Cenne monety w Polsce i na świecie
Cenne i rzadkie monety w Polsce i na całym świecie. Lista najdroższych polskich monet. Przeczytaj, jak określić wartość monety i jak dowiedzieć się ile może ona kosztować?
Nawet osoby, które nie interesują się kolekcjonowaniem wiedzą, że rzadkie monety mogą kosztować całą fortunę. Jednak jakie monety polskie można zaliczyć do tej kategorii, na co trzeba uważać, oddając w sklepie lub supermarkecie drobne, by nie przegapić prawdziwego skarbu? Na te oraz inne pytania dotyczące drogich monet postaramy się odpowiedzieć w niniejszym artykule.
Zaczynając rozmowę o cennych monetach dodamy również, że stare lub unikatowe monety są trzecim najbardziej dochodowym alternatywnym rodzajem inwestycji na świecie. Zaraz po rzadkich samochodach i winach kolekcjonerskich. Według najnowszego raportu Knight Frank w ciągu ostatnich 5 lat zwrot z inwestycji w rzadkie monety wynosił 50%, a ponad 10 lat - 182%.
Jak dokonuje się oceny cenności monety?
Uważa się, że zbieranie monet lub numizmatyka to "hobby królów". Ludzie zbierają monety dla własnej przyjemności, dla uzyskania szybkiego zysku z ich sprzedaży lub jako inwestycje długoterminowe. Bez względu na powód Twojego hobby związanego z numizmatyką, umiejętność określenia wartości starych monet okaże się użyteczną umiejętnością zarówno dla osoby próbującej zarabiać pieniądze, jak i dla tych, którzy chcą wiedzieć wszystko o swojej kolekcji. Sugerujemy zapoznanie się z głównymi punktami wyceny cennych monet w naszym artykule.
Jak dokonuje się oceny cenności monety
Aby zrozumieć, jak ustala się cenność monet, przede wszystkim trzeba zapoznać się z tym, jakie rodzaje monet w ogóle istnieją. Istnieją zaś dwie podstawowe kategorie drogich monet - kolekcjonerskie i obiegowe, wydane w limitowanej edycji. Pierwsze z kolei można podzielić dodatkowo na dwa rodzaje - pamiętne i rocznicowe. Ich koszt ustala się na podstawie następujących charakterystyk:
- Stopień rzadkości. Najmniej kosztują monety wybite w milionach egzemplarzy, najwięcej - próbne egzemplarze, których ogólna liczba nie przekracza 5-10 sztuk.
- Poziom zapotrzebowania. Ten parametr wiąże się z historią monety i jej estetyką, oddziałując na koszt 1,5-2 razy.
- Stan monety. Na podstawie międzynarodowych kryteriów wszystkie monety podzielono na 10 podstawowych klas, oznakowanych za pomocą liter: UNC, AU, XF, VF, F, VG, G, AG, FA, PR. Najwięcej kosztują egzemplarze oznakowane symbolem UNC, oznaczającym ich stan idealny. Natomiast najmniej kosztują mocno zniszczone monety, oznakowane symbolem PR.
- Jeśli moneta jest dawna lub ma ciekawą historię, wykorzystane podczas jej bicia złoto lub srebro dodatkowo dodadzą jej wartości.
Ciekawy fakt
Nie można zapominać, że wskazana lub szacowana wartość monety to teoria, dlatego nie jest faktem, że będziesz w stanie sprzedać monetę za taką samą kwotę. W wielu przypadkach potencjalni nabywcy Twoich monet zarabiają na ich odsprzedaży.
Jak zaś dowiedzieć się tego, ile kosztuje moneta? W tym celu można sięgnąć do kilku podstawowych źródeł informacji, w tym:
- Katalogu z monetami;
- Oceny ekspertów-numizmatyków;
- Forum numizmatyków, gdzie można zamieścić zdjęcie monety, a następnie numizmatycy dokonają jej oceny;
- Na rynkach jest wielu sprzedawców, którzy kupują antyki, w tym papierowe pieniądze, obligacje, monety, medale, nagrody. Oni również mogą ustalić wartość monety, ale warto pamiętać, że może ona być niższa niż faktyczna.
Rodzaje rzadkich monet
W celu poszukiwania rzadkich monet i łatwej orientacji w ich rodzajach warto przede wszystkim zapamiętać podstawowe charakterystyki metalowych środków płatniczych, do których zalicza się:
- Awers - najbardziej istotna część monety z symbolem emitenta;
- Rewers - strona zawierająca motywy i dodatkowe informacje;
- Otok - wąski pas wzdłuż krawędzi, usztywniający monetę;
- Pole - centralna powierzchnia awersu oraz rewersu;
- Rant - krawędź, za pomocą której oddzielane są sąsiadujące płaszczyzny;
- Legenda - służy wskazaniu emitenta;
- Egzerga - miejsce, służące wskazaniu daty emisji monety.
Rodzaje rzadkich monet
Ciekawy fakt
Monety “złej” jakości lub mocno uszkodzone, na tyle, że ciężko dokonać oceny ich stanu, mają jednak swoją podstawową wartość, która wyznaczana jest na podstawie analizy ich składu. Aby dokładnie ustalić wartość monety, należy pomnożyć jej wagę przez procent najdroższego metalu przy obecnych cenach metalu.
Wszystkie rzadkie i cenne monety można podzielić na kilka podstawowych kategorii:
- Monety wypuszczone w limitowanej edycji;
- Monety jedyne w swoim rodzaju;
- Monety z cennymi błędami (druk do góry nogami, niepoprawne napisy, brak przebicia jednej strony itp.);
- Starożytne monety;
- Próbne monety, które przeznaczone były do obiegu pieniężnego, ale z jakiegoś powodu nie trafiły na rynek;
- Monety bite jako pamiątki itp.
Gdzie szukać starych monet
Mówiąc o poszukiwaniu starych monet pierwszym skojarzeniem, które przychodzi do głowy jest romantyczna, ale niełatwa praca poszukiwaczy skarbów. Warto jednak pamiętać, że zgodnie ze statystykami lwia część skarbów jest losowo odnaleziona przez ludzi, którzy w ogóle nie mieli takiego celu. Gdy chcesz stworzyć osobistą kolekcję cennych monet, warto wówczas pójść inną drogą, ciągle jednak pamiętając, że stworzenie kolekcji numizmatycznej to nie tylko czasochłonne i pracochłonne zajęcie, ale również drogie hobby. Jeśli trafisz na dobrą monetę, która może zostać prawdziwą “perełką” Twojej kolekcji, a ponadto w dobrej cenie, nie warto nawet zastanawiać się nad jej kupnem - w przyszłości spłaci się to wiele razy. Gdy nie posiadasz gotówki, wówczas dobrym rozwiązaniem stanie się mikropożyczka zaciągnięta w firmie Szybka Gotówka.
Każdy numizmatyk stale szuka nowych możliwości, aby znaleźć monety, które uzupełnią jego kolekcję. Oczywiście najłatwiej jest kupić monetę, ale w tym przypadku emocje są czasem tracone, a dodanie nowej instancji do kolekcji nie przynosi pożądanych emocji. Oto ciekawe i realne sposoby, które pomogą Ci znaleźć zabytkowe lub rzadkie współczesne monety:
- Szukanie starych monet wśród rodziny, szczególnie u dziadków. Czasem w starych domach można trafić na prawdziwe perełki, jak na przykład na polskie monety przedwojenne;
- Cenne egzemplarze również można dostać w postaci reszty w sklepie - prawdziwy numizmata zawsze przegląda metalowe grosze i złotówki przed tym, jak wrzuci je do portfela;
- Wymiana z osobami, które również kolekcjonują monety;
- Giełdy, aukcje, jarmarki antyków itp.
Archiwum Numizmatyczne
Top-5 najdroższych monet świata w 2020 roku
Marzeniem każdego kolekcjonera posiadającego solidną kolekcję monet jest uzupełnienie swoich zbiorów o najdroższe monety na świecie. W tym przypadku nie chodzi o wartość materiałową, gdyż wówczas zwykle na pierwszy rzut oka monety z niklu i miedzi czasem kosztują całą fortunę.
Najczęściej chęć zdobycia cennej monety wiąże się z jej dawną lub niezwykłą historią oraz wiekiem, nieco rzadziej - stanem zachowania lub szczegółami designu. Obecnie za najdroższe monety na świecie uważano te, które zostały wybite w XIX-XX stuleciu, a 10 najbardziej cennych z nich jest zaprezentowanych poniżej.
1 miejsce. Flowing Hair Dollar, czyli dolar z rozpuszczonymi włosami
Flowing Hair Dollar
Koszt: ponad 7 000 000 USD
Rok bicia: 1794-1795
Miejsce bicia: USA
Materiał: srebro
Jest to pierwsza srebrna moneta wybita w Stanach Zjednoczonych. Ogólnie monety tego wzoru o wartości 1 dolar bito w latach 1794-1804, ale dokładnie dolar z postacią kobiety z rozpiętymi włosami - tylko w latach 1794 i 1795. Stworzono 162 000 monet, 2000 z nich trafiły do użycia, a inne monety zostały podarowane jako prezenty. Szacuje się, że w prywatnych kolekcjach na całym świecie znajduje się tylko 2000 monet Flowing Hair Dollar.
Złota 20 dolarówka
Złota 20 dolarówka
Koszt: 7 590 000 USD
Rok bicia: 1933
Miejsce bicia: USA
Materiał: złoto
Amerykańska złota moneta o nominale 20 dolarów ma wspaniały wygląd i dramatyczną historię. Bicie monet trwało od 1842 roku do 1933 roku. Pojawienie się "podwójnego orła" miało miejsce w momencie, gdy wprowadzony został "złoty standard" i użycie złota do bicia regularnych monet obiegowych pomogło ustabilizować amerykańską gospodarkę. Zostało wybitych 445000 monet wysokiej jakości, ale w 1933 roku "złoty standard" został zniesiony przez T. Roosevelta, w związku z którym zaczęło się odkupienie monet po cenie 2,5-krotnie wyższej od nominalnej (czyli za 50 dolarów), a następnie ich ponowne stopienie we wlewki. Jedna z takich monet trafiła jednak do kolekcji Stevena Fentona, a po długim procesie sądowym została sprzedana na aukcji za cenę 7 590 020 dolarów w drugiej chwili aukcji.
Gold Maple Leaf
Gold Maple Leaf
Koszt: 4 000 000 USD
Rok bicia: 2007
Miejsce bicia: Kanada
Materiał: złoto
Złota moneta, wybita w 2007 roku. Jest najcięższą monetą na świecie (waży 100 kg), a jej średnica wynosi ponad 50 cm. Stworzeniem monety zajmowała się Kanadyjska Mennica Królewska.
Podwójny floren Edwarda III
Podwójny floren Edwarda III
Koszt: 6 800 000 USD
Rok bicia: 1343
Miejsce bicia: Wielka Brytania
Materiał: złoto
Unikatowa moneta, gdyż na świecie pozostały tylko … 3 jej egzemplarze. Król Edward III dążył do tego, by bite przez niego monety były używane zarówno w Anglii, jaki i Europie, ale jego zamysł nie powiódł się, gdyż moneta była zbyt lekka w porównaniu do ówczesnej jej wartości. Sytuacja zmieniła się w naszych czasach, kiedy to w 2006 roku jeden z podwójnych florenów został sprzedany za 6 800 000 dolarów na jednej z aukcji w Londynie.
Złoty dolar z 1922 roku
Złoty dolar z 1922 roku
Koszt: 7 000 000 mln USD
Rok bicia: 1922
Miejsce bicia: USA
Materiał: złoto
Projekt tej pięknej monety został stworzony przez Amerykanina irlandzkiego pochodzenia Augustusa Saint-Gaudensa. Był tak trudny do wykonania, że moneta nie trafiła do ogólnego użytku. Pojedyncze egzemplarze jednak zachowały się do naszych czasów i ich koszt przekracza 7 mln dolarów.
Top najdroższych monet w Polsce
Historia polskiego złotego liczy prawie pół tysiąca lat. Nazwa tej monety nie jest przypadkowa i bezpośrednio powiązana ze słowem złoto, ponieważ zagraniczne złote monety, które trafiały do średniowiecznej Polski z sąsiednich i odległych państw, nazywano "złotymi". Jeśli jednak chodzi o rodzime polskie złote, to, chociaż może wydawać się to dziwnym, pierwsze z nich były bite ze srebra, a wartość samej monety stanowiła tylko 30 srebrnych groszy.
Ciekawy fakt
Muzea Narodowe w Krakowie oraz Warszawie są miejscami, gdzie zebrano największe w Polsce kolekcje monet, chociaż ostatnio coraz większymi zbiorami mogą szczycić się również prywatni polscy kolekcjonerzy.
Obecnie sytuacja jest inna i w Polsce również znajdziemy stare monety, które z pewnością możemy zapisać na listę najdroższych monet świata. Czołówkę bez żadnych wątpliwości zajmują wybite w 1621 roku przy dworze króla Zygmunta III Wazy 100 dukatów, które w 2018 roku zostały sprzedane na aukcji w Stanach Zjednoczonych za ponad 2 160 000 dolarów. Moneta waży 350 gramów i jest unikatowa przede wszystkim ze względu na to, że obecnie na całym świecie zlicza się zaledwie sześć jej egzemplarzy.
Zygmunta III
Jak będzie wyglądał ranking najbardziej drogich polskich monet?
Miejsce 1
Krakowska mennica
Wybicie: 1367 rok
Emitent: Krakowska mennica
Materiał: srebro
Wśród dawnych srebrnych monet zdecydowanie najdroższy jest pierwszy grosz, który początkowo został wybity przez Krakowską Mennicą w ilości tylko 37 sztuk.
Miejsce 2
Dynar GNEZDVN CIVITAS
Wybicie: 992-1025
Emitent: Polska
Materiał: srebro
Dynar GNEZDVN CIVITAS - to zabytkowa moneta polska, jedyna w swym rodzaju. Została ona wybita między latami 992 i 1025. Nie da się określić dokładnego kosztu tej srebrnej monety, gdyż jest ona własnością państwa.
Miejsce 3
Mennica Wileńska
Wybicie: 1562-1652
Emitent: Mennica Wileńska
Materiał: złoto
Jedną z najbardziej poszukiwanych monet polskich jest tak zwany “portugał”. Śladem za Portugalczykami, którzy wybijali swoje monety w epoce odkryć geograficznych w celu opłaty za wino i przyprawy, Polacy stworzyli własną monetę, która otrzymała symboliczną nazwę “portugał”. Wykonana była ona w stylu polskim i produkowana ze złota.
Miejsce 4
Sebastianem Dadlerem
Wybicie: 1651
Emitent: Polska
Materiał: złoto
Okolicznościowy medal, stworzony Sebastianem Dadlerem to zdecydowanie najpiękniejsza moneta Polski od czasów antycznych
Miejsce 5
Mikołaj I
Nominał: 1,5 rubla
Emitent: Rosj
Materiał: srebro
Dziesięciozłotówka polsko-rosyjska (1,5 rubla) została wybita w 1825 roku, przedstawia profile Mikołaja Pierwszego, cesarzowej i ich dzieci. Monety (36 sztuk) zostały wybite jako prezent na dzień urodzin Mikołaja I.
A tak oto wygląda lista najbardziej poszukiwanych monet PRL-u, za które gotowi są zapłacić spore pieniądze nie tylko polscy, ale również zagraniczni kolekcjonerzy.
Nazwa monety |
Nakład |
Rok |
Nominał |
Obecny koszt |
Mały Tryptyk |
10 000 szt. |
1990 |
100 000 zł |
Około 1000 zł |
Duży Tryptyk |
10 000 szt. |
1990 |
200 000 zł |
Około 1000 zł |
Grosz |
3 940 243 szt. |
1957 |
20 groszy |
Do 1000 zł |
Złoty |
58 631 470 szt. |
1957 |
1 zł |
Ponad 6000 zł |
Grosz |
2 027 000 szt. |
1967 |
50 groszy |
Około 1000 zł |
Złoty |
1 002 000 szt. |
1967 |
1 zł |
Około 3000 zł |
Grosz |
2 065 000 szt. |
1968 |
50 groszy |
Około 1000 zł |
Złoty |
1 176 000 szt. |
1968 |
1 zł |
Do 1000 zł |
Rybak |
1 328 000 szt. |
1958 |
5 zł |
Około 5000 zł |
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |