WOS Wiedza o społeczeństwie (często zapisywana skrótowo, i tak też wymawiana, jako WoS – forma zalecana przez poradnię językową PWN, a także WOS i wos.) – przedmiot humanistyczny obejmujący zagadnienia społeczne, polityczne i ekonomiczne, np. ustrój polityczny Polski czy system podatkowy.

Udział obywatela w wyborach i referendach

1. Formy udziału.
2. Bierne i czynne prawo wyborcze.
3. Rejestracja wyborców.
4. Przebieg głosowania.

Przepisy prawa:

1) Ustawa z 05.06.1990 r. o organizacji zgromadzeń (ze zmianami)
2) Ordynacje wyborcze
3) Konstytucja RP

Konspekt

1.  Formy udziału obywatela w wyborach:

• art. 62 KRP:

1.  obywatel polski ma prawo udziału  w referendum oraz prawo wybierania Prezydenta RP, posłów, senatorów i przedstawicieli do organów samorządu terytorialnego, jeżeli najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat
2.  prawo udziału w referendum oraz prawo wybierania nie przysługuje osobom, które prawomocnym orzeczeniem sądowym są ubezwłasnowolnione lub pozbawione praw publicznych lub praw wyborczych

• art. 63 KRP:

każdy ma prawo składać petycje, wnioski i skargi w interesie publicznym, własnym lub innej osoby za jej zgodą do organów władzy publicznej oraz do organizacji i instytucji społecznych w związku z wykonywanymi przez nie zadaniami zleconymi z zakresu administracji publicznej. Tryb rozpatrywania petycji, wniosków i skarg określa ustawa.

• najważniejszą formą udziału obywatela w życiu publicznym jest głosowanie w wyborach i referendach,
- - wybory służą powołaniu na stanowisko: Prezydenta RP, posłów, senatorów, posłów do PE, wójtów, burmistrzów, prezydentów miast, radnych rad gmin, powiatów i sejmików wojewódzkich,
- - referendum służy obywatelom do podejmowania decyzji w najważniejszych dla kraju sprawach (referendum ogólnokrajowe) oraz w sprawach dotyczących wspólnot samorządowych (referendum lokalne). Przykłady: Konstytucja RP z 1997, wstąpienie do UE, odwołanie prezydenta miasta.

3.  Bierne i czynne prawo wyborcze:

• każdy obywatel posiada prawo głosowania, jeżeli w dniu wyborów ukończył 18 lat; jest to tzw. czynne prawo wyborcze,
• w wyborach do PE oraz do władz lokalnych mogą uczestniczyć również obywatele UE,
• prawo głosowania nie przysługuje osobom (3) pozbawionym praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu, osobom pozbawionym prawa wyborczego prawomocnym orzeczeniem TS oraz osobom ubezwłasnowolnionym,
• prawo wybieralności, to tzw. bierne prawo wyborcze, przysługuje osobom posiadającym czynne prawo wyborcze, które osiągnęły odpowiednią granicę wieku. Z prawa tego nie korzystają osoby skazane prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne.

4.  Rejestracja wyborów:

• rejestr wyborców prowadzi na bieżąco gmina,
• to spis osób stale zamieszkujących na jej obszarze,
• wyborcy stale zamieszkali na obszarze gminy (np. studenci) bez zameldowania na pobyt stały są wpisywani do rejestru , jeżeli złożą w tej sprawie w urzędzie gminy wniosek wraz ze wskazaniem adresu ostatniego zameldowania na pobyt stały poza obszarem gminy,
• najpóźniej na 14 dni przed głosowaniem gmina sporządza spis wyborców,
• tworzy się obwody do głosowania,
• zmiana pobytu wyborcy na czas wyborów: wniosek najpóźniej na 10 dni przed wyborami, zaświadczenie o prawie do głosowania,
• udział w wyborach obywateli polskich zamieszkujących na stałe za granicą: spis sporządza konsul, wybory w placówkach dyplomatycznych,
• dodatkowe obwody do głosowania przysługują: szpitale, zakłady opieki społecznej (50 wyborców), zakłady karne, polskie statki morskie (15 wyborców),
• obwieszczenie o wyborach: władze gminy informują mieszkańców w drodze obwieszczenia o numerach i granicach obwodów głosowania oraz o siedzibach obwodowych komisji wyborczych, w których odbędzie się głosowanie.

5. Przebieg głosowania:

• głosowanie w wyborach do sejmu i senatu odbywa się w lokalu wyborczym obwodowej komisji wyborczej w ciągu 1 dnia wolnego od pracy; wybory do PE dokonuje się w ciągu 2 dni,
• głosowanie w referendum może być prowadzone w ciągu 1 lub 2 dni,
• udział w głosowaniu jest dobrowolny,
• dopuszcza się możliwość głosowania przez pełnomocnika: na podstawie upoważnienia – osoby niepełnosprawne oraz wszystkie, które ukończyły 75 lat. Osoby niepełnosprawne mogą głosować korespondencyjnie,
• przebieg głosowania:

- głosowanie odbywa się za pomocą urzędowych kart do głosowania,
- przed oddaniem głosu wyborca okazuje dowód osobisty lub inny dokument stwierdzający tożsamość,
- karta do głosowania opatrzona jest pieczęcią komisji wyborczej,
- wyborca potwierdza podpisem otrzymanie karty,
- oddanie głosu odbywa się w sposób bezpośredni i tajny (osobiście i za kotarą)
- kartę po oddaniu głosu wrzucamy do urny wyborczej.

Zasady pięcioprzymiotnikowego prawa wyborczego

GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA

Wiedza o społeczeństwie (często zapisywana skrótowo, i tak też wymawiana, jako WoS – forma zalecana przez poradnię językową PWN, a także WOS i wos.) – przedmiot humanistyczny obejmujący zagadnienia społeczne, polityczne i ekonomiczne, np. ustrój polityczny Polski czy system podatkowy.

Wiedza o społeczeństwie (często zapisywana skrótowo, i tak też wymawiana, jako WoS – forma zalecana przez poradnię językową PWN, a także WOS i wos.) – przedmiot humanistyczny obejmujący zagadnienia społeczne, polityczne i ekonomiczne, np. ustrój polityczny Polski czy system podatkowy.

Wiedza o społeczeństwie (często zapisywana skrótowo, i tak też wymawiana, jako WoS – forma zalecana przez poradnię językową PWN, a także WOS i wos.) – przedmiot humanistyczny obejmujący zagadnienia społeczne, polityczne i ekonomiczne, np. ustrój polityczny Polski czy system podatkowy.