E - lerning
E-learning
Celem niniejszego artykułu jest określenie pojęcia e-learning, przedstawienie zalet i wad oraz ciekawych źródeł wiedzy o e-learningu, a także zachęcenie do pogłębiania swej wiedzy na ten temat.
Co to jest e-learning?
E-learning zwykle kojarzy się nam z nauczaniem za pomocą Internetu bądź nauczaniem na odległość., Jedna z bardziej ogólnych definicji e-learningu mówi, że jest to „szeroki zakres aplikacji i procesów przekazywania wiedzy i umiejętności z wykorzystaniem technologii komputerowych”. R
W definicji tej brak niezwykle istotnego elementu - e-learning polega na uczeniu się. Otrzymując materiały z Internetu powinniśmy je przestudiować samodzielnie, wykazując się przy tym ogromną samodyscypliną (co może zniechęcać niektórych początkujących studentów). Wszelkie zadania przekazywane przez e-nauczyciela (instruktora) należy wykonać w ściśle określonych terminach, a warunkiem przejścia do kolejnego etapu uczenia się jest zaliczenie poprzedniego.
Różne źródła podają jeszcze inne terminy związane z e-learningiem:
- Nauka w sieci (Online learning) - uczenie się jedynie poprzez sieć, tj. bez jakichkolwiek fizycznie istniejących materiałów do nauki przekazywanych uczącym się oraz bez rzeczywistego kontaktu bezpośredniego (face to face) z nauczycielem (instruktorem).
- Nauka w trybie mieszanym (Mixed-mode/blended/resource-based learning) - metoda uczenia się bezpośredniego, w której nauczyciel, instruktor spotyka się ze swoimi uczniami (albo bezpośrednio, albo za pomocą środków technicznych) jest tu połączona z metodą uczenia się na odległość, w której baza zasobów zawierająca materiały i ćwiczenia jest udostępniana uczniom. Dodatkowo mogą być wykorzystywane niektóre z metod e-learningu.
- Obiekt uczenia się (Learning object) - plik lub program, który może być wielokrotnie użyty w e-learningu.
- System Zarządzania Uczeniem się (Learning Management System (LMS)) - zestaw narzędzi e-learningu dostępnych poprzez wspólny administrowany interfejs. System zarządzania uczeniem się może być też traktowany jako platforma, na której gromadzone są i prowadzone kursy online lub komponenty tych kursów.
Rodzaje e-learningu
Można wyróżnić wiele różnych rodzajów e-learningu, np.:
- Szkolenia asynchroniczne - bodajże najczęściej spotykany rodzaj e-learningu. Pozwala na naukę we własnym tempie. Kontakt z instruktorami (nauczycielami) następuje poprzez grupy dyskusyjne, e-maile, fora dyskusyjne. Materiały dostępne są w postaci elektronicznej.
- Szkolenia synchroniczne - szkolenia prowadzone w czasie rzeczywistym przez instruktora (nauczyciela). Uczniowie komunikują się z instruktorem (nauczycielem) i innymi uczestnikami szkolenia o określonej porze. Możliwe jest też utworzenie tzw. wirtualnej klasy. Samo szkolenie może trwać od jednego dnia (pojedynczej sesji) do kilku tygodni bądź miesięcy. Ten rodzaj szkolenia przeprowadza się zazwyczaj przez Internet, w formie wideokonferencji lub ewentualnie dwukierunkowej transmisji radiowej między instruktorem (nauczycielem) a klasami.
- Bazy danych – forma zdobywania wiedzy polegająca na możliwości aktywnego wyszukiwania wiedzy w bazach danych.
- Online support – forma e-learningu realizowana poprzez różnego rodzaju fora dyskusyjne, chaty, biuletyny, systemy mailingowe, itp.
E-learning a nauczanie tradycyjne
Z badań prowadzonych przez różne placówki oraz organizacje wynika, że e-learning jest równie efektywny jak nauczanie tradycyjne. W e-learningu nauczyciel jest „wirtualny”, tzn. nie ma bezpośredniego kontaktu z uczniem, nie jest też konieczne przeprowadzanie zajęć w określonych porach dnia (chyba, że mówimy o wirtualnej klasie) – uczeń może przyswajać wiedzę w dowolnym momencie. Osoby uczące się mogą zatem dopasować czas kursu do własnego tempa nauki, choć zmuszone są przez to do większego wysiłku i dłuższej pracy. W tradycyjnym nauczaniu natomiast efektywność uczenia się w tempie narzuconym przez prowadzącego w miarę upływu czasu spada.
Użytkownicy online muszą sami wybrać odpowiednie dla nich materiały w Internecie. Podczas uczenia się e-uczeń nie może informować na bieżąco nauczyciela o swoich problemach – musi oczekiwać na kontakt. W klasie tradycyjnej natomiast nauczyciel może zwrócić uwagę uczniom czasem jeszcze zanim problemy wystąpią, korygując ich działania – co nie jest to możliwe podczas kształcenia na odległość. Uczniowie online muszą wykazać się też większą samodzielnością w rozwiązywaniu problemów i zdobywać wiedzę w sposób aktywny, a nie czekać na nią.
W jakich sytuacjach możemy więc powiedzieć, że e-learning jest lepszy niż nauczanie tradycyjne? Zależy to od obszaru stosowania. Najodpowiedniejsze – ze względu na poważną redukcję kosztów – wydają się szkolenia mające na celu podniesienie kwalifikacji oraz wiedzy pracowników. Chcąc tradycyjnie przeprowadzić takie szkolenie, musimy brać pod uwagę związane z tym:
- trudności w zgromadzeniu wielu słuchaczy w jednym miejscu i czasie,
- koszty wynajęcia wykładowcy,
- koszty przejazdów i zakwaterowania uczestników szkolenia,
- trudności w przystosowaniu tempa nauki do średniego poziomu grupy,
- trudności w utrwaleniu wiedzy,
- niedostatek indywidualnego kontaktu z wykładowcą.
Zyskujemy natomiast m. in. na podwyższeniu poziomu integracji grupy.
Przeprowadzając takie samo szkolenie metodą e-learningu, ograniczamy prawie wszystkie koszty (nie licząc kosztów zakupu sprzętu komputerowego, jego oprogramowania, kosztów dostępu do sieci, itp.), ponieważ:
- materiały szkoleniowe udostępniane są w postaci elektronicznej (odpadają więc koszty druku, pojawia się możliwość powielania),
- można dokonać symulacji (za pomocą odpowiedniego oprogramowania) warunków fizycznych potrzebnych do prowadzenia szkolenia oraz sytuacji niemożliwych do uzyskania w klasie,
- można przedstawić wiele scenariuszy, a potem je wielokrotnie badać zgodnie z potrzebami pojawiającymi się podczas nauki,
- pracownik może szkolić się w czasie mniejszego obciążenia pracą.
Firmy zajmujące się profesjonalnie e-learningiem wskazują jeszcze na inne jego wady i zalety.
- duży koszt profesjonalnych platform,
- duży koszt wdrożenia (zakup platformy, sprzętu),
- brak bezpośredniego kontaktu z prowadzącym,
- konieczność posiadania silnej motywacji oraz chęci do uczenia się,
- konieczność posiadania Internetu lub dostępu do niego w postaci szybkiego łącza,
- brak integracji następującej podczas szkoleń tradycyjnych,
- problemy ze sprawdzeniem efektywności.
- zarządzanie procesem nauczania,
- szybkość przekazu wiedzy i umiejętności,
- bieżąca kontrola postępów,
- indywidualizacja procesu nauczania,
- multimedialne formy przekazu.
Jak zdobyć i uruchomić własny System Zarządzania Uczeniem się ( LMS) za darmo?
Wielu programistów często przedstawia w Internecie własne oprogramowanie i pozwala na korzystanie z niego za darmo. Dotyczy to również e-learningu (np. http://mood-le.org).
Żeby z niego korzystać, musimy mieć serer internetowy lub dostęp do niego (taki dostęp może być także darmowy). Serwer ten musi umożliwić zainstalowanie naszego systemu e-learningowego, a więc obsługę naszych skryptów oraz bazy danych. Po wybraniu odpowiednich opcji konfiguracji możemy zainstalować bazę danych, a następnie założyć konta nauczycieli, potem konta uczniów, przedstawić propozycję kilku kursów, wygospodarować na dysku odpowiednią ilość miejsca dla uczniów i ... rozpocząć kształcenie na odległość.
By system działał niezawodnie, konieczna jest jego ciągła administracja. Nie zapominajmy, że darmowy system ma pewne ograniczenia. W profesjonalnym systemie cały sztab ludzi pilnuje, aby wszystko przebiegało sprawnie, a użytkownik nie musiał się niczym martwić. Natomiast w systemie darmowym administrator musi zajmować się wszystkim sam: musi przewidzieć wiele aspektów pracy z uczniami, skonfigurować system tak, aby łatwo można było nim zarządzać (np. dodawać i usuwać konta wraz z ze zgromadzonymi plikami użytkowników). W systemach darmowych nie musi to być wcale takie proste. Jednakże wybór zawsze należy do nas: albo zostaniemy przy darmowym oprogramowaniu, godząc się na jego „właściwości” (czytaj: wady), albo kupimy mniej lub bardziej profesjonalną platformę i będziemy korzystać z jej wszystkich zalet.
Przyszłość e-learningu
Czy łatwo jest znaleźć czas, by uczyć się w ściśle określonych porach? Czy nie lepiej czynić to w czasie dla siebie dogodnym? Wiele osób przyznaje, iż chętnie podjęłoby naukę przez Internet. Oszczędzając na dojazdach, posiłkach, nie męcząc się w podróży czy oczekując na wykład. Ponadto koszt studiów przez Internet jest niższy niż stacjonarnych. Dodatkowo materiały są dostarczane prawie „na tacy”, wprost na biurko odbiorcy.
Amerykanie szacują, iż w ciągu kilku następnych lat nastąpi trzykrotny wzrost nakładów na e-learning - już dziś inwestują znaczne kwoty w nauczanie za pomocą Internetu.
W Polsce powszechność e-learningu to raczej dłuższa perspektywa. Głównym powodem jest zacofanie technologiczne, brak kompetencji i doświadczeń w tym zakresie, słabo rozwinięta struktura internetowa, wolne połączenia internetowe, itp. Trzeba jednak podkreślić, że nasz ośrodek już pracuje nad wdrożeniem systemu e-learningowego, który, mamy nadzieję, będzie stanowił pożyteczne uzupełnienie naszej oferty.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
Akademia Grupa Media Informacyjne
