 Obywatelstwo polskie i unijne
1. Istota obywatelstwa.
2. Obywatelstwo polskie i unijne.
3. Społeczeństwo obywatelskie.
4. Obywatelskie nieposłuszeństwo.
1. Istota obywatelstwa.
Art. 34 KRP – obywatelstwo polskie nabywa się przez urodzenie z rodziców będących obywatelami polskimi. Inne przypadki nabycia obywatelstwa polskiego określa ustawa.
1) obywatelstwo – więź prawna łącząca jednostkę z państwem. Objawia się ono poprzez funkcjonowanie systemu obustronnych praw i obowiązków: obywateli wobec państwa i państwa w stosunku do obywateli.
2) obowiązki obywatela: art. 82-86 KRP, prawa obywatela: art. 30-76 KRP.
3) nabycie obywatelstwa:
a) tzw. prawo krwi – stosowane w większości współczesnych państw; dziecko nabywa obywatelstwo rodziców bez względu na miejsce urodzenia,
b) tzw. prawo ziemi – nabycie obywatelstwa następuje z chwilą urodzenia na terytorium państwa oraz gdy dziecko zostaje tam znalezione, a jego rodzice są nieznani.
4) uzyskanie obywatelstwa może nastąpić w wyniku decyzji odpowiedniego organu państwowego lub oświadczenia złożonego przez jednostkę – tzw. opcja:
a) naturalizacja – to wydanie decyzji o nadaniu obywatelstwa, np. w przypadku odpowiednio długiego czasu przebywania cudzoziemca na terytorium danego kraju,
b) opcja – dotyczy sytuacji, gdy np. małżonkowie są obywatelami różnych państw lub gdy człowiek musi wybrać jedno z przysługujących mu obywatelstw.
2. Obywatelstwo polskie i unijne.
1) obywatelstwo polskie – nabywa się przez urodzenie (art. 34) oraz w drodze naturalizacji cudzoziemca w wyniku decyzji prezydenta (art. 137),
2) w naszym kraju przyjęto następujące zasady:
a) obywatelstwo polskie nabywa osoba, której przynajmniej jedno z rodziców było obywatelem polskim w chwili jej urodzenia,
b) zawarcie małżeństwa przez obywatela polskiego z cudzoziemcem nie powoduje zmian obywatelstwa żadnego z małżonków,
c) nadanie obywatelstwa polskiego rodzicom powoduje uzyskanie go przez dzieci pozostające pod ich opieką rodzicielską (dziecko powyżej 16 - zgoda)
3) obywatelstwo unijne – ustanowiono Traktatem z Maastricht (1992). Polacy uzyskali obywatelstwo unijne z chwilą wstąpienia polski do UE.
4) przywileje obywatelstwa UE:
a) prawo do korzystania z opieki dyplomatycznej i konsularnej państwa członkowskiego UE,
b) możliwość swobodnego poruszania się na obszarze UE,
c) prawo do zamieszkania w dowolnym kraju członkowskim,
d) możliwość podjęcia legalnej pracy,
e) prawo do udziału w wyborach deputowanych do PE,
f) prawo do udziału w wyborach lokalnych w kraju zamieszkania,
g) możliwość składania petycji do PE,
h) obywatelstwa unijnego nie można się zrzec.
3. Społeczeństwo obywatelskie.
1) oznacza zbiorowość obywateli albo grup społecznych podejmujących z własnej inicjatywy działania niezależnie od władzy państwowej,
2) to możliwość działania organizacji, instytucji i ruchów społecznych,
3) istota funkcjonowania społeczeństwa obywatelskiego:
a) świadomość obywateli – są podmiotem a nie przedmiotem prawa,
b) niezależność od władzy – swobodna wymiana poglądów,
c) zdolność do samoorganizacji – zrzeszanie się w różnych formach,
d) wysoka aktywność społeczna – samorządy, organizacje pozarządowe,
e) realizacja zasady subsydiarności (pomocniczości).
4. Obywatelskie nieposłuszeństwo.
1) nieposłuszeństwo obywatelskie – polega na świadomym publicznym działaniu sprzecznym z obowiązującymi przepisami, podejmowanym w imię ochrony dobra ogółu i osiągnięcia rezultatu istotnego społecznie,
2) najczęściej przyjmuje postać aktywnych, pokojowych i świadomie łamanych norm prawnych, np. poprzez blokadę robót budowlanych zagrażających środowisku naturalnemu lub bierny opór – odmowa wykonania uznanych za niesprawiedliwe nakazów władzy, np. niepłacenie podatków (tzw. szara strefa, Dolina Rospudy – obwodnica Augustowa),
3) cel – zmiana prawa.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
