 Funkie
Bardzo dekoracyjne liście, delikatne, często pachnące kwiaty, mało wymagające uprawa i stosunkowa odporność na choroby – to jedne z najważniejszych atutów jakie posiadają funkie. Nic więc dziwnego, że są niesłychanie popularnymi bylinami, chętnie sadzonymi w naszych ogrodach.
Rodzaj Hosta liczy około 40 gatunków, występujących głównie we wschodnich Chinach, Korei i Japonii. W wyniku prac hodowlanych powstają coraz to nowsze odmiany uprawne funkii. Obecnie jest ich zarejestrowanych ponad 3800.
Funkie są roślinami długowiecznymi, zielnymi, a ich organami podziemnymi są bulwiasto zgrubiałe kłącza. Liście funkii osadzone są skrętolegle, a ich powierzchnia, faktura, jak i barwa bywa naprawdę zróżnicowana. Jeśli chodzi o wielkość tych bylin, to jest ona zależna od wieku, gatunku, odmiany i warunków siedliskowych.
Wyróżniamy następujący podział wielkości funkii :
* karłowate – do 10 cm średnicy
* miniaturowe – 10-20 cm średnicy
* małe – 25-40 cm średnicy
* średnie – 40-60 cm średnicy
* duże – 60-90 cm średnicy
* bardzo duże – powyżej 90 cm średnicy
Ogólnie rzecz biorąc, większość funkii najlepiej czuje się na stanowiskach półcienistych, jednakże są i takie gatunki i odmiany, które dobrze radzą sobie z silniejszym zacienieniem, jak i wytrzymują większe porcje promieni słonecznych.
Można przyjąć, że:
- cień i półcień, to najlepsze stanowisko dla odmian o liściach zielonych i niebieskich, np. Big Mama, Blue Diamond, Blue Umbrellas.
- półcień, to najlepsze stanowisko dla odmian o liściach wielobarwnych, np. Frances Williams, Brim Cup, Gold Standard, Great Expectations.
- stanowisko, do którego dociera poranne bądź popołudniowe słońce jest odpowiednie dla funkii o żółtych liściach, np. Sum and Substance, Sun Power.
Powinniśmy pamiętać, że sadząc funkię na stanowisku nasłonecznionym, należy zapewnić jej więcej wilgoci. Obowiązuje zasada, że im więcej słońca, tym więcej wody.
System kłączy i korzeni funkii jest bardzo dobrze rozbudowany, dzięki czemu dobrze znoszą różne rodzaje gleby. Większość funkii najlepiej rośnie w żyznym, wilgotnym i przepuszczalnym podłożu o odczynie około ph=6, niemniej jednak dobrze radzą sobie także w podłożu obojętnym lub lekko zasadowym. Zaleźć można i takie gatunki funkii, które uwielbiają gleby ciężkie i stale wilgotne, np. Hosta alismifolia, Hosta ventricosa, Hosta sieboldii.
Ważne jest, aby pamiętać o rozsądnym nawożeniu funkii, ponieważ przenawożenie azotem może być przyczyną zaniku przebarwień, wiotkości liści oraz obniżeniu odporności na mróz.
Do ważniejszych zabiegów pielęgnacyjnych należy ściółkowanie, usuwanie martwych i chorych liści oraz odmładzanie silnie rozrośniętych egzemplarzy. Ściółkowanie zapobiega wyparowywaniu wody z podłoża oraz zasychaniu wierzchniej warstwy gleby. Najlepszym materiałem do tego celu jest kora. Przez pozbywanie się pożółkłych i chorych liści oraz przekwitniętych kwiatostanów likwidujemy źródło chorób grzybowych, które się na nich rozwijają. Jeśli chodzi natomiast o odmładzanie funkii, to nie ma jakiejś określonej zasady, która mówi co ile lat powinno się je dzielić. Jeśli widzimy, że dany egzemplarz z roku na rok słabiej rośnie, ma mniejsze liście, to znak, że najwyższy czas sięgnąć po łopatę.
Do najczęstszych chorób grzybowych atakujących funkie należą:
- rizoktonioza (Rhizoctonia solani) - korzenie brązowieją i brunatnieją wraz z nasadą pędu. Roślina zamiera.
- zgnilizna podstawy pędu (Sclerotium rolfsii, Botrytis cinerea) - podstawa pędu, a także część liści, brązowieje. Roślina zamiera.
- plamistość liści (Colletotrichum gloeosporioides, Phyllosticta funkiae)
Do szkodników atakujących funkie należą:
- ślimaki nagie, takie jak: pomrów siateczkowaty, pomrów mały, pomrowik polny
- mszyca burakowa
Występuje także szereg chorób wirusowych zdolnych do porażania funkii, z których najgroźniejszy jest Wirus X funkii.
GATUNKI I ODMIANY
Funkia (‚Blue Moon’): odmiana funki o pokroju rozłożystym, dorasta do ok. 20cm wysokości. Liście sine, jesienią przebarwiają się na żółto. Kwiaty fioletowe pokazują się w IV. Stosowana jako roślina okrywowa, na rabaty lub do nasadzeń doniczkowych. Stanowiska cieniste i półcieniste. Daje rozłogi.
Funkia (‚Gold Edger’): pokrój rozłożysty. Dorasta 20cm wysokości/30cm szerokości. Liście lancetowate, żółtawozielone. Kwiaty fioletowe pojawiają się w VI. Roślina rabatowa, stosowana jako roślina okrywowa oraz sadzona w doniczkach. Stanowiska cieniste i półcieniste. Daje rozłogi.
Funkia (‚Golden Prayers’): odmiana o pokroju rozłożystym, dorasta 20cm wysokości/40cm szerokości. Liście sercowate, żółtawozielone. Kwiaty fioletowe, pojawiają się w VI. Stosowana jako roślina okrywowa, na rabaty, oraz sadzona w doniczkach. Stanowiska cieniste i półcieniste. Daje rozłogi.
Funkia (‚Golden Tiara’): pokrój rozłożysty. Dorasta 30cm wysokości/ 40cm szerokości. Liście żółtawozielone. Kwiaty fioletowe pojawiają się w VI. Stosowana na rabaty i do nasadzeń doniczkowych. Daje rozłogi.
Funkia (‚Golden Waffles’): pokrój rozłożysty, dorasta 20cm wysokości/40cm szerokości. Liście żółtozielono-sine. Kwiaty fioletowe pojawiają się w VI. Stosowana jako roślina okrywowa i na rabaty oraz sadzona w donicach. Stanowiska cieniste i półcieniste. Daje rozłogi.
Funkia (‚Halcyon’): odmiana funki o rozłożystym pokroju dorasta 30cm wysokości/40cm szerokości. Liście duże, sercowate, niebieskozielone jesienią przebarwiają się na żółto. Kwiaty fioletowe pojawiają się w VI. Roślina rabatowa i do nasadzeń doniczkowych. Stanowiska cieniste i półcieniste. Daje rozłogi.
Funkia (‚June’): odmiana o pokroju płożącym, dorastająca 20cm wysokości/40cm szerokości. Liście lancetowate, dwubarwne. Wewnątrz żółte, z zewnętrzną niebieskozieloną obwódką. Kwiaty fioletowe pojawiają się w VI. Roślina okrywowa, stosowana na rabatach i sadzona w donicach. Stanowiska cieniste i półcieniste. Daje rozłogi. ‚Regal Splendor’: odmiana o pokroju rozłożystym, dorastająca 30cm wysokości/40cm szerokości. Liście dwubarwne: sinozielone z białą obwódką, jesienią żółkną. Kwiaty fioletowo-białe, pojawiają się VI. Roślina rabatowa, sadzona również w donicach. Stanowiska cieniste i półcieniste. Może rosnąc na słońu, jeśli podłoze jest dostatecznie wilgotne, wtedy lepiej się wybarwia. Daje rozłogi.v
Funkia fortune’a (‚Aureomarginata’): pokrój rozłożysty, dorasta 40cm wysokości/40cm szerokości. Liście zielone z biała obwódką, ciemnieją jesienią. Kwiaty biało-niebieskawe, pojawiają się w VII. Roślina sadzona na rabatach i jako roślina okrywowa. Stanowiska cieniste i półcieniste. Daje rozłogi. Odmiana ‚Albopicta’
Funkia lancetolistna: pokrój kępiasty, dorasta 20cm wysokości/30cm szerokości Liście wiosną zielone z czasem żółkną. Kwiaty jasnofioletowe, pojawiają się w VIII. Roślina sadzona zarówno na rabatach jak i w donicach. Stanowiska cieniste i półcieniste. Daje rozłogi.
Funkia drobna (Hosta minor Nakai): odmiana pochodząca z Korei. Pokrój kępiasty, wolno rośnie, dorasta 10cm wysokości/ 30cm szerokości. Liście jasnozielone, lancetowate. Kwiaty pachnące, fioletowe, pojawiają się w VI. Sadzona zarówno na rabatach jak i w doniczkach. Daje rozłogi.
Funkia babkowata (Hosta plantaginea Asch.): dorasta 30cm wysokości i 50cm szerokości. Liście jasnozielone, sercowate. Kwiaty białe, pachnące, kształtu wydłużonej trąbki, pojawiają się VIII/IX. Stosowana do nasadzeń rabatowych, jako roślina okrywowa oraz sadzona w doniczkach. Daje rozłogi.
-(‚Grandiflora‚): pachnące kwiaty
-(‚Sweet‚): pachnące kwiaty
Funkia Siebolda (Hosta sieboldiana Engl.): pokrój rozłożysty, dorasta do 50cm wysokości. Liście bardzo duże, sercowate, sinozielone. Kwiaty dzwonkowate, fioletowe pojawiają się w VII. Stosowana na rabaty oraz jako roślina okrywowa. Stanowiska cieniste i półcieniste o podłożu lekko wilgotnym i wilgotnym. Odmiana ‚Elegans’
Funkia falista odm ‚Univittata‚ (Hosta Undulata): pokrój rozłożysty, dorasta do 30cm wysokości/30cm szerokości. Liście dwubarwne ciemno zielone, jesienią jaśnieją z białą, podłużną mozaiką po środku liścia. Kwiaty niebiesko/białe pojawiają się w VII. Stosowana jako roślina okrywowa i na rabaty. Daje rozłogi. Stanowiska cieniste i półcieniste.
Szczegółowy opis:
1. Charakterystyka rodzaju Hosta
1.1. Historia rodzaju
1.2. Pozycja systematyczna rodzaju Hosta
1.3. Klasyfikacja wewnątrzrodzajowa
1.4. Występowanie geograficzne
1.5. Charakterystyka morfologiczna rodzaju
- Wielkość roślin
- Organy podziemne
- Liście
- Kwiatostany
- Kwiaty
2. Zastosowanie funkii
3. Uprawa
3.1. Światło
3.2. Podłoże, nawożenie i podlewanie
3.3. Zabiegi pielęgnacyjne
3.4. Rozmnażanie
3.5. Hodowla funkii
4. Choroby, szkodniki, ochrona roślin
4.1. Choroby grzybowe
4.2. Choroby wirusowe
4.3. Szkodniki
5. Charakterystyka wybranych gatunków funkii
6. Wybrane odmiany uprawne
©® GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
