 Młody numizmatyk
Poniższy tekst skierowany jest do młodych numizmatyków. Zawarliśmy tu kilka najbardziej podstawowych rad i informacji, które mogą się przydać na drodze do poznania wiedzy numizmatycznej.
Co to jest numizmatyka ?
Definicji numizmatyki jest kilka. Poniżej jedna z nich, chyba najlepiej oddająca istotę problemu.
"Numizmatyka, nauka pomocnicza historii badająca monety i niemonetarne środki płatnicze jako źródła historyczne w aspektach politycznym, kulturowym, gospodarczym, artystycznym i technicznym". Tę i inne przydatne informacje można odnaleźć w książce Andrzeja Mikołajczyka, Leksykon numizmatyczny, Warszawa-Łódź 1994.
Podstawowe pojęcia
Awers: główna strona monety lub medalu, a więc strona, na której widnieją najczęściej "dane" emitenta. Bywa na niej portret, imię lub herb emitenta (właściciela regale menniczego). W przypadku współczesnych monet polskich awersem jest strona z godłem państwa. Na banknotach strona główna zawierać musi nazwę emitenta i podpisy odpowiedzialnych osób.
Rewers: odwrotna w stosunku do awersu strona monety lub banknotu, zawierająca mniej ważne informacje, np. budowle, popiersia sławnych ludzi, itd.
O czym warto wiedzieć ?
Poważny kolekcjoner nie może się ograniczyć do zbierania samych monet. O ile informacje na temat współczesnych monet mogą docierać do nas z prasy czy też telewizji, to wiedzę o numizmatach minionych wieków możemy czerpać tylko z fachowej literatury. Jednym z najbardziej podstawowych obowiązków kolekcjonera – numizmatyka jest więc śledzenie bieżącej literatury numizmatycznej. Można to czynić przede wszystkim poprzez korzystanie z czytelni dużych bibliotek (takich jak Biblioteka Jagiellońska w Krakowie czy Biblioteka Narodowa w Warszawie, a przede wszystkim biblioteka Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego w Warszawie). Można też zwracać się do lokalnych Oddziałów i kół Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego, z których część posiada własne biblioteki, zawierające podstawowe publikacje. Niewątpliwie jednak nie można obejść się bez własnej – podręcznej biblioteki. Oczywiście wiedza numizmatyczna powiększana jest od wielu dziesiątków lat i niekiedy jesteśmy zmuszeni sięgać do bardzo dawno wydanych opracowań, nawet tych sprzed 100 i więcej lat. Niestety, niektórzy współcześni autorzy "odkryć" numizmatycznych nie znając starszej literatury, nieświadomie powielają rzeczy już dawno odkryte. Stąd konieczne jest sięganie do opracowań nawet tych najstarszych. Nie można niekiedy pomijać opracowań pochodzących nawet z XIX w.
Na bieżąco warto kupować lub prenumerować czasopisma numizmatyczne: popularnonaukowy Biuletyn Numizmatyczny i naukowe Wiadomości Numizmatyczne. Bardziej zainteresowani powinni wiedzieć o istnieniu Prac i Materiałów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi (Serii Numizmatycznej i Konserwatorskiej) oraz Zapisków Numizmatycznych wydawanych przez Muzeum Narodowe w Krakowie i Sekcję Numizmatyczną Komisji Archeologicznej PAN Oddziału w Krakowie. Także niektóre czasopisma lokalne Kół i Oddziałów PTN warte są uwagi. Na łamach tych ostatnich można też próbować swych sił jako autor.
O czym należy pamiętać ?
Wiedza numizmatyczna jest bardzo pomocna przy datowaniu zabytków archeologicznych, stąd niezmiernie ważna jest w przypadku znalezisk monetarnych znajomość całego kontekstu znaleziska, w tym miejsca i sposobu jego ukrycia. Niekiedy pojedyncze monety (np. boratynki) nie mają zbyt wielkiej wartości numizmatycznej i rynkowej, jednak całe skarby łącznie z naczyniem mogą mieć znaczną wartość naukową. Stąd tak ważne są dla naukowców pełne informacje dotyczące znalezisk monetarnych, a osoby świadomie i rozmyślnie je rozpraszające nie zasługują na miano numizmatyka w żadnym kontekście.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
