 Niechciany cellulit
Cellulit w nomenklaturze medycznej nazywany jest także lipodystrofią. Jest to zaburzenie polegające na niewłaściwym rozmieszczeniu tkanki tłuszczowej, z nadmiernym gromadzeniem się jej w określonych obszarach ciała. Charakterystyczną cechą schorzenia jest patologiczna organizacja tkanki podskórnej z towarzyszącym obrzękiem i tworzeniem ogniskowych obszarów tkanki tłuszczowej otoczonych tkanką włóknistą. Najczęściej cellulit znajdujemy na pośladkach, brzuchu, udach, biodrach, kolanach, rzadziej ramionach i sutkach. Powszechnie znany jest jako nieestetycznie wyglądające zmiany na skórze porównywane do skórki pomarańczowej lub materaca (w zależności od grubości grudek). Schorzenie związane jest z zaburzeniami funkcjonowania tkanki tłuszczowej, łącznej oraz układu żylno-limfatycznego. Zaburzenie to występuje jako pewnego rodzaju przejaw starzenia się skóry oraz wpływu czynników cywilizacyjnych (złej diety, braku ruchu, nadwagi i otyłości) na ludzki organizm.
Schorzenie rozpoczyna się od upośledzenia krążenia krwi oraz chłonki w obszarze tkanki podskórnej w wyniku osłabienia ścian naczyń w układzie żylnym i limfatycznym. W wyniku tego procesu bogata w tłuszcz tkanka podskórna jest gorzej ukrwiona i utrudnione jest spalanie tłuszczu, jak również usuwanie produktów przemiany materii i toksyn. Tak rozpoczyna się błędne koło. W niedotlenionej tkance podskórnej dochodzi do powstania obrzęku, który dodatkowo utrudnia miejscowe krążenie płynów. Dochodzi do powolnego włóknienia tkanki łącznej otaczającej ogniska tkanki tłuszczowej, które prowadzi do powstania twardych grudek w tkance podskórnej, widocznych na skórze jako liczne wgłobienia i wypukłości.
Obszary skóry objęte cellulitem są mało elastyczne i sprężyste, pokryte zgrubieniami i guzkami, co widoczne daje nieprzyjemny efekt kosmetyczny. Proces rozwoju cellulitu jest długotrwały i wyróżnia się w nim kilka okresów (patrz dalej). W późniejszych etapach zaburzenia problemem może stać się nie tylko niechciany defekt estetyczny, ale także dolegliwości bólowe pojawiające się przy uciskaniu zmian.
Schorzenie dotyka przede wszystkim kobiety, pojawiając się już w okresie dojrzewania. Szacuje się, że w społecznościach wysoko rozwiniętych z problemem tym boryka się nawet do 90% kobiet. Wynika z tego, że cellulit z czasem zaatakuje prawie każdą kobietę, przy czym niektóre okresy ich życia będą stanowić czynnik rewelatorowy dla jego rozwoju (okres przekwitania, ciąża, menopauza). Dolegliwość częściej dotyczy kobiet rasy białej i żółtej.
Rozpoznanie cellulitu nie musi być jednak oczywiste. Szczególnie w początkowych fazach, kiedy zmiany nie są nasilone, a nasze przeciwdziałanie mu ma największe szanse powodzenia. Dlatego nie czekajmy aż pojawi się obraz klasycznej skórki pomarańczowej, tylko wcześniej zapobiegajmy rozwojowi choroby, która jest zmorą wszystkich kobiet. Jeżeli chcemy wcześniej dowiedzieć się w jakim stanie znajduje się nasza tkanka podskórna, możemy wykonać termografię w specjalistycznych gabinetach kosmetycznych lub prywatnych ośrodkach medycyny estetycznej. Badanie polega na sprawdzeniu stanu ukrwienia skóry i tkanki podskórnej. W cellulicie widoczna jest nadmierna przepuszczalność ściany naczyń włosowatych z ogniskami niedokrwienia odpowiadającymi obszarom guzków i grudek tkanki tłuszczowej. Do innych badań pozwalających na rozpoznanie cellulitu należą: badanie antropometryczne (pomiar grubości fałdu skórnego), ultrasonografia, wideo kapilaroskopię (bardzo rzadko stosowane badanie polegające na uwidocznieniu stanu naczyń włosowatych).
Rozwój choroby
Pierwsza faza
W pierwszym stadium schorzenia objawy nie są jeszcze widoczne gołym okiem, ale delikatne pobruzdowanie i drobne guzki widoczne są po ujęciu skóry (np. na udzie) w fałd. Na tym etapie dominuje wzrost przepuszczalności naczyń żylnych i zastój krwi żylnej.
Druga faza
Pobruzdowania skóry stają się widoczne i przyjmują postać skórki pomarańczowej. Etap ten zależny jest od obrzęku tkanki podskórnej oraz pierwszych procesów włóknienia tkanki tłuszczowej. Obrzęk wywołuje ucisk na okoliczne adipocyty oraz ich niedotlenienie, a także pobudza reakcje zapalne w tkance podskórnej prowadzące do odkładania włókien kolagenowych. Skóra staje się przez to twardsza i mało elastyczna.
Trzecia faza
Jest to moment w pełni rozwiniętego włóknienia guzków tkanki tłuszczowej, które stają się bolesne przy dotyku i bardzo dobrze widoczne na skórze (obraz materaca).
Czwarta faza
Guzki powiększają się, wyraźnie widoczne są bruzdy je przedzielające. Obraz taki nazywamy „skórą leopardzie”. Na poziomie komórkowym obserwujemy w pełni rozwinięte reakcje zapalne, proces sklerotyzacji i zaburzenia funkcji naczyń żylnych.
Piąta faza
Faza piąta odpowiada najbardziej nasilonemu obrazowi klinicznemu. Występują liczne, duże, dobrze widoczne guzy. Zmiany są bardzo bolesne i wszelkie zabiegi na zmienionej skórze wywołują głęboki dyskomfort u pacjenta.
Odmiany cellulitu
1. Cellulit twardy (stały).
Charakteryzuje się obecnością twardych, bolesnych zmian położonych płasko w tkance podskórnej. Skóra na zewnątrz jest sucha, szorstka i zbita. Zajmuje głównie okolicę pośladków, ud i wewnętrznej części kolan. Cellulit twardy częściej spotyka się u młodych kobiet (poniżej 25 roku życia).
2. Cellulit wiotki.
Pojawia się u kobiet około 40 roku życia. Skóra jest luźna, mało elastyczna, łatwo daje się ująć w fałd, w którym wyczuwalne są liczne grudki. Może występować na kończynach dolnych i górnych oraz na pośladkach, brzuchu oraz sutkach.
3. Cellulit obrzękowy (wodny).
Powstaje w wyniku gromadzenia się wody w tkankach i powstawania obrzęków. Obrzęki, ze względu na grawitację, powstają najpierw w obszarach położonych najniżej – kostkach, łydkach, kolanach i na końcu na udach i pośladkach. Skóra jest napięta na obrzękniętych tkankach, a jej konsystencja porównywana jest do ciasta (udaje się ją odkształcać pod naciskiem). W tej postaci zaleca się odciążanie kończyn i unikanie wysokich obcasów.
4. Cellulit lipidowy.
Cellulit lipidowy powstaje w wyniku nieprawidłowego metabolizmu tkanki tłuszczowej. Grudki znajdują się głęboko w tkance podskórnej. Osiągają spore rozmiary co wynika z ciągłego odkładania w nich lipidów. Największe znaczenie ma poprawa ukrwienia, które wspomagają masaże.
Przyczyny powstawania cellulitu
1. Hormony
Za występowanie cellulitu odpowiedzialne są żeńskie hormony płciowe – estrogeny. Powodują one rozszerzenie naczyń krwionośnych, obrzęk tkanek, gromadzenie tłuszczów w tkance podskórnej oraz toksyn w komórkach adipocytów. Z tego powodu szczególne okresy w życiu kobiety, podczas których zachodzą ważne zmiany w układzie hormonalnych stanowią idealne momenty do wytworzenia się cellulitu. Należą do nich okres dojrzewania, ciąża oraz menopauza. Objawy zaburzenia mogą się także pojawić podczas stosowania antykoncepcji oraz hormonalnej terapii zastępczej. W przypadku kobiet bardzo ważny jest moment przekwitania, w którym szczególnie należy pilnować wagi podczas zachodzącego przełomu estrogenowego i przemiany kształtującej wygląd organizmu.
Cellulit na podłożu hormonalnym występuje znacznie rzadziej u mężczyzn, u których dominują androgeny nad estrogenami. Dolegliwość tą spotyka się szczególnie u mężczyzn z niedoborem męskich hormonów, a objawy nasilają się proporcjonalnie do stopnia niedoboru, co dodatkowo potwierdza teorię estrogenową patomechanizmu cellulitu.
2. Genetyka
Geny warunkują dwa czynniki mające wpływ na osobniczą skłonność do powstawania cellulitu. Geny pośrednio odpowiadają za całkowitą zdolność magazynowania tłuszczu w organizmie poprzez kodowanie ilości komórek tłuszczowych – adipocytów. Ich liczba jest odgórnie (genetycznie), indywidualnie ustalona dla każdego człowieka. Jako drugi czynnik wymienia się genetycznie uwarunkowaną produkcję receptorów wiążących tłuszcz na komórkach adipocytów i przyczyniających się do jego magazynowania. Tak więc osoby posiadające więcej komórek tłuszczowych i/lub więcej receptorów na adipocytach są bardziej narażone na ryzyko wystąpienia cellulitu oraz trudniejsze jego postacie.
3. Czynniki środowiskowe
Do czynników zewnętrznych, które możemy modyfikować zaliczamy otyłość, brak aktywności fizycznej, niewłaściwa dieta, alkoholizm, nikotynizm, osłabienie organizmu, stres, złe nawyki higieniczne (gorące kąpiele), codzienne chodzenie na wysokim obcasie. Po podjęciem diety cellulitowej rozumemy spożywanie dużych ilości soli, tłuszczy, węglowodanów złożonych, mocnej kawy i napojów wysoko słodzonych. Oczywiście cellulit występuje także mimo wszystko u osób szczupłych i aktywnych fizycznie.
Walka z cellulitem
Niestety walkę z cellulitem należy rozpocząć jak najwcześniej, najlepiej w pierwszym i drugim stadium choroby, ponieważ wtedy ma ona największą skuteczność i na tym etapie możemy poradzić sobie bez pomocy specjalistów i drogich wizyt kosmetyczek. Obecność skórki pomarańczowej na udach jest znakiem, że należy się zastanowić nad modyfikacją diety i zwiększeniem wysiłku fizycznego.
1. Dieta
Dieta stanowi pierwszą linię walki z cellulitem. Szczegółowy jadłospis osoby walczącej z cellulitem został opisany w oddzielnym artykule. Podstawowe zasady diety to: mała ilość tłuszczów zwierzęcych i węglowodanów złożonych oraz duże spożycie białka (w postaci roślin strączkowych, chudego sera, jaj) oraz owoców i warzyw.
2. Ćwiczenia
Kolejnym krokiem powinno być wdrożenie ćwiczeń, najlepiej ukierunkowanych na konkretne partie ciała, jednak dyscypliny ogólnorozwojowe również cieszą się dużą skutecznością. Najważniejsze jest codzienne podejmowanie aktywności fizycznej (nawet 30 minut).
3. Zmień styl życia
Osobom walczącym z cellulitem zaleca się rzucenie palenia oraz inwestycję w obniżenie napięcia nerwowego. Kortyzol uwalniany podczas długotrwałego stresu pobudza tkankę tłuszczową oraz wywołuje obrzęki. Substancje trujące dymu tytoniowego dodatkowo odkładają się w adipocytach.
4. Zabiegi kosmetyczne wykonywane w domu
Masaże
Masaże wykonywane własnoręcznie bądź przy pomocy specjalnych szczotek, czy rękawic są doskonałym sposobem na poprawienie przepływu krwi i chłonki w tkance tłuszczowej. Masować powinniśmy szczególnie kolana, uda, biodra i pośladki poprzez ugniatanie, uderzanie krawędzią dłoni lub szczypanie.
Chłodzenie
Gorące kąpiele nie są wskazane przy cellulicie, ponieważ rozszerzają drobne naczynka i prowadzą do zalegania krwi w obwodowych tkankach i pogorszenia ich ukrwienia. Zalecane są natomiast zimne prysznice (naprzemiennie zimna i ciepła woda) oraz chłodzenie skóry poprzez okłady z lodu lub stosowanie kremów zawierających mentol.
Pielęgnacja - peeling
Skuteczny peeling może być nawet przyrządzony własnoręcznie w domu przy użyciu naturalnych i powszechnych składników. Popularne są peelingi z soli kuchennej i kawy mielonej. Poza złuszczaniem martwego naskórka usuwają ze skóry toksyny oraz poprawiają krążenie w tkance podskórnej. Do obu składników dodaje się łagodzącą oliwkę kosmetyczną lub odżywczą oliwę z oliwek, które niwelują podrażnienia i dają poślizg. Można także nacierać ciało cytryną, która może jednak powodować podrażnienia, dlatego nie znalazła takiej popularności jak sól, czy kawa. Zawsze możemy również skorzystać z szerokiej oferty peelingów dostępnych na sklepowych półkach. Niezależnie od zastosowanej metody peeling objętych cellulitem partii ciała należy wykonywać 2-3 razy w tygodniu.
Martwy naskórek możemy usunąć także za pomocą szczotkowania ciała przy pomocy szorstkich rękawic lub specjalnych antycellulitowych szczotek z gumowymi wypustkami. Taki mechaniczny peeling wykonujemy podczas mycia delikatnymi kolistymi ruchami przypominającymi masaż w okolicach zajętych cellulitem.
Pielęgnacja - kremy i balsamy
Na rynku kosmetycznym znajdziemy ogromną ilość różnego rodzaju preparatów antycellulitowych. Z praktyki wiemy, że nawet zebranie dokładnego wywiadu wśród znajomych oraz przeprowadzenie długich poszukiwań najlepszego produktu może nie dać ostatecznej odpowiedzi. Niestety najbardziej odpowiedni dla siebie preparat trzeba znaleźć metodą prób i błędów. Trud ten jednak opłaca się. Kosmetyki antycellulitowe redukują nierówności skóry i charakterystyczne guzki, ujędrniają skórę, wyszczuplają i przyspieszają przemianę materii w tkance tłuszczowej. Mimo swoich właściwości ich skuteczność będzie znikoma jeżeli nie zachowamy dyscypliny i nie będziemy stosować ich systematycznie kilka razy w tygodniu (najlepiej w połączeniu z masażem tego samego dnia). Wyraźne efekty powinniśmy zauważyć już po miesiącu takiej kuracji.
Warto także zauważyć, że preparaty kosmetyczne wykazują największą skuteczność w przypadku pierwszych stadiów cellulitu. Przeciwdziałają obrzękom i zapobiegają gromadzeniu tłuszczy w adipocytach tkani podskórnej.
Plastry antycellulitowe
Plastry antycellulitowe mają taką samą funkcję jak kremy, czy inne preparaty. Ich zaletą jest łatwe użycie. Po przyklejeniu w miejscach zajętych cellulitem uwalniają stopniowo substancje aktywne, a my zapominamy o problemie. Po określonym czasie usuwamy je sami i cieszymy się efektami.
5. Zabiegi antycellulitowe w salonach kosmetycznych.
W późniejszych fazach cellulitu domorosłe metody radzenia sobie z problemem mogą nie wystarczyć. Na szczęście salony kosmetyczne posiadają szeroka ofertę specjalistycznych zabiegów antycellulitowych, do których należą: masaże, drenaż limfatyczny, endermologia, mezoterapia oraz liposukcja.
Na etapie rozwiniętego cellulitu szczególnie zalecane są masaże wykonywane przez wykwalifikowany personel, ponieważ zmiany mogą być bardzo bolesne i twarde.
Kolejnym krokiem może być wstrzykiwanie substancji antycellulitowych w tkankę podskórną (mezoterapia). Do substancji tych należą np. kofeina lub L-karnityna, które pobudzają krążenia i zapobiegają odkładaniu się tłuszczu w adipoctach. Po zabiegu wykonuje się dodatkowo pobudzający masaż. Zbieg kosztuje od 200 do 400 zł.
Endermologią nazywamy rodzaj masażu przy użyciu specjalnej głowicy ssąco-masującej, w której wytwarza się nadciśnienie. Widoczne efekty uzyskuje się dość późno, po kilku – kilkunastu zabiegach (jeden zabieg kosztuje średnio 150 zł.).
Nowością w dziedzinie medycyny estetycznej jest stosowanie ultradźwięków bezpośrednio oddziałujących na komórki tłuszczowe w tkance podskórnej. Mechanizm zabiegu polega na rozbijaniu otoczki komórkowej adipocytów. Rozpadłe komórki uwalniają tłuszcz, który zostaje zabrany z krwią. Mówi się, że zabieg ten odpowiada nieinwazyjnej liposukcji.
Wszelkie zabiegi kosmetyczne powinny być wsparte masażem, który spotęguje efekt poprzednich procedur. Choć w cellulicie odradza się rozgrzewania ciała, to jest ono wskazane bezpośrednio po stosowaniu miejscowym kremów lub dotkankowym podaniu substancji aktywnych, ponieważ ułatwia ich wchłanianie.
Nie mylić z cellulitisem
Cellulitis jest pełnowymiarową chorobą, która wymaga specjalistycznego leczenia. Jest to stan zapalny tkanki łącznej znajdującej się pod skórą właściwą wywołany zakażeniem (najczęściej Staphylococcus aureus i Streptococcus pyogenes. Do wystąpienia cellulitisu potrzebne jest przeważnie przerwanie ciągłości skóry, np. podczas zranienia, czy oparzenia. Choroba pojawia się na odsłoniętych częściach ciała, jako zaczerwienione, bolesne lub piekące obszary. Czasem spotyka się objawy ogólnoustrojowe (bóle głowy, nudności, gorączka). Leczenie cellulitisu wymaga podania antybiotyków ukierunkowanych na dane szczepy.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
