Lwów (ukr. Львів, Lwiw) – miasto na Ukrainie, ośrodek administracyjny obwodu lwowskiego i rejonu lwowskiego.
Lwów jest położony na pograniczu wschodniego Roztocza (Roztocze Lwowskie) i Wyżyny Podolskiej, nad rzeką Pełtwią. Jest ważnym ośrodkiem przemysłowym, węzłem lotniczym, kolejowym i drogowym. Na początku 2021 roku, z liczbą mieszkańców wynoszącą niemal 718 tys., Lwów zajmował siódme miejsce wśród najludniejszych ukraińskich miast[1].
Założony ok. 1250 przez władcę Rusi Halicko-Włodzimierskiej Daniela, który nazwał miasto Lwowem na cześć swojego syna Lwa. W latach 1349–1370 w składzie Królestwa Polskiego, 1370–1387 w składzie Królestwa Węgier, od 1387 do 1772 ponownie w składzie Królestwa Polskiego i Rzeczypospolitej Obojga Narodów (od 1569), od 1434 był stolicą województwa ruskiego Korony. Miasto posiadało prawo do czynnego uczestnictwa w akcie wyboru króla[2]. Lwów uzyskał prawo składu przed 1379 rokiem[3]. Od pierwszego rozbioru (1772) pod władzą Austrii, jako stolica Królestwa Galicji i Lodomerii – kraju koronnego w składzie Austro-Węgier, aż do ich upadku (1918). W okresie zaborów był jednym z najważniejszych ośrodków nauki, oświaty i kultury polskiej oraz centrum politycznym i stolicą Galicji.
W listopadzie 1918 przedmiot zbrojnego sporu terytorialnego odradzającego się państwa polskiego i Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej, proklamowanej przez ukraińskich polityków Galicji Wschodniej. Od 23 grudnia 1920[4] do 16 sierpnia 1945[5] stolica województwa lwowskiego II Rzeczypospolitej, największe miasto tzw. Małopolski Wschodniej. Jedno z sześciu wielkich miast II Rzeczypospolitej (trzecie co do wielkości w kraju), obok największej z nich Warszawy, Łodzi, Poznania, Krakowa i najmniejszego Wilna.
W okresie II wojny światowej pod okupacją sowiecką, niemiecką i ponownie sowiecką[6]. W konsekwencji decyzji mocarstw wielkiej trójki zapadłych na konferencji jałtańskiej znalazł się w granicach USRR, a ludność polska została wysiedlona przez władze sowieckie[5]. Od 1991 w granicach niepodległej Ukrainy. |
|
|
Lwów jako miasto wieloetniczne rozwijał się do wybuchu II wojny światowej we współistnieniu wielu różnych narodowości: oprócz dominujących liczebnie Polaków Lwów zamieszkiwali Żydzi, Ukraińcy, Ormianie, Niemcy, Czesi, Rosjanie i in. Obecnie, w wyniku powojennych przesiedleń ludności i zmiany granic państwowych, zdominowany przez ludność ukraińską. Historyczne centrum Lwowa zostało w 1998 wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO[7]. |
|