 Pietruszka
Pietruszka korzeniowa obok marchwi i buraków jest najczęściej uprawiana na działce. W kuchni najchętniej dodawana jest do tzw. włoszczyzny. Korzeń pietruszki zawiera 4,6% cukrów, 0,8% białka, 39 mg % witaminy C i śladowe ilości prowitaminy A. Zawartość olejków eterycznych m.in. apiolu powoduje, że jest ona uznawana za warzywo przyprawowe i lecznicze. Jest lekkostrawna, można ją stosować w kuchni dietetycznej. Ma właściwości moczopędne. Jej uprawa jest bardzo prosta - jest niewrażliwa na niskie temperatury, kiełkuje już przy 3°C i znosi przymrozki do minus 8°C. Można ją siać przed zimą na wczesnowiosenne spożycie lub bardzo wczesną wiosną, gdy tylko ziemia rozmarznie. Na przechowywanie zimowe pietruszkę siejemy w końcu kwietnia. Mniej rozpowszechniona, ale bardziej wartościowa jest pietruszka liściowa. Nie tworzy korzeni spichrzowych, wytwarza jedynie duże ilości liści, które są bogatym źródłem witamin. Zatwierają ok. 180 mg % witaminy C, 8 mg % prowitaminy A, cenną i rzadką witaminę E, ponadto witaminy BI, B2, D, K, PP. W ich skład wchodzą również sole mineralne - 5 mg % żelaza, wapń i magnez oraz olejki eteryczne. Tak duża zawartość wit. C powoduje, że żelazo jest bardzo dobrze przyswajalne przez organizm, nie tylko z liści natki, ale również z innych produktów. W codziennym jadłospisie nie powinno nigdy zabraknąć tak wspaniałego warzywa. Zjedzenie pęczka natki zaspokaja dzienne zapotrzebowanie na wit. C. Zielona pietruszka przeciwdziała krzywicy, szkorbutowi, poprawia wzrok i krążenie,wpływa korzystnie na procesy trawienia. Jej liście mają również duże walory dekoracyjne. Pietruszka liściowa nie ma zbyt dużych wymagań uprawowych. Nasiona sieje się jak najwcześniej wiosną (III - pocz. IV) bezpośrednio do gruntu w rzędy 20-30 cm. Natkę zbiera się stopniowo, zaczynając od liści starszych i zewnętrznych. Można zostawić ją w gruncie do wiosny, ale należy osłonić przed mrozem. Chcąc mieć przez całą zimę bogate źródło witamin, należy pietruszkę liściową pędzić w domu. W tym celu wykopujemy ją z gruntu już w sierpniu i sadzimy do doniczek; zbyt długie korzenie możemy przyciąć. Po 4-5 tygodniach po posadzeniu uzyskuje się już pierwsze zbiory. Podłoże podczas pędzenia nie powinno być zbyt wilgotne, aby korzenie nie gniły. Tak więc z ogrodu, czy z domu pietruszka liściowa jest źródłem bogatej w witaminy zieleniny, którą zawsze trzeba mieć pod ręką. Ostatnio na rynku pokazała się nowa odmiana, o gładkich i dużych liściach. Jest ona bardziej aromatyczna od dotąd uprawianej o liściach kędzierzawych i twardych. Bardzo szybko odrasta po odrywaniu lub ścinaniu liści. Ze wszystkich odmian najlepiej nadaje się do pędzenia zimą oraz do mrożenia i suszenia. Często z pietruszką korzeniową mylony jest pasternak, którego lekko żółte korzenie, kształtem zbliżone do pietruszki dochodzą do 25 cm długości. To niedoceniane do niedawna warzywo uprawiane było już przez starożytnych Greków i Rzymian. Popularny w średniowieczu, gdy nie było w Europie ziemniaków i marchwi, potem wyszedł z mody. W Polsce pasternak znany był raczej z powiedzenia „figa z makiem, z pasternakiem" niż z uprawy. Teraz moda na niego powraca, ze względu na wysoką zawartość odżywczą. Zawiera 17-19% suchej masy w postaci skrobi, sole mineralne (potas, fosfor, wapń, żelazo) a także witaminy C, BI, B6, PP. Duża zawartość olejków eterycznych w świeżej masie - 350 mg % nadaje mu charakterystyczny zapach. Jest zasadotwórczy i wyśmienity w żywieniu dietetycznym. Doskonale nadaje się do mrożenia. Posiada właściwości anty reumatyczne. Wymagania pasternaku, termin i sposób uprawy są podobne jak u pietruszki.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
