrolował ruchy wszystkich, jak gdyby tańczyli nie do granej przez Nickiego muzyki, ale według jego myśli. On tymczasem zaczął tańczyć, nie przestając grać. Rytm stawał się coraz szybszy, gdy przeobraził się w wiejskiego skrzypka podrygującego przy wielkopostnym ognisku, a oni przeskakiwali przez nie parami, jak wiejscy kochankowie. Sukienki kobiet furkotały i wybrzuszały się, mężczyźni uginali nogi, unosząc swe wybranki. Wszyscy przyjmowali pozę najczulszych kochanków.
Odrętwiały spoglądałem na wyczarowany przede mną obraz nadprzyrodzonych tancerzy, potwornego skrzypka, ręce i nogi poruszające się z nienaturalną powolnością, z dręczącym wdziękiem. Muzyka była jak ogień, który pożerał nas wszystkich.
Teraz wyrażała ból, przerażenie i czysty sprzeciw duszy wobec wszystkiego. A oni raz jeszcze przetransponowali muzykę w formy wizualne. Twarze wykrzywione w torturze, jak maska z tragedii zawieszona na łuku nad nimi. Wiedziałem, że jeśli nie odwrócę się do nich plecami, nic nie powstrzyma mnie od płaczu. Nie chciałem już dłużej tego oglądać i słuchać. Nicki kołysał się do przodu i do tyłu, jakby stał się bestią, nad którą stracił już kontrolę, i kłuł struny krótkimi, szorstkimi, brutalnymi pchnięciami smyczka.
Tańczący przewinęli się jeszcze raz przed muzykiem, potem za nim, a następnie objęli go i nagle znalazł się w ich mocy, gdy wyrzucił ręce ponad głową, wysoko nad nią trzymając instrument.
Nicolas wybuchł głośnym, przeszywającym powietrze śmiechem. Pierś mu drgała od śmiechu, ręce i nogi podrygiwały. Wreszcie opuścił głowę i utkwił we mnie wzrok. Najgłośniej jak tylko mógł, zaczął krzyczeć:
— Daję wam teatr wampirów! Teatr wampirów! Największy spektakl na bulwarze!
Zaskoczeni, wpatrywali się w niego. Znowu jednak, jakby kierowani jednym impulsem, zaczęli klaskać w dłonie i krzyczeć. Zarzucali mu ramiona na szyję i całowali go. Zaczęli tańczyć wokoło Nickiego, dotykali go rękoma. Śmiech wypływał z nich i unosił się wysoko. On odwzajemniał ich uściski i pocałunki. Swymi długimi różowymi językami zlizywali krwawy pot z jego twarzy.
Teatr wampirów! Biegali dookoła i wywrzaskiwali wiadomość nie istniejącej widowni całemu światu. Kłaniali się światłom rampy, dokazywali i krzyczeli, skakali ku belkom stropowym i pozwalali, by ich ciała opadały na scenę z gromkim łoskotem desek.
Ostatni takt muzyki rozszedł się w powietrzu. Zastąpiła go kakofonia krzyków, wrzasków, podskoków i śmiechów, jak dzwonienie dzwonów.
Nie pamiętam, kiedy odwróciłem się do nich plecami. Nie pamiętam, jak wszedłem na scenę, pokonując kilka stopni schodów, i jak minąłem ich. Musiałem to zrobić.
Następną rzeczą, którą zapamiętałem, był długi, wąski stolik w mojej małej garderobie. Usiadłem przy nim i oparłem się plecami o róg ściany, ze zgiętymi kolanami, z głową przyciśniętą do chłodnego zwierciadła.
Gabriela była ze mną.
Oddychałem ciężko, ochryple. Odgłos świszczącego powietrza niepokoił mnie. Przed oczami ujrzałem różne rzeczy — perukę, którą nosiłem na scenie, tekturową tarczę — przedmioty te wzbudzały na nowo emocje. Dusiłem się jednak. Nie potrafiłem w takiej chwili myśleć.
W drzwiach nagle pojawił się Nicki. Odsunął na bok Gabrielę z siłą, która ją i mnie wprawiła w zdumienie. Wycelował palcem we mnie.
— No i co, nie podoba ci się to, mój panie i stwórco? — zapytał zbliżając się. Jego słowa płynęły jak wezbrany strumień w taki sposób, że zdawały się być jednym wielkim słowem. — Czy nie podziwiasz wspaniałości tego teatru, jego doskonałości? Czyżbyś nie chciał obdarzyć Teatru Wampirów pieniędzmi z bogactwa, które posiadasz w tak wielkiej ilości? Jak to było… „nowe zło, narośl rakowa w samym sercu róży, śmierć w samym środku rzeczy…”
Z niemowy przeobraził się w maniakalnego gadułę. Nawet gdy przerwał, ciche, pozbawione sensu słowa nadal wydostawały się spomiędzy jego warg, jak woda ze źródła. Twarz miał stężałą i połyskującą kropelkami krwi, które przywarły do niej, a skapując zabarwiały białą koszulę przy szyi.
Za nim — nadal trwało świętowanie, niemal niewinny już teraz śmiech wszystkich poza Eleni, która przyglądała się nam zza ramienia Nicolasa, próbując za wszelką cenę zrozumieć, co właściwie teraz działo się pomiędzy nami.
Nicolas przysunął się jeszcze bliżej, na wpół śmiejąc się, szczerząc zęby, wbijając swój wyciągnięty palec prosto w moją pierś.
— No więc, mów. Czy nie dostrzegasz doskonałości tej kpiny i farsy, geniuszu w tym zawartego? — Uderzył się pięścią w pierś. — Będą przychodzić na nasze przedstawienia, napełniać nasze skrzynie złotem i nigdy nie odgadną, do czego się przyczyniają, co kwitnie i rozwija się pod okiem paryżan. W pobliskich uliczkach będziemy żywić się nimi, a tu, przy pełnym świetle sceny, będą nas jeszcze oklaskiwać…
Usłyszałem śmiech chłopca, dźwięk tamburynu, ostry śpiew tej drugiej kobiety, przeciągły śmiech mężczyzny — jak rozwijająca się zmięta wstążka, zaznaczająca jego ruchy, gdy zaczął biegać, zataczając okręgi pośród stukoczących płócien z dekoracjami.
Nicki przysunął się tak blisko, że zasłonił światło. Nie widziałem już stojącej za nim Eleni.
— Doskonałe zło! — powiedział. Wyglądał groźnie, a jego białe dłonie wyglądały jak łapy jakiegoś potwora morskiego, który w każdej chwili może rzucić się na mnie i rozszarpać na kawałki. — Służyć bogu ciemnego lasu, jak nigdy dotąd mu nie służono, i w dodatku tu, w samym środku ludzkiej cywilizacji. Po to przecież zachowałeś ten teatr, a teraz ze szczodrobliwości swojej oferujesz go nam.
— To nic wielkiego! — odrzekłem. — To zaledwie piękne i z pewnością sprytne, ale nic więcej.
Mój głos nie był szczególnie silny, a jednak zmusiłem go do zamilknięcia. Inni również zamilkli i stali wyczekująco. Wstrząs, jaki mną poruszył, powoli rozmywał się, zastępowany łatwiejszymi do opanowania emocjami, choć nie mniej bolesnymi.
W ciszy, która nagle zapanowała, słychać było tylko odgłosy dochodzące z bulwaru. Czułem, że wzbierała w nim wściekłość i złość, widziałem jego rozbiegane źrenice, gdy patrzył na mnie.
— Jesteś kłamcą, godnym pogardy kłamcą — odezwał się.
— Nie ma w tym żadnej świetności — odpowiedziałem. — Nic wzniosłego, wspaniałego. Oszukiwanie i robienie głupców z bezradnych śmiertelników, wystawianie ich na pośmiewisko, a potem wypad stąd w nocy, aby odebrać życie w taki sam nieistotny sposób. Jedna śmierć po drugiej w całym swoim nieuniknionym okrucieństwie i podłości po to, abyśmy mogli żyć dalej. Człowiek zabijający drugiego człowieka! Graj na swoich skrzypcach już wiecznie, tańczcie tak długo, jak chcecie. Daj im tyle, ile im się należy, jeśli zajmie cię to troszeczkę i pozwoli zabić wieczność. To wszystko jest najwyżej sprytne i piękne. To zaledwie alejka w Dzikim Ogrodzie. Nic więcej.
— Wstrętny kłamco. — Wolno przecedził przez zęby. — Jesteś bożym głupcem, tyle tylko ci powiem. Ty, który posiadłeś mroczne sekrety, wznoszące się nad wszystkimi i pozostawiające wszystko bez sensu. I coś ty z tym zrobił w czasie tych miesięcy, kiedy panowałeś samotnie w wieży Magnusa? Próbowałeś żyć jak dobry człowiek! Dobry człowiek!
Był już tak blisko, że mógłby mnie pocałować. Gdy mówił, krwawa ślina dosięgła mojej twarzy.
— Patron sztuk — szydził dalej. — Rozdawca prezentów dla swej rodziny, rozdawca prezentów dla nas!
Cofnął się kilka kroków do tyłu i spoglądał na mnie z jawną pogardą.
— Dobrze, weźmiemy ten mały teatr, który wymalowałeś na złoto i obwiesiłeś aksamitem — mówił dalej. — I będziemy służyć mocom diabła jeszcze doskonalej niż kiedykolwiek służył mu stary klan. — Odwrócił się i spojrzał na Eleni, potem przeniósł wzrok na pozostałych. — Uczynimy pośmiewisko ze wszystkiego, co święte. Doprowadzimy do jeszcze większej profanacji i wulgarności. Będziemy gorszyć i zadziwiać. Będziemy oczarowywać i oszałamiać. Ale przede wszystkim będziemy prosperować i kwitnąć za pomocą zarówno ich złota, jak i ich krwi. Właśnie pomiędzy nimi zbudujemy naszą potęgę.
— Tak — odrzekł chłopak stojący tuż za nim. — Staniemy się niezwyciężeni. — Gdy patrzył na Nicolasa, jego twarz przybrała szalony wyraz gorliwca, zagorzalca. — Będziemy mieli nazwiska i miejsce tu, w ich własnym świecie.
— I władzę nad nimi — dodała ta druga kobieta. — I dogodne miejsce, z którego można ich obserwować i poznawać, a także udoskonalić nasze metody niszczenia ich, kiedy uznamy to za stosowne.
— Chcę ten teatr — odezwał się do mnie ponownie Nicolas. — Chcę go od ciebie. I pieniądze potrzebne na jego ponowne otwarcie. Moi towarzysze tutaj gotowi są mnie słuchać.
— Możesz go mieć, jeśli chcesz — odpowiedziałem. — Jest twój; jeśli zabierze mi sprzed oczu ciebie, twoją złość i twój pokiereszowany umysł.
Wstałem od stolika i ruszyłem w jego kierunku. Wydaje mi się, że chciał mi chyba zastawić drogę, ale wydarzyło się coś dziwnego, coś niewytłumaczalnego. Kiedy zobaczyłem, że nie chce zejść mi z drogi, wezbrała we mnie wściekłość i zmaterializowała się, niczym niewidzialna pięść. Zobaczyłem, że rzuciło go do tyłu, jakby po uderzeniu pięścią. Z nagłą siłą odbił się od ściany.
Mogłem natychmiast opuścić to miejsce. Wiedziałem, że Gabriela tylko czekała na to, aby wyjść stąd i podążyć za mną. Nie wyszedłem jednak. Zatrzymałem się i obejrzałem na niego. Nadal tkwił przy ścianie, jakby nie mógł się stamtąd ruszyć. Patrzył na mnie uważnie, a jego nienawiść była tak czysta i doskonała, tak nie rozmyta zapamiętaną miłością, którą w rzeczywistości była zawsze.
Chciałem zrozumieć, naprawdę chciałem wiedzieć, co się wydarzyło. Znowu podszedłem do niego w milczeniu i tym razem to ja mu groziłem, i moje ręce wyglądały jak szpony, i to ja czułem jego strach. Wszyscy oni, poza Eleni, przejęci byli teraz strachem.
Gdy byłem już bardzo blisko niego, zatrzymałem się, a on patrzył prosto na mnie, jakby dobrze wiedział, o co go pytam.
— Wszystko to nieporozumienie, mój kochany — powiedział. — Nieporozumienie. — Na czoło znowu wystąpił mu krwawy pot. Oczy lśniły wilgocią. — To miało zranić innych, czy nie rozumiesz, wtedy, za życia, to granie na skrzypcach, aby ich rozłościć, zabezpieczyć dla siebie wyspę, gdzie ich prawa nie dosięgłyby mnie. Przyglądaliby się mojej ruinie, niezdolni do zrobienia czegokolwiek w tej sprawie.
Nie odpowiedziałem. Chciałem, by mówił dalej.
— A kiedy zdecydowaliśmy się, ty i ja, pojechać do Paryża, myślałem, że będziemy tu głodować, że będziemy się staczać coraz bardziej. Właśnie tego chciałem, nie tego, czego chcieli oni, abym ja, faworyzowany syn, zrobił raczej karierę dla nich. Myślałem, że się stoczymy, rozumiesz!
— Och, Nicki… — szepnąłem.
— Ale ty nie utonąłeś w wielkim mieście, Lestat — mówił dalej, unosząc brwi. — Ani głód, ani zimno — nic ciebie nie powstrzymało. Zatriumfowałeś! — Wściekłość znowu pogrubiła mu głos. — Nie zapiłeś się na śmierć gdzieś w rynsztoku. Wszystko obróciłeś na swoją korzyść! W każdym aspekcie naszego planowanego potępienia ty znajdowałeś bogactwo, obfitość i nie było końca twojemu entuzjazmowi i pasji, która z ciebie wypływała. Światło, zawsze światło. I zawsze w odpowiedniej proporcji do blasku światła, które było w tobie, istniała ciemność we mnie! Każdy nadmiar twojego szczęścia przeszywał mnie na wylot i tworzył odpowiednią proporcję ciemności i rozpaczy. I wreszcie magia! Kiedy zostałeś nią obdarowany, i o ironio nad ironie, zacząłeś chronić mnie przed nią!
Obróciłem się. Rozpierzchli się w ciemności. Zobaczyłem sylwetkę Gabrieli. Ujrzałem światło na jej dłoniach, gdy uniosła je do góry, dając mi znak, bym lepiej odszedł.
Nicki podsunął się bliżej i dotknął moich rąk. W jego dotyku czułem wzbierającą w nim nienawiść. To obrzydliwe być dotykanym z nienawiścią.
— Jak obojętny promień słońca rozgromiłeś nietoperze starego klanu! — wycedził przez zęby. — I dla jakiej to przy czyny? Co to oznacza, morderczy potworze, przepełniony światłem?
Obróciłem się do niego bokiem i uderzyłem go tak silnie, że wpadł do garderoby, prawą ręką roztrzaskując zwierciadło przy stoliczku, a głową odbijając się od ściany. Przez krótką chwilę leżał bez ruchu na stercie starych kostiumów scenicznych, aż wreszcie jego oczy na powrót odzyskały poprzednią determinację. Twarz złagodniała pod wpływem niemrawego uśmiechu, który się na niej pojawił. Wyprostował się i powoli wygładził surdut i potargane włosy.
Przypominało to bardzo moje własne zachowanie pod Les Innocents, gdy moi prześladowcy rzucili mnie na ziemię i gdy uległem ich sile.
Zrobił z godnością kilka kroków do przodu, a jego uśmiech był równie ohydny jak te, które widziałem poprzednio.
— Pogardzam tobą — odezwał się. — Już z tobą skończyłem. Mam moc, którą mnie obdarzyłeś: wiem, w przeciwieństwie do ciebie, jak jej używać. Jestem nareszcie w królestwie, gdzie j a zatriumfuję, bo taka będzie moja wola. W ciemnościach jesteśmy teraz równi sobie. A ty oddasz mi w posiadanie ten teatr, bo jesteś mi go winien i ponieważ lubisz rozdawać rzeczy. Czyż nie tak? Rozdajesz złote monety głodującym dzieciom. Już nigdy więcej nie spojrzę na twoje światło.
Obszedł mnie i rozpostarł ramiona w kierunku pozostałych wampirów.
— Chodźcie, moi piękni, chodźcie. Przed nami są sztuki, które trzeba napisać, sprawy, o które trzeba zadbać. Możecie się wiele ode mnie nauczyć. Ja wiem, jacy naprawdę są ludzie. Musimy poważnie zastanowić się nad wzbogaceniem i udoskonaleniem w nowych czasach naszych diabelskich sztuczek. Utworzymy wspólnotę, która będzie wyzwaniem dla wszystkich pozostałych wspólnot i klanów. Stworzymy coś, co nigdy jeszcze nie zostało stworzone.
Pozostali spojrzeli na mnie, przerażeni, wahający się. Chwila była pełna napięcia. Usłyszałem swój głęboki oddech. Moje pole wzroku poszerzyło się. Ponownie ujrzałem otaczające nas kulisy, wysokie belki u powały, ściany dekoracji scenicznej przecinające ciemność, niewielki blask wokół podstawy zakurzonej sceny. Ujrzałem cały budynek spowity w ciemności i przypomniałem sobie w jednej chwili wszystko, co wydarzyło się tutaj. Ujrzałem, jak z jednej nocnej zjawy wylęga się następna. Zobaczyłem, że opowiadanie zbliża się ku końcowi.
— „Teatr Wampirów” — szepnąłem. — Sami dokonaliśmy Mrocznej Zamiany w tym małym teatrzydle.
Nikt z obecnych nie ośmielił się nic powiedzieć. Tylko Nicolas uśmiechnął się.
Gdy odwróciłem się, aby wyjść z teatru, uniosłem rękę w geście, który ponaglał ich, by poszli w jego kierunku. Ja sam natomiast żegnałem się z tym miejscem.
Nie odeszliśmy daleko od świateł bulwaru, gdy zatrzymałem się. Bezgłośnie opanowały mnie tysiące przerażających wizji — że Armand zechce go jeszcze zgładzić, że jego nowi bracia i siostry wkrótce zmęczą się jego szaleństwem i zostawią go samego na pastwę losu, że ranek zaskoczy go błądzącego po ulicach, niezdolnego do znalezienia kryjówki przed słońcem. Spojrzałem w górę na niebo. Nie mogłem mówić ani oddychać.
Gabriela objęła mnie, a ja odwzajemniłem ten uścisk, zanurzając twarz w jej gęste włosy. Jej skóra i usta były jak chłodny aksamit. Czułem się otoczony jej miłością o monstrualnej czystości, która nie miała nic wspólnego z ludzkim sercem i ludzkim ciałem. Uniosłem ją do góry, obejmując mocniej. W ciemności byliśmy jak kochankowie, którzy nie pamiętali już o swoim życiu, jakie wiedli kiedyś oddzielnie.
— Podjął własną decyzję, mój synu — odezwała się do mnie. — Co się stało, to się stało; teraz już uwolniłeś się od niego na dobre.
— Matko, jak możesz tak mówić? — szepnąłem. — On nie wiedział. On nadal nie zdaje sobie spawy.
— Daj mu spokój, Lestat — odrzekła. — Oni się nim zaopiekują.
— Teraz jednak muszę odszukać tego diabła, Armanda — powiedziałem zmęczonym głosem. — Muszę zmusić go, by zostawił ich w spokoju.
Następnego wieczoru, kiedy przybyłem do Paryża, dowiedziałem się, że Nicki już wcześniej odwiedził Rogeta. Przyszedł godzinę przede mną, waląc do drzwi jak szalony. Krzycząc w ciemności, zażądał dokumentu własności teatru oraz pieniędzy, które, jak powiedział, obiecywałem mu. Groził Rogetowi i jego rodzinie. Kazał mu również napisać do Renauda i jego trupy w Londynie, by natychmiast powrócili do domu, jako że nowy teatr czeka już na nich. Kiedy Roget odmówił, Nicolas zażądał adresu aktorów w Londynie i zaczął przeszukiwać mu biurko.
Kiedy dowiedziałem się o wszystkim, wpadłem w milczącą wściekłość. A więc chciał chyba wszystkich ich zamienić w wampiry, prawda? Ten demoniczny żółtodziób, ten lekkomyślny i zwariowany potwór. O nie, nigdy na to nie pozwolę.
Powiedziałem Rogerowi, aby wysłał kuriera do Londynu z wiadomością, że Nicolas de Lenfent postradał zmysły. Aktorom nie wolno wracać do domu, do Paryża.
Dopiero wtedy poszedłem na bulwar du Temple i zastałem go na próbie, podnieconego i szalonego jak poprzednio. Znów miał na sobie swoje strojne ubranie i klejnoty z czasów, kiedy był jeszcze ulubionym synem swego ojca. Halsztuk był jednak zawiązany krzywo, pończochy pomarszczone, a włosy w nieładzie i zmierzwione, jak u więźnia w Bastylii, który nie widział siebie w zwierciadle już dobre dwadzieścia lat.
W obecności Eleni i wszystkich pozostałych powiedziałem mu, że nie otrzyma ode mnie nic, jeśli nie złoży przyrzeczenia, że nikt z aktorów i aktorek Paryża nie zostanie nigdy zamordowany ani uwiedziony przez klan, że Renaud i jego trupa nigdy nie zostaną sprowadzeni do Teatru Wampirów, teraz ani w przyszłości, że Rogetowi, który będzie dbał o finansową stronę teatru, nigdy nie przydarzy się najdrobniejsza krzywda.
Śmiał się ze mnie, naigrawał się tak, jak czynił to poprzednio. Eleni jednak uciszyła go. Z przerażeniem poznawała impulsywną konstrukcję jego osobowości. To właśnie ona obiecała mi przestrzegać mojego życzenia, ona onieśmieliła go, ogłupiła i zakłopotała. Pogmatwanym językiem i pokrętnymi zdaniami o dawnych zasadach i sposobach postępowania skołowała go i uspokoiła.
Eleni właśnie powierzyłem kontrolę nad Teatrem Wampirów. Zyski z jego działalności miały przechodzić przez księgowość Rogeta, który z kolei miał pozwolić jej na całkowicie swobodne rozporządzanie nimi.
Tej nocy, zanim wyszedłem, zapytałem Eleni o Armanda Była przy nas Gabriela. Staliśmy w bocznej uliczce, niedaleko tylnego wejścia do teatru.
— Przygląda się nam — odpowiedziała. — Czasami pozwala, byśmy go zauważyli. — Jej twarz była bardzo zaniepokojona i pełna smutku. — Bóg tylko jednak wie, co zrobi Armand — dodała ze strachem — kiedy odkryje, co się tu naprawdę dzieje.
Część V: WAMPIR ARMAND
1
Wiosenny deszcz. Deszcz, którym nasiąkał każdy liść na drzewach rosnących przy ulicy, który wciskał się w każdą szczelinę chodnika. Podmuchy deszczu nanizujące światło przez samą pustą ciemność.
Bal w Palais Royal.
Król i królowa byli na balu, tańcząc z ludem. Szepty po kątach. Intrygi. Kogo to obchodzi? Królestwa powstają i upadają. Tylko nie palcie obrazów w Luwrze, to wszystko. Znów zagubiony w oceanie ludzi śmiertelnych, świeżej cery i rumianych policzków. Kopce pudrowanych włosów na kobiecych głowach z całą swoją modną nonsensownością, nawet maleńkimi statkami o trzech masztach, maleńkimi drzewami i ptakami. Pejzaże pełne pereł i kolorowych wstążek. Szerokopierśni mężczyźni, jak koguty, ubrani w atłasowe surduty niczym w pierzaste skrzydła. Diamenty, których odbicia raniły moje oczy.
Czasami głosy ludzkie dotykały niemal fizycznie powierzchni mojej skóry, śmiech odbijał się echem szatańskiego, bezbożnego rechotu, wieńce świec oślepiały, pieniąca się muzyka omiatała salę.
Powiew deszczu z otwartych drzwi.
Zapach ludzki delikatnie rozpalał mój apetyt i głód. Białe ramiona, białe odsłonięte szyje, mocne serca, bijące tym samym odwiecznym rytmem, tak wiele odmian pośród tych nagich dzieci ukrytych w bogatych strojach, dzikusów ciężko pracujących pod zwojami kordonka i inkrustacją wyszywanych wzorów, ze stopami obolałymi od wysokich obcasów, maskami jak strupy wokół oczu.
Powietrze wydychane przez jedno ciało wdychane było przez kogoś innego. Muzyka. Czy przechodzi z jednego ucha do drugiego, jak mówi stare powiedzenie? Oddychamy światłem, oddychamy muzyką, oddychamy tą chwilą, w której się znajdujemy.
Od czasu do czasu jakieś oczy spoglądały na mnie z bliżej nie sprecyzowanym oczekiwaniem. Moja biała skóra sprawiała, że zatrzymywały się na mnie spojrzenia. Co by to było, gdyby upuszczały sobie trochę krwi, by utrzymać tę delikatną bladość skóry? (Pozwól, podtrzymam ci miseczkę, a potem wypiję z niej). A moje oczy, czym były w tym morzu błyszczących klejnotów?
Ich szepty prześlizgiwały się wokół mnie. Zapachy ich ciał, jeden niepodobny do drugiego. W dodatku równie jasne, jakby wypowiadane głośno, wezwania od śmiertelnych, to tu, to tam, wyczuwające kim byłem, pełne pożądania.
Jakimś odwiecznym językiem witały i wychodziły naprzeciw śmierci, pożądały jej, gdy śmierć przemierzała salę. Ale czy rzeczywiście zdawały sobie z tego sprawę? Oczywiście, może nie. I ja też! To było przerażenie doskonałe! A kimże jestem, by trzymać ten sekret bez końca, by głodzić go aż do granic osłabienia, chcieć, bym wziął tę smukłą kobietę, tam stojącą, i wyssał jej krew prosto z tego pulchnego ciała i jej okrągłych, małych piersi.
Muzyka wzmogła się, ludzka muzyka. Kolory pokoju w jednej chwili przybrały na sile, jakby całość wokół miała zlać się w jedno. Głód wyostrzył się. Przestał już być zaledwie ideą, konceptem. Żyły pulsowały wraz ze wzmagającym się pragnieniem krwi. Ktoś umrze. Wyssany na skorupę, w jednej zaledwie chwili. Nie mogłem już tego znieść, samej myśli o tym, wiedzy o tym, co i tak za chwilę stanie się na pewno: palce zaciskające się na krtani, czujące pulsującą krew w żyłach, czujące, jak ciało poddaje mi się! Gdzie? Oto ciało moje, oto krew moja.
Wyrzuć z siebie swe moce na zewnątrz, Lestat, jak język jaszczurki, by w mgnieniu oka porwać jedno z tych serc.
Pulchne ramionka, soczyste i gotowe do uchwycenia i ściśnięcia; twarze mężczyzn, na których krótko przycięte jasne brody migają w gwałtownych ruchach, mięśnie walczące w uchwycie mych dłoni. Nie macie żadnej szansy! A pod spodem boskiej chemii, tej panoramy zaprzeczenia całkowitego rozkładu, ujrzałem kości!
Czaszki pod tymi absurdalnymi perukami, dwie ziejące dziury, zerkające spoza uniesionego do góry wachlarza. Sala pełna chybotających się szkieletów, czekających już tylko na bicie swych dzwonów. Zupełnie tak samo widziałem wtedy publikę teatrzyku Renauda, gdy wpadłem na pomysł pokazania jej trików, które bardzo wprawiły ją w popłoch. Przerażenie powinno dosięgnąć również wszystkich przebywających na tej sali.
Musiałem wyjść. Fatalnie się przeliczyłem. To, co mnie otaczało, było śmiercią i mogłem uciec od niej, dopóki mogłem po prostu wyjść! Byłem jednak zaplątany między istoty ludzkie, jakby to potworne miejsce było pułapką zastawioną na wampira. Gdybym jak szalony dał nagle drapaka, cała sala balowa wpadałaby natychmiast w panikę. Delikatnie, jak tylko potrafiłem, zacząłem przepychać się w kierunku drzwi.
Nagle kątem oka dostrzegłem Armanda, opartego o przeciwną ścianę. Wyglądał jak wyimaginowany manekin z atłasu i filigranu.
Armand.
Jeśli wysyłał do mnie jakieś wyzwania, nie odbierałem ich. Jeśli było jakieś przywitanie, nie wyczuwałem go w tej chwili. Patrzył tylko na mnie — promieniującą postać mieniącą się kosztownościami i ufryzowaną koronką. To było jak dostrzeżenie Kopciuszka na balu — ta wizja. Jak Śpiąca Królewna otwierająca oczy pod siecią pajęczych nici i odgarniająca je dłonią. Same czyste natężenie i intensywność wcielonej piękności zatkały mi dech w piersiach.
Doskonale ludzkie szaty, bez wątpienia podkreślające jeszcze bardziej jego nieludzkość, przez ułamek sekundy migocące, jak gdyby były oknami na ogień piekielny. A gdy usłyszałem jego głos, poczułem, że zniewala mnie do skoncentrowania się na tym, co mówi niskim tonem: Całą noc mnie szukałeś — odezwał się — i oto jestem, czekam na ciebie. Cały czas na ciebie czekałem.
Wydaje mi się, że wyczułem — nawet wtedy, gdy stanąłem jak wryty, niezdolny do odwrócenia wzroku — iż nigdy podczas moich wędrówek po ziemi nie przeżyłem podobnego objawienia i prawdziwego przerażenia tym, czym naprawdę byliśmy my, wampiry. Wydawał się wprost rozdzierająco niewinny, tu, w środku tego hulaszczego tłumu.
A przecież, kiedy patrzyłem na niego — zobaczyłem krypty, Usłyszałem bicie kotłów. Ujrzałem wypełnione pochodniami pola, na których nigdy nie byłem, poczułem na twarzy gorąco szalejących płomieni. Wizje nie pochodziły od niego, to raczej ja wydobywałem je z samego siebie.
Nigdy jednak Nicolas, śmiertelny czy nieśmiertelny, nie był tak nęcący. Nigdy Gabriela nie trzymała mnie w takiej niewoli.
Dobry Boże, to przecież miłość. To pożądanie. Wszystkie moje poprzednie miłostki były zaledwie zwykłym cieniem tego, co odczuwałem teraz. Jakimś bliżej nie sprecyzowanym porywem myśli dał mi do zrozumienia, że niezbyt mądrze z mojej strony byłoby teraz zaprzeczać sobie.
— Kto potrafi nas kochać? Ty i ja potrafimy, możemy więc kochać się nawzajem — wyszeptał i wydawało się, że jego usta tym razem poruszyły się.
Inni też spoglądali na niego. Widziałem, jak przepływali obok niego z absurdalną powolnością. Widziałem ich oczy zatrzymujące się na nim. Widziałem światło oświetlające go jeszcze inaczej, gdy pochylił się i opuścił głowę.
Zacząłem przepychać się w jego kierunku. Wydawało mi się, że uniósł prawą rękę i wskazywał na mnie, ale nie byłem pewien. Obrócił się i zobaczyłem nagle przed sobą postać młodego chłopaka o wąskiej talii, prostych ramionach i wysokich, mocnych łydkach pod jedwabnymi pończochami, chłopca, który obrócił się i otwierając drzwi, znów dał znak dłonią.
Przyszła mi do głowy szaleńcza myśl.
Szedłem za nim. Wydawało się, że nic z tamtych rzeczy nie miało miejsca. Nie było krypt pod cmentarzem Les Innocents, a on nie był tym odwiecznym, przerażającym wrogiem. W jakiś dziwny sposób byliśmy bezpieczni.
Byliśmy sumą naszych pożądań i to nas chroniło, a wielkie i nie skosztowane przerażenie przed własną nieśmiertelnością nie było już przede mną, przeciwnie nawigowaliśmy po spokojnym morzu, z dala rozpoznając znajome światła latarni; czułem, że najwyższa pora, byśmy znaleźli się nawzajem w swoich ramionach.
Po chwili otoczyła nas ciemność panująca w pokoju, odosobnienie, chłód. Odgłosy balu i zabawy ledwo do nas dochodziły. Był ciepły od krwi, którą musiał niedawno sycić się. Czułem wyraźnie siłę bicia jego serca. Przyciągnął mnie bliżej do siebie. Za wysokimi oknami mignęły światła przejeżdżających dorożek, a razem z ich odgłosem usłyszałem głuche strzępy rozmów o bezpieczeństwie, wygodzie i o wszystkim tym, czym był Paryż.
Nigdy nie umarłem. Świat rozpoczynał się na nowo. Rozłożyłem ramiona i poczułem jego serce bijące tuż tuż, gdy dotknęliśmy się. Wywołując imię Nicolasa, mojego Nicolasa, próbowałem go ostrzec, powiedzieć mu, że wszyscy, bez wyjątku, jesteśmy teraz potępieni. Nasze życie wymykało się nam, kawałek po kawałku, spod naszej kontroli. Widząc w sadzie drzewa pełne jabłek, skąpane w świetle słonecznym, poczułem, że chyba zwariuję.
— Nie, mój najdroższy — szeptał do mnie. — Nie ma nic poza pokojem, słodyczą i twoimi ramionami.
— Wiesz, że to cholerne szczęście! — wyszeptałem nagle. — Jestem niezbyt posłusznym diabłem. Płaczę jak jakieś zbłąkane dziecię. Chcę iść do domu.
Tak, tak, jego wargi miały smak krwi, ale nie była to ludzka krew. To był ten sam eliksir, który Magnus podarował mi kiedyś.
Cofnąłem się gwałtownie. Tym razem mogłem uciec. Miałem jeszcze jedną szansę. Koło zdarzeń wykonało pełny obrót.
Zacząłem krzyczeć, że nie będę pił, że nie chcę, a wtedy poczułem nagle, jak palące ostrze przebija silnie moją szyję, wnika głęboko w ciało i jeszcze głębiej w duszę. Nie byłem w stanie poruszyć się, jakby działo się to tamtej nocy, ten zachwyt, ekstaza, uniesienie, lecz tysiąckrotnie silniejsze niż wówczas, gdy trzymałem innych śmiertelnych w swoich ramionach. Wiedziałem, co robił. Karmił się mną, pił moją krew, wysysał moje żyły.
Opadając na kolana poczułem, że przytrzymuje mnie. Nie potrafiłem zatrzymać krwi, wylewającej się ze mnie z potworną siłą.
— Diable! — próbowałem krzyknąć. Z trudnością wykrztusiłem słowo i poczułem bezwład w kończynach. — Diable! — zacharczałem ponownie. Udało mi się pochwycić go w omdleniu, w jakim również się znajdował, i rzucić na ziemię na wznak.
W jednej chwili siedziałem już na nim. Podniosłem go i roztrzaskując na kawałki oszklone drzwi, wyciągnąłem go na ulicę, prosto w noc. Obcasy jego butów odbijały się na kocich łbach ulicy, jego twarz opanowała całkowicie czysta wściekłość. Ścisnąłem mocno jego prawą rękę i rzucałem nim z boku na bok, a jego głowa odchyliła się do tyłu. W tej pozycji nie mógł nawet widzieć, gdzie zmierzamy. Prawą ręką zadawałem mu ciosy, aż krew zaczęła wypływać z jego uszu, oczu i nosa.
Zaciągnąłem go między drzewa, do miejsca oddalonego od światła Pałacu. Szamotał się i próbował wyswobodzić się nagłymi zrywami siły. Wykrzykiwał przy tym cały czas, że mnie zabije, ponieważ ma teraz moją siłę i moc. Wyssał ją ze mnie wraz z krwią i ona w powiązaniu z jego własną siłą sprawi, że stanie się niepokonany.
Rozwścieczony, mocniej zwarłem palce na jego szyi, wciskając jego głowę w piasek ścieżki, na której się znajdowaliśmy. Przyszpiliłem go do ziemi i zacząłem dusić, aż krew znów zaczęła lać się obficie z jego szeroko otwartych ust. Krzyczałby, gdyby mógł. Kolana wbiłem w pierś, a jego szyja nabrzmiała pod moimi palcami, gdy pieniąca się krew tryskała z jego ust. Rzucał się pode mną i obracał wściekle głową z jednej strony na drugą. Oczy rozszerzyły się, ale nic przez nie i tak nie widział. Wreszcie, gdy poczułem, że jego ciało wiotczeje, puściłem go. Po chwili znów zacząłem go bić, obracając bezwładne ciało. Następnie wyciągnąłem szpadę, aby odciąć mu głowę.
Niech sobie żyje w takim stanie, jeśli potrafi. Niech będzie nieśmiertelny w ten sposób, jeśli potrafi. Uniosłem szpadę i wtedy spojrzałem na niego jeszcze raz. Deszcz rozbryzgiwał się na jego twarzy, on tymczasem wpatrywał się we mnie rozszerzonymi oczyma, jak ktoś na wpół żywy, niezdolny nawet do błagania o łaskę, niezdolny do wykonania najmniejszego ruchu.
Czekałem. Chciałem, aby błagał o łaskę. Chciałem usłyszeć ten jego silny głos pełen kłamstw i przebiegłości, głos, który wcześniej sprawił, że uwierzyłem przez jedną czystą i oszałamiającą chwilę, że żyję, że jestem wolny i znów w stanie łaski. Przeklęte, niewybaczalne kłamstwo. Kłamstwo, którego nigdy już nie zapomnę, dopóki chodzić będę po ziemi. Chciałem, by wściekłość zaprowadziła mnie na skraj jego grobu.
Nie wydał z siebie jednak żadnego dźwięku.
W przedłużającej się chwili, pełnej ciszy i cierpienia z jego strony, na jego twarz powoli powróciło wcześniejsze piękno. Leżał jak zranione dziecko na żwirowej ścieżce, zaledwie kilka jardów od ulicy, z której dobiegał stukot końskich kopyt i trzeszczenie drewnianych kół powozów.
To zranione dziecko było przedłużeniem wieków całych zła i wieków wiedzy tajemnej. Nie splamił się przynoszącym hańbę błaganiem o litość. Było w nim odwieczne zło; ono zamieszkało w jego duszy i ono nim kierowało. W jego oczach dostrzegałem to, widziałem mroczne wieki przeszłości, o których sam mogłem tylko marzyć. Puściłem go, wyprostowałem się i schowałem szpadę do pochwy. Odszedłem na bok parę kroków i opadłem ciężko na kamienną mokrą ławkę stojącą w pobliżu.
W oddali, za zamkniętymi okiennicami pałacu, nadal trwały pracochłonne zabiegi i umizgi tańczących figur.
Między nami jednak była tylko noc. Patrzyłem na niego obojętnie, gdy tak leżał bez ruchu na ziemi. Był twarzą zwrócony do mnie, ale nie było to umyślne. Włosy przedstawiały mieszaninę poplątanych kosmyków i zakrzepłej krwi. Przymknął oczy, ramiona miał szeroko rozłożone. Wydawał się porzuconym dzieckiem czasu i nadprzyrodzonego przypadku, kimś równie żałosnym jak ja sam. Cóż uczynił, by stać się tym, kim był? Czy ktoś równie młody kiedyś dawno mógł przewidzieć znaczenie podjętych decyzji, by nic już nie wspomnieć o ślubach stania się tym, kim był?
Podniosłem się i wolno podszedłem do niego, spojrzałem na krew wsiąkającą w koronkową koszulę i zakrzepłe plamy krwi na jego twarzy. Wydawało mi się, że westchnął, że usłyszałem, jak wypycha z siebie powietrze. Nie otworzył oczu i dla ludzi śmiertelnych jego twarz pozostałaby pewnie nadal bez wyrazu, ale ja poczułem wyraźnie żal i smutek, które go wypełniały. Poczułem ich natężenie i wolałem, by tak nie było. Przez jedną krótką chwilę zrozumiałem przepaść, jaka nas dzieliła, i przepaść, jaka dzieliła jego próbę pokonania mnie od mojej raczej zwykłej i prostej obrony.
Rozpaczliwie próbowałem przezwyciężyć coś, czego sam dobrze nie pojmował. Odruchowo raczej i prawie bez wysiłku roztrzaskałem jego marzenia o pokonaniu mnie.
Cały ból, który towarzyszył myśli o Nicolasie, wrócił ponownie. Moja złość była niczym w porównaniu z jego nieszczęściem i rozpaczą.
Być może właśnie dlatego pochyliłem się i pomogłem Armandowi wstać. Być może też dlatego to zrobiłem, bo był tak przepięknie piękny i taki zagubiony, a w końcu byliśmy tego samego gatunku. To chyba zupełnie naturalne, przyznacie, że ktoś, kto był kimś takim samym jak on, powinien zabrać go z miejsca, gdzie wcześniej czy później zbliżyliby się do niego śmiertelni i przegonili go stąd.
Nie opierał mi się zupełnie. Po chwili stał już na własnych nogach. Potem szedł sennym krokiem obok mnie, opierając się na moim ramieniu, ale samodzielnie, choć musiałem bardzo pilnować, by nie upadł. Odeszliśmy od Palais Royal i poszliśmy w kierunku rue St. Honorè.
Nie zwracałem większej uwagi na przechodzących obok nas ludzi do chwili, kiedy ujrzałem znajomą postać, stojącą gdzieś pod drzewami, od której nie czułem żadnego ludzkiego zapachu śmiertelności. Była to Gabriela. Zaczęła podchodzić do mnie z lekkim wahaniem i bez słowa. Wyraz jej twarzy zmienił się wyraźnie, gdy dostrzegła zachlapaną krwią koszulę i rany na jego białej skórze. Wyciągnęła dłonie jakby w geście pomocy, jakby chciała pomóc dźwignąć go, choć, jak się wydawało, sama nie bardzo wiedziała, jak to zrobić.
Gdzieś w oddali, w mrocznych ogrodach, poczułem obecność pozostałych. Właściwie usłyszałem ich wcześniej nim dostrzegłem. Nicki był razem z nimi. Przybyli, tak jak Gabriela, przyciągnięci tu, mimo dzielących nas wielu mil, tumultem, zamieszaniem i owymi bliżej nie sprecyzowanymi wiadomościami, nie wiedzieć, w jaki sposób przesłanymi. Teraz stali wyczekująco i przyglądali się nam.
2
Zabrałem go ze sobą do stajni. Tam wsadziłem go na kobyłę. Wyglądało jednak na to, że w każdej chwili może się z niej zsunąć i spaść na ziemię. Umocowałem go mocniej w siodle i cała nasza trójka ruszyła w drogę.
Przez cały czas, gdy jechaliśmy przez pola za miastem, zastanawiałem się, co zrobić. Zastanawiałem się, co może oznaczać przywiezienie go prosto do mojego domu. Gabriela ani słowem nie wyraziła swojego sprzeciwu. Od czasu do czasu rzucała tylko spojrzenie w jego stronę. On tymczasem nie wydawał z siebie najmniejszego odgłosu, lekki jak dziecko, choć z dzieckiem nic nie mający wspólnego.
Z całą pewnością sam dobrze wiedział, gdzie znajduje się moja wieża. Czy kraty stanowiły zabezpieczenie przed jego wejściem do środka? Teraz zamierzam wziąć go ze sobą do wieży. Dlaczego Gabriela nic do mnie nie powiedziała? Było to przecież spotkanie, na które czekaliśmy, pragnęliśmy, by się odbyło. Z pewnością wiedziała, co zrobił.
Kiedy wreszcie zsiedliśmy z koni, ruszył pierwszy, ale poczekał na mnie przed bramą. Wyciągnąłem żelazny klucz i przyglądałem mu się uważnie, zastanawiając się, jakie obietnice należy wymóc na takim potworze, zanim wpuści się go do domu. Czy odwieczne prawa gościnności znaczyły coś dla stworzeń nocy?
Oczy miał rozszerzone, brązowe, znać było w nich klęskę. Wydawały się prawie senne.
Przez dłuższą, bezgłośną chwilę patrzył na mnie, a potem wyciągnął lewą rękę ku żelaznym prętom krat, zaciskając palce wokół jednego z nich. Patrzyłem bezradnie, gdy brama z trzaskiem zaczęła wyłamywać się z kamiennego obramowania. Powstrzymał się jednak i zadowolił niewielkim zaledwie wygięciem żelaznego pręta. Swego i tak dokonał. Zrozumiałem dobrze, że mógł bez trudu dostać się do wieży, kiedy tylko przyszłaby mu na to ochota.
Przyjrzałem się żelaznemu prętowi, który wygiął. Przecież pokonałem go, pobiłem. Czy potrafiłbym teraz zrobić z tym żelastwem to samo? Nie wiedziałem. Niezdolny do oszacowania własnej siły i mocy — jak mógłbym się spodziewać, że ocenię właściwie jego siłę?
— Chodź — usłyszałem nieco zniecierpliwiony głos Gabrieli. To ona teraz poprowadziła schodami w dół, do krypt w piwnicach.
Było tu jak zwykle zimno. Świeże, wiosenne powietrze wcale tu nie docierało. Gabriela rozpaliła ogień w starym palenisku, gdy tymczasem ja zapaliłem świece. On przysiadł na kamiennej ławie i przyglądał się nam. Widziałem, że pod wpływem ciepła jego ciało zdawało się powiększać, a rytm oddechu także się zmienił. Gdy rozglądał się po sali, odnosiło się wrażenie, że wchłaniał w siebie całe światło. Wzrok miał teraz jasny. Niemożliwością pozostaje przecenienie efektu działania ciepła i światła na wampiry.
Przysiadłem na sąsiedniej ławie i podobnie jak on zacząłem beznamiętnie rozglądać się po sali. Cały ten czas Gabriela pozostawała na nogach. Teraz zbliżyła się do Armanda, wyciągnęła chusteczkę i przyłożyła ją do jego twarzy. Patrzył na nią tak samo jak na ogień i świece czy cienie skaczące po łukowym sklepieniu. Wywołało to w nim takie samo zainteresowanie, jakie objawiał wobec wszystkich pozostałych rzeczy.
Dreszcz przeszedł przez moje plecy, gdy zdałem sobie sprawę, że rany na jego twarzy prawie zupełnie zniknęły! Kości zrosły się na nowo i poprzedni kształt twarzy całkowicie został już odtworzony. Wyglądał tylko nieco mizernie z powodu utraty krwi. Serce rozszerzyło mi się nieznacznie, całkiem wbrew mojej woli, podobnie jak na flankach, gdy usłyszałem jego głos. Myślałem o bólu zaledwie pół godziny temu w Palais Royal, kiedy byłem omdlały z głębokimi ranami na szyi od jego kłów.
Nienawidziłem go.
Nie mogłem jednak powstrzymać się od patrzenia na niego. Gabriela tymczasem zaczesała mu włosy. Ujęła jego dłonie i wytarła z nich krew. Wydawał się zupełnie bezradny podczas tych wszystkich czynności. Na jej twarzy natomiast malował się wyraz nie tyle opiekuńczego anioła, lecz bardziej zaciekawienia, potrzeby zbliżenia się do niego, dotknięcia go, badawczego zlustrowania. W drżącym olśnieniu spoglądali wzajemnie na siebie. Pochylił się trochę do przodu. Oczy pociemniały mu i były teraz pełne wyrazu, gdy ponownie odwrócił wzrok ku palenisku. Gdyby nie zakrzepła krew na koronkowej koszuli, mógłby wyglądać zupełnie jak człowiek. Mógłby…
— Co teraz zrobisz? — zapytałem. Odezwałem się, aby Gabrieli wyjaśnić sytuację. — Czy zostaniesz w Paryżu i pozwolisz Eleni i pozostałym decydować dalej o sobie?
Brak odpowiedzi. Przyglądał mi się badawczo, potem wzrok przerzucił na ławki, na sarkofagi.
Trzy sarkofagi.
— Z pewnością wiesz, co oni teraz robią — powiedziałem. — Czy wyjedziesz z Paryża, czy też zostaniesz?
Wydawało się, że chciał mi raz jeszcze powiedzieć o znaczeniu i ważności tego wszystkiego, co mu i im wszystkim uczyniłem, ale zaniechał tego. Przez jedną krótką chwilę jego twarz przybrała nieszczęśliwy wyraz. Znać było na niej klęskę. Była ciepła i pełna ludzkiego cierpienia. Zastanawiałem się, ile ma lat. Jak dawno temu był ludzkim młodzieńcem w tym wieku, w którym zatrzymany został w nim na wieczność.
Słyszał mnie, ale nic nie odpowiedział. Zerkał tylko na stojącą przy ogniu Gabrielę, to znowu na mnie. Wreszcie, nie używając słów, przekazał mi następujące oświadczenie:
— Kochaj mnie. Zniszczyłeś wszystko! Ale jeśli będziesz mnie kochał, wszystko może być odtworzone w nowej formie. Kochaj mnie.
To bezgłośne błaganie miało jednak swoją wymowę, choć nie potrafiłem tego określić słowami.
— Co mam zrobić, abyś mnie pokochał? — wyszeptał. — Co mam ci dać? Wiedzę o wszystkim, czego sam byłem świadkiem, sekrety naszej mocy, tajemnicę mojego istnienia?
Bluźnierstwem zdawało się teraz odpowiedzieć. I tak jak na flankach, z trudem opanowałem cisnące się do oczu łzy. Poza całą czystość jego bezgłośnej łączności ze mną, jego głos odbijał się wspaniałym rezonansem od uczuć, o których właśnie mówił. Przyszło mi do głowy, podobnie jak w katedrze Notre Dame, że mówi tak, jak chyba mówić muszą aniołowie, jeśli w ogóle istnieją.
Otrząsnąłem się jednak z tych nieistotnych myśli, z tego zauroczenia samym faktem jego obecności obok mnie. Obejmował mnie, dotknął mojej twarzy pochylonym czołem. Znów poczułem jego wezwanie, choć nie takie silne i zniewalające, jak w tamtej chwili, w Palais Royal. Głos, którym przemawiał do mnie, był jak z odległości wielu mil. Powiedział mi, że są rzeczy, które tylko my dwaj zrozumiemy i tylko my będziemy o nich wiedzieć. Śmiertelni nigdy nie byliby w stanie ich zrozumieć. Powiedział, że gdybym otworzył się dla niego i oddał mu swoją siłę oraz swoje tajemnice, on podzieliłby się ze mną swoimi. Został zmuszony do próby zniszczenia mnie, ale kocha mnie tym bardziej, że nie udało mu się tego dopiąć. To była bolesna, prowokująca myśl. A jednak poczułem niebezpieczeństwo. Słowa, które nasunęły się automatycznie, były jasne: Strzeż się!
Nie wiem, co widziała czy słyszała Gabriela. Nie wiem, co odczuwała w tej chwili.
Instynktownie unikałem tego wzroku, choć zarazem wydawało mi się, że niczego teraz bardziej nie pragnę niż spojrzeć mu prosto w twarz i zrozumieć go, a przecież wiedziałem, że nie wolno mi. Przed oczyma ponownie pojawiły mi się kości pod Les Innocents, ujrzałem migocące ognie piekielne, które stworzyła moja wyobraźnia w Palais Royal. Nawet koronkowe i atłasowe ubranie XVIII wieku nie było w stanie dać mu ludzkiej twarzy.
Nie potrafiłem tego przed nim ukryć i jednocześnie bolało mnie, że nie mogłem wytłumaczyć się z tego Gabrieli. Straszna cisza, która istniała pomiędzy mną a Gabrielą w tej chwili, była wprost nieznośna.
Z nim mógłbym rozmawiać, tak, z nim mógłbym śnić sny i marzenia. Szacunek i przerażenie, które we mnie wzbudzał, sprawiły, że wyciągnąłem dłonie i objąłem go, walcząc w tej samej chwili z zakłopotaniem i pragnieniem.
— Wyjedź z Paryża — wyszeptał. — Ale zabierz mnie ze sobą. Nie wiem, jak żyć dalej teraz i tutaj. Potykam się bez przerwy o sytuacje napawające mnie nie kończącym się przerażeniem. Proszę…
Usłyszałem swój własny głos:
— Nie.
— Czy nie przedstawiam dla ciebie żadnej wartości? — zapytał.
Odwrócił się do Gabrieli. Jej twarz była przestraszona i nieruchoma, gdy patrzyła na niego. Nie potrafiłem zgadnąć, co teraz działo się w jej sercu, i ku swojemu zmartwieniu zdałem sobie sprawę, że zaczął mówić coś do niej, wyłączając mnie z konwersacji. Jaka była jej odpowiedź?
Błagał nas teraz oboje.
— Czy poza sobą nie szanujecie już na tej ziemi zupełnie nic?
— Mogłem cię dzisiaj zniszczyć — odezwałem się — ale właśnie szacunek zabronił mi to zrobić.
— Nie — potrząsnął głową, zupełnie jak człowiek.
— To by ci się nigdy nie udało.
Uśmiechnąłem się. Prawdopodobnie miał rację. Doprowadziliśmy go jednak do kompletnego unicestwienia w całkiem inny sposób.
— Tak — odezwał się ponownie. — To prawda. Zabijcie mnie. Pomóżcie mi — wyszeptał. — Dajcie mi choć kilka krótkich lat z tych, które macie przed sobą oboje. Błagam was. O to jedno was proszę.
— Nie — odparłem raz jeszcze.
Był zaledwie o stopę ode mnie, na ławie. Patrzył na mnie. I oto znowu ujrzałem ów straszliwy spektakl przemieniającej się jego twarzy, gdy zwęziła się i pociemniała, gdy zacisnęła się w sobie pod wpływem wściekłości. Zdawało się, że nie zawierała w sobie prawdziwego ciała, substancji, a przy sile utrzymywała go tylko determinacja i wola. Gdy strumień woli został przerwany, stopniał jak woskowa lalka. Podobnie jednak jak poprzednio, szybko otrząsnął się z tego, prawie natychmiast. „Halucynacja” minęła zupełnie.
Wstał i wycofał się w kierunku ognia. Wola i determinacja, które wydobywały się z niego, były takie, jakby nie należały do niego ani do nikogo i niczego, co pochodziło z tego świata. Płomienie szalejące za jego plecami utworzyły wokół jego głowy niesamowitą poświatę.
— Przeklinam cię — wyszeptał. Poczułem przepływ nagłego strachu.
— Przeklinam cię — powtórzył i podszedł trochę bliżej.
— Kochaj zatem śmiertelnych i żyj tak, jak do tej pory żyłeś, nieostrożnie, nieuważnie, brawurowo, lekkomyślnie, ze swoim apetytem na wszystko i miłością do wszystkiego, ale przyjdzie czas, kiedy tylko miłość do swojego własnego gatunku będzie mogła cię uratować. — Zerknął na Gabrielę. — I nie mam na myśli dzieci takich jak ona!
Było to tak mocno powiedziane, że nie potrafiłem ukryć wrażenia. Zdałem sobie sprawę, że unoszę się z ławy i przemykam jak najdalej od niego w stronę Gabrieli.
— Nie przychodzę do ciebie z pustymi rękoma — naciskał coraz mocniej, choć jego głos zdecydowanie złagodniał. — Nie przychodzę z błaganiem, nie oferując niczego w zamian. Spójrz na mnie. Powiedz, że nie potrzebujesz tego, co we mnie widzisz, we mnie, który posiadam siłę, aby poprowadzić cię przez ciężkie próby będące jeszcze przed tobą.
Mrugnął powiekami w kierunku Gabrieli i przez jedną krótką chwilę przywarł do niej wzrokiem, gdy ona tymczasem zesztywniała i zaczęła drżeć.
— Zostaw ją w spokoju — odezwałem się.
— Nie wiesz, co chcę jej powiedzieć — odpowiedział chłodno. — Nie chcę wcale jej zranić. Powiedz mi, co w swojej miłości do ludzi udało ci się zrobić do tej pory?
Powiedziałby coś strasznego, gdybym go nie powstrzymał, coś, co zraniłoby mnie albo Gabrielę. Wiedział dobrze, co wydarzyło się z Nickim. Wiedziałem o tym. Jeśli, gdzieś głęboko w duszy, życzyłem jak najgorzej Nickiemu, on wiedział o tym także! Dlaczego pozwalałem mu na to? Dlaczego nie wiedziałem wcześniej, do czego jest zdolny.
— Och, ale to zawsze jest parodia, czy nie widzisz tego? — odezwał się z taką samą delikatnością w głosie. — Za każdym razem, kiedy śmierć i przebudzenie zniszczy śmiertelnego ducha, jeden będzie nienawidzić za odebrane mu życie, a drugi zakosztuje w ekscesach, które potępiasz. Trzeci pojawi się szalony i wszystko zniszczy, jeszcze inny będzie potworem, nad którym nie będziesz miał kontroli. Jeszcze inny wreszcie będzie ci zazdrościł twojego starszeństwa i przewagi, albo odgrodzi się od ciebie.
Mówiąc to, raz jeszcze zerknął w stronę Gabrieli i lekko się uśmiechnął.
— Zawsze będzie między wami rozdzielający welon. Stwórz ich legion, a i tak na wieki zostaniesz sam!
— Nie chcę tego słuchać. To nic nie oznacza — powiedziałem.
W tym czasie twarz Gabrieli przeobraziła się. Nastąpiła w niej jakaś szpetna zmiana. Wpatrywała się teraz w niego z nienawiścią. Byłem tego pewny.
Wydał z siebie gorzkie parsknięcie, które wydało się śmiechem, choć w rzeczywistości wcale nim nie było.
— Kochankowie o ludzkich twarzach — zaczął szydzić. — Czy nie widzisz swojej pomyłki? Ten twój przyjaciel nienawidzi ciebie wprost bezmyślnie. A ona? Mroczna Zamiana uczyniła ją jeszcze chłodniejszą, oschłą, przyznasz chyba? Ale nawet ona, choć jest silna, przeżyje takie chwile, kiedy myśl o nieśmiertelności napełni ją przerażeniem A kogo, jak myślisz, będzie mogła za to winić?
— Jesteś głupcem — usłyszałem szept Gabrieli.
— Chciałeś przed tym uchronić skrzypka, ale nigdy nie przyszło ci do głowy, aby ją przed tym uchronić.
— Ani słowa więcej — odpowiedziałem. Sam prosisz się o to, aby cię nienawidzić. Czy tego właśnie chcesz?
— To, co mówię, jest prawdą i dobrze o tym wiesz. A to, o czym się nigdy nie dowiecie oboje, to pełna głębia wzajemnej nienawiści, resentymentów i urazów. Albo cierpienia… Albo miłość.
Przerwał, a ja nie potrafiłem nic powiedzieć. Mówił dokładnie o tym, czego obawiałem się. Sam nie wiedziałem, jak się bronić.
— Jeśli nie zostaniesz ze mną i opuścisz mury z nią — podjął na nowo — zrobisz to raz jeszcze. Nicolasa nigdy nie posiadałeś. A ona już się zastanawia, czy kiedykolwiek uwolni się od ciebie. A ty, zupełnie odwrotnie niż ona, nie potrafiłbyś znieść samotności.
Nie umiałem na to odpowiedzieć. Oczy Gabrieli zwęziły się, jej usta stały się jakby jeszcze bardziej okrutne.
— Nadejdzie więc taki czas, że będziesz szukał innych śmiertelnych — kontynuował — mając nadzieję, raz jeszcze i ponownie, że Mroczna Zamiana przyniesie ci wreszcie miłość, której pragniesz. A spośród tych świeżo uczynionych i nie przewidywalnych dzieci spróbujesz ukształtować twoje cytadele do walki z czasem. No cóż, będą raczej więzieniami, jeśli w ogóle trwać będą przez choćby pół wieku. Ostrzegam cię. Tylko z równie silnymi i mądrymi, jak ty sam, stworzyć można prawdziwą cytadelę przeciwko czasowi.
Cytadela przeciwko czasowi. Nawet przy mojej niewiedzy te słowa miały swoją siłę. Strach nabrzmiał we mnie. Gotów byłem przysłonić wszystko inne.
Przez chwilę Armand wydawał się bardzo daleko, nieopisanie piękny w świetle ognia. Ciemne, kasztanowe strąki jego włosów opadały na gładkie czoło, usta miał rozchylone i uniesione lekko w uszczęśliwionym uśmiechu.
— Jeśli nie można po staremu, czy nie możemy chociaż mieć siebie nawzajem? — zapytał, a tym razem jego głos był znowu głosem wezwania. — Kto inny zrozumie lepiej twoje cierpienie? Kto inny będzie lepiej wiedział, co przyszło ci do głowy tej nocy, kiedy stałeś na scenie swojego małego teatrzyku i przeraziłeś tych wszystkich, których wcześniej kochałeś?
— Nie mów o tym — szepnąłem.
Cały jednak zdecydowanie łagodniałem, poddając się jego oczom i głosowi. Tak, blisko mnie była ta sama ekstaza, którą czułem wtedy na flankach. Całym wysiłkiem woli sięgnąłem dłonią ku Gabrieli.
— Kto rozumie lepiej, jakie myśli kłębiły się w twojej głowie, kiedy moi odszczepieńcy i byli wyznawcy, zanurzeni w muzyce twojego cennego skrzypka, wymyślili sobie to bulwarowe przedsięwzięcie — widmo? — zapytał.
Nic nie mówiłem.
— „Teatr Wampirów”! — jego usta wydłużyły się w najsmutniejszym uśmiechu. — Czy on rozumie ironię i okrucieństwo, które w tym tkwią? Czy ona wie, jak to było, kiedy stałeś na tej scenie jako młody mężczyzna i słyszałeś, jak widownia wiwatuje na twoją cześć? Kiedy czas był twoim przyjacielem, a nie twoim wrogiem, tak jak teraz? Kiedy za kulisami wyciągałeś dłonie, a twoje śmiertelne ukochane nadbiegały do ciebie, twoja mała rodzina, wtulając się w ciebie?
— Przestań, proszę. Proszę cię, nie mów nic więcej.
— Czy ktoś inny zna lepiej otchłań twojej duszy?
Moce magiczne. Czy kiedykolwiek zostały użyte z większą wprawą? Co w rzeczywistości mówił nam pod tym strumieniem pięknej wymowy? Przyjdź do mnie, a ja będę słońcem, wokół którego krążyć będziesz zamknięty w orbicie, a moje promienie odsłonią tajemnice, które trzymasz w ukryciu przed wszystkimi i ja, który mam czar i siłę, o jakiej ty nie masz pojęcia, zdobędę kontrolę nad tobą, posiądę cię i wreszcie zniszczę!
— Zapytałem cię już wcześniej — usłyszałem własny głos. — Czego chcesz? Czego naprawdę chcesz?
— Ciebie! — rzucił krótko. — Ciebie i jej! Abyśmy na tych rozstajach stali się trójką, abyśmy byli razem.
— Czyż nie chodzi ci o to, abyśmy poddali się tobie?
Potrząsnąłem głową. Dostrzegłem to samo zmęczenie i napięcie u Gabrieli.
Nie był zły, nie było w nim teraz złośliwości. A jednak powtórzył raz jeszcze tym samym zwodniczym głosem:
— Przeklinam cię.
Poczułem, jakby powiedział to bez większego przekonania.
— Zaofiarowałem ci siebie w chwili, w której mnie pokonałeś — powiedział. — Pamiętaj o tym, kiedy twoje mroczne dzieci uderzą w ciebie, kiedy powstaną przeciwko tobie. Przypomnij sobie mnie.
Byłem bardziej wstrząśnięty niż w smutnych i okropnych chwilach, gdy kończyłem z Nicolasem, wtedy, w teatrze Renauda. Nigdy nie odczuwałem takiego strachu, nawet w kryptach Les Innocents, jak teraz, w tym pomieszczeniu, odkąd tu weszliśmy.
Znów zakipiał w nim gniew, coś zbyt straszliwego, by poddało się kontroli. Przyglądałem mu się, jak pochylił głowę i odwrócił ją ode mnie. Stał się mały, lekki, trzymał ręce blisko siebie, stojąc przed płomieniami i myślał o groźbach, które mogłyby mnie zranić; usłyszałem je, choć jego usta nigdy ich nie wypowiedziały. Coś jednak zakłóciło mi wzrok przez ułamek sekundy. Może była to gasnąca świeca, może mrugnięcie mojej powieki. Cokolwiek by to nie było, on zniknął, czy raczej próbował zniknąć. Oto zobaczyłem, że odskakuje od ognia wielkim susem.
— Nie! — wykrzyknąłem, rzucając się na oślep w tamtym kierunku. Celnie.
Trzymałem go mocno w swoich dłoniach, na powrót zmaterializowanego. Choć wykonał bardzo szybki ruch, ja byłem jeszcze szybszy. Staliśmy oto naprzeciw siebie w przejściu krypty i raz jeszcze wypowiedziałem swój sprzeciw, nie chciałem go puścić.
— Nie w ten sposób, nie możemy się tak rozstać, w nienawiści, w nienawiści nie możemy.
Moja determinacja stopniała natychmiast i obejmowałem go, ściskałem tak mocno, że nie mógł wyswobodzić się z mojego uścisku, nie mógł nawet poruszyć się.
Obojętne mi było, kim był bądź co wcześniej uczynił, czy nawet to, że próbował mnie pokonać. Nie obchodziło mnie, że nie byłem już człowiekiem śmiertelnym i że nigdy już nim nie zostanę.
Chciałem tylko, by jednak został.
Chciałem być z nim razem bez względu na to, kim był i bez względu na to, czy to wszystko, o czym opowiadał, było prawdą czy nie. A jednak nigdy rzeczy nie mogły się tak ułożyć, jak on by tego pragnął. Nigdy nie mógłby zdobyć takiej siły, by nas pokonać. Nie mógłby rozdzielić nas, Gabrieli i mnie.
Zastanawiałem się, czy on rzeczywiście dobrze rozumiał to, o co prosił? Czy było możliwe, że wierzył w te własne, niewinne słowa.
Bez słowa, nie prosząc nawet o zgodę, ująłem go za rękę i poprowadziłem z powrotem do kamiennej ławy przy ogniu. Znów poczułem niebezpieczeństwo, straszliwe niebezpieczeństwo. Teraz jednak nie miało to już żadnego znaczenia. Musiał tu pozostać z nami.
Gabriela mruczała coś do siebie pod nosem. Chodziła po sali z kąta w kąt. Suknia zsunęła jej się nieco z ramienia. Była tak zaabsorbowana, że zdawała się nas nawet nie dostrzegać. Armand przyglądał się jej uważnie, a ona, gdy odwróciła się w jego stronę, zupełnie niespodziewanie przemówiła do niego.
— To ty przychodzisz do niego i ty mówisz „zabierz mnie ze sobą”. Ty mówisz „kochaj mnie” i ty napomykasz coś o wyższej wiedzy, sekretach. A przecież w rzeczywistości nic nam nie dajesz, nam obojgu, poza zwykłymi kłamstwami.
— Pokazałem wam moją moc, abyście zrozumieli — odpowiedział cichym szeptem.
— Nie, pokazałeś tylko kilka sztuczek — odparła natychmiast. — Pokazałeś nam obrazy. I to w dodatku raczej dziecięce wizje. Cały czas to robisz — otumaniłeś Lestata w Palais Royal najbardziej wspaniałą iluzją tylko po to, aby go zaatakować. A tutaj, gdy mamy przerwę w walce, chcesz włożyć klina między nas i skłócić nas…
— Tak, przedtem iluzja, przyznaję — odpowiedział. — Ale wszystko, co mówiłem tutaj, to prawda. Już teraz pogardzasz swoim synem za jego miłość do śmiertelnych, za jego potrzebę przebywania między nimi, za jego oddanie temu skrzypkowi. Ty wiedziałaś, że Dar Ciemności zmieni go w szaleńca i że w rezultacie w końcu go zniszczy. Sama marzysz o wolności od wszystkich Dzieci Ciemności. Nie możesz i nie musisz ukrywać tego przede mną.
— Jak bardzo wszystko upraszczasz — odrzekła. — Niby rozumiesz, ale tak naprawdę nie rozumiesz. Ile śmiertelnych lat swojego żywota przeżyłeś na tym świecie? Czy pamiętasz chociaż coś z tego czasu? To, co postrzegałeś, to nie suma wszystkich namiętności i uczuć, jakie ja żywię wobec mojego syna. Kocham go, jak nigdy nie kochałam, żadnej innej istoty stworzonej przez Boga. W mojej samotności mój syn jest dla mnie wszystkim. Jak to się dzieje, że nie potrafisz zinterpretować właściwie tego, co sam widzisz?
— To właśnie ty nie potrafiłaś tego zrobić — odpowiedział równie łagodnie jak poprzednio. Gdybyś kiedykolwiek w przeszłości odczuwała prawdziwą tęsknotę za kimkolwiek, wiedziałabyś, że to, co czujesz teraz do swego syna, naprawdę nic nie znaczy.
— To do niczego nie prowadzi — wtrąciłem się — mówić do siebie w ten sposób.
— Nie — mówiła nadal do niego, jakby nie zwracając uwagi na to, co powiedziałem. — Mój syn i ja jesteśmy bliscy sobie nie tylko pokrewieństwem. W ciągu pięćdziesięciu lat mojego życia nie znałam poza nim nikogo równie silnego jak ja. A to, co nas rozdziela, możemy zawsze naprawić. W jaki sposób moglibyśmy uczynić ciebie jednym z nas, jeśli dla ciebie te rzeczy tyle są warte, co podpałka dla ognia?! Zrozum jednak mnie lepiej — cóż możesz dać nam z siebie, czego moglibyśmy rzeczywiście pragnąć?
— Moje wskazówki, ot co — odpowiedział. — Rozpoczęliście swoją wielką przygodę, a brak wam wiary, która podtrzymywałaby was w dalszej drodze. Nie możecie żyć dalej bez jakiejkolwiek wskazówki…
— Miliony ludzi żyje bez wiary czy wskazówek. To właśnie ty nie potrafisz bez tego żyć — odparła.
Ból wydobywający się z niego. Cierpienie. Ona jednak nadal mówiła pewnym, pozbawionym emocji głosem. Brzmiało to prawie jak monolog.
— Noszę w sobie wiele pytań, są rzeczy, które muszę poznać. Nie potrafię żyć bez przyjęcia jakiejś filozofii, ale to nie ma nic wspólnego ze starą wiarą w bogów czy w diabły. — Znów zaczęła przemierzać pokój, rzucając spojrzenia w trakcie mówienia. — Chcę wiedzieć na przykład, dlaczego istnieje piękno, dlaczego natura upiera się przy tym, by je wymyślać i jakie jest powiązanie między żywiołem burzy z piorunami a odczuciami, jakie w nas wywołują? Jeśli Bóg nie istnieje, jeśli te rzeczy nie są zunifikowane, zjednoczone w jeden metaforyczny system — dlaczego zatem zachowują dla nas taką moc symboliczną? Lestat nazywa to Dzikim Ogrodem, ale mnie takie wyjaśnienie nie wystarcza. I muszę wyznać, że ta maniakalna ciekawość, czy jak chcesz sam to nazwać, odsuwa mnie od moich ludzkich ofiar i wyprowadza na otwarty teren, z dala od dzieł ludzkich rąk. Być może oddali mnie też i od mojego syna, który sam pozostaje cały czas właśnie pod urokiem tych wszystkich rzeczy, które są ludzkie.
Podeszła do Armanda. W sposobie jej zachowania nic nie zdradzało kobiety. Jej oczy zwęziły się, gdy spojrzała mu prosto w twarz.
— To właśnie jest latarnią, dzięki której dostrzegam Diabelski Gościniec — wysyczała. — Według jakiej wskazówki ty podróżujesz po tym świecie? Czego tak naprawdę nauczyłeś się poza oddawaniem czci diabłu i przesądami? Co ty wiesz o nas, o tym, w jaki sposób powstaliśmy? Powiedz nam coś o tym, a być może okaże się to coś warte.
Zatkało go. Nie potrafił ukryć swojego zdumienia. Gapił się teraz na nią w dziecięcym wprost zakłopotaniu. Następnie wstał i przemknął obok niej, w oczywisty sposób próbując uciec przed nią, ukłuty boleśnie i potłuczony.
Zapadła cisza, a ja przez moment poczułem się dziwnie, jakbym chciał go bronić. Gabriela wypowiedziała niczym nie upiększoną prawdę o rzeczach, które ją interesowały, tak jak to było w jej zwyczaju, odkąd pamiętam. Jak zawsze — było w tym coś gwałtownego i lekceważącego. Mówiła o tym, co miało dla niej znaczenie, nie zastanawiając się ani przez chwilę nad tym, co mogło to dla niego oznaczać.
Wejdźmy na nową płaszczyznę porozumienia, dała mu wyraźnie do zrozumienia, na moją płaszczyznę. Został ogłuszony i upokorzony. Stopień jego bezradności stawał się już alarmujący. Nie potrafił zebrać się do kupy po jej ataku.
Odwrócił się i ponownie podszedł do ławy, jak gdyby chciał usiąść, a jednak skręcił w kierunku sarkofagów, potem jeszcze w stronę ściany. Wydawało się, że masywne przedmioty i płaszczyzny odpychają go od siebie, jak gdyby jego wola w zderzeniu z nimi, najpierw niewidzialnie, a potem fizycznie, odrzucona była na odległość. Kręcił się po pokoju, a następnie po wąskiej kamiennej klatce schodowej, by wreszcie ponownie zjawić się przed nami.
Jego myśli były dobrze zabarykadowane od wewnątrz, albo jeszcze gorzej — nie było ich tam wcale! Były tylko tłoczące się w nieładzie obrazy tego, co widział przed sobą, zwykłe rzeczy materialne, odpowiadające bezrozumnym spojrzeniem, ot — wielkie drzwi z żelaznymi ćwiekami, świece, płonący ogień. Jakaś wywołana myśl o paryskich ulicach, ulicznych sprzedawcach, przejeżdżających kabrioletach, pomieszanych odgłosach orkiestry, straszny bełkot słów i zwrotów z książek, które czytał jeszcze niedawno.
To było nie do zniesienia, ale Gabriela dała mi znak ręką, bym nie ruszał się z miejsca.
Coś się działo w krypcie. Coś wisiało w powietrzu. Coś zmieniło się, choć dalej paliły się świece, i ogień trzaskał i lizał płomieniami zaczernioną ścianę za paleniskiem, a szczury biegały w lochach pełnych trupów.
Armand stał w zwieńczonych łukiem odrzwiach i wydawało się, że minęły długie godziny, choć wcale tak nie było. Gabriela stała daleko w kącie sali z twarzą skoncentrowaną i promieniującymi oczyma. Armand zamierzał nam coś powiedzieć, ale nie miało to być żadne wytłumaczenie. Nie mieliśmy pojęcia, od czego zacznie. Było tak, jakbyśmy rozdzielili go na pół, a obrazy zaczęły wypływać z niego jak krew.
Armand był teraz tylko młodym chłopcem stojącym w drzwiach. Zdałem sobie sprawę z tego, co odczuwałem. To była potworna poufałość, która sprawiała, że nawet najbardziej fascynujące chwile zabijania wydawały się mroczne i całkowicie pod kontrolą. Został otwarty i nie potrafił już dłużej zatrzymać w sobie oszałamiającego potoku obrazów, który sprawił, że jego dawny cichy głos zdawał się być cienki, liryczny i pogodzony z losem.
Czy to właśnie znaczyło niebezpieczeństwo trzymające mnie cały czas w strachu? Nawet gdy rozpoznałem je i poddawałem się mu — sądziłem, że wszystkie wielkie lekcje mojego życia przyswoiłem sobie poprzez wyrzeczenie się strachu. Strach raz jeszcze roztrzaskiwał skorupę, która mnie otaczała.
Nigdy — nigdy podczas całego mojego życia, czy to śmiertelnego, czy nieśmiertelnego — nigdy nie zostałem zagrożony poufałością tak zupełnie bezpośrednio jak w tej chwili.
3
HISTORIA ARMANDA
Sala rozpłynęła się. Ściany zniknęły. Nadjechali jeźdźcy. Zbierająca się chmura na horyzoncie. Krzyki przerażenia. Kasztanowowłose dziecko w surowym chłopskim ubraniu biegnie przed siebie w przerażeniu, gdy tymczasem jeźdźcy odłączają się od hordy i zbliżają się coraz bardziej. Po chwili walczące i kopiące dziecko rzucone zostaje na grzbiet koński w poprzek siodła jednego z jeźdźców, który zabiera je ze sobą na koniec świata.
Tym dzieckiem był Armand.
Miejsce, gdzie wszystko to się wydarzyło, to południowe stepy Rosji. Armand jednak nie wiedział, że to Rosja. Znał Matkę, Ojca, Kościół, Boga i Szatana, ale nie rozumiał nawet imienia swego domu czy nazwy języka, którym się posługiwał, czy też tego, że owi jeźdźcy, którzy go porwali, byli Tatarami. Nie zdawał też sobie sprawy, że nigdy już nie ujrzy tego, co do tej pory znał i kochał.
Ciemność, hałaśliwy tumult, kołysanie statku i nie kończąca się choroba morska. Wynurzająca się ze strachu ogłuszająca rozpacz, wielka, migająca światłami obca ziemia, pełna niewyobrażalnych do tej pory budynków. Taki był Konstantynopol w ostatnich dniach Imperium Bizantyjskiego, z ową fantastyczną różnorodnością i targami niewolników. Groźna paplanina obcych języków, gesty pełne gróźb wyrażane w uniwersalnym języku rąk i wszystko wokół tak obce, groźne i wrogie, że nie potrafił się w tym rozeznać ani myśleć o ucieczce.
Musiały minąć lata, wiele lat, przeżytych już poza życiem śmiertelnym, zanim Armand mógł spojrzeć wstecz na tę straszną chwilę i określić rzeczy, które wtedy widział, nazwać po imieniu, uporządkować historie bizantyjskich dworzan, którzy chcieli go wykastrować, i islamskich strażników haremów, którzy chcieli zrobić to samo, i dumnych mameluków, egipskich żołnierzy, którzy chcieli zabrać go ze sobą do Kairu, gdyby tylko był silniejszy i bardziej się nadawał, i promiennych, łagodnie przemawiających Wenecjan w swoich trykotach i aksamitnych kubrakach, chrześcijan tak jak on, a przecież przyglądających mu się badawczo z łagodnym uśmiechem, gdy tymczasem on stał nieruchomo bez słowa, niezdolny do wykrztuszenia odpowiedzi na ich pytania, niezdolny do błagania czy nawet do tego, aby mieć jakąkolwiek nadzieję.
Ujrzałem morza, które roztaczały się przed nim — wielkie przestrzenie błękitu Morza Egejskiego i Adriatyku — chorobę morską, która ponownie dała mu się we znaki, i uroczyste ślubowanie, aby skończyć ze sobą. A potem wielkie mauretańskie pałace Wenecji, wznoszące się nad połyskującą tonią laguny, dom, do którego został zabrany, z tuzinem sekretnych izb i pomieszczeń, światło nieba przebijającego się przez zakratowane okna, innych chłopców mówiących do niego w tym łagodnym, dziwnym języku mieszkańców Wenecji, i groźby, i pochlebstwa, gdy przekonał się, wbrew całemu strachowi i przesądom, że musi dopuścić się grzechu z nie kończącą się procesją nieznajomych w tym krajobrazie z marmuru i światła pochodni. Każda sala objawiała mu się nowym tableau czułości, które poddawane były temu samemu rytuałowi i niewytłumaczalności, a wreszcie podstawowej żądzy.
Aż wreszcie którejś nocy, kiedy od wielu dni odmawiał podporządkowania się i był głodny, obolały i już nie chciał więcej z nikim rozmawiać — został ponownie wepchnięty poprzez jedne z tych drzwi do wewnętrznej komnaty, tak jak stał, brudny i oślepły od ciemności, jakie panowały w sali, w której go zamykano. Odebrał go mężczyzna ubrany w czerwony aksamit, o podłużnej i prawie świetlistej twarzy. Dotknął go delikatnie zimnymi palcami. Potem zobaczył, jak złote monety zmieniają właścicieli. To było sporo pieniędzy. A więc został odsprzedany.
Kiedy zabierano go, krzyczał. Przysięgał być posłusznym, przysięgał, że nie będzie już więcej z nikim walczył. Czy ktoś mu powie, dokąd go zabierają? Już będzie posłuszny. Nawet jednak, gdy ciągnięto go siłą po schodach w kierunku zatęchłych wód kanału, czuł silny uchwyt delikatnych palców swego nowego Mistrza, a na szyi zimne i czułe usta, które nigdy, nigdy nie mogły wyrządzić mu krzywdy, a wreszcie pierwszy śmiertelny pocałunek, któremu nie mógł się oprzeć.
Miłość, miłość i jeszcze raz miłość, przekazana pocałunkiem wampira. Wykąpał się w nim, oczyściło go to. Tymczasem przeniesiono go do gondoli, a ona zaczęła płynąć, jak jakiś wielki, złowieszczy chrząszcz poprzez wąski kanał.
Pijany z rozkoszy, pijany od jedwabnych, białych rąk nieznajomego, które gładziły jego włosy, i od dźwięku głosu nazywającego go pięknym, od twarzy, która w chwilach uczucia przybierała wyraz tak pogodny i olśniewający, jak coś wykonane z klejnotów umieszczonych w alabastrze. Była jak tafla wody oświetlona światłem księżyca. Dotknij choćby koniuszkiem języka, a cały wizerunek mąci się i znika bezszelestnie.
W porannym brzasku był pijany pamięcią po tych pocałunkach, gdy sam otwierał jedne drzwi po drugich, za którymi piętrzyły się stosy książek, map, stały posągi z granitu i marmuru. Drugi uczeń odnalazł go wkrótce i cierpliwie poprowadził do nowego miejsca pracy. Pozwolił mu patrzeć, jak pozostali mieszali lśniące pigmenty, uczyli go jak zmieszać czysty kolor farby z żółtkiem jajka, jak rozprowadzać lakier białka na płaszczyzny, zabrali ze sobą na rusztowanie, gdzie pracowali, cierpliwie i uważnie kładąc kolory na skraju wielkiego obrazu przedstawiającego słońce i chmury. Pokazali, mu te olbrzymie twarze, dłonie i skrzydła aniołów, których dotknąć mógł tylko pędzel Mistrza.
Potem siedział za długim stołem razem z nimi, ucztując wspólnie i delektując się rozkosznym jedzeniem, którego od tej pory nigdy mu nie brakowało.
Zasypiał wreszcie po to, by obudzić się po chwili, już po zapadnięciu zmroku, gdy Mistrz stal obok jego olbrzymiego łoża, cudowny jak ktoś, kogo można sobie wyobrazić tylko w marzeniach, w swoim czerwonym atłasie, o gęstych białych włosach połyskujących w świetle lampy i najprostszym szczęściu w jego lśniących ciemnoniebieskich oczach. Pocałunek śmierci.
— Ach tak, nigdy już nie być oddzielonym od ciebie Panie, tak… nie boję się tego.
— Wkrótce, mój kochany, wkrótce będziemy naprawdę razem.
Pochodnie rzucające światło w całym domu. Mistrz na szczycie rusztowania z pędzlem w dłoni.
— Stań tam w świetle, nie ruszaj się.
Godziny całe nieruchomo w tej samej pozycji, aż wreszcie, przed samym brzaskiem, widzi swe własne odbicie tam, na ścianie, twarz anielską i Mistrza uśmiechającego się, gdy schodzi po stopniach nie kończącego się korytarza…
— Nie, Mistrzu, nie zostawiaj mnie, pozwól mi zostać z tobą, nie odchodź…
Znów dzień i pieniądze w kieszeni, prawdziwe złoto, i przepych Wenecji z jej ciemnozielonymi kanałami otoczonymi ścianami pałaców, i inni uczniowie, z którymi spacerował ramię w ramię, i świeże powietrze, i niebieskie niebo nad Piazza San Marco, jak coś, o czym tylko mógł marzyć w dzieciństwie, i znów pałac, i Mistrz nadchodzący korytarzem, Mistrz pochylony z pędzlem nad mniejszym panelem, pracujący szybciej, coraz szybciej, gdy uczniowie przypatrywali się temu na wpół przerażeni, na wpół zafascynowani. Mistrz spoglądający w górę, dostrzegający go, odkładający na bok pędzel i wyprowadzający go ze studia, gdy inni zabierali się do dalszej pracy aż do godzin północnych. Jego twarz w dłoniach Mistrza, znów sam w sypialni i ten sekret: „nigdy nie mów o tym nikomu”, pocałunek.
Dwa lata? Trzy lata? Brak słów, by odtworzyć ten czas, by go choć objąć, czas chwały floty, która wypływała z portu na wojnę, czas hymnów, które wznoszono przed tymi bizantyjskimi ołtarzami, czas odgrywania w kościołach misterium Męki Pańskiej, czas błyszczących mozaikami ścian San Marco i San Zanipolo czy Palazzo Ducale i czas malarzy, którzy spacerowali po tych ulicach: Giambono, Uccello, obaj Vivarini i Bellini, i czas nie kończących się dni ucztowania i procesji, i zawsze, późno w noc, w olbrzymich, oświetlonych pochodniami komnatach palazzo on sam i Mistrz, gdy inni spali bezpiecznie zamknięci. Pędzel Mistrza migający szybko po panelu, jak gdyby odsłaniający zasłonę z obrazu, a nie tworzący go — słońce i niebo, i morze rozlewające się szeroko spod baldachimu skrzydeł anioła.
I te straszne, nieuniknione chwile, kiedy Mistrz unosił się nagle znad obrazu z krzykiem, ciskając dzbanki z farbą we wszystkich kierunkach, przyciskając zaciśnięte pięści do oczu, jak gdyby chciał je wyrwać z oczodołów.
— Dlaczego nie mogę widzieć? Dlaczego nie mogę widzieć lepiej niż śmiertelni?
Bliskość Mistrza. Ufność. Oczekiwanie na zachwyt pocałunku. Mroczny sekret, niewysłowiony sekret. Mistrz przekraczający próg drzwi na chwilę przed brzaskiem.
— Pozwól mi iść ze sobą, Mistrzu.
— Wkrótce, mój kochany, mój mały — kiedy będziesz dość silny i wysoki, i kiedy nie będzie w tobie żadnej skazy. Idź teraz i zażyj wszystkich przyjemności, które czekają na ciebie, zakosztuj miłości kobiety i miłości mężczyzny podczas nocy, które nastąpią. Zapomnij o goryczy, którą poznałeś w burdelu, dopóki jest jeszcze na to czas.
Bywało, że zapadła noc, lecz Mistrza nie było. Zjawiał się dopiero tuż przed brzaskiem, rumiany i ciepły. Pochylał się nad nim, aby go objąć. Pamiętał o tym przez długie godziny dnia, aż do ponownego pocałunku śmierci o zmierzchu.
Nauczył się czytać i pisać. Zanosił obrazy do odbiorców w kościołach i kaplicach wielkich pałaców, odbierał zapłatę i targował się przy zakupie pigmentów i olejów. Ofukiwał służących, gdy nie posłali na czas łóżek bądź spóźniali się z przygotowaniem posiłków. Kochany przez terminatorów, posyłał ich do nowej służby, gdy ukończyli już czas nauki, ze łzami w oczach czytał Mistrzowi poezje, gdy ten malował. Nauczył się grać na lutni i śpiewać pieśni.
Podczas tych smutnych chwil, kiedy Mistrz wyjeżdżał z Wenecji na wiele nocy, to właśnie on zarządzał pałacem pod jego nieobecność i ukrywał swój niepokój przed innymi, choć wiedział, że minie bez śladu, gdy tylko Mistrz wróci.
Wreszcie, którejś nocy, już nad ranem, kiedy nawet Wenecja pogrążona była we śnie:
— Nadeszła ta chwila, mój piękny, abyś przyszedł do mnie i stał się taki jak ja. Czy pragniesz tego?
— Tak.
— Na zawsze już karmić się będziesz potajemnie krwią złoczyńców, tak jak ja to czynię, i pozostawać w tym sekrecie aż do końca świata.
— Ślubuję, oddaję się tobie, chcę… być z tobą, Mistrzu, zawsze. Ty jesteś stwórcą tego wszystkiego, co jest we mnie. Nigdy we mnie nie było większego pragnienia.
Pędzel Mistrza wyciągnięty w kierunku obrazu, który sięgnął sklepienia wysoko ponad kondygnację rusztowania.
— To jest jedyne słońce, które odtąd będziesz mógł oglądać. Za to tysiące nocy będą należały do ciebie, byś mógł dostrzec w nich światło na sposób, którego żaden śmiertelny nigdy nie doświadczył, byś mógł je dosięgać z odległości, jako nie kończącą się iluminację, przy której zrozumiesz wszystko.
Ile miesięcy minęło od tamtej chwili, kiedy oddał się mocy Mrocznego Daru?
To nocne życie włóczęgi w uliczkach i wzdłuż kanałów — w jedności z niebezpieczeństwem, które przynosi ciemność, już więcej się jej nie obawiając — i zachwyt, stary jak świat, z powodu zabijania, lecz nigdy, nigdy nie niewinnych dusz. Nie, zawsze złoczyńca, gdy przejrzał na wylot jego duszę i ten ktoś okazał się mordercą własnego brata, dopiero wtedy spijał jego krew, a czynność tę przemieniał w ekstazę. Mistrz pokazał mu, jak to się robi; ucztował razem z nim.
I malowanie, które było teraz nowym przeżyciem. Samotne godziny poddawania się cudowi nowych możliwości. Pędzel czasami przemykał po lakierowanej powierzchni, jakby sam posiadał duszę, dwa z nich szaleńczo malujące tryptyk, śmiertelni uczniowie powaleni snem między dzbankami z farbą i butelkami po winie, i tylko jedna tajemnica zakłócająca spokój, tajemnica, że Mistrz, tak jak w przeszłości, musi od czasu do czasu opuścić Wenecję. Jego podróż dłużyła się wszystkim, których pozostawił w domu.
Coraz straszniejsze były te rozstania. Samotne polowania bez Mistrza, samotne noce w odległej piwnicy po polowaniu, oczekiwanie. Nie tylko po to, by usłyszeć wybuchy śmiechu Mistrza czy bicie jego serca.
— Dokąd wyjeżdżasz? Dlaczego nie mogę wyjechać z tobą? — błagał Armand.
Czyż nie dzielili wspólnie sekretu? Dlaczego ta tajemnica nie była jeszcze wyjaśniona?
— Nie, mój śliczny. Nie jesteś jeszcze gotów na przyjęcie tego ciężaru. Na razie tak musi być jak było od ponad tysiąca lat, tylko ja sam. Któregoś dnia pomożesz mi przy tym, co muszę robić, ale dopiero wtedy, gdy będziesz gotów do przyjęcia wiedzy, kiedy udowodnisz, że naprawdę pragniesz jej, i kiedy będziesz dostatecznie silny, by nikomu nie dać jej sobie odebrać wbrew twojej woli. Zrozum, że do tego czasu nie mam żadnego wyboru. Wyjeżdżam po to, aby opiekować się tymi, którzy muszą być ukrywani.
Ci, którzy Muszą Być Ukrywani?
Od tej pory Armanda nie opuszczała myśl o tym, co usłyszał; przerażało go to. Co gorsze — to oddalało go od Mistrza, a dowiedział się jedynie tego, że nie ma powodu do obaw, gdyż Mistrz zawsze wracał.
— Ci, Których Należy Ukrywać, są w bezpiecznym miejscu, w spokoju — mawiał Mistrz, zdejmując z ramion czerwony aksamitny płaszcz. — Nie dowiemy się więcej ponad to.
I znów uczty, podchodzenie i wystawianie złoczyńcy — ofiary gdzieś w uliczkach miasta. On i Mistrz.
Jak długo może to potrwać — przez jedno ludzkie życie? Przez sto lat?
Nie minęło pół roku tej mrocznej radości i błogości, gdy pewnego wieczoru o zmierzchu Mistrz stanął nad jego trumną w głębokiej piwniczce tuż nad wodą kanału i powiedział:
— Wstawaj, Armandzie. Musimy stąd wyruszyć. Oni nadeszli!
— Jacy oni, Mistrzu? Czy Ci, Którzy Muszą…?
— Nie, mój drogi. To inni. Chodź, musimy się pospieszyć!
— Ale co nam grozi z ich strony? Dlaczego musimy uciekać?
Białe twarze w oknach, walenie do drzwi. Trzask łamanego szkła. Mistrz skręcający w pośpiechu to w jedną, to w drugą stronę, spoglądający na malowidła. Zapach dymu. Zapach palonej smoły. Nadchodzili od strony piwnicy, nadchodzili też z góry.
— Biegnij! Nie ma czasu, by uchronić cokolwiek. W górę schodami i na dach.
Ciemne, zakapturzone postacie wymachujące pochodniami w drzwiach, ogień wyjący w pokojach poniżej, pękające okna, żar na klatce schodowej. Płonęły wszystkie obrazy.
— Na dach, Armandzie! Szybko!
Stwory takie jak my, w ciemnych ubraniach. Inni, tacy jak my. Mistrz rozproszył ich we wszystkich kierunkach, gdy wbiegł jak szalony na schody. Słychać było trzask ich kości, gdy padali ciśnięci o sufit bądź ściany.
— Bluźnierca, heretyk! — wyły obce i groźne głosy.
Czyjeś ręce chwyciły Armanda i mocno trzymały. U góry, na samym szczycie schodów, Mistrz odwrócił się jeszcze w jego stronę.
— Armand! Zawierz swojej sile! Chodź!
Oni jednak już tłoczyli się obok Mistrza. Otaczali go. W miejsce jednego ciśniętego o ścianę pojawiło się trzech, aż pięćdziesiąt pochodni dotknęło aksamitnego ubrania Mistrza, jego długich rękawów, jego białych włosów. Ogień buchał już pod sklepienie, gdy płomienie ogarnęły go całkowicie, tworząc z niego żywą pochodnię. Nawet z płonącymi ramionami bronił się nadal, sam zapalając napastników, gdy rzucali płonące pochodnie prosto pod jego stopy.
Armanda zniesiono jednak na dół, na zewnątrz płonącego domu, razem z krzyczącymi śmiertelnymi uczniami. I dalej, nad wodę, poza miasto, pośród krzyków i zawodzenia, gdzieś w czeluściach okrętu, równie przerażającego jak statek niewolniczy, aż na otwarte morze pod nocnym niebem.
— Bluźnierca, bluźnierca! — Ognisko strzelało coraz większym płomieniem a otaczał je łańcuch zakapturzonych postaci.
— Do ognia! Do ognia! — rozlegały się coraz głośniejsze wezwania.
— Nie, nie róbcie tego, nie!
Gdy patrzył na nich porażony strachem, ujrzał przyprowadzonych przed stos śmiertelnych uczniów Mistrza, jego braci, jego jedynych braci, krzyczących w panice, gdy podnoszono ich w górę i wrzucono prosto w płomienie.
— Nie!… Przestańcie, oni są niewinni! Na miłość Boga, przestańcie, niewinni!… — krzyczał, ale wkrótce nadszedł i jego czas. Poczuł, że jest unoszony w górę, mimo swego zaciekłego oporu, podrzucony do góry i wrzucony do ognia.
— Mistrzu, pomóż mi!
Potem już wszystkie słowa ustąpiły jednemu jękowi.
Trzask, krzyk, szaleństwo.
Wyciągnięto go jednak. Pochwycono z powrotem i przywrócono życiu. Leżał na ziemi, patrząc na niebo. Płomienie lizały gwiazdy, tak się zdawało, ale on był już bezpieczny, z daleka od płomieni. Nie czuł już nawet ciepła bijącego od ognia. Wokoło roznosił się zapach jego przypalonego ubrania i włosów. Najgorszy był ból na twarzy i dłoniach, a krew wyciekała z niego. Z trudem mógł poruszać ustami…
— … Wszystkie próżne dzieła twego Mistrza są zniszczone, wszystko, co stworzył pośród śmiertelnych z pomocą Ciemnej Magii Mrocznych Sił, wizerunki aniołów i świętych, i żyjących śmiertelnych! Czy i ty chcesz, abyśmy zniszczyli ciebie? Czy wolisz służyć Szatanowi? Dokonaj wyboru — spróbowałeś już ognia, a on czeka na ciebie, zgłodniały. Piekło na ciebie czeka. Wybierz więc.
— … tak…
— … służyć Szatanowi tak jak trzeba.
— Tak.
— … że wszystkie rzeczy na tym świecie są próżnością, a ty nigdy nie użyjesz Mrocznych Sił dla jakiejkolwiek ludzkiej próżności, nigdy po to, aby malować, tworzyć muzykę, tańczyć, recytować dla przyjemności i rozbawiania śmiertelnych, ale będziesz zawsze pozostawać w służbie Szatana, Mrocznych Sił używając tylko dla uwiedzenia, dla przerażenia i dla niszczenia, wyłącznie dla niszczenia…
— Tak.
— … poświęcony twojemu jedynemu i wyłącznemu panu, Szatanowi, Szatanowi na zawsze, zawsze i po wieki… służyć twojemu prawdziwemu panu w ciemności i bólu, i w cierpieniu, oddać mu całkowicie swoją duszę i rozum, i serce…
— Tak.
— I nie mieć żadnych tajemnic przed twoimi braćmi w Szatanie, odstąpić od wszelkiej wiedzy bluźniercy i jego tajemnic.
Cisza.
— Odstąpić, wyjawić całą wiedzę o tej tajemnicy. Dalej, płomienie czekają.
— Nie rozumiem…
— Ci, których Trzeba Ukrywać! Mów.
— Co powiedzieć? Nic nie wiem, poza tym nie chcę cierpieć. Boję się.
— Prawdę, Dziecię Ciemności. Gdzie oni są? Gdzie są ci, Których Trzeba Ukrywać?
— Nie wiem. Spojrzyjcie w moją duszę, jeśli macie taką moc. Nie wiem nic, co mógłbym na ten temat powiedzieć.
— Ale kim, dziecko, kim oni są? Czy on nigdy ci o tym nie mówił, kim są Ci, Których Trzeba Ukrywać?
A więc oni również nie rozumieli tego. Nic ta nazwa dla nich nie znaczyła, podobnie jak dla niego. Kiedy będziesz dostatecznie silny, by nikt nie odebrał ci tej tajemnicy wbrew twojej woli. Mistrz był mądry.
— Co to oznacza?! Gdzie oni są? Musisz odpowiedzieć.
— Przyrzekam, na strach, jaki teraz odczuwam — nie wiem!
Białe twarze tuż przy nim. Usta bez żadnego smaku całujące go mocno, dłonie głaszczące go, błyszczące kropelki krwi z ich przegubów. Jakie to ma jednak znaczenie? Krew była krwią.
— Jesteś teraz dzieckiem diabła.
— Tak.
— Nie płacz za swoim Mistrzem, Mariuszem. Mariusz jest teraz w piekle, do którego należy. Teraz pij przynoszącą wyzdrowienie krew, wstań i tańcz z twoimi braćmi dla chwały Szatana! Nieśmiertelność stanie się naprawdę twoja!
— Tak.
Krew paląca mu język, gdy unosił głowę, krew wypełniająca go z powolnością przynoszącą torturę.
— Och, proszę.
Wszyscy wokoło wypowiadali jakieś łacińskie zdania, słyszał ciche uderzenia w bębny. Przyjęli jego tłumaczenia. Wiedzieli, że mówi prawdę. Nie zabiją go, a ekstaza mąciła wszystkie rozważania. Ból w dłoniach i na twarzy zmieszał się i przeszedł całkowicie w tę ekstazę.
— Wstań, mój mały, i przystąp do Dzieci Ciemności.
— Tak, już.
Białe ręce wyciągnięte w jego stronę. Rogi i lutnie przenikliwie przebijające się przed tępe odgłosy bębnów, dźwięki harfy, której struny szarpane były w hipnotycznym brząkaniu. Znowu zaczęto tańczyć wokół niego. Zakapturzone postacie w żebraczych czarnych sukniach, unoszących się do góry, gdy unosili wysoko kolana i pochylali plecy.
Rozłączając uścisk dłoni, kręcili się wokoło, skakali do góry i z powrotem opadali, na ziemię, obracając się bez końca. Brzęczący dźwięk pieśni narastał i stawał się coraz głośniejszy mimo ich zamkniętych ust. Koło zakapturzonych postaci poruszało się coraz szybciej. Brzęczenie przeszło w wielką, bezkształtną, melancholijną wibrację, jednak wydawało się pozostawać jakąś formą mowy, jakby echem ich myśli. Głośniej, głośniej, coraz głośniej, jak jęk, który może w każdej chwili przejść w krzyk.
Wydawał z siebie takie same odgłosy jak oni, zaczął się obracać jak oni, czując zawrót głowy od obrotów, skakał wysoko w górę. Objęły go czyjeś dłonie, całowały go czyjeś usta, wirował dookoła przyciągany przez pozostałych. Ktoś krzyczał coś po łacinie, ktoś inny odpowiadał mu, ktoś jeszcze inny krzyczał jeszcze głośniej, jeszcze jedna odpowiedź, i jeszcze jedna.
Fruwał, stracił kontakt z ziemią podrzucany do góry, przestał myśleć o straszliwym bólu z powodu śmierci swego Mistrza, śmierci wszystkich tych malowideł i śmierci śmiertelnych, których kochał. Wiatr owiewał go, żar ognia uderzał w twarz i oczy. Śpiew jednak był tak piękny, że nie miało już znaczenia, iż nie znał słów i nie potrafił się tak modlić. Nikt i tak nie wiedział, że ich nie zna i wszyscy śpiewali razem, jednym głosem, wykrzykiwali coś, lamentowali, obracali się i znów skakali, pochylając się to do przodu, to do tyłu, odrzucali głowy do tyłu, gdy ogień ich oślepiał, a płomienie omiatały. Ktoś krzyczał:
— Tak, tak!…
Muzyka stała się jeszcze głośniejsza. Barbarzyński rytm wyłamał się spod kontroli. Bębny i tamburyny, wreszcie głosy w upiornej, niesamowitej melodii. Wampiry unosiły w górę ramiona, wyły, postacie migały wokół niego w gwałtownych konwulsjach, plecy były wygięte w łuki, pięty uderzały o ziemię. Taniec radości diabłów w piekle. Przerażało go to, choć oddziaływało silnie, a gdy dłonie zacisnęły się na nim i potrząsały nim we wszystkich kierunkach, sam zaczął tupać i skręcać ciało; tańczył jak oni, pozwalając, by ból przechodził przez niego, wykręcając mu członki i dodając niepokoju do jego krzyków.
Krótko przed świtem majaczył już, mając wokół tuzin swoich braci, pieszczących go i uspokajających, prowadzących po schodach w dół za drzwiami, które otworzyły się prosto ku wnętrzu ziemi.
W miesiącach, które nastąpiły, Armand przez jakiś czas śnił, że jego Mistrz nie został wcale spalony na śmierć. Śnił, że Mistrz spadł z dachu jak płonąca kometa, prosto w ratujące mu życie wody kanału, który znajdował się poniżej. Później, głęboko ukryty w górach północnych Włoszech, doszedł jakoś do siebie po napadzie. Mistrz wezwał go we śnie do siebie. Był teraz w sanktuarium, bezpiecznym schronieniu Tych Których Trzeba Ukrywać.
Czasami w tych snach jego Mistrz był silny i promieniujący; piękno zdawało się być jego szatą. W innych snach twarz i całe jego ciało spalone były na czarno i pomarszczone jak żużel, a oczy były olbrzymie i żółte. W osłabieniu czołgał się z trudem po ziemi, błagając Armanda o pomoc. Za nim przedzierało się ciepłe światło z sanktuarium Tych Których Trzeba Ukrywać i dochodził zapach kadzideł. Stamtąd, jak się zdawało, nadchodziła obietnica jakiejś starożytnej i odwiecznej magii, obietnica zimnego i egzotycznego piękna, ukrywającego się poza wszelkim złem i wszelkim dobrem.
Były to jednak daremne i próżne wyobrażenia. To sam Mistrz powiedział mu o tym, że ogień i światło słoneczne mogą być dla nich zabójcze, a przecież widział swego Mistrza w płomieniach. Przywoływanie go było jak żal za utraconym życiem śmiertelnym i nierealnym pragnieniem powrotu do niego.
Gdy otwierał oczy na zew światła księżyca i gwiazd, wiedział, że nie ma żadnej nadziei, nie ma nawet żalu i żadnej radości. Doświadczył tego wszystkiego za sprawą Mistrza, ale jego nie było już pośród żywych.
— Jestem dzieckiem diabła.
To była poezja. Cała energia i zapał do życia opuściły go; nie było w nim nic poza mrocznym braterstwem. Teraz zabijał już bez wyjątku i wyróżnienia ofiary, ponad wszelkie okrucieństwo.
W Rzymie, w wielkim klanie, w katakumbach, schylił czoła przed Santino, przywódcą rodziny, który zszedł w dół po kamiennych schodach, aby go przywitać z otwartymi ramionami. Ten Wielki był Powołany do Życia w Ciemności jeszcze w czasach Czarnej Śmierci i to on opowiadał Armandowi o wizji, którą miał w roku 1349, kiedy wokoło szalała zaraza, że mianowicie to my mieliśmy być, jak Czarna Śmierć, udręką bez żadnego logicznego wytłumaczenia, aby sprawić, by człowiek zwątpił w miłosierdzie i Boską interwencję.
Santino poprowadził Armanda prosto do sanktuarium wyłożonego ludzkimi czaszkami, opowiadając mu historię wampirów.
Żyjemy już od niepamiętnych czasów, tak jak żyją wilki — bicz i kara dla ludzkiego gatunku. A tu, w rzymskiej wspólnocie, w mrocznym cieniu Kościoła Rzymskiego, rozciąga się nasza skończona doskonałość.
Armand znał już rytuał i powszechne zakazy. Teraz przyszedł czas, kiedy musiał poznać prawa.
Po Pierwsze: Każdy klan musi mieć swojego przywódcę i tylko on może zezwolić na działanie Mrocznej Zamiany wobec śmiertelnika, dobrze zważając, by metoda i odpowiednie rytuały były należycie przestrzegane.
Po Drugie: Mroczny Dar nigdy nie może być udzielany chromym, kalekim, okaleczonym czy też dzieciom lub tym, którzy nie potrafią, nawet z pomocą Mrocznej Mocy, przeżyć samodzielnie. Rozumiało się samo przez się, że wszyscy śmiertelni, którzy mieli otrzymać Mroczny Dar, powinni być piękni z przyrodzenia, by tym większa zniewaga wyrządzona była Bogu, gdy Mroczna Zamiana została już dopełniona.
Po Trzecie: Stary i dojrzały wampir nigdy nie użyje tej magii w taki sposób, ażeby krew jego świeżo upieczonego wybranka stała się zbyt silna. Wszystkie bowiem nasze dary i uzdolnienia wzrastają w sile wraz z wiekiem, a starsze wampiry mają już nawet zbyt wiele siły. Jeśli takie katastrofy jak rany i spalenie nie zniszczą Dziecka Szatana — powodują wzrost jego mocy, gdy tylko wyleczy się z zadanych ran. A jednak Szatan chroni swoją trzodę przed mocą starszyzny, bowiem wszyscy oni, bez wyjątku, kończą w szaleństwie i obłędzie. W tym szczególnym przypadku sam Armand miał okazję zaobserwować, że nie było wtedy żadnego żyjącego wampira, który miałby więcej niż trzysta lat. Nikt z wtedy żyjących nie pamiętał pierwszego rzymskiego klanu. Diabeł często wzywa swe wampiry do siebie. Armand musiał jednakże zrozumieć i to, że działanie i efekt Mrocznej Zamiany pozostają nieprzewidywalne, nawet kiedy przekazywane są przez bardzo młodego wampira i przy całej należnej ostrożności. Z przyczyn, których trudno dociekać, czasami urodzeni dla Ciemności niektórzy śmiertelni stają się równie silni jak Tytani, a jeszcze inni, nie wiedzieć czemu, stają się bezsilnymi, ledwo ruszającymi się trupami. Dlatego właśnie śmiertelni powinni być wybierani niezwykle starannie i ze znawstwem. Powinno się tych o wielkich namiętnościach i nieposkromionej woli unikać, podobnie jak i tych, którzy nie posiadają żadnej z tych cech.
Po Czwarte: Żaden wampir nigdy nie zniszczy drugiego wampira, z zastrzeżeniem, że przywódca klanu posiada władzę życia i śmierci nad wszystkimi członkami swego stada. To właśnie na nim spoczywa obowiązek poprowadzenia starych i szalonych prosto do ognia, kiedy nie mogą dłużej służyć Szatanowi tak jak powinni. Do jego obowiązków również należy niszczenie wszystkich wampirów, które nie zostały stworzone w sposób właściwy. Zmuszony jest pozbawić życia te wampiry, które zostaną tak ciężko zranione, że nie potrafią przeżyć zadanych ran. Wreszcie do jego obowiązków należy niszczenie wszystkich odszczepieńców od rodziny i tych, którzy naruszyli prawo.
Po Piąte: Żaden z wampirów nigdy nie ujawni człowiekowi śmiertelnemu swej prawdziwej natury i nigdy nie pozwoli mu dalej żyć. Żadnemu z wampirów nie wolno nigdy ujawnić śmiertelnym historii wampirów i pozwolić im żyć z tą wiedzą. Żadnemu z nich nie wolno opisać historii wampirów czy przekazać prawdziwej wiedzy o gatunku, aby przypadkiem taki opis nie wpadł w ręce człowieka śmiertelnego. Również imię wampira musi na zawsze pozostać tajemnicą i nie wolno go ujawnić. Pod żadnym pozorem nie wolno ujawnić śmiertelnym miejsca przebywania któregokolwiek z wampirów.
Takie oto było pięć przykazań, których każdy z wampirów musiał przestrzegać. Takie też były warunki istnienia pośród wszystkich, którzy nie umarli. A jednak Armand wiedział dobrze, że istniało wiele przekazów i podań o wampirach z odwiecznych czasów, o heretykach dysponujących przerażającą mocą i siłą, którzy nie poddawali się żadnej władzy zwierzchniej, nawet tej, która pochodziła od samego diabła. Wampiry te potrafiły przetrwać tysiące lat. Dzieci Tysiąclecia — tak je czasami nazywano. Na północy Europy wszyscy znali opowiadania o wampirze imieniem Mael, który zamieszkiwał lasy Anglii i Szwecji. W Azji Mniejszej żywa była legenda Pandory, a w Egipcie prastara opowieść o wampirze Ramzesie, którego widywano nawet w ostatnich czasach.
We wszystkich stronach świata żywe były legendy o nich. Oczywiście, łatwo było uznać je za czysty wymysł. A jednak legendarny heretyk Mariusz rzeczywiście został odnaleziony w Wenecji i tam miał być ukarany przez Dzieci Ciemności. Zatem legenda o nim okazała się prawdą. Mariusza jednak nie było już wśród żywych.
Armand nie ustosunkował się do ostatniej opinii. Nie opowiedział Santino o swoich snach. Prawdę mówiąc, sny o Mariuszu stawały się coraz bardziej zamglone i rozmywały się jak kolory jego obrazów. Armand nie przetrzymywał ich już więcej w duszy i w sercu, nie chcąc, by inni odkryli je przypadkiem.
Kiedy Santino zapytał go o Tych Których Trzeba Ukrywać, Armand ponownie wyznał, że nie zna znaczenia tych słów. Santino również nie wiedział wiele więcej, podobnie wszystkie inne wampiry, których znał kiedykolwiek.
Śmierć była tajemnicą. Śmierć była Mariuszem. Przekazano więc wszystko milczeniu jako starą i bezużyteczną już tajemnicę. Szatan jest naszym Panem i Mistrzem. W Szatanie zawiera się wszelkie zrozumienie i wszelka wiedza.
Santino był zadowolony z rozmowy z Armandem. Ten zapamiętał wszystkie prawa, udoskonalił wykonywanie ceremonialnych zaśpiewów, rytuałów i modlitw. Ujrzał największe sabaty wampirów, jakie kiedykolwiek miał okazję oglądać. Od najsilniejszych, najzręczniejszych i najpiękniejszych wampirów nauczył się wszystkiego, co miał jeszcze do poznania. Nauczył się tak dobrze, że stał się nawet swego rodzaju misjonarzem wysyłanym do nawracania zbłąkanych Dzieci Ciemności i przywracania ich z powrotem na łono rodziny oraz nauczającym innych sztuki występowania podczas Sabatu i sztuki Mrocznej Zamiany, kiedy świat, ciało i diabeł wzywali go do spełnienia tej powinności.
W Hiszpanii, w Niemczech i we Francji uczył mrocznego Błogosławieństwa i Mrocznych Rytuałów. Poznał dzikie i nieokiełznane Dzieci Ciemności i mroczne płomienie ognia wybuchały w nim gwałtownie w ich towarzystwie, w takich chwilach, gdy klan otaczał go, gdy był przez niego pokrzepiany i podnoszony na duchu, czerpiąc swą jedność z jego mocy.
Poza zdolnościami i umiejętnościami, które były znane wszystkim Dzieciom Ciemności, udoskonalił także sam akt zabijania. Nauczył się przyzywać do siebie tych, których naprawdę pragnął pozbawić życia. Wystarczyło tylko stanąć w pobliżu miejsca zamieszkania śmiertelnych i wezwać bezgłośnie swą ofiarę, by wkrótce sama zjawiła się przed nim.
Starzy, młodzi, nieszczęśliwi, chorzy, brzydcy czy piękni — nie miało to znaczenia, bo on nie wybierał. Hipnotyzował oszałamiającymi wizjami, jeśli poddawali się im, ale nie musiał wykonywać nawet jednego ruchu, aby zbliżyć się do nich i objąć ich swym śmiertelnym uściskiem. Sami nieodparcie przybliżali się do niego i pierwsi go obejmowali. A kiedy ich ciepłe, żywe ciała dotykały go, otwierał usta i czuł, jak zaczyna spływać gorąca krew; poznawał jedyną ucieczkę od nieszczęścia, które dobrze znał.
W chwilach najwyższego uniesienia towarzyszących tym momentom wydawało mu się, że w ten sposób jego życie było głęboko duchowe, nie zbrukane próżnym apetytem, chaosem i nieporządkiem, z których składał się ten świat, pomimo czysto cielesnej rozkoszy i zachwytu, jakie przynosiło samo zabijanie.
W akcie zabijania to, co duchowe, i to, co cielesne, spotykało się razem i Armand był przekonany, że to właśnie strona duchowa pozostawała. Dla niego ten akt był komunią świętą, Krwią Dzieci Chrystusa służącą tylko po to, by podać mu samą esencję życia, które można by zrozumieć w tej jednej sekundzie, gdy zjawiała się śmierć. Tylko wielcy święci byli mu równi w takiej duchowości, w tej konfrontacji z tajemnicą, w medytacji i wyrzeczeniu się.
A jednak był świadkiem odejścia największych jego towarzyszy. Widział, jak sami doprowadzali siebie do samozniszczenia, tracili zmysły. Był świadkiem nieuchronnego rozkładu wielu rodzin wampirów, widział, jak nieśmiertelność pokonuje nawet najdoskonalsze Dzieci Ciemności i wydawało mu się czasem, że wisi nad nimi jakaś straszliwa, przerażająca kara, która jednak nigdy jego samego nie dosięgła.
Czy to właśnie on został przeznaczony na to, by zostać jednym ze starców? Jednym z Dzieci Tysiąclecia?
Od czasu do czasu jakiś wędrowny wampir mówił coś o legendarnej Pandorze, którą widziano gdzieś w odległym rosyjskim mieście Moskwie, albo o Maelu żyjącym na ponurych wybrzeżach Anglii. Wędrowcy opowiadali nawet o Mariuszu, że widziano go znowu a to w Egipcie, a to gdzieś w Grecji. Ci jednak którzy o tym opowiadali, sami ich nie widzieli, a tylko powtarzali opowieści zasłyszane podczas swych wędrówek. Tak naprawdę niewiele wiedzieli. Takie opowieści powtarzano często.
Posłusznych sług Szatana te historie ani rozpraszały, ani też nie bawiły. W cichym poddaniu się Mrocznym Regułom Armand służył mu również. A jednak w ciągu wielu wieków swego posłuszeństwa Armand zatrzymał dwie tajemnice wyłącznie dla siebie. Były jego własnością, należały bardziej do niego niż trumna, w której zamykał się podczas dnia, czy też kilka amuletów, które nosił przy sobie.
Pierwsza tajemnica mówiła o tym, że bez względu na to, jak wielka była jego samotność, czy też jak długo trwało poszukiwanie braci i sióstr, wśród których znaleźć mógłby pocieszenie i ukojenie, sam nigdy nie korzystał z Mrocznej Zamiany. Nie chciał podarować Szatanowi żadnego Dziecka Ciemności uczynionego właśnie przez niego.
Druga tajemnica, którą trzymał w ukryciu przed swymi wyznawcami i uczniami dla ich własnego dobra, była po prostu świadomością olbrzymiej i coraz to bardziej pogłębiającej się rozpaczy. Tym, że nie pragnął już niczego, nie łudził się już niczym, wreszcie w nic nie wierzył. Nawet odrobiny przyjemności nie przynosiła mu jego ciągle wzrastająca, przerażająca siła i potęga. Żył z chwili na chwilę w próżni i pustce, przerywanej każdej nocy swego nieśmiertelnego życia przez zabójstwo. Dopóki oni go potrzebowali i mógł im przewodzić — zachowywał przed nimi tajemnicę. Obawiał się bowiem, że świadomość tego przeraziłaby ich.
Nadszedł jednak kres.
Zatoczył wielkie koło i już wiele lat temu czuł, że dochodzi do początku swej podróży, nie zdając sobie jeszcze wtedy nawet sprawy, że zatoczył wielkie koło.
Z Rzymu nadeszły zniekształcone i spóźnione opowieści podróżników, że Santino porzucił swoją trzódkę. Niektórzy mówili, że oszalał i przeniósł się na wieś, inni, że sam wskoczył w ogień. Jeszcze inni dodawali, że „świat” potknął go, że odjechał gdzieś w czarnym powozie w otoczeniu ludzi śmiertelnych i nigdy już od tamtej pory nie ujrzano go ponownie.
— Odchodzimy w ogień albo prosto do legendy — skomentował to opowiadający tę historię.
Potem nadeszły wieści o chaosie, jaki zapanował w Rzymie, o tuzinie przywódców, którzy nakładali na siebie czarne kaptury i czarne suknie, gdy przewodniczyli zebraniom wspólnoty. Potem nie było już stamtąd żadnych wiadomości.
Od roku 1700 nie było żadnej wiadomości z Włoch. Przez pół wieku Armand nie był w stanie zawierzyć swoim czy też innym namiętnościom, aby stworzyć szaleństwo prawdziwego Sabatu. Marzył też o swoim dawnym Mistrzu Mariuszu. Widział go oczyma wyobraźni w przepysznych szatach z czerwonego aksamitu i palazzo pełne tętniących życiem obrazów. W takich chwilach odczuwał strach.
Nagle pojawił się nowy wampir.
Jego dzieci zbiegły z tupotem do podziemi i katakumb pod Les Innocents, aby mu go opisać. Nowy wampir ubierał się w podbijaną futrem szubę z czerwonego aksamitu, ośmielał się profanować swoją obecnością kościoły i atakował nawet tych, którzy nosili krzyże czy spacerowali w miejscach dobrze oświetlonych. Czerwony aksamit to był tylko zbieg okoliczności, a ponieważ doprowadziło go to do furii, wydawało się obelgą wymierzoną prosto w niego, niczym nie usprawiedliwionym bólem, którego jego dusza nie mogła znieść.
Potem pojawiła się ta kobieta o włosach lwa i imieniu anioła, piękna i równie silna jak jej syn.
Wyszedł wreszcie z katakumb na czele swych braci, aby ukarać nas, tak jak kiedyś, wieki temu, zjawili się zakapturzeni, aby zniszczyć jego i jego Mistrza.
Nic jednak z tego nie wyszło.
Stał więc ubrany w te dziwne koronkowe i pełne brokatu szaty. W kieszeniach nosił monety. Jego umysł wypełniały obrazy z tysięcy książek, które kiedyś czytał. Czuł się dotknięty do żywego tym wszystkim, co ujrzał w pałacach pełnych światła w wielkim mieście zwanym Paryżem, i wydawało mu się, że słyszy swego dawnego mistrza, szepczącego mu do ucha te słowa:
— Tysiąc nocy będzie należało do ciebie, abyś mógł ujrzeć światło takim, jakim nigdy jeszcze nie widział go żaden śmiertelny, abyś mógł uchwycić je z dalekich gwiazd, jak gdybyś był Prometeuszem, nie kończącą się iluminacją, przy której zrozumiesz wszystko.
— Wszystko wymknęło się mojemu rozumieniu — powiedział Armand. — Jestem jak ten, którego na powrót wydała z siebie ziemia, a wy, Lestat i Gabrielo, jesteście, jak obrazy malowane przez mojego Mistrza w kolorach modrym, karminowym i złotym.
Stał bez ruchu w drzwiach z rękoma założonymi na ramionach. Patrzył na nas, bezgłośnie zapytując:
— Czy jest coś, co możemy poznać? Czy jest coś, co możemy dać? Jesteśmy opuszczeni przez Boga. A przede mną nie rozciąga się żaden Diabelski Gościniec, a w moich uszach nie słyszę żadnych dzwonów piekieł.
4
Minęła godzina. Może nawet więcej. Armand cały ten czas siedział przy ogniu. Na jego twarzy nie było już widać żadnych śladów dawno zapomnianej bitwy. W bezruchu, w jakim tkwił, wydawał się równie kruchy i delikatny jak pusta muszelka.
Gabriela przysiadła w pobliżu i również wpatrywała się w ciszy w trzaskające płomienie. Jej twarz była zmęczona i wydawała się pełna współczucia i litości. Bolało mnie to, że nie potrafiłem odczytać jej prawdziwych myśli.
Cały czas myślałem o Mariuszu. O tym, który malował obrazy w rzeczywistym świecie i o rzeczywistym świecie. Tryptyki, portrety, freski na ścianach swego palazzo.
A rzeczywisty świat nigdy nawet go nie podejrzewał, nie polował na niego, nie wykluczył ze społeczności. To banda zakapturzonych postaci, które przyszły, aby spalić jego malowidła, ci, którzy wspólnie z nim obdarzeni byli Mrocznym Darem. To oni orzekli, że dłużej już żyć i tworzyć wśród śmiertelnych nie może. Nie wśród śmiertelnych.
Ujrzałem moją scenę w teatrze Renauda i usłyszałem sam siebie śpiewającego na jej deskach, a śpiewanie to wkrótce przeszło w ryk. Nicolas powiedział: to wspaniale. A ja odrzekłem: byle co. To było jak uderzenie w Nicolasa. W mojej wyobraźni powiedział coś, czego w rzeczywistości wcale tej nocy nie wypowiedział:
— Pozwól, że zachowam to, w co mogę uwierzyć. Ciebie nigdy nie będzie na to stać.
Tryptyki Mariusza znajdowały się w kościołach i kaplicach klasztorów, być może także pokrywały ściany wielkich pałaców w Wenecji i Padwie. Wampiry nie odważą się przestąpić progów świętych miejsc, aby je zniszczyć. A więc były gdzieś tam, być może nawet z zachowanym podpisem, wkręconym gdzieś pomiędzy szczegółem obrazu, owe dzieła wampira, który oddał się im wraz ze swymi ludzkimi terminatorami, który utrzymywał śmiertelnego kochanka, spijając z niego zaledwie odrobinę krwi, by później udać się samotnie na łowy.
Pomyślałem o tej nocy w gospodzie, kiedy dostrzegłem bezsensowność życia, i łagodna ale bezdenna rozpacz opowiadania Armanda wydała mi się oceanem, w którym sam mógłbym utonąć. To było gorsze niż przeklęte wybrzeże umysłu Nickiego. Tak było przez trzy wieki — ciemność i nicość.
Promieniujące dziecię o kasztanowych włosach siedzące przy ogniu. Jeszcze raz otworzyłoby usta, a wokoło zapanowałaby atramentowa ciemność pokrywająca świat.
To jest, chcę powiedzieć, że ten jego protagonista, ten wenecki mistrz, który popełnił heretycki występek, uprowadzając myśli i znaczenie w płaszczyzny, które malował — że to musiało mieć jakieś znaczenie — a przedstawiciele naszego gatunku, wybrańców Szatana, musieli zamienić go w płonącą pochodnię.
Czy Gabriela widziała owe malowidła pojawiające się w opowiadaniu, tak jak ja je widziałam? Czy płonęły w jej głowie, tak jak płonęły w mojej?
Mariusz znalazł drogę do mojej duszy i wiedziałem już, że pozostanie tu na zawsze, razem z zakapturzonymi fanatykami, którzy zamienili jego obrazy ponownie w chaos.
Odczuwając tępe cierpienie, pomyślałem o opowieściach podróżnika, że Mariusz jednak żyje i że widziany był w Egipcie i Grecji.
Chciałem zapytać Armanda, czy było to możliwe? Mariusz musiał być przecież bardzo silny… Uznałem jednak za niestosowne pytać go o to.
— Stara legenda — wyszeptał.
Jego głos był równie dokładny, jak ten bezgłośny, wydobywający się z jego duszy, który słyszałem poprzednio. Nie spiesząc się i nie odwracając wzroku od płomieni, zaczął mówić dalej:
— Legendy z zamierzchłych czasów, zanim oni zniszczyli nas obu.
— Może wcale nie — odrzekłem. Echo tych wizji, tych obrazów odbiło się od ścian.
— Być może Mariusz rzeczywiście żyje.
— Jesteśmy albo cudownymi stworzeniami, albo przerażającymi potworami — powiedział spokojnie — w zależności od tego, jak życzysz sobie spojrzeć na nas. A kiedy po raz pierwszy dowiadujesz się o nas, czy to poprzez ciemną krew, czy obietnice, czy też odwiedziny — myślisz już, że wszystko jest możliwe. Ale to wcale nie jest tak. Świat zamyka się nad tym cudem, ciasno go otaczając. To znaczy, że zaczynasz rozpoznawać nowe granice i limity, definiujące wszystko na nowo. Mówią więc, że Mariusz żyje nadal. Wszyscy jakoś kontynuujemy nasze istnienie, nawet po śmierci. Tego właśnie chcesz się dowiedzieć. Ani jeden z wampirów w czasach, gdy poznawałem ich rytuały w Rzymie, nie pozostał w klanie; być może i tamtejsza wspólnota już dawno nie istnieje. Lata całe minęły od ostatniej stamtąd wiadomości. Ale przecież oni wszyscy gdzieś istnieją, prawda? W końcu my nie możemy umrzeć. — Westchnął. — To i tak nie ma znaczenia.
Miało natomiast znaczenie coś potężniejszego i o wiele straszliwszego: rozpacz mogła zgnieść Armanda. Pomimo pragnienia krwi, które teraz odczuwał, zwłaszcza po jej utracie w czasie naszej potyczki, groziło mu, że sam nie znajdzie w sobie dość woli życia, by zejść z powrotem do świata i tam zapolować. Może raczej wolałby cierpieć, wzmagać w sobie pragnienie i żar wewnętrzny. Może wolałby rzeczywiście zostać tutaj i być z nami.
On znał już odpowiedź na to pytanie. Wiedział, że nie może być z nami.
Gabriela i ja nie musieliśmy wypowiadać słów, aby mu o tym oznajmić. Nie musieliśmy nawet podejmować tego tematu na nowo w naszych umysłach. On wiedział w ten sam sposób, w jaki Bóg może znać przyszłość, ponieważ on sam jest przyczynkiem działań.
Nie dająca się znieść udręka i ból. Twarz Gabrieli była jeszcze bardziej zmęczona i smutna.
— Wiesz, że całą moją duszą naprawdę chcę zabrać cię z nami — odezwałem się. Zaskoczyła mnie moja własna emocja. — Ale byłaby to katastrofa dla nas wszystkich.
— Żadnej zmiany w nim — wiedział. Brak wyzwania ze strony Gabrieli.
— Nie mogę przestać myśleć o Mariuszu — wyznałem.
— Wiem. Wiem też, że nie myślisz o Tych Których Trzeba Ukrywać, co wydaje się jednak bardzo dziwne.
— To zaledwie jeszcze jedna nie wyjaśniona tajemnica — odrzekłem. — Na świecie są setki tajemnic. Ja myślę o Mariuszu! Sam! Jestem niewolnikiem własnych obsesji i fascynacji. Obsesyjnie zainteresowała mnie ta postać. Wyróżniam ją jako jedyną promieniującą postać z całego twojego opowiadania.
— To nie ma znaczenia. Jeśli sprawia ci to przyjemność, weź sobie to wspomnienie. Nie stracę tego, co daję.
Kiedy ktokolwiek wyjawia swój ból, tak silny i utrzymujący się nadal, nie może nie odczuwać szacunku wobec całej tej tragedii. Musisz spróbować pojąć ją. Taka bezradność, taka rozpacz pozostaje dla mnie poza możliwością pojęcia jej. Dlatego właśnie myślę o Mariuszu. Mariusza rozumiem, ciebie nie rozumiem.
— Dlaczego?
Cisza.
Czy on nie zasługuje na prawdę?
— Zawsze byłem buntownikiem — odrzekłem. — Ty zaś byłeś niewolnikiem wszystkich, którzy kiedykolwiek rościli sobie jakieś pretensje do ciebie.
— Ja przecież byłem przywódcą mojego klanu.
— Nie. Byłeś tylko niewolnikiem Mariusza, a potem Dzieci Ciemności. Ulegałeś mocy i czarowi pierwszego, a potem tych drugich. Cierpienie, które teraz odczuwasz, spowodowane jest po prostu brakiem tego uroku i czaru, pod którymi zawsze się znajdowałeś. To ty sprawiłeś, iż zrozumiałem i pojąłem to, jak gdybym był kimś innym niż jestem w rzeczywistości.
— Nie ma znaczenia — odrzekł ze wzrokiem nadal utkwionym w ogniu. — Myślisz za bardzo w kategoriach decyzji i działania. Ta opowieść nie jest żadnym wytłumaczeniem. A ja nie jestem stworzeniem, które oczekuje na pełne szacunku uznanie. Jestem więc stworzeniem tak bardzo odmiennym od ciebie, że nie potrafisz mnie zrozumieć? Dlaczego nie mogę pójść z tobą? Zrobię wszystko, cokolwiek sobie zażyczysz, jeśli zabierzesz mnie ze sobą. Będę pod twoim czarem i urokiem.
Pomyślałem o Mariuszu z pędzlem i słoiczkami wypełnionymi kolorową temperą.
— Jak mogłeś uwierzyć w cokolwiek z tego, co ci mówili, po tym, jak spalili te obrazy? — zapytałem wzburzony. — Jak mogłeś się tak łatwo oddać im w niewolę?
Poruszenie, wzrastający gniew.
Uwaga malująca się na twarzy Gabrieli. Uwaga, ale nie strach.
— A ty, kiedy stałeś na deskach sceny i widziałeś publiczność krzyczącą, aby usunięto cię z teatru — jak to mi opisali moi bracia, wampir wywołujący przerażenie wśród tłumu rozpierzchającego się w panice na bulwar du Temple — w co ty wierzyłeś? Że nie należałeś do świata ludzi śmiertelnych — oto w co wierzyłeś. Wiedziałeś, że tak nie jest. A nie było w pobliżu bandy zakapturzonych fanatyków, którzy mogliby ci o tym powiedzieć. Wiedziałeś. Tak samo Mariusz nie należał do ich świata. Tak samo i ja.
— Aha, ale to co innego.
— Nie, wcale nie. Dlatego właśnie zjeżasz się na myśl o Teatrze Wampirów, który właśnie teraz, w tym momencie, wystawia swoje małe sztuki, aby ściągnąć trochę złota z tłumów przemierzających bulwary. Nie chciałbyś tak oszukiwać, jak oszukiwał Mariusz. To samo oddziela cię jeszcze bardziej od świata ludzi. Ty chcesz udawać, że jesteś śmiertelny, ale sama myśl o tym oszustwie doprowadza cię do gniewu i chęci zabijania.
— W tamtej chwili na scenie — powiedziałem — ja się po prostu ujawniłem. Zrobiłem coś zupełnie przeciwnego do oszustwa. Ja chciałem w jakiś sposób zamanifestować swoją własną potworność, aby w ten sposób włączyć się ponownie w świat zamieszkany przez istoty ludzkie. Lepiej żeby uciekali przede mną, niż mieliby mnie wcale nie widzieć. Lepiej, żeby wiedzieli, iż jestem czymś potwornym, niż bym prześlizgiwał się przez świat nie rozpoznany przez tych, których krew utrzymuje mnie przy życiu.
— Ale tak wcale nie jest lepiej.
— Nie. To, co robił Mariusz, było lepsze. On nie oszukiwał.
— Oczywiście, że oszukiwał. Oszukał wszystkich!
— Nie. Odnalazł po prostu sposób naśladowania życia śmiertelnego, sposób bycia ze śmiertelnymi. Zabijał tylko złoczyńców, a malował tak, jak to czynią śmiertelni. Anioły, błękitne nieba i chmury — to ujrzałem przed oczyma, gdy opowiadałeś mi tę historię. Tworzył rzeczy dobre. I powiem ci, że widzę w nim mądrość i brak próżności. On nie potrzebował się ujawnić. Żył tysiąc lat i bardziej wierzył w perspektywę nieba, które malował, niż w samego siebie.
Zakłopotanie.
To nie ma teraz znaczenia. Diabły, które malują anioły…
— To są tylko metafory — odrzekłem. — I w dodatku właśnie liczą się! Jeśli masz się przekształcać, jeśli masz odnaleźć na nowo Diabelski Gościniec, to właśnie ma znaczenie! Są sposoby dla nas, aby istnieć dalej. Jeśli tylko potrafiłbym imitować życie, po prostu odnaleźć drogę…
— Mówisz o rzeczach, które nic dla mnie nie znaczą. Jesteśmy przecież opuszczeni i porzuceni przez Boga.
Gabriela spojrzała na niego.
— Czy ty wierzysz w Boga? — zapytała.
— Tak, zawsze w Boga — odpowiedział. — To Szatan, nasz mistrz i pan, jest fikcją, jest złudzeniem, które oszukało mnie.
— Och, a zatem naprawdę jesteś potępiony — powiedziałem. — I wiesz doskonale, że twój odwrót w braterstwie Dzieci Ciemności był ucieczką przed grzechem, który nie był wcale grzechem.
Złość i gniew.
— Twoje serce pęka z powodu czegoś, czego nigdy nie będziesz miał — odparował moje zarzuty, nagle podnosząc głos. — To ty przeciągnąłeś do siebie ponad granicą Gabrielę i Nicolasa, ale teraz nie mógłbyś już tego cofnąć, przywrócić tego, co minione.
— Jak to się dzieje, że nie potrafisz nawet wyciągnąć wniosków z własnej historii? — zapytałem. — Czy dlatego, że nigdy nie wybaczyłeś Mariuszowi tego, iż nie uprzedził cię o nich i pozwolił, byś wpadł w ich ręce? Nigdy już nie skorzystasz z niczego, co pochodzi od niego. Ja nie jestem Mariuszem, ale powiem ci, bowiem postawiłem swoją stopę na Piekielnym Gościńcu, że słyszałem o tylko jednym starszym wampirze, który mógłby mnie czegoś nauczyć, a jest nim właśnie Mariusz, twój wenecki mistrz. To on teraz do mnie przemawia. Mówi coś do mnie o sposobie stania się nieśmiertelnym.
— Drwiny.
— Nie, to nie są drwiny. To ty jesteś tym, którego serce pęka, bo nigdy już nie będziesz mógł wspólnie w coś uwierzyć, ulec nowemu czarowi i zauroczeniu.
Brak odpowiedzi.
— My nie możemy być dla ciebie Mariuszem — dodałem — ani tym mrocznym panem Santino. Nie jesteśmy artystami o wielkich wizjach, które zaprowadzą nas ku przyszłości. Nie jesteśmy też przywódcami złowieszczych wspólnot i klanów, gotowych skazać legiony całe na wieczne potępienie. Właśnie takiej dominacji nad sobą, takiego prześwietnego zarządu potrzebujesz.
Wstałem i podszedłem bliżej kominka, spoglądając na siedzącego Armanda. Dostrzegłem nagle, kątem oka, delikatne pochylenie głowy Gabrieli oznaczające przyzwolenie. Zamknęła na chwilę oczy, jak gdyby pozwalając sobie na westchnienie ulgi.
On pozostawał nieruchomy jak kamień.
— Musisz cierpieć, przechodząc przez taką pustkę — podjąłem na nowo. — Powinieneś znów odnaleźć to, co da ci chęć do dalszego życia. Jeśli pójdziesz z nami, zawiedziemy cię, a ty zniszczysz nas.
— Jak cierpieć, przechodząc przez to? — Podniósł wzrok i patrzył na mnie, a jego brwi zmarszczyły się. — Jak mam zacząć? Ty poczynasz sobie, jakbyś był prawą ręką samego Boga! Ale dla mnie świat, ten prawdziwy świat, w którym żył Mariusz, jest poza zasięgiem. Nigdy nie żyłem w nim. Przywarłem do szklanego okna, za którym się znajduje, ale w jaki sposób mam dostać się do środka?
— Tego nie potrafię ci powiedzieć — odrzekłem.
— Musisz lepiej przyjrzeć się czasom, w których żyjemy — przerwała nam Gabriela. Jej głos był spokojny i cichy, ale zarazem rozkazujący.
Patrzył na nią, gdy mówiła.
— Musisz zrozumieć ten wiek — mówiła dalej — poprzez jego literaturę, muzykę i sztukę. Wyszedłeś prosto z głębin ziemi, jak sam to ująłeś. Teraz żyj w tym świecie.
Nie odpowiedział. Mignięcie obrazu splądrowanego mieszkania Nickiego z wszystkimi książkami na podłodze. Zachodnia cywilizacja w stosach, w bezładnie rozrzuconych kupkach.
— A jakież jest lepsze miejsce niż środek wszystkich rzeczy, bulwar i jego teatr? — zapytała Gabriela.
Zmarszczył brwi, jego głowa zaczęła obracać się w geście zaprzeczenia. Ona jednak naciskała dalej.
— Tym masz zdolności do przewodzenia klanowi, a twój klan nadal jeszcze istnieje.
Wydał z siebie cichy, rozpaczliwy dźwięk.
— Nicolas jest dopiero początkowym wampirem — powiedziała. — Może ich nauczyć wiele, jeśli chodzi o świat w jego zewnętrznej naturze, ale naprawdę nie może im przewodniczyć. Ta kobieta, Eleni, jest zadziwiająco bystra, jednak z całą pewnością ustąpi miejsca tobie.
— Czym ma być dla mnie ich przedstawienie? — wyszeptał.
— Sposobem istnienia — odrzekła. — A to w tej chwili ma dla ciebie największe znaczenie.
— Teatr Wampirów! Wolę już raczej ogień.
— Pomyśl o tym — odrzekła. — Jest w tym pewna doskonałość, nie możesz temu zaprzeczyć. Jesteśmy iluzją tego, co śmiertelne, a sceną jest iluzja tego, co realne.
— To obrzydliwe — powiedział. — Jak to nazwał Lestat? Byle co?
— Tak wydawało się Nicolasowi, ponieważ budował na tym fantastyczne filozofie — powiedziała Gabriela. — Ty musisz teraz żyć bez fantastycznych filozofii, w taki sam sposób, jak w czasach swojego terminowania u Mariusza. Żyj, aby poznać lepiej wiek, w którym żyjesz. A Lestat nie wierzy wartości zła. Ty jednak wierzysz w wartość zła. Wiem, że tak jest.
— Ja sam jestem złem — powiedział, lekko się uśmiechając. Prawie się roześmiał. — To nie jest sprawa wiary, prawda? Czy myślisz jednak, że mógłbym zejść ze ścieżki duchowej, którą podążałem przez trzy z górą wieki, i zniżyć się do zmysłowości i rozwiązłości. Myśmy byli świętymi zła — zaprotestował. — Nie będę złem wulgarnym. Nie chcę.
— Spraw, aby nie było to takie zwyczajne — odpowiedziała Gabriela. Powoli traciła cierpliwość. — Jeśli jesteś złem, w jaki sposób rozwiązłość i zmysłowość mogą być twoim wrogiem? Czyż świat, ciało i diabeł nie knują solidarnie spisku przeciwko człowiekowi?
Potrząsnął głową, jakby chciał powiedzieć, że nic go to nie obchodzi.
— Bardziej cię obchodzi to, co duchowe, niż to, co zawiera w sobie zło — wtrąciłem, przypatrując mu się badawczo. — Czyż nie tak?
— Tak — odparł natychmiast.
— Ale czy nie rozumiesz, że kolor wina w kryształowym pucharze może być czymś duchownym — kontynuowałem. — Wyraz twarzy, muzyka skrzypiec. Paryski teatr może być pełen tego, co duchowe, pomimo całego swojego brudu i nieczystości. Nie ma w nim niczego, co nie byłoby ukształtowane przez moc tych, którzy mieli wizje duchowe tego, czym mogą się stać.
Słowa te jakby dotarły do niego, ale odepchnął je raz jeszcze.
— Uwiedź widownię zmysłowością — wtrąciła się ponownie Gabriela. — Na miłość Boga i Szatana, użyj mocy teatru według swojego pragnienia.
— Czy obrazy, które malował twój mistrz, nie były duchowe? — zapytałem. Sam poczułem w sobie gorąco na samą myśl o tym. — Czy ktokolwiek mógłby spojrzeć na wielkie dzieła tamtej epoki i nie nazwać ich duchowymi?
— Sam zadawałem sobie to pytanie — odpowiedział Armand. — Wielokrotnie. Czy było to duchowe, czy też zaledwie zmysłowe? Czy namalowany na tryptyku anioł ujęty został w tym, co materialne, czy też była to materia przetworzona?
— Bez względu na to, czego dokonałeś od nich później, nigdy nie wątpiłeś w piękno i wartość jego pracy — powiedziałem. — Wiem, że tak było. To właśnie było materialne, a zostało przetworzone. Przestawało być farbą, a stawało się magią, tak jak podczas zabijania krew przestaje być krwią, a staje się życiem.
Jego oczy zamgliły się, ale nie wyczułem, by pojawiły się w nich wizje. Bez względu na to, którą drogą podążał w przeszłość w duszy, był na niej wyłącznie sam.
— To, co cielesne, i to, co duchowe — powiedziała Gabriela — zbiega się razem w teatrze tak samo jak i w obrazach. Jesteśmy zmysłowymi fanatykami już z samej naszej natury. Przyjmij to jako klucz do swojego postępowania.
Na chwilę zamknął oczy, jakby chciał odizolować się od nas.
— Idź do nich i posłuchaj muzyki, jaką gra Nicki — mówiła dalej Gabriela. — Razem z nimi twórz sztukę w Teatrze Wampirów. Musisz zdobyć się na przejście z tego, co cię zawiodło, w to, co może cię jeszcze utrzymać. W przeciwnym wypadku — nie ma nadziei.
Wolałbym, by tego nie wypowiadała tak bezpośrednio, choć jej słowa ujmowały rzecz akuratnie. On jednak przytaknął głową, a jego usta wygięły się w gorzkim uśmiechu.
— Jedyną rzeczą, na którą naprawdę powinieneś uważać — powiedziała Gabriela powoli — jest twoja skłonność do popadania z jednej krańcowości w drugą.
Wpatrywał się w nią beznamiętnie. Żadną miarą nie potrafił zrozumieć, co chciała przez to powiedzieć. Ja sam pomyślałem, że prawda jest zbyt brutalna, aby ją w ten sposób wypowiadać. On jednak nie mógł się temu oprzeć. Zamyślił się, a jego twarz na powrót zrobiła się gładka i o dziecięcym wyrazie. Przez dłuższy czas spoglądał w ogień. Wreszcie przemówił:
— Dlaczego musicie wyjechać? — zapytał. — Nikt teraz nie chce z wami walczyć. Nikt nie próbuje was stąd wyrzucić. Dlaczego nie możecie zająć się tym razem ze mną, tym naszym małym przedsięwzięciem?
Czy miał na myśli to, że jednak pójdzie do pozostałych wampirów i stanie się częścią teatru na bulwarze?
Nie zaprzeczył. Raz jeszcze zapytał, dlaczego ja sam nie mógłbym stworzyć imitacji życia, jeśli już tak chciałem to nazwać, tu, obok, na bulwarze? Jednocześnie jednak ustępował, poddawał się. Wiedziałem, że nie mógłbym znieść widoku tego teatru czy też widoku Nicolasa. Nie potrafiłbym nawet tak naprawdę zachęcać go do tego. Gabriela już to zrobiła. A on wiedział dobrze, że jest za późno, aby nadal naciskać na nas.
Wreszcie Gabriela powiedziała:
— Nie możemy, nie potrafimy żyć wśród własnego gatunku, Armandzie.
A ja pomyślałem, że jest to najszczersza, najbardziej prawdziwa odpowiedź z wszystkich możliwych.
— My potrzebujemy Diabelskiego Gościńca, tego nam potrzeba — wyjaśniła. — Mamy zresztą trochę już siebie dosyć. Może po wielu latach, gdy odwiedzimy już tysiąc różnych miejsc i ujrzymy tysiąc rzeczy — wrócimy tutaj. Wtedy porozmawiamy ze sobą, tak jak dzisiejszej nocy.
Nie czuł się tymi słowami zaskoczony, ale niemożliwością było rozpoznać, co naprawdę teraz myślał. Przez dłuższy czas nie wypowiedział żadnego słowa. My też milczeliśmy.
Próbowałem już więcej nie myśleć o Mariuszu czy o Nicolasie. Poczucie niebezpieczeństwa minęło, ale nadal obawiałem się rozstania, smutku, który ze sobą przyniesie, poczucia tego, że tak wiele od niego otrzymałem, w tym zadziwiającą opowieść o nim samym, a tak niewiele daję w zamian.
Wreszcie Gabriela przerwała panującą w pokoju ciszę. Wstała i podeszła z wdziękiem do ławy, na której siedział.
— Armandzie — powiedziała. — My w każdym razie wyjeżdżamy. Jeśli wszystko ułoży się tak, jak chciałabym, jutro przed północą będziemy już daleko stąd.
Spojrzał na nią spokojnie, pogodzony już z tą wiadomością. Nadal nie mogłem rozpoznać, czy jeszcze coś przed nami ukrywał.
— Nawet jeśli nie pójdziesz do teatru — odezwała się ponownie — przyjmij to, co możemy ci dać. Mój syn posiada bogactwa wystarczające, byś mógł wkroczyć w nowy świat bez obawy i z łatwością.
— Weź sobie tę wieżę — odezwałem się. — Korzystaj z niej tak długo, jak tylko ci się podoba. Dla Magnusa była bezpiecznym schronieniem.
Po chwili pokiwał przytakująco głową z głęboką uprzejmością. Nie powiedział jednak ani słowa.
— Pozwól, niech Lestat da ci złoto. Ono umożliwi ci stanie się dżentelmenem. W zamian prosimy tylko o to, byś pozostawił klan w spokoju, jeśli sam nie zdecydujesz się mu przewodzić.
Znów spoglądał w ogień, z twarzą spokojną, nieodparcie piękną. Potem, raz jeszcze, przytaknął głową w ciszy. Sam ruch głowy jednak oznaczał tylko tyle, że słyszał wszystko, nie że obiecuje cokolwiek.
— Jeśli nie pójdziesz do nich — powiedziała powoli Gabriela — nie zrób im krzywdy. Nie wyrządź też krzywdy Nicolasowi.
Kiedy mówiłem, wyraz jego twarzy zmienił się nieznacznie. Na licu pojawił się niemalże uśmiech. Wolno podniósł na mnie wzrok. W jego oczach ujrzałem pogardę, lekceważenie.
Odwróciłem wzrok; to spojrzenie bardzo mnie zabolało.
— Nie. Chcesz, żeby został zniszczony — natychmiast skontrował. — Po to, aby nigdy już o niego się nie bać ani odczuwać smutku z jego powodu. — Wyraz pogardy w jego oczach wstrętnie się wyostrzył.
Gabriela wtrąciła się od razu.
— Armandzie — odezwała się — on nie jest dla nich niebezpieczny. Sama ta kobieta może nad nim zapanować. A może was wszystkich czegoś nauczyć, jeśli tylko zechcecie posłuchać.
Spoglądali na siebie w milczeniu. Znów jego twarz wygładziła się, złagodniała, stała się piękna.
Zaskakującym i pełnym wyszukania gestem ujął nagle dłoń Gabrieli i przytrzymał mocno. Stali teraz naprzeciw siebie. Puścił jej dłoń i odsunął się troszeczkę do tyłu. Rozprostował ramiona. Spoglądał teraz na nas obu.
— Pójdę do nich — powiedział jak najłagodniej. — Wezmę też złoto, które mi ofiarujecie, i poszukam schronienia w waszej wieży. Pozwolę też, by wasz porywczy młokos nauczył mnie tego, czego może mnie nauczyć. Sięgam jednak po to wszystko tylko dlatego, że są to rzeczy pływające na powierzchni ciemności, w której sam tonę. Nie chcę odejść bez możliwości lepszego poznania teraźniejszości. Nie zostawię wam, ot tak, wieczności bez… bez walki.
Przyglądałem mu się badawczo. Myśl jego nie przedostawała się jednak na zewnątrz, by rozjaśnić nieco te słowa.
— Może wraz z upływem lat — mówił dalej — pragnienie powróci do mnie. Poznam na nowo, co to apetyt, nawet namiętność. Może, kiedy spotkamy się ponownie w innym wieku, wszystkie te rzeczy przestaną być dla mnie czymś abstrakcyjnym i ulotnym. Będę przemawiał z siłą i wigorem równym waszym, zamiast zaledwie odpowiadać nań. Zastanowimy się nad sprawami nieśmiertelności i mądrości. Pomówimy wtedy o zemście i o zgodzie. Na razie niech wystarczy, gdy powiem, że chcę się z wami jeszcze zobaczyć. Chcę, by w przyszłości nasze ścieżki skrzyżowały się. I tylko dla tej przyczyny zrobię to, o co prosicie, choć nie to, czego w rzeczywistości chcecie: oszczędzę waszego nieszczęsnego Nicolasa.
Głośno odetchnąłem z ulgą. Ton jego głosu był tak zmieniony, tak silny, że odbił się we mnie głęboką trwogą. Tak, to był z pewnością prawdziwy przywódca klanu, spokojny i potężny, zdolny do przeżycia bez względu na to, jak mocno odezwie się w nim łkająca sierota.
Wreszcie uśmiechnął się powoli i z wdziękiem, a w jego twarzy było coś smutnego i pieszczotliwego. Znów stał się jednym z wizerunków Leonarda da Vinci, czy może nawet jakimś bożkiem pędzla Caravaggia. Przez chwilę wydawało się, że w kimś takim nie może znaleźć miejsca żadne zło czy niebezpieczeństwo. Jego twarz zbyt promieniała, zbyt była pełna tego wszystkiego, co dobre i mądre.
— Pamiętaj o moich ostrzeżeniach — powiedział. — Nie o moich przekleństwach.
Gabriela i ja przytaknęliśmy głowami.
— A kiedy będziecie mnie potrzebowali — dodał — będę tutaj.
Wtedy Gabriela zrobiła coś, co zaskoczyło mnie zupełnie i całkowicie. Objęła go mianowicie i pocałowała. Ja zrobiłem to samo.
Był miękki i delikatny, pełen miłości w naszych rękach. Bez słów dał nam do zrozumienia, że zdecydował się już na powrót do wspólnoty i tam możemy się z nim spotkać już jutro wieczorem.
Po chwili już go nie było. Gabriela i ja zostaliśmy sami. Zdawało się, że wcale go tu nie było. Wokoło panowała cisza. Z oddali, znad lasu okalającego wieżę, dochodził szum wiatru. Cisza.
Kiedy wszedłem na schody, zobaczyłem, że brama jest otwarta, choć pola wokół wieży aż po ścianę lasu wyglądały na nie dotknięte.
Kochałem go. Wiedziałem o tym, co zresztą było dla mnie równie niezrozumiałe, jak i to, kim on pozostawał dla mnie. Byłem jednak zadowolony, że było już po wszystkim. Mogliśmy wrócić do naszych spraw. A jednak przywarłem do prętów krat i pozostałem w tej pozycji przez dłuższy czas, spoglądając tylko na odległe lasy i mroczną poświatę unoszącą się nad miastem i odbijającą się w nisko wiszących chmurach.
Mój żal powodowany był tym, że straciłem Nickiego. Smutek ogarnął mnie także i z powodu Paryża, a wreszcie i samego siebie.
5
Kiedy wróciłem do krypty, zobaczyłem, jak Gabriela dorzuca do ognia ostatnie szczapy drewna. Powoli, jakby zmęczona, rozrzuciła pogrzebaczem płonące szczapy, a światło odbijało się czerwienią na jej profilu i w oczach. Usiadłem bez słowa na ławie i przyglądałem się jej i eksplozji iskier w kominku.
— Czy otrzymałaś od niego to, co chciałaś? — zapytałem.
— Na swój sposób dał mi to, czego pragnęłam — odrzekła. Odłożyła na bok pogrzebacz i usiadła naprzeciw mnie z włosami opadającymi na ramiona, podczas gdy dłonie oparła o ławę. — Powiem ci, że nic mnie nie obchodzi, czy kiedykolwiek spojrzę jeszcze na kogokolwiek z naszego gatunku — powiedziała zimno. — Skończyłam już z legendami, z ich przekleństwami, smutkami i żalami. Skończyłam też z ich nie do zniesienia człowieczeństwem, co zresztą może być najbardziej zadziwiającą rzeczą, jaką objawiają. Jestem gotowa ponownie wyruszyć w świat, Lestat. Tak jak byłam gotowa tej nocy, kiedy umierałam.
— A Mariusz — powiedziałem podekscytowany. — Matko, są przecież ci, którzy żyją od wieków, ci, którzy korzystają z nieśmiertelności w zupełnie odmienny sposób.
— Naprawdę? — zapytała. — Lestat, zbyt hojnie szafujesz swoją wyobraźnią. Opowiadanie o Mariuszu jest niczym więcej jak tylko baśnią.
— Nie, to nieprawda.
— A więc osierocony demon twierdzi, że pochodzi nie z brudnych chłopskich diabłów, które przypomina, lecz od zaginionego pana, prawie że boga. Coś ci powiem, każde umorusane wiejskie dziecko, marząc przy ogniu w kuchni, może opowiedzieć historie takie jak ta.
— Matko, on nie mógł wymyślić Mariusza — powiedziałem. — Być może mam bogatą wyobraźnię, on jednak nie ma jej prawie wcale. Nie mógłby wymyślić tych obrazów, które nam przedstawiał. Mówię ci — on widział te rzeczy.
— Nie myślałam o tym dokładnie w ten sposób — przyznała z lekkim uśmiechem. — Ale równie dobrze mógł zapożyczyć postać Mariusza z legend, które słyszał…
— Nie — odpowiedziałem. — Mariusz istniał i nadal jeszcze gdzieś żyje. I są inni, tacy jak on. Istnieją Dzieci Tysiącleci, potrafiące lepiej wykorzystać swą moc i zdolności, które zostały im dane, niż Dzieci Ciemności.
— Lestat, naprawdę liczy się to, żerny potrafimy je lepiej wykorzystać — odparła. — Od Armanda nauczyłam się, że nieśmiertelnym śmierć przedstawia się jako coś niezwykle pociągającego, jako coś, czemu nie mogą się oprzeć. W duszach nie udaje im się zwyciężyć ani śmierci, ani tkwiącego w nich człowieczeństwa. Zachowam sobie w pamięci tę lekcję; pamięć o tym nosić będę niczym broń, gdy wyruszę w świat. I na szczęście nie mam na myśli, tak jak oni, świata zmiany, niebezpiecznego i pełnego zasadzek. Mam na myśli świat, który od wieków był zawsze taki sam.
Odrzuciła gwałtownym ruchem głowy włosy do tyłu i spojrzała ponownie w ogień.
— Marzę o pokrytych śniegiem szczytach gór — powiedziała cicho. — O dzikich krainach, o dżungli nie tkniętej stopą człowieka, o wielkich lasach Ameryki, gdzie, jak mówią, nie dotarł jeszcze człowiek. — Jej twarz rozpromieniła się nieco, gdy spojrzała na mnie. — Pomyśl o tym — dodała. — Nie ma takiego miejsca na ziemi, gdzie nie moglibyśmy się udać. A jeśli Dzieci Tysiącleci istnieją naprawdę, może właśnie tam możemy je spotkać — z dala od świata ludzi.
— Ale jak mogliby żyć, gdyby tak rzeczywiście było? — zapytałem. Wyobraziłem sobie swój własny świat, lecz on pełny był ludzkich istot i rzeczy, które ludzie tworzą i wykonują. — To przecież krew ludzka jest naszym pożywieniem — dodałem.
— Są serca, które biją w tych lasach — powiedziała rozmarzona. — Jest tam krew, która płynie w żyłach dla tych, którzy jej potrzebują… Mogę robić teraz rzeczy, które kiedyś ty robiłeś. Sama mogłabym teraz walczyć z wilkami… — Jej głos zawisł w powietrzu, jakby nagle zamyśliła się. — Najważniejsze jest to, Lestat — powiedziała po dłuższym milczeniu — że możemy pójść wszędzie tam, dokąd tylko zechcemy. Jesteśmy wolni.
— Już przedtem byłem wolny — odrzekłem. — Nigdy nie dbałem o to, co Armand miał do powiedzenia. Ale Mariusz… — wiem, że Mariusz żyje. Czuję to. Czułem to, gdy Armand opowiadał swoją historię. Mariusz wie o wielu rzeczach i nie mam na myśli tylko nas czy też Tych Których Trzeba Ukrywać, czy też czegokolwiek z odwiecznych tajemnic — on zna rzeczy o samym życiu, wie, jak postępować z czasem.
— A więc niech zostanie twoim świętym patronem, jeśli tego potrzebujesz — odrzekła.
Zezłościło mnie to i nie powiedziałem już ani słowa. Z kolei jej opowiadanie o lasach i dżunglach napawało mnie strachem. To wszystko, co powiedział Armand, aby nas poróżnić, powróciło teraz do mnie. Wiedziałem o tym już wtedy, gdy mówił starannie dobranymi słowami, że wrócą do mnie później. A więc żyjemy wraz z różnicami, które nas dzielą — myślałem, zupełnie jak ludzie śmiertelni. A może różnice między nami są przesadzone, tak jak nasze namiętności, jak nasza miłość.
— Jest jedna rzecz… — powiedziała, przyglądając się płomieniom. — Jedna mała wskazówka, że historia o Mariuszu jest prawdziwa.
— Były ich tysiące — powiedziałem.
— Powiedział, że Mariusz zabijał tylko złoczyńców — mówiła dalej, jakby nie zwracając uwagi na to, co powiedziałem. — I nazwał złoczyńcę Tyfona mordercą swego brata. Pamiętasz?
— Myślałem, że miał na myśli Kaina, który zabił Abla. To właśnie jego ujrzałem przed oczyma, chociaż usłyszałem inne imię.
— Właśnie, Armand sam nie rozumiał słowa „Tyfon”. A jednak powtarzał je. Ja jednak wiem, co ono oznacza.
— Powiedz więc.
— Pochodzi z mitologii greckiej i rzymskiej o egipskim bogu Ozyrysie, zabitym przez swojego brata Tyfona, który później stał się panem Świata Cieni. Oczywiście Armand mógł czytać o tym u Plutarcha, ale nie zrobił tego i to właśnie jest dziwne.
— Ach, widzisz więc, że Mariusz istniał naprawdę. Kiedy Armand powiedział, że żyje już jako wampir od tysiąca lat, mówił prawdę.
— Być może, Lestat, być może.
— Matko, opowiedz mi o tym, opowiedz tę egipską historię.
— Lestat, masz przed sobą lata; sam się z nią zapoznasz. — Wstała i pochyliła się, aby mnie pocałować, a ja wyczułem w niej chłód i osłabienie, które zawsze pojawiały się u niej tuż przed świtem. — Co do mnie, skończyłam z książkami. Są tylko po to, by się nimi zajmować wtedy, kiedy naprawdę nie ma niczego innego do roboty. — Ujęła moje dłonie w swoje. — Powiedz mi, że wyruszamy już jutro i nie ujrzymy murów obronnych Paryża ponownie, zanim nie zobaczymy reszty tego świata.
— Będzie dokładnie tak, jak sobie tego życzysz — odrzekłem.
Ruszyła w stronę schodów.
— Dokąd idziesz? — zapytałem, idąc za nią.
Otworzyła bramę i wyszła na zewnątrz w kierunku drzew.
— Chciałabym sprawdzić, czy mogę spać w samej ziemi — rzuciła przez ramię. — Jeśli jutro nie wstanę, będziesz wiedział, że mi się nie udało.
— Ależ to szaleństwo — powiedziałem, idąc za nią.
Sam pomysł wydawał mi się niedorzeczny. Ona tymczasem weszła w gąszcz starych dębów i na klęcząco wykopała sobie jamę między liśćmi w ziemi. Wyglądała upiornie, gdy z rozpuszczonymi pięknymi włosami rozrywała ziemię z szybkością zwierzęcia. Wreszcie wstała i pomachała mi na pożegnanie. Zbierając wszystkie swe siły, wsunęła się w ziemię. Zostałem sam, wpatrując się z niedowierzaniem w puste miejsce, gdzie była jeszcze przed chwilą. Liście poruszane wiatrem zasłoniły rozkopaną jamę, jakby jej tu nigdy nie było.
Wyszedłem z lasu i udałem się na południe, oddalając się od wieży. Gdy przyspieszyłem kroku, zacząłem podśpiewywać cicho pod nosem jakąś melodię, być może zasłyszaną tej nocy w Palais Royal.
Opanowało mnie poczucie żalu. Zdałem sobie sprawę, że naprawdę wyjeżdżamy, że wszystko skończone z Nicolasem, z Dziećmi Ciemności i ich przywódcą. Nie chciałem już więcej oglądać Paryża, niczego, co było mi dobrze znane, przynajmniej przez najbliższe lata. Mimo całego mojego pragnienia, aby być wolnym, chciało mi się płakać.
Wydaje się jednak, że miałem jakiś cel w tej wędrówce, do którego nie przyznawałem się przed samym sobą. Około pół godziny przed porankiem zjawiłem się na drodze pocztowej tuż obok ruin starej karczmy. Domostwo to w opuszczonej wiosce rozsypywało się i tylko mocno związane zaprawą mury trzymały się jeszcze.
Wyciągnąłem sztylet i zacząłem rzezać w miękkim kamieniu:
SĘDZIWY MARIUSZU: LESTAT POSZUKUJE CIEBIE. ROKU PAŃSKIEGO 1780 W MIESIĄCU MAJU IDĘ NA POŁUDNIE OD PARYŻA W KIERUNKU LYONU. PROSZĘ, DAJ MI O SOBIE ZNAĆ.
Gdy zrobiłem kilka kroków do tyłu, aby obejrzeć swój napis, uświadomiłem sobie, że było to bardzo aroganckie. W dodatku złamałem właśnie diabelskie przykazanie, ujawniając imię nieśmiertelnego i wypisując je w kamieniu. No cóż, sprawiło mi to niewysłowioną satysfakcję. Zawsze miałem kłopoty z przestrzeganiem wszelkich zasad i norm.
Część VI: NA DIABELSKIM GOŚCIŃCU Z PARYŻA DO KAIRU
1
Ostatnio widzieliśmy Armanda w XVIII wieku. Stał razem z Eleni i Nicolasem oraz pozostałymi wampirami przed drzwiami wejściowymi do teatru Renauda, przyglądając się, jak nasz powóz powoli włączył się w ruch uliczny na bulwarze. Wcześniej znalazłem go w mojej garderobie zamkniętego razem z Nicolasem, gdy pogrążeni byli w dziwnej rozmowie, która zdominowana była sarkazmem Nickiego i jego szczególnym ogniem. Armand miał na sobie perukę i ponury czerwony surdut. Wydawało mi się, że już nabył owej tajemniczej nieprzezroczystości, jak gdyby każda wolna chwila od czasu śmierci jego starego klanu dodawała siły i większej treści jego życiu.
Nicki i ja nie mieliśmy sobie nic do powiedzenia podczas tych ostatnich niezręcznych chwil pożegnań, ale Armand uprzejmie przyjął zaofiarowane mu przeze mnie klucze do wieży i olbrzymią sumę pieniędzy, a także i obietnicę ich większej ilości, gdyby tylko taka była jego wola. Miał wówczas po prostu skontaktować się z Rogetem.
Jego dusza była dla mnie zamknięta, ale powtórzył raz jeszcze, że Nicolasowi nic z jego strony nie zagraża. Kiedy żegnaliśmy się, wierzyłem, że Nicolas i reszta klanu mają szansę przeżyć i żyć dalej oraz że Armand i ja jesteśmy przyjaciółmi.
Przed upływem tej nocy Gabriela i ja byliśmy już daleko od Paryża, tak jak wcześniej to sobie ślubowaliśmy. W następnych miesiącach udaliśmy się do Lyonu, Turynu i Wiednia, a potem jeszcze do Pragi, Lipska i Petersburga. Wreszcie skierowaliśmy się na południe, do Włoch, gdzie zamierzaliśmy osiąść na wiele lat.
Ostatecznie pojechaliśmy na Sycylię, a później do Grecji i Turcji. Stamtąd jeszcze dalej na południe przez starożytne miasta Azji Mniejszej, by wreszcie dotrzeć do Kairu, w którym pozostaliśmy przez jakiś czas.
We wszystkich tych miejscach, które odwiedzaliśmy, wypisywałem na ścianach wiadomości dla Mariusza. Czasami było to zaledwie kilka słów, które ryłem ostrym nożem. Innym razem całe godziny rzeźbiłem w kamieniu swoje przemyślenia. Gdziekolwiek byłem, pisałem zawsze swoje imię i kierunek dalszej marszruty oraz zaproszenie: „Mariusz, objaw mi swoje istnienie”.
Co do starych rodzin i klanów wampirów, natrafiliśmy na nie w różnych rozsianych po świecie miejscach. Od samego początku jednak było jasne, że odwieczne reguły zanikały i nie były kultywowane. Rzadko więcej niż trójka lub czwórka wampirów trzymała się jeszcze odwiecznych reguł, oddawała się starym rytuałom, a gdy dochodzili do wniosku, że nie chcieliśmy się do nich przyłączyć ani ich zwalczyć, zostawiali nas w spokoju.
Nieskończenie bardziej interesujące były spotykane od czasu do czasu samotne łaziki i hultaje zarazem. Dostrzegaliśmy ich, tajemniczych i zakonspirowanych, żyjących pośród ludzi i udających, z równą zręcznością jak my sami, że należą do ich świata. Nigdy jednak nie zbliżyliśmy się do nich. Uciekali przed nami, tak jak musieli prawdopodobnie uciekać przed innymi starymi rodzinami. Zresztą, nie widząc nic poza strachem w ich oczach, nie miałem ochoty na wdawanie się w pogoń za nimi.
Dziwnie to było pokrzepiające — widzieć, że nie ja pierwszy wszedłem na sale balowe arystokracji świata, by tam szukać swoich ofiar — dżentelmen — morderca, który wkrótce mógł pojawić się w opowiadaniach i poezji oraz kupowanych za grosze powieściach z dreszczykiem, jako epitomizacja całego naszego plemienia. Byli więc inni, którzy pojawili się na świecie to tu, to tam.
Mieliśmy jednakże spotkać na swojej drodze także stworzenia ciemności. W Grecji napotkaliśmy demony, które nic nie wiedziały o swoim początku, o tym, jak zostały stworzone. Były to czasami stworzenia szalone, niespełna rozumu, nie potrafiące myśleć czy wyrażać swoich pragnień w jakimkolwiek zrozumiałym języku. Atakowały nas, jakbyśmy byli śmiertelnymi, po to tylko, by uciekać z krzykiem, słysząc wypowiadane przez nas słowa modlitwy.
Wampiry w Istambule mieszkały właściwie w domach, bezpiecznie chronione wysokimi murami i bramami. Ich groby znajdowały się w ogrodach, a ubierały się jak wszyscy ludzie w tej części świata, w zwiewne tuniki, by nocami krążyć po ulicach miasta i polować.
A jednak nawet oni byli zupełnie przerażeni, widząc jak ja zamieszkiwałem pośród Francuzów i kupców z Wenecji, jak jeździłem powozami, zapraszany byłem na przyjęcia w ambasadach krajów europejskich, w domach prywatnych. Grozili nam, wykrzykując złowróżbne inkantacje w naszą stronę, a potem uciekali w panice, kiedy odwracaliśmy się w ich stronę, po to tylko, by nachodzić nas wkrótce ponownie. Duchy, które nawiedzały groby mameluków w Kairze, były wstrętnymi zjawami, trzymanymi w starej regule przez swych mistrzów o głęboko osadzonych oczach. Mieszkali w ruinach koptyjskiego monastyru, a ich rytuały pełne były magii Wschodu i wywoływania najprzeróżniejszych demonów i złych duchów, których przyzywali, wymieniając ich przedziwne imiona. Trzymali się od nas z daleka, choć przekazywali nam swe groźby i pogróżki. Co dziwne, znali nasze imiona.
Mijały lata, a my nie dowiedzieliśmy się niczego nowego od wszystkich tych stworzeń, co oczywiście dla mnie nie było żadnym zaskoczeniem.
Chociaż w wielu miejscach świata wampiry znały i słyszały legendy o Mariuszu i innych starożytnych, nigdy jednak nie napotykały ich na swojej drodze. Dla nich nawet Armand stał się czymś w rodzaju legendy i często zadawali pytanie: Czy naprawdę widzieliście wampira Armanda? Nigdzie też nie spotkałem naprawdę starego wampira. Nigdzie też nie spotkałem wampira, którego osobowość miałaby magnetyczną siłę, a on sam był wielki już to za sprawą swej mądrości, już to z powodu specjalnych dokonań — kogoś, kto byłby nadzwyczajny i w którym Mroczny Dar przyczyniłby się do powstania jakiejś wyczuwalnej alchemii, będącej źródłem mojego zainteresowania.
Armand był bogiem ciemności w porównaniu z tymi stworzeniami. Podobnie jak Gabriela czy ja.
Za bardzo jednak wyprzedzam moje opowiadanie.
Stosunkowo szybko, gdy po raz pierwszy przybyliśmy do Włoch, zdobyliśmy pełniejszą i bardziej przychylną wiedzę o starożytnych rytuałach. Rzymski klan wyszedł naprzeciw nas z otwartymi rękoma.
— Przystąpcie z nami do Sabatu — odezwali się do nas. — Wejdziecie w katakumby i przyłączcie się do hymnów, które śpiewamy.
Tak, wiedzieli, że zniszczyliśmy klan paryski i że wyprowadziliśmy w pole wielkiego mistrza mrocznych sekretów, Armanda. Nie potępiali nas jednak za to. Przeciwnie, nie potrafili zrozumieć przyczyny, dla której Armand zrezygnował z władzy. Dlaczego wspólnota nie zmieniła się wraz z mijającym czasem. Nawet bowiem tutaj, gdzie ceremoniał był bardzo wyszukany i oddziałujący na zmysły, że aż zapierało dech w piersiach, wampiry, choć dalekie od unikania miejsc pełnych ludzi, nie wyobrażały sobie, aby udawać między nimi właśnie przedstawicieli tego samego gatunku. Tak samo było z dwójką wampirów, których widzieliśmy w Wenecji, i kilkoma innymi, których mieliśmy spotkać później we Florencji.
Ubrani w czarne peleryny, penetrowali tłumy w operze, przemierzając mroczne korytarze wielkich domów podczas bali i bankietów, a nawet czasami przesiadywali pomiędzy ludźmi w podejrzanych tawernach i winiarniach, zerkając na nich całkiem z bliska. Mieli tu zwyczaj, bardziej niż gdziekolwiek indziej, przebierania się we współczesne ich narodzinom szaty i zwykle byli wspaniale ubrani, iście po królewsku, obwieszeni kosztownościami i klejnotami. Przepych ten chętnie obnosili, zresztą z korzyścią dla siebie.
A przecież, gdy nadchodził dzień, wczołgiwali się na powrót w swe obrzydliwe, śmierdzące grobowce i uciekali z krzykiem przed jakimkolwiek znakiem mocy niebieskich. Sami wreszcie oddawali się z dzikim zapomnieniem swym przerażającym choć pięknym sabatom.
Jeśliby porównać — wampiry paryskie były wobec nich prymitywne, nieobyte i nieokrzesane. Mogłem dostrzec jednak, że to właśnie paryskie wyrafinowanie i światowość spowodowały, że Armand i jego gromada tak bardzo oddalili się od świata śmiertelnych.
Kiedy stolica Francji stała się świecka, wampiry przywarły do starej magii, podczas gdy demony włoskie żyły pośród głęboko religijnych istot ludzkich, których życie przesiąknięte było ceremonią kościoła rzymskokatolickiego. Ci mężczyźni i kobiety takim samym szacunkiem darzyli zło, jak i Kościół Rzymski. W sumie odwieczna reguła demonów niezbyt różniła się od odwiecznych praw mieszkańców Italii, w związku z czym tutejsze wampiry poruszały się i rozwijały się w obu tych światach. Czy wierzyły w odwieczną regułę? Wzruszały ramionami. Sabat był dla nich wielką przyjemnością. Czy w końcu i my, Gabriela i ja, nie cieszyliśmy się nimi? Czy w końcu i my nie przyłączyliśmy się do tańców?
— Przybywajcie do nas, kiedy tylko zapragniecie — pożegnały nas rzymskie wampiry.
Co do Teatru Wampirów w Paryżu, tego wielkiego skandalu, który zaszokował wszystkich naszego gatunku na całym świecie, no cóż, uwierzyliby, gdyby zobaczyli na własne oczy. Wampiry grające na scenie, wampiry oślepiające ludzką publiczność swoimi trikami i naśladownictwem człowieka. Myśleli, że to już było zbyt straszliwie paryskie! Śmiali się. Oczywiście, przez cały ten czas otrzymywałem bezpośrednie informacje o teatrze. Zanim dotarliśmy do Petersburga, Roget przesłał mi długie sprawozdanie z „bystrości” nowej trupy:
„Poprzebierali się jak wielkie drewniane marionetki. Złote sznurki zwisały z belek okapowych do ich kostek, przegubów rąk i czubków głów. W ten sposób wydawało się, że są manipulowani. Jako marionetki oddają się niezwykle czarującym tańcom na scenie. Na swych białych policzkach wymalowane mają doskonałe okrągłe koła w różu, a ich oczy są szerokie jak szklane guziki. Nie uwierzyłby pan perfekcji, z którą udają nieożywione marionetki” — pisał.
„Orkiestra to jeszcze jeden cud na tej ziemi. Twarze bez wyrazu i pomalowane w takim samym stylu. Grający imitują mechanicznych muzyków — ruchome lalki, można się nabrać. Poruszane jakby po nakręceniu kluczem, piłują na swoich małych instrumentach albo dmuchają w małe rogi, tworząc prawdziwą muzykę!”
„Na tak zajmujących przedstawieniach na widowni zawsze dochodzi do kłótni między paniami a panami. Przedmiotem sporu jest to, czy grajkowie są lalkami, czy też prawdziwymi ludźmi”.
„Niektórzy udają, że cali są zrobieni z drewna, a głosy, które dobywają się z ust aktorów, są dziełem brzuchomówców”.
„Co do samych sztuk grywanych tutaj, byłyby nadzwyczaj niepokojące, gdyby nie były tak piękne i zręcznie przedstawione”.
„Jest taka jedna najpopularniejsza sztuka, w której występuje przebudzony wampir, powstający z grobu poprzez otwór w scenie. Przerażająca jest ta postać o rozczochranych włosach i potwornych kłach. Ale, zważ pan tylko, wampir zakochuje się w potężnej drewnianej lalce — kobiecie, nawet nie podejrzewając i nie zgadując do końca, że ona nie jest wcale żywa. Nie będzie w stanie pić krwi z jej szyi. Biedny wampir wkrótce ginie, a w tym właśnie momencie marionetka objawia wszystkim, że tak naprawdę ona właśnie żyje, choć zrobiona jest z drewna i ze złym uśmiechem wykonuje na scenie triumfalny taniec nad trupem pokonanego wampira”.
„Powiadam Panu, oglądać ów spektakl, to mrożące krew w żyłach przeżycie. A jednak widownia krzyczy i wiwatuje po jego zakończeniu”.
„W jeszcze innym małym tableau tancerze — marionetki ustawiają się wokół żywej dziewczyny, otaczając ją i wabiąc, by sama dała się podwiązać do złotych sznurków, jakby i ona była marionetką. Smutnym tego rezultatem jest, że sznurki zmuszają ją do nie kończącego się tańca, aż wreszcie życie uchodzi z jej ciała. Błaga wymownymi gestami, aby uwolniono ją z pajęczyny nitek, ale prawdziwe marionetki śmieją się tylko i szydzą z niej, gdy ona umiera”.
„Muzyka też jest niesamowita. Przywodzi na myśl Cyganów z wiejskich dni targowych. Orkiestrą kieruje monsieur de Lenfent i to właśnie dźwięk jego skrzypiec często otwiera wieczorne spotkanie”.
„Jako Pański prawnik gorąco radzę Panu zażądać części zysków, jakie przynosi owe zadziwiające przedsięwzięcie. Kolejki przed każdym przedstawieniem wydłużają się, zajmując część bulwaru, przy którym znajduje się teatr”.
Listy od Rogera zawsze wywoływały we mnie niepokój. Po ich przeczytaniu moje serce biło szybciej, a ja nie mogłem oprzeć się zdziwieniu. Czego właściwie oczekiwałem od tej trupy? Dlaczego ich odwaga i inwencja tak mnie zaskakiwały? Mieliśmy wszak wszyscy moc i siłę, by robić takie rzeczy.
Zanim osiadłem w Wenecji, gdzie większość czasu spędzałem na poszukiwaniu obrazów Mariusza, otrzymałem pierwszy list od Eleni. Jej listy pisane były z wyborną wampiryczną wprawą i umiejętnością.
Byli najpopularniejsi w nocnym życiu Paryża — pisała do mnie. „Aktorzy” przybywali z całej Europy, aby się do nich przyłączyć. Szybko więc ich trupa rozrosła się do dwudziestu, których nawet tak wielka metropolia jak Paryż z trudnością mogła wyżywić.
„Tylko najlepsi są przyjmowani, ci, którzy posiadają prawdziwie zdumiewający talent, ale ponad wszystko doceniamy dyskrecję. Nie życzymy sobie żadnego skandalu, jak łatwo sam możesz zgadnąć”.
Czule i tkliwie pisała o ich „Drogim Skrzypku”, informując mnie, że był ich największą inspiracją, że to on właśnie napisał większość tych pomysłowych sztuk, czerpiąc pomysły z książek, które czytał.
„Kiedy jednak nie pracuje, potrafi stać się nie do zniesienia. Trzeba go obserwować bez przerwy, aby nie powiększał naszej trzódki. Od czasu do czasu też wypowiada absolutnie szokujące rzeczy, i to do obcych ludzi, którzy na szczęście są zbyt rozsądni, aby w to uwierzyć”.
Innymi słowy próbował stworzyć nowe wampiry. I nie polował w ukryciu.
„Przede wszystkim to Nasz Najstarszy Przyjaciel (Armand oczywiście) jest tym, który może go powstrzymać. I robi to najbardziej uszczypliwymi i zjadliwymi groźbami. Muszę jednak powiedzieć, że nie wywierają one większego wrażenia na naszym Wioliniście. Często mówi o starych religijnych zwyczajach, o rytualnych ogniach, o przejściu w nowe królestwa istnienia”.
„Nie mogę powiedzieć, że nie darzymy go uczuciem miłości. Chociażby z twojej przyczyny, opiekowalibyśmy się nim zresztą nawet wtedy, gdyby tak nie było. Ale my go kochamy, a Nasz Najstarszy Przyjaciel w szczególności ma dla niego wiele sympatii. A jednak czuję się w obowiązku zauważyć, że dawnymi laty takie osoby nie przeżyłyby długo pośród nas”.
„Co do Naszego Najstarszego Przyjaciela, zastanawiam się czy poznałbyś go teraz. Wybudował wielką przybudówkę u stóp twojej wieży i mieszka tam pośród książek i obrazów, zupełnie jak jakiś uczony mąż, niewiele dbając o otaczający go świat. Jednakże każdej nocy przybywa do teatru w swoim czarnym powozie. Ogląda też spektakl ze swej zawoalowanej loży. To on rozstrzyga wszelkie dysputy między nami, prowadzi nas jak dawniej, to on ostrzega groźbami Naszego Boskiego Skrzypka. Nigdy nie zgadza się wystąpić na scenie. To on także przyjmuje nowych członków naszej trupy. Jak już ci pisałam, przybywają ze wszystkich stron. Nie musimy ich szukać. Sami pukają do naszych drzwi…”
„Wróć do nas” — pisała kończąc list. — „Zobaczysz, że jesteśmy o wiele bardziej interesujący, niż wydawaliśmy się wcześniej. Jest tysiąc różnych mrocznych cudów, o których nie mogę pisać ci w liście. Jesteśmy gwiezdną eksplozją w historii naszego gatunku. Nie mogliśmy też wybrać dogodniejszego momentu w historii tego wielkiego miasta dla naszego pomysłu. To za twoją sprawą żyjemy w tak wspaniałym czasie. Dlaczego zostawiłeś nas? Wróć do domu”.
Zatrzymałem przy sobie wszystkie te listy. Przechowywałem je pieczołowicie, tak jak przechowywałem listy od braci w Owernii. Oczyma wyobraźni widziałem owe marionetki. Słyszałem płacz skrzypiec Nickiego. Widziałem także Armanda, przyjeżdżającego czarnym powozem i zajmującego miejsce w swojej loży. Opisałem to wszystko ogólnie w moich dłuższych listach do Mariusza, pracując dłutem od czasu do czasu, gdzieś w ciemnych uliczkach, w bezpośredniej bliskości śpiących ludzi.
Mój powrót do Paryża nie wchodził w rachubę, bez względu na to, jak bardzo samotny miałbym się poczuć. Świat, który mnie otaczał, stał się moim kochankiem i moim nauczycielem. Byłem oczarowany katedrami, zamkami, muzeami i pałacami, które widziałem podczas moich podróży. W każdym nowym miejscu udawałem się prosto do serca jego społeczeństwa i towarzystwa. Wchłaniałem jego zabawy i jego plotki, poznawałem literaturę i muzykę, architekturę i sztukę.
Mógłbym zapełnić niezliczone tomy opisami tego, co zbadałem i doznałem, próbując zrozumieć świat. Byłem oczarowany cygańskimi skrzypkami i ulicznymi lalkarzami w równej mierze jak kastratami o fascynujących sopranach w operach kapiących od złota czy w chórach katedralnych. Przemierzałem burdele i jaskinie hazardu, gdzie marynarze pili na umór i gdzie zawsze i niezmiennie dochodziło do kłótni i bijatyk. Wszędzie, gdzie się zjawiłem, zaczytywałem się w lokalnych gazetach. Włóczyłem się po tawernach i nieraz zamawiałem potrawy, których i tak nigdy nie tknąłem, po to tylko, by stały przede mną. Wdawałem się w długie rozmowy ze śmiertelnymi, stawiając moim rozmówcom szklanice wina, wąchając dym z fajek i cygar, które palili, pozwalając, by ich zapachy osiadły na moich włosach i ubraniu.
Kiedy pozostawałem w domu, przemierzałem myślami królestwo książek, które należały do Gabrieli i były jej wyłącznością przez wszystkie te straszne dni jej śmiertelnego życia w naszym zamku w Owernii.
Zanim dotarliśmy do Włoch, poznałem już zupełnie nieźle łacinę aby studiować klasyków, a z pewnej starej weneckiej biblioteki w jednym z tamtejszych palazzo uczyniłem sobie nawet prywatną własną bibliotekę, którą nawiedzałem często, zaczytując się przez całą długą noc.
Podanie o Ozyrysie oczarowało mnie najbardziej, przywodząc powtórnie na myśl romantykę opowiadania Armanda i enigmatyczne słowa Mariusza. Z zapartym tchem wgłębiałem się we wszystkie stare wersje tej legendy.
Mamy oto starożytnego króla Ozyrysa, człowieka o nieziemskiej boskości, który odwodzi Egipcjan od kanibalizmu i uczy ich sztuki uprawiania ziemi oraz robienia wina. A w jaki sposób zostaje zamordowany przez swojego brata Tyfona? Zostaje nakłoniony do położenia się w skrzyni, której wymiary idealnie pasują do wymiarów jego ciała, a jego brat szybko przybija gwoździami wieko skrzyni. Następnie zostaje wrzucony do rzeki, a gdy jego wierna Izis odnajduje ciało, zostaje ponownie zaatakowany przez Tyfona, który rozczłonkowuje zwłoki. Wszystkie części jego ciała zostają jednak odnalezione z wyjątkiem jednej.
Dlaczego Mariusz w ogóle odwoływał się do tej legendy? Przecież nasuwało się samo na myśl, że wszystkie wampiry sypiają w trumnach, które w gruncie rzeczy są skrzyniami zrobionymi do wymiaru ich ciał; nawet ta żałosna hołota z Les Innocents sypiała w trumnach. Magnus powiedział do mnie:
— W takiej skrzyni albo jej podobnej zawsze musisz kłaść się na spoczynek.
Co do brakującej części ciała, której Izis nigdy nie odnalazła, no cóż, jest taka część naszego ciała, która nie poddaje się działaniu Mrocznego Daru, nie mylę, się, prawda? Potrafimy mówić, widzieć, smakować, oddychać, poruszać się, tak jak czynią to ludzie, ale w naszym przypadku nie ma mowy o prokreacji.
Podobnie było z Ozyrysem, który został Panem Martwych.
Czy to był wampir Bóg?
Nie mogłem przestać o tym myśleć. To pytanie sprawiało mi fizyczny ból. Ten bóg Ozyrys był dla Egipcjan bogiem wina, podobnie jak później dla Greków, choć przybrał imię Dionizosa. Dionizos był też „mrocznym bogiem” teatru, bogiem zła, którego opisał mi Nicki dawno temu, w domu, kiedy oboje byliśmy chłopcami. A teraz mieliśmy w Paryżu teatr pełen wampirów. Och tego było już za wiele.
Nie mogłem doczekać się chwili, aby opowiedzieć o tym wszystkim Gabrieli.
Ona jednak przyjęła to obojętnie, twierdząc, że takich starych historii są setki i nie warto się nad nimi wiele zastanawiać.
— Ozyrys był bogiem zbiorów — powiedziała. — Dla Egipcjan był dobrym bogiem. Co by to mogło mieć wspólnego z nami? — Zerknęła na książki, które studiowałem. — Musisz się jeszcze wiele nauczyć, mój synu. Ciała wielu starożytnych bogów były rozczłonkowywane, a potem opłakiwane przez boginie. Przeczytaj tylko o Akteonie i Adonisie. Starożytni uwielbiali takie historie.
I już jej nie było. Zostałem samotny w oświetlonej światłem świec bibliotece.
Zadumałem się nad snem Armanda o sanktuarium Tych Których Trzeba Ukrywać gdzieś daleko w górach. Czy magia prowadziła aż do czasów egipskich? Jak to się stało, że Dzieci Ciemności zapomniały o tym? Może to wszystko było tylko poezją? Wzmianka, o Tyfonie, mordercy brata, tylko poezją?
Wyszedłem z dłutem w ręku prosto w noc. Wypisałem moje pytania do Mariusza na kamieniach, które były starsze od nas obu. Mariusz stał się dla mnie tak realny, że zacząłem z nim rozmawiać, jak kiedyś z Nickim. Stał się moim powiernikiem; przyjmował całe moje podniecenie, cały entuzjazm i zadziwienie wszelakimi cudami i zagadkami świata.
W miarę pogłębiania się moich studiów, w miarę poszerzania się mojej wiedzy zacząłem rozumieć przerażający sens wieczności. Byłem sam pośród stworzeń ludzkich, a listy do Mariusza nie mogły odciągnąć mnie od poznania własnej potworności, tak jak kiedyś podczas pierwszych nocy paryskich, dawno dawno temu.
Prawie od samego początku przewidywania Armanda okazały się prawdziwe.
2
Jeszcze zanim wyjechaliśmy z Francji, Gabriela przerywała naszą podróż, znikając od czasu do czasu na kilka dni. W Wiedniu nie było jej przy mnie przez prawie dwa tygodnie, a od czasu do czasu, kiedy zamieszkałem w palazzo w Wenecji, znikała już na całe miesiące. Podczas mojej pierwszej wizyty w Rzymie zniknęła na pół roku. Gdy w Neapolu znów zostawiła mnie samego, ze złością powróciłem do Wenecji bez niej, pozostawiając jej samej odnalezienie drogi do naszego Veneto, co oczywiście nie sprawiło jej większej trudności.
To otwarte, dzikie tereny przyciągały ją tak bardzo — lasy lub góry albo wysepki, które nie były zamieszkiwane przez ludzi. Wracała zwykle w opłakanym stanie. Jej buty były całkowicie zniszczone, ubranie poszarpane, włosy w beznadziejnych kudłach — wyglądała przerażająco. Wchodziła wtedy do pokoju w swoim brudnym i zaniedbanym ubraniu, gapiąc się na pęknięcia tynku lub na światło.
— Dlaczego nieśmiertelni mieliby pogrążyć się w lekturze czasopism i gazet? — zapytywała zwykle. — Albo mieszkać w pałacach? Lub nosić przy sobie złoto w kieszeniach? Albo pisać listy do swej śmiertelnej rodziny, którą dawno już zostawili za sobą?
I tym samym, pełnym grozy, tajemniczym, szybkim i przyciszonym głosem zaczynała mówić o ścianach skalnych, na które się wspinała, zamieciach śnieżnych, przez które się przedzierała, czy jaskiniach pełnych tajemniczych rysunków i znaków oraz skamielin.
Potem odchodziła równie bezgłośnie jak się zjawiała, zostawiając mnie znowu w oczekiwaniu i w gorzkim humorze. Którejś nocy podczas naszej pierwszej wizyty w Weronie zaskoczyła mnie pytaniem:
— Czy twój ojciec jeszcze żyje? — zapytała nagle.
Wróciła wtedy po dwóch miesiącach nieobecności. Tęskniłem za nią i oto zjawiła się, pytając o moją rodzinę, jakby jednak miało to dla niej znaczenie. A kiedy jej odpowiedziałem tak, choć jest bardzo chory — wydawało mi się, że nawet nie słuchała. Próbowałem jej powiedzieć, że sprawy we Francji wyglądały naprawdę ponuro. Z całą pewnością dojdzie do rewolucji. Potrząsnęła głową i machnęła na to ręką.
— Nie myśl już o nich więcej — powiedziała. — Zapomnij o nich.
I tyle ją widziałem.
Prawda była jednak taka, że wcale nie chciałem o nich zapomnieć. Nie przestałem pisywać do Rogeta, dopominając się wieści o mojej rodzinie. Pisałem do niego częściej niż do Eleni w teatrze. Czekałem na przesyłki z portretami moich bratanic i bratanków. Wysyłałem prezenty do Francji z każdego miejsca, w którym zatrzymywaliśmy się dłużej. I naprawdę martwiły mnie, jak zresztą każdego śmiertelnego Francuza, informacje o możliwości wybuchu rewolucji.
Wreszcie, gdy nieobecności Gabrieli stawały się dłuższe, a chwile, które spędzaliśmy razem, coraz bardziej napięte i wymuszone, zacząłem wdawać się z nią w spory na bieżące tematy.
— Czas i tak pochłonie naszą rodzinę — powiedziałem. — Czas pochłonie Francję taką, jaką znaliśmy. Dlaczego więc mielibyśmy teraz o nich zapominać, kiedy możemy jeszcze się nimi cieszyć? Potrzebuję tego, musisz wiedzieć o tym. Tym właśnie jest dla mnie życie!
To jednak była tylko połowa całej sprawy. I z nią nie przebywałem teraz dłużej niż z innymi. Musiała chyba wiedzieć, o co mi chodziło. Musiała chyba wyczuć zawarty w tym wyrzut. Małe utarczki, takie jak ta, wprawiały ją w pełną smutku zadumę. Wywoływały w niej tkliwość. Pozwalała mi wtedy oczyścić swoje ubranie, czesać jej włosy. Potem polowaliśmy razem i rozmawialiśmy. Może nawet byłaby skłonna pójść ze mną do kasyna gry i kawiarń czy do opery. Przez chwilę byłaby wielką i piękną damą.
Takie chwile zbliżały nas na powrót do siebie. Unieśmiertelniały naszą wiarę, że tworzymy nadal nasz mały klan, parę kochanków triumfujących nad światem śmiertelnych.
Siedząc przy ogniu w jakiejś wiejskiej willi, jadąc razem na siedzeniu woźnicy w powozie, gdy ja trzymałem lejce i powoziłem, spacerując ręka w rękę o północy przez las — ciągle jeszcze dzieliliśmy się naszymi obserwacjami i wrażeniami.
Chodziliśmy razem badać domy nawiedzone przez duchy; była to zupełnie nowa rozrywka, której ostatnio oddawaliśmy się z lubością. W rzeczy samej, Gabriela wracała czasami z jakiejś swojej podróży właśnie dlatego, że słyszała o takim miejscu i chciała, abym udał się tam z nią. Oczywiście, w większości przypadków nie znajdowaliśmy niczego w pustych budynkach, a ci ich mieszkańcy, którzy mieli być opętani czy opanowani przez diabła, okazywali się po prostu najzwyczajniej obłąkanymi. A jednak nieraz zdarzało się tak, że byliśmy świadkami ulotnych zjaw czy spustoszenia, których nie można było w żaden sposób logicznie wytłumaczyć — przedmioty latały w powietrzu, z ust opętanych dzieci wydobywał się ryk, lodowate prądy powietrza zdmuchiwały świece w pokoju, który był zamknięty na trzy spusty. Nigdy jednak niczego z takich wizyt się nie nauczyliśmy. Nie widzieliśmy niczego więcej ponad to, co było już opisane przez z górą setkę uczonych zajmujących się tym tematem. W końcu stało się to dla nas po prostu zwyczajną rozrywką. Kiedy teraz przypominam sobie tamte wydarzenia, wiem, że byliśmy ze sobą razem, gdyż to trzymało nas blisko siebie i dawało wesołe chwile, które przeżywaliśmy wspólnie, a których nie moglibyśmy doznawać oddzielnie.
Mijały lata. Coraz częstsze i dłuższe nieobecności Gabrieli nie były jedynym powodem niszczenia naszych uczuć i przywiązania do siebie. Bardziej destrukcyjny był jej sposób bycia, kiedy była ze mną, i pomysły, które przedkładała. Nadal jeszcze miała zwyczaj mówienia wprost tego, co przychodziło jej do głowy. Którejś nocy w naszym domu przy Via Ghibellina we Florencji pojawiła się nagle po zgoła miesięcznej nieobecności i natychmiast zaczęła mi objaśniać:
— Czy wiesz, że stworzenia nocy dojrzały już do tego, aby mieć przywódcę — powiedziała. — Nie jakiegoś zabobonnego, bełkotliwego kacyka starego obrządku, ale wielkiego mrocznego monarchę, który ożywi i wstrząśnie nami zgodnie z nowymi zasadami naszego życia.
— Jakimi zasadami? — zapytałem.
Ignorując moje pytanie, mówiła dalej:
— Wyobraź sobie, że nie chodzi tu tylko o obmierzłe i z ukrycia pożywianie się ludzką krwią, ale o coś tak wielkiego, jak ongiś Wieża Babel, zanim została zamieniona w ruinę gniewem Bożym. Mam na myśli przywódcę, który zamieszkuje pałac Szatana i który stamtąd wysyła swoich wyznawców na ziemię, by za ich sprawą brat obrócił się przeciwko bratu, matki zabijały swoje dzieci, by wszystkie wspaniałe dzieła człowieka rzucono na pożarcie płomieniom, by samą ziemię spalić i zwęglić, aby życie na niej stało się niemożliwe, a wszyscy umarliby z głodu, wszyscy, winni i niewinni! Wnieść cierpienia i chaos wszędzie, gdzie tylko można, powalić siły dobra, by ludziom pozostała już tylko rozpacz. To jest dopiero coś, co godne byłoby imienia zła. To jest prawdziwe zadanie dla szatana. Teraz my jesteśmy niczym, ty i ja, poza egzotyką w Dzikim Ogrodzie, jak ty to określasz, a świat jest nadal taki sam, jakim go widziałam w moich książkach jeszcze wtedy, w Owernii, wiele lat temu.
Nienawidziłem takiej mowy. A przecież cieszyłem się, że była razem ze mną w pokoju, że mogłem rozmawiać z kimś, kto nie był oszukiwanym przeze mnie człowiekiem śmiertelnym, że nie byłem samotny ze swoimi listami z domu.
— Ale co z zagadnieniem i pytaniami natury estetycznej? — zapytałem. — Co z tym, o czym mówiłaś Armandowi, że chciałabyś poznać sens istnienia piękna, i jak to się dzieje, że tak bardzo jeszcze wpływa na nas?
Wzruszyła ramionami.
— Kiedy świat człowieka śmiertelnego leżeć będzie w ruinie, dopiero wtedy zwycięży piękno. Drzewa odrosną na nowo tam, gdzie do tej pory były ulice, kwiaty na powrót pokryją łąki, które teraz są ociekającymi wilgocią polami z ludzkimi ruderami i szopami. Zniszczenie tego ma być celem szatańskiego mistrza. Ujrzeć na nowo dziką trawę i gęsty las, które pokryją wszystkie ślady ludzkiej bytności na ziemi.
— Ale dlaczego nazywać to wszystko dziełem szatańskim? — zapytałem. — Dlaczego nie nazwać tego po prostu chaosem? Przecież w rzeczywistości tym skończyłoby się to wszystko.
— Ponieważ — odrzekła — tak tylko nazwaliby to ludzie. To oni wymyślili Szatana, czyż nie? „Szatański” to zaledwie przymiotnik, którym określają zachowanie naruszających porządek, w którym oni właśnie chcą żyć.
— Nie rozumiem.
— No cóż, rusz swą nieśmiertelną głową mój błękitnooki i złotowłosy, mój smukły Wolfkiller — odpowiedziała. — Zupełnie możliwe, że to Bóg stworzył ten świat, tak jak powiedział Armand.
— Czy to właśnie odkryłaś w lasach? Powiedziały ci o tym liście?
Roześmiała się.
— Oczywiście Bóg niekoniecznie jest antropomorficzny albo kimś, kogo my w naszym kolosalnym egotyzmie i sentymentalizmie nazywamy „porządną osobą”. Bóg jednak prawdopodobnie istnieje. Szatan jednakże jest już wymysłem człowieka, pojedynczą nazwą przypisywaną sile, która chce obalić cywilizowany porządek rzeczy. Pierwszy człowiek, który ustanowił prawo — niech to będzie Mojżesz czy starożytny król egipski Ozyrys — stworzył też diabła. Diabeł miał być tym, który nakłania ciebie do złamania tych praw. A my jesteśmy naprawdę „szatańskimi” w tym, że nie przestrzegamy żadnych praw, które stworzono właśnie dla ochrony człowieka. Dlaczego więc nie rozwalić tego od wewnątrz? Dlaczego nie wywołać płomieni zła, które pożrą całą ziemską cywilizację?
Byłem zbyt przerażony, aby jej odpowiedzieć.
— Nie martw się. — Usłyszałem jej śmiech. — Nie zrobię tego, ale ciekawa jestem, co wydarzy się w ciągu najbliższych dziesięcioleci. Czy ktoś inny nie zrobi tego za nas?
— Mam nadzieję, że nie — odrzekłem. — Pozwól, że ujmę to inaczej. Jeśli któryś z nas spróbuje tego, dojdzie do wojny.
— Dlaczego. Przecież wszyscy pójdą jego śladem.
— Ja nie pójdę. Wystąpię przeciwko nim.
— Och, rozbawiasz mnie, Lestat — odrzekła.
— To mało — powiedziałem.
— Mało! — Wyglądała za okno na dziedziniec, ale teraz odwróciła wzrok, a krew napłynęła jej do twarzy. — Zniszczyć wszystkie miasta na ziemi? Kiedy nazwałeś Teatr Wampirów drobnostką, rozumiałam to, ale teraz to już sam sobie zaprzeczasz.
— To mało zniszczyć wszystko zaledwie dla samego dzieła zniszczenia, nie uważasz?
— Jesteś niemożliwy — odrzekła. — W odległej przyszłości może znaleźć się taki przywódca. Zmniejszy człowieka do nagości i strachu, z których przybył. A my będziemy karmić się nim bez wysiłku, jak zawsze do tej pory czyniliśmy. Natomiast Dziki Ogród, jak ty go nazywasz, rozprzestrzeni się na cały świat.
— Mam nadzieję, że kiedyś ktoś spróbuje — odrzekłem. — Ponieważ wtedy ja powstanę przeciwko niemu i zrobię wszystko, aby go pokonać. Być może wtedy, jeśli wyruszę na walkę, aby uchronić człowieka od tego, będę mógł być zbawiony.
Byłem bardzo rozzłoszczony. Wstałem z fotela i wyszedłem na podwórko. Gabriela ruszyła za mną.
— Właśnie podałeś najstarszą istniejącą w chrześcijaństwie argumentację istnienia zła — powiedziała. — Istnieje po to, abyśmy mogli z nim walczyć i czynić dobro.
— Jakie to okropne i głupie — odrzekłem.
— Jest coś, czego w tobie kompletnie nie rozumiem — mówiła dalej. Trzymasz się tego twojego przestarzałego poczucia dobra i doskonałości z wytrwałością, która jest dosłownie nie do poruszenia. A przecież jesteś taki dobry w tym, co robisz! Polujesz na swoje ofiary jak jakiś czarny anioł. Zabijasz bezlitośnie. Ucztujesz całą długą noc, jeśli tylko zechcesz.
— No i co? — spojrzałem na nią zimno. — Nie wiem, jak można być kiepskim w swojej niegodziwości.
Roześmiała się.
— Byłem dobrym strzelcem, kiedy byłem młody — powiedziałem. — A teraz też jestem dobry w tym, co robię. Tyle można powiedzieć, by zrozumieć nasze pojęcie słowa „dobry”.
Kiedy odeszła, położyłem się na kamiennych płytach dziedzińca i spoglądałem na gwiazdy, rozmyślając o tych wszystkich obrazach i rzeźbach, które miałem okazję tu, we Florencji, zobaczyć. Wiedziałem, że nienawidzę miejsc, gdzie nad okolicą górują tylko wysokie drzewa, a najmilszy i najsłodszy moim uszom był dźwięk ludzkich głosów. Czy to, co odczuwałem i o czym myślałem, miało jednak jakieś znaczenie?
Gabriela nie zawsze zaskakiwała mnie aż tak uderzeniowo swoją dziwaczną filozofią. Od czasu do czasu, kiedy się pojawiała, opowiadała mi także o praktycznych rzeczach, których się nauczyła. Właściwie była odważniejsza i śmielsza w poszukiwaniu przygód niż ja. Nauczyła mnie wielu rzeczy. Okazało się, że możemy spokojnie spać w ziemi. Upewniła się co do tego jeszcze przed naszym wyjazdem z Francji. Trumny i groby nie miały więc większego znaczenia. Okazało się też, że całkiem naturalnie jej ciało wydostaje się z ziemi o zmierzchu słońca, nawet krótko przed obudzeniem.
Ci śmiertelni, którzy mieliby to szczęście odkryć nas podczas dnia, jeżeli nie wystawiliby natychmiast naszych ciał na słońce, byliby z góry skazani na śmierć. Na przykład, gdzieś w okolicach Palermo Gabriela spała w piwniczce głęboko pod jakimś opuszczonym domem, a kiedy obudziła się, jej oczy i twarz paliły ją, jakby były poparzone, a prawą ręką trzymała ciało jakiegoś człowieka, już nieżywego, który najwyraźniej zakłócił w jakiś sposób jej sen.
— Został uduszony — wyjaśniła mu — a moja dłoń nadal była zaciśnięta na jego krtani. Twarz mi płonęła z powodu tej niewielkiej ilości światła, które przedostało się przez otwarte drzwi.
— A co by było, gdyby ich było kilku? — zapytałem, w dziwny sposób poddając się jej czarowi.
Potrząsnęła głową i wzruszyła ramionami. Teraz sypiała już zawsze w ziemi, a nie w piwniczkach czy trumnach. Nikt już nie mógł zaskoczyć jej podczas snu.
Nie powiedziałem tego, ale ja sam uważałem, że w sypianiu w krypcie jest pewien wdzięk. Było wiele romantyczności w conocnym wstawaniu z grobu. Ja postępowałem zupełnie odwrotnie niż Gabriela i w każdym miejscu, gdzie zatrzymaliśmy się na dłużej, musiałem mieć dla siebie nową trumnę. Nie sypiałem na cmentarzach czy w kościołach, co w podróży było naszym zwyczajem, ale zawsze w kryjówkach domostw.
Nie mogę powiedzieć, że nie słuchała tego, co do niej mówię. Słuchała uważnie, kiedy opisywałem jej wielkie dzieła sztuki, które widziałem w Muzeum Watykańskim, czy chóry, których słuchałem w katedrze, czy wreszcie kiedy opisywałem jej sny, które śniłem ostatniej godziny przed przebudzeniem, sny, które zdawały się zakłócone myślami ludzi śmiertelnych przechodzących niedaleko mojego legowiska. Może tylko przyglądała się ruchom moich warg, kto to wie? A potem znikała ponownie bez słowa wyjaśnienia, a ja spacerowałem samotnie po ulicach, głośno szepcząc słowa do Mariusza i pisząc do niego długie listy, co zajmowało mi nierzadko całą noc.
Czego chciałem od niej? Żeby była bardziej ludzka? Bardziej podobna do mnie. Wracały obsesyjnie przepowiednie Armanda. Jakżeż i ona mogła nie myśleć o nich? Musiała chyba zdawać sobie sprawę z tego, co się między nami działo, że coraz bardziej oddalaliśmy się od siebie, że moje serce krwawiło, jednak zbyt wiele było we mnie dumy, by jej o tym powiedzieć.
— Proszę cię, Gabrielo, nie mogę już dłużej znieść tej samotności! Zostań ze mną.
Do czasu naszego wyjazdu z Włoch prowadziłem niebezpieczne małe gierki ze śmiertelnymi. Wybierałem mężczyznę albo kobietę, która duchowo wydawała się idealna i odpowiadała moim planom, po czym śledziłem ją. Trwało to najpierw tydzień, później miesiąc, czasami nawet dłużej. Zakochiwałem się w wybrance lub wybrańcu. Wyobrażałem sobie naszą przyjaźń, rozmowy, zażyłość, których nigdy nie mieliśmy doświadczyć. Wyobrażałem sobie, że w pewnej magicznej chwili powiedziałbym: „Widzisz jednak, kim jestem naprawdę”, a owa istota ludzka, w nadzwyczajnym, nadludzkim zrozumieniu odpowiedziałaby: „Tak, widzę. Rozumiem”.
Nonsens. Zupełnie jak w baśni, gdzie księżniczka oddaje swoją bezinteresowną miłość księciu, który jest zaczarowany i na powrót staje się sobą, przestając być obrzydliwym potworem. Tylko że w mojej mrocznej baśni ja przemieniałem się w mojego śmiertelnego partnera. Stawaliśmy się jednością, a ja znów byłem ciałem i krwią.
Śliczny pomysł, co? Tyle że zacząłem coraz więcej myśleć o ostrzeżeniach Armanda i w związku z tym istniało niebezpieczeństwo, że znowu użyję Mrocznej Zamiany z tych samych powodów, z których użyłem go wcześniej. Przestałem się tak bawić? Po prostu powróciłem do zwykłych polowań, którym towarzyszyło poczucie zemsty i okrucieństwa. Złoczyńcy nie byli moimi jedynymi ofiarami.
W Atenach napisałem następującą wiadomość dla Mariusza: „Nie wiem, dlaczego nadal jeszcze żyję. Nie poszukuję prawdy. Nie wierzę z nią. Nie mam nadziei uzyskać od ciebie żadnych starożytnych tajemnic, czymkolwiek by one nie były. Wierzę jednak w coś. Być może po prostu w piękno świata, przez który wędruję, albo w samą wolę życia. Uzyskałem swój dar zbyt wcześnie. Bez żadnej konkretnej przyczyny. I już w wieku trzydziestu lat przeżytych jako istota nieśmiertelna mam pewną świadomość, dlaczego tak wielu z nas zmarnowało ów dar, zrezygnowało z niego. A przecież idę dalej. I nadal szukam ciebie”.
Jak długo wędrowałem w ten sposób po Europie i Azji — nie wiem. Pomimo bowiem wszystkich narzekań na samotność, przywykłem do niej. Przede mną wciąż były nowe miasta, nowe ofiary, nowe języki i nowa muzyka, którą mogłem usłyszeć. Bez względu na to, jak silnie odczuwałem swój ból, po prostu nastawiałem się całkowicie na nowe miejsce naszego przeznaczenia. W końcu chciałem poznać wszystkie miasta na ziemi, nawet odległe stolice Indii i Chin, gdzie już najprostsze przedmioty zdawałyby się czymś zupełnie obcym, a umysły, w które wdzierałbym się, równie odmienne jak u ludzi z jakiegoś innego świata.
Gdy tak podążaliśmy coraz bardziej na południe, w kierunku Azji Mniejszej, Gabriela poczuła się tak zafascynowana nowym i obcym krajem, że już zupełnie rzadko widywałem ją przy moim boku.
Tymczasem we Francji wszystko zbliżało się nieuchronnie do straszliwego punktu kulminacyjnego nie tylko dla świata ludzi żywych, na którym nadal beznadziejnie się zamartwiałem, ale również dla świata wampirów z teatru.
3
Nim jeszcze opuściłem Grecję, doszły do moich uszu niepokojące wiadomości o kłopotach w domu. Usłyszałem je od francuskich i angielskich podróżników, a kiedy dotarłem do europejskiego zajazdu w Ankarze, zostałem tam czekającą na mnie dużą paczkę listów.
Roget wyprowadził wszystkie moje pieniądze z Francji i ulokował je bezpiecznie w obcych bankach. „Nie wolno Panu nawet rozważać w obecnej chwili powrotu do Paryża” — pisał. — „Poradziłem Pańskiemu ojcu i braciom, aby trzymali się z dala od wszelkich sprzeczek. Idzie teraz czas, który nie będzie sprzyjał monarchistom w naszym kraju”.
Eleni o tym samym pisała na swój szczególny sposób:
„Publiczność chce oglądać na scenie arystokrację wystrychniętą na dudka. W jednej z naszych małych sztuk przedstawiamy kukłę niezgrabnej królowej, bezlitośnie zatratowanej przez nieostrożny oddział żołnierzy, którymi wcześniej chciała dowodzić. Wywołuje to gromkie śmiechy i okrzyki”.
„Duchowieństwo również dojrzało do tego, by stać się pośmiewiskiem. W innej sztuce mamy nadętego księdza — marionetkę, który przychodzi ukarać i wychłostać grupę tańczących dziewczyn — marionetek za ich nieprzystojne prowadzenie się. Niestety! Ich nauczycielem tańca okazuje się diabeł o czerwonych rogach, który zamienia nieszczęsnego księdza w wilkołaka, który od tej pory trzymany jest przez śmiejące się z niego dziewczyny w złotej klatce”.
„Wszystkie te pomysły są dziełem geniuszu Naszego Boskiego Skrzypka. Musimy jednak towarzyszyć mu nieprzerwanie cały czas. Aby zmusić do pisania, przywiązujemy go do fotela. Kładziemy przed nim papier i atrament. Jeśli to nie skutkuje, każemy mu dyktować, a sami spisujemy treść na papierze”.
„Na ulicy zaczepiał przechodniów i opowiadał im żarliwie, że są na tym świecie tak przerażające rzeczy, o których im się nawet nie śniło. I zapewniam cię, że gdyby Paryż nie był teraz tak bardzo zajęty czytaniem paszkwili na królową Marię Antoninę, mógłby doprowadzić do naszego ujawnienia. Nasz Najstarszy Przyjaciel staje się z każdą nocą coraz bardziej rozzłoszczony”.
Natychmiast jej odpisałem, błagając, by zachowała jeszcze trochę cierpliwości dla Nickiego, aby pomogła mu w tych jego pierwszych latach. Z całą pewnością można na niego wpływać — pisałem. Po raz pierwszy też zapytałem ją: „Czy gdybym wrócił, miałbym dość siły, by zmienić bieg wydarzeń”? Długo patrzyłem na list, nim go podpisałem. Ręce mi drżały. Wreszcie zapieczętowałem list i wysłałem natychmiast.
Jakżeż mogłem wrócić? Pomimo samotności nie mogłem nawet znieść myśli o powrocie do Paryża, o ponownym zobaczeniu mojego teatrzyku. Co mógłbym zrobić dla Nicolasa, gdybym tam był? Dawne ostrzeżenia Armanda zabrzmiały mi znowu w uszach. Bez względu na to, gdzie się znajdowałem, Armand i Nicki byli tam obaj razem ze mną. Armand, pełen ponurych ostrzeżeń i przepowiedni, i Nicolas, naigrawający się i urągający mi swoją historią, co zmieniła się w nienawiść.
Nigdy dotąd tak nie potrzebowałem Gabrieli jak teraz. Ona jednak wysforowała się w naszej podróży mocno do przodu. Od czasu do czasu przypominałem sobie, jak to było, zanim opuściłem Paryż. Teraz jednak nie oczekiwałem już od niej niczego.
W Damaszku oczekiwała na mnie odpowiedź Eleni:
„Pogardza tobą i nienawidzi równie silnie jak poprzednio. Kiedy podpowiadamy mu, że, być może, powinien połączyć się z tobą, odpowiada nie kończącym się śmiechem. Piszę o tym wszystkim nie dlatego, aby Ci urągać, ale żebyś wiedział, że robimy absolutnie wszystko, aby chronić to dziecko, które nigdy nie powinno było urodzić się dla Ciemności. Moc, jaką otrzymał, przytłacza go, ogłusza, otumania, i wreszcie doprowadza do obłędu. Już przedtem mieliśmy sposobność widzieć podobne rzeczy i ich smutny koniec”.
„A jednak to on właśnie napisał w ostatnim miesiącu najwspanialsze sztuki dla naszego teatrzyku. Tancerze — marionetki w kwiecie wieku powalone zostają zarazą i ułożone pod płytami nagrobnymi i wieńcami na wieczny spoczynek. Opłakuje ich ksiądz. Któregoś dnia na cmentarzu zjawia się młody skrzypek. Za sprawą muzyki zmarli powstają z grobów jako wampiry. Ubrani są wszyscy w czarne jedwabne peleryny przewiązane czarnymi atłasowymi wstążkami. Wychodzą ze swych grobów, tańcząc radośnie i udają się za skrzypkiem w kierunku Paryża, pięknie oddanym na obrazie wymalowanym na płótnie w głębi sceny. Tłum po prostu wpada w szał. Mówię ci, mogliby ucztować nad śmiertelną żywą ofiarą, wprost na scenie, a paryżanie, myśląc, że to jakaś nowa iluzja, radośnie przypatrywaliby się temu, nie podejrzewając niczego”.
Otrzymałem także przerażający list od Rogeta.
Paryż był w szponach rewolucyjnego szaleństwa. Króla Ludwika zmuszono do uznania Zgromadzenia Narodowego. Ludzie wszelkich stanów jednoczyli się przeciw niemu na nie spotykaną dotąd skalę. Roget wysłał na południe posłańca, aby ten zobaczył, co dzieje się z moją rodziną i sam poznał nastroje rewolucyjne na wsi.
Odpowiedziałem na oba listy z oczywistym zaniepokojeniem i poczuciem beznadziejności.
Gdy wysłałem moje rzeczy osobiste do Kairu, miałem nieodparte przeczucie, że wszystko to, od czego byłem uzależniony, znajdowało się teraz w niebezpieczeństwie. Na zewnątrz pozostałem nie zmieniony i kontynuowałem zwyczajną maskaradę podróżującego dżentelmena. W środku nadal pozostawałem demonem polującym w ciemnych uliczkach.
Mówiłem sobie, że najważniejsze teraz to pojechać na południe, do Egiptu, bo Egipt jest krajem starożytnych wspaniałości i nie przemijających cudów; kraj ten oczaruje mnie i sprawi, że zapomnę o wydarzeniach w Paryżu, wobec których i tak byłem przecież zupełnie bezsilny. Egipt, bardziej niż jakikolwiek kraj na świecie, był miejscem, gdzie śmierć była uwielbiana i kochana.
Wreszcie, gdzieś na pustyni Arabii, znów pojawiła się, jak duch, Gabriela i razem wyruszyliśmy w dalszą podróż.
Na jakiś miesiąc przed dotarciem do Kairu, podczas postoju w zajeździe dla Europejczyków, natknąłem się na dziwną przesyłkę do mnie. Była to paczuszka. Natychmiast rozpoznałem pismo Eleni, ale nie miałem pojęcia, dlaczego miałaby wysyłać mi jakieś paczki. Gapiłem się więc na nią przez dobry kwadrans i żadna sensowna myśl nie przychodziła mi do głowy.
Nie było żadnej wiadomości od Rogeta.
Dlaczego nie napisał do mnie? — pomyślałem. Co to za paczuszka? Dlaczego tutaj?
Wreszcie zdałem sobie sprawę, że siedzę tak już w pokoju od dobrej godziny, otoczony kuframi podróżnymi i pakami, gapiąc się na tę paczuszkę i że Gabriela, która widocznie jeszcze nie była gotowa do następnej samotnej wyprawy, stanęła obok i przyglądała mi się uważnie.
— Wyszłabyś na chwilę? — szepnąłem.
— Jeśli sobie tego życzysz — odrzekła.
Trzeba otworzyć paczuszkę, tak, otworzyć i przekonać się wreszcie, co jest w środku. A jednak w tej chwili równie ważne było dla mnie rozejrzeć się po pustym pokoju i wyobrazić sobie, że oto jestem w wiejskiej gospodzie w Owernii.
— Przyśniłeś mi się — powiedziałem głośno, zerkając na paczuszkę. — Śniło mi się, że wędrowaliśmy razem przez świat, ty i ja, i obaj byliśmy pogodni; śniło mi się, że karmiliśmy się złoczyńcami, tak jak czynił to Mariusz, a gdy rozglądaliśmy się dookoła, widzieliśmy tylko strach i przerażenie, i smutek tajemnicy, którą dostrzegaliśmy. My jednak byliśmy silni. Mogliśmy tak żyć już zawsze. Rozmawialiśmy wreszcie. „Nasza rozmowa” trwała bez końca.
Rozdarłem papier pakunkowy i ujrzałem futerał skrzypiec Stradivariusa.
Chciałem jeszcze coś powiedzieć, już tylko do siebie, ale słowa uwięzły mi w gardle. Ze ściśniętym gardłem sięgnąłem po list, który wysunął się z boku polerowanego drewna.
„Stało się najgorsze, jak się tego obawiałem. Nasz Najstarszy Przyjaciel, doprowadzony do szału wybrykami Naszego Wiolinisty, uwięził go w twojej dawnej siedzibie. I choć do jego celi wrzucono jego skrzypce, odebrano mu obie dłonie”.
„Spróbuj to zrozumieć razem z nami. Jego dłonie mogły mu zostać jeszcze zwrócone. Rzeczone części ciała zostały zamknięte w bezpiecznym miejscu przez Naszego Najstarszego Przyjaciela, który nie zezwolił Naszemu Rannemu na żadne pożywienie przez pięć kolejnych nocy”.
„Wreszcie cała nasza trupa ujęła się u Naszego Najstarszego Przyjaciela za Nickim, prosząc, aby go wypuścił i oddał mu to wszystko, co należało do niego. Stało się tak. Jednak Nicolas, oszalały z bólu i głodu — odmieniony całkowicie — wpadł w nie dające się przerwać milczenie i pozostał taki przez dłuższy czas”.
„Na koniec przyszedł do nas i przemówił, ale tylko po to, żeby poinformować nas, że wzorem ludzi śmiertelnych uporządkował swoje sprawy. Przekazał nam całą półkę świeżo napisanych dla naszego teatru sztuk. Zażądał jednocześnie, byśmy zwołali gdzieś poza miastem Sabat dla niego i rozpalili, jak zawsze w takich przypadkach, wielki ogień. Zagroził jednocześnie, że jeśli tego nie uczynimy, to on uczyni z naszego teatru swój stos pogrzebowy. Nasz Najstarszy Przyjaciel uroczyście potwierdził obietnicę spełnienia jego życzenia i muszę ci powiedzieć, że chyba nigdy w życiu nie widziałeś takiego sabatu jak ten. Wydaje mi się bowiem, że wyglądaliśmy w naszych perukach i teatralnych kostiumach jeszcze bardziej piekielnie niż kiedykolwiek. Upiorne były nasze korowody i śpiewy wykonywane z aktorską brawurą”.
,, — Powinniśmy byli zorganizować to na bulwarze w mieście — powiedział. — Teraz wyślijcie to mojemu stwórcy — dodał, po czym włożył w moje ręce skrzypce. Zaczęliśmy tańczyć wszyscy, wywołując w sobie zwyczajny w takich razach szał. Sądzę, że nigdy nie byliśmy bardziej poruszeni, bardziej przerażeni i smutni, jak właśnie wtedy. On sam zaś wszedł między płomienie”.
„Wiem, jak ta wiadomość podziała na ciebie. Zrozum jednak, że zrobiliśmy wszystko, co mogliśmy, aby zapobiec temu, co wreszcie się i tak wydarzyło. Nasz Najstarszy Przyjaciel był zmartwiony i zasmucony. Myślę też, że powinieneś wiedzieć, iż kiedy wróciliśmy do Paryża, odkryliśmy, że Nicki załatwił oficjalnie formalności, dzięki którym teatr teraz miał się nazywać Teatrem Wampirów, i że odpowiedni szyld znajdował się już nawet na frontonie budynku. Ponieważ jego najlepsze sztuki zawsze pełne były wampirów i wilkołaków czy też podobnych nieziemskich stworów, a publika przyjęła tę nazwę z rozbawieniem, nikt z nas nie chciał jej więc zmieniać. Było to jak dobry chwyt reklamowy i pasowało do atmosfery ówczesnego Paryża”.
Wiele godzin później, gdy wreszcie zszedłem po schodach na ulicę, ujrzałem bladego, lecz prześlicznej urody ducha kobiety, ukrywającego się w cieniu — obraz młodego francuskiego badacza tego kraju, w zabrudzonym lnianym ubraniu, brązowych skórzanych butach, słomkowym kapeluszu nasuniętym mocno na oczy.
Oczywiście wiedziałem, kim była, wiedziałem, że kiedyś kochaliśmy się, ona i ja, przez chwilę jednak wydawało się to czymś, o czym ledwie pamiętam, albo czymś, w co sam nie bardzo wierzę. Myślę, że chciałem jej powiedzieć coś przykrego, złego, coś, co by ją zraziło i odtrąciło ode mnie. Kiedy jednak podeszła blisko i stanęła obok mnie, nic nie powiedziałem. Podałem jej tylko list, nie musieliśmy więc rozmawiać. Przeczytała go i odłożyła, a potem objęła mnie w ten sam sposób, jak czyniła to kiedyś dawno. Jakiś czas szliśmy razem przez mroczne ulice miasta.
Zapach śmierci i palenisk, zapach piasku i nawozu wielbłądziego. Zapach Egiptu. Zapach miejsca, które pozostało takie same od sześciu tysięcy lat.
— Czy mogę coś dla ciebie zrobić, kochanie? — szepnęła.
— Nic — odrzekłem.
To w końcu ja byłem przyczyną wszystkiego. To ja uwiodłem go, stworzyłem go tym, kim był, by wreszcie pozostawić samego. To ja przecież odwróciłem bieg wydarzeń w jego życiu i w ślepej nieznajomości odebrałem mu jego ludzki szlak.
Gabriela stała obok mnie bez słowa, gdy wypisywałem wiadomość do Mariusza na ścianie jakiejś starożytnej świątyni. Napisałem o końcu, jaki los spotkał Nicolasa, skrzypka z Teatru Wampirów. Wyryłem słowa głęboko, jak zrobiłby to jakiś egipski rzemieślnik. Epitafium dla Nicolasa, kamień milowy w zapomnieniu, którego być może nikt nawet nie przeczyta, a tym bardziej zrozumie.
To było dziwne. Mieć ją przy sobie w tej chwili, gdy pozostawała ze mną godzina po godzinie.
— Nie wrócisz do Francji, prawda? — zapytała mnie wreszcie. — Nie wrócisz z tego powodu?
— Dłonie? — zapytałem ją. — Obcięcie dłoni?
Spojrzała na mnie, a jej twarz wygładziła się, jakby jakiś wstrząs pozbawił ją wyrazu. Ona jednak wiedziała. Przeczytała list. Co ją zaszokowało? Może sposób, w jaki to powiedziałem.
— Pomyślałaś, że wrócę, aby się zemścić?
Przytaknęła głową niepewnie. Nie chciała, abym w ogóle zastanawiał się nad taką ewentualnością.
— Jakżeż mógłbym to zrobić? — zapytałem. — To byłaby hipokryzja, prawda; zostawiłem tam Nicolasa, licząc na nich wszystkich, aby robili to, co miało być zrobione?
Zmiany w jej twarzy były zbyt subtelne, aby je opisać. Nie podobało mi się to, że widzę, jak wiele sama czuje. To zupełnie do niej nie pasowało.
— Faktem jest, że ten mały potwór próbował pomóc, robiąc to, co zrobił, odcinając dłonie. Musiało mu to sprawić niemało kłopotu, naprawdę; mógł przecież spalić Nickiego z łatwością, nawet nie oglądając się za siebie.
Przytaknęła. Wyglądała nieszczęśliwie, choć na swój sposób również pięknie.
— Tak myślałam — powiedziała. — Nie sądziłam jednak, że zgodzisz się ze mną.
— Och, dostatecznie jestem sam potworem, aby to zrozumieć — odparłem. — Czy pamiętasz, co mi powiedziałaś wiele lat temu, zanim jeszcze wyjechaliśmy z domu? Powiedziałaś to tego samego dnia, kiedy Nicolas wraz z kupcami przybył do naszego zamku, aby mi podarować czerwony płaszcz. Opowiedziałaś wtedy o jego ojcu, który był tak zły na niego za to, że grał na skrzypcach, iż zagroził mu nawet połamaniem rąk. Czy nie sądzisz, że nasze przeznaczenie zawsze jakoś nas dosięgnie bez względu na to, co może się wydarzyć? Chcę powiedzieć, że poddani jesteśmy takim samym procesom co śmiertelni, jakby nasze wcześniejsze naznaczenie czymś w życiu śmiertelnym nadal obowiązywało. Wyobraź sobie — mistrz klanu odciął jego dłonie.
W ciągu kilku najbliższych nocy stało się jasne, że Gabriela nie chce mnie zostawić samego. Wyczułem, że z powodu śmierci Nickiego będzie teraz ze mną bez względu na to, gdzie akurat się znajdowaliśmy. Tak się składało, że znajdowaliśmy się w Egipcie. To, że otaczały nas ruiny, które uwielbiała, oraz pomniki, które kochała jak nic przedtem, pomagało jej bardzo.
Być może ludzie muszą być martwi od sześciu tysięcy lat, aby ich kochała. Chciałem nawet jej to powiedzieć, aby się z nią trochę podroczyć, ale szybko wypadło mi to z głowy. Pomniki były równie stare jak góry, które kochała. Nil przepływał przez wyobraźnię człowieka od samego zarania czasu historycznego.
Oboje przyglądaliśmy się piramidom, wspinaliśmy się po ramionach gigantycznego sfinksa. Pochylaliśmy się nad inskrypcjami starożytnych kamiennych fragmentów. Przyglądaliśmy się mumiom, które można było kupić od złodziei za psie pieniądze, fragmentom starej biżuterii, wyrobom garncarskim i szklanym. Pozwalaliśmy, by woda rzeki przepływała między palcami naszych stóp i polowaliśmy razem w wąziutkich uliczkach Kairu. Razem odwiedzaliśmy burdele, by siadać gdzieś w ciemnym kącie na poduszkach, przyglądać się tańczącym postaciom i wsłuchiwać w gorący, erotyczny rytm muzyki. Muzyki, która choć przez chwilę zagłuszała zawsze wszechobecny w mojej głowie dźwięk skrzypiec. W takich chwilach często wstawałem i zaczynałem dziki taniec w takt owych egzotycznych dźwięków, imitując falowanie tych, którzy namawiali mnie do tańca, aż zatracałem wszelkie poczucie czasu w lamencie trąb, w strumieniu pisku fletów.
Gabriela siedziała wtedy nieruchomo uśmiechając się, a brzeg zabrudzonego kapelusza słomkowego zasłaniał jej oczy. Już więcej nie rozmawialiśmy ze sobą. Była po prostu bladą pięknością z przybrudzonymi kurzem policzkami, która u mojego boku przemierzała nie kończącą się noc. Z płaszczem spiętym cienkim skórzanym paskiem, z włosami upiętymi w warkocz — poruszała się z gracją królowej i wampirzym rozmarzeniem. Jej policzki połyskiwały w ciemności, jej małe usta były małą plamką różu. Śliczna. Wkrótce bez wątpienia znowu zostawi mnie samego.
A jednak pozostała przy mnie nawet wtedy, kiedy wynająłem przepyszny mały pałacyk, kiedyś dom jakiegoś mameluckiego beja, o wspaniałej, wykładanej płytkami posadzce, z wyszukanym baldachimem o kształcie przypominającym namiot zwisający z sufitu. Pomagała mi nawet zapełnić podwórko pnączem o barwnych przylistkach, palmami i wszelkimi rodzajami roślin tropikalnych, aż stało się małą zieloną dżunglą. Sama przyniosła papugi, zięby i kanarki w klatkach, i porozwieszała je w ogrodzie. Od czasu do czasu kiwała głową ze zrozumieniem i mruczała coś o braku listów z Paryża, bo też z niecierpliwością oczekiwała wiadomości stamtąd.
Dlaczego Roget nie pisał? Czy w Paryżu wybuchły zamieszki? No cóż, i tak przecież nie dosięgłyby mojej rodziny w odległej prowincji, prawda? Może coś jemu się stało? Dlaczego nie pisze?
Poprosiła mnie, abym razem z nią udał się w górę rzeki. Chciałem wprawdzie czekać na listy, wypytywać o wieści z Francji podróżników angielskich, ale zgodziłem się. Propozycja, bym wyruszył razem z nią w podróż, wydała mi się nadzwyczajna. Opiekowała się mną i dbała o mnie na swój sposób.
Wiedziałem, że zaczynała się ubierać w czyste lniane surduty i bryczesy tylko po to, aby sprawić mi przyjemność. Dla mnie przeczesywała swoje długie włosy.
Wszystko to jednak i tak nie miało większego znaczenia. Pogrążałem się coraz bardziej. Czułem to. Przepływałem bezwładnie przez świat, jakby był tylko snem. Wydawało się zupełnie naturalne to, że widziałem wokół siebie krajobraz, który wyglądał dokładnie tak samo jak tysiące lat temu, kiedy artyści malowali na ścianach królewskich grobów. Naturalnie, że palmy w świetle księżyca powinny wyglądać dokładnie tak samo, jak wyglądały wtedy. Naturalnie, że chłopi powinni pobierać wodę z rzeki w ten sam sposób, jak robili to wtedy. A bydło, które tutaj było, było również takie same.
Czy Mariusz kiedykolwiek zatrzymał się gdzieś tutaj, pośród tych piasków?
Wędrowaliśmy po gigantycznej świątyni Ramzesa, oczarowani milionami maleńkich obrazków wyciętych w ścianach. Nie mogłem przestać myśleć o Ozyrysie, ale te małe figurki były mi zupełnie nie znane. Przemierzaliśmy ruiny Luksoru. Oboje wylegiwaliśmy się na pokładzie łodzi, pod rozgwieżdżonym niebem.
W drodze powrotnej do Kairu, kiedy przybyliśmy pod wielkie kolosy Memnona, Gabriela pełnym podniecenia szeptem opowiedziała mi, jak to rzymscy imperatorowie podróżowali w przeszłości, aby podziwiać te posągi, tak jak myśmy to robili właśnie w tej chwili.
— Były już starożytne w czasach cezarów — powiedziała, gdy na grzbietach wielbłądów przemierzaliśmy chłodny piasek pustyni.
Tej nocy wiatr nie był dokuczliwy. Wyraźnie widzieliśmy olbrzymie figury posągów na tle granatowego nieba. Twarze zniszczone wiatrem i czasem, rozmyte w ciemności zdawały się patrzeć przed siebie, niemi świadkowie upływu czasu. Ich bezruch sprawił, że poczułem się smutny i zaniepokojony. To samo uczucie owładnęło mną, kiedy stałem przed piramidami. Starożytni bogowie, starożytne tajemnice. Poczułem na plecach chłód. A jednak czym były teraz te posągi poza zwykłymi, pozbawionymi twarzy wartownikami nie kończącej się pustki?
— Mariusz — wyszeptałem sam do siebie — czy widziałeś te posągi? Czy któryś z nas przetrwa tak długo jak one?
Moje rozmyślania przerwała Gabriela. Chciała zejść z naszych wierzchowców i iść pieszo dalszą część drogi do posągów. Miałem na to samo ochotę, choć nie bardzo wiedziałem, co zrobić z wielkimi, cuchnącymi i upartymi wielbłądami, jak sprawić, by przyklękły. Gabriela sama rozwiązała ten problem. Zostawiła je czekające na nas. Po chwili oboje przedzieraliśmy się przez piasek.
— Chodź ze mną w głąb Afryki, do dżungli — zaproponowała. Jej twarz była poważna, głos niezwykle cichy i łagodny.
Przez chwilę nie odpowiadałem. Coś w jej zachowaniu zaalarmowało mnie. Powinienem był usłyszeć dźwięk równie ostry i przenikliwy, jak poranne kuranty Dzwonów Piekieł. Nie chciałem jechać w dżungle Afryki. Ona wiedziała o tym. Niecierpliwie oczekiwałem od Rogeta wiadomości o rodzinie i zamierzałem odwiedzić miasta Dalekiego Wschodu, wędrować przez Indie do Chin i dalej, do Japonii.
— Rozumiem życie, które wybrałeś — powiedziała. — Podziwiam też twoją wytrwałość i konsekwencję; musisz o tym wiedzieć.
— Mógłbym powiedzieć to samo o tobie — powiedziałem z lekką goryczą w głosie.
Zatrzymała się.
Przypuszczam, że podeszliśmy do kolosów wystarczająco, aby najlepiej ocenić ich wspaniałość. Przed całkowitym przytłoczeniem ich wielkością chroniło mnie jedynie to, że w pobliżu nie znajdowało się nic, co mogłoby posłużyć za skalę ich wielkości. Niebo nad głową było równie olbrzymie, piasek bezkresny, a gwiazdy niezliczone i wspaniałe, unoszące się nad naszymi głowami na zawsze.
— Lestat — powiedziała wolno, ważąc słowa. — Proszę cię tylko o to, byś spróbował, choć raz, iść przez świat tak, jak ja to czynię.
Księżyc dobrze oświetlał jej twarz, choć była chroniona przez rondo kapelusza.
— Zapomnij o tym domu w Kairze — powiedziała nagle, ściszając głos, jak gdyby w szacunku dla ważności tego, o czym mówiła. — Porzuć wszystkie swoje kosztowności, ubrania i przedmioty łączące się z cywilizacją. Jedź ze mną na południe, w górę rzeki, do Afryki. Podróżuj ze mną.
Nie odpowiadałem. Serce waliło mi jak młotem.
Gabriela nadal półgłosem mówiła o chęci poznania tajemniczych i dotąd nie znanych światu plemion Afryki, o walce gołymi rękoma z krokodylami i lwami, o wspólnym odnalezieniu źródeł Nilu.
Poczułem drżenie na całym ciele. Zdawało mi się, że ta noc pełna jest wyjących wiatrów, a ja nie mam gdzie się schronić.
— Chcesz powiedzieć, że zostawisz mnie na zawsze, jeśli nie pójdę z tobą, czy tak?
Uniosłem wzrok do góry, na przerażające posągi. Wydaje mi się, że powiedziałem:
— A więc do tego doszło.
A więc dlatego była ze mną, dlatego schlebiała mi tyloma drobiazgami, dlatego wreszcie byliśmy teraz razem. To nie miało nic wspólnego z Nickim, który dla niej odszedł już dawno w wieczność. To następne rozstanie zaprzątało teraz jej głowę.
Potrząsnęła głową, jak gdyby obcując z własnymi myślami, debatując ze sobą, jak dalej postąpić. Przyciszonym głosem opisała mi żar nocy tropikalnych, wilgotniejszych, słodszych niż ta, która właśnie nas otaczała.
— Chodź ze mną, Lestat — powtórzyła. — Za dnia śpię zagrzebana w piasku. Nocą czuję się, jakbym miała skrzydła, jakbym naprawdę potrafiła latać. Nie potrzebuję żadnego imienia. Nie zostawiam za sobą śladów odciśniętych w ziemi. Chcę dotrzeć do samego serca tropikalnych nocy, do samego serca Afryki. Dla tych, których zabijam, będę boginią.
Zbliżyła się i wsunęła mi rękę pod ramię, a usta przycisnęła do mojego policzka. Ujrzałem głęboki blask jej oczu spod ronda kapelusza. Światło księżyca oświeciło lodowatym blaskiem jej usta.
Usłyszałem własne westchnienie. Potrząsnąłem głową.
— Nie mogę i wiesz o tym dobrze — odrzekłem. — Nie mogę tego zrobić bardziej niż ty możesz zostać ze mną.
Całą drogę powrotną do Kairu wracałem myślami do tego, co przydarzyło mi się podczas tych bolesnych chwil, gdy staliśmy na piasku razem przed kolosami Memnona. Była już dla mnie stracona! Była stracona od wielu lat. Wiedziałem o tym, odkąd zszedłem po schodach z pokoju, w którym rozpaczałem z powodu utraty Nickiego, i ujrzałem, że czeka na mnie.
Wszystko zostało już powiedziane w taki czy inny sposób w krypcie pod wieżą wiele lat temu. Nie mogłem zrobić nic, co zmieniłoby jej postanowienie. A najstraszliwsze w tym było to, że ona nic ode mnie nie chciała i niczego nie oczekiwała! Pytała mnie, czy pojadę, ponieważ czuła, że powinna zapytać. Może było jej mnie żal, może to był smutek. Tak naprawdę, chciała być po prostu wolna. Została jeszcze ze mną do czasu powrotu do miasta. Została i nie powiedziała już ani słowa.
Pogrążałem się coraz bardziej, zupełnie ogłuszony, zdając sobie sprawę, że jeszcze jeden taki straszny cios, a upadnę na dobre. Było to zupełnie jasne i przerażające. Pożegna się ze mną i nie będę mógł temu zapobiec. Kiedy zacznę tracić zmysły? Kiedy zacznę krzyczeć, nie mając już nad tym żadnej kontroli?
Nie teraz.
Gdy po powrocie zapaliliśmy lampy w naszym domu, kolory, jakie nagle ujrzałem, zapanowały nade mną całkowicie — perskie dywany pokryte wzorem delikatnego kwiecia, baldachim przetykany milionami maleńkich lusterek, i cudownym, wspaniałym upierzeniem trzepoczących skrzydłami ptaków.
Rozejrzałem się za przesyłką od Rogeta, ale nie było żadnej. Nagle zezłościło mnie to. Z pewnością do tej pory już napisał. Musiałem wiedzieć, co dzieje się w Paryżu! Potem przyszła obawa i strach.
— Co, u diabła, dzieje się we Francji? — zamruczałem pod nosem. — Będę musiał poszukać jakichś Europejczyków. Brytyjczycy! Oni zawsze są dobrze poinformowani. Ciągną ze sobą, gdzie tylko jadą, tę cholerną herbatę indyjską i egzemplarze londyńskiego „Timesa”.
Jej widok, kiedy tak stała bez ruchu z boku, doprowadzał mnie do szaleństwa. Czułem, że coś się działo w tym pokoju. Byłem okropnie spięty, podobnie jak wcześniej w krypcie, zanim Armand opowiedział nam swoją długą historię. Nic jednak się nie działo. Tyle tylko, że ona zamierzała opuścić mnie na zawsze. Właśnie miała wśliznąć się w czas już na wieki.
Czy będziemy w stanie odnaleźć się kiedyś w przyszłości!?
— Cholera! — wyrzuciłem z siebie. — Oczekiwałem na list. W domu nie było służby. Nie spodziewali się nas tak prędko.
Chciałem posłać kogoś, aby wynajął na dzisiejszą noc muzyków. Byłem już syty i ogrzany świeżą krwią, i wmówiłem sobie, że chcę teraz tańczyć.
Przerwała ciszę nagle i niespodziewanie. Zaczęła chodzić po sali stanowczym krokiem. Z niezwykłą sobie bezpośredniością wyszła na podwórko. Patrzyłem za nią, jak przyklękła przy stawku. Uniosła dwie płyty z chodnika i spod nich wyciągnęła paczkę. Oczyściła z niej piasek i przyniosła do mnie. Zanim jeszcze zjawiła się przede mną, zauważyłem, że paczka była od Rogeta. A więc nadeszła, zanim udaliśmy się w podróż po Nilu, a ona po prostu ją ukryła.
— Dlaczego to zrobiłaś?! — krzyknąłem.
Byłem wściekły. Wyrwałem jej paczkę z rąk i położyłem na biurku. Patrzyłem na nią z nienawiścią, jak nigdy dotąd. Nawet w dawnym dziecięcym egoizmie nie nienawidziłem jej tak bardzo jak teraz!
— Dlaczego ukryłaś to przede mną? — zażądałem odpowiedzi.
— Ponieważ chciałam mieć jeszcze jedną szansę — wyszeptała. Jej drobna bródka drżała. Dolna warga drgała, w oczach ujrzałem krwawe łzy. — Ale nawet bez tego i tak już dokonałeś wyboru.
Pochyliłem się i rozdarłem opakowanie. Z wycinków jakiejś angielskiej gazety wysunął się list. Otworzyłem go drżącymi rękoma i zacząłem czytać.
„Monsieur. Jak już Pan chyba wie, 14 lipca paryski motłoch zaatakował Bastylię. Całe miasto jest pogrążone w chaosie. Zamieszki objęły teren całej Francji. Od miesięcy usiłowałem bezskutecznie dotrzeć do Pańskiej rodziny, umożliwić im bezpieczny wyjazd z kraju, jeśli będzie to możliwe. Ostatniego poniedziałku jednak otrzymałem wiadomość, że chłopi i dzierżawcy powstali przeciwko Pańskiemu ojcu. Pańscy bracia, ich żony i dzieci oraz wszyscy, którzy próbowali bronić zamku, zostali zabici, zanim jeszcze został splądrowany. Jedynie Pański ojciec zdołał uciec. Wiernym służącym udało się ukryć go podczas oblężenia, a potem pomóc przedostać się na wybrzeże. W tej chwili znajduje się w mieście Nowy Orlean w byłej francuskiej kolonii Luizjana. Zaklina Pana, by zechciał Pan przyjść mu z pomocą. Porażony jest żałością i bólem za utraconą rodziną oraz faktem, że znajduje się pomiędzy obcymi. Błaga Pana, aby go Pan odszukał”. List był długi. Przeprosiny, zapewnienia, sprawy szczegółowe… Przestało to jednak mieć już jakiekolwiek znaczenie. Odłożyłem list i gapiłem się na blat biurka pod kręgiem światła rzuconego przez lampę.
— Nie jedź do niego — powiedziała.
Jej głos był ledwie słyszalny w otaczającej nas ciszy. Sama cisza jednak była jak jeden wielki krzyk.
— Nie jedź do niego — powtórzyła. Krwawe łzy spływały jej po policzkach, niczym farba clowna, dwa długie strumienie czerwieni wypływające prosto z jej oczu.
— Wyjdź — powiedziałem cicho. Słowa zawisły w powietrzu, a mój głos nagle nabrał siły. — Wyjdź — powtórzyłem. Nie mogłem się jednak powstrzymać i ponownie usłyszałem własne słowa z roztrzaskującą wszystko gwałtownością: — WYJDŹ!
4
Przyśnił mi się sen o rodzinie. Wszyscy nawzajem obejmowaliśmy się. Nawet Gabriela, w aksamitnej sukni, była z nami. Zamek był zaciemniony, a wszystko wypalone. Skarby, które tu złożyłem, stopiły się albo przemieniły w popiół. Zawsze wszystko obraca się w popiół. Czyż ten stary cytat właśnie o tym nie mówi: „Z prochu powstałeś i w proch się obrócisz”?
To nie miało już znaczenia. Wróciłem i uczyniłem z nich wszystkich wampiry. I oto staliśmy, Dom de Lioncourt, piękności o białych twarzach, nawet krwiożercze niemowlę, które jeszcze leżało złożone w kołysce, i jego matka, pochylająca się na nim, aby podać mu wyrywającego się rozpaczliwie szczura, którego krew miała posłużyć za pożywienie.
Śmialiśmy się i całowaliśmy nawzajem, spacerując wśród popiołu — moi biali bracia, ich żony, demoniczne dzieci, rozprawiające z radością o swoich ofiarach, mój ślepy ojciec, który niczym biblijna postać wstał nagle z siedzenia, by wykrzyknąć:
— JA WIDZĘ!
Mój najstarszy brat objął mnie. Wyglądał cudownie w porządnym ubraniu. Nigdy nie widziałem go tak doskonale się prezentującego, a krew wampira sprawiła, że jego twarz była szczupła i natchniona.
— Wiesz co, cholernie dobrze, że przyjechałeś tutaj i dokonałeś tego wszystkiego z pomocą Mrocznego Daru. — Zaśmiał się wesoło.
— Mrocznej Zamiany, kochanie, Mrocznej Zamiany — poprawiła go żona.
— Bo gdybyś tego nie zrobił — mówił dalej — no cóż, wszyscy już dawno bylibyśmy martwi.
5
Dom był pusty. Kufry zostały już wysłane. Statek miał wypłynąć z Aleksandrii za dwie noce. Przy mnie pozostała jedynie mała walizka. Na statku syn markiza musi przecież do czasu do czasu zmienić ubranie. Zabrałem również skrzypce.
Gabriela stała w zwieńczonej łukiem bramie prowadzącej do ogrodu — gibka, o długich nogach, przepiękna w swym białym bawełnianym ubraniu. Na głowie miała kapelusz.
Żal wzmagał się. W końcu jednak minął, a jego miejsce na powrót zajęło poczucie pogrążania się, poczucie snu, w którym poruszamy się jakoś, ale już bez naszej woli. Uderzyło mnie, że jej włosy można by opisać jako deszcz złota. Cała stara poezja staje się sensowna, gdy spojrzysz na tę, którą kochasz. Śliczne zagłębienia na jej twarzy, jej nieprzejednane, zaciśnięte małe usta.
— Powiedz mi, Matko, czego oczekujesz ode mnie? — powiedziałem spokojnie. Pokój, w którym znajdowaliśmy się, był umeblowany po europejsku. Biurko, lampa, fotel. Wszystkie moje bajecznie kolorowe ptaki zostały wydane, prawdopodobnie na sprzedaż na bazarze. Szare afrykańskie papugi, które żyją tak długo jak człowiek. Nicki przeżył zaledwie trzydzieści lat swojego życia. — Czy potrzebujesz ode mnie pieniędzy?
Wielki, piękny rumieniec na jej twarzy, w oczach błysk poruszającego się światła — niebieskości i fioletu. Przez chwilę wyglądała jak żywy człowiek. Równie dobrze moglibyśmy teraz oboje stać w jej pokoju w domu. Książki, wilgotne ściany, rozpalony kominek. Czy była zatem człowiekiem? W oka mgnieniu rondo kapelusza zakryło całkowicie jej twarz, gdy pochyliła w dół głowę. Niespodziewanie zapytała:
— Dokąd pojedziesz?
— Do małego domku przy Rue Dumaine w starym francuskim mieście zwanym Nowy Orlean — odpowiedziałem zimno, z precyzją. — A potem, kiedy umrze i uda się na wieczny spoczynek, nie mam najmniejszego pojęcia.
— Chyba nie mówisz tego poważnie? — zapytała.
— Zamówiłem już miejsce na najbliższy statek wypływający z Aleksandrii — odparłem. — Popłynę do Neapolu, a potem do Barcelony. Z Lizbony udam się w podróż do Nowego Świata.
Jej twarz zdawała się zwężać, rysy twarzy wyostrzyły się. Usta poruszyły się, ale nic nie powiedziała. A potem zobaczyłem łzy w jej oczach i poczułem emocję, która ją opanowała, jakbym był nią bezpośrednio dotknięty. Odwróciłem wzrok i ze sztuczną gorliwością zająłem się porządkowaniem rzeczy na biurku, aż wreszcie złożyłem dłonie razem, aby nie można było poznać, że drżą. Pomyślałem, że dobrze się stało, iż Nicki zabrał ze sobą do ognia swoje dłonie, bowiem gdyby się tak nie stało, musiałbym wrócić do Paryża i odszukać je, zanim mógłbym wyruszyć w dalszą drogę.
— Nie możesz przecież jechać tam, do niego — szepnęła.
— Niego? Och. Przecież to mój ojciec — odezwałem się.
Przesunęła lekko głowę w bok w geście zaprzeczenia. Podeszła bliżej do biurka. Jej krok był lżejszy niż krok Armanda.
— Czy ktokolwiek z naszego gatunku dokonywał kiedyś takich przepraw? — zapytała półgłosem.
— Nikt, o kim bym wiedział. W Rzymie mówiono mi, że nie.
— Być może nie jest to możliwe, taka daleka podróż.
— Ależ tak. Wiesz, że można to zrobić. Żeglowaliśmy po morzach już wcześniej w naszych wykładanych korkiem trumnach. Niech się strzeże Lewiatan, jeśli ośmieliłby się zakłócić mi podróż.
Podeszła jeszcze bliżej i spojrzała w dół na mnie. Nie potrafiła już dłużej ukrywać przede mną bólu. Była zachwycająca. Dlaczego nigdy nie ubrałem ją w suknię balową, kapelusz ze strusich piór czy perły?
— Wiesz, gdzie możesz mnie zastać — powiedziałem, ale w goryczy, jaka przebijała z mojego głosu, nie było wiele przekonania. — To adresy moich banków w Londynie i w Rzymie. Te banki są równie stare jak wampiry. Zawsze będą istnieć. Znasz to wszystko, zawsze znałaś…
— Przestań — powiedziała półgłosem. — Nie mów do mnie takich rzeczy.
To wszystko było kłamstwem, parodią. To była właśnie taka wymiana zdań, której zawsze nienawidziła, rodzaj rozmowy, na którą sama nigdy by się nie zdobyła. W moich najśmielszych snach nie mogłem oczekiwać, że tak źle to wypadnie, że powiem takie rzeczy tak zimno, że ona będzie płakać. Pomyślałem, że ja na jej miejscu zwymyślałbym ją, gdyby powiedziała, że odchodzi. Pomyślałbym, że ja rzuciłbym się na nią z wściekłością.
Patrzyliśmy na siebie przez dłuższą chwilę. Jej oczy zabarwiły się czerwienią, z trudem opanowała drżenie warg.
I wtedy straciłem panowanie nad sobą.
Wstałem i podszedłem do niej. Objąłem jej małe, delikatne ciało. Zdecydowany byłem nie pozwolić jej odejść bez względu na to, jaki stawiałaby opór. Ona jednak nie stawiała wcale oporu. Oboje płakaliśmy prawie bezgłośnie, nie mogliśmy tego w sobie powstrzymać. Jednak nie poddawała się, nie uległa mi. Nie stopniała w moim uścisku.
Po chwili odsunęła się ode mnie. Pogładziła moje włosy obiema rękoma, pochyliła się i pocałowała mnie w usta. Lekko odsunęła się i bezgłośnie odeszła.
— No dobrze, w porządku, kochanie — powiedziała.
Potrząsnęła głową. Słowa, słowa. Na nic się jej nie przy dawały, nigdy.
Powoli, w charakterystyczny sposób, wdzięcznie poruszając biodrami, podeszła do drzwi prowadzących do ogrodu i zanim spojrzała w moją stronę, zwróciła głowę ku niebu.
— Musisz mi coś obiecać — powiedziała wreszcie.
Pomyślałem, że w setkach miast poruszała się z gracją w miejscach, gdzie tylko kotu dałoby się przecisnąć.
— Oczywiście — odparłem.
Byłem jednak tak złamany, że właściwie nie chciałem już więcej rozmawiać. Światło przyciemniało. Noc nie była ani ciepła, ani zimna. Chciałem, żeby już po prostu poszła sobie, a przecież porażała mnie sama myśl, że tak może się stać i że nie będę mógł już mieć jej przy sobie.
— Obiecaj mi, że nigdy nie będziesz próbować skończyć z tym — powiedziała — zanim wpierw nie zobaczysz się ze mną, zanim nie spotkamy się.
Przez chwilę zbyt byłem zaskoczony, aby odpowiedzieć. Wreszcie powiedziałem:
— Nigdy nie będę próbował skończyć z tym — wypowiedziałem to prawie z pogardą. — Masz więc moje słowo. Łatwo mi je dać. A co ty powiesz? Czy też możesz mi coś obiecać? Że dasz mi znać, dokąd się udajesz po odejściu stąd, gdzie będę mógł ciebie zastać, że po prostu nie znikniesz, jak gdybyś była czymś, co sobie tylko wymyśliłem.
Przerwałem. W moim głosie wyczułem nutkę usilnej prośby, nawet lekkiej histerii. Nie mogłem wyobrazić sobie jej piszącej list, wysyłającej go czy wreszcie robiącej jakąkolwiek rzecz, którą śmiertelni zwykli robić jako coś zwyczajnego. Wydawało mi się, że nie łączy nas żadna wspólnota natury czy podobieństwo myśli. Zawsze tak zresztą było.
— Mam nadzieję, że nie mylisz się we własnej ocenie siebie — dodała jeszcze.
— Matko, ja w nic nie wierzę — odpowiedziałem. — Jeszcze dawno temu powiedziałaś Armandowi, że wierzysz w możliwość odnalezienia odpowiedzi na swoje pytania w wielkich dżunglach i lasach. W gwiazdy, które w końcu ujawnią ci prawdę. Ja jednak nie wierzę w to, nie wierzę w nic. A to właśnie sprawia, że jestem silniejszy niż ci się wydaje.
— Dlaczego zatem tak się obawiam o ciebie? — zapytała. Z trudem łapała powietrze. Musiałem uważnie przyglądać się jej ustom, aby dobrze zrozumieć, co mówi.
— Wyczuwasz moją samotność — odpowiedziałem — moją gorycz spowodowaną odcięciem od życia. Gorycz z powodu bycia złem, że nie zasługuję na to, aby być kochanym, choć miłości właśnie pragnę najbardziej. Napawa mnie przerażeniem to, że nie mogę ujawnić się śmiertelnym. Matko, te rzeczy nie powstrzymują mnie. Jestem zbyt silny, aby mogły mnie powstrzymać. Jak sama kiedyś powiedziałaś, jestem bardzo dobry w tym, co robię, w byciu tym, kim jestem. One zaledwie od czasu do czasu sprawiają mi ból i cierpię przez nie, to wszystko.
— Kocham cię, mój synu — powiedziała Gabriela.
Chciałem coś powiedzieć o jej obietnicach, o agentach w Rzymie, żeby napisała. Chciałem powiedzieć…
— Pamiętaj o swojej obietnicy — dodała jeszcze.
Całkiem nagle uświadomiłem sobie, że to nasza ostatnia wspólna chwila. Wiedziałem o tym i nic nie mogłem zrobić, aby odmienić bieg zdarzeń.
— Gabrielo! — szepnąłem.
Jej już jednak nie było.
Pokój, ogród za oknami, wreszcie sama noc były ciche i martwe.
Otworzyłem oczy przed świtem. Leżałem na podłodze naszego domu. Zdałem sobie sprawę, że płakałem, a potem tutaj zasnąłem.
Wiedziałem, że powinienem udać się w podróż do Aleksandrii, że powinienem zbliżyć się do miasta, a następnie, tuż przed świtem, zakopać się głęboko w piasku. Byłoby chyba przyjemnie zasnąć w piaszczystej ziemi. Wiedziałem także, że brama do ogrodu była otwarta, że wszystkie pozostałe drzwi pozostawały nie zamknięte. Nie mogłem jednak wykonać najmniejszego ruchu. Nadal zimno i spokojnie wyobrażałem sobie, jak wołam za nią, powtarzając, aby wróciła. Przez chwilę nawet wydawało się, że już to zrobiłem, że całkowicie upokorzony pobiegłem za nią, próbując opowiedzieć jej raz jeszcze o przeznaczeniu: że moim przeznaczeniem było utracić ją, tak jak przeznaczeniem Nickiego było utracić swoje dłonie. W jakiś sposób jednak musieliśmy obalić to przeznaczenie. W końcu to my musimy zatriumfować.
Co za bezsens? Oczywiście nie pobiegłem za nią. Zapolowałem, tylko na zewnątrz i wróciłem. Do tego czasu była już wiele mil od Kairu. Utraciłem ją i równie dobrze mógłbym szukać małego ziarenka piasku, które porwał wiatr.
Wreszcie, po dłuższej chwili, obróciłem głowę. Karmazynowe niebo nad ogrodem, karmazynowe światło ześlizgujące się po odległych dachach. Słońce nadchodzi — i ciepło, i przebudzenie tysięcy głosów gdzieś pośród pogmatwanych uliczek Kairu, dźwięk, który zdawał się dobiegać z głębi piasku i drzew i z samych zielonych plam traw.
Słysząc to wszystko i widząc oślepiający blask światła przesuwającego się po dachach domów, zdałem sobie sprawę, że bardzo blisko mnie znajdował się jakiś człowiek śmiertelny. Stał w otwartej bramie do ogrodu, zerkając na moją nieruchomą postać i pusty dom wokoło. Był to młody Europejczyk o jasnej czuprynie, ubrany w arabską tunikę. Przystojny. Przy nikłym świetle poranka dostrzegł mnie, Europejczyka tak jak on, leżącego na płytach posadzki w całkowicie opuszczonym domu. Leżałem, nie spuszczając z niego wzroku. Widziałem, jak wszedł do opuszczonego ogrodu. Iluminacja na niebie parzyła moje oczy, delikatna skóra wokół nich zaczęła się przypalać. W swojej czystej, białej tunice i owiązanej płótnem głowie wyglądał jak zjawa. Wiedziałem, że muszę znikać. Musiałem jak najszybciej wydostać się stąd i schować się przed nadchodzącym słońcem. Nie ma już szansy zejść do krypty pod podłogę. Ten śmiertelnik naruszył granice mego legowiska. Nie było nawet dość czasu, aby go zabić i pozbyć się biednego nieszczęsnego człowieka. A jednak nie poruszyłem się. Podszedł bliżej; całe niebo migotało już za jego sylwetką, która jakby zwęziła się i poczerniała.
— Monsieur! — zatroskany głos, jak tej kobiety wiele lat temu w katedrze Notre Dame, która chciała pomóc mi, zanim nie uczyniłem z niej i z jej niewinnego dziecka ofiary mojej żądzy krwi. — Monsieur, co się z panem dzieje? Czy mogę być w czymś pomocny?
Opalona promieniami słonecznymi twarz pod zwojami białego nakrycia głowy. Złote brwi połyskujące w świetle, szare oczy, zupełnie takie jak moje. Wiedziałem, że powstaję na nogi powoli i z trudem, choć sam tego wcale nie chciałem. Wiedziałem, że moje wargi rozchylają się, aby odsłonić zęby. I wtedy usłyszałem warkot wydobywający się z mojego gardła i zobaczyłem na jego twarzy wzrastające przerażenie.
— Spójrz! — wysyczałem, wysuwając do przodu potężne kły. — Widzisz?
Rzuciłem się w jego stronę i uchwyciłem go za przegub dłoni, zmuszając, by dotknął otwartą dłonią mojej twarzy.
— Czy myślałeś, że jestem istotą ludzką? — krzyknąłem.
A potem uniosłem go, podnosząc bez trudu z ziemi. Wierzgał nogami w powietrzu, całkowicie bezbronny. — Czy myślałeś, że jestem twoim bratem? — krzyknąłem. Jego usta rozwarły się w zgrzytliwym charkocie. Wreszcie udało mu się krzyknąć.
Cisnąłem nim w górę, przez ogród. Jego ciało wirowało z rozrzuconymi rękoma i nogami, zanim zniknęło za połyskującym dachem domu.
Niebo było już dla mnie oślepiającą ścianą ognia.
Wybiegłem z ogrodu prosto na uliczkę. Biegłem pod maleńkimi bramami i przez dziwne uliczki. Z hałasem jednym pchnięciem otwierałem napotkane bramy i drzwi, potrącałem ludzi, którzy znaleźli się na mojej drodze. Roztrzaskiwałem ściany, które nagle wyrastały przede mną; obłoki kurzu z gipsu unosiły się w powietrzu, dławiąc mi oddech. Biegłem dalej, brnąc w błocie i śmierdzącym powietrzu. A światło goniło mnie nieustannie, jak prawdziwa pogoń.
Kiedy wreszcie odnalazłem jakiś wypalony dom z wyłamanymi kratami w oknach, wpadłem tam natychmiast i niezwłocznie zakopałem się w ziemi w ogrodzie domu, rozkopując glebę wciąż głębiej i głębiej, aż nie byłem już w stanie ruszać więcej rękoma.
Zapadłem w chłodną ciemność.
Byłem bezpieczny.
6
Umierałem albo tak mi się wydawało. Nie mogłem już zliczyć, ile minęło nocy. Musiałem wstać i pójść dalej, do Aleksandrii. Musiałem przekroczyć morze. Konieczność ta oznaczała ruch, obrócenie się w ziemi, poddanie się pragnieniu krwi.
Nie chciałem się temu poddać.
Głód krwi przychodzi i odchodzi. To było jak łamanie kołem i jak ogień. Mój mózg domagał się krwi, moje serce domagało się krwi. Serce stawało się coraz większe i większe, i coraz głośniejsze, a ja nadal nie chciałem się poddać.
Być może śmiertelni słyszeli bicie mojego serca. Widziałem ich od czasu do czasu, fontanny ognia na tle mroku nocy, słyszałem ich głosy, paplaninę w obcym języku. Najczęściej jednak widziałem tylko ciemność, słyszałem tylko ciemność.
Po jakimś czasie byłem już uosobieniem pragnienia leżącego w ziemi w czerwonym śnie i czerwonych marzeniach. Wolno dochodziło do mnie, że jestem już zbyt słaby, aby przepchnąć się do góry przez miękkie, piaszczyste podłoże, zbyt słaby, aby ponownie obrócić koło i rozpocząć od nowa. Zgadza się. Nie mógłbym wstać, gdybym chciał. Nie mogłem się nawet poruszyć. Oddychałem jeszcze, ale nie w taki sposób, w jaki oddychają ludzie śmiertelni. Bicie mojego serca dzwoniło mi w uszach.
Nie umarłem jednak. Po prostu leżałem marniejąc. Jak te torturowane istoty w ścianach pod Les Innocents, opuszczone przez wszystkich, metafora nędzy, która pozostaje nie zauważona, nie zapisana, nie uznana, bezużyteczna. Moje dłonie zamieniły się w szpony, ciało skurczyło się do kości, oczy wybałuszyły się z zapadniętych oczodołów. Ciekawe, że możemy tak przetrwać w nieskończoność, że nawet wtedy, kiedy pozbawieni jesteśmy krwi, gdy nie poddajemy się tej soczystej i nieszczęsnej przyjemności, nadal możemy żyć. Interesujące, gdyby nie fakt, że każde uderzenie serce odmierzało agonię.
Gdybym tylko mógł przestać myśleć. Nicolas de Lenfent nie żyje. Moi bracia nie żyją. Blady smak wina, odgłosy wrzawy na widowni, jej aplauz. Czy nie sądzisz jednak, że to, co robimy, kiedy tam jesteśmy, to coś dobrego, że sprawiamy, iż ludzie są szczęśliwi?
— „Dobro. O czym ty mówisz? Dobro?”
— „Że to jest dobrem, że to czyni dobro, że wreszcie jest w tym dobro! Dobry Boże, nawet jeśli ten świat nie ma żadnego sensu, z pewnością istnieje coś, co możemy nazwać dobrem. Dobrze jest jeść, pić, śmiać się… być ze sobą razem…”
Śmiech. Wariacka muzyka. Ten łoskot, ten dysonans, ta nie kończąca się szorstka artykulacja bezsensu…
Czy jestem pogrążony we śnie, czy też zupełnie obudzony. Pewny jestem jednego. Jestem potworem. I ponieważ leżę w męczarniach w ziemi, istoty ludzkie tam, na górze, przechodzą przez wąską przełęcz życia pozostawieni w spokoju, nie napastowani.
Gabriela dotarła już chyba do dżungli Afryki.
Od czasu do czasu do wypalonego domu, nieopodal którego znajdowała się moja kryjówka, zaglądali jacyś ludzie. Najczęściej byli to złodzieje szukający w nim chwilowej kryjówki. Zbyt wiele wtedy słyszałem obcojęzycznej paplaniny. Pozostawało mi tylko zapaść się głębiej w siebie, wycofać się nawet z otaczającego mnie chłodu piasku. Wtedy przestawałem ich słyszeć.
Czy rzeczywiście znajduję się w potrzasku?
Zapach krwi gdzieś nade mną. Może oni są moją ostatnią nadzieją. Tych dwóch, którzy nadeszli tu nocą, aby przetrwać do rana w zaniedbanym ogrodzie. Ich krew przyciągnie mnie do nich, sprawi, że obrócę się i rozprostuję te moje odrażające — bo takie już być muszą — szpony.
Przestraszę ich na śmierć, zanim jeszcze spróbuję ich krwi. Wstyd. Zawsze była we mnie taka diabelska natura, jak mówi powiedzenie. Jeszcze jednak nie teraz.
Od czasu do czasu Nicki i ja zajęci jesteśmy nadal naszą najlepszą konwersacją. „Jestem poza wszelkim bólem i grzechem” — mówi do mnie. „Ale czy ty coś czujesz?” — pytam. — „Czy to właśnie oznacza wolność od tego wszystkiego, że już po prostu nic się nie odczuwa? Ani cierpienia, ani pragnienia, ani ekstazy? To interesujące, że nasze pojęcie nieba wiąże się zawsze w jakiś sposób z ekstazą, radością niebiańską. Z kolei pojęcie piekła zawsze wywołuje skojarzenia z bólem. Ogniami piekielnymi. Nie jest najlepiej, jeśli w ogóle nic nie odczuwamy, prawda?”
Lestat, możesz już z tym skończyć. Czy też przyznasz, że raczej będziesz walczył z tym pragnieniem, z tym piekielnym cierpieniem, niż pozwolisz, byś umarł i rzeczywiście nic już nie odczuwał? Przynajmniej jeszcze czujesz pragnienie krwi, gorącej i rozkosznej, wypełniającej każdą cząsteczkę twojego ciała. Jak długo jeszcze zamierzają być tam, na górze, ci śmiertelni, tam, gdzieś w zdziczałym ogrodzie? Jedną noc, dwie? Zostawiłem skrzypce w domu, w którym poprzednio mieszkałem. Muszę je odzyskać, przekazać jakiemuś młodemu śmiertelnemu muzykowi, komuś, kto zechce…
Błogosławiona cisza. Poza tymi skrzypcami, które słyszałem cały czas. Widziałem białe palce Nicolasa na strunach i ruch smyczka odbijającego refleksy światła, a twarze nieśmiertelnych marionetek były na wpół rozbawione. Sto lat temu, mieszkańcy Paryża dopadliby go. Nie musiałby sam rzucać się w ogień. Może i mnie by dopadli. Chociaż wątpię.
Nie, dla mnie nigdy nie było żadnego miejsca czarownic! Nicki mieszka teraz w mojej duszy. Pobożne ludzkie wyrażenie. Ale cóż to za życie? Mnie samemu nie podoba się żyć w taki sposób! Co to właściwie oznacza — żyć w czyjejś duszy? Nic, jak sądzę. Tak naprawdę bowiem wcale cię tam nie ma, prawda?
Koty w ogrodzie. Zapach kociej krwi. Dziękuję, wolę raczej cierpieć dalej, niż wysuszyć się tutaj na wiór.
7
W nocy usłyszałem jakiś dźwięk. Co to było?
Olbrzymi bęben, w który monotonnie uderzano na ulicach mojego miasteczka z dzieciństwa, gdy włoscy komedianci ogłaszali swój występ w tylnej części ich malowanego wozu. Wielki basowy bęben, w której sam waliłem, idąc przez ulice miasta podczas tych niezapomnianych dni, kiedy byłem uciekinierem z domu, kiedy byłem jednym z nich.
To było jednak silniejsze. Łoskot strzału armatniego odbijającego się od dolin i górskich przełęczy. Poczułem go głęboko w kościach. Otworzyłem oczy w zupełnej ciemności i wiedziałem, że to coś, czymkolwiek by było, zbliża się coraz bardziej. Rytm kroków, wiedziałem już teraz na pewno, a może był to rytm bicia serca?
Dźwięk wypełniał cały mój świat.
To był wielki, złowieszczy łoskot, który zbliżał się do mnie coraz bardziej. A przecież jakaś część mnie zdawała sobie sprawę, że nie był to rzeczywisty dźwięk, nic, co mogłoby usłyszeć ludzkie ucho, nic, co wprawiłoby w drżenie porcelanę stojącą na półce czy na szklanych etażerkach. Nic, co przepłoszyłoby kota ze szczytu muru.
Egipt pogrążony jest w ciszy. Cisza pokrywa pustynię po obu stronach potężnej rzeki. Nie słychać nawet beku kóz czy porykiwania bydła, ani płaczu kobiety gdzieś w oddali.
A jednak dźwięk, który mnie dochodził, był ogłuszający.
Przez jedną sekundę opanował mnie strach. Rozprostowałem kończyny, leżąc w ziemi. Po omacku, nie czując zupełnie swego ciężaru, unosiłem się coraz wyżej, ku powierzchni. Nagle zabrakło mi tchu. Nie mogłem oddychać, nie mogłem krzyczeć, a gdybym mógł, krzyk byłby tak głośny, że zmiażdżyłby całą trawę w promieniu kilku mil. Kryształowe puchary roztrzaskałyby się chyba na drobniutkie kawałeczki, okna rozsypałyby się w szklany proch.
Dźwięk stawał się jeszcze głośniejszy. Spróbowałem odwrócić się i zaczerpnąć trochę powietrza, ale nie mogłem. Wreszcie wydawało mi się, że dostrzegłem źródło dźwięku. Zobaczyłem jakąś postać zbliżającą się w moim kierunku. Błysk czerwieni w ciemności. Ktoś nadchodził, a za nim ten dźwięk, ktoś tak wszechmocny, że nawet drzewa i kwiaty, a także powietrze wyczuwały to. Nieme stworzenia, twory tego świata, wyczuwały to. Robactwo pierzchało przed nim, dzikie koty zmykały w popłochu z jego drogi.
Może to śmierć — pomyślałem.
Może za sprawą jakiegoś cudu jest istotą żyjącą. Śmierć może dosłownie bierze nas w ramiona, nie będąc jednak wampirem, przeciwnie — jest samą personifikacją niebios. Razem z nią wstajemy i unosimy się do gwiazd. Mijamy anioły i świętych, mijamy samą iluminację i boską ciemność, wchodząc w niebyt, gdy oddajemy po drodze nasze istnienie. W zapomnieniu wybaczane są nam wszystkie grzechy.
Samozniszczenie Nickiego staje się odległym błyskiem znikającego światła. Śmierć moich braci rozdrabnia się w wielkim ukojeniu tego, co nieuniknione.
Wbiłem się w ziemię nade mną, kopałem w nią nogami, lecz moje ręce i nogi były zbyt słabe. Poczułem piaskowe błoto w ustach. Wiedziałem, że muszę wstać. Ten dźwięk nakazywał mi to. Poczułem go znowu niczym huk wystrzałów artyleryjskich, grzmot dział.
Nagle stało się dla mnie zupełnie jasne, że to ja jestem poszukiwany, że postać z góry szuka mnie, że jak promień światła, lustruje okolicę. Nie mogłem dłużej pozostać w ukryciu. Musiałem na to odpowiedzieć.
Wysłałem w powietrze najdzikszy okrzyk powitania. Powiedziałem nim, że jestem tutaj. Słyszałem swój ciężki oddech, gdy z trudem poruszałem wargami. Hałas stał się bardzo głośny, czułem jego pulsowanie w każdej tkance mojego organizmu. Ziemia wokół ruszała się wraz z nim.
Ktokolwiek to był, musiał wejść do wypalonego i zrujnowanego domu. Drzwi odskoczyły od futryny, jakby zawiasy zaczepione były nie w żelazie, lecz w gipsie. Widziałem to wszystko przed oczyma. Widziałem, jak zjawa przechodziła pod drzewami oliwkowymi. Postać była już w ogrodzie.
W szaleństwie znów zacząłem gorączkowo rozkopywać ziemię nad sobą, ale poczułem nagle, że tępy, niski dźwięk, jaki dochodził do mnie, teraz był odgłosem kopania. Poczułem na twarzy coś miękkiego, jakby atłas muskający moją twarz. Wtedy ujrzałem nad sobą błysk ciemnego nieba i chmury przesuwające się po nim, jak woalka nad gwiazdami. Nigdy niebo, przy całej swojej prostocie, nie wydawało mi się tak błogosławione.
Natychmiast wziąłem głęboki oddech w płuca. Wydałem z siebie długi jęk. Czułem ciśnienie powietrza, ale wszystkie te sensacje były niczym przy przyjemności oddychania. Wciągać powietrze, widzieć światło, to dopiero były cuda. I ten dudniący dźwięk, ten potężny, ogłuszający huk zdawał się być wprost idealnym akompaniamentem.
Ten, który szukał mnie, ten, od którego pochodził huk, stał teraz nade mną.
Dźwięki zmieszały się. Rozdrobniły i rozpierzchły, aż pozostał tylko pogłos, podobny do dźwięku, jaki unosi się jeszcze w powietrzu po szarpnięciu struny skrzypiec. Zacząłem wstawać, zupełnie jakbym był sztucznie unoszony, podnoszony z głębi ziemi przez tę postać stojącą z rękoma opuszczonymi u swych boków.
Wreszcie uniósł ramiona, aby mnie objąć, i wtedy ujrzałem twarz, która przechodziła możliwość wszelkiego wyobrażenia. Kimżeż był posiadacz takiej twarzy? Co wiedział o cierpliwości, o pozornej dobroci, o współczuciu? Nie, to nie był jeden z nas. Tak być nie może. A jednak tak. Nadludzkie ciało i krew, jak moja krew i ciało, opalizujące oczy, zbierające światło ze wszystkich kierunków, niewielkie rzęsy, jak paseczki złota.
Ta postać, ten potężny wampir trzymał mnie w pozycji pionowej i patrzył prosto w moje oczy. Powiedziałem wtedy coś szalonego, wyartykułowałem jakąś wariacką myśl, że wiem już teraz, na czym polega tajemnica wieczności.
— Zatem wyjaw mi ją — szepnął i uśmiechnął się.
Najczystsze wyobrażenie ludzkiej miłości.
— O Boże, pomóż mi. Wtrąć mnie na wieczne potępienie w czeluści piekielne — słyszałem swój głos.
Nie mogłem patrzeć na taką piękność. Ujrzałem moje ręce suche jak kości, dłonie jak szpony ptaka. Nic żyjącego nie może mieć takiego wyglądu, jak ja teraz, i być tym, czym ja jestem teraz. Spojrzałem w dół na moje nogi. Istne patyki. Ubranie wisiało na mnie jak worek. Nie potrafiłem sam ustać w miejscu ani poruszyć się. Pamięć o przepływającej przez moje usta krwi zawładnęła mną nagle.
Jak matowy płomień jawiły mi się jego czerwone aksamitne ubranie, peleryna, otaczająca go aż do ziemi, ręce w ciemnoczerwonych rękawiczkach, którymi mnie przytrzymywał. Miał gęste włosy; białe i złote pukle luźno zwieszały się po bokach twarzy i nad szerokim czołem. Błękitne oczy pod wąskimi i złotymi brwiami zdawały się pogrążone w zadumie, gdyby nie fakt, że były tak wielkie, tak złagodzone uczuciem wyrażonym w jego głosie.
Mężczyzna w kwiecie wieku, uczyniony nieśmiertelnym w najpiękniejszym okresie swojego życia. Szeroka twarz o nieco wklęsłych policzkach, duże, pełne usta, na których rysowały się przerażające wprost łagodność i spokój.
— Pij — powiedział, unosząc lekko brwi. Jego usta układały słowo powoli, dokładnie niczym pocałunek.
Tak jak wcześniej, tamtej śmiertelnej nocy, uczynił to Magnus, tak on uniósł teraz dłoń i odsłonił materiał przy krtani. Zobaczyłem ciemnoszkarłatną żyłę, wyraźnie widoczną pod przejrzystą skórą.
Łoskot zaczął na nowo wypełniać moje uszy; zniewalający dźwięk sprawił, że sam przysunąłem się bliżej.
Krew niczym światło, płynny ogień. Nasza krew.
Moje ręce z nieprawdopodobną mocą zwarły się wokoło jego ramion, twarz przycisnąłem do jego chłodnego, białego ciała. Krew trysnęła, spływając w dół moich lędźwi i każde naczyńko w moim ciele zapłonęło od jej świeżego smaku. Ile to wieków oczyszczało tę krew, destylowało jej moc?
Wydawało się, że w ryku, jaki towarzyszył przepływowi krwi, powiedział coś. Po chwili powtórzył:
— Pij, pij, mój mały, mój biedny.
Poczułem, jak jego serce nabrzmiewa, ciało faluje, jak nasze ciała zlewają się w jedno. Usłyszałem swój głos:
— Mariusz.
I jego odpowiedź:
— Tak.
Część VII: ODWIECZNA MAGIA, ODWIECZNE TAJEMNICE
1
Kiedy obudziłem się, byłem już na pokładzie statku. Słyszałem skrzypienie desek, czułem zapach morza. Czułem także zapach krwi załogi statku. Wiedziałem, że była to galera, ponieważ słyszałem wyraźnie rytmiczne uderzenia wioseł i niskie trzepotanie wielkiego płótna żagli.
Nie mogłem otworzyć oczu, poruszyć ręką czy nogą. A jednak byłem spokojny. Nie odczuwałem pragnienia. Właściwie znajdowałem się nawet w nadzwyczajnym stanie zupełnego ukojenia. Ciało miałem ogrzane, jakbym dopiero co próbował krwi. Z przyjemnością leżałem w jakiejś trumnie w kabinie, śniłem na jawie kołysany delikatnymi ruchami statku na falach.
Powoli zaczęło mi się wszystko przejaśniać w głowie.
Wiedziałem, że statek płynie bardzo szybko po raczej spokojnych wodach, że słońce dopiero co zaszło. Wczesne wieczorne niebo pogrążyło się w ciemności, wiatr ucichł. Odgłosy wioseł zanurzanych i wyciąganych z wody były przejrzyste i uspokajające.
Otworzyłem oczy.
Nie chciałem już dłużej leżeć w trumnie. Wyszedłem właśnie z tylnej kabiny długiego statku i stanąłem na pokładzie. Nabrałem w płuca świeżego, słonego powietrza. Przed oczyma rozpościerał się prześliczny rozżarzony błękit nieba, rozświetlonego zachodzącym słońce. Tuż nad głową iskrzyły się w niezliczonej ilości gwiazdy. Nigdy nie wydają się być tak blisko ze stałego lądu, nigdy nie są stamtąd tak fascynujące.
Po moich obu stronach majaczyły jakieś mroczne, pokryte wysokimi pagórkami wyspy. Ich ostre brzegi połyskiwały maleńkimi migocącymi światełkami. Powietrze było pełne zapachu zieloności, kwiatów, samej ziemi. Czułem się niezwykle silnie i rześko. Była taka chwila, gdy poczułem pokusę zastanowienia się, jak to się stało, że znalazłem się tutaj. Czy było to Morze Egejskie, czy już Morze Śródziemne? Kiedy wyjechaliśmy z Kairu? Czy zdarzenia, które pamiętam, wydarzyły się naprawdę? Wszystko to jednak stało się bez znaczenia w cichej akceptacji tego, co się w tej chwili działo.
Mariusz był gdzieś u góry, ma mostku, tuż przed głównym masztem statku. Poszedłem w kierunku mostka i przystanąłem, spoglądając do góry. Mariusz miał na sobie długi, aksamitny, czerwony płaszcz, ten sam, który nosił w Kairze. Jego gęste, jasne włosy rozwiewał wiatr. Patrzył uważnie w przesmyk między wyspami, majaczący przed nami, i zaciskał lewą dłoń na barierce.
Poczułem zniewalające siły przyciągania i urok jego postaci. Poczułem się spokojniejszy. W jego obliczu i postawie nie było żadnego odpychającego majestatu, żadnej sztucznej wzniosłości, która mogłaby mnie onieśmielić czy napawać strachem. Wyczuwało się w nim natomiast zrównoważenie i szlachetność. Jego oczy spoglądające w dal były raczej rozszerzone, a usta, jak dostrzegłem to już wcześniej, sugerowały usposobienie o wyjątkowej delikatności. Twarz miała połysk i jasność blizn. Była tak gładka, że mogłaby przestraszyć, nawet przerazić, ujrzana gdzieś w ciemnej uliczce. Wydzielała delikatną poświatę. Wyraz jego twarzy jednak zbyt był pogodny, zbyt ludzki w swojej boskości, by mógł wywołać coś innego poza zainteresowaniem i pragnieniem zbliżenia się do niego.
Armanda można by przyrównać do wizerunku boga z płócien Caravaggia, Gabrielę do marmurowego posągu archanioła w kruchcie kościoła.
Ta postać, którą widziałem przed sobą u góry, była wizerunkiem człowieka nieśmiertelnego.
On tymczasem, z prawą ręką wyciągniętą w powietrzu przed sobą, pozostawał milczący; nadal bezbłędnie prowadził statek po wodach cieśniny.
Wody otaczającego nas morza migotały jak stopiony metal, rozbłyskując to lazurem, to srebrem, to wreszcie czernią. U brzegów, w miejscu, gdzie płytka woda falami uderzała w skały, rozbryzgiwała się piana morska.
Zbliżyłem się jeszcze bardziej, tak cicho, jak tylko potrafiłem, i wspiąłem się po małych schodkach na mostek. Mariusz nie odwrócił natychmiast wzroku utkwionego w wodach morza, lecz wyciągnął do mnie swą lewą dłoń i ujął moją.
Ciepło. Dyskretna precyzja. To nie była jednak chwila odpowiednia, aby rozmawiać. Byłem zaskoczony, że w ogóle w ten sposób potwierdził, że dostrzegł mnie.
Brwi Mariusza ściągnęły się nieco, oczy lekko przymrużyły, a wiosłujący, jakby wstrzymani jego milczącym rozkazem, zwolnili tempo uderzeń wiosłami.
Byłem zafascynowany tym, czemu się przyglądałem. Zdałem sobie sprawę, koncentrując się coraz głębiej, że odczuwam bezpośrednio siłę i moc emanującą od niego oraz basowe tętno, które dochodziło do mnie z jego serca.
Słyszałem również ludzi śmiertelnych na otaczających nas skałach, na wąskich plażach wysp rozciągających się po naszym prawym i lewym boku. Widziałem, jak zbierają się na wystających cyplach lub biegną ku brzegowi z zapalonymi pochodniami w dłoniach. Słyszałem ich myśli dochodzące do mnie jak głosy, gdy stali w lekkim wieczornym zmroku, uważnie przyglądając się latarniom palącym się na naszym statku. Ich myśli wypowiadane były w języku greckim, którego nie znałem, ale ich znaczenie było dla mnie przejrzyste:
Pan przepływa. Chodźcie i patrzcie: to nasz pan przepływa. Słowo „pan” zawierało w sobie w jakiś dziwny, niewytłumaczalny sposób znaczenie nadludzkie. Wyczuwało się szacunek pomieszany z podnieceniem, zgodnie emanujący z nakładających się na siebie szeptów dobiegających z brzegu.
Słuchałem tego z zapartym tchem! Pomyślałem teraz o tym człowieku, którego poraziłem strachem w Kairze, o panice, jaką wywołałem w teatrze Renauda. Z wyjątkiem jednak owych dwóch upokarzających incydentów, poruszałem się w świecie, pozostając niewidoczny i niezauważalny dla śmiertelników. Tutaj, ci ubrani na czarno wieśniacy, zbierali się, aby przyglądać się przepływającemu statkowi, wiedząc, że Mariusz znajduje się na pokładzie; zdawali sobie co nieco sprawę z tego, kim on był. W ich myślach nie usłyszałem jednak greckiego słowa oznaczającego wampira, które to słowo znałem dobrze.
Zostawialiśmy jednak brzegi plaż za sobą. Ostre skały zbliżały się coraz bardziej. Statek ślizgał się po falach. Wiosła uniesiono pionowo w górę. Zbliżające się po obu stronach wysokie skały zaczęły przysłaniać niebo. Po kilku chwilach ujrzałem przed sobą wielką, srebrzącą się zatokę i ogromną, pionową ścianę skalną, wznoszącą się na wprost, podczas gdy o wiele łagodniejsze zbocza otaczały wodę po obu stronach. Skalista ściana była tak stroma, że nie można było dostrzec, co znajduje się na jej szczycie.
Wioślarze wyraźnie zwalniali. Statek zaczął nawet lekko zbaczać z kursu. W ten sposób, niesieni siłą nurtu wody, zbliżaliśmy się coraz bardziej do skały. Ujrzałem niewyraźny kształt skalistego wybrzeża pokrytego połyskującym mchem. Wioślarze unieśli wiosła pionowo w kierunku nieba.
Mariusz pozostawał milczący, jak do tej pory. Jedną dłonią popchnął mnie lekko, drugą wskazał w kierunku skały wznoszącej się przed nami mrocznie niczym sama noc. Latarnie statku oświetlały nieco jej mokre ściany.
Kiedy znajdowaliśmy się jakieś pięć, czy sześć stóp od brzegu — niebezpiecznie blisko jak na statek tego rozmiaru i wagi — poczułem, że stanęliśmy w miejscu.
Mariusz ujął moją dłoń i razem poszliśmy na pokład, aby przycumować statek. Ciemnowłosy sługa zbliżył się do nas i wręczył Mariuszowi jakiś worek. Obaj z łatwością przeskoczyliśmy bezgłośnie nad wodą na kamienne nadbrzeże. Zerknąłem do tyłu i zobaczyłem, że statek kołysze się lekko na wodzie. Wiosła ponownie zanurzono w morzu. Po kilku sekundach statek wziął kurs na odległe światła miasteczka po przeciwnej stronie zatoki.
Mariusz i ja zostaliśmy sami w ciemności, a gdy galera była już tylko małą plamką na połyskującym morzu, Mariusz wskazał na wąskie schody wyrąbane w skale.
— Idź przede mną — powiedział.
Dobrze było wspinać się. Dobrze było wznosić się do góry po szorstkich, surowych schodach wijących się zygzakami w górę, czuć, jak wiatr wzmaga się, widzieć, jak morze staje się coraz odleglejsze i pogrąża się w bezruchu, jakby ruch fal zupełnie ustawał.
Mariusz szedł zaledwie parę kroków za mną. Czułem i słyszałem pulsowanie jego mocy. Odczuwałem to jak wibrację w kościach.
Mniej więcej w połowie drogi na górę skończyły się prymitywne schody i po chwili szedłem już ścieżką, na której z ledwością mieściłyby się kozice skalne. Od czasu do czasu od przepaści odgradzały nas wybrzuszenia skały. Większość jednak drogi ścieżka była jedynie nacięciem na ścianie skały. W miarę jak wznosiliśmy się coraz wyżej, zacząłem obawiać się spojrzenia poniżej siebie. W pewnej chwili, mając dłoń zaciśniętą na gałęzi rosnącego tu drzewa, obejrzałem się i ujrzałem Mariusza, jak miarowymi krokami podążał za mną. Worek, który otrzymał na dole, zarzucił na ramię. Zatoka, dalekie miasteczko i port — wszystko to wydawało się jak dziecięce zabawki, jak makieta zrobiona przez dziecko na stole z lustrem odgrywającym rolę wody, piaskiem i kawałkiem drewna. Z tego miejsca mogłem nawet dostrzec otwarte morze za przesmykiem, głębokie, mroczne kształty pozostałych wysp wznoszących się z pozostającego nadal w bezruchu morza. Mariusz zatrzymał się przede mną, uśmiechnął się i czekał. Wreszcie szepnął uprzejmie:
— Idź dalej.
Byłem oczarowany. Zacząłem znowu iść do góry i już nie zatrzymałem się aż do szczytu. Przeskoczyłem przez ostatni występ skalny i stanąłem stopami na miękkiej trawie. Przede mną rozciągały się jeszcze wyższe skały i klify. Prosto z nich wyrastała olbrzymia bryła budynku — fortecy. W oknach paliło się światło.
Mariusz objął mnie ramieniem i obaj skierowaliśmy się ku wejściu. Poczułem jak jego uścisk zelżał, gdy zatrzymał się przed masywnymi drzwiami. Usłyszałem metaliczny dźwięk odsuwanej zasuwy. Drzwi otworzyły się, a ja poczułem ponownie jego uścisk. Poprowadził mnie do oświetlonego parą dużych pochodni korytarza. Z zaskoczeniem zdałem sobie sprawę, że za drzwiami nie było nikogo, kto mógłby odsunąć zasuwę czy otworzyć nam drzwi. Mariusz tymczasem odwrócił się i spojrzał na drzwi, które zamknęły się same.
— Zasuń zasuwę — powiedział.
Zastanawiałem się, dlaczego nie zrobił tego sam takim sposobem jak przed chwilą. Posłusznie jednak natychmiast wykonałem jego polecenie.
— O wiele łatwiej w ten sposób, o wiele — wyjaśnił, a na jego twarzy pojawił się figlarny uśmiech. — Zaprowadzę cię do pokoju, gdzie będziesz mógł bezpiecznie spać; możesz też przyjść do mnie, kiedy tylko zechcesz.
W domu nie słyszałem nikogo poza nami. Wiedziałem jednak, że byli tu wcześniej śmiertelni. Dawało się to rozpoznać. Czułem ich zapach tu i tam. Pochodnie także dopiero co zapalono.
Poszliśmy do góry małymi schodami, a kiedy przekroczyliśmy próg pokoju, który miał być moim pokojem, stanąłem jak wryty. Była to duża sala, której cała przednia ściana stanowiła kamienny taras zawieszony nad morzem.
Kiedy się obróciłem, Mariusza już nie było. Worek zniknął razem z nią, ale skrzypce i moja walizka z rzeczami osobistymi leżały na kamiennym stole stojącym na środku pokoju. Poczułem przypływ smutku i ulgi na widok skrzypiec. Już się obawiałem, że utraciłem je.
W pokoju były kamienne ławy, zapalona lampka oliwna na stojaku, a w odległej niszy dostrzegłem ciężkie drewniane drzwi. Podszedłem do nich i otworzyłem je. Za nimi odkryłem mały korytarzyk, który zakręcał gwałtownie pod kątem 90°. Za zakrętem znajdował się sarkofag o gładkim wieku. Był zgrabnie wykuty w diorycie, który, jeśli dobrze pamiętam, jest jednym z najtwardszych kamieni na ziemi. Wieko było nadzwyczaj ciężkie, a kiedy zajrzałem do środka sarkofagu — dostrzegłem, że był wyłożony żelazem i zaopatrzony w zasuwę, którą można było zasunąć od środka.
Na dnie trumny leżało kilka migocących przedmiotów. Gdy je podniosłem, roziskrzyły się prawie magicznie w przedostającym się tutaj do pokoju świetle. Była tam złota maska o starannie odlanych rysach twarzy, o ustach zamkniętych, powiekach zwężonych, lecz jeszcze otwartych. Maska przytwierdzona była do kaptura wykonanego z warstwowo nakładanych na siebie płytek z kutego złota. Sama maska była ciężka, ale kaptur lekki i elastyczny. Każda złota płytka połączona była z sąsiednimi złotymi nićmi. Była tam również para skórzanych rękawiczek pokrytych całkowicie jeszcze mniejszymi złotymi płytkami wyglądającymi jak łuski. Wreszcie odkryłem również duży, zwinięty koc z najdelikatniejszej czerwonej wełny. Z jednej jego strony wszyte były w materiał złote płytki.
Uświadomiłem sobie, że jeżeli założę na siebie tę maskę i rękawiczki, jeśli zarzucę na siebie koc — wtedy będę doskonale chroniony od światła, gdyby ktoś niepowołany otworzył wieko sarkofagu podczas mojego snu. Było to jednak mało prawdopodobne, że ktoś mógłby dostać się do sarkofagu. Poza tym drzwi do korytarzyka w kształcie litery L również pokryte były żelazem i również zaopatrzone w żelazną zasuwę.
W tych tajemniczych przedmiotach tkwił jakiś czar. Sprawiało mi przyjemność samo ich dotykanie. Wyobraziłem sobie, jak śpię ubrany w nie. Maska przypominała mi greckie maski komediowe i tragiczne. Wszystkie te przedmioty przywodziły na myśl pochówek jakiegoś starożytnego króla.
Niechętnie odłożyłem je z powrotem na miejsce.
Wyszedłem z pokoju, uprzednio zdjąwszy ubranie, które miałem na sobie podczas nocy spędzonych w Kairze, i włożyłem na siebie świeże. Czułem się raczej absurdalnie, stojąc w fioletowo — niebieskim surducie z perłowymi guzikami, koronkowej koszuli i atłasowych butach zapinanych na diamentowe sprzączki, ale tylko takie ubranie miałem przy sobie. Związałem włosy do tyłu czarną wstążką i wyruszyłem na poszukiwanie pana tego domu.
2
W całym domu zapalono pochodnie, a drzwi były otwarte szeroko. Okna pozostawały nie zasłonięte i widać było przez nie niebo i morze.
Schodząc po stopniach niewielkich schodów prowadzących z mojego pokoju do reszty domu, zdałem sobie sprawę, że po raz pierwszy w czasie moich wędrówek po świecie znajduję się w naprawdę bezpiecznym miejscu, schronieniu innej nieśmiertelnej istoty, umeblowanym i zaopatrzonym we wszystko, co tylko taka istota mogła sobie zażyczyć.
Wspaniałe greckie urny ustawione na piedestałach w korytarzach, wielkie brązowe posągi ze Wschodu w przeróżnych niszach sal, egzotyczne rośliny w każdym z okien. Bajeczne dywany z Indii, Persji i Chin przykrywały wszędzie marmurowe posadzki. Z tarasu rozciągał się wspaniały widok. Po drodze mijałem olbrzymie wypchane zwierzęta, umieszczone jakby w ich naturalnym otoczeniu — niedźwiedzia, lwa, tygrysa, nawet słonia stojącego w przeznaczonej tylko dla niego olbrzymiej niszy, wielkie jak smoki jaszczurki, drapieżne ptaki zaciskające szpony na wysuszonych gałęziach ustawionych tak, aby przypominały konary prawdziwych drzew. Nad wszystkim jednak dominowały wspaniałe, bajecznie kolorowe rysunki na ścianach, pokrywające ich powierzchnie od posadzki do sufitu. W jednej z sal ujrzałem ciemne, tętniące życiem malowidło przedstawiające spaloną słońcem pustynię Arabii, którą przemierzała karawana wielbłądów z kupcami w turbanach, odmalowana z niesłychanym oddaniem szczegółów. W innej sali, jak żywa, pojawiła się dżungla, którą zapełniały delikatnie oddane ręką malarza kwitnące kwiaty, pnącza, skrupulatnie wymalowane liście.
Perfekcja iluzji oszołomiła mnie, oczarowała; im dokładniej przyglądałem się malowidłom, tym więcej szczegółów na nich dostrzegałem. Wszędzie w tkance dżungli roiło się od dzikich zwierząt i stworzeń — owadów, ptaków, robaków w ziemi. Dżungla ujęta była w tylu aspektach, że odniosłem wrażenie, iż przenosiłem się w inny czas i przestrzeń, w coś, co było czymś znacznie więcej niż malowidłem. A jednak wszystko pozostawało w bezruchu, płasko na ścianie.
Zaczynało mi się kręcić w głowie. Wszędzie, gdzie odwróciłem wzrok, ściany przedstawiały nowe widoki. Nie potrafiłbym nazwać niektórych z barw i odcieni, które widziałem.
Co do stylu tych wszystkich obrazów — w równym stopniu wprawiał mnie w zakłopotanie, jak i zaskakiwał, zachwycał. Technika ich wykonania zdawała się całkowicie realistyczna, z użyciem klasycznych proporcji były tworem zręczności i wprawy, którą widywało się u późniejszych malarzy renesansowych, jak i u malarzy bliższych współczesności. Użycie światła było niezwykle efektowne. Żyjące stworzenia zdawały się rzeczywiście oddychać. Problem tkwił w detalach. Detale nie mogły być realistyczne czy utrzymane w odpowiedniej proporcji. Było po prostu za dużo małpek w dżungli i za dużo chrząszczy pełzających po liściach. Na jednym z malowideł, przedstawiającym letnie niebo, namalowano tysiące maleńkich owadów.
Doszedłem do obszernej galerii. Na jej ścianach wisiały obrazy przedstawiających mężczyzn i kobiety. Z trudem mogłem powstrzymać okrzyk. Postacie ze wszystkich epok. — Beduini, Egipcjanie, Grecy i Rzymianie, rycerze w zbrojach, chłopi i rodziny królewskie. Były renesansowe postacie w charakterystycznych kubrakach i pończochach, był Król Słońce w olbrzymiej, pełnej loków peruce. Byli wreszcie ludzie z naszego, obecnego wieku. Znów jednak szczegóły sprawiały, że czułem się, jakbym sam je sobie wyobrażał — kropelki wody osiadłe na pelerynie, szrama na policzku, na wpół zgnieciony pająk pod błyszczącym skórzanym butem.
Zacząłem się śmiać, ale nie dlatego, że było to zabawne. Byłem po prostu zachwycony. Nie mogłem powstrzymać śmiechu.
Musiałem wprost zmusić się do wyjścia z galerii i udało mi się to tylko dlatego, że ujrzałem dalej oświetloną rzęsiście bibliotekę. Nie kończące się ściany książek i manuskryptów, olbrzymie połyskujące odbitym światłem globusy, umieszczone w drewnianych kołyskach, popiersia antycznych bogów i bogiń greckich, wielkie mapy.
Gazety we wszystkich językach leżały ułożone w stertach na stołach. Wszędzie porozkładane były dziwaczne przedmioty. Skamieliny, zmumifikowane dłonie, egzotyczne muszle. Były też bukiety wysuszonych kwiatów, statuetki i fragmenty starych pomników, alabastrowe słoje pokryte egipskimi hieroglifami. Na środku sali, pomiędzy stołami, ustawione były wygodne fotele z podnóżkami, kandelabry i lampy oliwne. Odniosłem wrażenie, że panował tu miły, komfortowy bałagan, a spędzanie tu długich godzin mogło dawać wielką radość z przebywania w miejscu tak bardzo ludzkim, że aż doprowadzonym do granic doskonałości. Ludzka wiedza, ludzkie artefakty, fotele, w których być może przesiadywali kiedyś ludzie.
Spędziłem w bibliotece dłuższy czas, przeglądając książki greckie i łacińskie. Poczułem się lekko pijany, jakbym natrafił na śmiertelnika, który w swych żyłach miał oprócz krwi wiele wina.
Musiałem odnaleźć Mariusza. Wyszedłem wreszcie z sali i zszedłem w dół po małych schodkach, poprzez inny malowany korytarz do jeszcze większej sali niż poprzednie. Wszystkie pomieszczenia były rzęsiście oświetlone.
Zanim tam dotarłem, usłyszałem śpiew ptaków i poczułem zapach kwiatów. Spostrzegłem, że gubię drogę w labiryncie klatek. Nie tylko zresztą ptaki wszelkich rozmiarów i kolorów zamknięte były w klatkach. Były tam także małe małpki, a nawet pawiany, które, gdy przechodziłem, wpadały w szał.
Rośliny w doniczkach wypełniały wolną przestrzeń pomiędzy klatkami — paprocie, drzewa bananowe, róże, stokrotki, jaśmin i przeróżne pachnące winoroślą. Były tam białe i purpurowe orchidee, rosiczki chwytające owady w swoje paszcze, były małe drzewka brzoskwiń, cytryn i gruszek, uginające się od owoców.
Kiedy wreszcie dotarłem do drugiego końca tego małego ogrodu rajskiego, przed moimi oczyma ukazał się wielki hall, wypełniony rzeźbami, który można by przyrównać do jakiejkolwiek galerii w Muzeum Watykańskim. Przechodząc zerknąłem w boczne sale i okazało się, że były pełne obrazów, orientalnych mebli i mechanicznych zabawek.
Nie zatrzymywałem się już dłużej przy każdym przedmiocie i każdym nowym odkryciu. Poznanie zawartości całego domu zajęłoby chyba całe życie. Ruszyłem więc przed siebie. Nie wiedziałem, dokąd idę. Wiedziałem jednak, że pozwolono mi oglądać to wszystko.
Wreszcie usłyszałem ponad wszelką wątpliwość głos Mariusza, te niskie, rytmiczne uderzenie jego serca, które już słyszałem w Kairze. Skierowałem się w tamtą stronę.
3
Minąłem próg jasno oświetlonego, osiemnastowiecznego salonu. Kamienne ściany pokryte były wspaniałą boazerią z drewna różanego. Duże, oprawione w ramy lustra sięgały aż do sufitu. Wokoło ustawiono zwyczajne w takich miejscach malowane komody i tapicerowane fotele. Dostrzegłem też ciemne, przepyszne obrazy z pejzażami i porcelanowe zegary. Niewielka kolekcja książek zamknięta była w oszklonej biblioteczce. Świeże gazety leżały na małym stoliczku, obok szerokiego, skrzydlatego fotela. Wysokie, wąskie drzwi otwierały się prosto na kamienny taras. Poniżej, znad brzegu pełnego białych lilii i czerwonych róż, dochodził silny zapach kwiecia.
I oto, odwrócony do mnie plecami, oparty o kamienną balustradę stał jakiś człowiek z XVIII wieku — mój gospodarz. Mariusz odwrócił się i wskazał gestem, bym zbliżył się.
Był ubrany w czerwony surdut i koronkową koszulę z Walencji. Miał jednak dokładnie takie samo ubranie na sobie jak ja. Błyszczące włosy były związane z tyłu i luźno spływały na kark, zupełnie jak moje. Wcale nie wyglądały nieziemsko i eterycznie, co można było powiedzieć o włosach Armanda. Mariusz był raczej superobecnością, stworzeniem o niesłychanej jasności i perfekcji, co było wyraźnie powiązane z rzeczami, które go otaczały — ubraniem, które nosił, kamienną balustradą, na której położył rękę, nawet z tą właśnie chwilą, kiedy mała chmura przechodziła akurat po niebie, przesłaniając jasny półksiężyc.
Smakowałem tę chwilę. On i ja mieliśmy zaraz rozpocząć rozmowę. Nadal czułem Się rześko jak na pokładzie statku. Zupełnie nie odczuwałem pragnienia. Czułem też, że mam w sobie jego krew i to ona sprawia, iż jest tak, a nie inaczej. Wszystkie dawne tajemnice zebrały się we mnie, pobudzały mnie i wyostrzyły moje zmysły. Czy Ci Których Trzeba Ukrywać byli gdzieś tutaj, na tej wyspie? Czy znajdę tu odpowiedź na pytania, które zaprzątały moje myśli od tylu lat?
Podszedłem do balustrady i stanąłem obok niego, zerkając na rozciągające się pod nami morze. Jego wzrok utkwiony był teraz w wysepkę, oddaloną od brzegu pod nami o jakieś niecałe pół mili. Wsłuchiwał się w coś, czego ja nie potrafiłem usłyszeć. W świetle dobiegającym z otwartych drzwi za nami jedna strona jego twarzy wyglądała przerażająco, wydawała się kamienna. Natychmiast jednak odwrócił się do mnie z pogodnym wyrazem twarzy, a jego gładka twarz ożyła w ciągu jednej chwili. Objął mnie ramieniem i poprowadził z powrotem do pokoju.
Poruszał się w tym samym rytmie, co człowiek śmiertelny, lekkim, lecz pewnym krokiem. Zaprowadził mnie do pary oskrzydlonych foteli, stojących naprzeciwko siebie. Usiedliśmy. Znajdowaliśmy się mniej więcej na środku pokoju. Taras był po mojej prawej stronie. Wokoło było jasno, jako że świece zapalone były na zwisającym nad nami żyrandolu, jak też i na licznie rozstawionych kandelabrach i w kinkietach przy wykładanej boazerią ścianie. Wszystko to było bardzo naturalne, cywilizowane.
Gdy się uśmiechnął, wyglądał całkowicie jak człowiek. Rysy i ruch jego twarzy wydawały się takie aż do chwili, gdy uśmiech zastygał. Próbowałem nie patrzeć na niego, ale nie potrafiłem się powstrzymać.
Tymczasem coś złośliwego pojawiło się w wyrazie jego twarzy.
Czułem wyraźnie bicie swojego serca.
— Co byłoby dla ciebie wygodniejsze? — zapytał po francusku. — Abym opowiedział ci, dlaczego sprowadziłem cię tutaj, czy też żebyś ty powiedział mi, dlaczego chciałeś zobaczyć się ze mną?
— Byłoby najlepiej, żebyś ty mówił — odrzekłem.
Zaśmiał się łagodnie i w ujmujący sposób…
— Jesteś niezwykłym stworzeniem — powiedział. — Nie przypuszczałem, że zakopiesz się w ziemi tak szybko. Większość z nas doświadcza swojej pierwszej śmierci znacznie później — po stu latach, może nawet po dwustu.
— Pierwszej Śmierci? Chcesz powiedzieć, że to się zdarza często — zakopać się w ziemi, jak ja to uczyniłem?
— Pośród tych, którzy potrafią to przeżyć, często. Umieramy i wstajemy ponownie. Ci, którzy nie kryją się w ziemi, zwykle nie potrafią przetrwać.
Byłem zdumiony, ale takie wytłumaczenie było jak najbardziej sensowne. Zdałem sobie sprawę, że gdyby Nicki zszedł do ziemi zamiast rzucić się w ogień… Nie mogłem jednak teraz myśleć o Nickim, bo zacząłbym zadawać idiotyczne pytania. Czy Nicki jest jeszcze gdzieś? Czy przestał zupełnie istnieć? Czy moi bracia są gdzieś jeszcze, czy po prostu ślad po nich zaginął?
— Nie powinienem jednak być zaskoczony, że tak właśnie stało się w twoim przypadku — mówił dalej, jakby nie usłyszał moich myśli albo nie chciał o nich teraz mówić. — Straciłeś zbyt wiele tego, co było dla ciebie bardzo cenne. Uczyłeś się w większości sam i to bardzo szybko.
— Skąd wiesz, co mi się przydarzyło? — zapytałem.
Znów uśmiechnął się, prawie roześmiał. Zdumiewające było ciepło emanujące od niego, bezpośredniość. Styl, w jakim wyrażał swoje myśli, był potoczysty i absolutnie pozbawiony archaiczności. To znaczy, że mówił po prostu jak dobrze wykształcony Francuz.
— Nie napawam cię strachem, prawda? — zapytał.
— Nie sądzę, abyś próbował to uczynić — odparłem.
— Nie, oczywiście. — Machnął ręką. — Ale twoje opanowanie i zimna krew są mimo to nieco zaskakujące. Aby jednak odpowiedzieć na twoje pytanie — tak, wiem, co przydarza się istotom naszego gatunku na całym świecie. I prawdę mówiąc, nie zawsze rozumiem, w jaki sposób czy też dlaczego dowiaduję się o tym. Ta zdolność i moc wzrasta we mnie wraz z upływem czasu, jak zresztą i pozostałe nasze moce. Nie daje się jednak łatwo kontrolować. Są takie chwile, że słyszę, co dzieje się z naszymi braćmi w Rzymie czy nawet w Paryżu. A gdy ktoś wzywa mnie, tak jak ty to czyniłeś, słyszę takie wezwanie z zadziwiającej odległości. Potrafię odszukać ich źródło, o czym zresztą sam miałeś okazję się przekonać. Informacje docierają do mnie także i w inny sposób. Wiem o tych wiadomościach, które zostawiałeś dla mnie w całej Europie. Czytałem je. Słyszałem też o tobie od innych. Czasami nawet ty i ja byliśmy bardzo blisko siebie, nawet bliżej niż mogłeś kiedykolwiek przypuszczać. Słyszałem też twoje myśli. Słyszę je i teraz, oczywiście, z czego, jestem pewien, zdajesz sobie dobrze sprawę. Wolę jednak porozumiewać się słowami.
— Dlaczego? — zapytałem, — Myślałem, że starsi pozbywają się w ogóle mowy.
— Myśli są nieprecyzyjne — odrzekł. — Gdybym otworzył przed tobą mój umysł, tak naprawdę, nie byłbym w stanie kontrolować tego, co byś w nim wyczytał. Kiedy z kolei ja czytam w twoich myślach, nie jest wykluczone, że mogę źle zrozumieć to, co słyszę czy widzę. Wolę więc posługiwać się mową i pozwolić, by moje zdolności nadzmysłowe współpracowały z nią. Lubię poruszenie, jakie wywołuje pierwszy poryw dźwięku, zapowiadający jakąś ważną wiadomość, którą mam do zakomunikowania. Lubię, by mój głos był odbierany. Nie podoba mi się penetrowanie myśli rozmówcy bez ostrzeżenia. Wydaje mi się, że mowa jest najwspanialszym darem, który pospołu dzielą śmiertelni i nieśmiertelni.
Nie wiedziałem, co na to odpowiedzieć. Znów to, o czym mówił, było najzupełniej sensowne. Coś jednak w mojej głowie kołatało się niespokojnie.
— A twój sposób chodzenia? — zapytałem. — Nie poruszasz się w taki sposób, jak Armand czy Magnus bądź jak najstarsi…
— Masz na myśli widma? Dlaczego miałbym w taki sposób się poruszać?
Roześmiał się ponownie, cicho, urzekająco. Przesunął się lekko do tyłu fotelu, uniósł kolano i położył stopę na poduszce leżącej na fotelu, jak mógłby uczynić to człowiek w swoim prywatnym gabinecie.
— Oczywiście, były takie czasy — powiedział — kiedy to wszystko było bardzo interesujące. Przemierzać ślizgiem odległości, jakby zupełnie nie stawiając kroków, przyjmować takie dziwaczne pozycje, które wydają się niezwykle niewygodne czy nawet niemożliwe do wykonania dla śmiertelnych. Przelatywać bezszelestnie krótkie odległości. Przesuwać przedmioty tylko siłą woli. Mogę jednak nazwać rzecz po imieniu. Ludzkie gesty są po prostu eleganckie. Jest mądrość w ciele ludzkim, w sposobie wykonywania przez nie ruchów. Lubię przysłuchiwać się odgłosom mojej stopy dotykającej ziemi, czuć przedmioty własnymi palcami. Poza tym przelatywanie, nawet krótkich odległości, i przesuwanie rzeczy siłą woli jest wyczerpujące. Potrafię to robić, kiedy muszę, sam to widziałeś, ale o wiele łatwiej jest użyć do tego rąk.
Byłem zachwycony i nie próbowałem nawet tego ukrywać.
— Śpiewak może roztrzaskać szkło na drobne kawałki odpowiednio wysoką nutą — dodał. — Ale przecież najprostszym sposobem dla każdego, kto chce rozbić szkło, jest po prostu upuszczenie go na podłogę.
Tym razem wybuchnąłem niepowstrzymanym śmiechem.
Przyzwyczaiłem się już do zmian w jego twarzy, od posągowej doskonałości do wymownej ekspresji, i do stałej żywotności spojrzenia. Jego twarz promieniowała spokojem i otwarciem, robił wrażenie osoby wyjątkowo pięknej i spostrzegawczej. Nie mogłem się jedynie przyzwyczaić do poczucia obecności czegoś niezwykle, niebezpiecznie potężnego, co tkwiło w środku jego jestestwa.
Nagle poczułem się tym wszystkim lekko wstrząśnięty, nieco przytłoczony. Poczułem niczym nie wytłumaczoną, przemożną chęć rozpłakania się.
Mariusz pochylił się do przodu i dotknął mojej dłoni palcami. Przeszedł mnie dreszcz. Byliśmy połączeni tym dotknięciem. I chociaż jego skóra była jedwabna, jak skóra wszystkich wampirów, była mniej giętka. Czułem się, jakbym był dotykany ręką z kamienia w jedwabnej rękawiczce.
— Przyprowadziłem cię tutaj, ponieważ chcę ci powiedzieć o tym, co sam wiem — odezwał się. — Chcę się podzielić z tobą wszystkimi tajemnicami, które znam. Z kilku powodów bo wiem zwróciłeś moją uwagę na siebie.
Byłem zafascynowany. Czułem, że opanowuje mnie zniewalające uczucie miłości do niego.
— Uprzedzam jednak — dorzucił. — Na wiele pytań nie mam odpowiedzi ostatecznych. Nie potrafię powiedzieć ci, kto stworzył ten świat czy też dlaczego istnieje człowiek. Nie potrafię też powiedzieć, dlaczego istniejemy my, wampiry. Mogę ci natomiast powiedzieć o nas więcej niż ktokolwiek inny opowiadał ci o tym do tej pory. Mogę pokazać Tych Których Trzeba Ukrywać i powiedzieć ci, co o nich wiem. Mogę powiedzieć ci, dlaczego, jak wydaje mi się, przetrwałem na świecie już od tak dawna. Wiedza ta może cię nieco zmienić. Na tym właśnie polega jej rola, jak przypuszczam.
— Tak.
— Kiedy przekażę ci wszystko, co mam do przekazania, znajdziesz się dokładnie w tym samym miejscu, w którym byłeś do tej pory: nieśmiertelnym stworzeniem, które, aby żyć dalej, samo musi odszukać przyczyny i racje swego istnienia.
— Tak — powtórzyłem.
Mój głos był nieco gorzki. Dobrze jednak, że odezwałem się. Ogarnęło mnie jednak mroczne poczucie samego siebie jako nienasyconego, złego stworzenia, które świetnie sobie radzi w życiu, potężnym wampirem, który zawsze sięgał po to, co tylko sobie zażyczył, bez względu na to, co mówili inni. Byłem ciekaw, czy on wiedział o tym, jak doskonale okropnym jestem wampirem.
Przyczyną, dla której zabijałem, była krew.
Przyznaję. Krew i czysta ekstaza, którą przynosi krew. Bez tego bylibyśmy wysuszonymi skorupami, jaką sam byłem pod ziemią w Egipcie.
— Pamiętaj tylko o moim ostrzeżeniu — powiedział — że twoja sytuacja w niczym się nie zmieni. Tyle tylko, że ty możesz się zmienić. Niewykluczone, że będziesz jeszcze bardziej osamotniony niż jesteś teraz.
— Dlaczego zdecydowałeś się właśnie mnie wyjawić te tajemnice? — zapytałem. — Z pewnością i inni poszukiwali i nadal szukają ciebie. Musisz chyba wiedzieć, gdzie jest Armand.
— Jest tego kilka przyczyn, jak ci już mówiłem — odrzekł. — Najważniejszą był sposób, w jaki mnie poszukiwałeś. Bardzo niewiele osób tak naprawdę poszukuje wiedzy na tym Świecie. Śmiertelni czy nieśmiertelni, niewielu naprawdę zadaje pytania. Przeciwnie — próbują wykręcać się od tego wszystkiego, co nieznane, a do czego ułożyli sobie w głowie już własne odpowiedzi — wytłumaczenia, potwierdzenia, różne formy pocieszenia, bez których nie mogą dalej żyć. Pytać naprawdę, to znaczy otworzyć drzwi, za którymi znajduje się trąba powietrzna. Odpowiedź może unicestwić pytanie i tego, który to pytanie zadał. Ale ty rzeczywiście poszukiwałeś odpowiedzi od czasu, kiedy wyjechałeś z Paryża dziesięć lat temu. Mało jest w tobie z góry wyrobionych sądów. Prawdę mówiąc, zadziwiasz mnie, ponieważ przyznajesz się do takiej nadzwyczajnej prostoty. Chcesz odnaleźć cel. Chcesz miłości.
— To prawda — odrzekłem, lekko wstrząsając ramionami. — To raczej niedojrzałe, surowe, co?
Jeszcze raz roześmiał się cicho.
— Nie, wcale nie. To tak, jakby tysiąc osiemset lat zachodniej cywilizacji wytworzyło niewiniątko bez grzechu.
— Niewiniątko? Nie możesz chyba mówić tego o mnie.
— Tyle się mówi w dzisiejszych czasach o szlachetności tkwiącej w dzikusie — zaczął tłumaczyć — o korumpującej sile cywilizacji, o sposobie znalezienia na powrót drogi do niewinności, którą utraciliśmy po drodze. No cóż, to wszystko nonsens, rzeczywiście. Prawdziwie prymitywne narody także potrafią być potworne i ohydne w swoich założeniach i oczekiwaniach. Nie potrafią wyobrazić sobie niewinności. Podobnie jak dzieci. Cywilizacja jednak zaczęła stwarzać wreszcie ludzi, którzy postępują w sposób dziecinny. Po raz pierwszy rozglądają się wokół siebie, pytając: Co u diabła ma to wszystko znaczyć?
— Prawda. Ale ja nie jestem niewinny — odrzekłem. — Bezbożny — tak. Jestem jednym z bezbożnych i jestem z tego zadowolony. Wiem, czym jest dobro i zło w sensie bardzo praktycznym i to ja jestem Tyfonem, mordercą swego brata, a nie zabójcą Tyfona, wiesz przecież dobrze.
Przytaknął głową, lekko unosząc brwi. Nie musiał się już uśmiechać, aby wyglądać ludzko. Widziałem emocję na jego twarzy, nawet teraz, kiedy nie przybierała żadnego wyrazu.
— Ale ty również nie próbujesz znaleźć żadnego wytłumaczenia, aby to jakoś uzasadnić — powiedział.
— To właśnie mam na myśli, mówiąc o twojej niewinności. Winny jesteś zabijaniu śmiertelnych, ponieważ uczyniono cię istotą, która karmi się krwią i śmiercią, ale nie jesteś winien żadnemu kłamstwu, tworzeniu wielkiego mroku, diabelskim układom i systemom twojej myśli dla własnego użytku.
— Prawda.
— Pozbyć się Boga to prawdopodobnie pierwszy stopień do stania się niewinnym, to utracić poczucie grzechu i poddania, subordynacji, fałszywego żalu za rzeczami, które i tak są stracone.
— Przez niewinność rozumiesz nie brak doświadczenia, ale brak iluzji?
— Brak potrzeby stwarzania sobie iluzji — odrzekł. — Miłość i szacunek do tego, co stoi przed twoimi oczyma.
Westchnąłem. Oparłem się w fotelu po raz pierwszy, próbując to wszystko przemyśleć, zastanowić się, co to miało wspólnego z Nickim, przypominając sobie, co Nicki mówił o świetle… zawsze to światło. Czy miał na myśli właśnie to?
Mariusz również zdawał się pogrążony w zadumie. On również siedział oparty w fotelu, jak zresztą podczas całej naszej rozmowy, i wyglądał gdzieś daleko ku niebu za otwartymi drzwiami tarasu. Oczy miał zmrożone, usta lekko napięte.
— Nie tylko twoja dusza mnie zainteresowała — podjął na nowo — czy twoja uczciwość, jak wolisz. Również sposób, w jaki zostałeś stworzony jako jeden z nas.
— A zatem wiesz i o tym.
— Tak, wszystko — powiedział krótko. — Zostałeś powołany do życia jako wampir w czasie, kiedy świat czekają zmiany, o których nigdy nikomu nawet się nie śniło. Tak samo było ze mną. Urodziłem się i wzrastałem do wieku męskiego w czasie, kiedy świat starożytny, jak my to dzisiaj nazywamy, zbliżył się już do schyłku i upadku. Stare wierzenia były już zużyte. Nowy bóg miał zająć miejsce starych bóstw.
— Kiedy to było? — zapytałem podniecony.
— W latach panowania cesarza Augusta, kiedy Rzym stał się już imperium, kiedy wiara w bogów była już martwa.
Nie ukrywałem emocji i wyrazu zadowolenia, jakie pojawiły się na mojej twarzy. Nigdy, nawet przez chwilę, nie wątpiłem w to, co mówił. Przyłożyłem dłonie do głowy, jakbym ją chciał choć trochę uspokoić.
On mówił dalej:
— Ludzie prości w tamtych czasach nadal wierzyli w religię, tak jak wierzą i teraz. Dla nich to był odwieczny zwyczaj, przesąd, elementarna magia, których początki ginęły gdzieś w przeszłości; podobnie ma się sprawa dzisiaj. Ale świat tych, którzy tworzyli idee, tych, którzy nadawali kierunek historii, był już pozbawiony Boga i beznadziejnie przemądrzały, zupełnie jak współczesna nam Europa.
— Kiedy czytałem Cicerona, Owidiusza i Lukrecjusza, też mi się tak wydawało — odrzekłem.
Przytaknąłem głową i lekko wzruszyłem ramionami.
— Trzeba było tysiąc osiemset lat — mówił dalej — aby wrócić z powrotem do sceptycyzmu, takiego poziomu praktyczności, który był wtedy naszym codziennym stanem umysłu. Historia jednak nie powtarza się. To jest właśnie zadziwiające.
— Jak to rozumiesz?
— Rozejrzyj się dookoła! Zupełnie nowe rzeczy dzieją się w Europie. Wartość ludzkiego życia jest teraz większa niż kiedykolwiek do tej pory. Wiedza i filozofia sprzęgnięte są z odkryciami naukowymi i nowymi wynalazkami, które całkowicie zmieniają sposób życia ludzkości. Ale to zupełnie oddzielna historia. Sprawa polega na tym, że ty urodziłeś się u schyłku czasów, w których spogląda się na rzeczywistość jeszcze w stary sposób. Tak też było i ze mną., Pochodzisz z epoki, która utraciła już wiarę, a jednak nie jesteś cyniczny. Tak samo było i ze mną. Oboje wynurzyliśmy się z pęknięcia pomiędzy wiarą a rozpaczą.
Pomyślałem, że Nicki wpadł właśnie w taką szczelinę i zginął.
— Dlatego właśnie twoje pytania są inne od pytań tych — kontynuował Mariusz — którzy urodzili się dla nieśmiertelności jeszcze pod Bogiem Chrześcijańskim.
Pomyślałem o mojej ostatniej rozmowie z Gabrielą w Kairze. Sam jej powiedziałem, że na tym właśnie polega moja moc.
— Dokładnie tak — odezwał się Mariusz. — Ty i ja dzielimy to wspólnie. Nie dorośliśmy do wieku męskiego, oczekując wiele od innych. A ciężar sumienia był wyłącznie głęboko w nas, bez względu na to, jak bardzo straszliwy.
— Czyż nie za Boga Chrześcijańskiego… w ciągu najpierwszych dni Boga Chrześcijańskiego ty zostałeś urodzony dla nieśmiertelności — jak to sam powiedziałeś?
— Nie — odrzekł szybko z wyczuwalną urazą. — My nigdy nie służyliśmy Bogu Chrześcijańskiemu. Taką myśl możesz od razu usunąć z głowy.
— Przecież siły dobra i zła ukryte pod imionami Chrystusa i Szatana…
— Raz jeszcze ci mówię — mają niewiele wspólnego z nami.
— Ale samo pojęcie zła w jakiejś formie jest z pewnością.
— Nie. Jesteśmy starsi. Ludzie, którzy stworzyli mnie, byli wyznawcami bogów, zgoda. Wierzyli też w rzeczy, w które ja nie wierzyłem. Ich wiara jednak odwoływała się do czasu na długo przed zbudowaniem świątyń Imperium Rzymskiego, kiedy masowo przelewano krew niewinnych w imieniu dobra. Zło było posuchą, potęgą szarańczy i śmiercią upiorów. Zostałem stworzony tym, kim jestem, właśnie przez tych ludzi w imię dobra.
To było zbyt powabne, zbyt zniewalające. Wszystkie dawne mity przypominały mi się w jednej chwili w zgodnym chórze oszałamiającej poezji.
Ozyrys był dobrym bogiem dla Egipcjan, bogiem zbiorów zboża. Co ma to wspólnego z nami? Kręciło mi się w głowie. W mignięciu niemych obrazów przypomniałem sobie tę noc, kiedy opuściłem dom ojca w Owernii, gdy wieśniacy tańcowali dookoła wielkopostnego ogniska, wyśpiewując swoje psalmodie o wzrost zbiorów. Pogańskie zwyczaje — mawiała moja matka. Pogaństwo — huczał wściekły ksiądz, którego oni już dawno temu odesłali z dala od siebie.
Wszystko to wydawało się histerią Dzikiego Ogrodu i tancerzy w nim pląsających, gdzie nie istniały żadne prawa poza prawem ogrodu, którym było prawo estetyki. Że zbiory urosną wysoko, że pszenica będzie zielona, a potem żółta, że słońce zawsze będzie świecić. Spójrz na doskonale ukształtowane jabłko, które rośnie na drzewie. Wyobraźcie sobie! Aby jabłka lepiej rosły, chłopi biegali przez sad z palącymi się pochodniami z wielkopostnego ogniska.
— Tak, Dziki Ogród — powiedział Mariusz z iskierką w oczach. — Aby go odnaleźć, musiałem wyjść z cywilizowanych miast Imperium. Musiałem udać się w głębokie lasy prowincji północnych, gdzie ów ogród nadal rósł jak najsoczyściej, do krajów Południowej Galii, tam, gdzie ty się urodziłeś. Musiałem wpaść w ręce barbarzyńców, którzy dali nam wzrost, postawę, błękitne oczy i jasne włosy. Ja mam je poprzez krew mojej matki, która pochodziła z tych ludów, będąc córką wodza celtyckiego ożenioną z rzymskim patrycjuszem. A ty masz to poprzez krew twoich ojców, wywodzących się w prostej linii z tamtych czasów. Dziwnym zbiegiem okoliczności obaj zostaliśmy wybrani do nieśmiertelności z tych samych powodów — szczytem doskonałości naszej krwi i naszej niebieskookiej rasy — wyżsi i sprawniejsi we wszystkim niż inni ludzie.
— Musisz mi o tym wszystkim powiedzieć! Musisz mi wszystko wytłumaczyć! — wykrzyknąłem.
— Właśnie to robię — odrzekł. — Przyszedł już chyba czas, abyś zobaczył coś, co będzie bardzo ważne, gdy zaczniesz dowiadywać się nowych rzeczy.
Czekał przez chwilę, aż słowa zapadną we mnie mocno. Następnie wolno wstał, tak jak czynią to ludzie, wspierając się rękoma o oparcie fotela. Patrzył na mnie i czekał.
— Ci Których Trzeba Ukrywać? — zapytałem. Mój głos stał się straszliwie cichy i przeraźliwie niepewny.
Znów mogłem zobaczyć w jego twarzy uśmiech, czy raczej lekkie rozbawienie, które zresztą nigdy go nie opuszczało.
— Nie obawiaj się — powiedział trzeźwo, próbując ukryć rozbawienie. — To nie bardzo pasuje do ciebie, wiesz o tym.
Chciałem ich zobaczyć, poznać, kim byli, a jednak nie poruszyłem się. Zawsze wiedziałem, że ich kiedyś zobaczę, ale nigdy nie zastanawiałem się, co to będzie dla mnie oznaczać…
— Czy… czy jest w nich coś przerażającego? — zapytałem.
Uśmiechnął się lekko i czule położył dłoń na moim ramieniu.
— Czy zmieniłoby to coś, gdybym powiedział „tak”?
— Nie — odparłem. Bałem się jednak.
— Staje się to przerażające dopiero z czasem. Na początku jest piękne.
Obserwował mnie i czekał. Wreszcie powiedział cicho:
— Chodź już.
4
Schody do wnętrza ziemi były o wiele starsze niż sam dom. Od stóp, które je przemierzały, schody stały się już w środku częściowo wklęsłe. Schodziły w skałę coraz głębiej i głębiej.
Przez surowe portale wykute w skale widziałem od czasu do czasu morze. Dostrzegłem też, że na półkach skalnych ptaki wiły sobie gniazda, a ze szczelin skalnych wyrastała gdzieniegdzie trawa.
Wreszcie chłód, taki sam, jaki panuje czasami w starych klasztorach, w ruinach kościołów czy w nawiedzonych domach. Zatrzymałem się i zacząłem rozcierać rękoma ramiona. Chłód emanował przez schody od czeluści schodów.
— To nie oni — odezwał się Mariusz łagodnie.
Czekał na mnie, stojąc kilka stopni niżej. Łagodna gra światła i cienia przepołowiła jego twarz.
— Tak było, zanim ich tu sprowadziłem — dorzucił. Kiedyś ta wyspa była miejscem kultu. Być może ten chłód występował tu nawet jeszcze przedtem.
Skinął na mnie ponownie ze swoją charakterystyczną cierpliwością. W jego oczach dostrzegłem wyrozumiałość.
— Nie bój się — powtórzył i ruszył ponownie w dół.
Było mi wstyd nie pójść za nim. Schody schodziły w głąb skały bez końca. Czułem zimną mgiełkę na rękach i twarzy, dostrzegłem błysk wilgotnych kamieni. Schodziliśmy coraz niżej. Echo naszych kroków odbijało się o kolebkowe sklepienie, o szorstkie, chropawe ściany. To miejsce było głębsze niż jakiekolwiek lochy czy katakumby, to było jak dziura, którą kopie się w dzieciństwie, gdy przechwalamy się przed matką i ojcem, że zrobimy tunel aż do samego środka ziemi.
Gdy minęliśmy kolejny zakręt, zobaczyłem błysk światła. Nareszcie. Dwie lampy paliły się przed zamkniętymi drzwiami. Ich knoty zanurzone były głęboko w sporych naczyniach z oliwą. Drzwi posiadały zasuwę z olbrzymiej belki dębowej. Aby ją unieść, trzeba by chyba kilku mężczyzn, może nawet dźwigni i lin.
Mariusz uniósł belkę bez najmniejszego trudu i odłożył na bok. Usłyszałem odgłosy przesuwanej od wewnątrz drugiej belki. Następnie drzwi otworzyły się powoli. Poczułem, że zapiera mi dech w piersiach. Nie chodzi o to, że Mariusz otworzył drzwi nawet bez ich dotykania. Tę sztukę widziałem już przecież wcześniej. Sala, którą ujrzałem za progiem, była pełna takich samych przepysznych kwiatów i zapalonych lamp co wnętrze domu u góry! Tutaj, głęboko pod ziemią, rosły lilie, woskowe i białe, pokryte kropelkami wody, róże w najprzeróżniejszych odcieniach czerwieni i różu, o dojrzałych płatkach. To była kaplica, gdzie łagodnie migotały świeczki wotywne i unosił się zapach o tysiącu odmian. Jej ściany pokryte były freskami, jak w starożytnych kościołach rzymskich, ze złotym liściem wplatanym we wzór. Nie były to jednak wizerunki chrześcijańskich świętych.
Egipskie palmy, żółta pustynia, trzy piramidy, niebieskie wody Nilu. Egipcjanie i Egipcjanki pływający po rzece w zgrabnych łodziach. Wielobarwne ryby głębin namalowane pod nimi, ptaki o szkarłatnych skrzydłach wysoko na niebie. W to wszystko wplecione złoto — w piramidy błyszczące z oddali w słońcu, w łuskę ryb i pióra ptaków, w ozdoby gibkich i delikatnych postaci mężczyzn i kobiet, które na statkach zastygłe spoglądały gdzieś przed siebie.
Na moment zamknąłem oczy. Otworzyłem je powoli i ujrzałem całość jako wielką świątynię. Rzędy lilii na niskim kamiennym ołtarzu, który przytrzymywał olbrzymie złote tabernakulum, pokryte w całości wspaniałymi grawerunkami w te same egipskie wzory. Powietrze przedostawało się tutaj poprzez głębokie szyby w skale nad salą, wprawiając w drżenie płomień wiecznie płonących świec, poruszając wysokie i ostre jak nóż liście lilii ustawionych w naczyniach z wodą i promieniujących silnym zapachem.
Słyszałem niemalże śpiewane w tym miejscu hymny. Słyszałem monotonne pieśni i starożytne inwokacje. Już się nie bałem. To piękno było zbyt uspokajające, zbyt wspaniałe. Nie mogłem odwrócić wzroku od złotych drzwi tabernakulum na ołtarzu. Tabernakulum było większe niż ja sam. Było też trzykrotnie szersze ode mnie.
Mariusz również spoglądał na tabernakulum, a ja poczułem emanującą z niego moc i ciepło niewidzialnej siły. Usłyszałem, jak wewnętrzna zasuwka przy drzwiczkach do tabernakulum odsunęła się. Gdybym miał tylko więcej śmiałości, przysunąłbym się bliżej. Wstrzymałem oddech aż do chwili, w której drzwi otworzyły się już całkowicie, odsłaniając dwie wspaniałe egipskie figury siedzących obok siebie kobiety i mężczyzny. Światło owionęło ich wysmukłe, pięknie rzeźbione białe twarze i kończyny, wpłynęło w ich ciemne oczy.
Byli równie monumentalni jak wszystkie egipskie posągi, które do tej pory kiedykolwiek widziałem, oszczędni w szczegółach, piękni w konturze, wspaniali w swojej prostocie. Tylko otwartość i nieco dziecięcy wyraz twarzy, jaki malował się na ich obliczach, łagodziły chłód i srogość ich postaci ubranych w prawdziwy materiał i mających prawdziwe włosy. W kościołach włoskich widywałem tak ubranych świętych, gdzie aksamit opadał na marmurowy podest. Nie był to zresztą zawsze przyjemny widok. Tutaj jednak wykonano wszystko z olbrzymią uwagą i pieczołowitością. Peruki miały długie czarne loki, obcięte równo nad czołem, zwieńczone diamentami ze złota. Wokół ich nagich ramion wiły się jak węże bransoletki. Na palcach mieniły się pierścienice. Ich ubranie wykonane zostało z najdoskonalszego białego lnu. Postać męska była naga do pasa i miała na sobie jedynie coś, co mogło przypominać spódniczkę; postać kobieca ubrana była w długą, wąską, przepięknie fałdowaną suknię. Oboje mieli na sobie liczne naszyjniki, niektóre inkrustowane szlachetnymi kamieniami.
Byli mniej więcej tego samego wzrostu i siedzieli w identycznej pozycji, z rękoma położonymi na udach. Ta identyczność zdziwiła mnie nieco, w równej zresztą mierze co ich silny urok i powab oraz połyskujący w ich oczach blask, równy temu, jaki w świetle odbijają kamienie szlachetne i klejnoty. Nigdy i nigdzie nie widziałem w posągach tak silnego wyrazu życia. Nic zresztą żywego w nich nie było. Być może decydowały o tym wrażeniu ubiór, kosztowności, gra świateł na naszyjnikach i obrączkach, odbicie światła w ich oczach.
Czy to byli właśnie Ozyrys i Izyda?
Mariusz nic nie mówił. Patrzył jedynie na nich, tak jak ja. Jego oblicze było nieprzejrzyste, być może smutne.
— Czy mogę do nich podejść bliżej? — szepnąłem.
— Oczywiście — odrzekł.
Zrobiłem krok w kierunku ołtarza, jak dziecko w katedrze. Zatrzymałem się zaledwie kilka stóp przed posążkami i spojrzałem im prosto w oczy. Och, zbyt cudowni, przepiękni w swojej głębi i różnorodności. Zbyt realni.
Z nie dającą się opisać pieczołowitością przyklejono posągom czarne rzęsy, włosy i delikatnie wygięte brwi. Z nie dającą się opisać pieczołowitością wykonano również lekko rozchylone usta, tak że dostrzec można było połyskujące zęby. A twarze i ręce tak były wygładzone i wypolerowane, że żadna skaza czy rysa nie zakłócała połysku. Siedzieli w sposób charakterystyczny dla wszystkich posągów czy malowanych figur. Wydawało się, że patrzą na mnie.
Byłem zmieszany. Jeśli nie byli Ozyrysem i Izydą, kimże więc mieliby być? Jakiej to odwiecznej prawdy byli symbolami i dlaczego w ich imieniu zawarty był taki nakazujący ton, imperatyw: Ci Których Trzeba Ukrywać.
Z głową lekko przechyloną na bok zatopiłem się w kontemplacji ich postaci.
Oczy były naprawdę brązowe, głębokie. Białka oczu wyglądały jakby pokryto je przezroczystym lakierem, a wargi miały najdelikatniejszy odcień popielatego różu.
— Czy można…? — szepnąłem, odwracając się do Mariusza. Straciłem jednak pewność siebie i przerwałem.
— Możesz ich dotknąć — odrzekł.
A jednak wydawało się to świętokradztwem. Jeszcze raz przyjrzałem się posągom przez dłuższą chwilę. Ich paznokcie zadziwiająco przypominały nasze paznokcie — jakby ktoś wykonał je z inkrustowanego szkła. Pomyślałem, że mógłbym dotknąć zewnętrznej strony dłoni mężczyzny i że to nie będzie chyba świętokradztwem. Chciałem też dotknąć twarzy tej kobiety. Wreszcie zbliżyłem z wahaniem palce do jej policzka. Moje paznokcie leciutko musnęły skórę. Uniosłem wzrok, by spojrzeć jej w prosto w oczy.
To nie może być kamień, czułem to, nie może…
Oczywiście, przecież w dotyku jest zupełnie tak… I jej oczy, coś…
Odskoczyłem do tyłu, zanim sam mogłem siebie powstrzymać. Właściwie wystrzeliłem jak z procy, przewracając po drodze wazony z liliami i wpadając na ścianę obok drzwi. Drżałem na całym ciele tak gwałtownie, że z trudem mogłem ustać na nogach.
— Oni żyją! — wykrzyknąłem. — Nie są wcale posągami, są wampirami, jak my!
— Tak — odparł Mariusz. — Choć akurat to słowo niewiele by im powiedziało.
Stał wysunięty nieco przede mnie i nadal spoglądał spokojnie na ich postacie. Powoli obrócił się, podszedł do mnie i ujął moją prawą dłoń. Krew napłynęła mi do głowy. Chciałem coś powiedzieć, ale nie mogłem. Bez przerwy wpatrywałem się w nich. Teraz odwróciłem wzrok w jego kierunku, na jego białą dłoń, która przytrzymała moją.
— W porządku — powiedział spokojnie, prawie ze smutkiem. — Nie sądzę, by mieli ci za złe to, że ich dotykasz.
Przez chwilę nie mogłem go zrozumieć. Wreszcie zrozumiałem.
— Chcesz powiedzieć, że ty… że ty nie wiesz, czy… że oni po prostu siedzą tam i… o Boże!
Jego słowa sprzed setek lat pojawiające się w opowiadaniu Armanda wróciły do mnie, rozbrzmiewając na nowo: Ci Których Trzeba Ukrywać spoczywają w spokoju albo w ciszy. Więcej niż to być może już się nie dowiemy.
Zawładnęły mną dreszcze. Nie potrafiłem powstrzymać drżenia kończyn.
— Oni oddychają, myślą, żyją tak jak my — wyjąkałem. Od jak dawna tacy już są, od jak dawna?
— Uspokój się — odezwał się Mariusz, lekko poklepując moją dłoń.
— Boże — powtórzyłem bez sensu. Ciągle to powtarzałem, brakowało mi słów.
— Kimże oni są? — zapytałem wreszcie. Mój głos brzmiał histerycznie. — Czy to Ozyrys i Izyda? Czy to oni?
— Nie wiem.
— Chcę stąd wyjść, chcę się stąd wydostać.
— Dlaczego? — zapytał spokojnie.
— Ponieważ oni… oni są żywi wewnątrz swych ciał, a przecież… nie mogą ani mówić, ani się poruszać!
— Skąd wiesz, że nie mogą? — zapytał. Mówił cicho i uspokajająco, jak poprzednio.
— Przecież nie ruszają się, w tym cała sprawa. Nie ruszają się.
— Chodź bliżej — odrzekł. — Chcę, abyś przyjrzał im się jeszcze. Potem pójdziemy do góry i opowiem ci wszystko, tak jak ci wcześniej obiecałem.
— Nie chcę już na nich patrzeć, Mariusz, uczciwie, nie chcę — odrzekłem, próbując uwolnić się z jego uchwytu i potrząsając głową. On jednak trzymał mnie mocno, jakby sam był posągiem, i nie mogłem oprzeć się wrażeniu, że jego skóra przypominała ich skórę, że wspólnie dzielili identyczny blask ciała.
Stawał się zupełnie taki sam jak oni, w wielkiej przepaści wieczności. I ja stanę się taki jak on! Jeśli uda mi się do tego czasu przeżyć.
— Proszę cię, Mariuszu… — powiedziałem. Nie chodziło mi już ani o wstyd, ani o próżność. Byłem poza tym. Chciałem po prostu jak najszybciej wydostać się stamtąd.
— Poczekaj na mnie — powiedział cierpliwie. — Zostań tu.
Puścił moją dłoń. Odwrócił się i zerknął na kwiaty, które złamałem, na wylaną wodę. Na moich oczach wszystko wróciło do poprzedniego porządku. Kwiaty wróciły do wazonów, woda zniknęła z posadzki.
Mariusz spoglądał na znajdującą się przed nim monumentalną parę. Witał ich przez chwilę w jakiś osobisty sposób, co nie wymagało ani specjalnych zwrotów, ani tytułów. Wyjaśniał im, dlaczego nie było go przez kilka ostatnich nocy. Wyruszył do Egiptu — mówił — i przywiózł ze sobą podarunki dla nich, które wkrótce przyniesie. Wkrótce też zabierze ich stąd na górę, by mogli spojrzeć na morze.
Zacząłem się trochę uspokajać. W myśli analizowałem wszystko to, co stało się dla mnie jasne w chwili wewnętrznego wstrząsu. On się nimi opiekował. Zawsze to robił. Uczynił tę izbę piękną, ponieważ oni na nią spoglądali, i być może nieobce im było piękno obrazów i kwiatów, które tu przynosił.
Pozostawało mi jedynie zerknąć na nich jeszcze raz z boku, aby poczuć to przerażenie towarzyszące zrozumieniu, że żyją, lecz zamknięci są wewnątrz swych ciał.
— Nie mogę tego już dłużej znieść — wymamrotałem.
Znałem już bez zbytecznych słów przyczynę, dla której trzymał ich tutaj. Nie mógł pochować ich gdzieś głęboko w ziemi, ponieważ cały czas pozostawali w pełni świadomi. Nie chciał ich spalić, bo byli bezradni i nie mogli dać na to swojej zgody. Trzymał więc ich i przechowywał w taki sposób, jak antyczni poganie przechowywali swoje bóstwa w świątyniach, które stawały się ich domami. Przynosił im kwiaty.
Teraz, gdy przyglądałem się mu, zapalał wonne kadzidła, mały kawałek czegoś, co wyciągnął z jedwabnej chusteczki. Powiedział im, że to pochodziło z Egiptu. Zapalone odłożył na mały talerzyk z brązu.
Łzy pojawiły się w moich oczach. Zacząłem płakać.
Kiedy ponownie podniosłem wzrok, Mariusz stał już odwrócony do nich plecami. Widziałem ich za jego plecami. Niesamowicie był do nich podobny. Poczułem, że być może robił to specjalnie, z rozmysłem pozwalając, by jego twarz stała się bez wyrazu.
— Rozczarowałem cię, prawda? — wyszeptałem.
— Nie, wcale nie — odpowiedział uprzejmie. — Nie rozczarowałeś.
— Przykro mi, że ja…
— Nie, nie rozczarowałeś.
Przesunąłem się troszeczkę w jego kierunku. Poczułem, że zachowałem się prostacko wobec Tych Których Trzeba Ukrywać. Zachowałem się prostacko wobec niego. Wyjawił mi swoją tajemnicę, a moją reakcją było tylko przerażenie i odraza. Sam siebie rozczarowałem.
Przysunąłem się jeszcze bliżej. Chciałem naprawić to, co zrobiłem. Raz jeszcze obrócił się w ich stronę, a potem otoczył mnie ramieniem. Woń kadzidła uderzyła mi do głowy, upajała. Ich ciemne oczy pełne były gry świateł i cieni wywołanych płonącymi lampami. Nigdzie śladu żyły pod białą skórą, nigdzie choćby zmarszczki czy pęknięcia. Nawet pionowych, delikatnych linii wgłębień na wargach, które Mariusz nadal zachował. Ich ciała nie poruszały się wraz z wciągnięciem i wypuszczeniem oddechu.
Wsłuchując się w ciszę, nie słyszałem żadnych myśli z ich strony, ni bicia serca, ni ruchu przepływającej krwi.
— Ale jest tam, prawda? — szepnąłem.
— Tak, jest.
— A czy ty… Czy przynosisz im tu ofiary? — zapytałem.
— One już nie piją krwi.
Nawet to było okropne i upiorne! Nawet ta przyjemność była im już nie znana. Wyobrazić to sobie — jak to by wyglądało: zmuszenie się do ruchu, by odebrać życie ofierze, i powtórne zastygnięcie w bezruchu. Nie, powinno mi to przynieść ulgę, ale tak nie było.
— Dawno, dawno temu pili jeszcze krew, ale tylko raz do roku. Zostawiałem wtedy ofiarę dla nich w sanktuarium — złoczyńców, słabych i bliskich śmierci. Po jakimś czasie wracałem i stwierdzałem, że ich krew była wypita, a Ci Których Trzeba Ukrywać siedzieli jak poprzednio bez ruchu na swoim miejscu. Tylko kolor ich skóry różnił się nieco. Nie ronili ani jednej kropli krwi. Odbywało się to, kiedy na niebie jaśniał księżyc w pełni, zwykle na wiosnę. Kiedy zostawiałem tu ofiary w innym czasie, nawet te coroczne uczty ustały. Jednak od czasu do czasu przynosiłem im nadal ofiary. Kiedyś nawet, chyba po dziesięciu latach, przyjęły ofiarę. Była wtedy pełnia i znów działo się to wiosną. A potem już nic przynajmniej pół wieku. Straciłem rachubę. Myślałem, że być może muszą zobaczyć księżyc, że muszą znać zmiany pór roku. Jak się okazało, nie miało to żadnego znaczenia. Nie pili nic od czasu, kiedy zabrałem ich do Włoch; było to jakieś trzysta lat temu. Nawet ogrzani ciepłem egipskiego słońca nie pili już krwi.
— Ale kiedy to już się zdarzyło, czy widziałeś to na własne oczy?
— Nie — odparł.
— Nigdy nie widziałeś, jak się poruszają??
— Nie od… od początku.
Znów zadrżałem. Zdawało mi się, że widzę, jak oddychają, jak poruszają wargami. Wiedziałem, że to złudzenie, jednak doprowadzało to mnie do szaleństwa. Musiałem się stąd wydostać. Znowu zacznę chyba krzyczeć.
— Czasami, kiedy przychodzę do nich — ponownie odezwał się Mariusz — stwierdzam, że pewne rzeczy zmieniły się.
— Jak? Co?
— Drobne rzeczy. — Spojrzał na nich z zadumą. Wyciągnął rękę i dotknął palcami naszyjnika kobiety. — Szczególnie lubi ten. Prawdopodobnie odpowiada jej ten gatunek. Był jeszcze inny, który znajdowałem zerwany na podłodze.
— A zatem mogą się jednak poruszać.
— Na początku myślałem, że naszyjnik sam zsunął się na podłogę, ale gdy zdarzyło się to trzykrotnie, zdałem sobie sprawę, jak niedorzeczne było takie wytłumaczenie. To ona go zdarła z siebie, z szyi, albo sprawiła to siłą swej woli.
Wydałem z siebie pełne zdumienia i przerażenia westchnienie, a w chwilę później poczułem się absolutnie upokorzony, że zrobiłem to w jej obecności. Chciałem natychmiast stąd wyjść. Jej twarz była jak zwierciadło dla wszystkich moich wyobrażeń. Dla mnie jej usta wygięły się w uśmiechu, choć naprawdę wcale tak nie było.
Przydarzyło się tak i z innymi ozdobami, znaczonymi imionami bogów, których nie lubili. Tak dziś myślę. Kiedyś pewna waza, którą przyniosłem z kościoła, została roztrzaskana na drobne kawałki, jakby zrobili to samym wzrokiem, samym spojrzeniem. Później też było jeszcze kilka innych zdumiewających zmian.
— Opowiedz mi.
— Po wejściu do sanktuarium kilka razy stwierdziłem, że jedno albo drugie stało wyprostowane.
To również było przerażające. Chciałem pociągnąć go za rękę i wypchnąć z tego miejsca z powrotem na górę.
— Kiedyś zastałem go parę kroków od fotela, a innym razem kobietę przy samych drzwiach.
— Próbującą wyjść? — wyszeptałem.
— Być może — odpowiedział z zadumą. — Ale z drugiej strony, gdyby tylko chcieli, z łatwością mogliby się stąd wydostać. Kiedy usłyszysz całą historię, sam będziesz mógł to ocenić. Gdziekolwiek ich znajdowałem, zanosiłem z powrotem na swoje miejsce. Ustawiałem im ręce i nogi tak, jak były ułożone poprzednio. Potrzeba do tego niesłychanej siły. Są jak elastyczny kamień, jeśli potrafisz to sobie wyobrazić. A jeśli ja mam taką siłę, to możesz sobie wyobrazić, jaką obdarzeni są oni.
— Powiedziałeś, gdyby chcieli… Ale co, jeśli chcieliby robić jeszcze wszystko, ale już nie potrafią? Jeśli to właśnie była granica jej dzisiejszych możliwości — podejść do drzwi?!
— Wydaje mi się, że gdyby chciała, wyłamałaby drzwi. Jeśli ja potrafię odsuwać rygle siłą woli, to cóż dopiero ona?
Spojrzałem na ich zimne, odległe twarze, ich wąskie, zapadnięte policzki, duże usta.
— A jeśli się myślisz? Jeśli oni słyszą każde nasze słowo, które tu wypowiadamy do siebie, złościmy ich tylko… obrażamy.
— Myślę, że rzeczywiście nas słyszą — powiedział Mariusz. Próbował znów uspokoić mnie, kładąc dłoń na mojej ręce. — Nie sądzę jednak, by ich to wiele obchodziło. Gdyby tak było, poruszyliby się.
— Skąd możesz to wiedzieć?
— Potrafią zrobić inne rzeczy, które wymagają wielkiej siły. Na przykład, czasami zamykam na klucz tabernakulum, a oni natychmiast je otwierają. Wiem, że to oni, bo nikt inny nie mógłby tego zrobić. Drzwi otwierają się z trzaskiem i oto znowu widzę ich. Zabieram ich na zewnątrz, aby popatrzyli sobie na morze. A przed świtem, kiedy przychodzę ich zabrać, są ciężcy, mniej elastyczni, prawie niemożliwością jest przesunąć ich czy poruszyć. Są takie chwile, kiedy wydaje mi się, że robią takie rzeczy, aby mnie dręczyć, aby się ze mną droczyć.
— Nie. Oni po prostu próbują coś zrobić, ale to się im nie udaje.
— Nie spiesz się tak w osądzie — powiedział Mariusz. — Wchodziłem do ich izby i znajdowałem dowody naprawdę przedziwnych zjawisk. No i są jeszcze te rzeczy, które wydarzyły się na początku…
Przerwał. Coś rozproszyło jego uwagę.
— Czy słyszysz może jakieś ich myśli? — zapytałem.
Wydawał się zasłuchany. Nie odpowiedział. Przyglądał się im uważnie. Przyszło mi do głowy, że coś się zmieniło! Ostatnim wysiłkiem woli opanowałem przemożne pragnienie odwrócenia się i ucieczki. Spojrzałem na nich z uwagą. Nic nie widziałem, nic nie słyszałem, nic nie czułem. Miałem już zacząć krzyczeć, jeśli Mariusz natychmiast nie powie mi, dlaczego tak na nich patrzy.
— Nie bądź taki porywczy, Lestat — powiedział wreszcie, uśmiechając się lekko, cały czas mając wzrok utkwiony w postać mężczyzny. — Od czasu do czasu rzeczywiście ich słyszę, ale to, co odbieram, pozostaje niezrozumiałe, słyszę zaledwie ich obecność — znam ten dźwięk.
— I teraz właśnie go usłyszałeś?
— Taaak… Zdaje się.
— Mariusz, proszę, chodźmy już stąd. Błagam cię. Wybacz mi. Nie mogę już tego znieść! Proszę cię, Mariusz, chodźmy.
— Dobrze — powiedział uprzejmie. Ścisnął mi łokieć. — Ale najpierw zrób coś dla mnie.
— Wszystko, czego sobie życzysz.
— Porozmawiaj z nimi. Nie musi to być głośno, ale porozmawiaj. Powiedz im, że uważasz, iż są piękni.
— Oni sami wiedzą — odrzekłem. — Wiedzą, że uważam ich za nieopisanie pięknych.
Byłem pewien, że tak było, że wiedzieli. On jednak miał na myśli powiedzenie im tego w sposób ceremonialny. Zebrałem się więc na odwagę, pozbywając strachu i wszystkich wariackich przypuszczeń i powiedziałem im o tym.
— Przemów do nich — usłyszałem ponaglający głos Mariusza.
Przemówiłem. Spojrzałem prosto w ich oczy. Opanowały mnie najdziwniejsze uczucia. Powtarzałem zdanie: Uważam, że jesteście piękni, uważam, że nieporównywalnie piękni, układając je w kształt prawdziwych słów. Modliłem się, tak jak kiedyś, kiedy byłem bardzo mały. Leżałem wtedy na łące na stoku góry i prosiłem Boga: proszę, proszę, pomóż mi wydostać się z domu ojca. Teraz rozmawiałem z nią w ten właśnie sposób. Powiedziałem jeszcze, że jestem wdzięczny, iż pozwolono mi zbliżyć się do niej i jej odwiecznych tajemnic i że uczucie to stało się niemal fizyczne. Czułem je na skórze, w korzeniach włosów. Czułem napięcie, od którego tężała mi twarz. Stałem się całkowicie lekki, a woń kadzidła i zapach kwiatów ogarniały moją duszę, gdy spoglądałem w czarne źrenice jej ciemnobrązowych oczu.
— Akasza — powiedziałem głośno.
Usłyszałem to imię w tej samej chwili, kiedy je wypowiedziałem. Zabrzmiało prześlicznie. Włosy na całym ciele uniosły się. Tabernakulum stało się jakby płonącym obramowaniem wokół jej postaci. W miejscu gdzie siedział mężczyzna, widziałem tylko coś niezbyt wyraźnego, czego oko nie rozpoznawało. Bezwiednie przysunąłem się do niej bliżej, pochyliłem i prawie pocałowałem jej usta. Chciałem to uczynić. Pochyliłem się jeszcze bardziej. Poczułem jej usta. Chciałem, aby moja krew podeszła do ust i przeszła do niej, tak jak kiedyś stało się to z Gabrielą, kiedy leżała w trumnie.
Czas pogłębiał się, a ja patrzyłem teraz prosto w jej bezdenne oczy.
Całuję boginię w usta, co się ze mną dzieje! Jestem szalony!
Cofnąłem się. Znów poczułem, że jestem przy ścianie, drżący, z obiema rękoma przyciśniętymi do głowy. Przynajmniej tym razem nie zahaczyłem o lilie, ale znowu nie mogłem powstrzymać się od krzyku.
Weszliśmy w korytarz. Znów wewnętrzna zasuwa sama odsunęła się pod wpływem woli Mariusza. Zewnętrzną zasunął obiema rękoma.
— Chodź, mój mały — powiedział. — Chodźmy na górę.
Odeszliśmy zaledwie kilka jardów w górę po schodach, kiedy usłyszeliśmy chrupiący trzask, potem jeszcze jeden. Mariusz obrócił się i spojrzał do tyłu.
— Znów to zrobili — powiedział. Zmartwienie pokryło mu cieniem twarz.
— Co? — oparłem się o ścianę.
— Tabernakulum. Otworzyli je. Chodź. Wrócę później i zamknę je, zanim wstanie słońce. Teraz wrócimy do gabinetu i dokończę ci moją opowieść.
Kiedy dotarliśmy do jasno oświetlonego domu, opadłem ciężko na fotel, trzymając się rękoma za głowę i usiłując uspokoić rozdygotane myśli. Mariusz przystanął obok, przyglądając się mi. Kiedy zdałem sobie sprawę z tego, podniosłem wzrok.
— Powiedziała swoje imię — odezwał się nagle.
— Akasza! — odpowiedziałem. Chwytałem to słowo jakby w ostatniej chwili przed zniknięciem w wirze rozpływającego się w głowie snu. — Naprawdę wyjawiła mi je! Jeszcze raz głośno wypowiedziałem jej imię. Spojrzałem na niego, błagając o odpowiedź, o wyjaśnienie, dlaczego właśnie teraz tak mi się przypatrywał. Myślałem, że oszaleję, jeśli jego twarz miałaby się znowu stać bez wyrazu.
— Czy złościsz się na mnie?
— Szszsz… Cicho — odrzekł szybko.
Nic nie słyszałem. Wokoło panowała cisza. Poza, być może, odgłosem morza i dźwiękiem dochodzącym od knotów zapalonych świec. Może wiatr. Ich oczy nie wydawały się bardziej pozbawione życia niż teraz jego.
— To ty sprawiłeś, że poruszyli się. Wstałem.
— Co to oznacza?
— Nie wiem — odparłem. — Może nic. — Tabernakulum jest nadal otwarte, a oni siedzą tam jak zawsze. Kto wie?
Uświadomiłem sobie nagle, że długie lata pragnął wiedzy. Powiedziałbym, że wieki całe, ale nie potrafiłem wyobrazić sobie tak długiego czasu. Nawet teraz. Czułem tylko te długie lata, jakie spędził, próbując wydobyć od nich najdrobniejszy znak, długie lata, podczas których nie otrzymał żadnego znaku. Wiedziałem, że zastanawiał się teraz, jak to się stało, że ja, przed chwilą, wydobyłem z tej kobiety sekret jej imienia, Akasza. Wiele przydarzyło się w czasach Rzymu. Wiele mrocznych spraw. Cierpienie, niewypowiedziane cierpienie.
Obrazy rozpłynęły się. Cisza. Mariusz stał osamotniony i opuszczony na środku pokoju, jak święty ściągnięty z ołtarza i postawiony gdzieś w nawie bocznej.
— Mariusz — szepnąłem.
Ocknął się, a jego twarz powoli nabrała kolorów. Spojrzał na mnie z czułością, prawie ze zdumieniem.
— Tak, Lestat — odezwał się i ścisnął uspokajająco moją dłoń.
Usiadł i gestem ręki pokazał, bym zrobił to samo. Znów rozsiedliśmy się wygodnie i patrzyliśmy na siebie. W tej chwili nawet światło w pokoju działało na mnie uspokajająco. Jeszcze bardziej uspokajający był widok nocnego nieba za oknami.
Wracała jego poprzednia żwawość, błysk dobrego humoru w oczach.
— Nie ma jeszcze północy — powiedział — a na wyspach spokojnie. Jeśli nic nam nie przeszkodzi, myślę, że będziemy mieli wystarczająco dużo czasu, bym mógł opowiedzieć ci całą historię.
5
OPOWIEŚĆ MARIUSZA
Wydarzyło się to pewnej ciepłej, wiosennej nocy w galijsko — rzymskim mieście Massalia, kiedy miałem czterdzieści lat. Usiadłem właśnie przy stole w brudnej tawernie na brzegu morskim i zabrałem się do pisania mojej historii świata.
Tawerna było rozkosznie brudna i zatłoczona. Była to zwykła speluna, pełna żeglarzy i wędrowców, podróżników takich jak ja. Lubiłem tę hałastrę, ogólnie rzecz biorąc, urzekała mnie, choć większość z nich była biedna, a ja sam nie byłem biedny. Nie potrafili przeczytać tego, co napisałem, kiedy zerkali przez ramię na moje zapiski.
Przybyłem do Massalii po długiej, intelektualnie podniecającej podróży, która wiodła przez wszystkie większe miasta imperium. Byłem w Aleksandrii, Pergamonie, Atenach. Obserwowałem ludzi zamieszkujących je i spisywałem swoje spostrzeżenia. Teraz podróżowałem po miastach rzymskiej Galii.
Nie mógłbym być bardziej zadowolony tej nocy, gdybym był w mojej bibliotece w Rzymie. W rzeczy samej, tawerna podobała mi się teraz bardziej. Wszędzie, dokąd się udawałem, wyszukiwałem sobie takie miejsca, aby w nich zapisywać swoje uwagi. Siadałem gdzieś przy stoliku w kącie i przysuwałem sobie bliżej lichtarz, atrament i pergamin. Najlepiej pracowało mi się wczesnymi wieczorami, kiedy miejsca te były najbardziej hałaśliwe.
Z dzisiejszego punktu widzenia nietrudno dostrzec, że przeżyłem całe moje życie w niesłychanej, szaleńczej wprost aktywności. Wydawało mi się oczywiste, że nic niepomyślnego nie może mi się przytrafić. Wychowałem się jako nieślubny syn w bogatym rzymskim domu — kochany i rozpieszczany, któremu pozwalano na wszystko. Moi prawowici bracia musieli zamartwiać się swoimi małżeństwami, polityką i wojną. Do dwudziestego roku życia stałem się już uczonym i kronikarzem, kimś, kto na pijackich bankietach rozstrzygał spory historyczne.
Kiedy podróżowałem, miałem za sobą mnóstwo pieniędzy i dokumentów, które wszędzie otwierały przede mną drzwi. Powiedzieć, że życie było dla mnie dobre, to powiedzieć za mało. Byłem nadzwyczajnie szczęśliwym człowiekiem. Najważniejsze jednak było to, że życie nigdy nie nudziło mnie, nigdy nie wydawało mi się zbyt ciężkie.
Nosiłem w sobie poczucie woli zwyciężania zawsze, poczucie zaciekawienia światem. A było to dla mnie równie ważne później, jak dla ciebie była i jest złość i siła, równie ważne, jak w duszach innych mogą być rozpacz czy okrucieństwo.
Wracając jednak do historii… Jeśli było coś, czego brakowało mi w moim raczej pozbawionym większych wydarzeń życiu — a nie myślałem o tym zbytnio — były to miłość i pamięć o mojej celtyckiej matce. Umarła, kiedy ja się narodziłem i wiedziałem o niej tylko tyle, że była niewolnicą, córką wojowniczego plemienia Galów, które walczyło z Juliuszem Cezarem. Byłem blondynem o niebieskich oczach, podobnym do matki. Mężczyźni z jej plemienia zdawali się być gigantami. Już w bardzo młodym wieku górowałem wzrostem nad moim ojcem i braćmi. Niewiele, jeśli w ogóle, obchodzili mnie moi galijscy przodkowie. Przybyłem do Galii jako wykształcony Rzymianin, Rzymianin do szpiku kości, i nie nosiłem w sobie nawet świadomości mojej barbarzyńskiej krwi, a raczej powszechne przekonanie moich czasów, że Cezar August jest wielkim władcą, i że w błogosławionym wieku Pax Romana stare zabobony zastępowane są w całym imperium prawem i rozumem. Nie było takiego miejsca, na którym nie można było zbudować rzymskich dróg dla żołnierzy, uczonych i kupców.
Tamtej nocy pisałem jak szalony, przenosząc na papier opis mężczyzn, którzy wchodzili i wychodzili z tawerny, przedstawicieli, jak się zdawało, wszelkich ras, mówiących najprzeróżniejszymi językami.
Bez żadnej konkretnej przyczyny opanowało mnie dziwne przeświadczenie dotyczące życia, dziwna troska, która urosła do wcale przyjemnej obsesji. Pamiętam, że myślałem o tym tamtej nocy, bo wydawało się to jakoś związane z tym, co wydarzyło się później. Jest to jednak nieistotne. Już przedtem myślałem podobnie. Już wcześniej pojawiło się to we mnie. Owo przeświadczenie było po prostu myślą, że był na tym świecie ktoś, kto wiedział wszystko. Nie chodziło o to, że istniała jakaś wyższa istota na ziemi. Wydawało mi się, że istniała jakaś nieustająca inteligencja, ustawiczna świadomość. Myślałem wtedy o tym w kategoriach praktycznych, co ekscytowało, a jednocześnie działało na mnie kojąco. Była gdzieś świadomość tego, jak było w Massalii sześć wieków temu, kiedy przybyli tu pierwsi kupcy greccy, świadomość, jak to było w Egipcie, kiedy Cheops budował piramidy. Ktoś wiedział, jak wyglądał zmierzch tego dnia, kiedy Troja padła pod naporem greckich najeźdźców. Ktoś lub coś wiedział wreszcie, o czym mówili chłopi w swych małych chatkach w okolicach Aten tuż przed tym, jak Spartanie zamienili w ruiny jej mury.
Moje pojęcie tego kogoś lub czegoś było niejasne. Pocieszałem się jednak myślą, że nic duchowego nie zostało stracone dla nas, że istniało ustawicznie, ta nieustająca wiedza o wszystkim…
Popijając wino, rozmyślając o tym i zapisując myśli na papierze, zdałem sobie sprawę, że nie tyle było to moje głębokie przekonanie, ile raczej uprzedzenie; po prostu poczułem, że istnieje taka ciągła świadomość. Wszystko to, co zapisywałem, było jej imitacją. Próbowałem powiązać wszystkie rzeczy, które widziałem, łącząc moje obserwacje krajów i ludzi z wszystkim, co o nich zapisano od czasów Greków — od Ksenofonta, Herodota i Posejdoniosa, aby stworzyć jedną nieustanną świadomość świata za mojego życia. Było to bardzo ograniczone i blade wobec prawdziwej świadomości, a jednak czułem się dobrze, pisząc dalej.
Mniej więcej o północy zacząłem już nieco odczuwać zmęczenie. Gdy podniosłem głowę znad stołu po dłuższym okresie niczym nie zmąconej koncentracji, zdałem sobie sprawę, że coś zmieniło się w tawernie. W jakiś niewytłumaczalny sposób zrobiło się ciszej. Właściwie niewiele pozostało gości. Na wprost mnie, ledwo tylko oświetlonym migocącym płomieniem świecy, siedział wysoki, jasnowłosy mężczyzna odwrócony plecami do sali. Mężczyzna przyglądał mi się w milczeniu. Poczułem się nieswojo. Zaniepokoiłem się nie tyle tym, w jaki sposób patrzył na mnie — chociaż już to samo w sobie przyprawiało o dreszcze — ile zdając sobie sprawę, że siedzi tam już od dłuższego czasu, blisko mnie, przyglądając się, a ja dopiero teraz go zauważyłem.
Był olbrzymim Galem, jak wszyscy oni, nawet wyższym ode mnie. Jego twarz była pociągła, o niezwykle silnej szczęce, orlim nosie i błyszczących dziecięcą inteligencją oczach pod krzaczastymi jasnymi brwiami. Chcę powiedzieć, że wyglądał na bardzo bystrego i inteligentnego, ale jednocześnie bardzo młodo i niewinnie. Nie był jednak młody.
Moje zakłopotanie pogłębiał jeszcze bardziej fakt, że jego gęste i proste włosy nie były przycięte krótko na obowiązującą modłę rzymską, lecz spływały luźno na ramiona. Zamiast zwykłej tuniki i peleryny, które noszono powszechnie w owych czasach, miał na sobie stary, wybijany pasami skórzany kaftan, który był ubraniem barbarzyńców w czasach przed Cezarem. Wyglądał, jakby przyszedł prosto z lasu. Jego szare płonące oczy przewiercały mnie na wylot. Z bliżej nie sprecyzowanego powodu odnajdywałem upodobanie w przypatrywaniu się jego postaci. Zapisywałem w pośpiechu szczegóły jego ubioru, będąc pewnym, że nie potrafi czytać w łacinie. Bezruch, w jakim tkwił, wprawił mnie w nerwowe zakłopotanie. Jego oczy były nienaturalnie szerokie, a usta drżały lekko, jakby już sam mój widok ekscytował go. Czyste i delikatne ręce, które swobodnie oparł na stojącym przed nim stole, zdawały się nie pasować do reszty jego olbrzymiej sylwetki.
Jedno spojrzenie na tawernę uprzytomniło mi, że nie ma tu teraz moich niewolników. Być może byli w sąsiedniej sali, zajęci grą w karty, albo u góry z kobietami. Na mojej twarzy pojawił się wymuszony uśmiech, gdy spojrzałem na milczącego nieznajomego. Wróciłem do pisania. On jednak zaczął od razu mówić do mnie.
— Jesteś wykształconym człowiekiem, prawda?
Mówił ogólnie używaną w całym imperium łaciną, ale z silnym akcentem i wymawiając każde słowo z pieczołowitością, co nadawało jego mowie muzyczne brzmienie.
Potwierdziłem. Miałem dość szczęścia w życiu, by zdobyć wykształcenie. Zacząłem pisać na nowo, sądząc, że to z pewnością zniechęci go do zadawania dalszych pytań. Był nawet interesujący, ale nie miałem ochoty z nim rozmawiać.
— Piszesz zarówno po grecku, jak i po łacinie, prawda? — zapytał, zerkając na ukończone zapiski leżące przede mną na stole.
Wytłumaczyłem mu uprzejmie, że słowa greckie, które napisałem na pergaminie, były cytatem z innego tekstu. Moje notatki były pisane po łacinie.
Znów pochyliłem się nad papierem.
— Ale jesteś Keltoi, czyż nie tak? — zapytał tym razem, używając starego greckiego słowa oznaczającego Celta.
— Nie, naprawdę nie. Jestem Rzymianinem — odpowiedziałem.
— Wyglądasz jak jeden z nas, Keltoi — odrzekł. — Jesteś wysoki, tak jak my, i chodzisz w taki sam sposób jak my.
To było dziwne stwierdzenie. Siedziałem tutaj już kilka godzin, sącząc wino. Nigdzie się stąd nie ruszałem. Wytłumaczyłem mu jednak, że moja matka pochodziła z celtyckiego plemienia, ale nawet nie znałem jej, a mój ojciec był rzymskim senatorem.
— A cóż to piszesz po łacinie i w grece? — zapytał. — Cóż tak wznieca twoją pasję?
Nie odpowiedziałem od razu. Nieznajomy zaczynał mnie nawet intrygować. W wieku lat czterdziestu wiedziałem jednak, że większość osób, które spotyka się w tawernach i które w pierwszych kilku minutach wydają się interesujące, szybko zaczynają nużyć ponad wszelką miarę.
— Twoi niewolnicy mówią — oznajmił poważnie — że jesteś w trakcie pisania wielkiej historii.
— Naprawdę? — odpowiedziałem nieco ozięble. — A ciekaw to jestem, gdzie oni właśnie teraz są? — Rozejrzałem się. Nie było ich w pobliżu. Przyznałem, że rzeczywiście piszę w tej chwili kronikę.
— I byłeś w Egipcie — powiedział, kładąc płasko dłoń na blacie stołu.
Przerwałem i przyjrzałem mu się dokładnie. Było w nim coś niesamowitego, w tym, w jaki sposób siedział, w geście, który przed chwilą wykonał. Właśnie sposób bycia i obyczaje ludzi prymitywnych sprawiają, że wydają się oni powiernikami jakiejś olbrzymiej mądrości, choć w rzeczywistości mają w sobie jedynie mocne przekonania.
— Tak — odpowiedziałem nieco zmęczonym głosem. — Byłem w Egipcie.
W oczywisty sposób ożywiło go to. Jego oczy rozszerzyły się, lekko rozchylił usta, jakby mówił coś sam do siebie.
— Znasz język i pismo Egiptu? — zapytał poważnie, marszcząc brwi. — Znasz miasta Egiptu?
— Język, jakim się tam mówi, znam, ale jeśli masz na myśli hieroglify, to nie, nie potrafię ich czytać. Nie znam nikogo, kto by znał tę sztukę. Słyszałem, że nawet starzy egipscy kapłani nie potrafią ich czytać, a połowa tekstów, które przepisują, jest dla nich niezrozumiała.
Zaśmiał się w przedziwny sposób. Nie potrafiłem rozpoznać, czy to wzbudziło jego zainteresowanie, czy też wiedział coś, o czym ja nie wiedziałem. Zdawało mi się, że nabrał głęboko powietrza w płuca, nozdrza rozchyliły się lekko. Po chwili jednak jego twarz stężała. Wyglądał teraz wspaniale.
— Bogowie potrafią je przeczytać — wyszeptał.
— No cóż, szkoda, że nie mogą mnie tego nauczyć — powiedziałem wesoło.
— Naprawdę?! — powiedział, wyrzucając z siebie powietrze. Przesunął się bliżej i pochylił się nad stołem. — Powtórz to!
— Żartowałem tylko — zauważyłem. — Miałem na myśli to, że chciałbym umieć czytać egipskie hieroglify. Gdybym potrafił je czytać, znałbym wtedy prawdziwe fakty o starożytnych Egipcjanach i nie musiałbym zadowalać się wymysłami greckich historyków. Egipt to kraj dzisiaj zupełnie nie zrozumiany… — przerwałem.
Po co to wszystko mówiłem temu człowiekowi.
— W Egipcie są nadal prawdziwi Bogowie — powiedział poważnie. — Bogowie, którzy byli tam zawsze. Czy dotarłeś na samo „dno” Egiptu?
W zadziwiający sposób to określił. Powiedziałem mu, że popłynąłem w górę rzeki dość daleko i widziałem wiele cudów, ale nie bardzo mogę uwierzyć w obecność tam prawdziwych bogów, nie bardzo przyjąć mogę prawdziwość istnienia bogów ze zwierzęcymi głowami.
Potrząsnął głową ze smutkiem.
— Prawdziwi bogowie nie potrzebują wznosić sobie posągów i mają głowę człowieka, a pojawiają się wszędzie tam, gdzie tylko zechcą, i żyją tak, jak wszystko na tym świecie, nawet kamienie i nawet jak sam księżyc, który dzieli czas w wielkim milczeniu swych niezmiennych faz.
Całkiem prawdopodobne — powiedziałem sam do siebie, nie chcąc mu przerywać.
Był to więc zapał, gorliwość religijna granicząca z fanatyzmem, mieszanina sprytu i młodzieńczości, którą wcześniej w nim dostrzegłem. Powinienem był się tego spodziewać. Przypomniało mi się nagle coś z zapisków Juliusza Cezara o Galii, mianowicie to, że Keltoi pochodzą od Dispater, boga Nocy. Czy ta dziwna postać była wyznawcą tych wierzeń?
— W Egipcie są starzy bogowie i tutaj także są odwieczni bogowie dla tych, którzy wiedzą, jak ich czcić. I nie mam na myśli twoich świątyń, wokół których kupcy sprzedają zwierzęta, które później krwawią na ołtarzach, a rzeźnicy sprzedają to, co z nich pozostało. Mówię o prawdziwej czci, prawdziwej ofierze, tej, którą on rzeczywiście dostrzeże.
— Masz na myśli ofiarę złożoną z człowieka — powiedziałem skromnie.
Cezar dokładnie opisał te praktyki pośród Keltoi, które ścinały mi krew w żyłach na samą myśl o nich. Widywałem okropne przypadki śmierci na arenie, w Rzymie, okropną śmierć na placach egzekucyjnych, ale ofiara złożona bogom z człowieka — nie, tego nie robiliśmy od wieków, jeśli kiedykolwiek w ogóle.
Teraz wreszcie zdałem sobie sprawę, kim mógł być ów dziwny człowiek — druidem, członkiem starożytnej grupy kapłanów Keltoi, których Cezar również opisał, przedstawicielem władzy duchowej tak silnej, że nic w imperium nie mogło się z nią równać, przynajmniej według mnie. O ile jednak wiedziałem, w rzymskiej Galii nie miała prawa istnieć. W opisach druidzi zawsze mieli na sobie długie białe szaty. Przemierzali lasy i zbierali jemiołę z dębów, którą odcinali swoimi rytualnymi sierpami. Ten człowiek natomiast wyglądał raczej jak wieśniak albo żołnierz. Z drugiej jednak strony — czyż druid mógłby ot tak wejść do tawerny w swoim białym ubraniu? Poza tym druidzi nie mogli być już dłużej druidami; było to niezgodne z prawem.
— Naprawdę wierzysz w pradawną wiarę? — zapytałem, pochylając się do przodu. — Czy ty sam dotarłeś na sam dół Egiptu?
Jeśli to był prawdziwy druid, myślałem, to powinienem namówić go, by opowiedział mi o takich sprawach Keltoi, o których nikt inny nie wiedział. Ale co u diabła miał z tym wspólnego Egipt, zastanawiałem się.
— Nie — odparł. — Nie byłem w Egipcie, choć to właśnie z Egiptu przybyli nasi bogowie. Nie moim przeznaczeniem jest tam jechać. Nie moim przeznaczeniem jest nauczyć się czytać w tym starożytnym języku. Język, którym mówię, wystarczy moim bogom. Nadstawiają nań swe uszy.
— A jaki to język?
— Język Keltoi, oczywiście — odparł. — Sam przecież wiesz.
— Gdy mówisz do swoich bogów, skąd wiesz, że cię słyszą?
Jego oczy rozszerzyły się ponownie, a usta wydłużyły w grymasie oczywistego triumfu.
— Bogowie odpowiadają mi — powiedział cicho.
Z pewnością był druidem. Nagle jakbym ujrzał wokół niego migotanie i iskrzenie. Wyobraziłem go sobie w białych szatach. W tamtej chwili mogłoby nastąpić w Massalii trzęsienie ziemi, a ja nawet nie zwróciłbym na to uwagi.
— A więc ty sam słyszałeś ich głosy — powiedziałem.
— Moje oczy patrzyły na nich, a oni przemawiali do mnie zarówno słowami, jak i milczeniem — odrzekł.
— A cóż oni mówili? Co robili takiego, co wyróżniałoby ich spośród naszych bogów poza samą naturą ofiary tam składanej.
Jego głos nabrał rytmicznego zaśpiewu pieśni rytualnej.
— Robią to, co zawsze robili nasi bogowie: oddzielają dobro od zła. Sprowadzają błogosławieństwa na tych, którzy ich wyznają. Wprowadzają wiernych do harmonii z wszystkimi cyklami wszechświata i fazami księżyca, jak ci już mówiłem. Zapładniają i użyźniają ziemię, to ich sprawa. Wszystko, co dobre, pochodzi od nich.
Tak, pomyślałem. Stara, odwieczna religia w swojej najprostszej formie; te formy właśnie nadal miały największy urok dla zwykłych ludzi w całym imperium.
— Moi bogowie przysłali mnie tutaj, abym odszukał ciebie — powiedział nagle.
— Mnie? — zapytałem zaskoczony.
— Zrozumiesz wszystko, jak poznasz prawdziwą wiarę starożytnego Egiptu. Bogowie nauczą cię tego.
— Dlaczego mieliby to robić? — zapytałem.
— Odpowiedź jest prosta — odrzekł. — Ponieważ ty staniesz się jednym z nich.
Już miałem coś odpowiedzieć, kiedy poczułem ostre uderzenie w tył głowy, a ból rozszedł stamtąd po czaszce we wszystkich kierunkach, jakby był wodą. Wiedziałem, że tracę przytomność. Ujrzałem unoszący się stół i sufit wysoko nade mną. Chciałem powiedzieć jeszcze, że jeśli chodzi mu o okup, to powinien skontaktować się z rządcą mojego domu.
Wiedziałem jednak już wtedy, że prawa obowiązujące w moim świecie nie mają absolutnie niczego wspólnego z jego światem.
Kiedy obudziłem się, było już jasno. Znajdowałem się w dużym wozie ciągnionym szybko po nie brukowanej drodze w jakimś nieprzeniknionym lesie. Moje ręce i nogi były skrępowane. Zarzucono na mnie jakieś przykrycie. Mogłem jednak rozglądać się na lewo i na prawo. Przez plecione boki wozu widziałem mężczyznę, który rozmawiał ze mną w tawernie. Jechał konno, obok wozu. Byli i inni jeźdźcy wokoło niego; wszyscy ubrani byli w spodnie i pasowane skórzane kurty. Każdy miał żelazny miecz i żelazne bransoletki. W świetle słonecznym ich włosy były prawie białe. Jechali w milczeniu, trzymając się blisko wozu.
Las zdawał się jakby dla tytanów. Pradawne dęby były olbrzymiej wielkości, ich gałęzie prawie całkowicie przesłaniały światło. Od wielu godzin przesuwaliśmy się przez zaciemniony świat wilgotnych i ciemnozielonych liści.
Nie przypominam sobie miast. Nie przypominam sobie wiosek. Pamiętam tylko prymitywną fortecę, do której wreszcie dotarliśmy. Kiedy znaleźliśmy się za jej bramami, ujrzałem dwa rzędy krytych strzechą domów, a wszędzie wokoło ubranych w skórzane kurtki barbarzyńców. Zabrano mnie do jednego z tych domów, ciemnych i niskich, i pozostawiono tam. Z trudnością mogłem wstać, krępowany klamrami założonymi na nogi. Byłem równie ostrożny co wściekły.
Wiedziałem, że znajdowałem się teraz w jakiejś pozostającej poza zasięgiem prawa rzymskiego enklawie starożytnych Keltoi, tych samych wojowników, którzy splądrowali i złupili wielką świątynię delficką zaledwie kilka wieków temu, a wreszcie i sam Rzym niedługo potem. Ci sami wojowniczy ludzie nago szarżowali na koniach na wojska Cezara. Odgłos trąb i okrzyki wojowników przyprawiały ó drżenie nawet zdyscyplinowanych żołnierzy rzymskich.
Innymi słowy — byłem poza zasięgiem wszystkiego, na co mogłem w ogóle liczyć. A jeśli cała ta gadanina o moim staniu się jednym z bogów oznaczać po prostu miała, że zostanę tu zaszlachtowany na jakimś zakrwawionym ołtarzu w lasku dębowym? Najlepiej będzie, jak od razu dam stąd drapaka.
6
Kiedy mój prześladowca pojawił się ponownie, tym razem miał na sobie długie szaty, a jego szorstkie blond włosy były uczesane. Wyglądał uroczyście, nieskazitelnie i imponująco. Byli również inni wysocy, ubrani na biało mężczyźni, niektórzy starzy, inni młodzi, a każdy z nich miał takie same jasnożółte włosy. Weszli do mrocznego pokoju.
Otoczyli mnie milczącym kręgiem. Po przedłużającej się przerwie usłyszałem wokół nich szepty.
— Jesteś doskonały na boga — powiedział najstarszy z nich. Dostrzegłem błysk satysfakcji i przyjemności na twarzy tego, który mnie tu przywiózł. — Jesteś tym, o którego proszą bogowie — kontynuował tamten. — Pozostaniesz z nami aż do wielkiego święta Samhain, a wtedy zostaniesz zabrany do świętego lasku, gdzie wypijesz Boską Krew, po której staniesz się ojcem bogów, tym, który przywróci całą magię, zabraną nam w nie wyjaśniony sposób.
— Czy moje ciało umrze, kiedy to się stanie — zapytałem. Wpatrywałem się w ich ostre, wąskie twarze, w ich lustrujące mnie oczy. Jakież przerażenie i terror musiała nieść ze sobą ta rasa, gdy jej wojownicy zalali kraje spokojnych ludów Morza Śródziemnego. Nic dziwnego, że tyle napisano o ich szaleńczej odwadze. Ci, którzy mnie otaczali, nie byli jednak wojownikami. Byli kapłanami, sędziami i nauczycielami. Byli nauczycielami młodych, opiekunami poezji i praw, które nigdy nie zostały spisane w żadnym języku.
— Tylko twoja śmiertelna część umrze — odpowiedział ten, który poprzednio odzywał się do mnie.
— A to pech — odrzekłem. — To akurat wszystko, co mam.
— Nie — powiedział. — Twój kształt i ciało pozostaną i będą wychwalane i wysławiane. Nie obawiaj się. Poza tym i tak nie możesz zmienić swojego przeznaczenia. Do święta Samhain twoje włosy urosną. Nauczysz się też naszego języka, naszych hymnów i naszych praw. Będziemy się tobą opiekować. Moje imię brzmi Mael, będę twoim nauczycielem.
— Ale ja wcale nie chcę zostać bogiem — odparłem. — Bogowie z całą pewnością nie życzą sobie kogoś, kto wcale tego nie pragnie.
— Stary Bóg zadecyduje — odparł Mael. — Wiem jednak, że kiedy wypijesz Boską Krew, staniesz się bogiem, a wszystkie rzeczy będą już dla ciebie jasne.
Ucieczka była niemożliwa. Byłem pilnowany noc i dzień. Nie pozwolono mi mieć przy sobie noża, którym mógłbym obciąć sobie włosy lub w jakikolwiek sposób okaleczyć się. Większą część czasu leżałem w ciemnym i pustym pokoju, pijany wypitym piwem pszenicznym i objedzony pieczonym mięsem, którym mnie karmiono. Nie miałem niczego, czym mógłbym pisać, i to sprawiało mi największe katusze.
Z nudów słuchałem Maela, który przychodził mnie nauczać i instruować. Śpiewał mi hymny, recytował starożytną poezję i mówił o prawach. Czasami naigrawałem się z niego, mówiąc, że bóg nie powinien być w ten sposób instruowany. Przyznawał mi rację. Pozostało mi tylko uświadomić sobie, co wkrótce stanie się ze mną.
— Pomóż mi wydostać się stąd, pojedź ze mną do Rzymu — mówiłem mu. — Mam willę na skałach nad Zatoką Neapolitańską. Nigdy nie widziałeś tak pięknego miejsca. Pozwolę ci tam żyć, na zawsze, jeśli pomógłbyś mi teraz.
— Dlaczego próbujesz mnie przekupić? — zapytywał. Wiedziałem jednak, że był oczarowany światem, z którego przybyłem. Wyznał mi, że długie tygodnie badał greckie miasto Massalię, zanim ja tam przybyłem, że uwielbiał rzymskie wino i podziwiał wielkie statki, które ujrzał w porcie, że wreszcie bardzo smakowały mu egzotyczne potrawy, które tam spożywał.
— Nie próbuję cię przekupić — odpowiedziałem. — Nie wierzę po prostu w to, w co ty wierzysz, a uczyniłeś przecież ze mnie swojego więźnia.
Słuchałem jednak dalej jego modlitwy raczej z nudów i zaciekawienia oraz z bliżej nie sprecyzowanej obawy przed tym, co dla mnie szykowano. Zacząłem nawet oczekiwać jego wizyt, jego bladej, widmowej postaci, aby rozświetlił nieco ten pusty pokój swym światłem. Czekałem na jego cichy, dobrze wyważony głos, by znowu powtarzał melodyjnie te stare nonsensy, którymi mnie zalewał. Wkrótce było jasne; że jego poezje nie odsłaniały historii bogów. Po wielu wyrecytowanych zwrotkach zaczęła się jednak wyłaniać coraz jaśniej tożsamość i charakterystyczne cechy poszczególnych bogów, o których mówił. Bóstwa wszelakiego rodzaju należące do plemienia niebian.
Bóg, którym ja miałem się stać, wywierał największy wpływ na Maela i tych, których on nauczał. Bóg nie miał nazwy, choć nosił wiele imion, a spośród nich najczęściej powtarzane było Krwiopijca. Nazywano go również Białym Bogiem Nocy, Bogiem Dębu, Kochankiem Matki.
Ten bóg żądał krwawej ofiary za każdym razem, kiedy księżyc był w pełni. Podczas Samhain — to jest 1 listopada według naszego kalendarza chrześcijańskiego — a dzień ten stawał się Dniem Wszystkich Świętych albo Dniem Zmarłych — ów bóg przyjmował największą liczbę ofiar, które miały zapewnić wzrost plonów; wtedy też wypowiadał wszelkiego rodzaju przepowiednie i sądy. To właśnie on służył Wielkiej Matce, tej, która nie jest przyobleczona w rzeczywisty kształt, lecz która pomimo to obecna jest we wszystkich rzeczach i jest matką wszystkich ludzi, a wreszcie i samego Pijącego Krew, który przemierza jej ogród.
Moje zainteresowanie pogłębiło się, ale podobnie rzecz się miała z moimi obawami. Kult Wielkiej Matki nie był dla mnie oczywiście czymś nowym. Matka Ziemia i Matka Wszystkich Rzeczy czczone były pod wieloma imionami, po wszystkie krańce imperium; tak się też rzecz miała z jej kochankiem i synem, jej umierającym bogiem, tym, który dożywał wieku męskiego wraz z porą zbiorów po to tylko, aby zostać ściętym, tak jak ścina się zbiory, podczas gdy jego matka pozostaje wieczna. To był starożytny i szlachetny mit o porach roku. Jego celebracja wszędzie i w każdych czasach bynajmniej niewiele miały wspólnego ze szlachetnością.
Boska Matka bowiem była również Śmiercią, Ziemią, która połyka resztki swego młodego kochanka; Ziemią, która pochłania nas wszystkich. Zgodnie z tym starożytnym mitem, starym jak sam wysiew nasion, powstawały tysiące krwawych rytuałów.
Bogini ta było czczona w Rzymie pod imieniem Cybele i miałem okazję widzieć jej szalonych kapłanów, dokonujących na sobie rytualnej kastracji podczas fanatycznego szaleństwa. Bogowie tego mitu kończyli śmiercią jeszcze gwałtowniejszą — Attis został wykastrowany, Dionizos, którego członki były rozdzierane, zginął w męczarniach, egipski Ozyrys został rozczłonkowany, zanim Wielka Matka Izyda nie zebrała go z powrotem. Teraz ja miałem stać się owym Bogiem Wzrastania — bogiem winorośli, bogiem zbiorów, bogiem drzewa. Wiedziałem jednocześnie, że cokolwiek się wydarzy, będzie to coś przerażającego. Cóż innego mi pozostało, jak tylko upijać się i wspólnie mruczeć hymny z Mealem, w którego oczach, gdy spoglądał na mnie od czasu do czasu, pojawiały się łzy.
— Wyciągnij mnie stąd, łajdaku — wykrzyknąłem kiedyś w rozdrażnieniu. — Dlaczego, do diabła, sam nie zostaniesz Bogiem Drzewa? Dlaczego akurat ja?
— Mówiłem ci, Bóg wyznał mi swoje życzenia. Ja nie zostałem wybrany.
— Ale gdybyś został wybrany, czy przyjąłbyś to tak łatwo? — zażądałem odpowiedzi.
Miałem już serdecznie dość tych starych rytuałów, według których każdy człowiek zagrożony chorobą czy nieszczęściem musi złożyć bogu ofiarę z człowieka, jeśli chce zostać przez niego oszczędzony, podobnie jak innych wierzeń, otoczonych największą czcią, którym towarzyszyły identyczne barbarzyństwa.
— Bałbym się, ale przyjąłbym to — szepnął. — Wiesz, co jest straszne w twoim przeznaczeniu? To mianowicie, że dusza zostanie już na zawsze zamknięta w twoim ciele. Zamknięta zostanie przed nią szansa opuszczenia ciała przy śmierci i przejścia w inne ciało czy inne życie. Cały czas twoja dusza będzie duszą boga. Zostanie w tobie zamknięty cykl śmierci i nowego narodzenia.
Wbrew sobie i mojej pogardzie dla jego wiary w reinkarnację, to, co powiedział, zmusiło mnie do milczenia. Poczułem dziwną wagę jego przekonań. Poczułem jego smutek.
Moje włosy były coraz dłuższe i gęstsze. Gdy gorące dni lata przeszły w chłodniejsze dni jesieni, wiedziałem, że zbliżamy się do wielkiego corocznego Samhain. Nie przestawałem jednak zadawać pytań.
Z ilu ludzi do tej pory uczyniliście w ten sposób bogów? Co było takiego we mnie, że wybraliście właśnie mnie?
— Nigdy nie sprowadziłem nikogo po to, aby został bogiem — odpowiedział. — Bóg jednak jest stary; okradziony jest ze swej magii. Przydarzyło się mu straszliwe nieszczęście, ale nie mogę mówić o tych rzeczach. Wybrał swojego następcę.
Wyglądał na przestraszonego. Wiedział, że mówi za dużo. Coś poruszało w nim pokłady najgłębszego strachu.
— A skąd wiesz, że on będzie mnie chciał? Czy masz może jeszcze sześćdziesięciu innych kandydatów zebranych tu, w fortecy?
Potrząsnął głową i w chwili zupełnie nietypowej dla niego surowości powiedział:
— Jeżeli nie wypijesz krwi, Mariuszu, jeżeli nie staniesz się ojcem nowej rasy bogów, co stanie się z nami?
— Chciałbym, żeby mnie to obchodziło, przyjacielu… — odparłem.
— Ach, nieszczęście — wyszeptał. Następnie zaczął wykład o powstaniu Rzymu, straszliwych inwazjach Cezara, upadku plemion żyjących na tych wzgórzach i w lasach od początku stworzenia, o zgliszczach, które pozostały z miast greckich i etruskich, a wreszcie i rzymskich…
— Cywilizacje powstają i upadają, przyjacielu — powiedziałem. — Dawni bogowie ustępują nowym.
— Mariuszu, nie rozumiesz — odrzekł. — Nasz Bóg nie został pokonany przez waszych idoli i tych, którzy opowiadają frywolne i sprośne historie. Nasz Bóg był równie piękny, jakby sam księżyc ukształtował go swym światłem. Przemawiał głosem, który był czysty jak światło. Prowadził nas w wielkiej jedności przy wszystkim, co jest zaprzeczeniem rozpaczy i samotności. Został jednak porażony straszliwym nieszczęściem, a we wszystkich północnych krainach inni bogowie zginęli całkowicie. Taka była zemsta Boga Słońca nad nim, choć pozostaje dla nas i dla niego tajemnicą, w jaki sposób słońce wniknęło w niego podczas godzin ciemności. Ty jesteś naszym zbawieniem, Mariuszu, Ty jesteś tym śmiertelnym, który posiadł mądrość, jest wykształcony i może się uczyć. Ty możesz zostać Tym Który Uda Się Do Egiptu.
Zastanowiłem się. Pomyślałem o dawnych kultach Izydy i Ozyrysa, i o tych, którzy mówili, że ona była Matką Ziemi, a on zbożem; Tyfon, zabójca Ozyrysa, miał być ogniem światła słonecznego. Teraz oto ten pobożny pośrednik i komunikator z bogiem opowiadał mi, że słońce odszukało jego boga nocy i to ono spowodowało wielkie nieszczęścia.
Wreszcie trzeźwość umysłu opuściła mnie zupełnie. Zbyt wiele dni spędzonych w pijaństwie i samotności. Leżałem w ciemności i śpiewałem hymny do Wielkiej Matki. Nie była jednakże dla mnie bóstwem, podobnie jak Diana z Efezu ze swoimi licznymi rzędami napęczniałych od mleka piersi, ani straszliwa Cybele, czy nawet łagodna Demeter, której lament i opłakiwanie Persefony w krainie martwych zainspirowało święte Eluzynie. Nie, ona była silną, dobrą ziemią, którą wąchałem przez małe zakratowane okienka mojego pokoju z wiatrem niosącym ze sobą wilgoć i słodycz mrocznych, zielonych lasów. Ona była kwieciem łąkowym i pochylającą się od wiatru trawą, była wodą, którą słyszałem od czasu do czasu wytryskującą jakby z jakiegoś górskiego strumienia. Była wszystkimi rzeczami, które nadal jeszcze miałem w tym surowym i małym, drewnianym pokoju, gdzie wszystko pozostałe zostało mi odebrane. Wiedziałem tylko to, co wiedzą wszyscy ludzie, cykl zimy i wiosny, i wszystko co rośnie, posiada w sobie jakąś majestatyczną, wyższą prawdę, która przywraca się sama do życia bez pomocy mitów czy języka.
Spoglądałem przez kraty na roziskrzone gwiazdy nad głową i wydawało mi się, że umieram w najbardziej absurdalny sposób, pośród ludzi, których nie podziwiałem, i zwyczajów, których, gdybym tylko mógł, natychmiast zakazałbym. A jednak widoczna świętość tego wszystkiego udzielała się i mnie. Sprawiała, że sam poddawałem się marzeniom i widziałem siebie samego w samym środku czegoś, co posiadało własne, zapierające dech piękno.
Któregoś ranka usiadłem na łóżku i dotykając włosów, zdałem sobie sprawę, że są grube i skręcone opadają mi aż na ramiona.
Kolejne dni charakteryzował nie kończący się harmider i ruch w fortecy. Ze wszystkich stron podjeżdżały do bram fortecy wozy, tysiące pieszych wchodziło do środka. Ciągle słychać było krzątających się ludzi, którzy przybywali z daleka.
Wreszcie Mael i ośmiu pozostałych druidów przyszło do mnie. Ich szaty były białe i świeże. Pachniały wiosenną wodą i promieniami słońca, w którym zostały wysuszone. Ich włosy były uczesane i błyszczące. Ostrożnie ogolili mi włosy z podbródka i znad górnej wargi. Przycięli paznokcie. Rozczesali włosy i założyli na mnie takie same białe szaty. Następnie otoczyli mnie ze wszystkich stron woalkami i wyprowadzili na zewnątrz, do białego, przykrytego baldachimem wozu. Zdążyłem jeszcze dostrzec innych ludzi ubranych w podobne szaty, tworzących olbrzymi tłum i zdałem sobie po raz pierwszy sprawę, że jedynie wybranych kilku druidów mogło mnie wcześniej oglądać.
Kiedy Mael i ja znaleźliśmy się już pod baldachimem, opuszczono zasłony i odcięto nas całkowicie od świata zewnętrznego. Usiedliśmy na surowych ławkach, gdy tymczasem wóz ruszył. Jechaliśmy tak, bez słowa, dobrych kilka godzin. Od czasu do czasu promień słońca przebił białe płótno nakrywające wóz i przypominające namiot. Kiedy przysuwałem twarz blisko do materiału, mogłem dostrzec mijany po drodze las. Był coraz gęstszy, jeszcze bardziej niedostępny niż ten, który pamiętałem. Za nami ciągnął się nie kończący się sznur innych wozów, w których siedzieli przywiązani do drewnianych pali ludzie krzyczący o łaskę. Ich głosy mieszały się razem w jakiś okropny chór.
— Kim oni są? Dlaczego tak krzyczą? — nie wytrzymałem wreszcie. Nie mogłem już znieść dłużej tego napięcia.
Mael ocknął się jakby ze snu:
— Są złoczyńcami, złodziejami, mordercami. Wszyscy są sprawiedliwie osądzeni i wszyscy zginą w świętej ofierze.
— Obrzydliwe — mruknąłem pod nosem. Ale czy rzeczywiście? Wszak w Rzymie wysyłaliśmy naszych przestępców na krzyże, gdzie czekała na nich śmierć, paliliśmy ich na stosach, skazywaliśmy na najprzeróżniejsze tortury. Czy byliśmy bardziej cywilizowani tylko dlatego, że nie nazywaliśmy tego religijną ofiarą? Być może Keltoi byli nawet mądrzejsi od nas w tym, że nie marnowali swoich straceńców.
To wszystko był jednak nonsens. Zachowałem przecież jasność umysłu. Wóz toczył się dalej. Słyszałem tych, którzy przechodzili obok pieszo i przejeżdżali konno. Wszyscy udawali się na święto Samhain. Ledwo żyłem. Nie chciałem wcale znaleźć się w ogniu. Mael był blady i wyglądał na przestraszonego. Zawodzenie skazanych w wozach za nami doprowadzało mnie na skraj obłędu. O czym będę myślał, kiedy zapłonie ogień? O czym pomyślę, kiedy sam poczuję, że zaczynam płonąć? Nie mogłem już dłużej tego znieść.
— Co zamierzacie ze mną zrobić? — zażądałem natychmiast odpowiedzi. Poczułem w sobie chęć uduszenia Maela. Spojrzał na mnie, jego brwi uniosły się lekko.
— A jeśli Bóg już nie żyje — szepnął.
— Wtedy pojedziemy do Rzymu, ty i ja, i upijemy się razem dobrym winem! — odpowiedziałem również szeptem.
Było już późne popołudnie, kiedy wreszcie wóz nagle się zatrzymał. Głosy, które nas otaczały, zdały się potężnieć.
Kiedy poruszyłem się, aby wyjrzeć na zewnątrz, Mael nie zatrzymywał mnie. Zobaczyłem, że dojechaliśmy do olbrzymiej polany, obramowanej ze wszystkich stron gigantycznymi dębami. Wszystkie wozy, włącznie z naszym, ustawiono między drzewami. Na środku polany setka mężczyzn pracowała nad jakąś konstrukcją, w której na razie rozpoznać można było jedynie wiązki patyków, kilometry lin i setki wielkich, grubo ociosanych pni drzew. Wielkie i długie kłody, jakich jeszcze w życiu nie widziałem, ustawiono do góry na stos, tworząc jakby dwie gigantyczne litery X.
Las dookoła pełen był tych, którzy się temu przypatrywali, Polana nie pomieściłaby wszystkich tu zebranych. A jednak nadal przybywały nowe wozy, usiłując jeszcze znaleźć sobie miejsce gdzieś na skraju lasu.
Usiadłem z powrotem i udawałem przed sobą, że nie wiem, co oni tam robią. Wiedziałem jednak dobrze. Zanim zaszło słońce, krzyki tych z wozów więziennych stały się głośniejsze i bardziej rozpaczliwe. Zapadł już prawie mrok. A kiedy Mael uniósł połę zakrycia, abym mógł lepiej widzieć, z przerażeniem ujrzałem dwa gargantuiczne, wiklinowe posągi, mężczyzny i kobiety, jak się zdawało po skłębionych winoroślach imitujących szaty i włosy. Całość skonstruowana została z kłód drewna, łoziny i lin, a od dołu do szczytu wypełniona była przywiązanymi do niej i rozpaczliwie rzucającymi się ciałami potępionych skazańców, którzy, krzycząc, zanosili ostatnie błagania o życie.
Oniemiałem, patrząc na owe dwa monstrualne giganty. Nie potrafiłbym nawet zliczyć wykręconych rozpaczliwie ludzkich ciał, które przytrzymywały w sobie. Ofiary wepchnięte zostały w środek wydrążonych nóg figur, do ich ramion, torsów, dłoni, a nawet do olbrzymich, pozbawionych twarzy i podobnych klatkom głów, których szczyty zwieńczono liśćmi bluszczu i kwiatami. Z girland kwiatów zrobiona była szata kobiety, a łodygi pszenicy wetknięto w ogromny pas z pluszczu opasający mężczyznę. Kolosy trzęsły się, jakby miały w każdej chwili upaść na ziemię, ale wiedziałem, że silne krzyżowe rusztowanie z drzewa mocno się trzymało. Potężne figury zdawały się górować nad odległym lasem. Wokół ich stóp ułożono olbrzymie ilości drewna podpałkowego i nasiąkniętych smołą szczap, które wkrótce zajmą się ogniem i podpalą resztę.
— I wszyscy, którzy muszą tu umrzeć, są przestępcami? Chcesz, żebym w to uwierzył? — zapytałem Maela.
Przytaknął skinieniem głowy ze swoją zwykłą powagą; niewiele go to obchodziło.
— Czekali miesiące, niekiedy lata, aby zostać poświęceni — powiedział prawie obojętnie. — Są z całego kraju. Nie mogą odmienić swojego przeznaczenia, tak jak my nie możemy odmienić naszego. Ich przeznaczeniem jest zginąć w postaciach Wielkiej Matki i jej kochanka.
Coraz bardziej desperacko rozglądałem się dookoła. Powinienem zrobić coś, żeby stąd uciec, ale nawet teraz otaczało wóz chyba ze dwudziestu druidów, a za nimi widziałam stojący oddział żołnierzy. Tłum wokół wypełniał las. Ciemność zapadła szybko i zapalono pochodnie. Słyszałem wrzask podnieconych głosów. Błagalne krzyki potępionych stawały się jeszcze bardziej przeraźliwe.
Siedziałem bez ruchu i próbowałem uchronić mój umysł przed paniką. Jeśli nie mogę uciec, to przyjmę te rytualne ceremonie ze spokojem, a kiedy stanie się jasne, jakimi są komediantami i szamanami, z godnością oznajmię im swój sąd o nich, dostatecznie głośno, aby usłyszeli. To będzie moje ostatnie działanie — akt Boga; musi to być wykonane z powagą i mocą, inaczej nie będzie miało żadnego znaczenia.
Wóz znów ruszył. Usłyszałem podniesione głosy, krzyki i hałas. Mael wstał, ujął mnie za rękę i pomógł złapać równowagę. Kiedy ponownie odrzucono połę zasłonki, zobaczyłem, że staliśmy głęboko w lesie, w sporej odległości od polany. Zerknąłem do tyłu na ponure, niesamowite kolosy — płomienie zamigotały pośród roju ludzkiego wypełniającego je, nagle poruszonego i bezsilnie rzucającego się w oszalałym strachu i bólu. Zdawało się, że płonące postacie bogów ożyły, jakby nagle powzięły zamiar zgniecenia wszystkich.
Nie potrafiłem zmusić się do odwrócenia głowy. Mael zacisnął mocniej palce na moim ramieniu i powiedział, że muszę już iść z wybrańcami kapłaństwa do sanktuarium Boga. Pozostali zbliżyli się. Próbowali mnie ukryć, otaczając zewsząd. Zdałem sobie sprawę, że tłum nie wiedział, co się teraz działo. Najprawdopodobniej przypuszczano tylko, że ofiara wkrótce nastąpi i że jakaś manifestacja będzie przedstawiona przez druidów. Tylko jeden niósł pochodnie i prowadził całą naszą grupę coraz głębiej w wieczorną ciemność. Mael szedł tuż obok mnie, pozostali przede mną, z boku i z tyłu.
Zrobiło się cicho. Czułem wilgoć w powietrzu. Drzewa, które mijaliśmy, stały się oszałamiająco wysokie na tle znikającej poświaty na odległym niebie, że zdawały się rosnąć nawet w chwili, kiedy patrzyłem na nie. Pomyślałem, żeby teraz zacząć uciekać. Dokąd jednak mógłbym uciec? Zgraja dopadłaby mnie błyskawicznie.
Tymczasem doszliśmy do gaju i w migocącym świetle pochodni ujrzałem wyrzeźbione na konarach drzew przerażające twarze i nabite na pale ludzkie czaszki, szczerzące zęby w mroku. W wydrążonych pniach drzew złożono inne czaszki, składając je jedna na drugą, w rzędach. Teraz dostrzegłem, że miejsce to było regularną kostnicą, a cisza, która nas otaczała, zdawała się ożywiać owe przerażające przedmioty, sprawiając wrażenie, że lada chwila przemówią do nas. Bezskutecznie próbowałem pozbyć się wrażenia, że oczodoły czaszek patrzą na mnie. Tak naprawdę, nikt mnie teraz nie widzi — myślałem; nie ma nieustającej świadomości rzeczy.
Stanęliśmy przed dębem o tak olbrzymim obwodzie, że zwątpiłem w sprawność moich zmysłów. Jakie stare musiało być to drzewo, by wyrosnąć do tak wielkich rozmiarów. Kiedy jednak spojrzałem do góry, zobaczyłem, że jego wznoszące się wysoko konary były nadal jeszcze żywe, nadal pokryte zielonymi liśćmi a między konarami widać było jemiołę.
Druidzi rozstąpili się na lewo i na prawo, przy mnie pozostał jedynie Mael. Stałem na wprost dębu, a obok mnie Mael. Ujrzałem setki bukietów kwiatów ułożonych u podstawy drzewa; ledwo teraz widoczne płatki kwiecia traciły w ciemności kolor.
Mael skinął głową. Oczy miał przymknięte. Wydawało się, że pozostali również znajdują się w takim samym jak on transie. Ich ciała drżały. Poczułem, jak zimny powiew powietrza przeszedł po trawie, gładząc jej źdźbła, a liście drzew zaszumiały głośnym westchnieniem.
I nagle, bardzo wyraźnie, usłyszałem słowa wypowiedziane w ciemności, choć nie towarzyszył im wcale dźwięk! Pochodziły niewątpliwie z wnętrza dębu i zapytywały, czy wszystkie warunki zostały spełnione przez tego, który dziś w nocy pić będzie Boską Krew.
Przez chwilę myślałem, że tracę zmysły, że odurzyli mnie środkami halucynogennymi. Nic jednak nie piłem od rana! Mój umysł był rześki, zbyt boleśnie rześki. Znów usłyszałem ciche tętno tamtego jestestwa, znów usłyszałem pytanie:
— Czy jest człowiekiem wykształconym?
Wysmukła postać Maela zdawała się błyszczeć, kiedy udzielał odpowiedzi na zadane pytanie. Twarze pozostałych pokryła ekstaza, ich oczy utkwione były nieruchomo w wielkim dębie. Migotanie płomienia pochodni było w tej chwili jedynym ruchem.
— Czy może udać się do Egiptu?
Widziałem, że Mael skinął potakująco głową. W jego oczach pojawiły się łzy, a grdyka drżała, gdy przełykał ślinę.
— Tak, żyję, mój wierny sługo, i przemawiam do ciebie. Dzielnie się spisałeś i stworzę teraz nowego boga. Przyślij go do mnie.
Byłem zbył oszołomiony, by wypowiedzieć choćby słowo. Poza tym nie miałem nic do powiedzenia. Wszystko się zmieniło. Wszystko, w co wierzyłem, na czym polegałem, nagle zostało zakwestionowane. Nie odczuwałem najmniejszego strachu, tylko paraliżujące osłupienie i zdumienie.
Mael ujął mnie za rękę. Pozostali druidzi podeszli, aby mu asystować. Poprowadzono mnie wokół dębu, w pewnej odległości od złożonych przy korzeniach kwiatów. Wreszcie zatrzymaliśmy się przed sporych rozmiarów stosem kamieni opartym o dąb. Po tej stronie również znajdowały się wyrzeźbione figury i stos czaszek. Ujrzałem nowe blade postacie druidów, których przedtem z nami tam nie było. Niektórzy mieli długie białe brody. To właśnie oni ruszyli ku kamieniom i zaczęli je usuwać. Mael i inni pomagali im, bezgłośnie unosząc wielkie bryły skalne i odrzucając je na bok. Niektóre z kamieni były tak ciężkie, że musiało je unosić jednocześnie trzech mężczyzn.
Pracując w ten sposób, odsłonili wreszcie ciężkie, duże drzwi znajdujące się u podstawy pnia drzewa. Mael wyciągnął żelazny klucz i wypowiedział jakieś słowa w języku Keltoi, na które odpowiedzieli pozostali. Dłoń Maela drżała. Wkrótce jednak otworzył wszystkie zamki przy drzwiach. Dopiero trzech ludzi dało sobie radę z otwarciem drzwi. Druid niosący pochodnie odpalił od swojej jeszcze jedną żagiew i wcisnął mi ją w dłoń. Usłyszałem głos Maela:
— Wejdź, Mariuszu.
Przy migotającym świetle spojrzeliśmy na siebie. Wydawał się teraz bezradny, niezdolny do wykonania najmniejszego ruchu, choć jego serce promieniało, gdy patrzył na mnie. Poznałem teraz, przez jedną króciutką chwilę, najodleglejsze zakamarki tajemnicy. Stanąłem przed nią pokornie, skonfundowany i zmieszany jej pochodzeniem.
Tymczasem z wewnątrz drzewa, z ciemności dobywających się zza prymitywnego, wyrąbanego wejścia w głąb drzewa doszło nas bezgłośne wezwanie. Mariuszu, nie obawiaj się. Czekam na ciebie. Weź pochodnię i podejdź do mnie.
7
Kiedy przekroczyłem próg drzwi, druidzi zamknęli je za mną. Zdałem sobie sprawę, że stoję na szczycie długich kamiennych schodów. Taki oto widok miałem już oglądać bez końca przez wieki, które nastąpiły później, a ty widziałeś to już dwa razy, a zobaczysz jeszcze — schody prowadzące w dół, do Matki Ziemi, do komnat, gdzie zawsze ukrywają się Ci Którzy Spijają Krew Ludzką.
Sam dąb zawierał w sobie salę, niską i surową. Światło mojej pochodni zatrzymywało się na szorstkich śladach, jakie wszędzie pozostawiły po sobie dłuta. Ten ktoś wzywający mnie znajdował się teraz u podnóża schodów. Usłyszałem ponowne wezwanie i zapewnienie, że nie muszę się niczego obawiać.
Nie bałem się. Byłem raczej ożywiony w sposób przekraczający moje najśmielsze marzenia. Nie umrę więc tak łatwo, jak to sobie wyobrażałem. Zstępowałem ku tajemnicy, która była nieskończenie bardziej interesująca niż to sobie mogłem kiedykolwiek wyobrazić.
Kiedy doszedłem do najniższego wąskiego schodka i stanąłem w małej kamiennej salce, zdrętwiałem z przerażenia. Odczuwałem przerażenie, ale i odrazę zarazem. Wstręt i strach były tak zaskakujące, że poczułem w krtani grudkę czegoś, co podchodzi coraz wyżej, a od czego zaczynam się dusić i zbiera mi się na wymioty.
Jakaś postać siedziała na kamiennej ławie naprzeciwko schodów. W pełnym oświetleniu pochodni widziałem, że miała twarz i kończyny podobne do człowieczych. Cała jednak była poparzona w straszliwy sposób, ale jej skóra przyschnięta do samej kości. Właściwie to, co ujrzałam, było żółtookim szkieletem pokrytym jakby smołą. Jedynie grzywa białych włosów była normalna. Stworzenie otworzyło usta, obnażając białe kły, ja mocno musiałem ściskać pochodnię, aby nie zacząć wrzeszczeć jak szalony.
— Nie podchodź za blisko do mnie — odezwała się postać. — Zostań tam, gdzie mogę cię dobrze widzieć.
Przełknąłem ślinę i próbowałem swobodniej oddychać. Żaden człowiek nie mógłby żyć, gdyby był tak popalony. A przecież ta postać żyła — naga, ściągnięta w sobie i czarna. Jej głos był jednak niski i piękny. Wzmagał się i wolno wypełniał salę.
Postać skierowała we mnie swój palec, a żółte oczy rozszerzyły się nieco, ujawniając w świetle czerwony odcień.
— Czego chcesz ode mnie? — wyszeptałem. — Dlaczego przyprowadzono mnie tutaj?
— Nieszczęście — odpowiedział tym samym tonem, zaprawionym prawdziwym uczuciem — nie jakimś zgrzytliwym dźwiękiem, jakiego raczej oczekiwałem po takim stworzeniu. — Oddam ci moją moc, Mariuszu, uczynię cię bogiem i staniesz się nieśmiertelny. Musisz w jakiś sposób uciec od boskiej czci tutaj ci objawionej i musisz udać się do Egiptu, aby dowiedzieć się, dlaczego to… to… spotkało mnie.
Zdawał się unosić w ciemności jak na wodzie. Gdy mówił, szczęka rozciągała przywartą do czaszki i poczerniałą skórę.
— Widzisz, jesteśmy wrogami światła, my bogowie ciemności. Służymy Świętej Matce, żyjemy i panujemy tylko przy świetle księżyca. Nasz wróg, słońce, w jakiś sposób zmieniło swój naturalny bieg i dopadło nas w ciemnościach. W całej północnej krainie, gdzie jesteśmy czczeni i wyznawani w świętych gajach, od krain śniegu i lodu do tej to żyznej krainy, a także i na wschodzie, słońce dostało się do naszych sanktuariów za dnia albo nocą i żywcem spaliło bogów ciemności. Najmłodsi z nich zginęli natychmiast, niektórzy eksplodowali jak komety na oczach swych wyznawców! Inni umarli w żarze, gdy ich święte drzewa przemieniły się w płonące stosy pogrzebowe. Tylko najstarsi — ci, którzy najdłużej służyli Wielkiej Matce — mogli po tym jeszcze chodzić i mówić, tak jak ja, pozostając jednak w agonii i przerażając wiernych, kiedy im się ukazywali. Pora na nowego boga Mariusza, silnego i pięknego, takiego, jakim ja byłem, kochanka Wielkiej Matki. Po prawdzie — pora na kogoś na tyle silnego, kto zdoła uciec swym wyznawcom, wydostać się jakoś z tego dębu i udać się do Egiptu, by odszukać starych bogów i dowiedzieć się, dlaczego dosięgło nas takie nieszczęście.
Przymknął oczy. Pozostawał w bezruchu. Jego delikatna sylwetka kołysała się, jakby zrobiony był z czarnego papieru. Nagle zobaczyłem w niewytłumaczony sposób serię obrazów — owych gajów wybuchających płomieniami. Słyszałem ich krzyki. Mój umysł — racjonalny, rzymski — opierał się tym obrazom. Próbowałem je raczej zapamiętać niż poddać się im, ale ten, który mi je przysłał — ten stwór był cierpliwy i nie ustawał w przekazywaniu mi nowych scen. Ujrzałem kraj, który mógł być tylko Egiptem. Wszystko dookoła żółte. Piasek kładzie się na wszystkim i przemienia wszystko w żółty kolor. Ujrzałem jeszcze więcej schodów prowadzących do wnętrza ziemi i ujrzałem sanktuaria…
— Odszukaj ich — powiedział. — Dowiedz się, dlaczego i w jaki sposób mogło się to przydarzyć. Dopilnuj, aby to nigdy nie przydarzyło się w przyszłości. Użyj swych mocy na ulicach Aleksandrii i odszukaj starszych. Ufajmy, że są tam, tak jak ja jeszcze jestem tutaj.
Zbyt byłem wstrząśnięty, aby odpowiedzieć, zbyt przytłoczony tajemnicą. Być może nawet była taka chwila, w której zaakceptowałem takie przeznaczenie, zaakceptowałem je całkowicie, choć nie jestem wcale pewny.
— Wiem — powiedział. — Żaden sekret nie ukryje się przede mną. Nie chcesz wcale zostać Bogiem Gaju i już rozmyślasz o ucieczce. Ale widzisz, nieszczęście to może ci się przytrafić wszędzie, dokądkolwiek się udasz, i tylko odszukanie przyczyny może mu w przyszłości zapobiec. Tak więc wiem, że wyruszysz do Egiptu, bo w przeciwnym wypadku ty również możesz zostać spalony przez bezlitosne słońce, nawet ciemnej nocy czy w mrocznej ziemi.
Stwór podsunął się bliżej, ciągnąc za sobą wysuszone stopy po posadzce.
— Zapamiętaj dobrze moje słowa, musisz uciec jeszcze tej nocy — oznajmił. — Powiem wiernym, że musisz udać się do Egiptu, aby uratować nas wszystkich. Mają jednak nowego i dzielnego boga, nie tak łatwo zgodzą się od razu z nim rozstać. Ty jednak nie zważając na to, musisz tam iść. Nie wolno ci pozwolić się uwięzić po uroczystościach w tym drzewie. Musisz podróżować szybko. Przed wschodem słońca, aby uniknąć światła, schowaj się w Matce Ziemi. Ona cię ochroni. A teraz podejdź do mnie. Dam ci teraz krew. Módl się, bym jeszcze miał siły, aby przekazać ci mą odwieczną moc. To będzie trwało długo. Najpierw odbiorę, aby później dać i ponownie wezmę, by dać na nowo.
Nie czekając nawet na to, co odpowiem, nagłe zjawił się tuż przy mnie, zaciskając palce na moim ciele. Pochodnia wypadła mi z rąk. Upadłem do tyłu na schody, ale jego zęby były już na mojej krtani. Wiesz, co potem było, wiesz, jak to jest czuć, że wyciągają z ciebie krew, czuć to omdlenie. W tamtej chwili ujrzałem groby i świątynie Egiptu. Ujrzałem duże postacie, olśniewające, jak siedziały jedna obok drugiej niczym na tronach królewskich. Widziałem i słyszałem inne głosy przemawiające do mnie w różnych językach. A między tym wszystkim doszedł do mnie rozkaz: służ Matce, bierz krew, która jest ofiarą, panuj nad tą miłością i uwielbieniem, która jest, jedyną religią, wiecznym kultem gaju.
Walczyłem, jak ktoś rzucający się podczas snu, niezdolny do krzyku, niezdolny do ucieczki. A kiedy zdałem sobie sprawę, że jestem wolny i już dłużej nie przygwożdżony do ziemi, ujrzałem boga ponownie, czarnego, jakim był poprzednio, lecz tym razem ożywionego, krzepkiego, jakby płomienie tylko trochę go podsmażyły i odzyskał pełnię siły. Jego twarz była teraz wyraźna, nawet piękna, rysy twarzy szlachetne i wyraziste pod popękaną powłoką sczerniałej skóry. Żółte oczy zaokrągliły się i otoczone zostały naturalnymi fałdkami ciała. Nadal jednak był chromy, nadal cierpiący, prawie niezdolny do wykonania ruchu.
— Wstań, Mariuszu — powiedział. — Spala cię pragnienie, a potrafię je zaspokoić. Wstań i podejdź do mnie.
Znasz też tę ekstazę, jaką czułem, kiedy jego krew wypłynęła do mnie, kiedy dotarła do każdego naczyńka, każdej mojej kończyny. Straszliwe wahadło dopiero jednak zaczęło się odchylać w jedną stronę.
Minęły godziny, gdy odebrał mi krew, a potem wielokrotnie dawał swoją. Leżałem na podłodze łkając, gdy wyssał mi krew. Trząsłem się, jak przedtem on. Gdy znów napoił mnie krwią, wstałem w szalonym uniesieniu, tylko po to, by po chwili ponownie poddać się jego zachłannemu pragnieniu.
Po każdej wymianie krwi następowała lekcja: że jestem nieśmiertelny, że tylko słońce i ogień są dla mnie śmiertelnym niebezpieczeństwem, że w ciągu dnia powinienem spać w ziemi i że nigdy nie zaznam choroby czy śmierci naturalnej. Moja dusza pozostanie we mnie i nigdy nie przejdzie w jakąś inną formę; jestem sługą Matki i księżyc dawać będzie mi siłę i moc. Karmić się będę krwią złoczyńców, a nawet i krwią niewinnych, którzy zostaną poświęceni Matce. Pomiędzy kolejnymi ofiarami pozostawać będę w głodzie, a moje ciało stanie się suche i puste, dopóki nie napełni się krwią ofiary i stanie się na powrót pełne i piękne, jak nowe rośliny wiosną. W cierpieniu i ekstazie, których doznam, będzie zachowany cykl pór roku. Moce mego umysłu, zdolność czytania myśli i intencji innych powinienem użyć dla oceny mych wyznawców, by prowadzić ich w sprawiedliwość i według ich praw. Nigdy nie będę pił innej krwi niż pochodząca z ofiary. Nigdy nie będę próbował zatrzymać tylko dla siebie tych mocy.
Takich oto rzeczy dowiedziałem się i zrozumiałem je. To, czego jednak naprawdę dowiedziałem się tej nocy, czego zawsze uczymy się w chwili picia krwi, to fakt, że nie byłem już dłużej człowiekiem śmiertelnym, bo przeszedłem z tego świata w coś tak wszechmocnego, że wszelkie moje poprzednie doświadczenia i wiedza mogły tylko przeszkadzać mi w wytłumaczeniu nowego. Moim przeznaczeniem było, używając słów Maela, znaleźć się poza wszelką wiedzą, którą każdy — śmiertelny czy nieśmiertelny — mógł mi dać.
W końcu bóg przygotował mnie do wyjścia na zewnątrz. Wyssał ze mnie tyle krwi, że z trudnością utrzymywałem się na nogach. Byłem jak upiór, widmo. Płakałem z pragnienia. Widziałem krew i czułem jej zapach. Rzuciłbym się na niego, przytrzymał i osuszył go, gdybym tylko miał na to siły. Ale moc, oczywiście, należała do niego.
— Jesteś pusty; tak będzie zawsze na początku Świąt — powiedział. — Po to, byś mógł pić należną ci krew ofiarną. Pamiętaj jednak, co ci powiedziałem. Jak już będziesz im przewodził, musisz znaleźć sposób, aby wydostać się stąd. Spróbuj też mnie uratować. Powiedz im, że muszę być razem z tobą. Wszystko jednak wskazuje na to, że moje dni są już policzone.
— Dlaczego? Co chcesz przez to powiedzieć? — zapytałem.
— Sam zobaczysz. Potrzebny tu jest tylko jeden bóg, jeden dobry bóg — odrzekł. — Gdybym tylko mógł wyruszyć z tobą do Egiptu, mógłbym wypić krew starszych i ona mogłaby mnie wyleczyć. Bez tego zajmie mi to setki lat. Tyle czasu nie uzyskam. Pamiętaj, ty wyruszaj do Egiptu. Zrób to wszystko, o czym ci mówiłem.
Obrócił mnie i popchnął w kierunku schodów. Płonąca pochodnia leżała tam, gdzie ją upuściłem. Gdy zbliżyłem się do drzwi wejściowych, poczułem zapach krwi oczekujących druidów i z trudem powstrzymałem się od płaczu.
— Oni dadzą ci całą krew, którą możesz wchłonąć — usłyszałem jeszcze jego głos za sobą. — Spokojnie możesz oddać się w ich ręce.
8
Możesz sobie wyobrazić, jak wyglądałem, kiedy ponownie przestąpiłem próg drzwi, tym razem wychodząc na zewnątrz. Druidzi czekali na znak po drugiej stronie. Bezgłośnie poleciłem im:
— Otwórzcie, to ja, wasz bóg.
Moja ludzka śmierć dobiegała już końca. Byłem zgłodniały i z pewnością moja twarz niewiele różniła się od żywej czaszki. Bez wątpienia moje oczy były nienormalnie wybałuszone, a zęby obnażone. Biała szata wisiała na mnie jak na szkielecie. Nie było żadnego oczywistego dowodu mojej boskości, który mógłbym ofiarować moim druidom, zastygłym przede mną w przerażeniu, gdy tylko ukazałem się w wejściu do starego dębu.
Widziałem nie tylko ich twarze. Mogłem też zajrzeć w ich serca. Widziałem ulgę, jaka opanowała Maela, gdy stwierdził, że bóg wewnątrz drzewa był dość silny, by przekazać mi swą boskość. Ujrzałem w nim potwierdzenie wszystkiego tego, w co wierzył. Ujrzałem też inną wielką wizję, którą tylko my możemy ujrzeć — wielką głębię każdego człowieka, głęboko ukrytą w tyglu gorącej krwi i ciała.
Pragnienie ścinało mnie z nóg. Zbierając wszystkie moje siły, powiedziałem:
— Zabierzcie mnie do ołtarzy, pora rozpocząć święto Samhain.
Druidzi wydali z siebie okrzyki, od których przebiegały ciarki po plecach. To było wycie i skowyt. Z dala, gdzieś poza świętym gajem, doszedł mnie ogłuszający ryk tych, którzy czekali na krzyk druidów.
Szliśmy szybko gęsiego w kierunku polany. Coraz więcej na biało ubranych kapłanów wychodziło nam naprzeciw, aby nas powitać. Poczułem miękki dotyk i zapach kwiatów, którymi ze wszystkich stron mnie obrzucano, wynosząc hymny pochwalne. Czułem kwiecie pod stopami.
Nie mogę ci tłumaczyć, jak świat wyglądał wtedy dla mnie, obdarzonego nowym spojrzeniem, jak dostrzegałem każdy odcień i każdy przedmiot pod zasłoną z ciemności, jak owe hymny i pieśni pochwalne odbierane były przez moje uszy. Mariusz — człowiek rozpadł się na drobne kawałki wewnątrz nowego jestestwa.
Trąby dudniły od strony polany, gdy wstępował na schody kamiennego ołtarza i spojrzałem nad głowami tysięcy, które tam się zgromadziły — morze wyczekujących twarzy, wielka plecionka postaci ze swoimi potępionymi ofiarami, nadal szamoczącymi się i krzyczącymi w pętach.
Przed ołtarzem ustawiono wielki srebrny kocioł pełen wody, a kapłani śpiewali, gdy podprowadzono doń sznur więźniów, których spętane ręce założone były od tyłu.
Wokoło śpiewano, a tymczasem moja głowa została przyozdobiona przez kapłanów kwieciem. To samo zrobiono z moimi ramionami i stopami.
— O piękny, wszechmocny bogu lasów i pól, pij teraz naszą ofiarę, którą ci dajemy, aby twe zmęczone członki wypełniły się życiem, jak ziemia, która odnawia się sama. Wybaczysz nam ścięcie zbóż, które jest żniwem, pobłogosławisz ziarna, które posiejemy.
Przed sobą ujrzałem tych, którzy wybrani zostali na ofiarę — trzech dorodnych mężczyzn, spętanych jak pozostali, ale czystych i również ubranych w białe szaty z girlandami kwiatów na ramionach i we włosach. Byli młodzi, przystojni, niewinni i porażeni strachem w oczekiwaniu na wolę bożą.
Hałas trąb i ryk tłumów był ogłuszający. Rzekłem:
— Niech rozpocznie się ofiara!
Oto już pierwszy młodzian podprowadzony został do mnie, a ja przygotowałam się do picia po raz pierwszy z tego prawdziwie boskiego kielicha, jakim jest ludzkie życie; trzymałem już gorące ludzkie ciało w dłoniach i czułem krew gotową dla mych ust. Ujrzałem ogień, który wzniósł się pod wiklinowymi gigantami. Ujrzałem jak głowy dwóch pierwszych więźniów zanurzono siłą w wodzie srebrnego kotła.
Śmierć poprzez ogień, śmierć poprzez wodę, śmierć przez przebicie zębami głodnego boga.
Przez starą jak świat ekstazę przebijał się hymn — boże ubywającego, woskowego księżyca, boże lasów i pól, ty, który w swym głodzie jesteś wiernym odbiciem śmierci, rośnij w siłę wraz z krwią twych ofiar, stawaj się piękniejszym, aby Wielka Matka przyjęła cię do siebie.
Jak długo to trwało? Nie wiem. Wydawało mi się, że bez końca — blask płonących gigantycznych postaci, krzyk ofiar, długa procesja tych, którzy mieli znaleźć śmierć przez utonięcie w wodzie. Piłem krew bez końca, nie tylko tych trzech, których wybrano dla mnie, ale i tuzina innych, zanim nie zwrócono ich z powrotem w kierunku kotła z wodą lub wrzucono siłą w płonące giganty. Kapłani odcinali głowy trupom wielkim zakrwawionym mieczem, układając je w piramidy po obu bokach ołtarza. Ciała odciągano gdzieś na bok.
Wszędzie, gdzie tylko spojrzałem, widziałem zachwyt na perlących się potem twarzach, wszędzie, gdzie obróciłem głowę, słyszałem hymny i krzyki. Wreszcie jednak zbiorowe szaleństwo zaczęło przycichać i gasnąć. Oba giganty przewróciły się i zamieniły w tlący się stos, który polewano smołą. Nadszedł wreszcie czas sądów, gdy mężczyźni mieli stanąć przede mną i przedstawić swe sprawy, jedni przeciw drugim, a ja miałem zajrzeć w ich dusze. Zatrzymałem się. Wypiłem zbyt wiele krwi, czułem jednak w sobie taką siłę, że mógłbym skakać nad polaną i głęboko w las. Wydawało mi się, że potrafiłbym rozpostrzeć nad polaną swe niewidzialne skrzydła. Pamiętałem jednak, aby zająć się tym, co Mael nazwał moim „przeznaczeniem”. Wydawałem wyroki, rozpoznając sprawy, naprawiając pomyłki, skazując na śmierć. Nie wiem, jak długo to trwało, bo ciało moje nie odmierzało już czasu zmęczeniem. Wreszcie jednak sądy skończyły się i zdałem sobie sprawę, że nadeszła chwila działania.
Musiałem jakoś dokonać tego, co nakazał mi stary bóg, to znaczy uciec z pułapki w dębie. Miałem na to już niewiele bardzo cennego czasu — do brzasku pozostała może nieco więcej niż jedna godzina. Nie zastanawiałem się nad tym, co czeka mnie w Egipcie. Wiedziałem, że jeśli pozwolę druidom zamknąć się ponownie w świętym drzewie, będę głodował tam aż do następnej wielkiej ofiary przy najbliższej pełni księżyca. Wszystkie moje noce do tej chwili byłyby torturą, nie kończącym się nie zaspokojonym pragnieniem, tym, co stary bóg nazwał snem boga, podczas którego uczyłbym się tajemnic drzewa, traw i niemej Matki.
Te tajemnice jednak nie były dla mnie.
Druidzi otoczyli mnie znowu i razem zaczęliśmy ponownie iść do świętego drzewa. Hymny ucichły i przeszły w monotonną litanię, w której wzywano mnie do pozostania wewnątrz dębu, abym uświęcił las, stał się jego stróżem, abym przemawiał życzliwe do tych spośród kapłanów, którzy zjawiać się tam będą od czasu do czasu po rady i wskazówki.
Zatrzymałem się, zanim dotarliśmy do drzewa. Na środku polany błyszczał wielki stos, rzucając upiorne światło na wyrzeźbione twarze i piramidy ludzkich czaszek. Reszta kapłanów zatrzymała się w oczekiwaniu dokoła mnie. Strumień przerażenia przeszedł przeze mnie z nową siłą. Zacząłem coś głośno mówić. Unosząc autorytatywnie głos, powiedziałem im, że chcę, aby wszyscy opuścili święty las. Zamierzam sam o świcie zabarykadować się w Dębie ze starym bogiem. Zorientowałem się jednak, że moje słowa nie przyniosły spodziewanego rezultatu. Przypatrywali mi się chłodno i spoglądali po sobie; ich oczy były płytkie, jakby z kawałków szkła.
— Mael! — krzyknąłem. — Rób to, co ci nakazuję. Powiedz wszystkim kapłanom, aby opuścili gaj.
Nagle, bez najmniejszego ostrzeżenia, połowa zgromadzonych pobiegła w stronę drzewa. Pozostali rzucili się na mnie i złapali za ręce. Krzyknąłem do Maela, który kierował tym oblężeniem drzewa, aby natychmiast przestał. Próbowałem oswobodzić się, ale kilkunastu kapłanów mocno zacisnęło swe dłonie na mych rękach i nogach. Gdybym tylko rozumiał i znał granice mojej siły, z łatwością mógłbym się wtedy wyswobodzić, ale nie znałem. Nadal jeszcze zataczałem się po uczcie, zbyt przerażony tym, co, jak przypuszczałem, miało teraz nastąpić. Gdy szamoczącego się prowadzono mnie do dębu — ujrzałem, jak wyciągnięto stamtąd starego boga, nagiego i sczerniałego, i wrzucono go do ognia.
Widziałem go tylko przez ułamek sekundy; to, co w nim dostrzegłem, było już tylko rezygnacją. Nie uniósł nawet ręki, aby się bronić, nie spojrzał na mnie czy na kogokolwiek. Przypomniałem sobie w tej chwili, co mi wcześniej powiedział o swojej agonii, i zacząłem płakać. Trząsłem się gwałtownie, gdy on spalał się w płomieniach. Z samego środka jęzorów ognia usłyszałem jeszcze jego głos:
— Mariuszu, zrób tak, jak ci nakazałem. Ty jesteś naszą jedyną nadzieją.
Oznaczało to, że mam się stąd natychmiast wydostać.
Uspokoiłem się, przestałem wierzgać i skurczyłem się w rękach tych, którzy mnie przytrzymywali. Płakałem i zachowywałem się tak, jakbym po prostu był biedną ofiarą całej tej magii, po prostu biednym bogiem, opłakującym swego ojca, którego ostatnia droga prowadzi w ogień. Gdy tylko jednak poczułem, że ich uścisk zelżał, kiedy zobaczyłem, że każdy z nich wpatrywał się w całopalny stos, obróciłem się gwałtownie dookoła z największą siłą, jaką mogłem w sobie zebrać, wyrwałem się z ich uchwytu i pobiegłem szybko w stronę lasów.
Już podczas tego krótkiego, pierwszego biegu dowiedziałem się czegoś o swoich nowych możliwościach. W jednej chwili pokonałem setki jardów, stopami ledwo dotykając ziemi.
— Bóg uciekł! — natychmiast podniósł się zgiełk. W ciągu kilku chwil cała polana huczała od krzyków, a tysiące śmiertelnych rzuciło się między drzewa.
— Jak to, u diabła, możliwe — pomyślałem nagle. — Jestem bogiem pełnym ludzkiej krwi i uciekam właśnie przed tysiącem celtyckich barbarzyńców przez te cholerne lasy!
Nawet się nie zatrzymałem, aby zerwać z siebie białe szaty, lecz zdarłem je w biegu i odrzuciłem w krzaki, a gdy wskoczyłem w górę, ku gałęziom, poruszałem się jeszcze szybciej w koronach drzew.
W ciągu kilku minut byłem już tak daleko od ścigających mnie barbarzyńców, że nawet ich nie słyszałem. Biegłem jednak dalej i dalej, przeskakując z gałęzi na gałąź, aż nie musiałem się już niczego obawiać poza porannym słońcem.
Nauczyłem się wtedy tego, czego Gabriela nauczyła się tak szybko podczas waszych podróży, tego mianowicie, że z łatwością mogę zakopywać się w ziemi, aby uchronić się przed słońcem.
Kiedy po przespanym dniu obudziłem się, żar, jaki panował w moim gardle z powodu pragnienia, przeraził mnie. Nie mogłem sobie wyobrazić, w jaki sposób stary bóg mógł wytrzymać rytuał i ceremonię głodowania. Myśl o krwi ludzkiej przysłaniała mi wszystkie inne myśli.
Druidzi jednak w swojej pogoni mieli do swojej dyspozycji cały dzień. Musiałem postępować bardzo ostrożnie. Umierałem z pragnienia tej nocy, gdy, nie zważając na ból, biegłem dalej przez las. Nie piłem krwi prawie aż do poranka, kiedy to natknąłem się na jakąś bandę złodziejaszków szukającą schronienia w lesie. Spotkanie to dostarczyło mi krwi złoczyńcy, a także niezłe ubranie.
Krótko przed porankiem spróbowałem zebrać myśli. Dowiedziałem się już wiele o swojej mocy i sile. Dowiem się jeszcze więcej. Udam się do Egiptu, nie z powodu bogów czy ich wyznawców, ale po to, aby dowiedzieć się, o co w tym wszystkim chodzi.
Jak więc widzisz, więcej niż tysiąc siedemset lat temu odrzucaliśmy wytłumaczenia, jakie nam dawano, i poszukiwaliśmy własnego rozumienia magii i mocy.
Trzeciej nocy mojego nowego życia przekroczyłem próg mojego starego domu w Massalii i stwierdziłem, że wszystko jest na swoim miejscu — biblioteka, stół do pisania, książki. Wierni służący nie mogli posiąść się z radości na mój widok. Jakie to teraz mogło mieć dla mnie znaczenie?
Wiedziałem, że nie mogę już więcej być Mariuszem, Rzymianinem. Wezmę jednak od niego wszystko, co tylko będę mógł. Wysłałem niewolników z powrotem do domu. Napisałem do ojca, że poważna choroba zmusza mnie do przeżycia mych ostatnich dni w upale i suchości Egiptu. Zapakowałem moje notatki i wysłałem je do Rzymu, do tych, którzy przeczytają je i mogą opublikować. Dopiero wtedy wyruszyłem do Aleksandrii z kieszeniami pełnymi złota, dokumentami podróżnymi i dwoma niezbyt rozgarniętymi niewolnikami, którym nawet nigdy nie przyszło do głowy zapytać, dlaczego podróżujemy tylko nocą.
Tak więc jeszcze w ciągu miesiąca wielkiego święta Samhain w Galii przemierzałem już nocą kręte uliczki Aleksandrii w poszukiwaniu starych bogów, których przyzywałem milcząco do siebie. Byłem szalony, ale wiedziałem, że obłąkanie to minie. Musiałem odszukać starych bogów. Czy wiesz, dlaczego musiałem to zrobić? Nie tylko zresztą chodziło o groźbę powtórzenia nieszczęścia, o to, że bóg słońca mógł odszukać mnie w ciemności mojego dziennego snu, albo odwiedzić mnie z niszczącym ogniem w pełnej ciemności nocy. Musiałem odnaleźć starych bogów, ponieważ nie mogłem wytrzymać samotnego życia pośród ludzi.
Zdawałem sobie w pełni sprawę z przerażenia, jakie to za sobą niosło. Chociaż zabijałem tylko morderców i złoczyńców, moje sumienie było zbyt delikatne, abym mógł sam siebie oszukiwać. Nie mogłem znieść świadomości, że ja, Mariusz, który tak dobrze znałem i smakowałem miłość w swoim życiu, byłem nieubłaganym zwiastunem śmierci.
9
Aleksandria nie była wtedy starym miastem. Istniała zaledwie niewiele więcej niż trzysta lat. Był to wielki port i miejsce największych bibliotek w całym rzymskim świecie. Uczeni z całego Imperium przybywali do miasta, aby zapoznać się z nimi, a i ja byłem kiedyś, w innym życiu, jednym z nich. Teraz znalazłem się tutaj ponownie.
Gdyby bóg drzewa nie wskazał mi właśnie Aleksandrii, wyruszyłbym bez namysłu jeszcze dalej na południe, „na dno”, aby użyć wrażenia Maela, podejrzewając, że odpowiedzi na wszystkie zagadki znajdują się w starszych świątyniach.
Kiedy byłem już na miejscu, opanowało mnie dziwne uczucie. Po prostu wiedziałem, że bogowie gdzieś tutaj są. Wiedziałem, że kierują moimi stopami, gdy przemierzałem ulice miasta pełne burdeli, jaskiń złodziejskich i innych miejsc, dokąd udawali się ludzie, aby zgubić swe dusze.
Nocami leżałem w łóżku w moim małym rzymskim domku i przywoływałem bogów. Mocowałem się z własnym obłąkaniem. Zastanawiałem się, tak jak i ty to robiłeś, nad mocą i paraliżującymi emocjami, które teraz mną targały. Pewnej nocy, krótko przed świtem, kiedy światełko tylko jednej lampy przeświecało przez zasłony łoża, na którym leżałem, spojrzałem nagle na odległe wejście do ogrodu i ujrzałem postać majaczącą w mroku. Przez chwilę wydawało mi się, że śnię, nie wyczuwałem bowiem zwyczajnego w takich sytuacjach zapachu. Postać nie oddychała i nie wydawała jakichkolwiek odgłosów. Od razu wiedziałem, że to był jeden z bogów. Postać jednak natychmiast zniknęła i bezskutecznie wypatrywałem za nią, próbując zapamiętać to, co ujrzałem — czarną, nagą postać o łysej głowie i czerwonych, przenikliwych oczach, dziwnie nieśmiałą, po to jedynie wykorzystującą swą moc, aby w ostatniej chwili poruszyć się i zniknąć.
Następnej nocy usłyszałem dochodzące z sąsiednich ulic głosy nawołujące mnie. Było to jednak mniej wyraźne niż tamto wezwanie dochodzące do mnie z wnętrza dębu podczas święta Samhain. Informowały mnie tylko, że drzwi były całkiem blisko. Wreszcie nadeszła chwila, milcząca i cicha, kiedy stanąłem przed wskazanymi drzwiami.
Otworzyła je dla mnie istota nadprzyrodzona, bóg, ten, który pierwszy odpowiedział na pukanie u drzwi. Byłem przestraszony, gdy schodziłem spadzistą pochyłością schodów w tunelu. Zapaliłem świecę, którą przyniosłem ze sobą, zobaczyłem, że wchodzę do podziemnej świątyni, miejsca starszego niż miasto Aleksandria, sanktuarium, zbudowanego być może za czasów starożytnych faraonów. Ściany świątyni pokryte były małymi kolorowymi obrazkami przedstawiającymi życie starożytnych Egipcjan. Było tam jeszcze pismo, hieroglify — wspaniałe pismo obrazkowe ze swoimi maleńkimi mumiami, ptakami i wijącymi się wężami.
Szedłem dalej, aż znalazłem się w obszernym pomieszczeniu o wysokim sklepieniu z kwadratowymi kolumnami. Każdy kawałek kamienia pokryty był tu identycznymi obrazkami i dekoracjami. I wtedy kątem oka dostrzegłem coś, co wydawało się posągiem, ciemnym kształtem stojącym przy filarze, z jedną ręką uniesioną i opartą wygodnie na kamieniu. Wiedziałem jednak, że nie jest to żaden posąg, żaden bóg egipski wykonany kiedykolwiek z diorytu. Nie stałby w takiej pozycji ani nie miałby na sobie, owiniętej wokół lędźwi, prawdziwej płóciennej spódnicy.
Obróciłem się powoli, stając w polu widzenia i zobaczyłem takie samo popalone ciało, te same luźno opadające włosy, choć tym razem były kruczoczarne, i te same żółte oczy. Usta wokół zębów i dziąseł były pomarszczone i wyschnięte, a oddech wydobywał się przez gardło z trudem i bólem.
— Skąd przybywasz — zapytała postać po grecku.
Ujrzałem siebie tak, jak on widział mnie — jaśniejącego i mocarnego. Nawet moje oczy miały w sobie coś tajemniczego. Ujrzałem na sobie moje rzymskie ubranie, moją płócienną tunikę zaopatrzoną w złote sprzączki na ramionach, czerwoną pelerynę. Z długimi blond włosami musiałem wyglądać jak wędrowiec prosto z lasów Północy, „cywilizowany” jedynie na powierzchni, co być może było teraz i prawdą.
Teraz tylko on zaprzątał moją uwagę. Przyjrzałem mu się dokładnie. Ujrzałem pokiereszowane, pokryte bliznami ciało, wypalone do żeber i przylepione do obojczyka, wystające kości biodrowe. Stan, w którym się znajdował, nie był spowodowany jednak brakiem krwi, wzrastającym pragnieniem. Widać było, że niedawno pił krew. Agonia była jak ciepło bijące z jego ciała, jakby ogień nadal go przepiekał, a on sam był piekłem dla samego siebie.
— W jaki sposób udało ci się uniknąć poparzeń? — zapytał. — Co cię przed tym ochroniło? Odpowiadaj!
— Nic mnie nie ochroniło — odparłem. Mówiłem do niego po grecku, bo w tym języku rozpocząłem rozmowę.
Zbliżyłem się do niego, odsuwając świecę na bok, gdy zasłonił się przed jej blaskiem. Był chudy, lecz o szerokich plecach, jak dawni faraonowie, a jego długie czarne włosy obcięte były równo tuż nad czołem, według dawnej mody.
— Nie byłem jeszcze wampirem, kiedy to się stało — odparłem. — Dopiero później, za sprawą boga w świętym gaju w Galii…
— Aha, a więc temu, który cię stworzył, nic się nie stało!
— Nie, choć był popalony tak jak ty, miał jeszcze dość sił, aby tego dokonać, zabierał i dawał mi krew wielokrotnie. Powiedział też do mnie: — „Udaj się do Egiptu i dowiedz się, dlaczego to się stało”. Powiedział mi, że bogowie lasów zginęli w płomieniach — niektórzy podczas snu, inni w pełnej świadomości. Powiedział, że tak było na całej północy.
— Tak — pokiwał głową tamten i wydał z siebie suchy, kaszlący śmiech, który wstrząsnął całą jego postacią. — Tylko najstarsi mieli w sobie siły wystarczające do przeżycia, aby odziedziczyć agonię, którą tylko nieśmiertelność potrafi znieść. Dlatego teraz cierpimy. Ale ty zostałeś uczyniony młodym i silnym, i zjawiłeś się tu. Ty możesz stworzyć nowych. Czy jednak mamy prawo, aby tak postanowić. Czy Ojciec nasz i Matka nasza dopuściliby do tego, co nam się przytrafiło, gdyby nie nadszedł czas?
— Kim oni są, Ojciec i Matka? — zapytałem. Wiedziałem, że nie miał na myśli Ziemi, kiedy wymawiał imię Matki.
— To najpierwsi z nas — odpowiedział. — Ci, od których my wszyscy pochodzimy.
Próbowałem przeniknąć jego myśli, wyczuć prawdę w nich zawartą. On jednak zdawał sobie sprawę z mojego wysiłku i jego umysł zwinął się przede mną niczym kwiat o zmierzchu.
— Chodź ze mną — powiedział i ruszył kuśtykając.
Weszliśmy w długi korytarz, ozdobiony podobnie jak sala, w której poprzednio staliśmy. Wyczułem, idąc za nim, że miejsce, w którym teraz się znajdowaliśmy, było jeszcze starsze. Nie wiem, skąd miałem tego świadomość. Nie było tam takiego chłodu, jaki czułeś tutaj, na schodach. Takich rzeczy nie odczuwa się w Egipcie. Czuje się coś innego. Czuje się obecność czegoś żyjącego, czegoś, co znajduje się w samym powietrzu. W miarę jak schodziliśmy niżej, było coraz więcej namacalnych dowodów starożytności tego miejsca. Kolory malowideł na ścianach były bardziej wyblakłe, a gdzieniegdzie kolorowy gips skruszał i odpadł. Ornamentyka wnętrza również zmieniła się. Czarne włosy małych postaci na malowidłach były dłuższe i gęstsze. Odnosiło się wrażenie, że dekoracje były bardziej urocze, bardziej pełne lekkich i zawiłych wzorów.
Gdzieś, daleko stąd, woda kapała na kamień. Upadające i rozpryskujące się krople dawały pogłos podobny do dalekiej pieśni. Wydawało się, że ściany, pełne tych delikatnych i z uczuciem namalowanych postaci, zatrzymały w sobie życie, a magia i czary, wypróbowywane bez końca przez starożytnych malarzy religijnych, tu miały swoje małe, żarzące się jądro mocy. Słyszałem niemal szepty życia tam, gdzie ich wcale nie było. Czułem wielką ciągłość historii, nawet jeśli nie było już nikogo, kto byłby tego świadomy.
Ciemna postać przystanęła na chwilę, pozwalając mi lepiej przyjrzeć się malowidłom na ścianach. Po chwili niedbałym gestem ręki przyzywała mnie do dalszej drogi. Weszliśmy wreszcie po długiej, prostokątnej sali, pokrytej całkowicie hieroglifami. Odnosiło się wrażenie, że znaleźliśmy się w manuskrypcie, na jego stronach, otoczeni tylko hieroglifami. Ujrzałem też dwa stare egipskie sarkofagi, ustawione tak, że ich wezgłowia, oparte o ścianę, stykały się. Sarkofagi były tak wydrążone, by objąć dokładnie kształt mumii, dla których zostały zrobione. Pomalowano je i ukształtowano tak, by przedstawiały zmarłych, których wewnątrz kryły. Twarze wykonane były z kutego złota, oczy inkrustowane lazurytem.
Uniosłem wysoko świecę. Razem z moim przewodnikiem nie bez trudu unieśliśmy wieka i pozwoliliśmy, aby opadły do tyłu, odsłaniając wnętrze.
Ujrzałem coś, co na pierwszy rzut oka wydawało się ludzkimi ciałami, ale kiedy przysunąłem się bliżej, zdałem sobie sprawę, że były to w rzeczywistości kupki popiołu o ludzkim kształcie. Nie pozostało nic z tkanki poza wystającym gdzieniegdzie fragmentem szczęki czy odłamkiem kości.
— Nawet największa ilość krwi nie przywróci ich już do życia — odezwał się mój przewodnik. — Są już poza jakąkolwiek możliwością wskrzeszenia. Ich naczynia krwionośne już nie istnieją. Ci, którzy mogli jeszcze powstać po tej tragedii, powstali i potrzeba będzie wieków całych, aby wydobrzeli po ranach, zanim wszyscy przestaniemy odczuwać ból.
Zanim zamknął mumie, zdążyłem jeszcze zauważyć, że wieka sarkofagów były poczerniałe od wewnątrz, od ognia, który unicestwił oglądaną przeze mnie parę. Z ulgą patrzyłem, jak z powrotem zatrzasnął wieka.
Obrócił się i zaczął iść w kierunku drzwi, a ja ruszyłem za nim z uniesioną w górę świecą. Zatrzymał się i zerknął raz jeszcze na malowane trumny.
— Kiedy prochy rozproszą się — powiedział — ich dusze uwolnią się.
— Dlaczego zatem nie rozproszysz popiołu, który z nich powstał, na wszystkie strony świata? — zapytałem, próbując ukryć rozpacz i zagubienie.
— Powinienem? — zapytał, otwierając szeroko oczy. — Sądzisz, że powinienem?
— Też pytanie! — wyrzuciłem z siebie.
Raz jeszcze zaśmiał się sucho. Jego śmiech zabrzmiał, jakby niósł w sobie agonię. Ruszył dalej w stronę korytarza, na końcu którego jaśniała oświetlona sala.
Okazało się, że weszliśmy do biblioteki, gdzie w blasku rozstawionych po całej sali świec dostrzegłem ustawione w kształcie rombu drewniane półki pełne pergaminów i zwojów papirusów. Widok ten sprawił mi radość, ponieważ biblioteka była czymś, co rozumiem i gdzie czuję się dobrze. To było jeszcze jedno z tych miejsc świata ludzkiego, w których nadal jeszcze odczuwałem, do pewnego stopnia, swój poprzedni, normalny stan psychiczny.
Nagle jednak zawładnął mną strach, gdy ujrzałem jeszcze jedną osobę — jeszcze jednego z nas, siedzącego bokiem przy biurku, z oczyma utkwionymi w posadzkę. Ten z kolei nie miał w ogóle włosów i choć był czarny jak smoła, jego skóra była pełna, dobrze ukształtowana, nawet połyskująca, jakby była natarta oliwką. Płaszczyzny jego twarzy były piękne; ręka, która spoczywała swobodnie na kolanie, na białej płóciennej spódniczce, ułożona była w pełnym wdzięku zgięciu. Wszystkie muskuły nagiej klatki piersiowej były doskonale zarysowane.
Nieznajomy obrócił się i podniósł na mnie wzrok. Natychmiast między nami nastąpiło jakieś połączenie. Przeszyło nasze dusze. Coś, co było cichsze od ciszy, co mogło zaistnieć tylko między wampirami.
— To jest Starszy — wyjaśnił mój przewodnik. — Sam możesz się przekonać, że dobrze zniósł ogień. Nie będzie jednak mówił. Nie powiedział nawet słowa, odkąd się to wydarzyło. A przecież z całą pewnością wie, gdzie są teraz Matka i Ojciec, i dlaczego to wszystko mogło się zdarzyć.
Starszy w odpowiedzi spojrzał jedynie znów przed siebie. Na jego twarzy malowało się jednak dziwne uczucie — coś sarkastycznego, lekkie rozbawienie i chyba lekko widoczna pogarda.
— Nawet przed katastrofą Starszy nieczęsto odzywał się do nas — powiedział znowu pierwszy. — Ogień nie zmienił go w tym, nie sprawił, że stał się bardziej rozmowny. Przesiaduje teraz w milczeniu, coraz bardziej upodabniając się do Matki i Ojca. Od czasu do czasu czyta. Od czasu do czasu wybiera się na spacer po świecie nad nami. Pije krew, wsłuchuje się w głosy śpiewających. Od czasu do czasu nawet zatańczy. Przemawia do śmiertelnych na ulicach Aleksandrii, ale nie chce przemówić do nas. Nie ma nam niczego do powiedzenia. Jednak on wie… On wie, dlaczego katastrofa nas doświadczyła.
— Zostaw mnie z nim. — Miałem to uczucie, które mają wszyscy w takich sytuacjach. — Sprawię, że odezwie się. Wyciągnę z niego coś, choć do tej pory nikt nie mógł tego dokonać.
Do podobnych myśli skłaniała mnie jednak nie tylko próżność. To był przecież ten, który pojawił się w mojej sypialni którejś nocy. Byłem tego pewien. To ten sam, który stał wtedy w drzwiach i przyglądał mi się. Wyczułem też coś porozumiewawczego w jego spojrzeniu, nazwijcie to zainteresowaniem, może potwierdzeniem pewnych wspólnych przeżyć i wiedzy.
Wiedziałem równocześnie, że przyniosłem za sobą możliwości innego świata, nie znane Bogu Świętego Gaju, a nawet temu słabeuszowi stojącemu obok mnie i wpatrującemu się w Starszego z rozpaczą.
Przewodnik wycofał się, jak go o to prosiłem, a ja podszedłem do biurka i spojrzałem bliżej na Starszego.
— Co mam zrobić? — zapytałem po grecku.
Spojrzał na mnie i w jego twarzy dojrzałem coś, co nazywamy wzajemnym zrozumieniem.
— Czy jest jakiś sens — podjąłem na nowo — pytać siebie dalej?
Starannie dobrałem ton mojej wypowiedzi. Nie było w nim niczego formalnego, pozbawiłem go nuty szacunku czy czci. Był po prostu normalny.
— A czegóż ty sam poszukujesz? — zapytał nagle po łacinie, z wargami lekko w koniuszkach wygiętymi w dół. Wyczuwało się oschłość i wyzwanie.
Poczułem ulgę, gdy przeszedł na łacinę.
— Słyszałeś, co powiedziałem temu drugiemu o tym, jak uczyniono mnie Bogiem Świętego Gaju w kraju zamieszkiwanym przez Keltoi, jak obarczono mnie zadaniem wyjaśnienia przyczyny zguby bogów w płomieniach — odrzekłem w ten sam swobodny sposób.
— Nie przychodzisz w imieniu Boga Świętego Gaju! — odrzekł równie sceptycznie jak poprzednio. Nie uniósł nawet głowy, zaledwie zerknął na mnie do góry, co sprawiło, iż jego oczy wydały się jeszcze bardziej pełne wyzwania i pogardy.
— I tak, i nie — odpowiedziałem. — Jeśli możemy zginąć w taki sposób, chciałbym wiedzieć, dlaczego. Chciałbym też wiedzieć, czy rzeczywiście jesteśmy bogami, a jeśli tak jest, jakie są nasze zobowiązania wobec człowieka. Czy Matka i Ojciec rzeczywiście istnieją, czy są zaledwie legendą? Jak to wszystko się zaczęło? Oczywiście, chciałbym wiedzieć i to.
— Przez przypadek — odrzekł sucho.
— Przez przypadek? — pochyliłem się do przodu, sądząc, że się przesłyszałem.
— Wszystko zaczęło się przez przypadek — powtórzył zimno, jakby moje pytanie było absurdalne. — Cztery tysiące lat temu, przez przypadek i od tamtego czasu przetrwało do naszych czasów w magii i religii.
— Nie kłamiesz?
— Dlaczego miałbym to robić. Dlaczego miałbym chronić ciebie przed prawdą? Dlaczego w ogóle miałbym zawracać sobie głowę tym, wymyślać ci kłamstwa? Nawet nie wiem, kim jesteś. I nic mnie to nie obchodzi.
— A zatem zechciej wytłumaczyć mi, co masz na myśli, mówiąc, że to wszystko stało się przez przypadek — nalegałem.
— Nie wiem. Może to zrobię, może nie. W ciągu tych ostatnich chwil więcej wypowiedziałem słów niż przez całe lata. Historia tego wypadku nie jest wcale bardziej prawdziwa niż mity i podania, których tak wszyscy lubią słuchać. Wszyscy zawsze wybierali mity. To właśnie tego potrzebujesz, prawda?
Jego głos stał się silniejszy. Lekko uniósł się w fotelu, jakby rozzłoszczony.
— Historia naszego stworzenia zbieżna jest z powstaniem narodu żydowskiego, mitologią Homera, bełkotliwymi rewelacjami waszych rzymskich poetów, Owidiusza i Wergiliusza — wielkie, połyskujące grzęzawisko symboli, w których życie samo miało wziąć swój początek. Był już na równych nogach, prawie krzyczał. Jego ciemne czoło nabrzmiało żyłami, dłoń zwinięta w pięść spoczywała na biurku. — To takie opowieści wypełniają dokumenty znajdujące się w tej sali, takie historie pojawiają się w starych hymnach i inkantacjach. Czy chcesz je usłyszeć? To taka sama prawda jak wszystko inne.
— Opowiedz mi wszystko, co chcesz — odparłem. Z trudem zachowywałem spokój. Natężenie jego głosu kaleczyło moje uszy. Słyszałem też, że coś poruszało się w pokoju, koło nas. Jakieś inne postacie, podobne tej wysuszonej szczapie, która przyprowadziła mnie tutaj, kręciły się gdzieś tu w pobliżu. — Mógłbyś też zacząć — powiedziałem kwaśno — od wyznania mi, dlaczego odwiedziłeś mnie w Aleksandrii, w moich pokojach. To przecież ty skierowałeś moje kroki tutaj. Dlaczego to zrobiłeś? Czy po to, aby zadrwić ze mnie, aby mi teraz złorzeczyć? Aby przekląć mnie za to, że pytam, jak to wszystko się zaczęło?
— Uspokój się.
— Mógłbym to samo powiedzieć tobie.
Przyjrzał mi się dokładnie i spokojnie od stóp do głów, a potem uśmiechnął się. Rozchylił ręce, jakby w geście powitalnym lub składania propozycji. Wreszcie wstrząsnął ramionami.
— Chcę, abyś opowiedział mi o tym nieszczęściu — powiedziałem. — Błagałbym cię nawet o to, gdybym sądził, że to konieczne. Cóż mam uczynić, aby sprawić, byś zaczął o tym mówić.
Jego twarz ulegała wielokrotnym zmianom. Czułem jego myśli, choć nie słyszałem ich, czułem jego sarkastyczny humor. Kiedy ponownie przemówił, jego głos stężał, jakby walczył na powrót ze smutkiem i żalem, jakby go to dusiło.
— Posłuchaj naszej starej opowieści — zaczął. — Dobry bóg Ozyrys, pierwszy faraon Egiptu, wieki całe przed wynalezieniem pisma, został zamordowany przez złych ludzi. A kiedy jego żona Izyda zebrała razem wszystkie części jego rozczłonkowanego ciała, stał się nieśmiertelny i od tego czasu panował w królestwie zmarłych. A jest to królestwo księżyca i nocy. Jemu to składano ofiary z krwi, którą pił. Kapłani jednak próbowali ukraść mu tajemnicę jego nieśmiertelności, tak więc jego kult stał się sekretny, a jego świątynie były znane tylko tym jego wyznawcom, którzy chronili go przed bogiem słońcem, mogącym w każdej chwili zniszczyć Ozyrysa palącymi promieniami. Rozumiesz jednak prawdę zawartą w legendzie. Dawny król odkrył coś — czy raczej był on ofiarą nieprzyjemnego splotu okoliczności — i tak oto wyzbył się naturalności, posiadłszy siłę, która mogła zostać użyta do nieobliczalnego zła przez tych, którzy go otaczali. A więc uczynił z tego kult, próbując ująć go jakoś w ramy ceremonii, ograniczyć dostęp do Wszechmocnej Krwi i użyczyć jej tylko tym, którzy użyją jej wyłącznie dla białej magii i niczego więcej. I tak oto dochodzimy do dnia dzisiejszego.
— Ale czy Matką i Ojcem są Izyda i Ozyrys?
— Tak i nie. Oni są pierwszymi. Izyda i Ozyrys to imiona, których używano w mitach i legendach, także w pradawnym kulcie.
— Jaki zatem nastąpił wypadek? W jaki sposób odkryto to wszystko?
Przyglądał mi się milcząco przez dłuższą chwilę, aż wreszcie usiadł, odwracając się bokiem i unikając mojego wzroku.
— Dlaczego miałbym ci to powiedzieć? — zapytał. Tym razem jednak nadał pytaniu inny ton, jak gdyby rzeczywiście zastanawiał się nad tym. — Dlaczego miałbym w ogóle cokolwiek robić? Jeśli Matka i Ojciec nie powstali z piasków pustyni, aby ochronić siebie, gdy słońce pojawi się nad horyzontem, dlaczego ja miałbym wykonać choćby ruch? Albo przemówić?
Albo żyć dalej? Raz jeszcze spojrzał na mnie.
— A więc to się wydarzyło, Matka i Ojciec weszli w światło słońca?
— Zostali zostawieni na słońcu, mój drogi Mariuszu — odparł, zaskakując mnie znajomością mojego imienia. — Pozostawieni na słońcu, Matka i Ojciec nie poruszają się z własnej woli, jedynie od czasu do czasu szepczą coś do siebie, aby powalić tych z nas, którzy ośmielą się zbliżyć do nich w poszukiwaniu ich uzdrawiającej krwi. Mogliby wyleczyć wszystkich nas, którzyśmy ulegli poparzeniom, gdyby tylko pozwolili nam wypić trochę swej uzdrawiającej krwi. Istnieją już cztery tysiące lat, a nasza krew z każdą mijającą porą roku, po każdej uczcie staje się coraz mocniejsza. Staje się mocniejsza nawet od głodu, gdy bowiem kończy się głód, rozkwita na nowo moc. Jednak Ojciec i Matka nie dbają o swoje dzieci. A teraz, jak się zdaje, ich własny los przestał ich nawet obchodzić. Może po czterech tysiącach nocy właśnie słońce pragną już tylko ujrzeć!
— Od nadejścia Greków do Egiptu, od zwyrodnienia naszej pradawnej sztuki nie przemówili do nas ni słowem. Nie pozwolili nawet, byśmy widzieli choćby mrugnięcie ich powiek. A czymże teraz jest Egipt, jeśli nie zaledwie spichlerzem Rzymu? Kiedy Matka i Ojciec uderzają, by odepchnąć nas odżył na swych szyjach, są jak żelazo i mogą nawet skruszyć nasze kości. Jeśli więc przestały ich już obchodzić własne dzieci, dlaczego ja miałbym się tym przejmować.
Przyglądałem mu się uważnie przez dłuższą chwilę.
— Czy chcesz powiedzieć, że to właśnie spowodowało spalenie innych wampirów? Że pozostawiono Ojca i Matkę na słońcu? — zapytałem.
Przytaknął.
— Nasza krew pochodzi od nich! — mówił dalej. — To ich krew. Połączenie jest bezpośrednie i to, co przytrafia się im, natychmiast dotyczy i nas. Jeśli ich dotykają palące promienie słońca, tak samo dzieje się z nami.
— Czy jesteśmy z nimi aż tak połączeni?! — wykrzyknąłem w zdumieniu.
— Dokładnie tak, mój drogi Mariuszu — odpowiedział, przyglądając się mi, najwyraźniej rozbawiony moim strachem. — Dlatego właśnie trzymani są w bezpiecznym miejscu od tysiąca lat, Matka i Ojciec, dlatego przyprowadza się do nich ludzi składanych im w ofierze, dlatego oddaje się im cześć boską i uwielbienie. Co im się przydarzy, przydarza się i nam.
— Kto to sprawił? Kto wystawił ich na promienie słoneczne?
Roześmiał się bezgłośnie.
— Ten, który się nimi opiekował i przechowywał — odparł. — Ten, który wykonywał ów podniosły obowiązek już zbyt długo, ten, który nie mógł przekonać nikogo innego, by przyjął ten ciężar na siebie. W końcu, płacząc i drżąc na całym ciele, wyciągnął ich na zewnątrz, na piaski pustyni i pozostawił tam nieruchomo jak dwa posągi.
— Czy mój los także zależy od tego? — szepnąłem.
— Tak, ale nie sądzę, by ten, który się nimi zajmował, w to jeszcze wierzył. To było jak jakieś pradawne podanie. Byli przecież otoczeni przez nas czcią, jak już to mówiłem, otoczeni taką czcią, jaką nas otaczają śmiertelni. Nikt nie ośmielił się wyrządzić im krzywdy. Nikt nie uniósłby pochodni ku ich obliczom, aby sprawić ból całej naszej reszcie. Nie, on w to nie wierzył. Zostawił ich na pustyni, a tej nocy, kiedy otworzył oczy w swej trumnie i stwierdził, że cały jest popalony, sam wpadł w nieopisane przerażenie i krzyczał bez końca.
— Zanieśliście ich z powrotem pod ziemię?
— Tak.
— Są sczerniali tak jak i ty…
— Nie. Są pociemniali na brąz o złotawym odcieniu, jak mięso na rożnie. Nie więcej jednak. Są piękni jak poprzednio, jak gdyby piękno stało się istotną częścią ich dziedzictwa i przeznaczenia. Spoglądają na nas jak zawsze, ale nie odchylają już ku sobie głów, już nie słychać szumu ich sekretnej wymiany myśli, już nie pozwalają nam pić swej krwi. A ofiary, które im przyprowadzamy, są przez nich odrzucane, poza rzadkimi wyjątkami, i to tylko wtedy, gdy nie ma nas przy tym. Nikt nie wie, kiedy zechcą pić, a kiedy odrzucą ofiarowaną im krew.
Potrząsnąłem głową. Świeca drżała w mojej dłoni. Nie wiedziałem, co na to wszystko powiedzieć. Potrzebowałem czasu, aby to przemyśleć.
Wskazał ręką, bym usiadł w fotelu po drugiej stronie biurka. Zrezygnowany wykonałem polecenie.
— Czyż tak nie miało się stać, Rzymianinie? — zapytał. — Czyż nie było tak zapisane, by spotkali swą śmierć w piaskach, bezgłośni i nieruchomi, jak posągi pozostawione w opustoszałym, zrujnowanym mieście, złupionym przez wrogie armie. I czy my nie mieliśmy również umrzeć? Spójrz na Egipt. Czymże jest Egipt, raz jeszcze cię pytam, jeśli nie tylko spichlerzem Rzymu? Czy nie mieli więc spłonąć i zwęglić się tam, z dnia na dzień, podczas gdy my wszyscy na całym świecie zapłonęlibyśmy jak gwiazdy.
— Gdzie oni są? — zapytałem.
— Dlaczego chcesz to wiedzieć? — powiedział z tonem szyderstwa w głosie. — Dlaczego miałbym ci wyjawić tę tajemnicę. Nie można ich posiekać na kawałki, są na to zbyt silni. Nóż przebije zaledwie ich skórę. A przecież jeśli zatniesz ich, natychmiast zatniesz i nas. Spal ich, a spalisz nas. Cokolwiek odczuwamy przez nich, oni czują tylko cząstkę tego, ponieważ chroni ich wiek. A gdyby zniszczyć każdego z nas, sprawi im to zaledwie lekką przykrość! Jak się zdaje, nie potrzebują już nawet krwi. Być może ich umysły są również połączone z naszymi. Być może to, co odczuwamy, na przykład smutek czy przerażenie na myśl o przeznaczeniu, jakie czeka świat, pochodzi właśnie prosto z ich myśli. Nie mogę powiedzieć, gdzie teraz są, dopóki ostatecznie nie zdecyduję, że jestem już obojętny, że przyszedł czas całkowitego wymarcia.
— Gdzie oni są? — zapytałem raz jeszcze.
— Dlaczego nie miałbym zatopić ich w samych głębinach morza? — odpowiedział pytaniem. — Aż do czasów, kiedy sama ziemia uniesie ich w światło słoneczne na szczycie wielkiej fali?
Nie odpowiedziałem. Przyglądałem się mu zaskoczony jego podekscytowaniem, rozumiejąc je, choć jednocześnie ulegając przerażeniu, jakie wywoływało.
— Dlaczego nie miałbym pochować ich w głębinach ziemi, tych najgłębszych, gdzie nie dochodzi nawet najdrobniejszy odgłos życia, i pozwolić im leżeć tam w ciszy, bez względu na to, co myślą i co robią? Jakiej odpowiedzi mógłbym ci udzielić?
Dalej przyglądałem mu się uważnie i czekałem, aż się nieco uspokoi. Patrzył teraz na mnie, a jego twarz odzyskała spokój, stała się prawie ufna.
— Powiedz mi, jak stali się Matką i Ojcem?
— Dlaczego?
— Wiesz sam dobrze, dlaczego. Chcę wiedzieć! Dlaczego przyszedłeś do mojej sypialni, jeżeli nie zamierzałeś mi tego powiedzieć? — zapytałem ponownie.
— I co z tego? — odparł z goryczą. — Co z tego, że chciałem zobaczyć tego Rzymianina na własne oczy? Umrzemy, a ty umrzesz razem z nami. Dlatego chciałem zobaczyć naszą magię w nowej formie. Zresztą, kto teraz otacza nas jeszcze czcią? Białowłosi wojownicy w północnych lasach. Starzy Egipcjanie w sekretnych kryptach głęboko pod piaskami pustyni. Nie mieszkamy już w świątyniach Grecji i Rzymu. Nigdy tam nie byliśmy. A jednak to oni uznają nasz mit — ten jedyny mit — to oni wzywają imiona Matki i Ojca…
— Nic mnie to nie obchodzi — przerwałem. — Wiesz o tym. Jesteśmy do siebie podobni, ty i ja. Nie wrócę do lasów Północy, aby stworzyć nową rasę bogów dla tych ludzi! Przybyłem jednak tutaj, aby się dowiedzieć, a ty musisz mi to powiedzieć!
— No dobrze. Abyś więc sam zrozumiał daremność tego, abyś sam zrozumiał milczenie Matki i Ojca — powiem ci. Ale słuchaj mnie uważnie, mogę jeszcze zniszczyć nas wszystkich. Mogę jeszcze spalić Matkę i Ojca w żarze pieca! Dość już jednak tych przydługich wstępów, dość napuszonego języka. Pozbędziemy się mitów, które umarły w piaskach tego samego dnia, kiedy promienie słońca padły na Matkę i Ojca. Powiem ci, co ujawniają wszystkie zwoje pergaminu pozostawione przez nich. Odstaw świecę i słuchaj mnie.
10
— Stare zapiski, jeśli będziesz w stanie je odcyfrować, powiedzą ci, że istnieją dwie ludzkie istoty, Akasza i Enkil, które przybyły do Egiptu z jakiejś jeszcze bardziej starożytnej krainy. Było to wiele lat przed wynalezieniem pisma, przed pierwszymi piramidami, kiedy Egipcjanie byli jeszcze kanibalami i polowali na ciała swych wrogów, aby je pożreć.
— Akaszy i Enkilowi udało się odwieść tych ludzi od ich morderczych praktyk. Oboje byli wyznawcami Dobrej Matki Ziemi i nauczyli Egipcjan, jak zasiewać ziarno w Dobrej Matce i jak gromadzić w stada i wypasać zwierzęta dla ich mięsa, mleka i skór. Według wszelkiego prawdopodobieństwa, nie byli osamotnieni, nauczając tego wszystkiego. Byli raczej przywódcami ludzi, którzy przybyli razem z nimi ze starożytnych miast, lecz których imiona zasypały teraz piaski Libanu, gdy pomniki ich rąk obróciły się w ruinę.
— Jaka by nie była prawda, Akasza i Enkil stali się dobroczyńcami i władcami tej krainy, a dobro innych stało się dla nich wartością nadrzędną; Dobra Matka była jednocześnie Żywicielką i pragnęła, by wszyscy ludzie żyli w pokoju. Oboje rozstrzygali sprawiedliwie we wszystkich sprawach krainy.
— Być może przeszliby do legendy w jakiejś dobrotliwej czy łagodnej formie, gdyby nie zamieszanie w domu jednego z królewskich rządców. Zaczęło się ono od błazenady pewnego demona, który w jednym z pokojów zaczął nagle ciskać dookoła meble. Był to zaledwie zwykły demon, nic więcej, taki, o którym słyszało się we wszystkich krajach i we wszystkich czasach. Ot, nachodzi od czasu do czasu. Zdarza się też, że wstępuje czasami w ciało jakiejś niewinnej istoty i przemawia przez jej usta głośnym rykiem. Może sprawić, że niewinna dziewczyna, zupełnie wbrew swojej woli, zacznie przemawiać nieprzyzwoicie, czyniąc nieprzystojne awanse wobec wszystkich, którzy akurat się wokół niej znajdują. Czy znasz takie rzeczy?
Kiwnąłem potakująco głową. Powiedziałem mu, że zawsze i wszędzie słyszy się takie historie. Taki to właśnie demon miał zawładnąć dziewicą westalską w Rzymie. Ni stąd, ni zowąd — zaczęła czynić lubieżne i sprośne awanse wobec wszystkich, którzy akurat byli obok niej; jej twarz nabrzmiała purpurą od wysiłku, wreszcie zemdlała. Demon jednak w jakiś sposób został z niej wygnany. Myślałem, że dziewczyna była po prostu szalona, że była, powiedzmy, nie bardzo nadająca się na dziewicę westalkę…
— Oczywiście! — odpadł z ironią w głosie. Ja zresztą założyłbym coś podobnego, jak większość obdarzonych inteligencją mężczyzn, spacerujących ulicami Aleksandrii nad naszymi głowami. A jednak takie historie ciągle się pojawiają. I jeśli jest w ogóle w nich coś zastanawiającego, to to, że nie wpływają one na bieg ludzkich losów. Te demony sprowadzają kłopoty na wybrany dom, gospodarstwo czy osobę, a potem odchodzą w zapomnienie i znów wszystko wraca do normy.
— Dokładnie tak jest — odrzekłem.
— Rozumiesz jednak, że wtedy był to starożytny Egipt. Był to czas, kiedy ludzie rozpierzchiwali się w popłochu na odgłos piorunu albo zjadali ciała martwych, aby przejąć ich duszę.
— Rozumiem — odparłem.
— I oto ten dobry król Enkil zdecydował, że sam zwróci się bezpośrednio do owego demona, który zjawił się w domu jego rządcy. Królewscy magicy błagali go oczywiście, aby oni mogli się tym zająć, aby sami mogli wygnać demona. Na próżno, był to bowiem król, który chciał wszystkim czynić dobro. Nosił w sobie jakąś wizję wszechrzeczy zjednoczonych w dobru, wszystkich sił skierowanych na ten sam boski kurs. Chciał przemówić do demona, spróbować okiełznać jego moc, że tak powiem, dla dobra ogólnego. Dopiero gdyby to okazało się niemożliwe, zgodził się, by demona wygnano. Wszedł więc do owego domu, gdzie wokoło leżały porozrzucane meble, a wazy, słoje i amfory były potłuczone, drzwi natomiast pozatrzaskiwane. Zaczął przemawiać do demona i zachęcać go, by ten podjął z nią rozmowę. Wszyscy obecni natomiast uciekli z tego miejsca na bezpieczną odległość. Minęła cała noc, zanim król wyszedł z nawiedzonego domu i oto co miał do powiedzenia swym poddanym:
— Te demony są pozbawione rozumu i zupełnie dziecinne — powiedział swym czarownikom. — Przyglądałem się ich zachowaniu i na podstawie wszystkich dostępnych dowodów doszedłem do odpowiedzi na pytanie, co powoduje, że wpadają w taki szaleńczy obłęd. Do szału doprowadza je fakt, że nie posiadają fizycznej postaci, to znaczy ciała, nie potrafią więc odczuwać rzeczy, tak jak my to potrafimy. Sprawiają, że niewinne osoby wykrzykują wszelkie brudy, ponieważ rytuał miłości i namiętności jest im zupełnie nie znany i nie potrafią go poznać. Mogą przeniknąć w ciało ludzkie, ale nie mogą naprawdę zamieszkać w nim, są więc opętane ciałem, którego w rzeczywistości nie mogą zdobyć. Tak więc ich niewielka siła starcza już tylko na przewracanie i rozrzucanie przedmiotów, na zmuszanie swej ofiary do konwulsji i skrętów ciała. To niespełnione pragnienie bycia cielesnym jest początkiem ich złości, wskazówką, jak bardzo cierpią.
Z takimi oto świątobliwymi słowy król przygotował się do ponownego zamknięcia w nawiedzonym domu, aby dowiedzieć się jeszcze więcej. Tym razem jednak w spełnieniu jego zamiaru zamierzała przeszkodzić mu żona. Nie pozwoliła mu zostać z demonami. Musi spojrzeć w lustro — powiedziała. Postarzał się wyraźnie w ciągu tych kilku godzin, kiedy pozostawał sam w nawiedzonym domu.
— Kiedy nie udało się jej odwieść go od zamierzonego celu, ona zamknęła się razem z nim, a wszyscy ci, którzy stali na zewnątrz domu, słyszeli wyraźnie odgłosy roztrzaskiwanych i rzucanych przedmiotów w środku. Wpadli w przestrach, gdy usłyszeli samego króla i królową krzyczących i wydzierających się nienaturalnymi głosami. Hałas dochodzący z głębiej położonych komnat domu stał się alarmujący. Na ścianach pojawiły się pęknięcia.
— Wszyscy uciekli jak poprzednim razem. Wszyscy poza małą grupą zainteresowanych. Otóż ci ludzie byli od samego początku panowania króla jego zaciekłymi wrogami. Byli dawnymi wojownikami, którzy prowadzili kiedyś zwycięskie kampanie wojenne w Egipcie w poszukiwaniu ludzkiego mięsa i dość już naprawdę mieli dobroci króla, dość Matki Ziemi, uprawy ziemi i tym podobnych rzeczy. W obecnej sytuacji dostrzegli nie tylko jeszcze jeden przejaw nonsensownych działań króla, lecz także doskonałą okazję do wykorzystania jej dla swych celów.
— Kiedy noc minęła, wślizgnęli się do nawiedzonego domu. Nie obawiali się duchów, tak jak rabusie, którzy nachodzą groby faraonów. Wierzyli w nie, lecz nie dość silnie, by kontrolować własną zachłanność i chciwość. A kiedy ujrzeli Enkila i Akaszę razem na środku pokoju wśród latających przedmiotów — rzucili się na króla i zadawali mu ciosy nożami tak długo, jak twoi rzymscy senatorowie Cezarowi, jednocześnie starając się zabić jedynego świadka zbrodni — jego żonę. Król zdążył jeszcze krzyknąć: — „Nie! Czy nie rozumiecie, coście zrobili? Daliście złym duchom drogę do wniknięcia we mnie! Otworzyliście im moje ciało! Nie rozumiecie tego?” Mężczyźni jednak uciekli, pewni, że pozostawiają króla i królową martwych. Zostawili królową na kolanach tulącą głowę swego męża do łona, obejmującą ją swymi dłońmi. Oboje krwawili z licznych zadanych ran, których nie można było nawet policzyć.
— Tymczasem spiskowcy poruszyli całą ludność. Czy wszyscy już wiedzieli, że król i królowa zostali zabici przez złe demony? Król powinien był zostawić je jednak swym czarownikom, tak jak zrobiłby to każdy inny władca. Z pochodniami w dłoniach wszyscy pośpieszyli ku nawiedzonemu domowi, w którym tymczasem, nagle i całkowicie, ucichły wszelkie hałasy. Spiskowcy ponaglili czarowników, by weszli do środka. Ci jednak bali się. „A zatem my wejdziemy i zobaczymy, co się stało” — odparli ci nędznicy i z trzaskiem rozwarli drzwi wejściowe.
— Ujrzeli oto króla i królową stojących i wpatrujących się ze spokojem w konspiratorów. Wszystkie ich rany zaleczyły się, jedynie w oczach pojawił się niesamowity blask, a ich skóra dostała białego połysku. Ich włosy stały się również błyszczące. Oboje wyszli razem z domu, a spiskowcy uciekli w popłochu. Para królewska kazała rozejść się zgromadzonym tłumom i kapłanom, po czym udała się samotnie z powrotem do pałacu. I choć nie wyjawili nikomu szczegółów wydarzeń, wszyscy wiedzieli, co się z nimi stało. Poprzez rany do wnętrz ich ciał dostały się demony — w miejscu, gdzie życie śmiertelne miało właśnie uciec i opuścić ich ciała. Właśnie przez krew demon przeniknął w ciała, a stało się to w momencie nadchodzącego brzasku, kiedy serce prawie już przestało bić. Być może to była właśnie powłoka, której zawsze poszukiwał w swoim szaleństwie, kształt, który próbował wyrwać od swych ofiar, lecz nigdy nie był w stanie zadać dość ran, zanim upatrzona ofiara zmarła. Teraz jednak był już w krwi, a krew ta była nie tylko krwią króla i królowej, lecz także połączeniem tego, co ludzkie, i tego, co demoniczne, co razem tworzyło rzecz zupełnie odmienną.
— Z króla i królowej pozostało tylko to, co krew mogła jeszcze ożywić, co mogła natchnąć i uznać za swoje. Pod każdym innym względem ich ciała były już martwe. Krew jednak płynęła przez mózg i przez serce, tak więc umysły króla i królowej pozostały. Ich dusze pomieszkują w tych organach, ale dlaczego tam — trudno nam dociec. I choć krew demona sama w sobie nie miała rozumu, nie miała żadnego własnego charakteru, który król i królowa mogliby odkryć, to jednak wpływała na ich umysły i ich charakter, bowiem przepływała przez organy, gdzie powstaje myśl. Krew ta użyczyła również królowi i królowej nowych możliwości, dzięki którym mogli słyszeć myśli innych oraz wyczuwać rzeczy i rozumieć je, co dla śmiertelnych było nieosiągalne.
Demon, który wstąpił w nich, obdarzył ich czymś nowym, lecz też odebrał wiele. W rezultacie oboje stali się Nowymi Istotami. Już więcej nie posilali się pożywieniem, nie rośli, nie mieli dzieci, a przecież pozostało im czucie świata z taką intensywnością, która ich porażała. A demon miał to, czego chciał: ciało, w którym mógł żyć, możliwość przebywania na świecie, sposób i możliwość odczuwania rzeczy.
— Wkrótce odkryto nowe przerażające szczegóły. Aby ich ciała mogły się poruszać, krew płynąca w nich musiała być odżywiana. Jedynym pokarmem, jaki mogła przyswajać na swoje potrzeby, była identyczna substancja — krew. Ich ciałem rządziło wieczne pragnienie krwi, świeżej krwi, powodującej wspaniałe sensacje. Krwi nigdy nie było dość.
— I jeszcze to, że najwspanialszym ze wszystkich przeżyciem było samo picie, kiedy ich krew odnawiała się, odżywiała się. W takich chwilach krew czuła śmierć ofiary, ten moment, w którym krew była wysysana z ciała ofiary tak silnie, że jej serce przestawało bić.
— Tak, demon opanował ich całkowicie, króla i królową. Stali się Pijącymi Krew. Czy demon zdawał sobie sprawę z ich istnienia — nigdy się nie dowiemy, ale wiemy, że król i królowa dobrze wiedzieli, iż demon zamieszkał w ich ciałach i że nie będą mogli się od niego uwolnić, gdyby bowiem to uczynili, umarliby natychmiast, jako że ich ciała już były martwe. Szybko zrozumieli, że ich martwe ciała, poruszane tylko i wyłącznie za sprawą owych demonicznych fluidów, nie zniosłyby ekspozycji na ogień czy światło słoneczne. Z jednej strony wydawało się, że są tak delikatne, jak białe kwiatki, które mogą zwiędnąć i sczernieć w pustynnym słońcu w ciągu zaledwie jednego dnia. Z drugiej natomiast można było przypuszczać, że krew, która płynęła w nich, była tak lotna, iż zagotowałaby się natychmiast przy ogrzaniu, niszcząc tkanki, przez które przepływa.
— Stało się jasne prawie od samego początku, że nie przeżyliby wystawienia na jasne światło słoneczne i że nawet płonący w ich pobliżu ogień spowodowałby zapalenie się ich skóry. Byli już zupełnie innymi, nowymi istotami. Próbowali sami zrozumieć rzeczy, które ujrzeli na nowo, oraz skłonności i popędy, które zostały na nich zesłane.
— Wszystkie te odkrycia nie zostały jednak w żaden sposób zarejestrowane. Nie ma nic w formie pisanej czy nawet niepisanej tradycji na temat czasu, kiedy po raz pierwszy zdecydowali się spróbować krwi, ani na temat sposobu, w którym myśl swą wprowadzili w życie — że ofiara musi być wysuszona z krwi aż do chwili, kiedy nadejdzie moment zbliżającej się śmierci, aby krew, która jest dana, nie mogła zawładnąć nami całkowicie. Wiemy jednak na pewno, za sprawą niepisanej tradycji, że król i królowa próbowali utrzymać rzecz całą w tajemnicy. Ich ciągła nieobecność za dnia musiała jednak wzbudzić podejrzenia. Nie byli przecież w stanie uczestniczyć chociażby w ceremoniach religijnych odbywających się w kraju. Stało się więc tak, że zanim oni sami podjęli odpowiednie decyzje, poddani zaczęli oddawać cześć Dobrej Matce przy świetle księżyca.
— Królewska para nie mogła jednak uchronić się przed spiskowcami, którzy nadal jeszcze nie potrafili zrozumieć, jak to się stało, że przeżyli zamach, i ponownie próbowali pozbyć się ich. Doszło do ponownego zamachu, mimo podjętych środków ostrożności, a moc i siła króla i królowej okazały się nie do przezwyciężenia dla konspiratorów, którzy byli tym bardziej przerażeni faktem, że zadane królowi i królowej rany natychmiast w cudowny sposób zabliźniają się i leczą. Gdy odcięto rękę króla, ten przyłożył ją tylko ponownie do ramienia i oto ożyła znowu, zupełnie zdrowa, w ostateczny sposób przesądzając pełną przerażenia ucieczkę spiskowców.
— Owe ataki, walki i potyczki ujawniły tajemnicę króla nie tylko jego wrogom, ale także i kapłanom. Teraz już nikomu nie przyszłaby do głowy myśl o zniszczeniu króla i królowej; raczej przemyśliwano o uwięzieniu ich i uzyskaniu od nich tajemnicy nieśmiertelności, o odebraniu im cudownej krwi. Pierwsze próby odebrania im tajemnicy nie powiodły się jednak.
Pijący krew pary królewskiej nie byli bliscy śmierci, i tak oto stawali się hybrydami — istotami na pół boskimi, na pół ludzkimi — ginęli w straszliwy sposób. A jednak niektórzy z nich przeżyli. Być może najpierw opróżnili z krwi swe żyły. Nie ma żadnych zapisów na ten temat. Z biegiem lat jednak właśnie taki sposób okazał się najskuteczniejszy. Być może też sama Matka i Ojciec zdecydowali się stworzyć swych następców. Może wynikało to z samotności i strachu. Dość że zdecydowali się przekazać tajemnicę tym, którym mogli zaufać. Znów nic o tym pewnego nie wiemy. Pojawili się na świecie nowi Pijący Krew, a sposób powoływania ich do istnienia stał się ostatecznie powszechnie znany.
— Stare zapiski mówią nam więc, że Matka i Ojciec próbowali przezwyciężyć przeciwność losu, jaki ich spotkał. Próbowali znaleźć jakieś rozsądne wytłumaczenie tego, co się stało, i wierzyli, że ich wzmożone zmysły z całą pewnością muszą służyć jakiemuś dobru. W końcu przecież zezwoliła na to wszystko Dobra Matka, prawda? Musieli uświęcić więc i przełknąć jakoś to, co zostało dokonane przez tajemnice, bowiem w przeciwnym wypadku Egipt mógłby stać się krajem zamieszkałym przez rasę pijących krew demonów, którzy dzieliliby świat na tych Którzy Piją Krew i tych, którzy rodzą się tylko po to, aby ją dawać. Mogłaby powstać tyrania, która raz wprowadzona, przez samych tylko śmiertelnych ludzi nigdy już nie zostałaby pokonana.
— I tak oto dobry król i królowa wybrali drogę rytuału, ceremonii i mitu. Ujrzeli w sobie wizerunki ubywającego i osiągającego pełnię księżyca, w swym pragnieniu krwi inkarnację boga, który bierze siebie, swą ofiarę. Swych nadzwyczajnych mocy użyli dla wróżb, przepowiedni, przewidywań i do osądów. Widzieli siebie jako tych, którzy naprawdę przyjmują krew nie dla siebie, lecz dla boga; gdyby ten nie został nasycony, runąłby na dół z ołtarza. Otoczyli symboliką i tajemnicą to, co nie mogło stać się dostępne, i przenieśli się z widocznych dla śmiertelnych ludzi miejsc do świątyń, aby tam być otaczanymi czcią boską przez tych, którzy przynosili im krew. Zasmakowali w ofiarach, które zawsze przygotowywano dla lepszej przyszłości kraju. Zasmakowali we krwi niewinnych, odszczepieńców, złoczyńców. Pili krew dla Matki i dla Dobra. To oni wprawili w ruch legendę o Ozyrysie, częściowo ułożoną także i z ich straszliwych cierpień — ataku spiskowców, powrotu do zdrowia, potrzeby życia w królestwie ciemności, świecie znajdującym się poza życiem, braku możliwości przebywania na słońcu. Nałożyli to wszystko na starsze legendy o bogach, którzy powstawali i upadali w swojej miłości do Dobrej Matki, legendy, które w podobnej formie istniały już w kraju.
— Historie te dotarły do nas, do naszych czasów. Rozeszły się poza świątynie i otoczone tajemnicą miejsce, gdzie przebywali ci, których stworzono nową krwią. Opowiadania były już stare, kiedy pierwszy faraon zbudował swą pierwszą piramidę. Najwcześniejsze teksty z tego okresu zawierają już część tych legend, choć mocno zmienionych i w przedziwnej formie. Setka innych bóstw panowała w Egipcie tak jak to jest i w innych krajach, ale kult Matki i Ojca oraz Tych Którzy Piją Krew pozostawał w tajemnicy, choć wzrastał w siłę. Był to kult, w którym oddani mu słyszeli bezgłośne głosy bogów, śnili ich sny.
— Nie wiemy, kim byli pierwsi wybrani Matki i Ojca. Wiemy tylko, że to oni zanieśli religię na wyspy wielkiego morza, do kraju dwóch rzek oraz w lasy dalekiej północy. Wiemy, że wszędzie, gdzie ona dotarła, bogowie księżyca panowali ze swych świątyń i tam też pili krew złożoną im w ofierze oraz używali swych nadprzyrodzonych mocy, by spoglądać w ludzkie serca. W okresach pomiędzy składaniem ofiary, w okresach głodu, dusza boga — bywało — opuszczała jego ciało, mogła podróżować w niebie. Śmiertelni o największej czystości serca mogli przychodzić do świątyni i słyszeć głos boga, a on mógł słyszeć ich.
— Nawet jednak jeszcze przede mną, tysiąc lat temu, historia ta była już pradawnym i bardzo chaotycznym zlepkiem wielu podań i legend. Bogowie księżyca panowali w Egipcie przez może trzy tysiące lat, ale ich religia była bezustannie atakowana. Kiedy kapłani zwrócili się ku bogu słońca Amon Ra, otwarli krypty boga księżyca i pozwolili, by słońce spaliło go na wiór. Wielu naszego rodzaju wtedy zginęło. To samo wydarzyło się, kiedy pierwsi barbarzyńscy wojownicy zalali Grecję i zniszczyli świątynie, zabijając i niszcząc wszystko, czego nie potrafili zrozumieć.
— Teraz tam, gdzie dotąd my panowaliśmy, panuje bełkotliwa wyrocznia z Delf, a nowe posągi stoją w miejscach, gdzie my kiedyś byliśmy. Trwamy jeszcze w lasach północy, skąd sam przybyłeś, ale to już ostatnie godziny naszego panowania. Tam jednak krew złoczyńców spływa jeszcze po naszych ołtarzach, podobnie jak w niektórych odległych wioskach Egiptu, gdzie kapłani opiekują się jeszcze nami, przechowując nas w kryptach i pozwalając wiernym przyprowadzać złoczyńców, trudno bowiem pojmać niewinnych, nie wzbudzając podejrzeń, czy choćby wyrzutków społecznych, których zawsze można tam znaleźć. Także głęboko w dżungli Afryki, w pobliżu ruin starych miast, których gwaru nikt już nie pamięta, tam również wyznaje się jeszcze nasz kult.
— Historia nasza wypełniona jest także opowiadaniami o łotrach i hultajach — Tych Którzy Piją Ludzką Krew, choć nie kieruje nimi boskość. Ci zawsze wykorzystywali swą moc dla własnych celów i według własnego uznania. Zamieszkują w Rzymie, w Atenach, we wszystkich miastach Imperium i nie słuchają żadnych praw, stanowiących o tym, co jest dobre, a co złe. Wielu z nich zginęło w straszliwych męczarniach w prażącym skwarze i płomieniach, tak samo jak bogowie w świętych gajach i świątyniach. Jeśli ktokolwiek z nich przeżył, prawdopodobnie nawet nie zdaje sobie sprawy, dlaczego tak się stało i dlaczego wszyscy wydani zostali na pastwę płomieni. Nie wiedzą nawet, jak to się stało, że Ojciec i Matka wystawieni zostali na słońce.
Przerwał.
Przyglądał się mi, ciekawy mojej reakcji. W bibliotece było cicho i jeśli inni ukrywali się gdzieś za ścianą, teraz nie słyszałem ich.
— Nie wierzę ani jednemu słowu z tego, co mi opowiedziałeś — odezwałem się.
Gapił się na mnie w zdumionym milczeniu przez chwilę, aż wreszcie zaczął się głośno śmiać.
Wściekły wyszedłem z biblioteki i przeszedłem przez sale świątyni, w górę tunelem, aż wreszcie znalazłem się na ulicy.
11
To zupełnie do mnie niepodobne, abym tak się unosił, przerywał gwałtownie rozmowę i wychodził. Nigdy tego nie robiłem za czasów, kiedy byłem jeszcze człowiekiem śmiertelnym. Ale, jak już powiedziałem, znajdowałem się niemal na krawędzi szaleństwa, tego pierwszego ataku obłąkania, którego wielu z nas doświadcza, a już szczególnie ci, którzy wrzuceni zostali w ten nowy świat siłą.
Wróciłem do mojego domu w pobliżu wielkiej biblioteki Aleksandryjskiej i położyłem się na łóżku, jakbym rzeczywiście mógł teraz zasnąć i w śnie znaleźć ucieczkę od tego wszystkiego.
— Idiotyczne bzdury — wymamrotałem do samego siebie.
Im dłużej jednak myślałem o tej historii, tym bardziej wydawała się sensowna. Było całkiem możliwe, że coś, co znajdowało się w mojej krwi, zmuszało mnie do zaspokajania pragnienia nieskończoną ilością krwi. Wydawało się zupełnie prawdopodobne, że wzmagało to wrażliwość zmysłów, że właśnie to utrzymywało moje ciało — teraz zaledwie imitację ludzkiego ciała — przy życiu, zapewniając jego funkcjonowanie, aż do bliżej nie sprecyzowanego momentu w przyszłości. Było również całkiem prawdopodobne, że to coś było pozbawione odrębnego jestestwa, własnej duszy, a pomimo to stanowiło zorganizowaną siłę, obarczoną pragnieniem życia, więcej, własnym życiem.
Wreszcie, nie mogłem zaprzeczyć, że wszyscy możemy być w jakiś sposób połączeni z Matką i z Ojcem, ponieważ to coś, co tkwiło w nas, było elementem duchowym, nie posiadało ograniczeń, jakie narzuca powłoka cielesna, nad którą zapanowało i uzyskało kontrolę. To coś było jak pnącze, a my byliśmy jak kwiaty, które obejmuje, rozrzucone szeroko na olbrzymią odległość, ale połączone splotem wici, które spajają nas wszystkich na całym świecie. Dlatego właśnie my, bogowie, słyszymy tak dobrze siebie wzajemnie. Tak, przecież ja sam wiedziałem dzięki temu o innych, którzy przebywali w Aleksandrii, zanim jeszcze sami odezwali się do mnie. To dlatego właśnie oni mogli bez trudu odszukać mnie w moim domu, dlatego mogli doprowadzić mnie do tajemniczego przejścia.
No dobrze, może to wszystko prawda. To zlanie się w jedność owej nie nazwanej siły i mocy z ludzkim ciałem i duszą, w tworzeniu Nowej Rzeczy, jak ujął to Starszy. Nadal jednak wcale mi się to nie podobało. Czułem wewnętrzny sprzeciw wobec tego, jeśli bowiem byłem kimś, to byłem jednostką indywidualną, stworzeniem samodzielnym o silnym poczuciu własnych praw i przywilejów. Nie mogłem wyobrazić sobie, że jestem gospodarzem w jakimś innym istnieniu. Nadal byłem Mariuszem, bez względu na to, co wydarzyło się ze mną.
Wreszcie już tylko jedna myśl kołatała mi się w głowie: jeśli rzeczywiście byłem połączony z Matką i Ojcem, to muszę ich zobaczyć i muszę przekonać się, że są bezpieczni. Nie mógłbym żyć z myślą, że w każdej chwili mogę umrzeć za sprawą jakiejś tajemniczej alchemii, nad którą nie miałem żadnej kontroli ani której nawet nie rozumiałem.
Do podziemnej świątyni jednak nie wróciłem. Następnych kilka nocy spędziłem na szaleńczych ucztach, podczas których spijałem krew, aż wszystkie moje skołatane myśli utonęły w niej, a wtedy, po północy, przemierzałem sale Biblioteki Aleksandryjskiej i oddawałem się lekturze.
W części moje obłąkanie rozwiało się, minęło. Przestałem już tęsknić za moją śmiertelną rodziną. Przestałem się już złościć na tego przeklętego nieznajomego w podziemnej sali świątyni. Myślałem raczej o nowej mocy i sile, które posiadałem. Będę żył przez wieki całe, poznam odpowiedzi na wszelkie pytania. Będę stałą świadomością rzeczy, bez względu na upływ czasu! Dopóki będę zabijał złoczyńców, dopóty będzie we mnie pragnienie rozkoszowania się krwią. A kiedy nadejdzie właściwy czas, sam stworzę swych towarzyszy i zadbam o nich.
— Co mi zatem pozostało? Wrócić do Starszego i dowiedzieć się, gdzie przetrzymuje Matkę i Ojca. Zobaczyć ich wreszcie. I zrobić dokładnie to samo, czym zagroził Starszy, zatopić ich tak głęboko w ziemi, że żadna ludzka istota nie będzie w stanie ich nigdy znaleźć i wystawić na światło słoneczne.
Łatwo myśleć o tym, łatwo to sobie wyobrazić.
Przez pięć nocy od czasu, kiedy gwałtownie opuściłem Starszego, wszystkie moje myśli miały dość czasu, by dojrzeć i rozwinąć się. Leżałem właśnie w sypialni, otoczony jak zwykle światłem lamp przedostających się przez przejrzyste zasłony baldachimowego łoża. W złotym, przesączonym świetle lamp przysłuchiwałem się odgłosom śpiącego miasta i zapadałem w krótkie okresy półświadomości, gdy śniłem na jawie. Zastanawiałem się, czy Starszy mógłby zjawić się u mnie ponownie, rozczarowany tym, że nie powróciłem do niego. W chwili, gdy myśl ta wyraźnie sprecyzowała się w mojej głowie, zdałem sobie sprawę, że ktoś stał w korytarzu.
Ktoś mnie obserwował. Czułem to. Wystarczyło odwrócić głowę, aby go zobaczyć. Wtedy natychmiast zyskałbym nad nim przewagę. Powiedziałbym Starszemu: — A więc wyszedłeś z Samotności i rozczarowania, a teraz chcesz mi powiedzieć jeszcze więcej, przyznaj się? Dlaczego nie wrócisz do siebie i nie usiądziesz w ciszy, aby ranić swych podobnych duchem towarzyszy, bractwo popiołów? Oczywiście nie powiedziałbym mu tego, ale przychodziło mi to do głowy, aby pozwolić mu — jeśli to rzeczywiście on stał w korytarzu — słyszeć wszystkie te myśli.
Ktokolwiek to był, nie odchodził.
Wreszcie powoli odwróciłem wzrok w stronę drzwi. Ujrzałem stojącą tam kobietę. Nie, nie wystarczy powiedzieć: kobietę. Ujrzałem wspaniałą Egipcjankę, kobietę o brązowej skórze, obsypaną klejnotami i ubraną jak starożytna królowa, z warkoczami splecionymi złotem. Emanowała od niej niesłychana siła, majestatyczne poczucie jej obecności w tym małym, niepozornym pokoju.
Usiadłem na łóżku i odsunąłem zasłony. Lampy w pokoju zgasły. Ujrzałem w ciemności dym unoszący się nad nimi, szare smugi niczym węże zwijające się nad sufitem, by wreszcie rozwiać się i zniknąć. Ona jeszcze tam stała, reszta światła owionęła jej pozbawioną konkretnego wyrazu twarz, odbiła się od klejnotów wokół jej szyi i od jej wielkich oczu w kształcie migdałów. Odezwała się do mnie bezgłośnie, w myśli przekazując mi słowa:
— Mariuszu, wyprowadź nas z Egiptu.
Zniknęła.
Serce waliło mi jak szalone. Wybiegłem do ogrodu, aby ją odszukać. Przeskoczyłem przez mur i stanąłem na pustej, nie brukowanej ulicy, wsłuchując się w otaczającą mnie ciszę.
Zacząłem biec w kierunku starej części miasta, tam, gdzie odkryłem drzwi. Chciałem dostać się do podziemnej świątyni i odszukać Starszego — powiedzieć mu, że musi zabrać mnie do niej, że widziałem ją, poruszała się, przemówiła, przyszła do mnie! Byłem jak w majakach, ale kiedy dotarłem pod drzwi, wiedziałem, że nie muszę schodzić na dół. Wiedziałem, że jeśli wymaszeruję teraz z miasta prosto w piaski pustyni, odnajdę ją. Już prowadziła mnie tam.
Po godzinie przypomniałem sobie siłę i prędkość, którą poznałem w lasach Galii, a której od tego czasu nie używałem. Wybiegłem z miasta. Tylko gwiazdy oświetlały mi drogę. Szedłem tak długo, aż dotarłem do ruin świątyni. Tam zacząłem kopać w piasku. Grupie ludzi zajęłoby to przynajmniej kilka godzin, zanim odkryliby drzwi zapadni. Ja jednak odnalazłem je szybko. Mogłem je też podnieść do góry, czego nie byliby w stanie uczynić śmiertelni.
Szedłem nie oświetlonymi kręconymi schodami i korytarzami. Wyrzucałem sobie, że nie zabrałem świecy, że skoczyłem na równe nogi na sam jej widok i że pobiegłem za nią, jakbym był zakochany.
— Pomóż mi, Akasza — szepnąłem. Wyciągnąłem ręce przed siebie i próbowałem nie odczuwać strachu przed ciemnością, w której byłem równie ślepy jak każda zwykła istota śmiertelna. Moje dłonie dotknęły nagle czegoś twardego. Przystanąłem, łapiąc oddech, próbując zapanować nad sobą. Przesunąłem dłońmi po twardej powierzchni czegoś, co zdawało się torsem posągu człowieka, jego ramionami, dłońmi. Nie była to jednak rzeźba; to coś było zrobione z materiału o wiele bardziej elastycznego niż kamień. Kiedy dłonią wyczułem twarz, usta wydały się jakby jeszcze bardziej miękkie niż reszta postaci. Cofnąłem gwałtownie rękę.
Serce biło mi gwałtownie. Czułem upokorzenie z powodu mojego tchórzostwa. Nie ośmieliłem się wymówić imienia Akaszy. Wiedziałem, że postać, którą dotknąłem, miała kształt mężczyzny. To był Enkil.
Zamknąłem oczy i próbowałem zebrać myśli, ułożyć plan działania, który nie zawierałby w sobie nagłego obrotu i szalonej ucieczki. Usłyszałem nagle suchy i trzaskający dźwięk, a na wprost zamkniętych powiek ujrzałem ogień. Kiedy otworzyłem oczy, spostrzegłem płonącą pochodnię, wetkniętą w uchwyt przy ścianie. Ciemny kształt posągu majaczył przede mną. Jego oczy były żywe i przypatrywały mi się. Czarne źrenice tonęły w jednostajnym, szarym świetle. Poza tym wydawały się bez życia. Jego ręce były luźno zwieszone wzdłuż ciała. Był ubrany w kosztowności tak jak ona i miał na sobie ubiór faraona. Jego włosy również były związane złotem. Cała jego skóra była brązowa, tak jak jej skóra, uwydatniona, jak nazwał to Starszy. W swej nieruchomości, gdy tak stał wpatrując się we mnie, wydawał się wcieleniem zagrożenia.
Ona siedziała na skalnej półce w pustej komorze za nim. Głowę miała pochyloną, a dłonie luźno zwiesiła, jakby była pozbawionym życia, martwym ciałem. Jej ubranie przybrudzone było piaskiem, z sandałów sypał się piasek, spojrzenie miała nieprzytomne i utkwione w jednym punkcie. Doskonałe uosobienie śmierci.
On, jak kamienny wartownik królewskich grobów, stał na mojej drodze. Nie słyszałem żadnych ich myśli, podobnie jak ty nie wyczuwałeś ich, gdy zabrałem cię na dół do sali, tu, na wyspie. Przyszło mi do głowy, że wyzionę tu ducha ze strachu. Na jej sukni i stopach był piasek. Przyszła więc do mnie naprawdę! Przyszła!
Ktoś wszedł w korytarz, a gdy obróciłem głowę, ujrzałem jednego ze spalonych — szkielet zaledwie o sczerniałych dziąsłach i zębach wbijających się w połyskującą, rodzynkową skórę dolnej wargi. Przełknąłem ślinę na jego widok, na widok jego kościstych kończyn i trzęsących się przy każdym kroku rąk. Z trudem parł w naszą stronę i wydawało mi się, że mnie nie widzi. Uniósł ręce do góry i wymachiwał w kierunku Enkila.
— Nie, nie, z powrotem do sali! — wyszeptał niskim, skrzypiącym głosem. — Nie, nie!
Każda sylaba kosztowała go wiele wysiłku. Machał wysuszonymi rękoma w kierunku stojącej postaci. Nie mógł jej jednak ruszyć.
— Pomóż mi! — powiedział wreszcie do mnie. — Znów się poruszyli. Dlaczego się ruszyli? Spraw, aby cofnęli się. Im dalej się wysuną, tym trudniej ich wstawić z powrotem.
Gapiłeś się na Enkila i poczułem przerażenie, jakie poczułbyś na widok posągu obdarzonego życiem, pozornie niezdolnego czy nie mającego ochoty do wykonania jakiegokolwiek ruchu. Im dłużej przyglądałem się tej scenie, tym bardziej wydawała się przerażająca, bowiem poczerniała zjawa, która pokazała się tu przed chwilą, zaczęła teraz wrzeszczeć i potrząsać Enkilem; nie była jednak w stanie poruszyć go. Ten widok, widok kogoś, kto sam już dawno powinien nie żyć z takim wyglądem, i widok tego drugiego, posągowego, doskonale boskiego i po prostu wspaniałego, stojącego bez ruchu, był czymś, czego nie mogłem już znieść.
— Pomóż mi! — odezwała się zjawa. — Wstaw go z powrotem do tej salki. Wstawmy ich tam, gdzie jest ich miejsce.
— Jak mógłbym to zrobić? Jakże mógłbym położyć na nim dłonie. Jakżeż mógłbym zakładać, że mogę wepchnąć go tam, gdzie sam nie chce wcale wejść?
— Wszystko będzie z nim w porządku, jeśli mi pomożesz — odpowiedziała poczerniała zjawa. — Będą razem i uspokoją się. Popchnij go. Zrób to. Pchnij! Och, spójrz na nią, zobacz, co się z nią stało. Patrz!
— Niech to piekło pochłonie — szepnąłem i cały przejęty wstydem spróbowałem. Oparłem dłonie o Enkila i popchnąłem silnie. Nic jednak nie wskórałem. Moja siła nic tutaj nie znaczyła, a przypalony zaczął mnie jeszcze bardziej irytować swoimi tyradami i wymachiwaniem ramion. Wreszcie nabrał głęboko powietrza w płuca, wyrzucił wysoko ręce w górę i wycofał się.
— Co się z tobą dzieje! — syknąłem, z trudem powstrzymując się od krzyku i ucieczki stąd. Wkrótce jednak zobaczyłem…
Nagle za Enkilem pojawiła się Akasza. Stała dokładnie tuż za nim i patrzyła na mnie. Zobaczyłem, że jej palce zaciskają się na jego muskularnych ramionach. Wzrok miała nadal zamglony. Sprawiła, że zaczął się przesuwać. Teraz moim oczom ukazał się widok dwóch posągów idących z własnej woli — wycofywali się powoli, prawie nie unosząc stóp z ziemi.
Znów siedzieli na półce, razem. Oboje przyjęli tę samą pozycję, w jakiej widziałeś ich na dole dzisiejszej nocy, na wyspie.
Przypalony stwór z trudem trzymał się na nogach. Opadł wreszcie na kolana. Wielokrotnie odkrywał ich ustawionych w różnych pozach, nigdy jednak nie widział ich w ruchu. Nigdy też nie widział jej takiej, jaką była przed chwilą.
Zaczynałem powoli rozumieć, dlaczego była taka, jaką była wcześniej. Przyszła do mnie. W swojej dumie i radości dotarłem jednak do miejsca, do którego dotrzeć musiałem nieuchronnie — do przygniatającego strachu i wreszcie do smutku. Zacząłem płakać w sposób niekontrolowany, jak nigdy dotąd od czasu, gdy byłem razem ze starym bóstwem w świętym gaju i gdy przeżyłem własną śmierć i doświadczyłem tego przekleństwa, wielkiego, świetlistego i wszechpotężnego przekleństwa. Płakałem zupełnie tak, jak ty płakałeś, kiedy ujrzałeś ich po raz pierwszy. Płakałem poruszony ich bezruchem i ich odosobnieniem, tym okropnym, ciasnym miejscem, skąd spoglądali przed siebie w nicość lub siedzieli w ciemnościach, podczas gdy Egipt nad ich głowami umierał.
Bogini, matka, rzecz, kimkolwiek by nie była, pozbawiona rozumu i niema, bezradny antenat całej naszej rasy — patrzyła teraz na mnie. Z całą pewnością nie było to złudzenie. Jej wielkie, błyszczące oczy, obramowane czarnymi rzęsami, utkwione były we mnie. Znów usłyszałem jej głos, choć tym razem nie miał w sobie nic ze swojej poprzedniej mocy — była to zaledwie myśl, poza nową; pojawiła się w mojej głowie.
Wyprowadź nas z Egiptu, Mariuszu. Ochroń nas, albo zginiemy tutaj.
— Czy chcą krwi? — wykrzyknął przypalony. — Czy poruszyli się dlatego, że zapragnęli ofiary? — błagała o odpowiedź wysuszona zjawa.
— Sprowadź im ofiarę — odrzekłem.
— Teraz nie mogę. Nie mam siły, a oni nie dadzą mi swej uzdrawiającej krwi. Gdyby tylko zezwolili mi na kilka kropli, moje spalone ciało mogłoby samo się wyleczyć; krew we mnie ponownie wezbrałaby i mógłbym przynieść im wspaniałe ofiary.
W jego mowie wyczuwało się jednak pewną nieuczciwość, ponieważ oni nie pragnęli już wspaniałych ofiar.
— Spróbuj raz jeszcze wypić krew — powiedziałem i było to straszliwie egoistyczne z mojej strony. Chciałem po prostu zobaczyć, co się stanie, kiedy to uczyni.
A jednak, ku mojemu upokorzeniu, zbliżył się do nich, pochylił i łkając błagał ich, by odstąpili mu trochę krwi, by jego rany i oparzenia mogły zaleczyć się szybciej. Powtarzał, że jest niewinny, że to nie on pozostawił ich na piasku — to przecież Starszy. Prosił i błagał, aby pozwolili mu napić się z pierwotnego źródła.
Zapanował nad nim głód. W konwulsjach odsłonił kły i rzucił się do przodu z wyciągniętymi czarnymi szponami, prosto ku odsłoniętej szyi Enkila. Tak jak mówił Starszy, ręka Enkila uniosła się i odrzuciła poparzonego z olbrzymią siłą na drugą stronę sali. Upadł na plecy, zanim ręka wróciła na swoje miejsce.
Nieszczęśnik szlochał, a mnie zrobiło się jeszcze bardziej wstyd. Poparzony był zbyt słaby, by mógł zapolować na ewentualną ofiarę i sprowadzić ją tutaj. Ponaglałem go jednak dalej, aby zadbał o to. Ponurość tego miejsca, sypki piasek na podłodze, pustka, zapach pochodni i wstrętny widok poparzonego, trzęsącego się w konwulsjach i płaczącego — wszystko to przygnębiało ponad wszelką miarę.
— Pij zatem ze mnie — odezwałem się wreszcie, wzdrygnąwszy się na jego widok.
Znów ujrzałem jego odsłonięte kły, wyciągnięte w moim kierunku ręce. Tyle tylko zdążyłem jeszcze zauważyć.
12
Gdy było już po wszystkim — rozkazałem mu, aby nikogo nie wpuszczał do krypt. Jak, u diabła, mógłby to zrobić — nie bardzo mogłem sobie wyobrazić, ale rozkazałem mu to z niesłychaną powagą, po czym wybiegłem na zewnątrz.
Wróciłem do Aleksandrii i włamałem się do sklepu, w którym sprzedawano antyki. Ukradłem stamtąd dwie pięknie pomalowane i wykładane złotem sarkofagi na mumie. Zabrałem też sporo płótna na owinięcie, po czym wróciłem na pustynię do krypt.
Moja odwaga i strach osiągnęły szczyt.
Jak to często bywa, kiedy oddajemy lub bierzemy krew od kogoś tego samego gatunku, od jednego z nas, przed moimi oczyma pojawiły się majaki, śniłem na jawie od pierwszej chwili, kiedy kły przypalonego wbiły się w moją szyję. Co widziałem wtedy i o czym śniłem? Widziałem Egipt, jego starożytność, zdałem sobie sprawę z faktu, że przez cztery tysiące lat kraj ten nie zaznał większych zmian w języku, religii czy sztuce. Po raz pierwszy w moim życiu zrozumiałem to i świadomość tego spowodowała pełne zrozumienie istnienia Matki i Ojca jako relikwii tego kraju. Wzmacniało to tylko moje zaciekawienie i sprawiało, że stawało się ono czymś na podobieństwo czci czy oddania.
Choć, prawdę mówiąc, i tak prędzej czy później — zrobiłbym to — wykradłbym Matkę i Ojca, już tylko po to, ażeby samemu przeżyć.
Ta nowa wiedza i nowe zaślepienie natchnęły mnie myślą, gdy zbliżyłem się do Akaszy i Enkila, aby włożyć ich w drewniane sarkofagi — mumie. Wiedziałem dobrze, że Akasza pozwoli na to, choć pojedyncze uderzenie, jakim mógłby obdarzyć mnie Enkil, z pewnością skruszyłoby mi czaszkę.
Enkil jednak, podobnie jak Akasza, poddał się mej woli. Oboje pozwolili mi owinąć się w płótno, abym mógł utworzyć z nich zgrabne mumie, by potem umieścić ich w drewnianych sarkofagach, na których wymalowano twarze ludzi i które pokryto niezliczoną ilością wskazówek dla zmarłych, wypisanych pismem hieroglificznym. Pozwolili mi zabrać siebie do Aleksandrii.
Zjawę towarzyszącą mi w kryptach zostawiłem w niesłychanym poruszeniu, gdy opuszczałem to miejsce, dźwigając pod pachami sarkofagi.
Kiedy dotarłem do miasta, wynająłem tragarzy do dźwigania sarkofagów. Zanieśli je prosto do mojego domu. Wtedy zakopałem ich głęboko w ogrodzie, tłumacząc cały czas głośno, że ich pobyt pod ziemią nie będzie długi.
Bałem się zostawić ich samych następnej nocy. Zapolowałem i zabiłem swoją ofiarę w pobliżu bramy prowadzącej do ogrodu. Później wysłałem niewolników, aby zakupili dla mnie konie i wóz. Kazałem im też poczynić wszelkie niezbędne przygotowania do podróży wzdłuż brzegu, aż do Antiochii nad rzeką Orontes, miasta, które znałem i kochałem; czułem, że w nim byłbym bezpieczny.
Tak jak się obawiałem, wkrótce w moim domu pojawił się Starszy. Czekałem na niego w ciemnej sypialni, ułożony na łożu jak Rzymianin; obok mnie znajdowała się mała lampka, a w ręku trzymałem stary egzemplarz jakiegoś rzymskiego poematu. Zastanawiałem się, czy Starszy mógłby wyczuć miejsce, w którym ukryłem Akaszę i Enkila, celowo przygotowywałem w myślach fałszywe informacje dla niego — że zamknąłem ich w wielkiej piramidzie.
Nadal jeszcze śniłem sen o Egipcie, który przeszedł do mnie od tamtej podpalonej zjawy — o kraju, w którym prawa i wierzenia pozostały takie same od niepamiętnych czasów, który miał już pismo obrazkowe, piramidy, Ozyrysa i Izydę w czasach, gdy Grecja pogrążona była jeszcze w ciemnościach, a Rzym w ogóle nie istniał. Widziałem rzekę Nil rozlewającą się szeroko poza swe brzegi. Widziałem góry po obu stronach tworzące dolinę. Postrzegałem czas zupełnie inaczej. To, co śniłem, nie było wyłącznie snem popalonej zjawy, którą spotkałem w kryptach — to było wszystko, co wiedziałem o Egipcie, poczucie rzeczy rozpoczynających się tu, o których wcześniej dowiadywałem się z ksiąg, zanim stałem się dzieckiem Matki i Ojca.
— Jak śmiesz uważać, że powierzymy ci ich ot tak sobie! — zaczął krzyczeć Starszy, gdy tylko pojawił się w drzwiach.
Wydawał się olbrzymi; ubrany był jedynie w krótki płócienny chiton. Wszedł do pokoju. Światło lampy oświetlało jego łysą głowę, okrągłą twarz, wytrzeszczone oczy.
— Jak śmiesz zabierać Matkę i Ojca?! Coś z nimi zrobił? — zarzucał mnie wściekle pytaniami i wyrzutami.
— To ty wystawiłeś ich na słońce — odparłem. — To ty chciałeś ich zniszczyć. Ty jesteś tym, który nie wierzył w odwieczną historię. To ty byłeś strażnikiem Matki i Ojca i to ty mnie okłamałeś. Ty sprowadziłeś śmierć na nasz rodzaj od jednego końca świata po drugi. Okłamałeś mnie.
Odebrało mu mowę. Pomyślał chyba, że jestem dumny i nieznośny ponad wszelką miarę. Tak też rzeczywiście było. Ale co z tego? Miał w sobie siłę i moc zdolną spalić mnie na popiół, jeśli mógł spalić Matkę i Ojca. Ona jednak przyszła do mnie! Do mnie!
— Nie wiedziałem, że tak się to skończy — tłumaczył się. Żyły wystąpiły mu na czole, zacisnął pięści. Wyglądał jak wielki, łysy Nubijczyk. Próbował mnie zastraszyć.
— Przyrzekam na wszystko, co święte, że nie wiedziałem. Ty nawet nie możesz sobie wyobrazić, co to znaczy opiekować się nimi, pielęgnować ich, rok po roku, dziesięciolecie po dziesięcioleciu, stulecie po stuleciu, wiedząc, że potrafią mówić, potrafią się ruszać, ale nie chcą!
Nie miałem zrozumienia dla niego i dla tego, co powiedział. Był jedynie zagadkową postacią ustawioną tu, na środku tego małego pokoju w Aleksandrii, skarżącą się na cierpienia, które miały pozostawać poza moją wyobraźnią. Jakże mógłbym mieć zrozumienie dla kogoś takiego jak on?
— Odziedziczyłem ich — mówił dalej. — Wmuszono mi ich! Cóż miałem robić? Musiałem jednocześnie zadowolić się ich karcącym milczeniem, ich odmową kierowania plemieniem, które wypuścili na świat. I stąd wzięło się owo milczenie! Zemsta, mówię ci, zemsta na nas wszystkich. Ale za co? Czy żyje jeszcze ktoś, kto pamięta, co działo się tysiąc lat temu? Nikt, kto pojmie wszystkie te rzeczy! Starzy bogowie odchodzą na światło słoneczne, w ogień albo stykają się ze swym końcem w gwałtowny sposób, albo zakopują się jak najgłębiej w ziemi, aby już nigdy stamtąd nie powstać. Matka i Ojciec żyją wiecznie i nic nie mówią. Dlaczego sami nie zakopią się i pochowają tam, gdzie nikt nie zakłóci ich spokoju? Dlaczego po prostu przypatrują się i słuchają, ale nie chcą przemówić? Tylko wtedy, gdy ktoś próbuje zabrać Akaszę i Enkila, ten porusza się, uderza i gruchocze kości napastnikom, jakby był kolosem. Czyni to niespodziewanie, magicznym zaklęciem. Mówię ci, kiedy zostawiłem ich wtedy na pustyni, nawet nie próbowali ratować siebie! Po prostu stali z twarzami zwróconymi do rzeki, gdy tymczasem ja biegłem!
— Zrobiłeś to, aby zobaczyć, co się z nimi stanie, czy to zmusi ich do ruchu!
— Abym mógł się wreszcie od nich uwolnić! Aby powiedzieć: — Nie będę się już dłużej wami zajmował. Poruszcie się. Przemówcie. Aby sprawdzić, czy to prawda ta starożytna historia, a jeśli tak miało być rzeczywiście, niech zatem my wszyscy zginiemy w płomieniach.
Przemowa wyczerpała go. Drżącym głosem powiedział wreszcie:
— Nie możesz zabrać Matki i Ojca. Jak możesz choćby pomyśleć, że pozwolę ci to zrobić! Ty, który być może nie przetrzymasz nawet do końca wieku, ty, który uciekłeś od swych zobowiązań w świętym gaju. Ty przecież tak naprawdę nawet nie wiesz, kim oni są. Sam nakarmiłem cię niejednym kłamstwem o Matce i Ojcu.
— Mam ci coś do powiedzenia — odrzekłem. — Jesteś teraz wolny. Wiesz, że nie jesteśmy bogami, ale nie jesteśmy także ludźmi. Nie służymy Matce Ziemi, ponieważ nie spożywamy jej owoców i nie schodzimy z tego świata w sposób naturalny, prosto w jej objęcia. Nie należymy do niej. Wyjadę z Egiptu bez jakichkolwiek zobowiązań względem ciebie i zabiorę ich ze sobą, ponieważ o to właśnie mnie prosili. Nie pozwolę, abyśmy zostali zniszczeni — oni czy ja.
Znowu odebrało mu z wrażenia mowę. Nie potrafił znaleźć słów, aby zareagować na moją stanowczość. Był rozzłoszczony, pełen nagłej nienawiści i mrocznych, demonicznych sekretów. Jego umysł był wykształcony tak jak mój, ale on znał ponadto pewne aspekty naszej mocy, których ja nawet nie mógłbym zgadnąć. Nigdy nie zabiłem człowieka, kiedy byłem jeszcze śmiertelny. Nie wiedziałem, jak się zabija żyjące stworzenia.
On wiedział, jak wykorzystać swą nadludzką moc. Zmrużył oczy, pozostawiając tylko wąskie szparki, a jego ciało stężało. Zagrożenie dla mojego bezpieczeństwa wprost promieniało z jego postaci.
Zbliżył się do mnie, a jego intencje były wyraźnie widoczne. W jednej chwili wstałem z łoża i zasłoniłem się przed ciosami. Schwycił mnie za gardło i rzucił mną o kamienną ścianę, tak że kości ramienia i prawej ręki zostały natychmiast strzaskane. W chwili niewysłowionego bólu zdałem sobie jeszcze sprawę, że chce uderzyć moją głową o kamienną powierzchnię ściany i połamać mi wszystkie kończyny. Wiedziałem, że chce oblać mnie oliwą z lamp i podpalić. Miałem odejść na zawsze z jego prywatnej wieczności, jakbym nigdy nie ośmielił się w nią wkroczyć.
Walczyłem, jak nigdy dotąd. Jednak potłuczona ręka bolała niemiłosiernie, a jego siła znaczyła wobec mojej tyle, ile teraz moja wobec twojej. Zamiast jednak przywrzeć do jego dłoni, gdy zacisnęły się wokół mojego gardła, zamiast próbować uwolnić się, co wydawało się działaniem instynktownym, wepchnąłem kciuki prosto w jego oczy. Choć moja ręka płonęła bólem, zebrałem całą swą siłę, by wepchnąć jego oczy głęboko w czaszkę.
Puścił mnie natychmiast i zawył. Krew zaczęła wylewać się z oczodołów i ciec po twarzy. Uwolniłem się z jego uścisku i pobiegłem w kierunku bramy ogrodowej. Nadal nie mogłem złapać oddechu po ściśnięciu mojego gardła, a gdy przytrzymywałem swą wiszącą bezwładnie rękę, kątem oka ujrzałem coś, co mocno mnie zaniepokoiło — wielką rozpyloną chmurę ziemi unoszącą się nad ogrodem. Powietrze stało się momentalnie gęste, jakby wypełnione dymem. Odbiłem się o framugę drzwi, straciłem równowagę, jakby od podmuchu wiatru. Odwracając się ujrzałem, jak zbliża się z oczyma nadal błyszczącymi, choć z głębi swej czaszki. Przeklinał mnie po egipsku. Mówił, że powinienem trafić do piekła razem z demonami, nie opłakiwany przez nikogo. Nagle jego twarz zamarła, zmieniając się w przerażającą maskę. Wyglądał w swej trwodze prawie komicznie.
Wtedy ujrzałem to, co on zobaczył wcześniej — postać Akaszy, która przesunęła się obok mnie z prawej strony. Rozerwała płócienne bandaże okalające głowę i ramiona. Cała pokryta była piaszczystą ziemią. Patrzyła takim samym wzrokiem bez wyrazu jak poprzednio. Zbliżała się do niego powoli; Starszy nie mógł już wykonać żadnego ruchu, aby się uratować.
Padł na kolana, bełkocząc coś do niej po egipsku, najpierw z wyraźnie wyczuwalną nutą zaskoczenia i osłupienia, potem już tylko z nieskładnym strachem. Zbliżała się do niego w milczeniu, zostawiając za sobą ślady na piasku. Płócienne bandaże rozwijały się i opadały z każdym jej posuwistym krokiem. On tymczasem odwrócił się, ale upadł do przodu na dłonie i zaczął przebierać nimi, jakby jakaś niewidzialna moc powstrzymywała go przed powstaniem na nogi. Z pewnością tak właśnie było, po chwili bowiem leżał twarzą w dół, z łokciami uniesionymi, niezdolny do wykonania najmniejszego ruchu.
Bezszelestnie i powoli, nie spiesząc się, nastąpiła na jego prawą nogę w okolicy kolana, krusząc ją pod swą stopą. Krew trysnęła spod jego pięty. Następnym krokiem zdruzgotała mu miednicę, podczas gdy on zawył jak zranione zwierzę, a krew wypłynęła strumieniem z poszarpanych części ciała. Następnie stanęła na ramiona, a wreszcie na głowę, która pod ciężarem jej stopy eksplodowała z trzaskiem, jakby była suchym żołędziem. Ryk i wycie rannego ucięło jak nożem. Krew wyciekała ze wszystkich stron jego strzaskanych szczątków jeszcze poruszających się w konwulsjach.
Obracając się w moim kierunku, nie objawiła mi żadnej zmiany w wyrazie twarzy, która by wskazała na jakiekolwiek poruszenie tym, co przed chwilą zaszło w pokoju. Pozostawała obojętna nawet dla samotnego i przerażonego świadka, który kulił się oniemiały pod ścianą. Akasza przespacerowała się jeszcze kilka razy w tę i z powrotem po trupie, zupełnie już krusząc wszystkie wystające kości.
To, co z niego pozostało, nie przypominało nawet kształtu ludzkiego; było zaledwie krwistą pulpą na podłodze; resztki połyskiwały i kipiały, zdawały się nabrzmiewać i kurczyć, jakby nadal jeszcze było w nich życie.
Byłem jak skamieniały, wiedząc, że rzeczywiście tkwiło tam życie, że to właśnie oznaczało nieśmiertelność.
Akasza zatrzymała się i obróciła w lewo tak wolno, że wydawało się to obrotem posągu przesuwanego łańcuchami. Uniosła rękę i ujęła lampę przy łożu. Podniosła ją wysoko, by po chwili rzucić na krwistą masę na podłodze. Płomienie rozlały się szybko wraz z rozbryzgiwanym olejem. Zapalił się jak tłuszcz. Płomienie migotały od jednego końca masy do drugiego, krew zdawała się stanowić dobrą pożywkę dla ognia, gryzący dym przepełniony był smrodem oleju.
Osunąłem się na kolana i oparłem głowę o framugę drzwi. Byłem bliski utraty świadomości z powodu szoku. Patrzyłem, jak spala się całkowicie. Ona stała obok, za płomieniem, z kamienną twarzą, nie wyjawiając nawet najmniejszego znaku świadomości tej sytuacji czy triumfu. Wstrzymałem oddech i czekałem, aż jej spojrzenie dotrze do mnie. Nie spojrzała jednak na mnie. Zdałem sobie sprawę, że zatrzymała się. Znów powróciła do stanu absolutnego bezruchu i milczenia.
W pokoju panowała teraz ciemność. Ogień wygasł zupełnie. Smród spalonego oleju przyprawiał mnie o mdłości. Akasza w swych obdartych zwojach wyglądała jak egipska zjawa. Zastygła w kamiennej pozie przed żarzącymi się popiołami. Złocone sprzęty w pokoju połyskiwały w świetle nieba, przypominając, pomimo całego ich rzemieślniczego rodowodu, delikatne sprzęty królewskiej sali grobowej.
Wstałem. Ból w ramieniu i ręce pulsował nieznośnie. Czułem, jak krew płynęła już w tamte miejsca, aby je uleczyć, ale rana była niemała. Nie wiedziałem, jak długo potrwa leczenie. Nie wiedziałem oczywiście, że gdybym mógł spróbować tylko jej krwi, gojenie rany byłoby o wiele szybsze, być może byłoby natychmiastowe, i moglibyśmy rozpocząć naszą podróż do Aleksandrii jeszcze tej samej nocy. Mógłbym natychmiast zabrać ją daleko od Egiptu.
I wtedy zdałem sobie nagle sprawę, że to ona właśnie mówiła mi to wszystko. Słowa, odległe i ledwo słyszalne, wchłaniane z oddechem jedynie, zmysłowo. Odpowiedziałem jej! Zwiedziłem już cały świat i zabiorę cię w bezpieczne miejsce. A może tak mi się tylko wydawało, że pochodziło ode mnie samego. Łagodne poczucie miłości, któremu się poddawałem, na pewno pochodziło ode mnie. Traciłem zupełnie zmysły, widząc, że ten koszmar nigdy, nigdy się nie skończy, chyba że w ogniu, takim, jakiego przed chwilą byłem świadkiem, że ani naturalne starzenie się, ani śmierć nigdy nie ukoją mojego strachu i bólu, w co kiedyś jeszcze naiwnie wierzyłem.
Przestało to mieć znaczenie. Teraz liczyło się tylko to, że byłem z nią sam. W ciemności mogłaby nawet wydawać się ludzką kobietą, młodym kobiecym bóstwem, pełna witalności oraz przepięknych idei i snów.
Przysunąłem się do niej bliżej i wydawało się, że to ona jest krucha i poddająca się wpływom mojej obecności. Pewna wiedza o niej była już we mnie; musiałem ją zapamiętać i cieszyć się nią. A jednak bałem się. Mogła zrobić ze mną to samo, co przed chwilą zrobiła ze Starszym. Byłby to jednak absurd. Nie chciała tego. Byłem przecież teraz jej strażnikiem. Nigdy nie pozwoli nikomu, aby mnie skrzywdził. Musiałem to jeszcze zrozumieć. Przybliżałem się do niej coraz bardziej, aż moje usta prawie dotknęły jej brązowej szyi. To, co nastąpiło później, było już przesądzone w chwili, gdy poczułem lekkie pchnięcie jej dłoni z tyłu głowy.
13
Nie będę nawet próbował opisać ekstazy, jakiej wówczas doświadczyłem. Znasz ją. Poznałeś ją, kiedy piłeś krew Magnusa. Doświadczyłeś jej, kiedy ja oddałem ci moją krew w Kairze. Znasz ją, bo przychodzi zawsze, kiedy wspominam o tym, lecz tym razem było to zwielokrotnione. Nic nie widziałem, nic nie słyszałem, a zapadłem jedynie w absolutną szczęśliwość, doznałem absolutnej satysfakcji.
Byłem gdzieś w innym miejscu, innych pokojach. Słyszałem głosy i odgłosy przegranych bitew. Ktoś krzyczał w agonii. Ktoś wykrzykiwał słowa, które znałem i których nie znałem. Nie rozumiem. Nie rozumiem. Wielka zasłona ciemności otwarła się, zapraszając do zagubienia się w niej. Spadałem w ciemność, a ona westchnęła i powiedziała: Nie mogę już dłużej walczyć.
Obudziłem się i stwierdziłem, że leżę na łożu. Ona stała tymczasem na środku pokoju, nieruchoma jak poprzednio. Była już późna noc i Aleksandria pogrążona była od dawna we śnie.
Poznałem niezliczoną ilość innych rzeczy.
Poznałem tyle, że zajęłoby mi to godziny, jeśli nie noce, aby to wszystko zrozumieć. Straciłem też zupełnie rachubę czasu. Wiedziałem, że tysiące lat temu doszło do wielkiej bitwy między Tymi Którzy Piją Krew i że wielu z nich po pierwszym stworzeniu stało się bezlitosnymi, bluźnierczymi i pogańskimi aniołami śmierci. W przeciwieństwie do łagodnych wielbicieli Dobrej Matki, którzy głodowali dłuższy czas i pili krew tylko składanych im ofiar, ci byli aniołami śmierci, które mogły zaatakować i rzucić się na swe ofiary w każdej chwili w przekonaniu, że są częścią rytmu wszechrzeczy, w którym życie człowieka jest pozbawione jakiegokolwiek znaczenia, w którym śmierć i życie są sobie równe — wierzyli, że do nich należy prawo zadawania cierpienia i zabijania.
Ci przerażający i straszni bogowie mieli swoich oddanych wyznawców pośród śmiertelnych, ludzkich niewolników, którzy sprowadzali im ofiary, sami trzęsąc się w strachu przed tą chwilą, kiedy mogą również stać się nimi z kaprysu boga.
Bogowie tego rodzaju panowali w starożytnym Babilonie i w Asyrii, miastach od dawna zapomnianych, w odległych Indiach i w krajach tak dalekich, że ich nazw nigdy nie słyszałem.
Nawet teraz, siedząc milcząco i będąc ogłuszonym przez wszystkie te obrazy, zrozumiałem, że bogowie owi stali się częścią świata orientalnego, który był zupełnie obcy światu rzymskiemu, skąd ja się wywodziłem. Byli częścią świata Persów, wśród których ludzie byli tylko nikczemnymi niewolnikami swych królów, podczas gdy walczący z nimi Grecy byli ludźmi wolnymi.
Bez względu na to, czym było nasze okrucieństwo czy potworność, nawet najnikczemniejszy chłop przedstawiał dla nas wartość. Życie miało swą wartość, a śmierć była zaledwie końcem życia, czymś, czemu należało stawić czoło z dzielnością, kiedy honor nie pozostawiał już wyboru. Śmierć nie była dla nas dostojna czy wzniosła. Właściwie to nie sądzę, że w ogóle była dla nas czymkolwiek. Z całą pewnością jednak nie stanem bardziej pożądanym niż życie.
I chociaż bogowie ci zostali mi przedstawieni przez Akaszę w całej swej wspaniałości i tajemniczości, wydali się mi przerażający. Ani wtedy, ani zresztą i teraz nie mogłem do końca ich zrozumieć i dobrze wiedziałem, że różne systemy filozoficzne, które nastąpią za ich przyczyną, aby usprawiedliwić i umotywować ich istnienie, nigdy nie będą mogły usprawiedliwić moich zabójstw czy dać mi, jako Temu Który Pije Krew, jakiegokolwiek pocieszenie i ukojenie. Śmiertelny czy nieśmiertelny, należałem do świata zachodniego. Akceptowałem i podziwiałem pojęcia i ideały świata zachodniego. Zawsze więc będę winny temu, co zrobiłem.
Dobrze jednak rozumiałem siłę i moc tych bogów, ich nie dający się z niczym porównać urok i atrakcję. Cieszyli się wolnością, o której ja mogłem tylko śnić. Dostrzegałem ich pogardę dla wszystkich tych, dla których byli wyzwaniem. Widziałem też, jak w panteonach innych krajów błyszczały korony na ich głowach.
Widziałem, jak przybyli do Egiptu, aby wykraść pierwotną i wszechpotężną krew Ojca i Matki, oraz aby upewnić się, że Ojciec i Matka nie spalili się, aby przynieść koniec panowania tych mrocznych i straszliwych bogów, dla których wszyscy dobrzy bogowie musieli zostać powaleni.
Widziałem uwięzienie Matki i Ojca. Widziałem, jak złożono ich w grobie, w podziemnej krypcie, przyciskając ciała wielkimi blokami diorytu i granitu. Tylko ich szyje były odsłonięte. W ten sposób bogowie ciemności mogli karmić Matkę i Ojca krwią ludzką, której nie mogli się oprzeć, a jednocześnie do woli spijać mocną krew Ojca i Matki wbrew ich woli. Wszyscy bogowie ciemności przybywali tu, by pić krew prosto z nich, z najstarszego ze źródeł.
Ojciec i Matka krzyczeli, cierpiąc katusze i mękę. Błagali, by ich uwolniono. Nic to jednak nie znaczyło dla niegodziwców, którzy rozkoszowali się tym stanem i mogli teraz pić ich krew tak, jakby była ludzką krwią. Bogowie ciemności mieli zawieszone u swych pasów ludzkie czaszki, a ich ubrania były zachlapane ludzką krwią. Matka i Ojciec odmówili przyjęcia składanej im ofiary, ale to tylko pogorszyło ich beznadziejną sytuację. Nie przyjęli bowiem tego, co mogło im dodać siły wystarczającej do przesunięcia kamieni czy do wpływania na przedmioty zaledwie skoncentrowaną myślą.
A jednak siła ich i tak wzrastała.
Nastąpiły lata całe cierpienia, wojen pomiędzy bogami, wojen sekciarskich tych, którzy opowiadali się za życiem, i tych, którzy opowiadali się za śmiercią.
Mijały lata. Wreszcie Matka i Ojciec ucichli i nie pozostał już nikt, kto pamiętałby czasy, kiedy błagali o wolność, walczyli i przemawiali. Nadeszły lata, kiedy nie było już nikogo, kto pamiętałby uwięzienie Matki i Ojca. Niektórzy nie wierzyli, że Matka i Ojciec byli kiedyś tymi pierwszymi i że ich poświęcenie zniszczyłoby wszystkich innych. Było to już tylko starożytną legendą.
Egipt, którego religia nie uległa wpływom zewnętrznym, przesunął się wreszcie w kierunku wiary w sumienie, w sąd, który ma nastąpić po śmierci wszystkich, bez względu na to, czy byli bogaci, czy biedni, w wiarę w dobroć na ziemi i życie po śmierci.
Wreszcie nadeszła noc, kiedy znaleziono Matkę i Ojca poza ich więzieniem, a ci, którzy ich dozorowali, zdali sobie sprawę, że tylko oni sami mogli przesunąć kamienne bryły. W ciszy ich siła wzrosła ponad wszelkie poznanie. A jednak byli jak duże kamienne posągi, obejmujące się wzajemnie na środku brudnej i ciemnej sali, gdzie przez kilka wieków trzymano ich w zamknięciu.
Byli nadzy. Ich ciała połyskiwały w świetle. Ubranie, które mieli kiedyś na sobie, już dawno zbutwiało i rozpadło się. Czy i kiedy pili krew podstawionej im ofiary — nie wiadomo. Poruszali się z ociężałością gadów w zimie, jakby czas miał dla nich zupełnie inne znaczenie — lata były dla nich jak noce, a wieki jak lata.
Starożytna religia była równie silna jak zawsze. Nie należała ani do świata wschodniego, ani nie bardzo do zachodniego. Ci Którzy Piją Krew nadal pozostawali symbolami dobra, świetlistym obrazem życia w świecie ostatecznym, który był dostępny nawet dla najpośledniejszego egipskiego fellacha.
Ofiarami w tamtych czasach mogli być tylko złoczyńcy. W ten sposób bogowie wyrywali zło z ludu i chronili go przed nim, a cichy, bezgłośny głos boga pocieszał słabych, ujawniając prawdy, których bogowie nauczyli się w okresie swego głodu: że świat pełen jest trwałej i niezmiennej piękności i że żadna dusza nie jest tutaj samotna.
Matka i Ojciec trafili do najwspanialszej ze świątyń, a wszyscy bogowie przybyli do nich, aby pić ich krew za ich zgodą, kropelki ich drogocennej krwi.
Oto jednak nadeszło to, co wydawało się niemożliwe. Egipt osiągnął koniec swojej epoki. To, co do tej pory uważane było za niezmienne, zaczęło podlegać zmianom całkowitym. Przybył Aleksander Wielki, zapanowali Ptolemeusze, Cezar i Antoniusz — wszyscy oni byli gwałtownymi, prymitywnymi i obcymi szermierzami nowego dramatu, który był po prostu Końcem Wszystkiego.
Aż wreszcie mroczny i cyniczny Starszy, niegodziwy i nikczemny, wystawił Matkę i Ojca na światło słoneczne.
Wstałem z łoża i wyprostowałem się. Akasza była nieruchoma i wpatrzona w przestrzeń. Zwisające z niej brudne bandaże zdawały się obrażać jej majestat. Głowa pękała mi od starożytnej poezji. Miłość zwyciężyła mnie i wypełniła całkowicie. Nie odczuwałem już wcale bólu po stoczonej bitwie ze Starszym. Kości zrosły się i odtworzyły. Upadłem na kolana i ucałowałem palce prawej dłoni zwieszonej u boku Akaszy. Podniosłem głowę i spostrzegłem, że skierowała wzrok na mnie, w dół, a jej głowa lekko się pochyliła. Obdarzyła mnie przedziwnym spojrzeniem — zdawało się równie czyste w swoim cierpieniu, jak szczęście, które właśnie poznałem. Po chwili jej głowa, bardzo wolno, nieludzko wolno, wróciła do pierwotnej pozycji i zrozumiałem natychmiast, że ujrzałem to, czego Starszy nigdy nie miał okazji zobaczyć i poznać.
Gdy zawijałem jej ciało ponownie w materiał, byłem jak w transie. Bardziej niż kiedykolwiek czułem się upoważniony do zaopiekowania się nią i Enkilem, a przerażająca scena śmierci Starszego co chwila pojawiała się przed moimi oczyma. Krew, którą otrzymałem od niej, wzmagała moją radość, wzruszenie i siłę fizyczną.
Przygotowując się do wyjazdu z Aleksandrii, marzyłem o tym, że w ciągu najbliższych lat odzyskają całkowicie witalność, którą im ukradziono, i że poznamy siebie wzajemnie tak blisko, iż nawet marzenia o wiedzy i doświadczeniu, które otrzymałem teraz wraz z jej krwią, zbledną i staną się jedynie wstępem do czegoś znacznie głębszego i ważniejszego.
Tymczasem niewolnicy wrócili z końmi i wozami, gotowi do drogi. Przywieźli kamienne sarkofagi, łańcuchy i kłódki, które kazałem im przygotować. Czekali już za murami.
Wsadziłem skrzynie z mumiami Matki i Ojca do sarkofagów i umieściłem na wozie. Sarkofagi przytwierdziłem łańcuchami i przykryłem ciężkimi pokrowcami. Po chwili byliśmy gotowi. Wjechaliśmy na drogę prowadzącą ku bramie miejskiej, przez którą zamierzałem opuścić miasto. Naszym celem była podziemna świątynia.
Dojechaliśmy do bramy świątyni i tu zostawiłem służących, przykazując im, by podnieśli alarm, gdy tylko ktoś będzie się chciał zbliżyć. Zabrałem ze sobą skórzany worek i zszedłem na dół do świątyni i dalej, do biblioteki Starszego. Zabrałem stamtąd wszystkie te zwoje pergaminu, które znalazłem, i wsadziłem je do worka. Żałowałem, że nie mogę zabrać ze sobą napisów zdobiących ściany biblioteki.
Czułem obecność innych, ale byli oni zbyt ogarnięci strachem, by wyjść. Wiedzieli oczywiście, że wykradłem Matkę i Ojca. Wiedzieli też prawdopodobnie o śmierci Starszego.
Nie miało to dla mnie znaczenia. Wyjechałem z Egiptu i miałem ze sobą źródło wszelkiej siły i mocy. Byłem też młody, głupi i zapalczywy.
Kiedy w końcu dotarliśmy do Antiochii nad rzeką Orontes — wielkiego i wspaniałego miasta, które zaludnieniem i bogactwem mogło z powodzeniem rywalizować z samym Rzymem — przeczytałem już wszystkie stare papirusy i dowiedziałem się z nich o wszystkich tych sprawach, które wcześniej ujawniła mi Akasza.
Akasza i Enkil mieli już pierwszą z wielu kaplic, które zacząłem im budować w całej Azji i Europie. Wiedzieli też, że zawsze będę się nimi opiekował. Ja ze swej strony byłem pewien, że nic mi już złego nie grozi.
Wiele setek lat później, kiedy w Wenecji osaczyła mnie i podpaliła banda Dzieci Ciemności, byłem zbyt daleko od Akaszy, aby liczyć na jej bezpośrednią pomoc. Kiedy jednak dotarłem do jej sanktuarium, poznając w pełni cierpienia agonii, przez którą przeszli spaleni bogowie — piłem tak długo jej krew, aż nie zostałem całkowicie uzdrowiony.
Wtedy jednak, w pierwszym stuleciu opiekowania się nimi w Antiochii, traciłem wiarę, czy kiedykolwiek „wrócą do życia”. Z mijającymi laty tylko ich skóra zmieniała się drastycznie; w opalonych miejscach stała się na powrót alabastrowa. Do chwili, kiedy zdałem sobie z tego wszystkiego sprawę, przyglądałem się bacznie wydarzeniom w mieście i analizowałem zmieniające się czasy. Kochałem wtedy do szaleństwa przepiękną grecką kurtyzanę o brązowych włosach imieniem Pandora. Miała najśliczniejsze ramiona, jakie kiedykolwiek widziałem u istoty ludzkiej. Rozpoznała natychmiast, od pierwszej chwili, gdy jej wzrok spoczął na mnie, kim byłem. Oczarowała mnie i oszołomiła do tego stopnia, że byłem gotów wprowadzić ją w magię, wyjednać jej pozwolenie u Akaszy, by mogła spróbować jej krwi i stać się jedną z najpotężniejszych nadludzkich stworzeń. Ukryłem i kochałem Pandorę. Dwie setki lat żyliśmy razem. Ale to już inna historia.
Mógłbym cię uraczyć milionem opowieści o stuleciach, które nastąpiły później, o moich podróżach z Antiochii do Konstantynopola i do Aleksandrii, a także dalej jeszcze — do Indii, a potem znowu do Włoch, do Wenecji, wreszcie z Wenecji do zimnych i nieprzyjaznych górskich okolic Szkocji, aż wreszcie na tę małą wyspę na Morzu Egejskim, gdzie znajdujemy się teraz.
Mógłbym opowiedzieć ci o niewielkich zmianach, jakie następowały w Akaszy i Enkilu w tych wszystkich latach, o zadziwiających rzeczach, których dokonali, i nadal nie wyjaśnionych tajemnicach. Być może, którejś nocy, w przyszłości, kiedy wrócisz do mnie, opowiem ci o innych nieśmiertelnych, których stwórcami byli, tak jak w moim przypadku, bogowie. Niektórzy stworzeni zostali przez sługi Matki, inni przez przerażających bogów Bliskiego i Dalekiego Wschodu.
Mógłbym opowiedzieć ci o tym, jak Mael, mój biedny kapłan — druid, sam wypił krew rannego boga i w jednej chwili stracił całą swą wiarę w starą religię, przemieniając się w zatwardziałego i niebezpiecznego hultaja, nieśmiertelnego jak każdy z nas. Mógłbym opowiedzieć ci, jak legenda o Tych Których Trzeba Ukrywać rozeszła się po świecie. Także o czasach, kiedy inni nieśmiertelni próbowali mi ich odebrać, już to wiedzeni dumą, już to z czystej żądzy niszczenia, chcąc przynieść koniec nam wszystkim.
Mógłbym opowiedzieć ci również o mojej samotności, o innych, których sam stworzyłem, i o tym, jaki spotkał ich koniec. O tym, w jaki sposób zszedłem pod ziemię z Tymi Których Trzeba Ukrywać… i o tym, jak powstałem na nowo dzięki ich krwi, po to, by przeżyć kolejny czas równy kilkakrotnej długości ludzkiego życia, zanim ponownie nie pogrzebałem się w ziemi. Opowiem ci o innych naprawdę nieśmiertelnych i wiecznych, których spotykam jeszcze od czasu do czasu. Ostatnio na przykład w Dreźnie widziałem Pandorę w towarzystwie potężnego i wyjątkowo niebezpiecznego wampira z Indii. Pokłóciliśmy się i rozstaliśmy w gniewie. Opowiem ci o tym, jak odkryłem zbyt późno list od niej, błagający mnie o spotkanie w Moskwie, kawałek delikatnego papieru, który zapodział się gdzieś na dnie skrzyni podróżnej… Zbyt wiele spraw, zbyt wiele historii z morałem i bez…
Powiedziałem ci jednak o najważniejszych sprawach — w jaki sposób Ci Których Trzeba Ukrywać zostali ze mną i kim my w rzeczywistości jesteśmy.
Teraz najważniejsze jest to, abyś zrozumiał, co następuje.
Gdy Imperium Rzymskie chyliło się już ku upadkowi, wszyscy starzy bogowie świata pogańskiego postrzegani byli przez chrześcijan, nowych zwycięzców, jako demony. Bez sensu było wyjaśnianie im, że ich Chrystus był tylko jeszcze jednym Bogiem, umierającym i powstającym na nowo, jak Dionizos czy Ozyrys przed nim, a Maria Dziewica była w rzeczywistości Dobrą Matką, na nowo umieszczoną w relikwiarzu i czczoną jak świętość. Do nich jednak należała era nowej wiary i przekonań, a my w tym nowym światopoglądzie staliśmy się istotami wszetecznymi, diabłami leżącymi poza światem, w który wierzyli, w miarę jak dawna wiedza była coraz bardziej zapomniana czy niewłaściwie interpretowana.
To jednak musiało się zdarzyć. Dla Greków i Rzymian ofiara składana z człowieka była nie do przyjęcia. Dla mnie samego było to przerażające, gdy widziałem, jak Keltoi składali paloną ofiarę bogom ze swych złoczyńców, jak sam ci to wcześniej opisałem. Tak samo było z chrześcijanami. Jak więc moglibyśmy my, bogowie żywiący się ludzką krwią, zostać uznani przez nich za dobro?
Do prawdziwej perwersji doszło jednak wtedy, kiedy Dzieci Ciemności uznały, iż służą chrześcijańskiemu diabłu i, podobnie jak przerażający bogowie Wschodu, próbowali nadać wartość złu, aby stworzyć wiarę w moc ustalonego porządku rzeczy i znaleźć dla niej miejsce w świecie.
Słuchaj mnie dobrze, kiedy mówię: Nigdy nie było i nie ma miejsca dla zła w świecie cywilizacji zachodniej. Nigdy nie było łatwej zgody na śmierć. Bez względu na to, jak krwawe były stulecia od czasu upadku Rzymu, jak przerażające i straszne wojny, prześladowania i nieprawości nastąpiły później — wartość ludzkiego życia wzrastała. Nawet gdy Kościół wznosił posągi i wywieszał obrazy krwawiącego Chrystusa i swych męczenników, nadal wyznawał wiarę, że śmierć, tak często zadawana przez samych wiernych, mogła przyjść tylko z rąk wrogów, a nigdy kapłanów Boga.
Wiara w wartość ludzkiego życia spowodowała, że sale tortur i pale, na które wbijano nieposłusznych, a także jeszcze bardziej przerażający arsenał urządzeń do egzekucji uważane są obecnie za niegodne człowieka i eliminowane. To właśnie wiara w wartość ludzkiego życia wyprowadza ludzi we Francji czy Ameryce z monarchii w republiki.
Stoimy oto znów na wierzchołku ateizmu, ateistycznego wieku, w którym wiara chrześcijańska traci swój wszechobecny wpływ, tak jak kiedyś pogaństwo i nowy humanizm. Wiara w człowieka, jego dokonania i jego prawa jest silniejsza niż kiedykolwiek dotąd. Nie możemy jednak powiedzieć, co się wydarzy, gdy stara religia całkowicie zaginie. Chrześcijaństwo powstało na zgliszczach pogaństwa, tylko po to, by w nowej formie poprowadzić dalej stare religie i kulty. Możliwe, że teraz powstanie jakaś nowa religia. Być może bez niej człowiek popadłby w nieuleczalny cynizm i egoizm, bowiem tak naprawdę potrzebuje bogów do życia.
Może światu przytrafi się coś nadzwyczajnego i posunie się poza wszelkich bogów i boginie, poza wszelkie diabły i anioły. A w takim świecie, Lestat, będzie dla nas jeszcze mniej miejsca niż kiedykolwiek dotąd.
Wszystkie historie, które ci opowiedziałem, są dla nas i dla człowieka równie bezużyteczne jak cała starożytna wiedza. Obrazy i poezja mogą być piękne, mogą sprawić, że nasze ciała zadrżą, gdy rozpoznamy w nich rzeczy, które zawsze przeczuwaliśmy. Mogą cofnąć nas w czasy, kiedy ziemia była dla człowieka czymś nowym i cudnym. Zawsze jednak dochodzić będziemy do tego, czym ziemia jest teraz.
W naszych czasach wampir jest tylko Bogiem Ciemności, jest Dzieckiem Ciemności. Nie może być nikim innym. I jeśli sprawuje jakąś władzę nad umysłami ludzi, to tylko dlatego, że ludzka wyobraźnia jest tajemnym miejscem prymitywnych wspomnień i nie wyjawionych pragnień. Umysł każdego człowieka jest Dzikim Ogrodem, aby użyć twojego wyrażenia, w którym budzą się i giną wszelkie stwory, śpiewane są hymny i wyobrażane takie rzeczy, które w ostateczności zawsze muszą być potępione i których każdy się wyprze.
A przecież ludzie kochają nas, kiedy tylko bliżej poznają. Kochają nas nawet teraz. Paryskie tłumy uwielbiają to, co widzą na scenie Teatru Wampirów. A ci, którzy widzieli ciebie przechadzającego się po salach balowych świata, bladego i morderczego młodego pana w aksamitnym i świetnie skrojonym surducie, też na swój sposób oddają ci cześć. Drżą na myśl o nieśmiertelności, o możliwości sytuacji, w której istota wielka, wspaniała i piękna może być jednocześnie wysłannikiem skończonego zła. Być może sami chcieliby stać się takimi stworzeniami zła. Jakże to wszystko wydaje się proste. Właśnie tej prostoty bardzo pragną. Podaruj im Dar Ciemności, a tylko jeden na wielu będzie równie nieszczęśliwy jak ty.
Co mogę powiedzieć na koniec, co nie potwierdziłoby twoich najgorszych obaw? Żyję ponad tysiąc osiemset lat i powiadam ci: życie nas nie potrzebuje. W moim życiu nie było ani jednego prawdziwego celu. Nie ma dla nas miejsca na ziemi.
14
Mariusz przerwał. Po raz pierwszy odwrócił wzrok i nie patrzył na mnie. Wpatrywał się w niebo rozpościerające się za oknem, jakby wsłuchując się w głosy wyspy, których ja nie słyszałem.
— Jest jeszcze parę rzeczy, o których chciałem ci powiedzieć — odezwał się po chwili. — Jest to ważne, choć sprowadza się do kilku zaledwie praktycznych wskazówek… — Zauważyłem, że stał się roztargniony. — Są jeszcze obietnice — dodał na koniec — które muszę wyegzekwować… Zamilkł i zaczął nasłuchiwać. Jego twarz przypominała teraz twarze Akaszy i Enkila. Chciałem mu zadać tysiące pytań. Być może jednak ważniejsze było wszystko to, co powiedział mi do tej chwili. Chciałem jego słowa powtarzać wielokrotnie, jakby przez samo ich głośne wymawianie miałbym uchwycić ich znaczenie. Gdybym teraz zaczął mówić, nie miałoby to specjalnie większego sensu.
Oparłem się o chłodny ażur fotela, na którym siedziałem, i złożyłem dłonie jak do modlitwy. Patrzyłem przed siebie, jak gdyby jego całą opowieść rozpostarto teraz przede mną, abym mógł ją przeczytać. Pomyślałem o prawdzie zawartej w jego uwagach na temat dobra i zła i o tym, jak bardzo mógłbym się przerazić i rozczarować, gdyby próbował przekonać mnie do filozofii przerażających bogów Wschodu i do nimbu wzniosłości otaczającego to, co robimy.
Ja również byłem dzieckiem Zachodu i przez całe moje krótkie życie walczyłem z akceptowaniem zła i śmierci, reprezentując postawę tak charakterystyczną dla zachodniej cywilizacji. U podstawy tych wszystkich rozważań leżał przerażający fakt, że Mariusz mógłby doprowadzić do zagłady nas wszystkich, niszcząc po prostu Akaszę i Enkila. Mógłby zabić każdego z nas rozsianych po całym świecie, gdyby tylko spalił Akaszę i Enkila. W ten sposób pozbyłby się starej formy zła na tym świecie. Tak to wyglądało…
A przerażenie, jakim napełniali Enkil i Akasza… Cóż na to mogłem powiedzieć poza tym, że ja również poczułem pierwszy przebłysk tego, co on sam kiedyś odczuł — że mógłbym obudzić ich, wyrwać z medytacji, ożywić. Mógłbym sprawić, że znów przemówiliby, poruszyli się. Czułem, że również ktoś inny pewnego dnia powinien i może to zrobić. Ktoś może zakończyć wreszcie ich sen z otwartymi oczami. Jacy byliby, gdyby ożyli i na powrót chodzili i rozmawiali? Czy byliby starożytnymi egipskimi potworami? Co zrobiliby?
Nagle dostrzegłem dwie pociągające możliwości — pobudzić ich do życia albo zniszczyć. Obie wydawały się mi równie kuszące. Chciałem przewiercić się do nich i obcować z nimi, ale również rozumiałem trudne do opanowania szaleństwo obłąkańczych prób ich zniszczenia. Wejść w płomienie ognia razem z nimi, aby wreszcie doprowadzić do unicestwienia cały nasz potępiony gatunek.
Te oba stanowiska wiele miały do czynienia z mocą i siłą. Także z triumfem nad upływem czasu.
— Czy ty nigdy nie doświadczasz takiej pokusy? — zapytałem z bólem w głowie.
Zastanawiałem się, czy Enkil i Akasza słyszą mnie na dole, w kaplicy. Otrząsnął się z zasłuchania i odwrócił ku mnie. Potrząsnął głową.
— Nie. Nawet jeśli wiesz lepiej niż ktokolwiek inny, że nie ma dla nas miejsca we współczesnym świecie. — Ponownie potrząsnął głową. — Nie. Jestem nieśmiertelny — powiedział. — Prawdziwie nieśmiertelny. Aby być już zupełnie uczciwym, prawdę mówiąc, sam nie wiem, co może mnie teraz zabić, jeśli w ogóle jest to możliwe. Nie o to jednak chodzi. Chcę to kontynuować. Nawet nie myślę o tym. Sam w sobie jestem nie kończącą się świadomością, taką inteligencją, do której tęskniłem od wielu lat jeszcze wtedy, gdy byłem żywym człowiekiem. Jestem też zakochany, zawsze byłem, w wielkim postępie ludzkości. Chcę zobaczyć, co stanie się teraz, kiedy świat raz jeszcze zatoczył koło, aby zakwestionować swych bogów. Nie, nikt nie przekonałby mnie, za nic, do tego, bym zamknął oczy na wieki. Kiwałem głową w zrozumieniu.
— Ja nie cierpię na to, na co ty cierpisz — powiedział. — W świętym gaju w północnej Francji, kiedy uczyniono mnie tym, kim jestem, nie byłem już młody. Od tego czasu jestem samotny. Doświadczyłem niemalże obłąkania, nieopisanej udręki i bólu, nigdy jednak nie byłem nieśmiały i młody. Wielokrotnie już robiłem to, co ty masz jeszcze przed sobą — to, co zmusi cię do odejścia ode mnie już wkrótce.
— Odejścia? Ale ja nie chcę.
— Musisz odejść, Lestat — odrzekł. — Już niedługo, jak powiedziałem. Nie jesteś jeszcze gotów do tego, aby pozostać tu ze mną. To jest jedna z najważniejszych spraw, o której muszę ci powiedzieć. Wysłuchaj tego z taką samą uwagą, z jaką słuchałeś do tej pory.
— Mariuszu, nie mogę sobie wprost wyobrazić mojego wyjazdu teraz. Nie potrafię nawet…
Poczułem nagle złość. Dlaczego sprowadził mnie tutaj? Czy po to, aby mnie stąd wyrzucić? Przypomniałem sobie wszystkie upomnienia, jakie usłyszałem z ust Armanda. Tylko ze starszymi potrafimy się porozumieć i znaleźć wspólny język, nie z tymi, których sami tworzymy. A ja znalazłem Mariusza. To jednak były tylko słowa. Nie dotykały istoty tego, co czułem — strachu przed rozdzieleniem, przed nagłym nieszczęściem.
— Posłuchaj mnie — powiedział łagodnie. — Zanim zostałem porwany przez Galów, prowadziłem wygodne i dobre życie. Po tym jak zabrałem z Egiptu Tych Których Trzeba Ukrywać, znów żyłem w Antiochii jak bogaty Rzymianin. Miałem dom, niewolników, a w dodatku jeszcze miłość Pandory. To dopiero było życie w Antiochii. Bacznie przyglądaliśmy się wszystkiemu, co działo się dookoła. Wiodąc takie życie, posiadłem moc dla innych, już później. Miałem dość sił stać się częścią świata w Wenecji, jak już wiesz. Miałem dość sił, by panować na tej wyspie. Ty, jak wielu, którzy wybierają płomienie ognia czy płomienie śmiertelnego słońca, tak naprawdę nie przeżyłeś swojego życia, nie żyłeś naprawdę.
— Jako młody chłopak zakosztowałeś prawdziwego życia nie dłużej niż pół roku w Paryżu. Jako wampir jesteś włóczęgą, nachodzisz domy ludzi, rzuca cię z miejsca na miejsce. Jeśli chcesz przetrwać, musisz przeżyć choć jedno, ale całe życie, tak szybko, jak tylko możesz. W przeciwnym razie możesz stracić wszystko, popaść w kolejną rozpacz i depresję, zakopać się ponownie w ziemi i już nigdy z niej nie powstać. Albo nawet gorzej jeszcze…
— Nie, chcę przeżyć. Rozumiem — odrzekłem. — A jednak, kiedy zaproponowali mi to w Paryżu, aby został z nimi w teatrze, nie mogłem tego zrobić.
— To nie było właściwe miejsce dla ciebie. Poza tym Teatr Wampirów to wspólnota. To nie jest wcale bardziej świat niż to moje ustronie na wyspie. No i przydarzyło ci się zbyt wiele okropnych rzeczy.
— Czeka na ciebie dzikość Nowego Świata — małe barbarzyńskie miasteczko, które nazywa się Nowy Orlean. To tam możesz wkroczyć w świat jak nigdy dotąd. Możesz tam zamieszkać jako jeden ze śmiertelnych, zupełnie jak podczas podróży z Gabrielą. Nie będzie tam starych wspólnot, które mogłyby cię napastować, nie będzie dzikusów, którzy mogliby ciebie napadać powodowani strachem. A kiedy sam stworzysz innych — a stworzysz, z samotności stworzysz innych — spraw, aby byli ludzcy. Trzymaj ich blisko siebie, jak członków rodziny, a nie jako członków klanu. Musisz zrozumieć wiek, w którym żyjesz, dziesięciolecia przez które przechodzisz, zrozumieć styl mody, która przyozdabia twoje ciało, style architektoniczne budynków, w których spędzasz swój wolny czas, miejsca, w których polujesz. Zrozumieć oznacza czuć przepływ czasu i czuć ból, wiedząc, że wszystko przemija, umiera…
— Oczywiście jesteś po to, aby zatriumfować nad czasem, a nie po to, by przed nim uciekać. Będziesz cierpiał z powodu tajemnicy swej potworności i konieczności zabijania. Być może, aby uspokoić trochę sumienie, spróbujesz na ofiary wybierać sobie jedynie złoczyńców; może nawet ci się to uda, a może nie. Możesz jednak zbliżyć się do życia bardzo blisko, jeśli tylko zamkniesz tę tajemnicę głęboko w sobie. Masz być blisko życia. To samo zresztą kiedyś mówiłeś członkom starego klanu w Paryżu. Jesteś imitacją człowieka.
— Chcę tego, naprawdę chcę tego…
— Rób zatem tak, jak ci radzę. Wieczność jest zaledwie przeżywaniem życia, jednego ludzkiego żywota po drugim. Oczywiście, mogą być długie okresy odwrotu, czasy, w których zapaść możesz w drzemkę, lub tylko przyglądać się światu. Później jednak ponownie wskakujemy do tego strumienia i płyniemy tak długo jak możemy, aż czas albo nieszczęście załamie nas, jak to dzieje się w takich przypadkach z ludźmi.
— Czy zrobisz to raz jeszcze? Opuścisz to odludne miejsce i wskoczysz na powrót w życie, w strumień życia?
— Tak, z całą pewnością. Kiedy nadejdzie właściwy moment. Kiedy świat będzie znów tak interesujący, że nie będę mógł mu się oprzeć. Wtedy ponownie wskoczę na ulice miasta. Przyjmę jakieś imię. Zacznę coś robić.
— Zatem chodź teraz ze mną!
Ach, bolesne echo Armanda i jeszcze tego daremnego błagania Gabrieli, dziesięć lat później.
— To zaproszenie jest bardziej pociągające niż nawet zdajesz sobie z tego sprawę — odpowiedział. — Wyrządziłbym ci jednak niedźwiedzią przysługę, gdybym poszedł z tobą. Pozostanę pomiędzy tobą a światem.
Potrząsnąłem głową i spojrzałem w bok, pełen goryczy.
— Czy chcesz żyć dalej? — zapytał. — Czy też chcesz, by spełniły się przepowiednie Gabrieli?
— Chcę iść dalej — odparłem.
— Zatem musisz odejść — podjął na nowo. — Za sto lat, może nawet wcześniej, spotkamy się znowu. Nie będę już na tej wyspie. Będę musiał zabrać Tych Których Trzeba Ukrywać w inne miejsce. Ale gdziekolwiek ja będę i gdziekolwiek ty będziesz — odnajdę cię. A wtedy to ja będę tym, który nie będzie chciał ciebie opuścić. To ja będę tym, który będzie błagał cię, byś pozostał z nim. Zakocham się w twoim towarzystwie, rozmowach z tobą, już w samym twoim widoku, w twoich siłach życiowych, lekkomyślności i braku wiary we wszystko i cokolwiek — we wszystkich tych przymiotach, które w tobie już teraz kocham zbyt mocno.
Ledwo mogłem tego słuchać, nie załamując się. Chciałem błagać go o to, by pozwolił mi zostać z nim.
— Czy to naprawdę jest absolutnie niemożliwe? — zapytałem. — Mariusz, czy nie możesz podarować mi jednego ze swoich żywotów?
— Całkiem niemożliwe — odparł. — Mogę opowiadać ci bez końca historie, ale one nigdy nie będą prawdziwym życiem.
Uwierz mi, próbowałem już uchronić innych. Nigdy mi się to nie udawało. Nie potrafię nauczyć cię tego, czego może nauczyć jedno przeżyte życie. Nigdy nie powinienem był brać Armanda do siebie w tak młodym wieku. Jego lata szaleństwa i cierpienia są dla mnie nawet teraz pokutą. Wyrządziłeś mu łaskę, wprowadzając go w Paryż tego wieku, ale boję się o niego, bo może być i tak za późno. Wierz mi, Lestat, kiedy mówię ci, że tak właśnie ma być. Musisz sam przeżyć to życie, bowiem ci, którzy są tego pozbawieni, obracają się tylko w kółko w niezadowoleniu, aż wreszcie przeżyją je gdzieś albo giną.
— A co z Gabrielą?
— Gabriela przeżyła już swoje śmiertelne życie, doświadczyła prawie własnej śmierci. Ona ma siłę, by wkroczyć z powrotem w życie, kiedy tylko zechce, albo żyć po wieczne czasy na jego obrzeżach.
— Czy sądzisz, że kiedykolwiek zdecyduje się na powrót do świata?
— Nie wiem — odparł. — Gabriela przeciwstawia się mojemu zrozumieniu rzeczy. Za bardzo przypomina mi Pandorę. Nigdy jej nie rozumiałem. Prawda jest taka, że większość kobiet jest słaba, bez względu na to, czy są śmiertelne, czy nieśmiertelne. Kiedy jednak są silne, są absolutnie nieprzewidywalne.
Pokiwałem głową. Na chwilę zamknąłem oczy. Nie chciałem myśleć o Gabrieli. Gabriela to przeszłość bez względu na to, co tutaj powiedzieliśmy. Nadal też nie mogłem zaakceptować tego, że mam stąd odejść. Wyspa wydawała mi się rajem. Nie sprzeczałem się jednak dłużej. Wiedziałem, że był całkowicie zdecydowany, wiedziałem również, że nie zmuszałby mnie. Pozwoliłby mi zacząć się martwić o mojego śmiertelnego ojca i o to, bym sam przyszedł do niego, oznajmiając mu, że muszę jechać. Pozostało mi jeszcze tylko kilka nocy.
— Tak — odpowiedział cicho. — Jest jeszcze kilka innych spraw, o których mogę ci opowiedzieć.
Otworzyłem oczy. Patrzył na mnie cierpliwie, z czułością. Poczułem do niego miłość tak silną jak kiedyś do Gabrieli. Do oczu zaczęły mi się cisnąć łzy i wiele kosztowało mnie, by je ukryć.
— Wiele nauczyłeś się od Armanda — powiedział silnym i pewnym głosem, jak gdyby próbując pomóc mi w mojej cichej wewnętrznej walce. — Jeszcze więcej nauczyłeś się sam. Są jednak rzeczy, których mógłbym cię nauczyć.
— Tak, proszę — powiedziałem.
— No cóż, po pierwsze — zaczął — moc i siła, które posiadasz, są nadzwyczajne, ale nie możesz oczekiwać, że siła tych, których stworzysz, w ciągu najbliższych pięćdziesięciu lat będzie równa twojej sile czy sile Gabrieli. Twoje drugie dziecko nie będzie miało nawet połowy siły Gabrieli, a następne będą jeszcze słabsze. Krew, którą dałem ci, trochę to zmieni. Jeśli będziesz pił… jeśli spróbujesz krwi Akaszy i Enkila, z czego możesz jednak zrezygnować, to również może proporcje te zmienić. Bez względu jednak na to i tak możesz stworzyć tylko określoną liczbę swych potomków w jednym stuleciu. Będą oni słabi, co wcale nie jest znowu taką złą rzeczą. Zasada starych klanów nie jest wcale głupia w tym, że moc i siła przychodzą z czasem. A poza tym jest jeszcze jedna stara prawda: może się zdarzyć, że stworzysz tytana, ale może być i tak, że stworzysz imbecyla. Nikt nie wie, dlaczego tak się dzieje i z jakiej przyczyny.
— Cokolwiek się stanie, stanie się, ale dobieraj swoich towarzyszy z ostrożnością. Wybieraj, ponieważ ich widok ma ci sprawiać przyjemność, ponieważ masz lubić dźwięk ich głosu. Innymi słowy — wybieraj ich dlatego, że będziesz ich kochał. W przeciwnym wypadku nie będziesz w stanie znieść ich towarzystwa przez dłuższy czas.
— Rozumiem — odparłem. — Tworzyć ich, kochając ich.
— Dokładnie tak, kochając ich. I upewnij się, zanim podejmiesz decyzję, że przeżyli już najważniejszą część swojego życia, i nigdy nie powołuj do życia wampira tak młodego jak Armand. To najgorsze przestępstwo wobec naszego gatunku, jakie kiedykolwiek sam popełniłem — zabranie ciała tego młodego chłopca, Armanda.
— Ale przecież nie wiedziałeś, że Dzieci Ciemności przyjdą do ciebie, kiedy to się stało, i rozdzielą cię z nim.
— Nie, fakt pozostaje jednak faktem. Powinienem był poczekać. To samotność doprowadziła mnie do tego. I bezradność Armanda; fakt, że jego śmiertelne życie było całkowicie w moich rękach. Pamiętaj, strzeż się tej siły i mocy, jaką masz nad tymi, którzy umierają. Samotność, która jest w nas, i to poczucie władzy mogą być równie silne jak pragnienie krwi. Gdyby nie było Enkila, nie byłoby prawdopodobnie Akaszy; gdyby nie było Akaszy, nie byłoby wtedy Enkila.
— Tak. Z tego wszystkiego, co powiedziałeś, wygląda na to, że Enkil z zawiścią spogląda na Akaszę. Na to, że Akasza jest tą, która od czasu do czasu…
— Tak, to prawda. — Jego twarz nagle przybrała posępny wyraz, a w oczach pojawił się błysk porozumienia, jakbyśmy wyjawiali szeptem jakieś tajemnice, obawiając się, że ktoś może nas podsłuchać. Zawahał się przez chwilę, jakby zastanawiając się, co powiedzieć. — Kto wie, co Akaszy przyszłoby do głowy, gdyby nie było Enkila, który ją przytrzymuje — zniżył głos. — Dlaczego jednak udaję, że on może mnie usłyszeć? Dlaczego mówię szeptem? Możliwe, że mógłby unicestwić mnie, kiedy tylko przyszłaby mu na to ochota. Być może właśnie ze względu na Akaszę powstrzymuje się przed tym. Z drugiej jednak strony, co stałoby się z nimi, gdyby Enkil mnie wykończył.
— Dlaczego oni pozwolili na to, by ich ciała zostały spalone w świetle słonecznym? — zapytałem.
— Skąd możemy to wiedzieć? Być może wiedzieli, że tak naprawdę wcale im to nie zaszkodzi, że porazi tylko i ukarze tych, którzy byli tego sprawcami. Być może też w stanie, w jakim żyją, bardzo powoli dochodzą do świadomości tego, co dzieje się wokół nich. Nie mieli czasu, by zebrać siły, obudzić się ze swych marzeń i uratować siebie, uchronić przed promieniami słońca. Być może ich ruchy po tym, co się stało — a ruch Akaszy sam miałem okazję obserwować — były tylko możliwe z powodu przebudzenia przez słońce. A teraz, z oczyma szeroko otwartymi, znowu pogrążyli się we śnie. I znowu śnią. I nawet już nie odczuwają pragnienia krwi.
— Co miałeś na myśli, mówiąc… o tym, że sam mogę zdecydować się spróbować ich krwi? — zapytałem. — Jakżeż mógłbym się na to zdecydować?
— To jest coś, o czym musimy pomyśleć obaj — dodał. — I zawsze jeszcze istnieje taka możliwość, że nie pozwolą ci pić swojej krwi.
Wzdrygnąłem się na myśl o tych ramionach wyciągających się w moją stronę i uderzeniu odrzucającym mnie na dwadzieścia stóp albo na kamienną posadzkę.
— Lestat, wyjawiła ci swoje imię — powiedział. — Wydaje mi się, że pozwoli ci pić swoją krew. Jeśli jednak weźmiesz jej krew, staniesz się jeszcze bardziej silny niż jesteś teraz, a twoja zdolność leczenia się z ran jeszcze się poprawi. Już kilka kropel wzmocni cię, ale jeżeli otrzymasz więcej, pełną dawkę,, już prawie nic nie będzie w stanie cię zniszczyć. Musisz jednak być pewny, że chcesz tego.
— Dlaczego nie miałbym tego chcieć? — zapytałem.
— Czy chcesz zostać spalonym na popiół, a mimo to żyć nadal w jednej wielkiej agonii? Czy chcesz zostać pocięty nożami od tysiąckrotnych uderzeń albo być przestrzelony jak sito kulami, a mimo to żyć dalej? Wierz mi, Lestat, to może być straszne. Możesz nawet przeżyć spalenie przez słońce i marzyć już tylko, jak tamci bogowie w Egipcie, o śmierci.
— Czy jednak nie będę leczył ran szybciej?
— Niekoniecznie. W każdym razie nie bez kolejnej domieszki jej krwi po zranieniu. Czas albo krew starszych — tylko te rzeczy leczą. Może się jednak zdarzyć, że będziesz chciał umrzeć, pomyśl o tym. Nie spiesz się z decyzją.
— Co byś ty zrobił na moim miejscu?
— Wypiłbym krew od Tych Których Trzeba Ukrywać, oczywiście. Wypiłbym, aby być silniejszym, więcej — prawie nieśmiertelnym. Błagałbym Akaszę o to na kolanach, a potem poszedłbym w jej ramiona. Łatwo mi jednak to mówić. Nigdy jeszcze nie byłem przez nią uderzony. Nigdy mi tego nie wzbraniała i ja wiem, że chcę żyć zawsze. Przeżyłbym ogień, gdyby się ponownie przytrafił. Przeżyłbym słońce i cały ból cierpienia. Ty jednak wcale nie musisz być pewny, czy wieczność jest tym, czego pragniesz.
— Chcę tego — odparłem. — Mógłbym udawać, że chcę to przemyśleć, udawać, że jestem rozważny i mądry, że muszę to wpierw rozważyć. Ale nie, do diabła z tym. Nie będę się oszukiwał. Wiesz, co chciałbym powiedzieć.
Uśmiechnął się.
— Zatem zanim odejdziesz, pójdziemy do kaplicy i poprosimy ją pokornie i zobaczymy, co powie.
— Czy możesz mi udzielić odpowiedzi na inne pytania? — odezwałem się.
Dał znak ręką, bym pytał.
— Widziałem duchy — zacząłem. — Widziałem zatruwające życie demony, które opisałeś. Widziałem, jak obejmują w posiadanie śmiertelnych i ich siedziby.
— Nie wiem więcej niż ty. Większość duchów wydaje się zaledwie widziadłami nie zdającymi sobie sprawy z tego, że są obserwowane. Nigdy nie rozmawiałem z duchem, żaden z nich nigdy nie odzywał się do mnie. Co do demonów — do starożytnego wyjaśnienia, jakie przedstawił Enkil, mogę dodać to, że wpadają w taką wściekłość, ponieważ nie posiadają materialnego ciała. Są jednak inni nieśmiertelni, którzy są o wiele bardziej interesujący.
— Kim oni są?
— Jest ich przynajmniej dwóch w Europie, którzy nie piją i nigdy nie pili krwi. Mogą spacerować zarówno przy świetle dziennym, jak i w nocy, mają materialne ciało i są bardzo silni. Wyglądają dokładnie tak samo jak ludzie. Jeden był znany w starożytnym Egipcie jako Ramzes Przeklęty, choć trudno mi powiedzieć, czy rzeczywiście był przeklęty. Jego imię znane jest z królewskich pomników. Wiesz, że Egipcjanie często oczerniali imię człowieka czy boga, kiedy chcieli go zabić. Nie wiem, co się z nimi stało. Stare zapiski nic o tym nie mówią.
— Armand mówił coś o tym — odparłem. — Opowiadał, że według legendy Ramzes był starożytnym wampirem.
— Nie, nie był nim. Sam nie wierzyłem w to, co było napisane o nim, dopóki na własne oczy nie zobaczyłem innych. Bali się i uciekali przede mną. Ja też odczuwałem przed nimi strach, ponieważ mogą chodzić po ziemi i nie obawiać się słońca. Są silni i nie mają krwi. Kto wie, co mogą nagle zrobić? Ty jednak możesz żyć przez całe stulecia i nigdy ich nie zobaczyć.
— Ile oni mają lat? Jak długo są na ziemi?
— Są bardzo starzy, prawdopodobnie równie starzy jak ja. Nie wiem tego jednak na pewno. Żyją na ziemi jako zamożni i potężni ludzie. Prawdopodobnie też jest ich więcej i może mają jakieś sposoby rozmnażania się, nie jestem pewien. Pandora powiedziała mi kiedyś, że jest wśród nich i kobieta. Wtedy w ich kwestii nie mogłem w niczym zgodzić się z Pandorą. Pandora twierdziła, że byli kiedyś, tak jak my, wampirami, że żyli znacznie wcześniej i przestali pić krew w tym samym czasie, gdy zaprzestali tego Matka i Ojciec. Nie sądzę jednak, żeby oni byli kiedykolwiek tym, czym my jesteśmy. Są kimś zupełnie innym, są pozbawieni krwi. Ich skóra nie odbija światła tak jak nasza. Przeciwnie, pochłania je. Są tylko odrobinę ciemniejsi niż śmiertelni. Są dość tępi, choć silni. Możesz ich nigdy nie zobaczyć, ale dobrze ci radzę — pilnuj się. Nie wolno ci nigdy zdradzić im miejsca swej kryjówki. Mogą być o wiele bardziej niebezpieczni niż ludzie.
— Czy ludzie rzeczywiście się tak niebezpieczni? Tak łatwo ich przecież oszukać.
— Oczywiście, że są bardzo niebezpieczni. Ludzie mogliby zmieść nas z kuli ziemskiej, gdyby kiedyś poznali fakty nas dotyczące. Mogliby polować na nas za dnia. Nigdy nie lekceważ tej jedynej przewagi, jaką mają nad nami. Raz jeszcze ci przypomnę, że w prawach starego klanu było wiele mądrości, a jedna z nich brzmiała: nigdy, pod żadnym pozorem, nie wolno mówić śmiertelnym o nas i naszych zwyczajach. Nigdy nie mów człowiekowi śmiertelnemu, gdzie kładziesz się do snu, ty czy jakikolwiek inny wampir. Szaleństwem jest sądzić, że można całkowicie podporządkować sobie i kontrolować śmiertelnych.
Zgodziłem się z nim kiwnięciem głowy, choć trudno było mi wyobrazić sobie, że powinienem obawiać się ludzi. Nigdy do tej pory nie odczuwałem przed nimi strachu.
— Nawet spektakle Teatru Wampirów w Paryżu nie przedstawiają ostentacyjnie nawet najprostszych prawd o nas. Publiczność bawi się tylko ludowymi podaniami o wampirach i iluzją. Widzowie są całkowicie ogłupieni.
Zrozumiałem nagle, że to prawda. Przecież Eleni w swoich listach do mnie zawsze ukrywała znaczenie najważniejszych rzeczy i nigdy nie pisała pełnych naszych imion. Coś w tej ustawicznej tajemnicy deprymowało mnie, zawsze tak było. Usiłowałem przypomnieć sobie, czy kiedykolwiek widziałem jakieś stworzenie pozbawione krwi. Prawda była jednak taka, że mogłem je omyłkowo wziąć za zdziwaczałe wampiry.
— Jeszcze o jednej sprawie powinienem ci powiedzieć — o stworzeniach nadprzyrodzonych — znów odezwał się Mariusz.
— Co takiego?
— Nie jestem tego pewien, ale powiem ci, co myślę. Podejrzewam, że kiedy spalamy się, kiedy zostajemy zniszczeni całkowicie — prawdopodobnie możemy powrócić na ziemię w jakiejś innej formie. Nie mówię teraz o ludziach, o ludzkiej reinkarnacji. Nie wiem nic o przeznaczeniu ludzkich dusz, ale żyjemy wiecznie i wydaje mi się, że wracamy.
— Dlaczego tak sądzisz?
Nie mogłem nie powstrzymać się przed myślą o Nicolasie.
— Z tych samych powodów ludzie mówią o reinkarnacji. Są tacy, którzy twierdzą, że pamiętają swoje inne życie. Przychodzą do nas jako śmiertelni, twierdząc, że wiedzą wszystko o nas, że byli jednymi z nas; proszą jednocześnie o Mroczny Dar. Pandora była jedną z nich. Wiedziała bardzo dużo i nie było wytłumaczenia, skąd to wszystko znała, chyba że wyobraziłaby sobie albo odczytała, sama nawet o tym nie wiedząc, z mojej duszy. To jest rzeczywiście możliwe, że są oni ludźmi, którzy mają zdolność słyszenia pozwalającego im odebrać nasze myśli. Wróćmy jednak do innych nieśmiertelnych. Nie jest ich tak wielu. Gdyby byli wampirami, to z pewnością tymi nielicznymi, którzy uniknęli zniszczenia. Tak więc ci inni prawdopodobnie nie mają odpowiedniej siły, aby powrócić. Albo nie chcą tego. Kto to może wiedzieć. Pandora była przekonana, że umarła, kiedy wystawiono na słońce Ojca i Matkę.
— Dobry Boże, rodzą się znowu jako śmiertelni ludzie i chcą na powrót zostać wampirami?
Mariusz uśmiechnął się.
— Jesteś młody, Lestat. Zastanów się, jak bardzo zaprzeczasz sam sobie. Jak mógłbyś żyć na nowo jako śmiertelny? Pomyśl o tym, kiedy twój wzrok spocznie na twoim śmiertelnym ojcu.
W milczeniu przyznałem mu rację. Tego, co uczyniłem ze śmiertelności w mojej wyobraźni, nie chciałem tak naprawdę porzucić. Chciałem nadal rozpaczać i rozpamiętywać utratę mojej ludzkiej śmiertelności. Wiedziałem też, że moja miłość do śmiertelnych była nierozerwalnie złączona z brakiem obawy i strachu przed nimi.
Mariusz odwrócił wzrok i jeszcze raz oderwał myśli od naszej rozmowy. Doskonałe uosobienie zasłuchania. Po chwili jednak jego twarz z powrotem przybrała wyraz pełen uwagi i zainteresowania.
— Lestat, przed nami jeszcze dwie, trzy wspólne noce — powiedział ze smutkiem w głosie.
— Mariusz — szepnąłem.
Przygryzłem wargi, by powstrzymać się przed wypowiedzeniem słów, które cisnęły mi się na usta. Jedynym moim pocieszeniem był wyraz jego twarzy. Wydawało się teraz, że przybrała zupełnie ludzkie rysy.
— Nawet nie wiesz, jak bardzo chcę, żebyś został tutaj — powiedział. — Życie jednak czeka na ciebie tam, na zewnątrz, nie tutaj. Kiedy spotkamy się ponownie, opowiem ci więcej, ale to, czego dowiedziałeś się tutaj, wystarczy ci na teraz. Musisz pojechać do Luizjany, zobaczyć się ze swoim ojcem i towarzyszyć mu do końca jego dni, nauczyć się z tego doświadczenia tyle, ile tylko będziesz mógł. Widziałem już legiony całe śmiertelnych starzejących się i umierających. Ty nie widziałeś jeszcze nikogo. Wierz mi jednak, mój młody przyjacielu, że bardzo chcę, być został ze mną. Nawet nie wiesz, jak bardzo. Obiecuję, że cię odnajdę, kiedy nadejdzie właściwy czas.
— Dlaczego nie mogę po prostu wrócić do ciebie? Dlaczego musisz opuścić to miejsce?
— Już pora — odpowiedział. — Zbyt długo już panowałem nad tym ludźmi. Już wzbudzam podejrzenia, a poza tym Europejczycy zaczynają coraz częściej docierać na te wody. Zanim tu przybyłem, też ukrywałem się w spalonym mieście Pompeje u stóp Wezuwiusza, a śmiertelni, którzy zaczęli się tam kręcić i przekopywać ruiny, zmusili mnie do poszukania sobie nowej kryjówki. Teraz znowu czeka mnie to samo. Muszę znaleźć sobie nową kryjówkę, coś jeszcze bardziej oddalonego od cywilizacji. Prawdę mówiąc, nigdy nie przywiózłbym cię tutaj, gdybym nie planował rychłej przeprowadzki.
— Dlaczego?
— Nie mogę pozwolić sobie na to, byś ty czy ktokolwiek inny znał miejsce schronienia Tych Których Trzeba Ukrywać. To zresztą prowadzi nas do jeszcze jednej ważnej sprawy: obietnicy, którą muszę odebrać od ciebie.
— Czego żądasz? — zapytałem. — Cóż mógłbyś chcieć, co ja mógłbym dać?
— Po prostu: Nigdy nie wolno ci powtórzyć innym tego, co ci tu powiedziałem. Nigdy nie mów o Tych Których Trzeba Ukrywać. Nigdy nie opowiadaj legend o starych bogach. Nigdy nie mów innym, że mnie widziałeś.
Przytaknąłem w powadze. Oczekiwałem tego, ale już teraz wiedziałem, że będzie to dla mnie bardzo trudne.
— Jeśli opowiesz choćby część — dodał — inni będą chcieli wiedzieć wszystko to, co ty wiesz, a z każdym następnym opowiadaniem o Tych Których Trzeba Ukrywać zwiększamy tylko niebezpieczeństwo ich odkrycia.
— Tak — powiedziałem. — Ale legendy, nasze pochodzenie… Co z dziećmi, które stworzę? Czy mogę im powiedzieć?
— Nie. Jak ci powiedziałem — opowiesz część, a skończysz na całości. Poza tym, jeśli ci, których stworzysz, będą dziećmi boga chrześcijańskiego, jeśli będą już zatrute, jak Nicolas, chrześcijańskim pojęciem Grzechu Pierworodnego i winy, to starożytne podania doprowadzą ich tylko do obłąkania i rozczarowania. Dla nich będą to straszne i przerażające legendy, nie do przyjęcia przez ich chrześcijańskie dusze, bo nie wierzą w pogańskich bogów. Trzeba być przygotowanym na ich pytania bez względu na to, jak mogą być naiwne. Słuchaj ich pytań i mów im to, co musisz, aby sprawić, by byli z nich zadowoleni. Jeśli stwierdzisz, że nie potrafisz kłamać, nic im wtedy nie mów. Spróbuj uczynić ich silnymi. Pamiętaj jednak o moich słowach. Stare legendy należą do mnie i tylko ja mogę je opowiadać.
— Co mi zrobisz, jeśli mimo wszystko je opowiem? — zapytałem.
Zaskoczyło go to. Stracił panowanie na dobrą sekundę, ale zaraz roześmiał się.
— Jesteś najbardziej przeklętym stworzeniem, Lestat — wybąkał. — Chodzi o to, że mogę zrobić z tobą absolutnie wszystko, co tylko przyjdzie mi do głowy. Z pewnością wiesz o tym dobrze. Mógłbym zdruzgotać cię stopą, tak jak Akasza zrobiła ze Starszym. Mógłbym podpalić cię samą wolą mojej myśli. Nie chcę jednak wypowiadać takich gróźb. Chcę, żebyś wrócił do mnie. Nie chcę również, by tajemnice te stały się znane. Nie chcę, aby banda nieśmiertelnych znowu napadła na mnie, tak jak to było w Wenecji. Chcę pozostać nie znany dla naszego gatunku. Nie wolno ci więc nigdy — rozmyślnie czy przypadkowo — wysyłać kogokolwiek w poszukiwaniu Tych Których Trzeba Ukrywać czy też Mariusza. Nigdy nie wypowiesz mojego imienia w obecności innych.
— Rozumiem — powiedziałem.
— Naprawdę? — zapytał. — Czy, mimo wszystko, muszę ci przedstawić groźby? Czy muszę ostrzec cię, że moja zemsta może być straszna, a kara, jaką bym ci wymierzył, dosięgłaby także i tych, którym zdradziłeś owe tajemnice? Lestat, zniszczyłem innych naszego gatunku, tych, którzy szukali mnie i przyszli do mnie. Zniszczyłem ich po prostu dlatego, że znali stare legendy i imię Mariusza, że nigdy nie zrezygnowaliby z poszukiwań.
— Daj już spokój. Nie mogę tego znieść — wymamrotałem pod nosem. — Nigdy nie powiem nikomu, nigdy, przysięgam. Obawiam się jednak tego, co może nastąpić, gdy inni odczytają to w moich myślach, w naturalny sposób. Boję się, że mogą odczytać obrazy prosto z mojej głowy. Armand mógłby na pewno.
— Możesz ukryć te obrazy. Przykryć je po prostu innymi, wywoływanymi tylko po to, aby spowodować zamieszanie. Możesz zamknąć swoje myśli przed innymi. Tę zdolność już posiadłeś. Skończmy już jednak z tymi groźbami i upomnieniami. Pamiętaj, że cię kocham.
Przez chwilę nie odpowiadałem. Myślami wybiegałem już do przodu, ku wszelkiego rodzaju zakazanym możliwościom. Wreszcie wyraziłem to słowami:
— Mariusz, czy ty nigdy nie odczuwałeś pragnienia, aby wszystkim opowiedzieć o tym, co wiesz, ujawnić to całemu światu naszego gatunku, przyciągnąć ich wszystkich razem?
— Dobry Boże, nie, Lestat. Dlaczego miałbym to robić? — wydawał się naprawdę zaskoczony.
— Abyśmy mogli poznać nasze legendy i wreszcie zastanowić się nad zagadkami naszej historii, tak jak to czynią ludzie. Abyśmy mogli dzielić się naszymi historiami i dzielić naszą moc.
— I połączyć się, jak to zrobiły Dzieci Ciemności, przeciwko człowiekowi?
— Nie… nie o to mi chodzi.
— Lestat, w wieczności, prawdę mówiąc, wspólnoty wcale nie są czymś częstym. Większość wampirów to samotnicy, nieufni i podejrzliwi. Wcale nie kochają się nawzajem. Mają nie więcej niż jednego, dwóch dobranych, stałych towarzyszy, a i to tylko od czasu do czasu. Pilnują dobrze swych terenów łowieckich i swej samotności, tak jak i ja. Nie chcieliby zbiegać się razem, a gdyby już do tego doszło, gdyby pokonali złośliwości i podejrzliwości, które ich dzielą, ich zgromadzenie skończyłoby się straszliwą bitwą o przodowanie, tak jak te, o których mówiła mi Akasza, tysiące lat temu. Jesteśmy przecież stworzeniami zła. Jesteśmy zabójcami. Ci, którzy łączą się razem na tej ziemi, są śmiertelni, a łączą się zwykle dla jakiejś dobrej sprawy.
Przyznałem mu rację, zawstydzony tym, jak bardzo podekscytowałem się tą myślą, zawstydzony całą moją słabością i impulsywnością. A jednak jakieś inne królestwo nowych możliwości już obsesyjnie dręczyło mój umysł.
— A co z ludźmi śmiertelnymi, Mariusz? Czy nigdy nie chciałeś ujawnić się im, opowiedzieć całej historii?
Jeszcze raz wydał się naprawdę zaskoczony i zdumiony samym pomysłem.
— Czy nigdy nie chciałeś, aby świat wiedział o nas, na dobre czy na złe. Czy zawsze sądziłeś, że lepiej jest żyć w sekrecie?
Na moment spuścił wzrok i oparł podbródek o zwiniętą w pięść dłoń. Po raz pierwszy odczułem kontakt z obrazami, które wypływały z niego. Poczułem, że pozwala mi na to, ponieważ nie był pewny swojej odpowiedzi. Jego umysł przywoływał wspomnienia tak silne, że moja moc wydawała się przy nim niemal krucha. Przypominał sobie czasy, kiedy Rzym panował jeszcze nad światem, a on był nieśmiertelny jeszcze w wieku normalnego ludzkiego żywota.
— Pamiętasz, że chciałeś im wszystko powiedzieć — rzekłem. — Ujawnić to, tę potworną tajemnicę?
— Być może — odparł. — Na samym początku, pamiętam, odczuwałem rozpaczliwą potrzebę zakomunikowania o tym.
— Tak, zakomunikowania — powtórzyłem, smakując to słowo. Przypomniałem sobie jak to dawno temu, tamtej nocy na scenie, przeraziłem paryską publiczność.
— Tak było jednak w mrocznych początkach — powiedział wolno. Oczy miał zamknięte, jakby pogrążył się w przeglądzie dawnych stuleci. — To byłoby czyste szaleństwo. Gdyby ludzkość naprawdę zdała sobie sprawę z naszego istnienia, oznaczałoby to dla nas koniec. Ja nie chcę zostać zniszczony. Takie niebezpieczeństwa i nieszczęścia nie interesują mnie.
Nic nie powiedziałem.
— Nie czujesz chyba w sobie pragnienia, aby to wszystko ujawnić? — powiedział do mnie prawie uspokajająco.
Ależ tak właśnie jest — pomyślałem. Poczułem jego palce na mojej dłoni. Patrzyłem dalej na moją niedawną przeszłość — na teatr i moje baśniowe fantazje. Poczułem się sparaliżowany ogarniającym mnie smutkiem.
— To, co czujesz, to jest samotność i poczucie potworności — powiedział nagle. — Jesteś impulsywny i buntowniczy.
— Prawda.
— Ale jaki sens miałoby ujawnienie czegokolwiek? Nikt nie potrafi wybaczyć. Nikt nie umie pokutować. To dziecięca iluzja myśleć w ten sposób. Ujawnij się, a będziesz zniszczony. Dziki Ogród połknąłby twoje resztki w czystej żywotności i milczeniu. Gdzie jest sprawiedliwość i zrozumienie?
Przytaknąłem.
Poczułem lekki dotyk jego dłoni na swojej ręce. Wstał wolno i wyprostował się.
— Już późno — powiedział łagodnie. Jego wzrok był łagodny od współczucia. — Dość już rozmawialiśmy. Poza tym muszę zejść na dół do moich ludzi. Są jakieś kłopoty w sąsiedniej wiosce, czego zresztą obawiałem się. Zajmie to trochę czasu, resztę tego, który mamy do brzasku, a potem jeszcze trochę jutro wieczorem. Niewykluczone, że będziemy mogli porozmawiać dopiero jutro o północy.
Znów go coś rozproszyło. Pochylił głowę i słuchał.
— Tak, muszę iść — powtórzył.
Objęliśmy się.
Choć chciałem pójść z nim i zobaczyć, co wydarzyło się w wiosce i jak poradzi sobie z kłopotami — w tym samym stopniu pragnąłem wrócić do swoich pokojów, spojrzeć na morze i wreszcie zasnąć.
— Będziesz głodny, kiedy się obudzisz. Przygotuję dla ciebie ofiarę. Czekaj cierpliwie, aż przyjdę.
— Tak, oczywiście…
— A kiedy będziesz czekał na mnie jutro — dodał — czuj się jak u siebie w domu. Stare zapiski są w bibliotecznych gablotach. Możesz je przejrzeć. Przejdź się po pokojach. Nie wolno ci tylko zbliżać się do sanktuarium Tych Których Trzeba Ukrywać. Nie wolno ci samemu schodzić po schodach.
Kiwnąłem potakująco głową. Chciałem go jeszcze zapytać, kiedy on sam będzie polował? Kiedy będzie pił krew? Jego krew podtrzymywała mnie chyba przez dwie noce, może dłużej. Czyja krew podtrzymywała jego? Czy zapoluje teraz? Podejrzewałem, że nie potrzebuje już krwi w takim stopniu, w jakim, ja jej potrzebowałem, że tak jak Ci Których Trzeba Ukrywać, nie musi już tyle pić. Chciałem rozpaczliwie dowiedzieć się, czy to rzeczywiście prawda.
On już jednak wychodził. Z całą pewnością wzywała go wioska. Wyszedł na taras, a potem zniknął. Przez chwilę pomyślałem, że poszedł na prawo albo na lewo zaraz za drzwiami. Potem jednak podszedłem do drzwi i ujrzałem, że taras był pusty. Przy balustradzie spojrzałem w dół. Ujrzałem kolorową plamkę jego surduta na tle skał, daleko pod sobą.
A więc wszyscy możemy tego oczekiwać, pomyślałem, że nie będziemy potrzebować krwi, że nasze twarze stopniowo stracą ludzki wygląd, że możemy przesuwać przedmioty siłą woli, że prawie możemy latać. A którejś nocy, za tysiące lat, będziemy może siedzieli w zupełnym milczeniu, jak Ci Których Trzeba Ukrywać? Jakże często dzisiejszej nocy Mariusz wyglądał jak oni? Jak długo potrafił siedzieć tutaj bez ruchu, kiedy nie było wokół nikogo? I co znaczyłoby dla niego pół wieku, czas jednego ludzkiego życia?
Odwróciłem się i poszedłem do komnaty sypialnej, którą mi ofiarowano. Usiadłem i patrzyłem na morze i w niebo, aż zaczęło robić się jasno. Kiedy otworzyłem sarkofag, ujrzałem w nim ścięte kwiaty. Założyłem złotą maskę i rękawice i położyłem się w kamiennej trumnie. Zamykając oczy, czułem jeszcze zapach kwiatów.
15
Kiedy otworzyłem oczy, przyszedł mi do głowy pewien pomysł. Opanował mnie całkowicie i obsesyjnie, że prawie nie zdawałem sobie sprawy z pragnienia krwi, które odczuwałem po przebudzeniu i bólu w żyłach.
— Próżność — szepnąłem do siebie. W myśli tej było jednak nęcące piękno. Nie, zapomnij o tym, Mariusz powiedział przecież, abyś trzymał się z dala od sanktuarium, a poza tym wróci o północy i wtedy sam możesz mu o tym powiedzieć. A on może… co? Smutno pokiwałem głową.
Wszedłem na pokoje, a wszystko było takie same jak poprzedniej nocy. Zapalono świece w lichtarzach, okna były otwarte. Znów ujrzałem spektakl zachodzącego słońca. Wydawało mi się niemożliwe, że już niedługo będę musiał opuścić to miejsce i że nigdy tu nie wrócę, że on sam zostawi tak wspaniałe i nadzwyczajne miejsce.
Ogarnął mnie smutek i przygnębienie. I wtedy znowu przyszła ta myśl — aby zrobić to nie w jego obecności, ale tajemnie, po cichu.
Nie, nie rób tego. Nic z tego dobrego nie wyjdzie. I tak nic się nie stanie, kiedy to zrobisz. Ale, jeśli tak ma właśnie być, dlaczego nie spróbować. Dlaczego nie zrobić tego teraz.
Chodziłem w kółko po pałacu, przez bibliotekę, galerię i salę pełną ptaków i małpek, i dalej jeszcze, do pomieszczeń, w których wcześniej nie byłem.
Cały czas ta myśl kołatała mi się w głowie. W dodatku zaczęło mi dokuczać pragnienie, sprawiając, że stałem się nieco bardziej impulsywny, nieco bardziej niespokojny i nieco mniej zdolny do zastanawiania się nad tym wszystkim, o czym opowiedział mi Mariusz.
Z pewnością nie było go w domu. Przeszedłem przez wszystkie sale i pokoje. Miejsce, gdzie spał, pozostawało dla mnie nadal tajemnicą. Byłem pewien, że dom na pewno ma sekretne wejścia i wyjścia, o których nie miałem pojęcia. Drzwi prowadzące na schody do sanktuarium odnalazłem jednak bez problemu. W dodatku nie były zamknięte na klucz. Zatrzymałem się w wyklejonej tapetą sali, wypełnionej wypolerowanymi na wysoki połysk meblami. Spojrzałem na zegar. Dopiero siódma wieczorem, pięć godzin do jego przyjścia. Pięć godzin palącego mnie od wewnątrz pragnienia. I ta myśl… ta myśl.
Nie zdecydowałem się na ten krok. Po prostu odwróciłem się plecami do zegara i zacząłem iść z powrotem do swojego pokoju. Wiedziałem, że setki innych przede mną przechodziły to samo. Nie. Po prostu chcę to zrobić, nawet jeśli nic się nie stanie, co właśnie będzie pewnie wynikiem mojego działania. Po prostu chcę tam zejść sam i zrobić to. Być może ma to coś wspólnego z Nickim. Nie wiem. Nie wiem!
Wróciłem do swojego pokoju i w żarzącym się świetle, dochodzącym od strony morza, otwarłem futerał i spojrzałem na skrzypce Stradivariusa. Oczywiście nie wiedziałem, jak się na nich gra, ale my, wampiry, jesteśmy doskonałymi imitatorami. Jak powiedział Mariusz, posiadamy dar nadzwyczajnej koncentracji i wszechmocne zdolności. Widziałem przecież, jak Nicki robił to wiele razy. Zacisnąłem palce na smyczku i pociągnąłem po włosiu kawałkiem żywicy, dokładnie tak samo, jak on to robił. Zaledwie dwie noce temu nie przyszłoby mi nawet do głowy dotknąć tego instrumentu. Słuchanie go byłoby tylko czystym bólem. Teraz wyciągnąłem go z futerału i przeniosłem przez dom, tak jak ongiś niosłem Nickiego przez Teatr Wampirów. Przyspieszyłem kroku w kierunku drzwi do sekretnych schodów. Jakby przyciągały mnie do siebie jakąś magiczną siłą, jakbym sam był już pozbawiony woli. Teraz Mariusz nie liczył się. Nic się nie liczyło poza tym, aby zejść w dół po wilgotnych, wąskich schodach, coraz szybciej i szybciej, mijając kamienne okienka, do których dochodziły chmurki rozpryskujących się poniżej fal i w których majaczyło wieczne światło.
Moje zaślepienie stało się tak silne, tak całkowite, że nagle zatrzymałem się, próbując rozstrzygnąć, czy rzeczywiście pochodzi ode mnie. Głupia myśl. Któżby mógł włożyć mi coś takiego do głowy? Ci Których Trzeba Ukrywać? Teraz to już z pewnością była próżność, a poza tym — czy oni wiedzieli, czym był ten dziwny, delikatny instrument? Wydawał z siebie dźwięk, przyznacie, jakiego nikt nigdy nie słyszał w świecie starożytnym, dźwięk tak ludzki i tak silnie oddziaływający, że ludzie uważali, iż skrzypce są dziełem szatana, a najdoskonalszych wirtuozów oskarżali o konszachty z diabłem.
Byłem zmieszany, szumiało mi w głowie.
Jak to się stało, że zaszedłem tak daleko, a nie przypomniałem sobie, że drzwi były zaryglowane od środka? Dajcie mi jeszcze pięćset lat, a być może mógłbym je otworzyć, jednak nie teraz.
A jednak zszedłem na sam koniec schodów. Myśli tłukły się w mojej głowie. Byłem jak w ogniu, a pragnienie pogarszało jeszcze mój stan. Kiedy wyszedłem zza ostatniego zakrętu schodów, zobaczyłem, że drzwi do kaplicy były szeroko otwarte. Światło lamp wylewało się na zewnątrz. Zapach kwiatów i kadzideł stał się nagle tak zniewalający, że poczułem nagle suchość w gardle. Przesunąłem się bliżej, trzymając skrzypce w obu dłoniach i przyciskając je do piersi. Drzwi do sanktuarium były otwarte. Tam właśnie siedzieli. Ktoś przyniósł im jeszcze więcej kwiatów. Ktoś rozłożył kadzidła na złotych talerzach.
Przystanąłem tuż za progiem kaplicy i spojrzałem w ich twarze. Wydawało mi się, że spoglądali prosto na mnie. Tak bardzo biali, że nie mogłem wyobrazić sobie ich brązowych, i wydawało się, że tak twardzi jak diamenty, które ich zdobiły. Bransoletka w kształcie węża na jej ręku powyżej łokcia. Ułożony warstwami naszyjnik na piersiach. Maleńki fragment ciała wynurzający się z czystej bawełnianej koszuli, którą on miał na sobie. Jej twarz była węższa od jego twarzy, nos troszeczkę dłuższy. Z kolei jego oczy były nieco dłuższe, fałdki skóry określały je nieco grubiej. Ich długie włosy były mniej więcej takie same.
Oddychałem z trudem. Poczułem się nagle słaby. Pozwoliłem, aby zapach kwiatów i kadzideł wypełnił moje płuca. Światło lamp migotało tysiącem maleńkich złotych punkcików na otaczających nas freskach i malowidłach ściennych. Zerknąłem na skrzypce i próbowałem przypomnieć sobie mój zamiar. Przebiegłem palcami po drewnie, zastanawiając się, jak też instrument wyglądał w ich oczach. Przyciszonym głosem wytłumaczyłem, co to jest. Powiedziałem też, że chcę, aby oni wysłuchali jego dźwięków, że wprawdzie nie umiem na nim grać, ale chcę dla nich spróbować. Mówiłem dostatecznie cicho, aby siebie nie słyszeć, ale zarazem dostatecznie wyraźnie, aby oni mnie słyszeli, jeśli tylko zechcą zwrócić na mnie uwagę.
Uniosłem skrzypce do ramienia, przytknąłem do podbródka i chwyciłem smyczek. Przymknąłem oczy i przypomniałem sobie muzykę Nickiego, sposób, w jaki poruszało się jego ciało wraz z instrumentem. Zobaczyłem, jak jego palce zaciskały się z mocą na strunach, jak pozwalał, by to, co chciał wyrazić, przechodziło prosto z jego duszy na palce.
Rzuciłem się do gry. Muzyka nagle uniosła się ku sklepieniu i opadła na nas, gdy moje palce zaczęły tańczyć po strunach. To była pieśń. Potrafiłem ją zagrać. Dźwięki były czyste i bogate. Odbijały się od bliskich ścian rezonującą mocą, stawały się płaczliwe, błagalne, takie, jakie tylko skrzypce mogą wydać z siebie. Muzyka poniosła mnie, zacząłem przechylać się do przodu i do tyłu, zapominając o Nickim, zapominając o wszystkim. Miałem tylko świadomość, że moje palce wpijały się w skrzypce, że oto muzyka wypływa ze mnie, unosi się i zalewa salkę swymi coraz to głośniejszymi tonami, gdy coraz bardziej zafascynowany pochylam się nad instrumentem, szaleńczo przesuwając smyczkiem po strunach.
Zacząłem również śpiewać, najpierw mruczeć, potem już głośno śpiewać, aż całe złoto znajdujące się w pokoju zamieniło się w jedną bezkształtną plamę. Sądziłem, że mój śpiew stał się głośniejszy, w niewytłumaczalnym stopniu głośny, o czystych, wysokich tonach, których, wiedziałem o tym, sam nie mógłbym nigdy osiągnąć. A jednak tak właśnie śpiewałem, czystym i pięknym głosem, pewnie i niezmiennie, nawet jeszcze głośniej, aż zacząłem ranić sobie uszy. Zacząłem grać jeszcze bardziej szaleńczo. Słyszałem swój przyspieszony oddech i zdałem sobie nagle sprawę, że nie jestem jedynym, który śpiewa tak głośnym i wysokim tonem!
Czułem, że za chwilę krew zacznie płynąć mi z uszu, jeżeli ten wysoki dźwięk potrwa dłużej. To nie ja śpiewałem tak wysoko! Nie przestając grać muzyki, nie poddając się bólowi, który rozsadzał mi czaszkę, spojrzałem przed siebie i ujrzałem, że Akasza najpierw wstała, a potem z oczyma szeroko otwartymi ułożyła usta w doskonały okrąg. Dźwięk pochodził od niej. To ona wydawała z siebie ten dźwięk. Z wyciągniętymi rękoma zaczęła schodzić ze schodów sanktuarium — niszy w moim kierunku, a wysoki ton dalej ranił bębenki moich uszu niczym stalowe ostrze.
Przestałem postrzegać, co działo się wokół. Usłyszałem tylko jak skrzypce uderzają o kamienną posadzkę, poczułem, że moje dłonie unoszą się do uszu i zasłaniają je. Krzyczałem, ale ten dźwięk pochłaniał mój krzyk.
— Przestań, przestań! — wrzeszczałem.
Znowu zrobiło się jasno od światła, a ona znalazła się tuż przede mną. Wyciągała do mnie ręce.
— Mariusz!
Odwróciłem się i zacząłem biec w kierunku drzwi. Te zamknęły się jednak gwałtownie przede mną, uderzając mnie w głowę tak silnie, że upadłem na kolana. Przeszywany wysokim tonem jej głosu zacząłem szlochać.
— Mariuszu, Mariuszu, Mariuszu!
Odwróciłem się i ujrzałem jej stopę druzgocącą skrzypce na kawałki. Wysoki ton jej śpiewu zelżał jednak. Zanikał.
Wreszcie zapadła cisza. Ogłuszony, nie słyszałem własnych wezwań Mariusza, których nie przestałem wyrzucać z siebie. Próbowałem się podnieść. Dzwoniąca w uszach cisza. Była tuż przy mnie. Jej ciemne łuki brwi nieznacznie zbliżyły się do siebie. W badawczym spojrzeniu jej oczu widać było udrękę. Bladoróżowe usta rozchyliły się, ukazując kły.
— Pomóż mi, pomóż mi Mariuszu, pomóż mi.
Zacząłem się jąkać, niezdolny nawet do usłyszenia tego, co sam mówię. Poczułem nagle, że jej dłoń obejmuje delikatnie od tyłu moją głowę. W tej samej chwili poczułem jej szyję podsuniętą pod moje zęby.
Nie wahałem się. Nie myślałem już o dłoniach, które zamknęły się wokół mnie i które mogły z łatwością zmiażdżyć mnie w jednej sekundzie. Wbiłem zęby w skórę jak w krystaliczną lodowatą skorupę; krew popłynęła momentalnie, prosto w usta.
Och tak, tak… tak. Zarzuciłem rękę na jej lewe ramię, przylgnąłem do niej całym jestestwem i nie miało żadnego znaczenia, że była twardsza od marmuru, że była właśnie taka, jaką miała być. Była doskonała, była moją Matką, moją kochanką, moją wszechmocną. Krew penetrowała każdą pulsującą cząsteczkę we mnie nitkami swej palącej pajęczyny. Jej usta przylgnęły do mojego gardła. Całowała mnie, całowała tętnicę, przez którą tak gwałtownie płynęła jej krew. Rozchylała usta, by zanurzyć je w niej, a ja przyssałem się do jej krwi całą swoją mocą, ssąc i czując na podniebieniu strumień gorącej krwi, wypełniającej mnie powoli całego. Poczułem nagle poza wszelką wątpliwością, że jej kły wbijają się w moją szyję.
Z każdego najodleglejszego zakątka naczyń krwionośnych moja krew zaczęła nagle płynąć z powrotem do niej, w tym samym czasie, kiedy ja pochłaniałem jej krew. Widziałem i czułem to drżące, boskie koło. Nic innego teraz nie istniało, tylko nasze usta, przywarte do naszych gardeł i bezlitosny, nieubłagany, pulsujący strumień naszej krwi. Nie było marzeń, nie było wizji, było tylko to, cudowne, ogłuszające i ogrzewające. I nic już nie liczyło się, absolutnie nic poza tym, że to nigdy się już nie skończy. Świat wszystkich rzeczy wypełniła przestrzeń.
I nagle jakiś okropny dźwięk, jakby odgłos rozłupywania kamienia, jakby dźwięk głazu ciągnionego po podłodze. Mariusz wraca. Nie, Mariuszu, nie wracaj. Wróć tam, skąd przyszedłeś. Nie rozdzielaj nas.
Nie był to jednak Mariusz, to nie on wydawał z siebie ten straszny głos, to nie on niszczył wszystko. To nie on chwycił nagle moje włosy i oderwał mnie od niej, aż krew trysnęła z moich ust. To był Enkil. Jego mocarne dłonie schwyciły mnie mocno za głowę.
Krew popłynęła mi z ust po podbródku. Ujrzałem przerażoną twarz Akaszy. Zobaczyłem, jak wyciąga w jego stronę ręce. Jej oczy płonęły najzwyczajniejszym gniewem, błyszczące białe ręce i nogi ożywiły się nagle, gdy chwyciła za ręce przytrzymujące w uścisku moją głowę. Usłyszałem jej głos, wrzask coraz głośniejszy nawet od tonu jej śpiewu. Krew spływała strużkami z kącików jej ust.
Ten dźwięk odebrał mi obraz i możliwość słyszenia. Ogarnęła mnie ciemność milionami maleńkich cząstek. Moja czaszka miała rozpaść się lada moment. Siłą zmusił mnie do przyklęknięcia. Pochylił mnie i nagle ujrzałem dokładnie jego twarz. Była bez wyrazu, jedynie napięcie mięśni zdradzało jakieś życie w tym kolosie. Mimo ogłuszającego krzyku Akaszy dotarło do mnie, że drzwi dudnią od uderzeń pięści Mariusza. Jego krzyki były równie głośne jak jej.
Od tego krzyku krew wypływała z moich uszu. Bezgłośnie poruszałem wargami. Kamienny uścisk, w których znajdowała się moja głowa, nagle zelżał. Poczułem, że osuwam się na posadzkę. Rozciągnąłem się jak długi i w tej samej chwili poczułem chłodny nacisk jego stopy na moje piersi. W jednej sekundzie mógłby zdruzgotać mi serce. Akasza krzycząc jeszcze przenikliwiej, przywarła do niego, zarzucając mu ręce wokół szyi. Patrzył na jej ściągnięte brwi i rozwichrzone włosy.
W końcu Mariusz, przez drzwi, przebijając się przez ścianę jej krzyków, przemówił mu do rozsądku.
Zabij go, Enkil, a odbiorę ci ją na zawsze, zabiorę ją daleko od ciebie, a ona sama mi w tym pomoże! Przyrzekam ci!
Nagła cisza. Ciepło krwi spływającej po szyi.
Odsunęła się na bok, spojrzała w tamtą stronę i drzwi otworzyły się, gwałtownie uderzając w kamienną ścianę. W jednej chwili Mariusz był już nade mną i chwycił Enkila za ramiona. Ten zdawał się niezdolny do wykonania ruchu. Jego stopa zsunęła się ze mnie. Mariusz wypowiadał słowa, które mogłem słyszeć tylko jako myśli:
— Wyjdź, Lestat. Uciekaj!
Z trudem usiadłem i zobaczyłem, że Mariusz odprowadzał ich wolno w kierunku sanktuarium. Widziałem też, że wzrok obojga nie był skierowany do przodu, lecz na niego. Akasza zaciskała ramię Enkila. Ich oblicza znowu przybrały nieprzenikniony wyraz, wydawały się apatyczne, obojętne i przypominały maski śmierci.
— Lestat, uciekaj! — powtórzył Mariusz.
Natychmiast posłuchałem.
16
Znajdowałem się w najodleglejszym miejscu tarasu, kiedy wreszcie do rzęsiście oświetlonego salonu wszedł Mariusz. Moje żyły płonęły żarem, który zdawał się mieć swoje własne życie. Widziałem daleko dalej niż do majaczących w mrocznym świetle kształtów wysp. Słyszałem, jak dziób statku pruł fale wzdłuż odległego stąd wybrzeża jednej z wysp. Mogłem jedynie myśleć o tym, że jeśli Enkil zjawi się tu, aby mnie dopaść ponownie, będę mógł ratować się skokiem przez balustradę. Mógłbym skoczyć do morza i dopłynąć. Nadal jeszcze czułem uścisk jego dłoni na mojej głowie, a ciężar jego stopy na moich piersiach.
Stałem oparty o balustradę i drżałem na całym ciele. Na dłoniach miałem jeszcze krew od ran na twarzy, które zresztą zdążyły już całkowicie się zaleczyć.
— Przepraszam, przepraszam, że to zrobiłem — odezwałem się, jak tylko Mariusz wyszedł z salonu na taras. — Nie wiem, dlaczego tak postąpiłem. Nie powinienem był tego robić. Przepraszam, Mariuszu, przepraszam. Nigdy już nie postąpię wbrew twojej woli. Przysięgam!
Stał z założonymi rękoma i spoglądał na mnie groźnie.
— Lestat, co ci powiedziałem zeszłej nocy? — zapytał. — Jesteś najbardziej przeklętym stworzeniem!
— Mariuszu, wybacz mi. Proszę cię, wybacz mi. Nie przypuszczałem, że cokolwiek się wydarzy. Byłem pewny, że nic się nie stanie.
Gestem ręki dał mi znać, abym przestał mówić, a następnie skinął w kierunku skał. Przeskoczył balustradę pierwszy. Poszedłem za nim, zaskoczony łatwością, z jaką mi to przyszło, zbyt jednak jeszcze oszołomiony, aby zwracać większą uwagę na takie rzeczy. Jej obecność była jeszcze wokół mnie niby aromat, woń, tyle że ona nie miała żadnego zapachu poza zapachem kadzideł i kwiatów, które musiały wniknąć w jej białą skórę. Jak zadziwiająco delikatną zdawała się być pomimo całej swojej twardości i surowości.
Schodziliśmy po śliskich głazach, aż dotarliśmy do plaży. Szliśmy bez słowa, w milczeniu spoglądając na śnieżnobiałą pianę fal rozbryzgujących się poniżej skały albo sunących ku nam po gładkim, zbitym piasku plaży. Czułem samotność, która zawsze wywołuje we mnie wyjący wiatr. Uspokajałem się jednak coraz bardziej, a jednocześnie byłem coraz bardziej podniecony i nieszczęśliwy.
Mariusz objął mnie ramieniem w taki sam sposób, w jaki czyniła to Gabriela. Nie zwracałem żadnej uwagi na to, dokąd idziemy. Z zaskoczeniem stwierdziłem, że doszliśmy do małej zatoczki, na wodach której kołysała się zakotwiczona łódź z tylko jedną parą wioseł.
Kiedy zatrzymaliśmy się, powtórzyłem znowu:
— Przykro mi, że to zrobiłem! Przyrzekam, naprawdę. Nie wierzyłem, że…
— Nie mów mi, że żałujesz — odezwał się cicho Mariusz. — Wcale ci nie jest przykro, że to wszystko się wydarzyło i że ty byłeś tego przyczyną, zwłaszcza teraz, kiedy jesteś już bezpieczny, a nie leżysz zgnieciony jak skorupa jajka na posadzce kaplicy.
— Nie w tym rzecz — odparłem.
Zacząłem płakać. Wyciągnąłem chusteczkę, przepiękny ekwipunek osiemnastowiecznego dżentelmena, i wytarłem krew z twarzy. Czułem niemal, jak mnie obejmuje, czułem jej krew, jego dłonie. Cała sytuacja zdawała się teraz odtwarzać na nowo. Gdyby Mariusz nie przyszedł w porę…
— Mariusz, co właściwie się wydarzyło? Co widziałeś?
— Wolałbym, abym odstąpił od tego przesłuchania — odpowiedział zmęczonym głosem Mariusz. — Szaleństwem jest mówić czy myśleć o czymś, co może spowodować jeszcze większy niepokój w twoim umyśle.
Teraz naprawdę wyglądał na wściekłego. Odwrócił się do mnie plecami.
Jakżeż jednak mogłem o tym nie myśleć? Żałowałem, że nie mogę otworzyć głowy i po prostu wyjąć z niej wszelkie myśli o tym. One przepływały przeze mnie jak jej krew. W jej ciele zamknięta była dusza, żądza, apetyt, płonące duchowe jestestwo, którego żar przeszedł przeze mnie.
Enkil. Nienawidziłem go. Chciałem go zniszczyć. Moja myśl skupiła się na wszelkiego rodzaju szalonych pomysłach jego zniszczenia bez narażania nas na niebezpieczeństwo.
To jednak nie miało większego sensu. Gdyby demony nie wniknęły w niego…
— Przestań, młodziku! — nie wytrzymał Mariusz.
Zacząłem znowu płakać. Czułem to miejsce na szyi, gdzie dotknęły mnie jej usta; oblizałem wargi i na nowo spróbowałem jej krwi. Spojrzałem na rozsiane nad nami gwiazdy i owe wieczne i dobrotliwe rzeczy wydawały mi się groźne i bezsensowne. Poczułem, że krzyk zaczyna niebezpiecznie narastać w mojej krtani. Działanie jej krwi nie zaczęło się zmniejszać. Pierwsza jasna wizja mętniała, a moje kończyny stawały się na powrót już tylko moimi kończynami. Były silniejsze, to prawda, ale magia zaniknęła. Magia zostawiła tylko coś silniejszego niż wspomnienie o zamkniętym obiegu krwi, który wytworzył się między nami.
— Mariusz, co się stało?! — wykrzyknąłem, próbując przekrzyczeć wiatr. — Nie złość się na mnie, nie odwracaj się ode mnie. Nie mogę…
— Cii…, Lestat — odparł. Odwrócił się i ujął mnie za rękę. — Nie przejmuj się moją złością — dodał. — To jest nieważne i tu nie chodzi o ciebie. Daj mi trochę więcej czasu, abym mógł dojść do siebie.
— Czy widziałeś, co zaszło między mną a nią?
Spoglądał w morze. Woda zdawała się doskonale ciemna, a piana idealnie biała.
— Tak, widziałem — odparł.
— Zabrałem ze sobą skrzypce i chciałem zagrać na nich. Myślałem…
— Tak, wiem, oczywiście…
— …że muzyka poruszy ich, szczególnie taka muzyka, tak nienaturalnie brzmiąca muzyka; wiesz, do czego zdolne są skrzypce…
— Tak.
— Mariusz, ona dała mi… ona… wzięła moją…
— Wiem.
— To on ją tam przetrzymuje! On ją więzi!
— Lestat, błagam cię… — Uśmiechał się smutno, zmęczony.
— Uwięź go, Mariusz, w taki sam sposób, w jaki uczynili to oni, a wypuść ją!
— Marzysz, moje dziecko — powiedział. — Marzysz.
Odwrócił się i wstał. Gestem ręki dał mi znać, abym zostawił go samego. Podszedł do mokrej ławki i pozwolił, by woda chlupała wokół jego stóp, gdy spacerował po brzegu w tę i z powrotem.
Próbowałem się znowu uspokoić. Wydawało mi się zupełnie nierealne, że byłem jeszcze gdziekolwiek poza wyspą, że świat ludzi śmiertelnych w ogóle gdzieś istniał, że ta dziwna tragedia i groźba Tych Których Trzeba Ukrywać zupełnie nie były znane poza obszarem tych mokrych i błyszczących skał.
Wreszcie Mariusz podszedł ponownie do mnie.
— Posłuchaj mnie — powiedział. — Na zachód od tego miejsca jest wyspa, która nie znajduje się pod moją ochroną, a w północnej jej części jest stare greckie miasto, gdzie tawerny portowe otwarte są całą noc. Popłyń tam teraz łódką. Zapomnij o tym, co się tutaj stało. Sprawdź swoje nowe siły, które od niej otrzymałeś. Spróbuj jednak nie myśleć ani o niej, ani o nim. Przede wszystkim nie próbuj spiskować przeciwko niemu. Przed brzaskiem wróć tutaj. To nie będzie trudne. Drzwi i okna zastaniesz otwarte. Teraz zrób, jak ci mówię, zrób to dla mnie.
Pochyliłem głowę. To była jedyna rzecz na świecie, która mogła pozwolić mi zapomnieć o tym, co się tutaj wydarzyło, która mogła zmazać myśli tłukące się po mojej głowie. Ludzka krew, ludzki krótki opór i ludzka śmierć.
Bez słowa protestu skierowałem się ku płytkiej wodzie, ku łódeczce.
Nad ranem spojrzałem na swoje odbicie w kawałku metalowego zwierciadła przybitego do ściany brudnego pokoju marynarskiego w malutkiej gospodzie. Ujrzałem siebie w moim brokatowym surducie i białej koronkowej koszuli, z twarzą ogorzałą od świeżej krwi. Za mną leżał martwy mężczyzna z rozrzuconymi szeroko ramionami, rozciągnięty na stole. Nadal jeszcze trzymał w dłoni nóż, którym próbował poderżnąć mi gardło. Na stole zauważyłem jeszcze butelkę wina i narkotyk, którego przyjęcia odmawiałem w żartobliwych i swawolnych protestach, aż wreszcie on stracił cierpliwość i spróbował uciec się do argumentu ostatecznego. Jego towarzysz leżał również martwy na łóżku.
Spojrzałem na młodego, jasnowłosego hulakę w lustrze.
— No cóż, jeśli to nie jest wampir Lestat… — powiedziałem.
Cała krew świata nie mogła jednak powstrzymać okropnych myśli, które znowu zaczęły mnie nachodzić, gdy tylko udałem się na spoczynek. Nie mogłem przestać myśleć o niej. Zastanawiałem się, czy to jej śmiech słyszałem we śnie poprzedniej nocy. Zastanawiałem się, dlaczego nic mi nie powiedziała swą krwią. W końcu zamknąłem oczy i nagle wszystko, co wydarzyło się, zaczęło powracać do mnie, wszystkie te cudowne doznania, chaotyczne i zarazem w równym stopniu magiczne. Ona i ja szliśmy razem korytarzem — nie tu lecz w innym miejscu, które znałem. Wydaje mi się, że był to pałac w Niemczech, gdzie Haydn pisał swoją muzykę. Rozmawiała ze mną swobodnie, jak już tyle razy przedtem. Opowiedz mi o tym wszystkim, w co wierzą ludzie, co czyni ich żywotnymi, jakie są owe cudowne wynalazki… Miała na sobie modny kapelusz z wielkim białym piórem doczepionym do szerokiego ronda i biały tiul wokół głowy. Jej twarz dopiero rozkwitała, dopiero stawała się młoda.
* * *
Kiedy otworzyłem oczy, wiedziałem, że Mariusz czeka już na mnie. Wyszedłem ze swojego pokoju i zobaczyłem go stojącego przy pustym futerale na skrzypce, plecami do otwartego okna z widokiem na morze.
— Musisz już teraz iść, mój młodzieńcze — powiedział smutno. — Miałem nadzieję, że zostaniemy razem dłużej, ale to niemożliwe. Łódź już czeka, aby cię stąd zabrać.
— Czy dlatego, że to zrobiłem… — powiedziałem nieszczęśliwym głosem. — A więc zostaję wyrzucony.
— Poniszczył wszystko w kaplicy — dodał Mariusz.
Wyczułem, że próbuje mnie uspokoić. Objął mnie i drugą ręką podniósł mój kufer podróżny. Poszliśmy w kierunku drzwi.
— Chcę, żebyś odszedł teraz, ponieważ tylko twoje odejście go uspokoi. Chcę też, abyś zapamiętał nie jego złość, ale wszystko to, co ci tutaj opowiedziałem, i abyś był pewien, że spotkamy się jeszcze, jak to sobie powiedzieliśmy.
— Czy ty się go obawiasz, Mariuszu?
— Och, nie. Nie odchodź w takim przeświadczeniu. Miał już podobne wyskoki wcześniej, od czasu do czasu. On sam nie wie, co robi, naprawdę. Jestem o tym przekonany. Wie tylko, że ktoś wszedł pomiędzy niego a Akaszę. Potrzebuje tylko czasu, aby „dojść do siebie”.
Znowu to wyrażenie „dojść do siebie”.
— Akasza siedzi, jakby nigdy nawet nie poruszyła się, co? — zapytałem.
— Chcę, żebyś odjechał natychmiast, abyś go nie prowokował — odparł Mariusz, wyprowadzając mnie z pałacu i idąc ze mną w kierunku schodów prowadzących stromym zboczem na plażę. Nie przestawał mówić.
— Nasza zdolność przesuwania przedmiotów, zapalania ich, czynienia szkód siłą umysłu i woli dotyczy tylko naszego najbliższego otoczenia. Chcę więc, żebyś wyjechał stąd jeszcze dzisiaj i udał się w drogę do Ameryki. Szybciej wrócisz do mnie, kiedy on uspokoi się wreszcie i nie będzie o tym pamiętał. Ja nie zapomnę o niczym i będę czekał na ciebie.
Ujrzałem galerę zacumowaną w maleńkim porcie u podnóża klifu. Schody tam prowadzące wydawały się niemożliwe do pokonania, ale wcale tak nie było. Nie mogłem pogodzić się z tym, że muszę opuścić Mariusza i tę wyspę już teraz, zaraz.
— Nie musisz schodzić ze mną — powiedziałem, odbierając od niego kufer. Próbowałem, by mój głos nie zabrzmiał zbyt gorzko i nie był zbyt przygnębiony. W końcu to ja byłem winien wszystkiemu. — Wolałbym nie płakać na oczach innych. Zostaw mnie tutaj.
— Żałuję, że nie mamy już dla siebie choć kilku nocy — powiedział — po to, by rozważyć w spokoju to, co się tu wydarzyło. Moja miłość jednak pójdzie z tobą. Spróbuj też zapamiętać to, co ci mówiłem. Kiedy się ponownie spotkamy, będziemy mieli sobie wiele do powiedzenia.
Przerwał.
— Tak?
— Powiedz mi wreszcie, czy nie żałujesz, że w Kairze przyszedłem po ciebie, że zabrałem cię tutaj? — zapytał.
— Jakżeż mógłbym? — pytaniem odpowiedziałem na pytanie. — Żałuję tylko tego, że odchodzę. A jeśli nie będę mógł cię odnaleźć, a i ty nie będziesz mógł odnaleźć mnie?
— Kiedy nadejdzie właściwa pora, odnajdę cię — odparł. — I pamiętaj zawsze o jednym: masz w sobie moc, by wezwać mnie, tak jak raz to już zrobiłeś. Kiedy usłyszę wołanie, mogę pokonać olbrzymie odległości. Jeśli pora będzie właściwa — odpowiem ci. Tego możesz być pewien.
Kiwnął głową. Zbyt wiele chciałem jeszcze powiedzieć, ale nie powiedziałem już ani słowa. Objęliśmy się i pozostaliśmy w uścisku przez dłuższą chwilę. Wreszcie obróciłem się i powoli zacząłem schodzić. Wiedziałem, że zrozumie, dlaczego nie odwracam głowy.
17
Nie zdawałem sobie sprawy z tego, jak bardzo pragnąłem „świata”, aż do chwili, gdy mój statek przepłynął ciemne wody zatoki St. Jean i skierował się ku Nowemu Orleanowi. Ujrzałem czarną, poszarpaną linię brzegową mokradeł wyraźnie odcinających się na tle świetlistego nieba.
To, że nikt z naszego gatunku nie zgłębiał nigdy tej dziczy, podniecało mnie i jednocześnie upokarzało.
Nim słońce wstało tego pierwszego poranka, zakochałem się w tej nizinnej i wilgotnej krainie, tak jak zakochałem się w suchym żarze Egiptu, a jak pokazał czasu — zakochałem się w niej bardziej niż w jakimkolwiek innym miejscu na ziemi. Zapachy soczystej zieleni i różnorodnych kwiatów były tu wyjątkowo silne. Wielka, szara rzeka, przepływająca przez żałośnie mały Place d’Armes z jego maleńką katedrą, przyćmiła jakiekolwiek inne przesławne rzeki, które do tej pory widziałem.
Nie zauważony i nie molestowany przez nikogo — przemierzałem uliczki tej kolonii z ich walącymi się domami, błotnistymi rynsztokami i chodnikami o wysokich brzegach. Brudni hiszpańscy żołnierze wałęsali się wokół więzienia. Gubiłem się w niebezpiecznych portowych knajpach, pełnych żądnych hazardu i burd, awanturujących się marynarzy oraz pięknych ciemnowłosych, karaibskich kobiet. Spacerowałem po okolicy, przyglądając się niemym błyskawicom rozdzierającym niebo i nasłuchując dudniącego grzmotu piorunów. Czułem jedwabiste ciepło letniego deszczu.
Niskie dachy małych chatek błyszczały w świetle księżyca. Światło muskało żelazne bramy wspaniałych hiszpańskich rezydencji. Połyskiwało za zasłonami z prawdziwej koronki, zawieszonymi za świeżo zmoczonymi deszczem szklanymi drzwiami. Przechadzałem się pośród prymitywnych parterowych domków, które ciągnęły się aż do wałów miejskich. Zaglądając przez okna, widziałem złocone meble i emaliowane drobiazgi — znak dobrobytu, bogactwa i cywilizacji, które w tym barbarzyńskim miejscu zdawały się być bezcenne, niezwykle wyszukane, a nawet smutne.
Od czasu do czasu w błocie uliczek obserwowałem i takie obrazki: prawdziwy francuski dżentelmen, w śnieżnobiałej peruce i wymyślnym surducie, obok niego żona w tiurniurze i czarny niewolnik przenoszący czyste trzewiki dla obu wysoko nad przepływającym błotem.
Wiedziałem, że przybyłem do najbardziej wysuniętej, zapomnianej placówki Dzikiego Ogrodu i że to właśnie był mój kraj. Właśnie tu, w Nowym Orleanie, pozostanę — jeśli tylko Nowy Orlean zdoła utrzymać się na mapie świata. Moje cierpienie powinno zostać złagodzone tu, w tym miejscu, a wszystko, czego pragnąłem, powinno dać mi więcej przyjemności, jeśli tylko wpadnie w moje ręce.
Pierwszej nocy w tym cuchnącym, małym raju modliłem się, by być, pomimo całej mojej tajemnej siły, kimś spowinowaconym z jakąkolwiek ludzką istotą. Być może nie byłem takim egzotycznym wyrzutkiem, za jakiego siebie miałem, pozostając tylko mrocznym powiększeniem każdej ludzkiej duszy.
Stare prawdy i odwieczna magia, rewolucja i wynalazczość — wszystko to sprzysięgło się, by odwrócić naszą uwagę od namiętności i pasji, które w ten lub inny sposób zawsze pokonują nas wszystkich. Zmęczeni w końcu tą złożonością — zaczynamy marzyć o dawnych czasach, kiedy siedzieliśmy na kolanach matki, a każdy pocałunek był doskonałym spełnieniem pragnienia i pożądania. Cóż innego nam pozostało, jak tylko sięgnąć ku objęciu, które musi zawierać w sobie zarówno niebo, jak i piekło: nasze przeznaczenie i nasz los.
EPILOG: WYWIAD Z WAMPIREM
1
Dotarliśmy więc do końca opowieści o wczesnej edukacji i przygodach wampira Lestata. Macie więc opis magii i tajemnicy Starego Świata, które zdecydowałem się przedstawić wam pomimo wszystkich zakazów i zaleceń.
Moja historia wcale jednak nie zakończyła się. Muszę też rozważyć, przynajmniej pobieżnie, bolesne wydarzenia, które doprowadziły mnie do podjęcia decyzji o zagrzebaniu się w ziemi w roku 1929.
Było to 140 lat po opuszczeniu przeze mnie wyspy Mariusza. Moje oczy nigdy go już nie ujrzały. Również losy Gabrieli pozostawały dla mnie całkowitą tajemnicą. Zniknęła tamtej nocy w Kairze i nigdy już nie usłyszałem o niej.
Był już wiek XX, kiedy przygotowałem grób dla siebie. Byłem sam, zmęczony. Moje ciało i dusza były ciężko ranne. Przeżyłem czas przeznaczony na „jeden żywot”, tak jak doradzał mi Mariusz. Nie mogę jednak winić Mariusza za sposób, w jaki je przeżyłem, i za potworne pomyłki, które sam popełniłem.
Czysta wola kształtowała moje doświadczenie bardziej niż jakakolwiek inna ludzka cecha. Mimo rad i przestróg — zawsze igrałem z tragedią i nieszczęściem. Spotykały mnie też i nagrody. Przez prawie siedemdziesiąt lat miałem przy sobie moich uczniów, dwa ledwo opierzone wampiry, Louisa i Klaudię, dwójkę najwspanialszych nieśmiertelnych, jacy kiedykolwiek spacerowali po tym świecie. Byłem z nimi w najlepszej komitywie.
Krótko po tym, jak zjawiłem się w naszej kolonii, zakochałem się śmiertelnie w Louisie, młodym ciemnowłosym plantatorze. Miał wyszukane maniery i wiele wdzięku w sposobie mówienia. W swym cynizmie i pędzie do samodestrukcji zdawał się być bliźniaczym odbiciem Nicolasa. Miał w sobie mroczną intensywność Nickiego, jego buntowniczość, jego cierpiętniczą zdolność do wiary oraz gotowość jej utraty, a wreszcie również zdolność i do rozpaczy.
Louis zdobył wpływ na mnie o wiele silniejszy niż kiedykolwiek Nicolas. Nawet w najgorszych chwilach Louis potrafił dotknąć mojej czułej nuty, urzekając i uwodząc mnie swoją układającą się przemiennie zależnością, swoim zakochaniem w każdym moim geście i w każdym moim słowie. Nawet jego naiwność podbijała moje serce, jego dziwna mieszczańska wiara, że Bóg nadal jest Bogiem, nawet jeśli odwrócił się do nas plecami, że potępienie i zbawienie ustanawiają granice tego małego i beznadziejnego świata.
Louis był cierpiętnikiem, kimś, kto kochał śmiertelnych nawet jeszcze bardziej niż ja. Czasami nawet zastanawiam się, czy nie wybrałem Louisa po to, by ukarać siebie za to, co stało się z Nickim, czy nie stworzyłem go po to, aby stał się moim sumieniem i wymierzał mi rok po roku pokutę, na którą, czułem to, zasługiwałem.
Kochałem go jednak szczerze. Z desperacji, aby go zatrzymać, związać bliżej ze sobą w najbardziej ryzykownych chwilach, popełniłem najbardziej egoistyczny wyczyn w całym moim życiu jako żywy trup. Było to przekleństwo, które stać się miało moją zgubą: stworzenie Louisa, a dla Louisa stworzenie Klaudii, oszałamiająco pięknego dziecka — wampira.
Jej ciało nie osiągnęło nawet sześciu lat, kiedy zabrałem ją. Chociaż i tak by umarła, gdybym tego nie zrobił (tak samo jak Louis umarłby, gdybym również i jego nie wziął) — było to wyzwanie rzucone bogom, za które zarówno Klaudia, jak i ja musieliśmy zapłacić.
To jednak jest historia, którą opowiedział Louis w Wywiadzie z wampirem. Pomimo wszystkich sprzeczności i straszliwych nieporozumień — właściwie oddaje ona atmosferę czasu, w którym Klaudia, Louis i ja zeszliśmy się razem i pozostawaliśmy razem przez ponad sześćdziesiąt pięć lat. W tym czasie byliśmy niezrównanymi przedstawicielami naszego gatunku, ubranymi w aksamit i jedwab myśliwymi przynoszącymi śmierć w szybko rozwijającym się mieście zwanym Nowy Orlean, które dawało nam schronienie w luksusie i dostarczało niezliczoną ilość ofiar.
I choć Louis nie wiedział tego, kiedy pisał swoją kronikę wydarzeń, w naszym świecie sześćdziesiąt pięć lat to fenomenalny czas na jakikolwiek związek.
Co do kłamstw, które wypowiedział, i błędów, które popełnił, no cóż, wybaczam mu ten wybryk nadmiernie bujnej wyobraźni, wybaczam mu gorycz i próżność, które nie były znów takie wielkie. Nie ujawniłem mu nawet połowy swej mocy i nie bez powodu, ponieważ już to, co wiedział, doprowadzało do tego, że kurczył się w poczuciu winy, samopotępieniu i pogardzie dla samego siebie.
Jego nadzwyczajne piękno i niewyczerpany czar były czymś, co dla niego samego pozostawało do końca nie rozpoznane. Kiedy czytelniku przeczytasz to zdanie z jego książki, że uczyniłem go wampirem, bowiem pragnąłem jego plantacji i rezydencji, w której mieszkał, możesz to raczej przypisać, jak przypuszczam, bardziej skromności niż głupocie.
Co do jego przekonania, że byłem chłopem, no cóż, to zrozumiałe. Jakby nie było, był bystrym obserwatorem i pełnym zahamowań synem klasy średniej, aspirującym, jak wszyscy kolonialni plantatorzy, do tego, by stać się prawdziwym arystokratą, choć w całym swym życiu nikogo z tej sfery nawet nie widział. Ja zaś pochodziłem z pradawnego rodu panów feudalnych, którzy przy jedzeniu oblizywali palce i rzucali kości przez ramię, by nakarmić nimi psy.
Kiedy Louis mówi, że bawiłem się niewinnymi ofiarami, zaprzyjaźniając się najpierw z nimi, a potem bezlitośnie je zabijając — skąd mógł wiedzieć, że mój wybór niemal wyłącznie dokonywany był pośród hazardzistów, złodziei i morderców i że byłem wierny mojemu nigdy nie wypowiedzianemu ślubowaniu zabijania tylko złoczyńców? Młody Freniere, na przykład, plantator, którego Louis w swoim tekście w beznadziejny sposób uromantycznia, był w rzeczywistości zabójcą i oszustem, zdecydowanym zaprzepaścić plantację należącą do rodziny z powodu karcianych długów. Ladacznice, które kiedyś posłużyły mi za ucztę na oczach Louisa, wbrew temu, co uważał, nie raz oszałamiały marynarzy alkoholem i narkotykami po to, by następnie ograbić ich do szczętu. Wielu z nich nigdy już nie ujrzano wśród żywych.
Wszystkie te drobiazgi nie mają jednak większego znaczenia. Opowiedział te zdarzenia tak, jak je wtedy rozumiał.
Tak naprawdę Louis zawsze był sumą wszystkich swych wad, najbardziej czarującym ludzkim diabłem, jakiego kiedykolwiek miałem okazję poznać. Nawet Mariusz nie mógłby sobie wyobrazić tak współczującej, litościwej i kontemplacyjnej natury. Zawsze był dżentelmenem. Uczył na przykład Klaudię właściwego użycia srebrnej zastawy przy stole, choć ona, niech będzie błogosławione jej maleńkie czarne serduszko, nigdy nie odczuwała najmniejszej potrzeby dotknięcia przy jedzeniu noża czy widelca.
Jego ślepota co do motywów postępowania czy cierpienia innych była w takiej samej mierze częścią jego uroku, jak rozwichrzone, czarne włosy czy wiecznie zatroskany wyraz jego zielonych oczu.
Dlaczego miałbym sobie zawracać głowę opowiadaniem o tych chwilach, kiedy przychodził do mnie ze swoim nędznym, wstrętnym niepokojem, błagając, abym nigdy go nie opuszczał, czy o tych czasach, kiedy razem spacerowaliśmy i rozmawialiśmy, gdy odgrywaliśmy sztuki Szekspira przed Klaudią, aby ją rozbawić, czy ramię w ramię udawaliśmy się już to na łowy do portowych knajp, już to, aby przetańczyć noc z ciemnoskórymi pięknościami na sławnych balach mieszańców.
Czytajcie sami pomiędzy wierszami.
Zdradziłem go, kiedy go stworzyłem — to ważna, znacząca rzecz. Zdradziłem też Klaudię. Wybaczam mu też wszystkie nonsensy, które wypisywał, ponieważ opowiedział prawdę o niesamowitym zadowoleniu, jakie dzieliliśmy — on, Klaudia i ja — w ciągu tych długich dziewiętnastowiecznych dziesięcioleci, kiedy bladły już prawie kolory ancien regime’u a prześliczne dźwięki muzyki Mozarta i Haydna ustępowały miejsca bombastyczności Beethovena, który chwilami mógł brzmieć w mojej wyobraźni nazbyt nieziemsko, jak szczęk Dzwonów Piekieł.
Miałem to, czego chciałem, co zawsze chciałem mieć. Miałem i c h. Mogłem nawet chwilami całkowicie zapomnieć o Gabrieli i o Nickim, zapomnieć nawet o Mariuszu i spojrzeniu Akaszy, o lodowatym dotyku jej dłoni czy cieple jej krwi.
Zawsze chciałem mieć wiele. Co tłumaczyło tak długie trwanie życia, które opisano w Wywiadzie z wampirem? Dlaczego przetrwaliśmy razem tak długo?
Przez całe dziewiętnaste stulecie naszej ery wampiry były „odkrywane” przez świat literacki Europy. Lord Ruthven i doktor Polidori ustąpili miejsca Sir Francisowi Varneyowi w groszowych publikacjach horrorów, a później przyszedł czas na wspaniałą i zmysłową księżnę Carmillę Karstein, Sheridana Le Fanu, a wreszcie wielką małpę wampirów, dzikiego transylwańskiego księcia Drakullę, który wierzył, że może przemienić się w nietoperza albo zdematerializować, kiedy tylko zechce, i który spełzał w dół murów swego zamku w sposób identyczny jak jaszczurka, jak się zdawało — dla samej zabawy. Wszystkie z tych postaci i wiele innych im podobnych karmiły nienasycony apetyt na „gotyckie” — niesamowite i fantastyczne opowieści.
Byliśmy esencją tego dziewiętnastowiecznego wyobrażenia — arystokratycznie stojący na uboczu, niezawodnie eleganccy, niezmiennie bezlitośni, nie odstępujący od swego zadania. Być może trafiliśmy na doskonałą chwilę w historii, doskonałą równowagę pomiędzy tym, co potworne, a tym, co ludzkie, na czas, kiedy „romanse wampiryczne” poczęte w mojej wyobraźni pośród kolorowych brokatów ancien regime’u powinny znaleźć swoje największe uwydatnienie w furkającej na wietrze czarnej fałdzistej pelerynie, czarnym cylindrze i dziewczęcych błyszczących lokach, rozsypujących się z fioletowych wstążek na bufiaste rękawy jej lekko przezroczystej sukni.
Cóż jednak zrobiłem Klaudii? I kiedy miałem za to zapłacić? Jak długo była zadowolona z pozostawania tajemnicą, która wiązała razem Louisa i mnie tak mocno? Jak długo była zadowolona z tego, że była muzą naszych godzin spędzonych w świetle księżyca, jedynym obiektem oddania wspólnym dla nas obu?
Czy nie można było uniknąć tego, że ona, która nigdy nie osiągnęła kształtu i formy dorosłej kobiety, zwróciła się przeciwko swemu demonicznemu ojcu, skazującemu ją na ciało maleńkiej laleczki z porcelany?
Powinienem był posłuchać ostrzeżenia Mariusza. Powinienem był powstrzymać się choćby na chwilę, aby się zastanowić, gdy stałem na skraju tego wspaniałego i odurzającego eksperymentu, i uczynić wampirem raczej kogoś z „tych maluczkich, najmniejszych”. Powinienem był wziąć głęboki oddech.
Wiecie, to było jak gra na skrzypcach dla Akaszy. Chciałem to zrobić. Chciałem zobaczyć, co się potem wydarzy, to jest chcę powiedzieć — co stanie się z taką piękną dziewczyną jak ona!
Och, Lestat, zasługujesz na wszystko, co ci się przytrafiło. Lepiej żebyś nie umierał. Prawdę mówiąc, mógłbyś pójść prosto do piekła. Dlaczego jednak z czysto egoistycznych pobudek nie posłuchałem choćby niektórych rad, które mi ofiarowano? Dlaczego niczego się nie nauczyłem od Gabrieli, Armanda i Mariusza? Nigdy nie słuchałem nikogo.
Nie mogę też teraz powiedzieć, że żałuję tego eksperymentu z Klaudią, że wolałbym, abym nigdy jej nie widział ani nie trzymał w objęciach, nie szeptał tajemnic do jej uszka, nie słyszał jej śmiechu odbijającego się o ściany w mrocznych, oświetlonych tylko lampami gazowymi pokojach tego za bardzo chyba ludzkiego domu, w którym poruszaliśmy się pośród lakierowanych mebli i ciemnych obrazów olejnych czy miedzianych doniczek, tak jak robiliby to ludzie śmiertelni. Klaudia była moim dzieckiem mroku, moją miłością, złem mego zła. Klaudia złamała moje serce.
I tak oto pewnej gorącej, parnej nocy wiosną roku 1860 powstała przeciwko mnie, aby wyrównać rachunki. Zwabiła mnie, wpuściła w pułapkę i zatopiła nieskończoną ilość razy nóż w moim odurzonym i zatrutym ciele, dopóki prawie ostatnia kropla mojej krwi nie wypłynęła z moich ran, kiedy to, w ciągu ostatnich kilku cennych sekund, rany mogły się jeszcze wyleczyć. Nie winię jej. Sam prawdopodobnie też mógłbym tak postąpić. Tych delirycznych chwil nigdy chyba nie zapomnę, nigdy nie złożę w odległe pokłady mojej pamięci. Jej przebiegłość i determinacja powaliły mnie w równym stopniu co ostrze rozpruwające moje gardło i przecinające moje serce.
Będę myślał o tych chwilach co noc do końca mojego życia i o tej otchłani, co rozwarła się pode mną, skoku w straszliwą ludzką śmierć, która stała się prawie moja. Klaudia sprawiła, że stało się to realne.
Gdy krew sączyła się ze mnie, odbierając mi siły, a nawet zdolność myślenia i słyszenia, a wreszcie i poruszania się — myśli wracały w przeszłość, aż poza moją egzystencją, ku początkowi życia w potępionej rodzinie wampirów, aż do świętych gajów w mitycznych krajach, gdzie stary dionizyjski bóg lasów zwijał się z bólu, kiedy jego ciało rwane było na strzępy, a krew broczyła obficie. Jeśli w tym nie było jakiegoś znaczenia, to przynajmniej była zbieżność z zapierającym dech, oszałamiającym powtórzeniem tego samego odwiecznego motywu.
I bóg umiera. I bóg powstaje na nowo. Tym razem jednak nikt nie zostaje zbawiony.
Z krwią Akaszy, jak powiedział Mariusz, przetrwam katastrofy, które zniszczyły bezpowrotnie innych naszego gatunku.
Porzucony na bagnisku w ciemności, poczułem, że pragnienie określa moje proporcje, popycha do przodu. Poczułem, że moje szczęki rozchylają się w cuchnącej wodzie, a zęby szukają czegokolwiek z płynącą w żyłach gorącą krwią, co z powrotem postawiłoby mnie na nogi.
Trzy noce później znowu zostałem pobity i moje dzieci pozostawiły mnie na dobre w płonącym piekle naszego domu. Wtedy to krew starszych — Magnusa, Mariusza i Akaszy — podtrzymała moje życie, gdy tylko wygrzebałem się jakoś z płomieni.
Jednak bez świeżego dopływu leczącej rany krwi starszych byłem już tylko na łasce czasu, który w końcu miał uleczyć moje rany.
Louis nie mógł opisać w swojej historii wydarzeń, które nastąpiły później. Oto latami całymi polowałem na skraju ludzkiego stada, odrażający i kaleki potwór, który mógł już tylko atakować albo bardzo młodych, albo niedołężnych. Żyjąc w ciągłym niebezpieczeństwie, stałem się zupełną antytezą romantycznego demona. Powodowałem przerażenie, a nie zachwyt, przypominając swoją postacią raczej zjawy z Les Innocents w brudnych i cuchnących szmatach.
Ból od zadanych ran oddziaływał zarówno na mojego ducha, jak i na ciało, paraliżował zdolność myślenia. To, co widziałem w lustrze za każdym razem, kiedy ośmieliłem się spojrzeć w swoje odbicie, spalało moją duszę.
Ani razu nie wzywałem w tym czasie Mariusza, nie próbowałem połączyć się z nim, pokonać odległości, jaka nas dzieliła. Nie mogłem błagać o jego przynoszącą życie i leczącą rany krew. Lepiej cierpieć czyściec przez stulecia niż potępienie, które mogło mnie spotkać z jego strony. Lepiej cierpieć najgorszą samotność, najgorszy ból, niż odkryć, że wie o wszystkim, co zrobiłem i dawno już odwrócił się do mnie plecami.
Co do Gabrieli, która chyba wybaczyłaby mi wszystko, i której krew była dość silna, by przyspieszyć moją rekonwalescencję — nie wiedziałem nawet, w którą stronę zwrócić się, by ją odnaleźć.
Kiedy wreszcie doszedłem jako tako do siebie, aby przedsiębrać długą podróż do Europy, zwróciłem się do innej osoby, do której mogłem się zwrócić — do Armanda. Mieszkał nadal na ziemi, którą mu darowałem, w tej samej wieży, gdzie Magnus uczynił mnie wampirem. Dalej kierował wspaniale rozwijającą się wspólnotą z Teatru Wampirów na Boulevard de Temple, który zresztą nadal należał do mnie.
Gdy otworzył drzwi na moje pukanie — doznałem szoku. Wyglądał jak młodzieniec prosto z powieści Dickensa. Był w uroczystym i nienagannie skrojonym, czarnym surducie, wszystkie jego renesansowe loki zniknęły równo przycięte. Jego wiecznie młoda twarz naznaczona była niewinnością Dawida Copperfielda i dumą Steerfortha — wszystkim, tylko nie prawdziwą naturą tkwiącą w jego ludzkiej powłoce. Gdy poznał mnie, przez jedną chwilę zapłonęło w nim jasne światło. Wreszcie wolno przeniósł wzrok z całej postaci na rany, które pokrywały moją twarz i ręce. Powiedział cicho, prawie współczująco:
— Wejdź, Lestat.
Ujął moją rękę. Przeszliśmy razem przez dom, który on sam zbudował u stóp wieży Magnusa, owego mrocznego, nieprzyjemnego miejsca, odpowiedniego w sam raz dla horrorów tej dziwnej epoki.
— Pogłoska mówi, że spotkał cię koniec gdzieś w odległym Egipcie czy też Dalekim Wschodzie — powiedział szybko potoczną francuszczyzną, z ożywieniem, o które nigdy bym go nie posądzał. Miał doskonale wyćwiczoną ludzką gestykulację, teraz, kiedy na co dzień udawał zwyczajnego śmiertelnego człowieka. — Że odszedłeś ze starą epoką i że nikt o tobie już nic nie słyszał.
— A Gabriela? — zapytałem natychmiast, zastanawiając się, dlaczego nie wyrzuciłem tego z siebie już na progu.
— Nikt jej nie widział ani nie słyszał o niej od tego czasu, kiedy wyjechałeś z Paryża — odparł.
Jeszcze raz jego wzrok przesunął się po mnie ze współczuciem. Z trudem ukrywał podniecenie, które sam czułem niczym ciepło płonącego koło mnie ognia. Wiedziałem, że próbuje czytać w moich myślach.
— Co się z tobą działo? — zapytał wreszcie.
Moje blizny zastanawiały go. Były zbyt liczne i zbyt zawiłe, były bliznami po ataku, który w normalnych warunkach powinien oznaczać śmierć. Poczułem nagłą panikę, że w moim zmieszaniu mogę wszystko mu ujawnić, wszystkie te sprawy i wydarzenia, które Mariusz dawno temu zabronił mi ujawniać.
Historia o Lousie i Klaudii stała się czytelna dla niego. Ujawniłem mu ją, jąkając się w półprawdach, bez jednego podstawowego faktu: że Klaudia była tylko… dzieckiem. Opowiedziałem mu krótko o latach spędzonych w Luizjanie, o tym, jak w końcu Louis i Klaudia zwrócili się przeciwko mnie, dokładnie tak, jak to on sam przewidział, mówiąc o przeznaczeniu, które może spotkać mnie z rąk moich własnych dzieci. Wyjawiłem mu wszystko, bez przebiegłości czy dumy, stwierdzając tylko, że potrzebuję teraz jego krwi. Ból, ból i jeszcze raz ból; wyłożyłem mu to przed nos, by się nad tym zastanowił. Aby potwierdził: tak masz rację; to nie jest cała historia, ale w ogólności masz rację.
Czy to smutek ujrzałem wtedy w jego twarzy? Z całą pewnością nie był to triumf. Dyskretnie przyglądał się moim trzęsącym się rękom, gdy wymachiwałem mu nimi przed nosem. Słuchał cierpliwie, kiedy zacinałem się w mowie, kiedy brakowało mi odpowiednich słów. Powiedziałem mu wreszcie, że niewielka infuzja jego krwi przyspieszyłaby gojenie się ran. Niewielka domieszka jego krwi pozwoliłaby natychmiast uporządkować moje myśli. Próbowałem nie popadać w górnolotne czy podniosłe i uroczyste tony, kiedy przypomniałem mu, że to ja podarowałem mu tę wieżę i złoto, za które wybudował sobie dom, że nadal jeszcze jestem właścicielem Teatru Wampirów, że z całą pewnością mógłby zrobić dla mnie teraz tę małą przysługę. W słowach, które wypowiadałem, z pewnością była szpetna naiwność; tłumaczyło ją jednak moje zmieszanie, osłabienie, pragnienie i strach. Płomienie ognia w kominku napawały mnie niepokojem. Światło tańczące na ciemnej boazerii tych dusznych pokoi przywodziło mi na myśl twarze, które znałem.
— Nie chcę zostać w Paryżu — powiedziałem. — Nie chcę niepokoić ciebie ani klanu w teatrze. Proszę tylko o tę drobną rzecz. Proszę o… — Wydaje się, że moja odwaga zawiodła mnie i zabrakło mi słów.
Minęła dłuższa chwila.
— Opowiedz mi jeszcze raz o Louisie — powiedział.
W moich oczach, o wstydzie, pojawiły się łzy. Powtórzyłem parę głupich zdań o nie dającej się zniszczyć ludzkiej naturze Louisa, o jego rozumieniu rzeczy w taki sposób, w jaki inni nieśmiertelni nie potrafią rozumować. Nieostrożnie wypowiadałem rzeczy prosto z serca.
— To nie Louis właściwie mnie zaatakował. To ta kobieta, Klaudia…
Zobaczyłem, że coś w nim stężało. Ledwo dostrzegalny rumieniec pojawił się na jego policzkach.
— Widziano ich tutaj, w Paryżu — oznajmił cicho. — I ona nie jest kobietą. Jest wampirem dzieckiem.
Nie pamiętam, co nastąpiło później. Być może przyznałem, że nie da się w żaden sposób wytłumaczyć tego, co zrobiłem. Być może znowu zacząłem bełkotać coś o celu mojej wizyty, o tym, czego potrzebuję, co muszę mieć. Pamiętam, że czułem się całkowicie upokorzony, gdy wyprowadził mnie z domu prosto do czekającego powozu i powiedział, że muszę z nim pojechać do Teatru Wampirów.
— Nie rozumiesz — mówiłem mu. — Nie mogę tam jechać. Nie chcę, by mnie oglądano w takim stanie. Zatrzymaj powóz. Zrób to, o co cię proszę.
— Nie. Musisz wrócić do przeszłości — powiedział najczulszym głosem.
Byliśmy już na zatłoczonych ulicach Paryża. Nie mogłem rozpoznać miasta, które pamiętałem. To był koszmar, ta metropolia ryczących parowych pociągów i gigantycznych betonowych bulwarów. Nigdy dym i brud ery przemysłowej nie wydawał mi się taki odrażający, jak tutaj, w tym Mieście Świateł.
Ledwo pamiętam, jak po dotarciu do celu wypchnął mnie z powozu i popychał, zataczającego się na szerokim bulwarze, w kierunku drzwi prowadzących do teatru. Co to za miejsce, ten olbrzymi budynek? Czy to jest Boulevard du Temple? A potem to zejście do odrażających piwnic, pełnych obrzydliwych kopii najbardziej krwawych płócien Goi, Bruegla i Boscha.
Leżałem w ciemności na ceglanej posadzce piwnicy, odczuwając głód i pragnienie, niezdolny nawet do wykrzykiwania przekleństw pod adresem Armanda.
Po jakimś czasie odkryłem w pomieszczeniu jeszcze jedną osobę, śmiertelną ofiarę, mężczyznę. Nie żyła już jednak. Zimna krew, przyprawiająca o wymioty krew. Najgorszy z możliwych posiłków. Leżałem na wilgotnym i zimnym trupie, ssąc to, co jeszcze w nim pozostało.
A potem zjawił się znów Armand, stojąc bez ruchu w cieniu, niepokalany w swej białej, lnianej koszuli. Mówił beznamiętnie o Louisie i Klaudii, że odbędzie się coś w rodzaju sądu nad nimi. Opadł na kolana, aby usiąść obok mnie, zapominając na chwilę o swych ludzkich, wystudiowanych gestach — młody chłopak, dżentelmen w tym brudnym, wilgotnym miejscu.
— Oznajmisz przed innymi, że ona tego dokonała — powiedział.
Ci inni, nowi, podchodzili jeden za drugim do drzwi, aby mi się przyglądać.
— Zdobądźcie dla niego jakieś ubranie — rozkazał Armand. Jego dłoń spoczywała na moim ramieniu. — Musi przecież jakoś wyglądać, nasz zagubiony pan — powiedział im. — On zawsze dbał o to.
Roześmiali się, gdy błagałem ich, aby umożliwili mi widzenie się z Eleni albo Feliksem. Nie znali ich. Imię Gabriela też nic im nie mówiło.
Gdzie był Mariusz? Ile dzieliło nas krajów, rzek, gór? Czy słyszał i widział to, co się tutaj wydarzyło?
Wysoko nad naszymi głowami, w teatrze, śmiertelna publiczność tłumnie przeciskała się do audytorium, dudniąc na drewnianej klatce schodowej, jak owce wbiegające do zagrody.
Śniłem u ucieczce stąd, o powrocie do Luizjany, o czasie koniecznym na zaleczenie ran. Marzyłem znów o zakopaniu się w ziemi, o jej zimnej, chłodnej głębi, którą poznałem już w Kairze. Śniłem o Louisie i Klaudii, o tym, że byliśmy razem, że Klaudia w cudowny sposób urosła i stała się piękną kobietą, że powiedziała do mnie śmiejąc się: — Rozumiesz teraz, dlaczego przybyłam do Europy i że tu odkryłam, jak robi się takie rzeczy!”
Obawiałem się, że nigdy nie wypuszczą mnie z tego zamknięcia, że miałem zostać uwięziony w swym grobie, jak te głodujące wampiry pod Les Innocentes. Obawiałem się, że popełniłem fatalny błąd. Jąkając się i płacząc, próbowałem porozmawiać z Armandem. I wtedy zdałem sobie nagle sprawę, że Armanda wcale nie było już przy mnie. Jeśli był, to zniknął równie szybko jak przyszedł. Miałem przywidzenia. Usłyszałem głos Armanda:
— Powiesz to, co mówiłem ci, abyś oznajmił.
To był trybunał tłumu, samosąd, trybunał demonów o białych, woskowych twarzach, wykrzykujących oskarżenia. Louis desperacko bronił swojej sprawy. Klaudia wpatrywała się tylko we mnie bez słowa a ja powtórzyłem, że to ona była tą, która przygotowała to wszystko, a potem przeklinałem Armanda, gdy z powrotem wepchnął mnie w mrok. Jego niewinna twarz promieniała jak zwykle.
— Dobrze jednak zrobiłeś, Lestat. Dobrze zrobiłeś.
— Co zrobiłem? Dostarczyłem dowodów obciążających ich, potwierdzających, że złamali odwieczne reguły? Wystąpili przeciwko przywódcy klanu? Co oni wiedzieli o odwiecznych regułach? Krzyczałem, aby pozwolono mi zobaczyć się z Louisem.
A potem w ciemnościach piłem krew, żywą krew jakiejś innej ofiary, ale była to tylko zwyczajna krew ludzka, a nie gorąca krew z rany nieśmiertelnego.
Znów byliśmy w powozie. Padał deszcz. Jechaliśmy gdzieś poza miasto. Później wchodziliśmy po schodach bez końca w górę, przez starą wieżę, aż na dach. W rękach trzymałem zakrwawioną żółtą suknię Klaudii. Widziałem ją wcześniej w wąskim podwórku, gdzie została spalona na popiół przez słońce.
— Rozrzućcie popiół! — powiedziałem.
Nikt jednak nie ruszył się, aby to zrobić. Poszarpana, zakrwawiona suknia leżała na posadzce korytarzyka. Teraz trzymałem ją w dłoniach.
— Rozrzucą popioły, prawda? — zapytałem.
— Czyż sam nie domagałeś się sprawiedliwości? — zapytał Armand, a jego wielka czarna peleryna owinęła się wokół niego na wietrze. Twarz miał nabrzmiałą od najwidoczniej niedawnego posiłku.
Co to miało wspólnego ze sprawiedliwością? Dlaczego trzymałem tak kurczowo tą rzecz, tę małą sukienkę?
Wyjrzałem za flanki Magnusowej twierdzy i ujrzałem miasto wyciągające po mnie swoje wielkie macki. Miasto dotarło już zagonami budowli pod wieżę, a w powietrzu czuć było smród dymu z kominów fabrycznych.
Armand stał spokojnie przy barierce, nie odzywając się, a tylko przyglądając uważnie. Nagle wydał mi się równie młody jak Klaudia.
I upewnij się, że przeżyli już swoje życie i nigdy, nigdy nie stwórz kogoś równie młodego jak Armand.
W chwili śmierci nic nie powiedziała. Patrzyła tylko na tych, którzy ją otaczali, jak gdyby byli olbrzymami bełkocącymi coś w obcym języku.
Oczy Armanda były czerwone.
— Louis — gdzie on jest? — zapytałem. — Nie zabili go.
Widziałem go. Wybiegł na deszcz.
— Pobiegli za nim — odrzekł. — Już jest zniszczony.
Kłamca! Kłamca o twarzy chłopczyka z chóru kościelnego.
— Powstrzymaj ich, musisz! Jeśli jest jeszcze czas… Potrząsnął głową.
— Dlaczego nie możesz ich powstrzymać? Dlaczego to wszystko urządziłeś — ten proces, to wszystko. Co cię obchodzi, co oni mi wyrządzili?
— Już po wszystkim.
Przez szum wiatru doszedł do nas świst parowego gwizdka. Gubiłem się w myślach, traciłem je… Nie chciałem już cofać się w przeszłość. Louis, wróć.
— Ty nie chcesz mi pomóc, prawda?
Rozpacz.
Pochylił się do przodu, a jego twarz uległa przeobrażeniu, jak wiele, wiele lat temu. Wściekłość wytapiała się z jej wnętrza.
— Ty, który nas wszystkich zniszczyłeś, który nam wszystko odebrałeś — jak mogłeś spodziewać się, że ci pomogę! — Przesunął się bliżej, jego twarz skurczyła się w sobie. — Ty, który wstawiłeś nas na sensacyjne plakaty, rozwieszone na bulwarze du Temple, ty, który sprawiłeś, że staliśmy się tematem tandetnych historyjek i salonowych pogadanek!
— Ależ to nie ja! Wiesz przecież. Przy… przysięgam… to nie ja!
— Ty, który wywlekłeś nasze tajemnice na światło rzęsiście oświetlonych sal balowych, markizie w białych rękawiczkach, diable w aksamitnej pelerynie!
— To szaleństwo winić mnie za to wszystko. Nie masz prawa — upierałem się; głos zmienił mi się tak bardzo, że sam przestawałem siebie rozumieć.
Jego głos wystrzeliwał z niego niczym język węża.
— Mieliśmy swój raj pod tym starym cmentarzem — syczał. — Mieliśmy swoją wiarę i widzieliśmy sens naszego istnienia. Ty jednak wygoniłeś nas stamtąd swoim płomiennym mieczem. Co teraz posiadamy? Odpowiedz! Nic poza wzajemną miłością, a co to może oznaczać dla stworzeń zła, którymi jesteśmy?!
— Nie, to nieprawda, to już samo się wtedy działo. Nic nie rozumiesz. Nigdy nie rozumiałeś.
On mnie nie słuchał. Nie miało to jednak znaczenia, czy słuchał mnie czy nie. Przysuwał się coraz bliżej i nagle jego ręce wysunęły się gwałtownie w moją stronę, a moja głowa odskoczyła do tyłu od popchnięcia. Ujrzałem niebo i Paryż do góry nogami.
Spadałem, lecąc w powietrzu.
Mijałem po drodze okienka wieży, aż wyrosło przede mną kamienne podejście i w tej samej chwili w moim nadludzkim ciele pękła każda kosteczka, jaka tylko tam się znajdowała, przykryta nieśmiertelną skórą.
2
Minęły dwa lata, zanim stałem się na tyle silny, by wejść na pokład statku odpływającego do Luizjany. Nadal byłem mocno poturbowany, ciało moje pełne było ran, kulałem. Musiałem jednak opuścić Europę, gdzie nie dotarły do mnie jakiekolwiek pogłoski o mojej zagubionej Gabrieli czy też o wielkim i wszechmocnym Mariuszu, który z całą pewnością osądził mnie również po swojemu.
Musiałem wrócić do domu, a moim domem był Nowy Orlean, gdzie czekało mnie ciepło, gdzie kwiaty nigdy nie przestawały kwitnąć, gdzie nadal posiadałem dzięki moim niewyczerpanym „zasobom materialnym” z tuzin pustych dworów o gnijących białych kolumnach i osuwających się gankach.
Ostatnie lata XIX wieku spędziłem w całkowitym odosobnieniu w starym Garden District, zaledwie przecznicę od cmentarza Lafayette, w najwspanialszym z moich domów, drzemiąc pod rosnącymi tam strzelistymi dębami.
Dużo czytałem przy świecy albo lampce oliwnej. Byłem niczym Gabriela uwięziony w swojej zamkowej sypialni, z tym wyjątkiem, że tu nie było wcale mebli. Półki z książkami sięgały aż do sufitu, a kiedy zapełniałem nimi jeden pokój, po prostu przenosiłem się do następnego. Od czasu do czasu zbierałem w sobie dość sił, aby włamać się do biblioteki albo jakiejś starej księgarni w celu zdobycia nowych tomów. Z biegiem czasu jednak wychodziłem coraz rzadziej. Pisywałem do czasopism, gromadziłem świece oraz butelki i cynowe puszki z olejem.
Nie pamiętam, kiedy zaczął się wiek XX, tylko tyle, że wszystko stało się brzydsze i ciemniejsze, a piękno, jakim je znałem z XIX wieku, wydawało się teraz, bardziej niż kiedykolwiek, pojęciem zmyślonym i wziętym z fantazji.
Burżuazja rządziła teraz światem według swych ponurych zasad oraz z brakiem zaufania do zmysłowości i wybryków, które ancien regime tak uwielbiał. Moje myśli i widzenie świata stały się jeszcze bardziej pesymistyczne. Nie polowałem już więcej na ludzi, a wampir nie może żyć i rozwijać się bez ludzkiej krwi, ludzkiej śmierci. Potrafiłem przeżyć tylko dzięki zwabianiu do ogrodu zwierząt ze starej dzielnicy — zabiedzonych psów i kotów. A kiedy nie mogłem ich złapać, no cóż, zawsze pozostawały jeszcze tłuste, o długich ogonach, szare szczury, które przywoływałem do siebie niczym legendarny Szczurołap.
Pewnej nocy zmusiłem się do dłuższego spaceru cichymi uliczkami miasta, aż dotarłem do podrzędnego teatrzyku zwanego „Szczęśliwa Godzina”, położonego w pobliżu slamsów od strony wody. Chciałem obejrzeć nowe nieme filmy, które tam pokazywano. Byłem owinięty w szeroki płaszcz, a szalik zakrywał moją wybiedzoną twarz. Na dłoniach miałem rękawiczki, aby ukryć ich przypominający raczej szkielet kształt. Widok nieba w dziennym świetle nawet na tym niedoskonałym filmie przeraził mnie. Ponure odcienie ciemności i bieli były w sam raz na ten pozbawiony kolorów nowy wiek.
Nie myślałem o innych nieśmiertelnych. A przecież od czasu do czasu w okolicy pojawiał się jakiś osierocony, młody wampir. Potykał się o moje legowisko, mówiąc, że przybywa z daleka w poszukiwaniu legendarnego Lestata. Błagał o przekazanie tajemnic i mocy.
Te spotkania z intruzami były okropne.
Nawet brzmienie głosu wampira druzgotało moje nerwy, zaganiało mnie w najdalsze kąty mojego domu. Bez względu na to, jak wielki powodowało to ból, zawsze przeglądałem umysły przybyszów w poszukiwaniu śladu Gabrieli. Nigdy nie odnalazłem żadnego. Wtedy już nie pozostawało mi nic innego, jak tylko ignorować biedne ludzkie ofiary, które diabelski gość przynosił w złudnej nadziei przywrócenia mnie życiu.
Te spotkania i tak wkrótce się skończyły. Przestraszeni, rozzłoszczeni, wykrzykujący przekleństwa intruzi oddalali się, pozostawiając mnie w błogosławionym spokoju.
Zapadałem w odrętwienie coraz bardziej, leżąc bez ruchu w ciemności. Prawie już nie czytałem, a jeśli czasem przychodziła mi ochota na lekturę, sięgałem po czasopismo „Czarna Maska”. Czytałem historie o odrażających, szpetnych i nihilistycznych ludziach wieku XX — ubranych na szaro bandytach, rabusiach banków i detektywach. Próbowałem coś z tego zapamiętać, ale byłem bardzo słaby i zmęczony.
Kiedyś, któregoś wieczoru zjawił się Armand.
Początkowo myślałem, że to przywidzenie. Stał bez ruchu w zrujnowanym saloniku, wyglądając młodziej niż kiedykolwiek ze swoimi krótko, na dwudziestowieczną modłę, przystrzyżonymi włosami i w ciemnym garniturze.
To musiało być złudzenie, ta postać wchodząca do salonu i spoglądająca na mnie, gdy leżałem na wznak na podłodze przy potłuczonych szklanych drzwiach prowadzących na werandę i czytałem przy świetle księżyca kryminały z Samem Spade’em. Z wyjątkiem może jednej rzeczy. Gdybym chciał przyśnić sobie jakiegoś zmyślonego gościa, nie byłby to na pewno Armand.
Zerknąłem na niego i przeszedł przeze mnie jakiś ledwo sprecyzowany dreszcz wstydu, że byłem tak brzydki, iż pozostał ze mnie już tylko szkielet z wytrzeszczonymi, wyłupiastymi oczyma. Po chwili jednak wróciłem do lektury o Sokole Maltańskim i poruszałem wargami, aby wypowiedzieć kwestie, które wypowiadał Sam Spade.
Kiedy ponownie spojrzałem do góry, Armand stał nadal. Być może była to ta sama noc, być może już następna, nie jestem pewien. Mówił o Louisie. Był tutaj od jakiegoś czasu. Zdałem sobie jednocześnie sprawę, że okłamał mnie wtedy, w Paryżu. Louis był przez wszystkie te lata z Armandem i szukał mnie. Był już w starszej części miasta i szukał mnie w okolicach domu, który długo zamieszkiwaliśmy razem. Wreszcie dotarł tu i widział mnie przez okno.
Próbowałem to sobie wyobrazić. Louis żywy, Louis tutaj, tak blisko, a ja o tym nawet nie wiedziałem.
Chyba się roześmiałem. Nie mogłem sobie tego uzmysłowić, że Louis wcale nie został spalony. Było to jednak cudowne, że żył nadal, że nadal istniała ta przystojna twarz, ten jego wzruszający wyraz twarzy i łagodny, lekko błagalny głos. Mój piękny Louis wśród żywych, zamiast wśród umarłych i tych, którzy odeszli, jak Klaudia czy Nicki.
Być może jednak był martwy. Dlaczego miałbym wierzyć Armandowi? Zacząłem znowu czytać w świetle księżyca, żałując, że ogród na zewnątrz za bardzo wyrósł. Powiedziałem mu, aby wyszedł tam i przyciął trochę winorośla, był bowiem silny. Powoje i winorośla zwisały z ganków na górze i zasłaniały światło. W dodatku były jeszcze te stare czarne dęby, które już tu rosły, kiedy wokoło rozpościerały się tylko moczary i bagniska.
Nie jestem pewien, czy rzeczywiście zasugerowałem to Armandowi.
Ledwo też pamiętam, że Armand wtedy dał mi do zrozumienia, że Louis opuszcza go i że on, Armand, nie chce już żyć dalej. Dla mnie brzmiało to głucho i oschle. Stojąc tam, zbierał w sobie światło księżyca. Jego głos nadal posiadał swój dawny rezonans, choć wyraźnie wyczuwało się w nim ból.
Biedny Armandzie! I to ty powiedziałeś mi, że Louis nie żyje. Idź i wykop sobie miejsce dla siebie pod cmentarzem Lafayette. To blisko stąd, w górę ulicy.
Żadnych wypowiedzianych słów. Żadnego słyszalnego śmiechu, tylko ukryte zadowolenie, satysfakcja i śmiech we mnie. Pamiętam wyraźny obraz załamanego Armanda na środku brudnego, pustego pokoju, spoglądającego na ściany pełne książek. Deszcz przedostawał się przez nieszczelny dach i czynił z książek kloce papierowej masy. Uświadomiłem to sobie wyraźnie, kiedy ujrzałem Armanda na tle bibliotecznych zbiorów. Wiedziałem też, że wszystkie pokoje w tym domu były wypełnione książkami w takim samym stanie. Nie pomyślałem o tym aż do tej chwili, kiedy Armand zaczął się im przyglądać. Nie byłem w pozostałych pokojach od wielu lat.
Wydaje mi się, że od tamtego wydarzenia przychodził jeszcze kilka razy. Nie widziałem go, ale słyszałem, jak poruszał się po ogrodzie na zewnątrz, poszukując mnie swymi myślami jak promieniem światła.
Louis odszedł gdzieś na zachód.
Pewnego razu, kiedy leżałem na jakimś gruzie w piwnicy budynku, Armand zjawił się znowu, podszedł do kraty okna i zerknął na mnie. Nie dostrzegłem go. Syknął na mnie i nazwał mnie szczurołapem.
— Postradałeś zmysły — ty, który wiedziałeś wszystko, ty, który szydziłeś z nas wszystkich! Jesteś szalony i żywisz się szczurami. Wiesz, we Francji, w dawnych czasach nazywano ludzi twego pokroju, wiejskich panków, łapaczami zajęcy, ponieważ polowaliście na zające, aby nie zginąć z głodu. A teraz kim znowu jesteś w tym domu, zjawo w podartych szmatach? Szczurołapem! Postradałeś zmysły, jak ci najstarsi, którzy przestali mówić rozumnie i bełkoczą coś na wietrze! Polujesz na szczury, bo po to się urodziłeś.
Zacząłem się śmiać i nie mogłem przestać. Przypomniałem sobie wilki i śmiałem się.
— Zawsze mnie rozśmieszałeś — powiedziałem mu. — Śmiałbym się z ciebie i tam, pod cmentarzem w Paryżu, gdyby nie to, że nie byłoby to zbyt uprzejme. Nawet było śmieszne i to, kiedy przekląłeś mnie i obwiniłeś za wszystkie te historie o nas. Gdyby nie to, że nieoczekiwanie zrzuciłeś mnie z tej wieży, roześmiałbym się. Zawsze mnie rozśmieszałeś.
Ta nienawiść między nami była rozkoszna, tak mi się zdawało. Od dawna już nie doznawałem takiego podniecenia i ekscytacji. Trzymać go tam na zewnątrz i wyśmiewać, okazywać mu swoją pogardę.
Nagle jednak scena wokół mnie zaczęła się zmieniać. Nie leżałem już na kupie gruzu. Przechodziłem przez dom. Nie byłem już w brudnych łachmanach, które okrywały mnie przez lata, lecz w doskonale skrojonym, czarnym fraku i podbitej atłasem pelerynie. A dom, cóż, dom był piękny, a wszystkie książki stały na właściwym miejscu. Parkietowa podłoga błyszczała w świetle kandelabrów, a z zewnątrz dochodziła muzyka, dźwięki walca wiedeńskiego, bogata harmonia skrzypiec. Z każdym krokiem odczuwałem przypływ siły i lekkości, cudownej lekkości. Mógłbym wyfrunąć z domu w ciemność z rozpostartą peleryną. Wznosiłem się w ciemności, aż znaleźliśmy się z Armandem na wysokim dachu. On promieniał w tym samym staroświeckim ubraniu jak kiedyś. Spoglądaliśmy ponad gęstwę ciemnych szczytów drzew, w których świstał wiatr, na srebrny zakręt rzeki w oddali i nisko zawieszone niebo, na którym płonęły gwiazdy, przebijając się przez szare chmury.
Załkałem na widok tego wszystkiego pod wpływem uczucia, jakie mnie ogarnęło, gdy poczułem na mojej twarzy wilgotny wiatr. Armand stał obok mnie i otaczał mnie swoim ramieniem. Mówił o wybaczaniu i smutku, o mądrości i rzeczach, które poznaje się poprzez ból.
— Kocham cię, mój mroczny bracie — wyszeptał.
Słowa te rozeszły się we mnie jak krew w żyłach.
— To nie o zemstę mi chodziło — wyszeptał. Twarz miał zatroskaną, serce złamane. Mówił dalej: — Ty przyszedłeś po to, aby uleczyć rany, a nie chciałeś mnie! Wiek cały czekałem, a ty nie chciałeś!
A ja cały czas wiedziałem, że mój powrót do życia był iluzją; nadal oczywiście byłem takim samym szkieletem w łachmanach jak przedtem, a dom nadal był w ruinie. W nadzwyczajnym stworzeniu, które mnie trzymało, była siła mogąca zwrócić mi to niebo i ten wiatr.
— Kochaj mnie, a ta krew będzie twoją — powiedział. — Ta krew, której nigdy nikomu nie ofiarowałem. Poczułem jego usta wtulające się w moją twarz.
— Nie potrafię cię zwodzić — odpowiedziałem. — Nie mogę cię kochać. Kimże jesteś dla mnie, abym miał cię kochać? Martwą rzeczą, która pragnie mocy i namiętności innych? Ucieleśnieniem samego pragnienia krwi?
W przypływie nieobliczalnej siły to ja uderzyłem go pierwszy i strąciłem z dachu do przepaści. Był absolutnie pozbawiony ciężaru, jego kształt rozmywał się w szarej nocy. Kto jednak z nas został pokonany? Kto spadał w dół przez miękkie korony drzew na ziemię, do której należał? Z powrotem do łachmanów i brudu pod starym domem. Kto w końcu leżał na kupie gruzu z rękoma i twarzą przyciśniętymi do zimnej ziemi?
Pamięć czasami zawodzi. Być może wyobraziłem sobie tylko to wszystko, jego ostatnie zaproszenie i mój późniejszy strach. Płacz i łkanie. Wiem jedynie, że w miarę miesięcy znów pojawił się w pobliżu mojej siedziby. Słyszałem go od czasu do czasu przechodzącego uliczkami w okolicach starego Garden District. Chciałem go nawet zawołać, powiedzieć, że nie wyznałem mu prawdy, że naprawdę kocham go. Rzeczywiście kochałem.
Nadszedł mój czas pogodzenia się ze wszystkim. Nadszedł mój czas głodowania i zejścia pod ziemię i być może wreszcie czas snów i marzeń boga. Jakże mogłem opowiedzieć Armandowi o snach boga?
Nie było już świec i nie pozostało ani trochę oleju do lamp. Gdzieś jeszcze ukryta była skrzynia pełna pieniędzy, kosztowności i listów do prawników i bankierów, którzy kontynuowali zarządzanie moim majątkiem.
Dlaczego więc nie zejść pod ziemię, wiedząc, że nie nastąpi żadna zmiana w tym starym mieście z rozsypującymi się reliktami minionych wieków. Wszystko będzie się po prostu toczyło dalej i niezmiennie.
Przy świetle gwiazd czytałem dalej historię Sama Spade’a i Sokoła Maltańskiego. Zerknąłem na datę czasopisma, które zamieszczało kolejne odcinki przygód detektywa — 1929. „To chyba niemożliwe” — pomyślałem. Tej nocy wypiłem dużo krwi ze schwytanych szczurów, aby mieć dość siły zakopać się tym razem naprawdę głęboko.
Trzymała mnie ziemia. Podziemne żyjątka prześlizgiwały się przez jej grube i wilgotne bryły, ocierając się o moją wysuszoną skórę. Pomyślałem, że jeśli kiedykolwiek jeszcze powstanę z ziemi, jeśli kiedykolwiek zobaczę jeszcze choć skrawek nocnego rozgwieżdżonego nieba, nigdy już nie będę robił okropnych i strasznych rzeczy. Nigdy nie będę zabijał niewinnych. Nawet wtedy kiedy polowałem na słabych, wybierałem umierających i tych bez szans. Przysięgam, że tak było. I nigdy, nigdy już nie wykorzystam Mrocznej Zamiany. Po prostu będę… wiesz, nieprzerwaną świadomością bez żadnego celu.
Pragnienie i ból jasny jak światło. Ujrzałem Mariusza. Ujrzałem go jak żywego. Pomyślałem nawet: „To nie może być sen”. Moje serce rozszerzyło się boleśnie. Jakżeż wspaniale wyglądał. Miał na sobie gładki, współczesny garnitur, choć wykonany był z czerwonego aksamitu, a jego jasne włosy przycięte były krótko i zaczesane do tyłu. Miał w sobie dostojność, ten współczesny Mariusz, właściwą sobie wesołość i żwawość, które jego dawny kostium najwidoczniej ukrywał. W dodatku robił nadzwyczajne rzeczy. Przed sobą miał czarny aparat filmowy umocowany na trójnogu. Kręcił prawą ręką korbą kamery i wykonywał zdjęcia śmiertelnych w studiu pełnym rozżarzonego światła. Moje serce rosło na ten widok, wobec sposobu, w jaki zwracał się do owych śmiertelnych istot, przykazując im, jak mają się wzajemnie trzymać, tańczyć, poruszać się. Za nimi malowane tło. Na zewnątrz, za oknami, wysokie ceglane budynki i hałas autobusów i samochodów dobiegających z ulicy.
Nie, to nie jest sen — mówiłem sobie. To dzieje się naprawdę. On tam jest. Gdybym tylko mógł spróbować dojrzeć miasto za tymi oknami, gdybym wiedział, gdzie on teraz jest. Gdybym tylko mógł usłyszeć język, jakim rozmawia z młodymi aktorami. „Mariusz!” — krzyknąłem, ale ziemia wokół mnie pochłonęła dźwięk.
Sceneria zmieniła się.
Mariusz zjeżdżał w olbrzymiej klatce windy do piwnicy. Metalowe drzwi skrzypiały i pobrzękiwały. Wszedł do obszernego sanktuarium Tych Których Trzeba Ukrywać, ale jakże odmiennego od tego, które znałem. Żadnych egipskich malowideł, zapachu kwiatów, błysku złota.
Wysokie ściany pokryte były pstrokatymi kolorami impresjonistów, tworząc niezliczone mnóstwo fragmentów wibrującego świata dwudziestowiecznego. Samoloty przelatywały nad oświetlonymi słońcem miastami, wieże wznosiły się za łukami stalowych mostów, statki z żelaza pruły wodę srebrnych mórz. Te ściany oddawały wszechświat, otaczając nieruchome postacie Akaszy i Enkila.
Mariusz kręcił się po kaplicy. Mijał ciemne, splecione ze sobą rzeźby, automaty telefoniczne, maszyny do pisania ustawione na drewnianych stoliczkach. Nastawił przed Tymi Których Trzeba Ukrywać wielki i wspaniały patefon — gramofon. Delikatnie położył maleńką igłę na obracającą się płytę, z metalowego rogu popłynęły piskliwe i zgrzytliwe dźwięki.
Zaśmiałem się, widząc to, ten słodki wynalazek, postawiony przed nimi niczym podarunek. Czyż dźwięk walca nie był jak woń kadzideł w powietrzu?
Mariusz nie skończył jeszcze swoich czynności. Na jednej ze ścian rozpostarł biały ekran. Teraz oto, z wysokiej platformy za siedzącym bogiem i boginią, uruchomił projektor i po chwili na białym ekranie pojawiły się ruchome obrazy śmiertelnych. Ci Których Trzeba Ukrywać wpatrywali się niemi w migające obrazy. Wyglądali jak posągi w muzeum, światło elektryczne błyszczało na ich białej skórze.
A potem wydarzyła się rzecz najcudowniejsza. Podskakujące małe figurki na ekranie zaczęły mówić. Ich głosy wzbijały się ponad muzykę dobywającą się z gramofonu.
Gdy się tak im przyglądałem, zastygłem w podnieceniu i ekscytacji, zastygłem w radości, jaką sprawiało mi samo oglądanie. Nagle opanował mnie olbrzymi smutek, wielka, obezwładniająca świadomość, że to, co oglądałem, było tylko snem. Prawda bowiem była taka, że te małe figurki na ekranie z całą pewnością nie mogły mówić.
Sala i wszystkie jej małe cuda rozmyły się, zniknęły w ciemności.
Ach, straszliwa niedoskonałość, straszliwa ułuda, że wszystko to sobie wymyśliłem. I to z kawałków i fragmentów świata rzeczywistego — filmu niemego, który sam widziałem w małym teatrzyku zwanym „Szczęśliwa Godzina”, z gramofonów, których muzyka dochodziła mnie zewsząd tutaj w ciemności, z setek domów wokoło.
A walc wiedeński? Aha, zaczerpnąłem go z oczarowania, którym chciał mnie obezwładnić Armand. Zbyt bolesne, aby myśleć o tym. Dlaczego nie byłem troszkę sprytniejszy w oszukiwaniu samego siebie i nie zostawiłem tego filmu niemym, takim, jakim być powinien, bo wtedy dalej mógłbym wierzyć, że to wszystko jest prawdziwym obrazem.
Oto i ostateczny dowód potwierdzający własny wymysł, tę bezczelną i stworzoną na własne potrzeby fantazję: Akasza, moja ukochana — przemówiła do mnie!
Akasza stała w drzwiach sali, spoglądając w dół długiego podziemnego korytarza prowadzącego do windy, którą Mariusz powrócił przed chwilą na górę, do świata. Jej czarne włosy zwieszały się gęsto i ciężko na białe ramiona. Uniosła dłoń, dając mi znak. Jej usta były czerwone.
— Lestat! — szepnęła. — Podejdź.
Myśli wypływały z niej bezgłośnie, przybierając kształt słów starej królowej wampirów, która mówiła do mnie wtedy pod Les Innocents, wiele, wiele lat temu:
— Z głową złożoną na mojej kamiennej poduszce śniłam sny o śmiertelnym świecie nade mną. Słyszałam jego odgłosy, jego nową muzykę niczym kołysanie, gdy leżałam tu, w moim grobie. Wyobraziłam sobie jego fantastyczne odkrycia, poznałam jego odwagę w ponadczasowym sanctum moich myśli. I chociaż ten nowy świat odgradza się przede mną swoimi oślepiającymi formami, tęsknię za nim, za siłą i mocą pozwalającą mi przemierzać go bez obawy, podążać Diabelskim Gościńcem przez jego serce.
— Lestat — wyszeptała ponownie, a jej marmurowa twarz wykrzywiła się tragicznie. — Chodź!
— Och, moja droga — odpowiedziałem, czując gorzką ziemię w ustach. — Gdybym tylko mógł.
Lestat de Lioncourt
w roku swego wskrzeszenia 1984
DIONIZOS W SAN FRANCISCO.
ROK 1985
1
Tydzień przed ukazaniem się na rynku naszego płytowego albumu o n i zdecydowali się po raz pierwszy przekazać mi groźby, wykorzystując do tego połączenia telefoniczne.
Tajemnica otaczająca zespół rockowy o nazwie „Wampir Lestat” kosztowała wiele, ale była prawie nieprzenikniona. Wydawcy mojej autobiografii współpracowali ze mną w pełnej tajemnicy, a podczas długich miesięcy nagrań i kręcenia filmu nie widziałem w Nowym Orleanie ani jednego z nich, ani nie słyszałem ich kręcących się w pobliżu. A jednak w jakiś sposób zdobyli mój zastrzeżony numer telefoniczny i prosto w ucho elektronicznej sekretarki wysyczeli swe upomnienia i epitety.
„Wyrzutku, wiemy, co robisz. Rozkazujemy ci przestać. Ujawnij się, żebyśmy mogli cię zobaczyć. Rozkazujemy ci”.
Swój zespół umieściłem w przepięknym starym domu na plantacji, na północ od Nowego Orleanu. Rozlewałem dla nich Dom Perignon, a oni palili swoje skręty nadziewane haszyszem. Wszyscy byliśmy już zmęczeni oczekiwaniem i przygotowaniami, pełni zapału do naszego pierwszego występu na żywo w San Francisco, i pewni pierwszego posmaku sukcesu.
I wtedy Christine, moja prawniczka, przesłała mi pierwszą nagraną wiadomość telefoniczną — automatyczna sekretarka zarejestrowała brzmienie ich nieziemskich głosów. Natychmiast w środku nocy, zawiozłem moich muzyków na lotnisko, skąd odlecieliśmy na zachód.
Od tej pory nawet Christine nie wiedziała, gdzie się ukrywamy. Nawet sami muzycy nie byli zupełnie pewni, gdzie się znajdują. W luksusowej willi na ranczo w Carmel Valley usłyszeliśmy po raz pierwszy naszą muzykę przez radio. Tańczyliśmy z radości, kiedy nasze pierwsze video — clipy zaczęły pojawiać się w ogólnoamerykańskiej telewizji kablowej.
Ja z kolei każdego wieczoru udawałem się samotnie do nadmorskiego miasta Monterey, aby odebrać wiadomości przesłane przez Christine. Później jeździłem na północ, aby zapolować. Prowadziłem mojego lśniącego, czarnego „Porsche’a” do San Francisco, pokonując wijące się odcinki drogi nadbrzeżnej przy odurzającej prędkości. W nieskazitelnie żółtej poświacie wielkiego miasta polowałem na zabójców, będąc niebo bardziej okrutny i powolniejszy w zabijaniu niż zwykle.
Napięcie stawało się nie do zniesienia.
A przecież nadal nie widziałem żadnego z innych wampirów. Nie słyszałem ich. Docierały do mnie tylko telefoniczne wiadomości od nieśmiertelnych; nigdy ich nie poznałem.
„Ostrzegamy cię. Skończ z tym szaleństwem. Prowadzisz grę o wiele bardziej niebezpieczną niż ci się wydaje”. A potem pełne wściekłości szepty, którym nie usłyszałoby ludzkie ucho.
„Zdrajca. Wyrzutek. Pokaż się nam, Lestat!”
Jeśli San Francisco było ich terenem łowieckim, nie napotkałem ich ani razu. Ale przecież San Francisco to gęsto zaludnione, nawet zatłoczone miasto, a ja, jak zawsze, byłem przebiegły, bezszelestny.
Wreszcie na skrzynkę pocztową w Monterey zaczęły napływać telegramy, jeden po drugim. Udało się. Sprzedaż naszego albumu osiągnęła rekordowe ilości, zarówno tu, jak i w Europie. Po San Francisco mogliśmy wystąpić w każdym mieście, w jakim tylko zapragnęliśmy. Moja autobiografia była na półkach księgarń od wybrzeża do wybrzeża. „Wampir Lestat” był na szczycie list przebojów.
Po nocnym polowaniu w San Francisco pojechałem samochodem na Divisadero Street. Czarna skorupa „Porsche’a” przesuwała się pomiędzy zrujnowanymi, starymi, wiktoriańskimi domami. Zastanawiałem się, w którym z nich Louis — jeśli w ogóle w którymś — opowiedział swoją historię do Wywiadu z wampirem temu śmiertelnemu chłopakowi. Bez przerwy myślałem o Mariuszu, którego zdradziłem, opowiadając całą tę historię.
Czy „Wampir Lestat” dostatecznie daleko wyciągał swoje elektroniczne macki, aby ich dosięgnąć? Czy widzieli video-clipy: Dziedzictwo Magnusa, Dzieci Ciemności, Ci Których Trzeba Ukrywać? Myślałem o innych najstarszych wampirach, których imiona wyjawiłem: Maelu, Pandorze, Ramzesie Przeklętym.
Fakt pozostał faktem: Mariusz mógł mnie łatwo odnaleźć bez względu na moje środki bezpieczeństwa i zachowaną tajemnicę pobytu. Jego moc penetrowała nawet olbrzymie odległości Ameryki. Gdyby szukał, gdyby usłyszał…
Powrócił do mnie dawny sen o Mariuszu kręcącym korbą kamery filmowej, o mrugających obrazach na ścianie sanktuarium Tych Których Trzeba Ukrywać. Nawet we wspomnieniu wydawało się to niemożliwie czyste i klarowne, wypływające z serca.
Stopniowo też zdałem sobie sprawę, że posiadłem nowe pojęcie samotności, nową metodę mierzenia ciszy, która miała rozciągać się do końca świata. Wszystko, czym dysponowałem, aby ją przerwać, to te złowróżbne głosy nieśmiertelnych nagrane na taśmę magnetofonową, które, mimo ich jadowitości, nie zawierały w sobie żadnych obrazów.
„Nie ośmielaj się pokazywać na scenie w San Francisco. Ostrzegamy cię. Twoje wyzwanie zbyt jest wulgarne, zbyt godne pogardy. Zaryzykujemy wszystkim, nawet publicznym skandalem, aby cię ukarać”.
Roześmiałem się z nieskładnej kombinacji archaicznego języka z ponad wszelką wątpliwość jego amerykańskim brzmieniem. Jacy oni są, te współczesne wampiry. Czy ich wychowanie i wykształcenie zmieniało się z chwilą, gdy stawali się nieśmiertelnymi? Czy przyjęli jakiś styl? Czy byli w klanach, czy też jeździli wszędzie na wielkich czarnych motocyklach, tak jak ja lubiłem to robić?
Rosło we mnie podniecenie, wymykając się powoli spod kontroli. Gdy prowadziłem samochód samotnie przez noc z włączonym na cały regulator radiem, nadającym muzykę, wyczułem powstający we mnie czysto ludzki entuzjazm i podniecenie.
Chciałem wystąpić na koncercie w taki sam sposób, w jaki chcieli wystąpić moi śmiertelni członkowie zespołu, Tough Cookie, Alex i Larry. Po wytężonej i męczącej pracy przy nagrywaniu płyt i kręceniu filmów chciałem, abyśmy razem wznieśli nasze głosy przed krzyczącym tłumem wielbicieli. Bywało, że wspominałem te dawne noce w małym teatrzyku Renauda. Powracały najdziwniejsze szczegóły — zapach białej farby, gdy rozsmarowywałem ją na twarzy, zapach pudru, nastrój chwili tuż przed wejściem na oświetloną scenę.
Tak. Wszystko to wracało. A jeśli gniew Mariusza nadchodził wraz z tym — zasługiwałem nań, prawda?
San Francisco oczarowało mnie, w jakiś sposób poddało sobie. Nie było trudno wyobrazić sobie Louisa w tym miejscu. Prawie weneckie w charakterze, majestatyczne, kolorowe dwory i kamienice, przylepione do siebie nad wąskimi i ciemnymi uliczkami. Światełka rozsiane na wzgórzu i w dolinie ze swym nieodpartym wdziękiem i surowa, wspaniała dzikość drapaczy chmur w centrum, wystrzeliwujących w górę jak baśniowy las z oceanu porannej mgiełki.
Każdej nocy, gdy wracałem do Carmen Valley, zabierałem ze sobą worki poczty od fanów, przesyłanych do Monterey z Nowego Orleanu. Przeglądałem ją, szukając stylu pisma wampira: liter wypisywanych nieco zbyt ciężko, stylu nieco staromodnego — być może bardziej bezczelnie objawionego nadludzkiego talentu w liście napisanym odręcznie, którego widok przywodził na myśl pismo gotyckie. W przesyłanych mi listach nie było jednak żadnej poczty od wampirów.
„Drogi Lestat, moja przyjaciółka Sheryl i ja kochamy cię, a nie możemy dostać biletów na twój koncert w San Francisco, chociaż stałyśmy w kolejce przez 6 godzin. Proszę, wyślij nam 2 bilety. Będziemy twoimi ofiarami. Możesz pić naszą krew”.
Trzecia nad ranem w przededniu koncertu w San Francisco. Chłodny, zielony raj Carmel Valley pogrążony był we śnie. Drzemałem na olbrzymiej kozetce przed szklaną ścianą, za którą widać już było tylko góry. Marzyłem i śniłem, to budząc się, to znów pogrążając we śnie o Mariuszu. W moim śnie Mariusz mówił.
„Dlaczego ryzykujesz moją zemstę?”
Odpowiedziałem: „Odwróciłeś się do mnie plecami.”
„To nie jest wystarczająca przyczyna” — odpowiadał. — „Działasz pod wpływem impulsu, chcesz wysadzić wszystko w powietrze”.
„Chcę wpływać na rzeczy, sprawić, żeby coś się zaczęło dziać!” — odpowiadałem.
Krzyknąłem we śnie i poczułem nagle obecność domu w Carmel Valley wokół siebie. To tylko sen, lekki, ludzki sen. A jednak było jeszcze coś, coś innego… nagła „transmisja”, jak zabłąkana fala radiowa na złej częstotliwości, jak głos mówiący: Niebezpieczeństwo. Niebezpieczeństwo wisi nad nami wszystkimi. Przez jeden ułamek sekundy przed oczyma obraz śniegu i lodu. Odgłosy wyjącego wiatru. Coś roztrzaskanego na kamiennej posadzce, potłuczone szkło. Lestat! Niebezpieczeństwo! Obudziłem się.
Nie leżałem już na kozetce. Stałem i spoglądałem w kierunku ściany ze szkła. Nic nie słyszałem ani nie widziałem poza wyłaniającym się z mroku zarysem wzgórza, czarnym kształtem helikoptera na betonowym lodowisku jak gigantyczna mucha.
Słuchałem całym jestestwem. Słuchałem tak mocno, że na skórze pojawił się pot. A jednak nie było już „transmisji”. Żadnych obrazów. I wtedy poczułem świadomość jakiejś obcej osoby na zewnątrz w ciemności, usłyszałem ledwo dosłyszalne odgłosy. Ktoś przechodził tamtędy w ciszy. Nie wyczułem jednak zapachu człowieka.
Tam był jeden z nich. Przedarł się przez moją tajemnicę i zbliżył się tu, nadchodząc od strony odległej, szkieletowej sylwetki śmigłowca, przez otwarte pole i trawę.
Wsłuchałem się raz jeszcze. Nie, nawet szumu, który wzmagałby wiadomość o Niebezpieczeństwie. Dusza i umysł tego, który się tu zbliżał, były dla mnie całkowicie zamknięte. Odebrałem tylko normalne sygnały o stworzeniu przechodzącym przez teren.
Zbudowany bez jednolitego planu dom o niskim dachu pogrążony był we śnie. Ze swoimi ścianami i błękitnym mruganiem wyciszonego odbiornika telewizyjnego wydawał się wielkim akwarium. Przed kominkiem leżeli na dywanie, objęci i pogrążeni we śnie Tough Cockie i Alex. Larry spał w swej przypominającej celę sypialni z fanką o imieniu Salamandra, którą „podłapał” jeszcze w Nowym Orleanie, zanim przenieśliśmy się na zachód. W drugim końcu domu i w dużym namiocie za basenem w kształcie morskiej muszli spali ochroniarze.
W takiej to scenerii, pod czystym niebieskim niebem, od strony autostrady zmierzała pieszo w naszym kierunku tamta postać. Ta postać, którą wyczuwałem teraz doskonale, była zupełnie sama. W bladej ciemności uderzenia jej ponadnaturalnego serca. Tak, słyszę je bardzo wyraźnie. Wzgórza były jak widma przyglądające się nam z odległości; obsypane żółtym kwieciem akacje błyszczały w świetle gwiazd.
Ten ktoś zdawał się nie obawiać niczego. Po prostu nadchodził. Myśli jego absolutnie nie dawały się spenetrować. Mogło to oznaczać, że jest jednym z najstarszych, tych posiadających zdolność blokady swych myśli dla innych, gdyby nie to, że stary wampir nie łamałby trawy przechodząc przez nią. Ten ktoś poruszał się prawie jak człowiek. Tego wampira „stworzyłem” ja sam.
Moje serce waliło jak młotem. Spoglądałem na maleńkie światełka pudełka kontrolki urządzenia alarmowego ukrytego pod draperią w kącie pokoju. Mrugały obietnicą uruchomienia alarmu, jeśli ktokolwiek spróbuje przedostać się do tego domu.
Pojawił się na skraju obetonowanego terenu. Wysoka, smukła postać. Krótkie, ciemne włosy. Zatrzymał się, jak gdyby zobaczył mnie w elektrycznej błękitnej mgiełce za szklanym woalem.
Tak, zobaczył mnie. Teraz skierował się w moim kierunku, w kierunku światła. Zwinny i zręczny, poruszający się może nieco za lekko jak na człowieka. Czarne włosy, zielone oczy i kończyny płynnie przesuwające się pod zaniedbanym ubraniem. Był w poszarpanym, czarnym swetrze, który zwisał bezkształtnie z jego ramion. Jego nogi były jak długie, czarne patyki.
Poczułem, że z trudem przełykam ślinę. Drżałem. Próbowałem przypomnieć sobie, co jest ważne, nawet w tej chwili, że muszę wpatrywać się w noc w poszukiwaniu innych, że muszę być niezwykle ostrożny. Niebezpieczeństwo. Nic z tego jednak nie liczyło się teraz. Wiedziałem. Zamknąłem na sekundę oczy. W niczym mi to nie pomogło.
Moja dłoń powędrowała w kierunku przycisków uruchamiających alarm. Wyłączyłem je. Otworzyłem szklane drzwi i chłodne świeże powietrze wtargnęło do pokoju.
Minął helikopter krokiem jak tancerz. Głowę miał odchyloną do tyłu, a ręce niedbale trzymał w kieszeniach swych czarnych dżinsów. Kiedy spojrzał na mnie ponownie, zobaczyłem wyraźnie jego twarz. Uśmiechnął się.
Nawet nasza pamięć może nas zawieść. On sam był tego dowodem, delikatny, oślepiający jak płomień laseru, gdy zbliżał się coraz bardziej. Wszystkie stare obrazy rozpierzchły się jak kurz.
Ponownie włączyłem system alarmowy, zamknąłem drzwi prowadzące w głąb domu, do moich śmiertelnych. Obróciłem klucz w zamku. Przez chwilę pomyślałem, że z trudem znoszę to napięcie, a to dopiero początek. A jeśli on jest tutaj, już tylko kilka kroków ode mnie, to z całą pewnością przyjdą również inni. Przyjdą wszyscy.
Obróciłem się i podszedłem do niego. Przez krótką, niemą chwilę po prostu przyglądałem mu się dokładnie w niebieskim świetle migającego telewizora. Mój głos był napięty, kiedy wreszcie przemówiłem.
— Gdzie czarna peleryna oraz „świetnie skrojony” czarny płaszcz, jedwabny krawat i cała ta błazenada? — zapytałem.
Patrzyliśmy na siebie nieruchomo.
Wreszcie on przerwał ciszę i wybuchnął śmiechem, nie czyniąc jednocześnie żadnego hałasu. Szybko jednak wrócił do przyglądania mi się z zachwyconym wyrazem twarzy, co sprawiło mi przyjemność. Ze śmiałością małego dziecka wyciągnął rękę i pogładził mnie po klapie szarej, aksamitnej marynarki.
— Nie mogę na zawsze pozostać żyjącą legendą — odparł. Jego głos był niczym szept, który w rzeczywistości wcale szeptem nie był. Wyczuwałem też wyraźnie jego francuski akcent w wymowie, chociaż nigdy nie byłem w stanie dostrzec tego u siebie.
Z trudem znosiłem brzmienie tych sylab, ich familiarność.
Zapomniałem natychmiast o wszystkich przykrych, kategorycznych i cierpkich słowach, które planowałem mu powiedzieć, i po prostu rzuciłem się ku niemu, aby go objąć. Objęliśmy się w taki sposób, jak nigdy w przeszłości. Obejmowaliśmy się tak, jak zwykliśmy to robić Gabriela i ja. Pogładziłem go po włosach i po twarzy, po prostu ciesząc się z tego, że mogę patrzeć na niego, jakby należał do mnie. On zrobił to samo. Wydawało się, że rozmawialiśmy, a jednocześnie pozostawaliśmy niemi; głosy, które nie miały słów. Czułem, że wypełniały go uczucie miłości i żarliwa satysfakcja. Nagle uspokoił się, a jego twarz nieco się wydłużyła.
— Wiesz, myślałem, że dawno już po tobie — powiedział. Jego głos był ledwo słyszalny.
— Jak mnie tutaj odnalazłeś? — zapytałem.
— Chciałeś tego — odpowiedział. Błysk niewinnego zakłopotania. Lekko trącił mnie ramieniem.
Wszystko, co robił, magnetyzowało mnie dokładnie tak samo jak wiek temu.
— Pozwoliłeś mi ciebie widzieć i pozwoliłeś mi iść za tobą — mówił dalej. — Zjechałeś w górę i w dół Divisadero Street, szukając mnie.
— Byłeś tam jeszcze?
— To najbezpieczniejsze dla mnie miejsce na świecie — odparł. — Nigdy z niego nie rezygnuję. Przychodzili i szukali mnie, nie mogli mnie znaleźć i odchodzili. A teraz poruszam się pośród nich kiedy tylko mam na to ochotę, a oni mnie nie rozpoznają. Tak naprawdę nigdy nie wiedzieli, jak wyglądam.
— A spróbowaliby zniszczyć cię, gdyby rozpoznali? — zapytałem.
— Tak — odparł. — Próbują tego bezskutecznie od czasu sprawy z Teatrem Wampirów. Oczywiście Wywiad z wampirem dolał oliwy do ognia. Oni jednak nie potrzebują pretekstów dla swych małych gierek. Potrzebują impetu, ekscytacji. Karmią się tym jak krwią.
Przez chwilę jego głos zabrzmiał tak, jakby wypowiadanie słów sprawiało mu dużą trudność. Nabrał głośno powietrza w płuca. Ciężko o tym wszystkim mówić. Chciałem go ponownie objąć, ale nie zrobiłem tego.
— Ale w tej chwili — mówił dalej — to ciebie, jak sądzę, przede wszystkim chcą zniszczyć. Co więcej — doskonale wiedzą, jak wyglądasz. — Ledwie dostrzegalny uśmiech. — Każdy wie, jak wyglądasz. Monsieur Le Rock Star.
Pozwolił, by uśmiech rozszerzył się. Jego głos jednak był uprzejmy i spokojny, jak zawsze. Twarz zabarwiona uczuciem. Nie było w niej nawet najmniejszej zmiany. Być może nigdy nie będzie.
Wsunąłem rękę pod jego ramię i odeszliśmy razem od świateł domu. Minęliśmy po drodze wielki kadłub helikoptera i zeszliśmy na suche, spieczone słońcem pole, udając się w kierunku wzgórz.
Myślę, że być szczęśliwym znaczy być przygnębionym, czuć satysfakcję, płonąć.
— Czy zamierzasz dopiąć swego? — zapytał. — Koncert już jutro wieczorem?
Niebezpieczeństwo wisi nad nami wszystkimi. Czy to było ostrzeżenie, czy groźba?
— Tak, oczywiście — odparłem. — Co, u diabła, mogłoby mnie powstrzymać przed tym?
— Ja chciałbym cię powstrzymać — odpowiedział. — Przyszedłbym wcześniej, gdybym tylko mógł.
— A dlaczego chcesz, abym tego nie robił?
— Wiesz dlaczego — odparł. — Chcę z tobą porozmawiać, to takie proste. Słowa, a przecież niosą ze sobą tyle różnych znaczeń.
— Będzie na to czas po koncercie — odpowiedziałem. — „Jutro i jutro, i jutro”. Nic się nie stanie. Sam zobaczysz.
Cały czas zerkałem w jego stronę i w przestrzeń, jak gdyby jego zielone oczy raziły mnie. Według nowoczesnej terminologii on rzeczywiście był promieniem laserowym. Śmiercionośny, choć delikatny. Jego ofiary zawsze go wcześniej uwielbiały. Ja zawsze go kochałem. Czyż nie było tak, bez względu na to, co się wydarzyło, jak silną mogła stać się miłość, jeśli do pielęgnowania jej miało się wieczność, a teraz wystarczyło tylko kilka chwil, aby odświeżyć w sobie ten popęd, jej temperaturę?
— Jak możesz być tego pewien, Lestat? — zapytał. Serdecznie zabrzmiało wymówione przezeń moje imię. A ja nie potrafiłem zmusić się do wymówienia jego imienia w taki sam naturalny sposób.
Szliśmy teraz wolno, bez konkretnego kierunku. Obejmował mnie lekko, moja ręka także luźno obejmowała jego ramię.
— Mam ze sobą batalion śmiertelnych po to, aby chronili mnie i członków mojego zespołu. Ochroniarze będą w śmigłowcu i w limuzynie, którą będą przejeżdżać moi śmiertelni. Ja sam przyjadę oddzielnie z lotniska własnym samochodem, mogę więc łatwiej bronić się. Będziemy mieli prawdziwą kawalkadę samochodową. A zresztą, czego może dokonać garstka wściekłych, dwudziestowiecznych, nieopierzonych jeszcze wampirów? Ci idioci używają telefonu, aby przekazać mi swoje groźby.
— Jest ich więcej niż garstka — odparł. — A co z Mariuszem? Twoi wrogowie zastanawiają się bardzo nad tym, czy historia o nim jest prawdziwa, czy Ci Których Trzeba Ukrywać naprawdę istnieją.
— Naturalnie, a ty, czy ty w to uwierzyłeś?
— Tak, jak tylko przeczytałem o tym.
Zapanowała między nami cisza, podczas której prawdopodobnie obaj przypominaliśmy sobie tego nieśmiertelnego, dawno temu, który wypytywał mnie bez końca, gdzie to się zaczęło? Zbyt wiele bólu do ponownego przywołania. To było jak wyciąganie starych zdjęć z pudeł na strychu, ścieranie kurzu i stwierdzanie, że kolory nadal są żywe. Te zdjęcia były portretami zmarłych przodków, a zarazem obrazami nas samych.
Wykonałem jakiś nerwowy, ludzki gest, odrzuciłem gwałtownie włosy z czoła, próbowałem wyczuć chłód powiewu.
— Dlaczego jesteś tak bardzo pewny, że Mariusz nie zakończy tego eksperymentu z chwilą, kiedy tylko twoja noga stanie na deskach sceny jutro w nocy? — zapytał.
— Czy myślisz, że któryś ze starszych zrobiłby to? — odpowiedziałem pytaniem.
Zastanawiał się przez dłuższą chwilę tak głęboko, że wydawało się, iż zapomniał o wszystkim. Światło gazowe znowu podawało nam swą niepewną iluminację. Pojawiły się odgłosy i zapachy z dawnych czasów, z pobliskich ulic. My obaj w naszym nowoorleańskim salonie, ogień na kominku, węgielki na kracie pod marmurowym obramowaniem. Wszystko stawało się starsze, poza nami.
Wstał teraz, nowoczesne dziecko w obwisłym swetrze i znoszonych dżinsach. Spojrzał w kierunku pustych wzgórz. Oczy zapłonęły mu wewnętrznym ogniem, włosy zwichrzyły się. Poruszył się wolno, jakby wracał do życia.
— Nie. Myślę, że starsi będą jedynie przyglądać się tej całej sprawie, zainteresowani i zaciekawieni, co z tego wyniknie.
— A ty jesteś ciekaw?
— Tak. Wiesz, że jestem — odparł.
Zaczerwienił się lekko. Jego twarz stała się jeszcze bardziej ludzka. W rzeczywistości wyglądał bardziej jak człowiek niż ktokolwiek inny z naszego gatunku.
— Jestem tutaj, prawda? — dodał, a ja wyczułem w jego głosie ból, przeszywający całe jego jestestwo, ból, który mógł zawierać w sobie uczucie aż do najzimniejszej otchłani.
Skinąłem potakująco głową. Nabrałem powietrza głęboko w płuca i spojrzałem w dal, żałując, że nie mogę powiedzieć tego, co naprawdę chciałem. Że kocham go. Nie mogłem tego jednak zrobić. To uczucie było zbyt silne.
— Cokolwiek się zdarzy, było warto — powiedziałem. — To jest, jeżeli ty i ja, Gabriela i Armand… i Mariusz będziemy razem choćby przez krótką chwilę, warto było. Może Pandora zdecyduje się ujawnić, może Mael. Bóg tylko wie, ilu jeszcze. Warto było, Louis, warto. A co do reszty, nie obchodzi mnie to.
— Nieprawda, obchodzi — powiedział, uśmiechając się w głębokiej fascynacji. — Jesteś pewien, że to będzie ekscytujące i że jeśli dojdzie do walki, ty ją wygrasz.
Przytaknąłem skinieniem głowy. Roześmiałem się. Wsunąłem dłoń do kieszeni spodni, tak jak robią to śmiertelni w dzisiejszych czasach. Szedłem dalej przez trawę. Pole nadal pachniało słońcem, choć była chłodna kalifornijska noc. Nie powiedziałem mu nic o ludzkiej stronie całej tej sprawy, o próżności towarzyszącej chęci wystąpienia przed publicznością i czystym szaleństwie, które mnie opanowało, gdy po raz pierwszy ujrzałem siebie na ekranie odbiornika TV, gdy ujrzałem swą twarz na okładkach albumu wyłożonego w witrynach wystawowych sklepu muzycznego w North Beach.
— Gdyby starsi rzeczywiście chcieli mnie zniszczyć — powiedziałem — czy nie sądzisz, że zrobiliby to już dawno.
— Nie — odpowiedział. — Zobaczyłem cię i śledziłem, dlatego tu dotarłem. Przedtem jednak nie mogłem cię odnaleźć. Jak tylko dowiedziałem się, że chcesz się ujawnić — próbowałem, ale bezskutecznie.
— W jaki sposób dowiedziałeś się o tym?
— Są takie miejsca w wielkich miastach, gdzie spotykają się wampiry — odrzekł. — Z pewnością wiesz już o tym.
— Nie, nie wiem. Powiedz mi — nalegałem.
— Są takie bary, które nazywamy skrzynkami kontaktowymi — odparł, uśmiechając się nieco ironicznie. — Znane są nam nawet z nazw. Przychodzą tam śmiertelni, oczywiście. Jest więc „Dr Polidori” w Londynie i „Lamia” w Paryżu. Jest „Bela Lugosi” w Los Angeles oraz „Carmilla” i „Lord Ruthven” w Nowym Jorku. Tu, w San Francisco, mamy chyba nawet najpiękniejszy z nich wszystkich, kabaret zwany „Córką Drakuli” na Castro Street.
Roześmiałem się. Nie mogłem się powstrzymać i widziałem, że i on z trudem powstrzymywał się przed śmiechem.
— A gdzie są imiona i nazwy z Wywiadu z wampirem? — zapytałem z udawanym oburzeniem.
— Verboten — odpowiedział, lekko unosząc brwi. — One nie są fikcyjne. Są prawdziwe. I powiem ci jeszcze, że nawet w tej chwili puszczają twoje teledyski właśnie tam, na Castro Street. Śmiertelni tego żądają. Wznoszą toasty za ciebie koktajlami Bloody Mary. Twój kawałek „Taniec z Les Innocents” łomoce teraz w głośnikach ustawionych w barze.
Za chwilę chyba pęknę ze śmiechu. Próbowałem się powstrzymać. Potrząsnąłem głową.
— Wywołałeś także coś w rodzaju rewolucji językowej wśród wampirów. Stałeś się niechcący i wbrew ich woli kimś, kto zrewolucjonizował ich sposób mówienia i zachowania — mówił dalej tym samym, lekko ironicznym stylem, niezdolny do pozbycia się z ust ciągłego uśmiechu.
— Co masz na myśli?
— Mroczna Zamiana, Mroczny Dar, Diabelski Gościniec… — wszyscy oni wzajemnie powtarzali sobie te słowa, stały się modne. Nawet zieloni, najbardziej nieopierzeni z wampirów stylizują się na ciebie. Naśladują twoją książkę, nawet jeśli całkowicie ją potępiają. Obwieszają się egipskimi kosztownościami. Czarny aksamit znowu jest de rigueur.
— Doskonale — powiedziałem. — Te miejsca, o których mówiłeś, jakie on są?
— Są przesiąknięte elementami wampirycznymi. Ściany ozdabiają plakaty z filmów o wampirach, a same filmy bez ustanku puszczane są z projektora na ustawione wysoko ekrany. Ci śmiertelni, którzy tam przychodzą, to prawdziwa parada unikatów, zupełnie teatralnych typów — młodzież punkowa, artyści, ci, którzy przebierają się w czarne peleryny i zakładają białe plastikowe kły. Właściwie oni nawet nas nie zauważają. W porównaniu z nimi często ubrani jesteśmy niepozornie i szaro, a w mrocznym, słabym oświetleniu baru moglibyśmy być niewidzialni; aksamit, egipskie świecidełka i to wszystko. Oczywiście nikt nie wybiera na swe ofiary tych właśnie klientów baru. Przychodzimy do takich miejsc po informacje. Bar wampirów jest najbezpieczniejszym miejscem dla śmiertelnych w całym świecie chrześcijańskim. Nie zabija się w barze wampirów.
— Ciekawe, czy ktoś pomyślał już o tym? — zapytałem.
— Myślano, myślano — odparł. — W Paryżu nazywało się to Théatre des Vampyres.
— Oczywiście — przytaknąłem.
— Zaczęto mówić jakiś miesiąc temu, że wróciłeś. A wiadomość już wtedy nie była nowa. Mówili, że polujesz w Nowym Orleanie i że dowiedzieli się, co zamierzasz zrobić. Mieli już pierwsze wydania twojej autobiografii. Słyszałem nie kończące się dyskusje o twoich video — clipach.
— Dlaczego nie widziałem ich w Nowym Orleanie? — zapytałem.
— Ponieważ Nowy Orlean od ponad półwiecza jest terytorium łowieckim Armanda. Nikt nie ośmiela się tam polować. Oni dowiedzieli się o wszystkim od śmiertelnych, przez zwykłe źródła informacji, z Los Angeles i z Nowego Jorku.
— Nie widziałem Armanda w Nowym Orleanie.
— Wiem — odparł.
Przez moment wyglądał na zmartwionego, speszonego. Poczułem lekkie ściśnięcie w okolicach serca.
— Nikt nie wie, gdzie jest Armand — powiedział nieco pochmurnie. — Ale kiedy tam był, zabijał młode wampiry, zostawili mu więc cały Nowy Orlean. Mówią, że wielu starszych to robi. Zabija młodych. Mówią to i o mnie, ale to nieprawda. Poluję w San Francisco jak duch. Nie niepokoję nikogo poza moimi nieszczęsnymi ofiarami.
Wszystko to nie zaskoczyło mnie specjalnie.
— Jest nas zbyt wielu — powiedział. — Zawsze było nas zbyt wielu. I wiele jest waśni. A wspólnota w jakimkolwiek mieście jest tylko środkiem, dzięki któremu trzech lub może więcej potężnych wampirów zgadza się wzajemnie siebie nie niszczyć i dzielić swoje terytorium zgodnie z naszymi zasadami czy prawami.
— Oni są teraz inni i o wiele bardziej surowi. Absolutnie nie wolno pozostawiać jakichkolwiek dowodów zabójstwa. Nawet pojedynczego martwego ciała. Nie wolno zostawiać śmiertelnych dla ewentualnego dochodzenia.
— Oczywiście.
— Nie wolno też dopuścić, by śmiertelni kiedykolwiek dostali w swoje ręce nasze zdjęcia w zbliżeniu czy na zatrzymanej klatce na video, dopuścić do ryzyka, w którym doszłoby do schwytania, uwięzienia czy naukowej weryfikacji przez świat śmiertelnych kogokolwiek z nas.
Przytaknąłem. Serce waliło mi jak młotem. Uwielbiam sam fakt bycia wyrzutkiem, tym, który już złamał wszystkie zasady. A więc oni naśladowali moją książkę? Och, a więc już się zaczęło. Koła poszły w ruch.
— Lestat, myślisz, że rozumiesz? — powiedział cierpliwie. — Niech świat dostanie tylko jeden mały fragment wiedzy o nas pod swoje mikroskopy, a nie będzie już sporów o legendy czy przesądy. Ot, dostarczymy dowodów.
— Nie zgadzam się z tobą, Louis — powiedziałem. — To nie takie proste.
— Oni mają już środki i możliwości zidentyfikowania nas, poklasyfikowania. Zgalwanizują całą ludzką rasę przeciwko nam.
— Nie, Louis. Naukowcy dzisiaj są jak czarnoksiężnicy pozostający w nie kończących się ciągłych wojnach z samymi sobą. Spierają się i kłócą o najbardziej podstawowe pytania w nauce. Mógłbyś dostarczyć jeszcze więcej naszej tkanki pod każdy ich mikroskop na świecie, a nawet wtedy opinia publiczna najprawdopodobniej nie uwierzyłaby w żadne słowo.
Zastanowił się przez chwilę.
— Jeden pochwycony — powiedział — jeden żyjący okaz w ich rękach…
— Nawet to by nie wystarczyło — odrzekłem. — I jak, wreszcie, mogliby mnie pojmać?
Zbyt było to miłe i przyjemne dla wyobraźni — pogoń, intryga, ewentualnie pojmanie i ucieczka. Uwielbiam to.
Uśmiechał się teraz w zagadkowy sposób. Pełen dezaprobaty, a jednocześnie zachwytu.
— Jesteś teraz bardziej szalony niż byłeś — powiedział pod nosem. — Bardziej szalony niż wtedy w Nowym Orleanie, gdy, bez wątpienia, szerzyłeś popłoch wśród jego mieszkańców.
Zacząłem się śmiać. Nagle jednak uspokoiłem się. Nie zostało nam wiele czasu przed porankiem. Mogę się śmiać całą drogę do San Francisco jutro w nocy.
— Louis, przemyślałem to dobrze, pod każdym względem — powiedziałem. — Trudniej będzie rozpocząć prawdziwą wojnę ze śmiertelnymi niż myślisz…
— …a ty jesteś zdecydowany i zdeterminowany rozpocząć ją, prawda? Chcesz, aby każdy, śmiertelny i nieśmiertelny, poszedł za tobą?
— Dlaczego nie? — zapytałem. — Niech to się wreszcie zacznie. Niech spróbują zniszczyć nas w taki sam sposób, w jaki zniszczyli swoich innych diabłów. Niech spróbują wymazać nas ze swego życia.
Przyglądał mi się z wyrazem przerażenia i niedowierzania na twarzy. Niebo rozjaśniło się już nad naszymi głowami, gwiazdy powoli znikały i oddalały się. Niewiele czasu pozostało przed wczesnym wiosennym porankiem.
— A więc naprawdę chcesz, aby to wszystko się wydarzyło — powiedział poważnie. Jego głos był teraz delikatniejszy niż poprzednio.
— Louis, chcę, aby coś i wszystko się wydarzyło — odparłem. — Przede wszystkim chcę, abyśmy doszli do zmiany. Kimże innym teraz jesteśmy jak tylko prymitywnymi pijawkami — godnymi pogardy konspiratorami bez żadnego sensu i wytłumaczenia. Dawny czar i fantazja przeminęły już. Przyjmijmy więc nowe znaczenie dla siebie. Pragnę skierowania na nas jasnych świateł, tak jak pragnę krwi. Pragnę boskiej widzialności. Pragnę wojny.
— Nowe zło, aby użyć twoich dawnych słów — odparł. — Tyle że tym razem jest to zło dwudziestowieczne.
— Dokładnie tak — dodałem, choć ponownie pomyślałem o czysto śmiertelnym impulsie, próżnym impulsie — sławie na cały świat, uznaniu. Ledwo dostrzegalny rumieniec wstydu. To wszystko zapowiada się tak ekscytująco i przyjemnie.
— Ale dlaczego, Lestat? — zapytał z lekka podejrzliwie. — Po co to całe niebezpieczeństwo, ryzyko? W końcu dopiąłeś już swego. Powróciłeś. Jesteś silniejszy niż kiedykolwiek. Odzyskałeś swój dawny ogień, jakbyś nigdy go nie utracił, i wiesz dobrze, jakie to cenne. Po co ryzykować od razu? Czy zapomniałeś, jak to było, kiedy świat otaczał nas razem wokoło i nikt nie mógł nam wyrządzić krzywdy poza nami samymi?
— Czy to propozycja, Louis? Czy wracasz do mnie, jak to nazywają kochankowie?
Jego oczy pociemniały. Odwrócił wzrok.
— Ja nie kpię z ciebie, Louis — powiedziałem.
— To ty wróciłeś do mnie, Lestat — powiedział spokojnie, ponownie zwracając wzrok ku mnie. — Kiedy usłyszałem pierwsze szepty o tobie w „Córce Drakuli” poczułem coś, co, jak sądziłem, dawno już minęło na zawsze…
Przerwał.
Wiedziałem, o czym mówił. Już to powiedział. Zrozumiałem to już setki lat temu, kiedy byłem świadkiem rozpaczy Armanda po śmierci starego klanu. Podniecenie, pragnienie kontynuacji — te rzeczy były dla nas bezcenne. Jeszcze jeden powód, dla którego warto doprowadzić do tego koncertu, do kontynuacji, do samej wreszcie wojny.
— Lestat, nie wychodź jutro na scenę — powiedział. — Niech już te filmy i książka zrobią to, co chcesz, ale chroń samego siebie. Spotkajmy się razem i porozmawiajmy. Dzielmy się sobą, jak nigdy w przeszłości. I mam na myśli nas wszystkich.
— Bardzo pociągające, mój piękny — odparłem. Był taki czas w poprzednim wieku, kiedy oddałbym prawie wszystko, aby usłyszeć te słowa. — I zejdziemy się razem, i będziemy rozmawiać, my wszyscy, i będziemy dzielić się sobą. To będzie wspaniałe, lepsze niż kiedykolwiek w przeszłości. Zamierzam jednak wystąpić na scenie. Zamierzam znowu być Lelio, w inny sposób niż niegdyś w Paryżu. Będę wampirem Lestatem i wszyscy będą mogli mnie zobaczyć. Będę symbolem, wyrzutkiem, wybrykiem natury, kimś, kogo się kocha i kim się pogardza zarazem. Powiem ci — nie mogę z tego zrezygnować. Nie mogę tego teraz przegapić. I całkiem szczerze — nic a nic się nie boję.
Zebrałem się w sobie, aby odeprzeć chłód albo smutek, który mógłby go opanować. Nienawidziłem nieuchronnie zbliżającego się słońca. Louis odwrócił się plecami. Iluminacja raniła go trochę, ale jego twarz nadal pełna była ciepłego wyrazu.
— No dobrze — powiedział. — Chciałbym pojechać z tobą do San Francisco. Chciałbym tego bardzo. Czy zabierzesz mnie ze sobą?
Nie mogłem odpowiedzieć natychmiast. Czysta ekscytacja zbyt była rozdzierająca, a miłość do niego bez wątpienia upokarzała mnie przed nim.
— Oczywiście. Zabiorę cię ze sobą — odparłem wreszcie.
Przez dłuższą chwilę patrzyliśmy na siebie w napięciu. Musieliśmy się teraz rozstać. Poranek zabierał mi go.
— Jeszcze jedna sprawa, Louis — powiedziałem.
— Tak?
— To ubranie. Niemożliwe, to jest, chcę powiedzieć, że jutrzejszej nocy, jak to mówią w XX wieku, żebyś mi zgubił ten sweter i te spodnie.
Gdy Louis odszedł, poranek wydał mi się pusty. Stałem jeszcze przez chwilę w bezruchu, zastanawiając się nad wiadomościami, które Louis mi przyniósł.
Niebezpieczeństwo. Szybko przebiegłem wzrokiem po odległych wzgórzach, nie kończących się polach. Zagrożenie, ostrzeżenie — jakie to miało znaczenie? Młodzi wykręcają mój numer telefonu, starzy wypowiadają podniesionym, nieziemskim głosem swoje oburzenie. Czy to było takie dziwne?
Teraz mogłem myśleć już tylko o Louisie, że on był ze mną. I o tym, jak by to było, gdyby przyszli ci inni.
2
Obszerne, rozciągające się szeroko parkingi Cow Palace w San Francisco zatłoczone były śmiertelnymi, którzy natychmiast dostali szału, gdy tylko kawalkada naszych samochodów przepchnęła się przez bramy wjazdowe. Moim muzycy w limuzynie z przodu, Louis w skórzanym wdzianku tuż obok mnie. Odświeżony i promieniujący, w przykrytym czarną peleryną kostiumie zespołu wyglądał, jakby właśnie zszedł z kart swojej własnej książki. Jego zielone oczy przesuwały się nieco bojaźliwie po wrzeszczących po obu stronach samochodu młodzieńcach i obstawie na motocyklach, która pilnowała dystansu między nami a tłumem.
Miejsca zostały wyprzedane miesiąc wcześniej. Rozczarowani fani zażądali transmisji koncertu na zewnątrz, aby mogli się mu przysłuchiwać. Ziemia zaśmiecona już była niezliczoną ilością pustych puszek po piwie. Młodzież siedziała na dachach, maskach i bagażnikach samochodów, a z radiowych głośników, nastawionych na maksymalną głośność, grzmiały kompozycje „The Vampire Lestat”.
Przy samochodzie biegł mój menadżer, tłumacząc, że na zewnątrz sali koncertowej umieszczone będą ekrany i głośniki. Policja z San Francisco wydała zezwolenie na rozszerzenie imprezy, aby zapobiec zamieszkom. Czułem rosnący niepokój Louisa. Grupa młodych ludzi przedarła się przez ochronę policyjną i biegnąc przy samochodzie, przylepiała swe twarze do szyb, aż do chwili, kiedy kawalkada samochodów skręciła gwałtownie i wjechała w półkolisty podjazd do audytorium.
Bez wątpienia byłem oczarowany tym, co miało nastąpić. Podniecenie we mnie sięgało szczytu. Raz za razem fani otaczali samochód, lecz po chwili odrzucani byli do tyłu. Zaczynałem rozumieć, jak bardzo nie doceniłem całego tego przedsięwzięcia. Sfilmowane koncerty rockowe, które oglądałem wcześniej, nie przygotowały mnie na ten stan, elektryzujący już całe moje ciało. Wejście do sali koncertowej było piekłem. Przez szpaler utworzony ze strażników przebiegliśmy do mocno strzeżonych pokojów za sceną. Tough Cookie ścisnęła mnie mocno w biegu, Alex popychał Larrego przed sobą. Fani rzucali się ku naszym włosom, pelerynom. Odchyliłem się do tyłu i wziąłem pod swe skrzydło oszołomionego Louisa, przeprowadzając przez drzwi.
W zasłoniętych szczelnie pokojach garderoby usłyszałem po raz pierwszy bestialski, dziki wrzask tłumu, piętnaście tysięcy dusz podśpiewujących i wrzeszczących pod jednym dachem.
Nie, nie miałem nad tym kontroli, nad tą wściekłą i gwałtownie okazywaną radością, która wprawiła w drżenie całe moje ciało. Kiedy coś takiego zdarzyło się mi w przeszłości, taka prawie wesołość?
Poszedłem za kurtynę i zerknąłem na publiczność. Śmiertelni po obu stronach długiego owalu sali, od parteru aż do samych belek stropowych, a na szerokim otwartym środku tłum składający się chyba z kilku tysięcy tańczył, obłapywał się i żywo gestykulował w dymnej mgiełce, rywalizując ze sobą o jeszcze lepsze miejsce przed platformą sceny. Zapach ludzkiej krwi, haszyszu i piwa unosił się w górę ku otworom wentylacyjnym.
Ekipa techniczna krzyczała już, że wszystko gotowe. Makijaż na naszych twarzach został poprawiony, czarne, atłasowe peleryny wyszczotkowane, czarne krawaty wypastowane. Trzymanie tego tłumu w oczekiwaniu choćby chwilę dłużej nie wydawało się bezpieczne.
Wydano już dyspozycje i oświetlenie sali nagle wygasło. Nieludzki ryk zabrzmiał w ciemności, odbijając się od ścian. Czułem go w drżących deskach podłogi. Stawał się coraz potężniejszy, podobnie jak elektroniczne buczenie oznajmiające o podłączeniu „sprzętu”. Wibracja przewiercała mi skronie. Skóra jakby warstwami schodziła ze mnie. Ujrzałem dłoń Louisa, pocałowałem go, a następnie poczułem, że jego uścisk zwolnił mnie.
Za kurtyną ludzie powyciągali i pozapalali zapalniczki. Tysiące maleńkich płomyków podrygiwało w mroku. Po chwili usłyszałem rytmiczne klaśnięcia rąk, które wkrótce ucichły, a ich miejsce zajął ponownie ogólny ryk, przetaczając się z góry na dół audytorium, przetykany od czasu do czasu wrzaskami.
W głowie huczało mi jak w ulu. Zdążyłem pomyśleć o teatrze Renauda sprzed tylu lat. Ujrzałem go znów przed oczyma. To miejsce tutaj było niczym rzymskie Koloseum! Produkcja taśm, video — clipów — to wszystko było pod całkowitą kontrolą, to było takie zimne. Nie dawało nawet przedsmaku tego, czego doznawałem teraz.
Główny elektryk dał znak i wyrwaliśmy przed kurtynę. Śmiertelni członkowie zespołu zaczęli się kręcić po omacku, ponieważ nie widzieli dobrze w ciemnościach panujących na scenie, podczas gdy ja, bez wysiłku, znajdowałem drogę w plątaninie kabli i przewodów elektrycznych.
Byłem już na skraju sceny, tuż nad głowami falującego tłumu. Alex usadowił się za perkusją. Tough Cookie trzymała już w ręku swą płaską, błyszczącą gitarę elektryczną, Larry był na miejscu, za ustawionymi wokół niego klawiaturami syntezatorów.
Odwróciłem się i zerknąłem w górę, na olbrzymie ekrany, które miały powiększać obraz ze sceny dla każdej pary oczu na sali. Potem znowu przeniosłem wzrok na morze krzyczących nastolatków. Fale, niezliczone fale dźwięku zalewające ciemność. Wyczuwałem ciepło i zapach krwi. Olbrzymi rząd reflektorów umieszczonych nad naszymi głowami zapłonął nagle jasnym światłem. Gwałtowny snop srebrnego, niebieskiego i czerwonego światła skrzyżował się na nas. Wrzask sali osiągnął niewiarygodne natężenie. Cała sala stanęła na równe nogi.
Czułem pełzanie światła na mojej białej skórze; płonęło na jasnych włosach. Rozejrzałem się dokoła i zobaczyłem śmiertelnych członków mojego zespołu rozgorączkowanych i natchnionych, rozlokowanych pośród niezliczonych kabli i srebrnych rusztowań.
Pot wystąpił mi na czoło, gdy ujrzałem wszędzie zaciśnięte w powitaniu pięści. Wielu młodych fanów ubranych było w stroje wampira, a na ich twarzach połyskiwała sztuczna krew. Niektórzy mieli na sobie miękkie peruki jasnych włosów, niektórzy podmalowane czarnymi obwódkami oczy, aby wyglądać jeszcze bardziej niesamowicie i upiornie. Kocia muzyka, gwizdy oraz ochrypłe krzyki stały się jeszcze głośniejsze i wytworzyły ogólny zgiełk.
To było zupełnie coś innego od kręcenia filmów i nagrywania w studio. To zupełnie nie przypominało śpiewania w klimatyzowanej i wykładanej korkiem sali nagrań w studio. To ludzkie przeżycie uczyniono wampirycznym, tak jak sama muzyka była wampiryczna, jak obrazy video były obrazem nabrzmiałym krwią.
Drżałem w czystej radości, a zabarwiony na czerwono pot spływał po mojej twarzy.
Reflektory przesuwały się po publiczności, pozostawiając nas skąpanych w metalicznym blasku, a wszędzie tam, dokąd docierało światło, tłum wpadał w konwulsyjne drganie, podwajając siłę swojego wrzasku.
Co było w tych dźwiękach? Oznajmiały o ludziach przedzierzgających się w dziką tłuszczę,, jak tłumy otaczające gilotynę, jak starożytni Rzymianie domagający się krwi chrześcijańskiej, jak Keltoi gromadzący się w gaju w oczekiwaniu Mariusza, boga. Widziałem tej gaj jak wtedy, kiedy Mariusz opowiadał mi swoją historię. Czy blask pochodni był bardziej niesamowity od tych kolorowych snopów światła? Czy przerażające giganty z wikliny były większe niż obecne tu stalowe wsporniki podtrzymujące rzędy głośników i rozżarzonych reflektorów?
Tu jednak nie było przemocy, nie było śmierci — tylko dziecięca wylewność wydostająca się z ust i ciał młodych ludzi, energia naturalnie wyzwalana.
Jeszcze jedna fala zapachu haszyszu od pierwszych rzędów. Długowłosi, ubrani w skóry nabijane ćwiekami motocykliści, klaskający w dłonie nad swymi głowami — zdawali się duchami tamtych Keltoi. Ich barbarzyńskie loki unosiły się na wietrze. Nad przepełnioną dymem salą przepływało coś, co odczuwało się jak miłość. W zapalających się i gasnących światłach ruchy tłumu jak na zwolnionych klatkach filmu. Młodzi ludzie śpiewali unisono, natężenie ich zaśpiewów wzmagało się: LESTAT! LESTAT! LESTAT!
Och, to jest zbyt boskie. Który śmiertelnik mógłby się oprzeć takiemu oddaniu, takiemu bałwochwalstwu? Ścisnąłem w palcach brzegi mojej czarnej peleryny i to był sygnał do rozpoczęcia. Gwałtownym ruchem głowy rozrzuciłem włosy swobodnie na ramiona. Gest ten odebrany został nowymi krzykami aż po sam koniec sali. Scena została częściowo oświetlona reflektorami. Uniosłem pelerynę, prezentując ją niczym skrzydła nietoperza. Krzyki zlały się w jeden, monolityczny ryk.
— JESTEM WAMPIREM LESTATEM! — krzyknąłem z całych sił, odsuwając się jednocześnie od mikrofonu. Dźwięk mego głosu zdawał się być niemal widzialny, gdy zataczał koło wokół owalnego audytorium. Odpowiedź tłumu była jeszcze gwałtowniejsza i gorętsza.
— NO DALEJ, NIE SŁYSZĘ WAS! KOCHACIE MNIE PRZECIEŻ! — krzyknąłem nagle bez zastanowienia. Wokoło wszyscy tupali nogami. Tupali o betonową podłogę, uderzali o drewniane siedzenia.
— ILU Z WAS CHCIAŁOBY BYĆ WAMPIRAMI?
Ryk przeszedł w burzę. Kilkoro młodych ludzi próbowało wdrapać się na scenę, ale ochroniarze strącali ich z powrotem w tłum. Jeden z czarnowłosych motocyklistów podskakiwał bez przerwy wysoko w górę, trzymając w obu dłoniach puszki z piwem. Światło stało się jeszcze jaśniejsze, jak oślepiający blask eksplozji. Z głośników znajdujących się z tyłu wydostał się odgłos silnika lokomotywy o ogłuszającej sile, jak gdyby pociąg wpadł z wielką szybkością na scenę. Wszelkie odgłosy pośród publiczności zostały po prostu przezeń połknięte. W ogłuszającej ciszy tłum tańczyły i podskakiwał przed sceną. W chwilę później powietrze przeszył przenikliwe dźwięki szarpanych wściekle strun gitary elektrycznej. Perkusja huknęła i przeszła w marszową kadencję łoskotu, zgrzytliwy dźwięk syntezatora sięgnął szczytu, a następnie załamał się, przechodząc W kipiący kocioł dźwięku. Pora już była zacząć śpiew w molowej tonacji. Popłynęły dziecinnie proste słowa piosenki przeskakujące ponad akompaniamentem:
JA JESTEM WAMPIREM LESTATEM
WY ZJAWILIŚCIE SIĘ TU NA WIELKI SABAT
ALE ŻAL MI WAS WSZYSTKICH
Wyrwałem mikrofon ze stojaka i pędem pobiegłem ku jednej ze stron sceny, następnie w kierunku drugiej. Czarna peleryna wybrzuszyła się na mnie w biegu!
NIE MOŻECIE OPRZEĆ SIĘ PANOM NOCY
NIE MA W NICH MIŁOSIERDZIA NA WASZE BŁAGANIA
WASZ STRACH NAPEŁNIA ICH ROZKOSZĄ
Wyciągnięte dłonie próbowały uchwycić mnie za kostki, tłum przesyłał mi pocałunki. Dziewczyny unoszone w górę przez swych kompanów próbowały choć dotknąć mojej peleryny, gdy wirowała nad ich głowami.
A PRZECIEŻ, WEŹMIEMY WAS W MIŁOŚCI
I W ZACHWYCIE ZŁAMIEMY WAS.
I W ŚMIERCI UWOLNIMY WAS.
NIKT NIE POWIE,
ŻE NIE BYLIŚCIE OSTRZEŻENI.
Tough Cookie, wściekle szarpiąc struny gitary, podskakiwała dziko w półobrotach. Muzyka osiągnęła swój szczyt w przenikliwym glissando, bębny i cymbały zbijały się w jedno, kipiąca muzyka syntezatora wzniosła się ponownie. Poczułem, że cały jestem przepełniony muzyką. Nawet podczas owego dawnego Rzymskiego Sabatu nie zawładnęła mną tak bardzo.
Podczas tańca uszczypnąłem się mocno. Kołysałem rytmicznie biodrami, energicznie rzucając nimi do przodu, gdy oboje z Tough Cookie skakaliśmy w kierunku skraju sceny. Wykonywaliśmy swobodne i erotyczne podskoki Pullcinelli, Harlekina i wszystkich postaci starej komedii dell’arte. Instrumenty to oddalały się od tematu, od piskliwej melodii, to odnajdywały ją ponownie. Nawzajem mobilizowaliśmy siebie w tańcu, całkowicie improwizując i wykonując wszystko w obrębie narzuconej charakteryzacji.
Ochroniarze strącali bez pardonu tych, którzy usiłowali dostać się do nas. A przecież tańczyliśmy na samym brzegu sceny, jakby naigrywając się z nich, kusząc, odrzucając włosy spadające nam na twarze, odwracając się, aby zobaczyć siebie nad nami, w niemożliwej halucynacji powiększonego obrazu na ekranach. Dźwięk przewiercał się przeze mnie, gdy odwracałem się ponownie ku publiczności. Dźwięk krążył wewnątrz mojego ciała jak stalowa bila, wędrująca od jednego otworu do drugiego przez biodra i ramiona, aż stwierdziłem, że unoszę się ponad deskami w wielkim zwolnionym skoku, a potem bezgłośnie opadam na nie z powrotem z furkotem czarnej peleryny i otwartymi ustami obnażającymi białe kły. Euforia. Ogłuszający aplauz.
Wszędzie dookoła widziałem odsłonięte ludzkie szyje. Chłopcy i dziewczyny wyciągali szyje i rozpinali krępujące je kołnierzyki. Dawali mi znaki, bym zszedł do nich i spróbował ich. Zapraszając mnie, błagali mnie. Kilka dziewcząt płakało.
Zapach krwi był silny, jak dym w powietrzu. Mnóstwo ludzkich ciał. A przecież wszędzie sprytna życiowo niewinność, niezgłębiona wiara, że to wszystko jest tylko przedstawieniem, że nikomu nic się nie stanie. Ta histeria, ta wspaniała histeria była bezpieczna.
Kiedy krzyczałem, myśleli, że to system dźwiękowy. Kiedy skakałem, myśleli, że zwyczajny trik. Właściwie dlaczego nie, kiedy magia ogłuszała ich ze wszystkich stron, a ich wzrok mógł z naszych rzeczywistych ciał, w jednej chwili, powędrować ku olbrzymim, żarzącym się gigantom na ekranach ponad głowami?
Mariuszu, chciałbym żebyś mógł to oglądać! Gabrielo, gdzie jesteś?
Słowa piosenki śpiewał zespół ponownie unisono. Śliczny sopran Tough Cookie unosił się ponad innymi głosami, a jej gitara podrygiwała lubieżnie niczym olbrzymi fallus, gdy tymczasem niezliczone tysiące widzów klaskały w dłonie i tupały.
— MÓWIĘ WAM, JESTEM WAMPIREM! — krzyknąłem nagle.
Ekstaza, delirium.
— JESTEM ZŁEM! ZŁEM!
— TAK, TAK, TAK, TAK, TAK, TAK, TAK.
Wyrzuciłem ramiona przed siebie. Dłonie zakrzywiły się ku górze.
— CHCĘ SPIJAĆ WASZE DUSZE!
Olbrzymi, kędzierzawy chłopak w czarnej skórzanej kurtce, wspierany i popychany przez tych, którzy znajdowali się za nim, odepchnął się od nich w skoku do przodu i znalazł się na scenie tuż obok mnie z pięściami nad głową. Ochroniarze rzucili się, by się nim zająć, ale ja już miałem go w swoich rękach, przycisnąłem do piersi, zamknąłem w uścisku i uniosłem jedną ręką w górę, ustami przywierając do szyi, dotykając tylko zębami, tylko dotykając ten gejzer krwi gotowy do wytryśnięcia prosto do góry!
Oni jednak już go dopadli, wyrywając z mojego uścisku. Odrzucili go ku widowni, jak rybę w morze. Tough Cookie stała obok mnie, a na jej czarnych aksamitnych spodniach i wirującej pelerynie połyskiwało światło.
Teraz poznałem już to wszystko, czego nie było na stronach książek o piosenkarzach rockowych, które wcześniej czytałem — szalonego mariażu tego, co prymitywne, z tym, co naukowe, tej religijnej ekstazy i szaleństwa. Przecież byliśmy teraz w owym starożytnym świętym gaju. Byliśmy tu pospołu z bogami.
Już przy pierwszym utworze myślałem, że wywalimy korki. Przeszliśmy do następnego utworu, a tłum podchwycił rytm, wykrzykując słowa piosenki dobrze znane z naszych albumów i video — clipów. Tough Cookie i ja śpiewaliśmy, do rytmu przytupując nogami.
DZIECI CIEMNOŚCI
SPOTYKAJĄ DZIECI ŚWIATŁA.
DZIECI CZŁOWIEKA
WALCZĄ Z DZIEĆMI NOCY.
Jeszcze raz tłum odpowiedział aplauzem, rykiem, wyciem i jękiem, nie zdając sobie sprawy z sensu słyszanych słów. Czy starożytni Keltoi mogli wpadać w taką histerię, wyciem i pohukiwaniem dochodząc do skraju masakry? Tu jednak nie było żadnej masakry, żadnych ofiar, które miały zostać spalone. Namiętność i pasja toczyły się ku obrazom zła, nie — zła. Namiętność i pasja objęły obraz śmierci, nie — śmierci. Czułem to jak parzącą iluminację na porach skóry i w cebulkach włosów. Wzmocniony elektrycznie krzyk Tough Cookie przyniósł następną zwrotkę. Mój wzrok omiatał najdalsze kąty i zagłębienia sali. Amfiteatr stał się wielką, zawodzącą duszą.
WYBAW MNIE PRZED TYM, WYBAW MNIE PRZED MIŁOŚCIĄ DO TEGO. Broń przed zapomnieniem wszystkiego innego. Pragnę was moje dzieciątka, chcę waszej krwi, niewinnej krwi. Chcę waszej adoracji w tej samej chwili, w której zanurzę moje zęby w waszych szyjach. Tak, to jest poza wszelką pokusą.
W tej jednej chwili cennego bezruchu i wstydu ujrzałem ich po raz pierwszy na własne oczy, tam, w tłumie. Niewielkie białe twarze miotające się jak maski na falach bezkształtnych ludzkich twarzy, wyraźne jak twarz Magnusa kiedyś dawno temu. Byłem pewien, że gdzieś tam za kurtyną Louis także ich dostrzegł. Poczułem, zaskoczony, że emanuje z nich zdziwienie, zdumienie i strach.
HEJ WY TAM, WSZYSTKIE PRAWDZIWE WAMPIRY, POKAŻCIE SIĘ! Oni jednak nie poruszyli się, podczas gdy pomalowani i poprzebierani śmiertelni oszaleli wokół nich.
Tańczyliśmy i śpiewaliśmy przez dobre trzy godziny. Zajechaliśmy w szale nasze instrumenty. Whisky rozchlapywała się na prawo i lewo, gdy Alex, Larry i Tough Cookie raczyli się nią na scenie. Tłum napierał coraz bardziej, aż policja zdwoiła obstawę sceny, a światło uniesiono w górę. Gdzieś w odległym kącie audytorium słychać było trzask łamanych krzeseł, puste puszki po piwie toczyły się po betonowej podłodze. Prawdziwe wampiry odważyły się przybliżyć nieco. Niektórzy zniknęli z pola mojego widzenia.
Tak to wyglądało.
Bezustanny krzyk, jakby tysięcy wrzeszczących pijaków, gdy graliśmy balladę z ostatniego video — clipu pt. Wiek niewinności. Wtedy nasza muzyka złagodniała. Bębny wyłączyły się, a ostre dźwięki gitary ustały. Syntezator przekazał prześliczne, półprzezroczyste dźwięki elektrycznego klawikordu, dźwięki tak lekkie, a jednocześnie tak obfite, jakby powietrze wypełniło się złotym deszczem.
Całe moje ubranie przesiąknięte było krwawym potem, włosy były aż mokre od niego, pozlepiane i poskręcane. Peleryna zwieszała się nierówno na jednym ramieniu. Powoli rozchylałem usta, jakby w wielkim ziewaniu, pozwalając, by każde słowo piosenki było wyraźnie słyszalne.
Nadszedł wiek niewinności
Prawdziwej niewinności
Wszystkie wasze demony są już dobrze widzialne
Wszystkie wasze demony są już materialne
Nazwij je Bólem
Nazwij je Głodem
Nazwij je Wojną
Zła mitycznego już więcej nie potrzebujesz
Pozbądź się wampirów i diabłów
Wygoń wampiry i diabły
Razem z bogami, których już nie wyznajesz
Pomnij to, co widzisz
Kiedy na mnie patrzysz
Zabijaj nas, moich braci i siostry
Wojna już rozpoczęta
Pomnij to, co widzisz
Kiedy na mnie patrzysz.
Przymknąłem oczy przy wzmagającym się aplauzie widowni. Dlaczego tak klaskali? Co tak celebrowali?
Elektryczne światło w tym olbrzymim audytorium. Ci prawdziwi gdzieś zniknęli w przemieszczającym się tłumie. Umundurowani policjanci wskoczyli na platformę sceny, aby uformować rząd oddzielający nas od rozhisteryzowanego tłumu. Alex szarpał mnie za rękaw, gdy wracaliśmy za kulisy:
— Człowieku, musisz uciekać. Ta cholerna limuzyna już dawno jest otoczona.
Odpowiedziałem, że muszę spróbować dostać się do limuzyny, spróbować teraz stąd odjechać.
Po lewej stronie ujrzałem nagle białą twarz jednego z prawdziwych, gdy przeciskał się przez tłum. Miał na sobie czarną skórę motocyklisty, jego jedwabne, nieziemskie włosy wyglądały jak błyszcząca czarna miotła. Kurtyna została zdarta z górnych prętów i widownia wlała się za kulisy. Louis był obok mnie. Ujrzałem jeszcze jednego nieśmiertelnego po swej prawej stronie, chudego, szczerzącego zęby mężczyznę o małych ciemnych oczach.
Powiew zimnego powietrza, gdy przecisnęliśmy się wreszcie z budynku na parking, i istne piekło zwijających się w transie śmiertelnych walczących, by dostać się bliżej nas, wrzeszczący policjanci próbujący opanować sytuację. Limuzyna kołysała się jak łódka, gdy Tough Cookie, Alex i Larry byli wpychani do środka. Jeden z ochroniarzy już wcześniej trzymał dla mnie silnik mojego „Porsche’a” na chodzie, ale młodzi ludzie otoczyli samochód, waląc pięścią w maskę i dach samochodu.
Za wampirem z ciemnymi włosami pojawił się jeszcze jeden demon, tym razem kobieta. Para ta przepychała się nieubłaganie coraz bliżej ku mnie. Co u diabła chcieli zrobić?
Potężny silnik limuzyny ryczał jak lew, otoczony czeredą dzieci nie pozwalających mu wyrwać się z tłumu. Obstawa na motocyklach również uruchomiła silniki, rzygając spalinami i hałasem w tłum.
Wampirze trio nagle znalazło się tuż przy moim samochodzie, otaczając go. Twarz tego wysokiego wykrzywiona była z wściekłości. Jedno pchnięcie jego mocnej ręki uniosło z jednej strony nisko zawieszony samochód razem z oblepionymi na nim młodziakami, którzy w tej samej chwili przywarli mocno do karoserii. Lada moment mógł się przewrócić na dach. Nagle poczułem, że czyjaś ręka owija się wokół mojej szyi. Wyczułem też, że ciało Louisa wykonuje półobrót, i usłyszałem odgłos jego pierwszego uderzenia w nieśmiertelnego, który mnie zaatakował. Usłyszałem jeszcze ciśnięte przez zęby przekleństwo. Śmiertelni wokół nas zaczęli krzyczeć przeraźliwie. Jakiś policjant upominał tłum przez głośniki, aby się rozproszył i oczyścił miejsce. Rzuciłem się do przodu, ścinając z nóg kilku młodzieńców po drodze i przytrzymałem samochód w ostatniej chwili, nim nie przewrócił się kołami do góry jak wielki skarabeusz. Gdy szamotałem się z drzwiami, czułem napierający tłum. Lada moment mogło dojść do zamieszek.
Panika wisiała na włosku.
Gwizdy, krzyki, syreny policyjne. Ludzkie ciała popychające Louisa i mnie ze wszystkich stron. Nagle wampir w skórze pojawił się po drugiej stronie samochodu. Wielka srebrna kosa błysnęła w świetle reflektorów, gdy zamachnął się nią nad głową. Usłyszałem jeszcze krzyk ostrzegawczy Louisa. Kątem oka dostrzegłem błysk jeszcze jednej kosy. Nienaturalne skrzeczenie przecięło kakofonię dźwięków, gdy niespodziewanie, w oślepiającym blasku, ciało wampira eksploatowało i zajęło się płomieniami. Chwilę później nastąpiła druga eksplozja i blask płomieni tuż obok mnie. Kosy z brzękiem upadły na betonową jezdnię. Kilka metrów dalej jeszcze jeden wampir nagle eksplodował w gwałtownym wybuchu.
Tłum wpadł w panikę, rzucając się z powrotem ku sali koncertowej, wylewając się w popłochu z parkingu, biegnąc gdziekolwiek i na oślep w poszukiwaniu ucieczki przed płonącymi postaciami, spalającymi się na popiół w swym własnym małym piekle. Ich ręce i nogi stapiały się w żarze, zamieniając w obrzydliwe, obnażone kości. Dostrzegłem pozostałych nieśmiertelnych błyskawicznie oddalających się przez powolny ludzki tłum.
Louis był zupełnie ogłuszony, gdy odwrócił się ku mnie, a wyraz zadziwienia na mojej twarzy z pewnością oszołomił go jeszcze bardziej. Żaden z nas nie miałby w sobie tyle mocy, aby tego dokonać! Znałem tylko jednego nieśmiertelnego, który miał taką moc.
Nagle zostałem odepchnięty do tyłu otwierającymi się drzwiami samochodu i delikatna, biała ręka, która wynurzyła się z wewnątrz, wciągnęła mnie do środka.
— Szybko, obaj! — usłyszałem kobiecy głos wypowiadający słowa po francusku. — Na co czekacie, aby Kościół ogłosił to cudem?
Nim dobrze zdałem sobie sprawę z tego, co się dzieje, byłem już w kubełkowym siedzeniu „Porsche’a”, usiłując przepuścić Louisa przeciskającego się przeze mnie ku maleńkim siedzeniom za przednimi fotelami. „Porsche” ruszyło do przodu, rozganiając uciekających śmiertelnych. Wpatrywałem się w wysmukłą postać siedzącą za kierownicą obok mnie. Jej jasne włosy opadały luźno na ramiona, przybrudzony filcowy kapelusz opadł jej na oczy.
Chciałem zarzucić jej ręce na szyję, obsypać ją pocałunkami, przycisnąć do serca i zapomnieć absolutnie o wszystkim. Do diabła z tymi nieopierzonymi idiotami. Samochód jednak o mało nie przefikołkował, gdy przy gwałtownym skręcie w prawo minął bramę wjazdową i wpadł na zatłoczoną ulicę.
— Gabrielo, przestań! — krzyknąłem, dotykając jej ręki. — Ty tego nie zrobiłaś. Spalić ich w taki sposób…!
— Oczywiście, że nie — odpowiedziała po francusku, ledwo tylko zaszczycając mnie krótkim spojrzeniem. Wyglądała porywająco, gdy z palcami zaciśniętymi na kierownicy spokojnie wprowadziła samochód w następny ostry zakręt. Jechaliśmy w kierunku autostrady.
— Oddalamy się od Mariusza! — krzyknąłem. — Zatrzymaj się.
— A więc pozwól mu, by też wysadził w powietrze ten furgon, który jedzie za nami! — odkrzyknęła. — Wtedy się zatrzymam.
Pedał gazu wcisnęła do końca, a jej oczy wpatrywały się w drogę przed nami.
Odwróciłem się do tyłu. Olbrzymi pojazd sunął za nami z zaskakującą prędkością — jakiś nadzwyczajnie duży furgon albo coś w tym rodzaju, pękaty i czarny, z chromowymi zębami wzdłuż zadartego nosa chłodnicy. Zza przyćmionej szyby przedniej czwórka nieśmiertelnych rzucała na nas wściekłe spojrzenia.
— Za duży ruch jest na ulicy, byśmy mogli się od nich odczepić — powiedziałem. — Zawróć. Wróć do audytorium, Gabrielo, zawróć!
Ona jednak parła do przodu, wymijając dziko samochody, jednego po drugim. Niektórzy z mijanych kierowców w panice zjeżdżali na pobocze.
Furgon zbliżał się coraz bardziej.
— To maszyna wojenna, patrzcie! — wykrzyknął Louis. — Zamontowali na furgonie żelazny zderzak. Zamierzają nas staranować, te małe potworki!
Och, niedobrze to rozegrałem. Nie doceniłem ich. Dobrze oceniłem własne możliwości w tym wieku nowoczesności, ale nie ich!
Odjeżdżaliśmy coraz dalej i dalej od tego nieśmiertelnego, który mógł rozerwać ich na strzępy i wyprawić wszystkich na tamten świat. No cóż, sam się nimi zajmę, z przyjemnością. Na początek roztrzaskam na drobne kawałki przednią szybę furgonu, a potem oberwę im głowy, jedną po drugiej. Otworzyłem boczne okno i wysunąłem do połowy swoje ciało. Wiatr smagał mi włosy, gdy przyglądałem im się baczniej, ich wstrętnym białym twarzom za szybą furgonu.
Gdy minęliśmy z piskiem rampę autostrady, byli już prawie na naszym zderzaku. Dobrze. Jeszcze troszkę bliżej i skoczę. Wysunąłem się jeszcze bardziej. Nagle jednak nasz samochód zaczął się zataczać i wpadać w lekki poślizg przy hamowaniu. Gabriela została nagle zablokowana przez grupę wolno jadących pojazdów przed nami.
— Trzymaj się! Nadjeżdżają! — krzyczała.
— Jak cholera, zgadza się! — odkrzyknąłem i gdybym tylko miał choć jedną sekundę, odbiłbym się od dachu i rzucił na nich jak atakujący kozioł. Nie miałem jednak tej chwili do dyspozycji. Wjechali w tył naszego samochodu z całą siłą rozpędu. Poczułem, że lecę w powietrzu i spadam po chwili na pobocze autostrady, gdy tymczasem wielki kształt sportowego wozu przeleciał tuż obok mnie, wystrzeliwując w powietrze.
Widziałem, jak Gabriela wyprysnęła z „Porsche’a”, zanim samochód spadł na ziemię. Oboje toczyliśmy się teraz po trawiastym zboczu. Samochód dotknął ziemi kołami do góry i natychmiast eksplodował z ogłuszającym hukiem.
— Louis! — krzyknąłem. Poczołgałem się ku buchającym płomieniom. Nagle szkło tylnej szyby rozprysło się na kawałki i Louis zaczął się wygrzebywać na zewnątrz. Upadł na pobocze w chwili, gdy dobiegłem do niego. Peleryną okryłem jego dymiące ubranie. Gabriela rozdarła swoją kurtkę, aby zrobić to samo. Furgon zatrzymał się na autostradzie przy balustradzie, nad naszymi głowami. Dostrzegłem ich postacie. Przeskakiwali balustradę, przypominając wielkie białe owady. Byłem już gotowy ich przyjąć.
Gdy tylko pierwszy z nich ześlizgnął się do nas z uniesioną w górę kosą, usłyszeliśmy ten nieziemski, upiorny krzyk, a następnie oślepiający wybuch. Jego twarz pojawiła się nam jak czarna maska w orgii pomarańczowych płomieni. Ciało wampira zadygotało w konwulsyjnym, upiornym tańcu. Pozostali odwrócili się i wbiegli pod betonową estakadę autostrady. Rzuciłem się za nimi, ale Gabriela przytrzymała mnie i nie pozwoliła ich ścigać. Jej siła doprowadzała mnie do szału i jednocześnie zadziwiała.
— Przestań, do cholery! — krzyknęła na mnie. — Louis, pomóż mi!
— Puść mnie! — krzyczałem wściekły. Chcę się z nimi porachować, daj mi choćby jednego. Mogę jeszcze złapać ostatniego z tej bandy!
Nie puściła mnie jednak, a ja z całą pewnością nie zamierzałem się z nią dalej siłować, zwłaszcza że Louis dołączył do jej rozpaczliwych i wściekłych zmagań, by utrzymać mnie na miejscu.
— Lestat, nie goń ich! — wydyszał. Jego dobre maniery wystawione były na ciężką próbę. — Dość już tego, musimy stąd uciekać.
— W porządku — odparłem, poddając się im niechętnie. Poza tym i tak było za późno. Ten, który się palił, już ulotnił się w dymie i tryskających płomieniach. Pozostali zniknęli bez śladu w ciemnościach.
W nocy, która nas otaczała, nagle słyszeliśmy tylko dudnienie przejeżdżających samochodów na autostradzie. I oto byliśmy tu razem, cała nasza trójka. Staliśmy w ponurym świetle płonącego samochodu.
Louis starł ze swej twarzy sadzę. Jego sztywny, biały kołnierzyk od koszuli cały był powalany sadzą, a długa aksamitna peleryna przypalona i podarta.
Gabriela stała między nami, jak rozbitek życiowy, jak wykolejeniec, taka sama jak dawniej, niczym ubrudzony, obdarty chłopak w postrzępionej myśliwskiej kurtce khaki, spodniach i pogniecionym filcowym kapeluszu, nasadzonym krzywo na jej śliczną głowę.
Spośród kakofonii różnorodnych dźwięków dochodzących z miasta wyłowiliśmy odgłosy syren zbliżających się samochodów policyjnych. Staliśmy wszyscy dalej bez ruchu, spoglądając na siebie. Wiedziałem, że wszyscy szukaliśmy wzrokiem Mariusza. To mógł być tylko Mariusz. Musiał być. I był z nami, nie przeciwko nam. Zaraz się tu zjawi. Wypowiedziałem cicho jego imię. Wpatrywałem się w ciemność pod autostradą i dalej jeszcze, ponad nie kończącymi się małymi domkami, które zapełniały pobliskie otaczające nas wzgórza.
Słyszałem syreny, których odgłosy potężniały wraz ze zbliżaniem się do nas, i szum głosów ludzkich. Ujrzałem strach malujący się na twarzy Gabrieli. Wyciągnąłem do niej rękę i podszedłem bliżej, nie zważając na zamieszanie i zbliżających się śmiertelnych, a także zatrzymujące się nad nami na autostradzie samochody. Objęła mnie nagle. Poczułem ciepło jej ciała. Gestem ręki przynagliła mnie do pośpiechu.
— Jesteśmy w niebezpieczeństwie! Wszyscy — szepnęła. — W straszliwym niebezpieczeństwie. Chodź!
3
Był ranek, godzina piąta. Stałem sam przy szklanych drzwiach na rancho w Carmel Valley. Gabriela i Louis poszli przejść się po wzgórzach, aby trochę odpocząć po wydarzeniach tej nocy.
Telefon z Północy przekazał mi informację, że moi śmiertelni muzycy byli już bezpieczni i nic im nie groziło w nowej kryjówce w Sonoma. Oddawali się szalonym orgiom za elektrycznymi drutami i bramami. Co do policji i prasy, i wszystkich tych nieuniknionych pytań, no cóż, z tym trzeba będzie jeszcze poczekać.
Teraz czekałem samotnie na poranne światło, zawsze to robiłem. Zastanawiałem się, dlaczego Mariusz nie pokazał się nam, dlaczego uratował nas tylko po to, aby zaraz zniknąć, nawet się do nas nie odzywając.
— Przypuśćmy, że to nie był Mariusz — powiedziała wcześniej Gabriela z niepokojem w głosie, przemierzając w tę i z powrotem pokój, w którym się znajdowaliśmy. — Mówię ci, miałam wielkie poczucie zagrożenia, niebezpieczeństwa. Czułam niebezpieczeństwo, które w równym stopniu zagrażało nam, jak i im. Czułam je na zewnątrz audytorium, kiedy odjeżdżaliśmy, a także wtedy, kiedy staliśmy przy płonącym samochodzie. Coś w tym było. To nie był Mariusz, jestem o tym przekonana…
— W tym było coś niemal barbarzyńskiego — dodał wtedy Louis. — Prawie, ale niezupełnie…
— Tak, prawie dzikiego — odpowiedziała na to Gabriela, wymieniając z nim porozumiewawcze spojrzenie. — A nawet jeśli to był Mariusz, dlaczego nie moglibyśmy sądzić, że ocalił cię tylko po to, aby mógł zemścić się na tobie według własnego planu?
— Nie — odparłem wtedy, uśmiechając się lekko. — Mariusz nie chce zemsty, bo już dawno mógłby ją mieć. Wiem to na pewno.
Byłem bardzo podniecony, przyglądając się Gabrieli, jej sposobowi poruszania się, znanym gestom i, Boże drogi, dokładnie temu samemu postrzępionemu myśliwskiemu ubraniu. Po dwustu latach nadal jeszcze była nieustraszonym odkrywcą i badaczem lądów. Usiadła okrakiem na fotelu jak kowboj i podpierała brodę rękami. Mieliśmy tyle do powiedzenia sobie nawzajem, a ja byłem po prostu zbyt szczęśliwy, aby obawiać się czegokolwiek. A poza tym bać się byłoby czymś zbyt strasznym, ponieważ teraz już byłem pewien, że popełniłem poważny błąd w moich obliczeniach. Po raz pierwszy zdałem sobie z tego sprawę, kiedy „Porsche” eksplodował, a Louis był tam jeszcze w środku. Cała ta moja mała wojna mogła doprowadzić do śmierci wszystkich, których kochałem. Jakimż byłem głupcem, myśląc, że mogę przyjąć na siebie cały ich jad i nienawiść.
Musieliśmy ze sobą porozmawiać. Musieliśmy być sprytni i przebiegli. Musieliśmy bardzo uważać na siebie. Na razie jednak byliśmy bezpieczni. Powiedziałem jej o tym, uspokajając ją. Tutaj ani ona, ani Louis nie wyczuwali już tego zagrożenia. A ja nie odczuwałem go ani przez chwilę. Nasi młodzi i głupi nieśmiertelni wrogowie rozproszyli się bez śladu, wierząc, że to my posiadamy taką siłę, aby samą wolą spopielać ich ciała.
— Wiesz, tysiące razy wyobrażałam sobie nasze spotkanie — powiedziała Gabriela — ale nigdy nie przypuszczałam, że tak właśnie będzie wyglądać.
— Mnie się raczej wydaje, że było wspaniałe! — wykrzyknąłem. — I nie przypuszczam, bym nie mógł dać sobie z nimi rady. Już miałem zdusić tego z kosą, przerzucić go nad audytorium. Widziałem też, jak nadbiegał ten drugi. Mógłbym złamać go wpół. Mówię ci, jedną z tych frustrujących rzeczy jest to, że nie miałem nawet okazji…
— Z pana jest prawdziwy diabełek — odrzekła. — Jesteś niemożliwy! Sam Mariusz nazwał cię najbardziej przeklętym stworzeniem! Zgadzam się z nim absolutnie.
Roześmiałem się rozbawiony. Cóż za słodkie pochlebstwo. I jaka wspaniale staroświecka francuszczyzna.
Louis również był pod jej wrażeniem. Siedział w ciemnym kącie i tylko przypatrywał się jej, małomówny, zamyślony, jak to było w jego zwyczaju. Znów był nieskazitelnie czysty, a jego ubranie tak zadbane, jak byśmy właśnie wyszli z opery po ostatnim akcie Traviaty, aby przyglądać się śmiertelnym, pijącym szampana przy kawiarnianych stoliczkach o marmurowych blatach.
Miałem poczucie przynależności do nowej wspólnoty nowego klanu. Rozpierała mnie wspaniała energia, coś, co było zaprzeczeniem ludzkiej rzeczywistości. Nasza trójka przeciw wszystkim plemionom, przeciw całemu światu. I to głębokie poczucie bezpieczeństwa, nie dającego się zatrzymać pędu. Jak im to wytłumaczyć?
— Matko, przestań się martwić — powiedziałem wreszcie, mając nadzieję ustalić wszystko, stworzyć chwilę pełnego spokoju umysłu — to bezcelowe. Stworzenie tak potężne, że spala swych wrogów, może i tak odnaleźć nas, kiedy tylko zechce, zrobić z nami to, na co tylko ma ochotę.
— I to ma mnie uspokoić? — zapytała.
Zobaczyłem, że Louis potrząsnął głową.
— Nie mam takiej mocy jak wy — powiedział skromnie. — Mimo to i ja czułem coś. I powiem wam, że to było coś obcego, coś całkowicie niecywilizowanego.
— Dokładnie tak — przerwała mu Gabriela.
— To było coś całkowicie obcego, jakby pochodziło od kogoś oddalonego…
— A twój Mariusz jest zbyt cywilizowany — upierał się Louis. — Zbyt obciążony filozofią. Dlatego właśnie jesteś taki pewien, wiesz, że nie chce wcale zemsty.
— Obce? Niecywilizowane? — zerknąłem na nich. — Dlaczego ja nie odczuwałem tego zagrożenia? — zapytałem.
— Mon Dieu, to mogło być cokolwiek — powiedziała na koniec Gabriela. — Ta twoja muzyka mogłaby obudzić martwego.
Rozmyślałem nad tajemniczą wiadomością z ostatniej nocy — Lestat, niebezpieczeństwo. Zbyt jednak blisko byłem tego, aby martwić ich jeszcze tym. Poza tym to nic nie tłumaczyło. To był zaledwie jeden tylko fragment składanki, w dodatku być może taki, który do niczego nie pasował.
Teraz poszli razem, a ja stałem samotnie przed szklanymi drzwiami, przyglądając się coraz jaśniejszym błyskom światła nad górami Santa Lucia. Rozmyślałem.
— Gdzie jesteś Mariuszu? Dlaczego, u diabła, nie ujawniasz się nam? Być może to rzeczywiście prawda, co twierdzi Gabriela. Jaką prowadzisz grę?
Czy była to również część mojej gry, że nie wywołałem go? Mam na myśli to, że nie podniosłem wewnętrznego głosu do takiej mocy, aby go przywołać, choć pozwolił mi na to dwieście lat temu.
W czasie tej przepychanki sprawą dumy i honoru stało się dla mnie, aby nie wzywać go na pomoc, ale jakie znaczenie miała duma teraz? Może właśnie oczekiwał ode mnie wezwania. Może tego właśnie żądał. Cała dawna gorycz, nieustępliwość i zaciętość opuściły mnie. Dlaczego przynajmniej nie spróbować?
Zamknąłem oczy i zrobiłem to, czego nie robiłem od tamtych dawnych nocy w XIX wieku, kiedy rozmawiałem z nim głośno na ulicach Kairu i Rzymu. Bezgłośnie wezwałem go. Poczułem pozbawiony głosu krzyk wydobywający się ze mnie i oddalający się w zapomnienie. Niemal czułem, jak oddala się, stając się coraz słabszy, jak wypala się.
I znowu pojawiło mi się to nierozpoznawalne, odległe miejsce, które przez chwilę ujrzałem ostatniej nocy. Śnieg, nie kończący się śnieg i jakieś domostwo z kamienia, okna zasypane śniegiem. Na wysokim cyplu jakiś dziwaczny aparat, wielka, szara metalowa misa, obracająca się wokół osi i ściągająca ku sobie niewidoczne fale, które krzyżowały się na ziemskim niebie.
Antena telewizyjna! Dosięgająca z tego zaśnieżonego pustkowia satelity, to przecież to! A potłuczone szkło na podłodze pochodziło z ekranu telewizyjnego. Widziałem to. Kamienna ława… potłuczony ekran telewizora. Hałas. Wszystko rozmyło się.
MARIUSZ!
Niebezpieczeństwo, Lestat — Wszyscy jesteśmy w niebezpieczeństwie. Ona… nie mogę… Lód. Pochowani w lodzie. Blask roztrzaskanego szkła na kamiennej posadzce, ława pusta, dzwonienie i wibracja wampira Lestata pulsującego w głośnikach. Ona… Lestat, pomóż mi! My wszyscy… niebezpieczeństwo. Ona…
Cisza. Połączenie zostało przerwane.
MARIUSZ!
Coś, ale zbyt słabe. Mimo całej swej intensywności — zbyt słabe!
MARIUSZ!
Wychyliłem się przez okno, wpatrując się prosto w poranne światło, coraz bardziej jaśniejące na niebie. Moje oczy zaszły łzami. Czubki palców prawie zapaliły się od gorącego szkła.
Odpowiedz mi, czy to Akasza? Czy chcesz mi powiedzieć, że to Akasza, że to ona, że to była ona?
Słońce jednak wstawało już nad górami. Śmiertelne promienie rozlewały się po dolinie.
Wybiegłem z domu. Biegłem przez pole w kierunku wzgórz. Zgiętą ręką zasłaniałem oczy. W ciągu kilku chwil dotarłem do ukrytej podziemnej krypty, odwaliłem kamień i zeskoczyłem po surowo wyciosanych małych schodkach. Jeszcze jeden zakręt i jeszcze jeden, i już znalazłem się w chłodnej i bezpiecznej ciemności, w zapachu ziemi. Położyłem się na glinianej podłodze maleńkiej salki. Moje serce głucho waliło w piersiach, nogi i ręce drżały.
Akasza! Ta twoja muzyka obudziłaby umarłego.
Oczywiście, odbiornik telewizyjny w ich krypcie. Mariusz dał im go, a oni widzieli transmisję prosto z satelity. Widzieli video — clipy! Wiedziałem o tym, wiedziałem z całą pewnością, jakby mi to wszystko odcyfrował do ostatniego szczegółu. Zaniósł im do sanktuarium telewizor, tak jak wcześniej, lata temu, przyniósł projektor filmowy.
A ona przebudziła się, powstała.
Ta twoja muzyka obudziłaby umarłego.
Jeszcze raz mi się udało.
Och, gdybym tylko mógł mieć moje oczy nie zamknięte, gdybym tylko mógł myśleć, gdyby słońce jeszcze nie wschodziło.
Była tam, w San Francisco, była tak blisko nas, spaliła naszych wrogów.
Obca, całkowicie nie znana. Ale przecież nie niecywilizowana, nie dzika. Taka nie była. Po prostu właśnie się przebudziła, moja bogini, powstała, jak przecudnej urody wspaniały motyl ze swojego kokonu. Czym był dla niej świat? Jak dotarła do nas? Jak się czuła?
Niebezpieczeństwo wisi nad nami wszystkimi. Nie wierzę w to! Zabiła przecież naszych wrogów. Przyszła do nas.
Nie mogłem już dalej walczyć z sennością. Głowa ciążyła mi. Doznanie snu pozbawiło mnie wszelkich dociekań i podniecenia. Całe moje ciało leżące na ziemi wiotczało i stawało się beznadziejnie nieruchome.
I wtedy, nagle, poczułem czyjąś dłoń na sobie. Była zimna jak marmur i równie twarda.
Moje oczy natychmiast otwarły się szeroko w ciemności. Ręka zacisnęła się mocniej. Olbrzymia masa jedwabnych włosów musnęła moją twarz. Zimna dłoń przesunęła się po mojej piersi.
Och, proszę, kochanie, moja piękna, proszę! Chciałem to powiedzieć. Moje oczy jednak już zamykały się! Wargi nie chciały się poruszyć. Traciłem świadomość. Wysoko nad nami słońce powstało już nad ziemią.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
