 Pomidory w kształcie i kolorze o którym nie wiedziałeś
Pomidory zakupione w supermarkecie czy pochodzące z przydomowych ogródków często wyglądają tak samo, czerwone niepozorne owoce. Mało kto zdaje sobie sprawę z różnorodności kształtów i kolorów tych owoców. Prawa handlu preferują odmiany czerwone, które dają wysokie plony owoców średniej wielkości z długim okresem przechowywania i odpornością na transport. Owoce dla handlu z reguły zbiera się gdy są one jeszcze zielone, następnie są poddawane działaniu etylenu tworząc pomarańczowy barwnik. Walory smakowe takich owoców są wysokie, choć nigdy nie będą tak smaczne jak owoce pochodzące z przydomowych ogródków, dojrzewające w naturalny sposób. Oferta rynkowa to wybór spośród kilkunastu odmian.
Mija około 500 lat od przywiezienia nasion pomidora z Ameryki do Europy (ok. 1520 r.). Jego owoc, „il porno d'oro" — czyli po włosku „złote jabłko" — obecnie stał się na świecie warzywem numer jeden.
Moda na pomidory o różnych barwach, kształtach wkroczyła do naszych ogrudków. Jedne pochodzą z upraw tradycyjnych inne powstaja w wyniku inżynierii genetycznej.
 |
| 'BLUE BEAUTY' - odmiana plenna i odporna na pękanie, owoce osiągają wagę 25 dag. Dojrzewają 80 dni po wysadzeniu. |
'BLUE CH0C0LATE' - owoce są niebieskawe,
a potem niemal czarne. Dojrzewają
od 80 dni po wysadzeniu do przymrozków. |
| 'BEZRAZMIERNYJ' - odmiana z Syberii. Pozostawiając 3 zawiązki, uzyskuje się pomidory ważące ok. 1 kg. Owoce nie pękają. |
| 'YELLOW PEARSHAPED' to samokończąca, wiotkolodygowa odmiana koktajlowa. Dojrzewa mniej więcej po 80 dniach od wysadzenia. |
| 'GLACKAMAS BLUEBERRY' - owoce (do 10 dag o czerwonym miąższu. Dojrzewają 25 dni po wysadzeniu. Od słońca ciemnieją. |
| 'OPAŁKA'-tzw. bycze rogi, owoce o dt. 10-15 cm (18-30 dag) doskonałe do suszenia i do sosów, uprawa pod osłonami. |
| 'CAPTAIN LUCKY WHITE' - owoce zbiera się 80 dni po wysadzeniu rozsady. Są średnio duże, w pełni dojrzale stają się żółtawe. |
| 'BLUE PITTS' - „czereśniowe" owoce przebarwiają się na fioletowo, niebiesko i czerwono, zbiór do 65 dni po wysadzeniu. |
'0RANGE BANANA' - owoce dojrzewają 85 dni po wysadzeniu, mają dl. ok. 8 cm, nadają się do suszenia. Odporna odmiana.
|
 |
| Pomidory a zdrowie |
Pomidory to rośliny bardzo zdrowe, obfitują w witaminę C, a także E, K, PP, z grupy B oraz beta karoten, kwas foliowy i biotynę. Ponadto dostarczają nam również wielu składników mineralnych, miedzy innymi potas, sód, fosfor, magnez, wapń, żelazo, miedź, cynk i mangan. Również likopen. Jest to naturalny barwnik, dzięki któremu pomidory mają czerwoną barwę. Nasz organizm sam nie jest w stanie go wytworzyć, trzeba więc dostarczać go z zewnątrz, na przykład jedząc właśnie pomidory. Opracowane diety w oparciu o zapobiegają zawałom serca i rozwojowi miażdżycy, a także zmniejsza ryzyko zachorowania na niektóre rodzaje chorób nowotworowych. Przeciwdziała on również nowotworowi prostaty u mężczyzn . Pomidory zapobiegają również pozbywania się nadmiaru wody z organizmu, również korzystnie wpływają na układ nerwowy ze względu na zawartość bromu. Dzięki zawartości błonnika regulują prace przewodu pokarmowego. Dla dbających o wygląd pomidory mają również dużo do zaoferowania, witaminy A i E nawilżają skórę i działają przeciwzmarszczkowo. Z kolei witamina C zwiększa stopień dotlenienia skóry i wzmacnia drobne naczynia krwionośne. Zapobiega też nadmiernej łamliwości włosów i ich wypadaniu. Wyciągi z pomidorów wykorzystywane w kosmetyce rozjaśniają przebarwienia i łagodzą zmiany trądzikowe. Podkreślić należy również walory smakowe pomidorów. Polska kuchnia i kuchnie innych krajów to liczne przepisy spożywania, od surowych, wykorzystywanych w sałatkach, gotowanych czy smażonych. Ponadto z pomidorów możemy wykonywać wiele przetworów, będących ważnym składnikiem odżywczym w zimowej porze. Smaczne są również suszone.
Choroby i szkodniki to głównie porażenia ze strony patogenów oraz uszkadzana przez szkodniki specyficzne tylko dla tego gatunku. Przeciwdziałanie to stosowanie zmianowania, uprawy współrzędnej, uprawę pod osłonami. Również wykorzystanie środków naturalnych i chemicznych.
Zbiór pomidorów następuje zwykle w lipcu. Zbieramy owoce w różnych fazach dojrzałości (zielone, ale wyrośnięte, zapalone, dojrzałe). Zbiór owoców zapalonych (czyli częściowo wybarwionych) przyspiesza dojrzewanie i dorastanie owoców, które pozostały na krzakach. Do bezpośredniego spożycia zbieramy pomidory dojrzałe wybarwione. Zbiorów dokonujemy zwykle co 3-5 dni. Owoce wyrośnięte, ale jeszcze zielone, najlepiej przechowywać w temperaturze 12-13 °C i wilgotności około 90% przez około 4-6 tygodni, w tych warunkach powinny powoli dojrzeć. Owoce dojrzałe możemy przechowywać do siedmiu dni, w temperaturze 8-12 °C. Należy unikać przechowywania w lodówce (następuje przemrożenie).
Pomidory dla prawidłowego wzrostu wymagają dostarczania odpowiedniej ilości nawożenia. Oparte powinno ono być o azot, fosfor i potas, duże znaczenie mają również wapń i magnez. Pamiętajmy, że stosując każdy rodzaj nawozu, zawsze należy dokładnie wymieszać go z wierzchnią warstwą gleby za pomocą wideł lub szpadla. Gleba dla prawidłowego wzrostu powinna mieć pH 5,5 - 6,5. Przed uprawą należy zbadać odczyn gleby za pomocą kwasomierza i w razie konieczności zakwasić lub odkwasić glebę.
Nawozy organiczne
- obornik przekompostowany - pomidory uprawiamy w drugim lub trzecim roku po oborniku
- obornik suszony lub granulowany
- kompost
- wermikompost
- nawozy zielone
Nawozy mineralne
Możemy stosować je przed siewem lub pogłównie. Najlepiej stosować je na podstawie zawartości składników mineralnych w glebie - zbadanie gleby możemy zlecić w stacji chemiczno-rolniczej. Do wyboru mamy:
- jednoskładnikowe
- wieloskładnikowe
Pomidory należą do roślin tylko częściowo tolerujących chlorki, najlepiej więc stosować nawozy ich nie zawierające. Są za to siarkolubne, więc należy stosować nawozy zawierające siarkę. Na rynku ogrodniczym są dostępne nawozy przeznaczone specjalnie dla pomidorów, o odpowiednio dla nich dobranych składnikach - warto z nich skorzystać.
Pomidory możemy uprawiać z rozsady. Rozsadę kupujemy lub samodzielnie pozyskujemy. Pozyskanie rozsady trwa od 5 do 8 tygodni w zależności od odmiany. Nasiona wysiewamy od drugiej połowy marca do początku kwietnia, aby były gotowe do wysadzenia na grządki w połowie maja. Nasiona przed siewem należy uodpornić poprzez odpowiedni preparat który chroni siewki przed chorobami grzybowymi. Wysiewamy je do przygotowanych pojemników i trzymamy w ciepłym inspekcie, szklarni lub na parapecie okiennym. Podłoże do siewu możemy nabyć w sklepach ogrodniczych lub przygotować je samodzielnie w oparciu o ziemię kompostową lub podłoże torfowo-kompostowe. Takie podłoże uzupełniamy o materiał porowaty, na przykład kompost z kory, perlit lub wermikulit, aby poprawić warunki powietrzne. Do wschodów powinno się utrzymywać temperaturę 22-25 °C, po ukazaniu się liścieni temperaturę obniżamy do 18-20 °C w dzień i 14-16 °C w nocy. Wschody zwykle pojawiają się po 5-7 dniach. Siewki po rozchyleniu się liścieni i ukazaniu się dwóch pierwszych liści właściwych pikujemy za pomocą pikownika do doniczek. Wybieramy doniczki o średnicy 8-10 cm. Wykorzystać możemy również wielodoniczki przeznaczone do pomidorów, o 54 komórkach na tacy. Rozsada w wielodoniczkach nie może być jednak zbyt długo przetrzymywana, bo szybko się starzeje, więc produkujemy w niej tylko tę, która ma być wysadzana w fazie 4-5 liści. Siewki zagłębiamy w ziemi po same liścienie, dobrze dociskając ją wokół rośliny, ale uważając, żeby nie zasypać wierzchołka wzrostu. Pomidory przeznaczone do wczesnej uprawy w gruncie można wysiewać od razu do doniczek, omijamy wtedy etap pikowania. Rozsadę należy podlewać co kilka dni. Przed wysadzeniem do gruntu należy rośliny adaptujemy do nowych warunków, w tym celu ograniczamy podlewanie i wietrzymy pomieszczenie. Również możemy wystawić rośliny na zewnątrz w ciągu dnia. Ukształtowana rozsada powinna być krępa, mieć łodygę krótką i mocną oraz dobrze rozwinięte korzenie. Może mieć zawiązek pierwszego grona kwiatowego z nierozwiniętymi pączkami, ale nie powinna mieć kwiatów.
Gleba powinna być odpowiednio przygotowana, do tych czynności możemy się zabrac już jesienią. Jeśli jest to miejsce wcześniejszego nieużytku lub trawnika, ziemię trzeba przekopać za pomocą szpadla oraz oczyścić z kamieni, korzeni i chwastów. Jeśli pomidory będą rosły w miejscu, gdzie wcześniej była prowadzona uprawa, glebę wystarczy spulchnić. Po tych czynnościach ziemię zostawiamy na kilka dni, aby się przewietrzyła, a później wyrównujemy grabkami.
Rozsadę sadzimy do gruntu po 15 maja. Najlepiej wykonać tę czynność w dzień pochmurny, również gdy ziemia jest wilgotna. Rozsadę na kilka godzin przed sadzeniem dobrze jest podlać, bo ułatwi to wyjęcie całej i nieuszkodzonej bryły korzeniowej. Sadzimy rośliny w odległości 30 do 50 cm od siebie. Rządki powinny być wykonane co 60 - 80 cm. Jeśli jest sucho, należy podlewać rozsadę do czasu, aż dobrze się przyjmie. Później podlewanie nieco ograniczmy, żeby nasze sadzonki głębiej się zakorzeniły.
Uprawa Pomidor należy do roślin jednorocznych o charakterystycznym zapachu. Dorastają do półtora metra, a nawet kilku metrów w warunkach szklarniowych. Rozróżniamy odmiany pomidora bardzo wczesne, wczesne, średnio wczesne, średnio późne i późne. Jest to roślina ciepłolubna, dobrze rośnie w miejscach nasłonecznionych, przewiewnych. Wrażliwa na chłody i przymrozki. Najlepiej odpowiada im gleba piaszczysto-gliniasta, żyzna, łatwo nagrzewająca się. Na glebach gliniastych, mało przepuszczalnych rosną gorzej, a w deszczowe lata częściej są porażane przez choroby i szkodniki. Nie są wrażliwe na zakwaszenie gleby. Wymagania glebowe różnią się czasem w zależności od odmiany, na przykład odmiany karłowe mają większe wymagania ze względu na płytszy system korzeniowy niż odmiany wysokie.
Zmianowanie. Pomidory nie są wrażliwe na przedplon, z wyjątkiem roślin z rodziny psiankowatych, które mogą być źródłem zakażenia szkodliwymi wirusami i chorobami. Dlatego wskazane jest stosowanie tego rodzaju zmianowania, choć pozostałe rodzaje również możemy stosować. Pomidory są dobrą rośliną przedplonową dla innych warzyw, ponieważ zostawiają zwykle glebę w dobrej kulturze, wolną od chwastów.
- Zmianowanie ze względu na wymagania pokarmowe roślin: ma wysokie wymagania pokarmowe, sadzimy go więc po roślinach o średnich wymaganiach pokarmowych.
- Zmianowanie według pokrewieństwa roślin: należy do roślin psiankowatych, wiec nie sadzimy go po innych warzywach z tej rodziny. Na to samo stanowisko może wrócić po czterech latach.
- Zmianowanie według podziału na rośliny korzeniowe, liściowe, kwiatowe, owocowe i nasienne: jest rośliną owocową, sadzimy go więc po roślinach kwiatowych.
- Zmianowanie ze względu na rośliny korzeniące się płytko i głęboko: ma głęboki system korzeniowy, uprawiamy go zatem po roślinach płytko korzeniących się (poza korzeniącymi się płytko odmianami karłowymi, które sadzimy po gatunkach głęboko korzeniących się).
Uprawa współrzędna. Dobrymi sąsiadami dla pomidora są fasola, ogórek, kapusta, kalarepa, sałata, szpinak, papryka, rzodkiewka, por, cebula, cykoria i koper. Źle rośnie w towarzystwie grochu, ziemniaków, marchwi, buraków ćwikłowych i kukurydzy cukrowej. Ważne jest zwłaszcza to, by nie sadzić pomidorów w pobliżu ziemniaków, ze względu na zarazę ziemniaka, która atakuje również pomidory.
|
| Do chorób i szkodników pomidora zaliczamy: |
|
Choroby:
- zgorzel podstawy łodygi pomidora
- alternarioza
- septorioza
- bakteryjna cętkowatość pomidora
- zaraza ziemniaka
- sucha zgnilizna wierzchołkowa owoców pomidora
|
Szkodniki:
- mszyce
- stonka ziemniaczana
- przędziorki (w tunelach)
|
|
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA
|
| 'BLUE BEAUTY' |
'BLUE CH0C0LATE' |
'BEZRAZMIERNYJ' |
'YELLOW PEARSHAPED' |
 |
 |
 |
 |
| 'GLACKAMAS BLUEBERRY' |
'OPAŁKA' |
'CAPTAIN LUCKY WHITE' |
'BLUE PITTS' |
 |
 |
 |
 |
| '0RANGE BANANA' |
|
|
|
 |
 |
|
