 Procesy integracyjne w Europie
1. Procesy integracyjne.
2. Kalendarium integracji europejskiej.
3. Filary współpracy europejskiej.
4. Organy Unii Europejskiej.
1. Integracja europejska – to proces stopniowego integrowania się państw Europy pod względem gospodarczym, prawnym i politycznym. Integracja ma na celu pogłębienie wzajemnych powiązań i wymiany między zrzeszonymi krajami. Możemy wyróżnić integrację gospodarczą i polityczną:
a) integracja gospodarcza: polega na usuwaniu ograniczeń w handlu miedzy państwami i zapewnieniu swobody przepływu towarów, usług, osób i kapitału. Integracja gospodarcza może przybierać kilka form:
- strefa wolnego handlu; zniesienie ceł i ograniczeń ilościowych,
- unia celna; zniesienie barier w przepływie towarów, wspólna taryfa celna wobec państw trzecich,
- wspólny rynek; swobodny przepływ usług, towarów, kapitału i osób,
b) integracja polityczna: polega na tworzeniu instytucjonalnych mechanizmów i procedur podejmowania decyzji.
2. Kalendarium integracji europejskiej:
a) pierwszy etap (propozycje zjednoczeniowe):
- 1946 propozycja Winstona Churchila utworzenia stanów zjednoczonych Europy. Propozycja złożona w Zurychu (Szwajcaria).
- 1947 ogłoszenie planu Marshalla, czyli amerykańska pomoc dla Europy. W 1951 roku USA przekazały Europie 13 mld dolarów.
- 1948 wejście w Zycie unii celnej Belgii, Holandii i Luksemburga. Powstaje Benelux.
- 1949 przyjęcie statutu Rady Europy. To forum współpracy skupiające praktycznie wszystkie państwa europejskie.
- 1949 utworzenie Sojuszu Północnoatlantyckiego (NATO).
b) drugi etap (realna integracja):
- 1950 plan Roberta Schumana. Projekt zakładający wspólną politykę Francji i Niemiec w zakresie węgla i stali. Projekt przedstawiony 9 maja i dzień ten traktowany jest jako Dzień Europy. Kilka postaci tytułuje się ojcami Europy zjednoczonej: Konrad Adenauer – Alcide de Gasperi – Robert Schuman, doprowadzili do założenia EWWiS. Ponadto należy znać: Jean Monnet, Paul Spaak, Charles de Gaulle (sformułowanie planu, przygotowanie traktatów rzymskich, koncepcja Europy Ojczyzn).
- 1951 (1952) traktat paryski, podpisanie umowy o powołaniu EWWiS. Francja, RFN, Włochy, Benelux (6 państw).
- 1957 (1958) traktat rzymski, decyzja o powołaniu EWG. Budowa wspólnego rynku poprzez unię celną i wspólną politykę rolną. Powstaje EWEA.
- 1962 początek wspólnej polityki rolnej, czyli systemu dotacji dla rolnictwa.
- 1967 połączenie trzech wspólnot europejskich: EWWiS + EWEA + EWG = Wspólnota Europejska (WE).
- 1973 rozszerzenie WE o trzy kolejne państwa: Wielka Brytania, Dania, Irlandia (9 państw).
- 1979 pierwsze bezpośrednie wybory w Kajach członkowskich do Parlamentu Europejskiego. Nazwa Parlament od 1962 r.
- 1981 przyjęcie Grecji (10 państw).
- 1986 przyjęcie Hiszpanii i Portugalii (12 państw).
- 1986 popisanie Jednolitego Aktu Europejskiego JAE. Wzmocnienie roli PE i KE. Określenie zasady swobodnego przepływu towarów, osób, usług i kapitału.
- 1992 podpisanie traktatu z Maastricht, czyli ustanowienie trzech filarów UE (gospodarka – polityka zagraniczna - bezpieczeństwo) oraz przekształcenie WE w Unię Europejską.
- 1995 przyjęcie Austrii, Szwecji i Finlandii (15 państw).
- 1997 podpisanie Traktatu amsterdamskiego. Wprowadzono możliwość nakładania sankcji za naruszanie zasad demokracji, wzmocnienie ETS.
- 2001 podpisanie traktatu z Nicei. Przygotowanie się do rozszerzenia UE.
- 2002 wejście do obiegu gotówkowego wspólnej waluty, Euro (€).
- 2004 rozszerzenie UE o 10 państw: Polska, Litwa, Łotwa, Estonia, Czechy, Słowacja, Węgry, Słowenia, Malta, Cypr (25 państw).
- 2005 odrzucenie projektu konstytucji europejskiej.
- 2007 przyjęcie kolejnych państw: Rumunia, Bułgaria (27 państw).
3. Filary współpracy Unii Europejskiej:
a) UE oparta jest na 3 filarach: polityka ekonomiczna, polityka zagraniczna i polityka bezpieczeństwa, sprawy wewnętrzne i wymiar sprawiedliwości,
b) I FILAR:
- wspólny rynek: swobodny przepływ towarów, usług, kapitału i siły roboczej,
- unia gospodarcza i walutowa: zharmonizowanie działań w sferze gospodarki, wspólna waluta,
- wspólna polityka: rolna, handlowa, transportowa,
- ochrona granic zewnętrznych,
- ochrona zdrowia, środowiska, konsumenta.
c) II FILAR:
- konsultacje i ustalanie stanowisk: prawa człowieka, demokracja, pokój, pomoc krajom trzecim,
- wspólne działania: OBiWE, rozbrojenia,
- wspólna polityka zagraniczna.
d) III FILAR:
- walka z przemytem narkotyków,
- walka ze zorganizowaną przestępczością,
- współpraca w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości,
- współpraca policyjna – Europol,
- współpraca celna.
4. Organy Unii Europejskiej:
- najważniejsze organy UE: Rada Europejska, Parlament Europejski, Rada Unii Europejskiej, Komisja Europejska, Trybunał Sprawiedliwości, Komitet Regionów, Komitet Społeczno-Ekonomiczny, Trybunał Obrachunkowy:
- Rada Europejska RE:
*naczelny organ decyzyjny,
*określanie głównych kierunków rozwoju UE,
*skład: szefowie państw lub rządów, przewodniczący KE.
- Parlament Europejski PE:
*od 1962 wybierani przez parlamenty narodowe,
*siedziba: Strasburg, Bruksela,
*reprezentuje obywateli państw członkowskich,
*współtworzenie prawa, kontrola budżetu i KE,
*754 europarlamentarzystów wybieranych od 1979 na 5 – letnią kadencję,
*współtworzenie prawa, kontrola budżetu UE, kontrola KE.
- Rada Unii Europejskiej RUE:
*skład: przedstawiciele państw członkowskich w osobie ministra, skład zmienny w zależności od problematyki obrad,
*tworzenie prawa unijnego, określanie celów politycznych, koordynowanie polityki państw członkowskich, rozstrzyganie sporów między państwami,
*radą kierują kolejno przez pół roku wszystkie państwa członkowskie.
- Komisja Europejska KE:
*siedziba: Bruksela,
*skład: 27 komisarzy (w tym przewodniczący) wybieranych na 5 lat i odpowiedzialnych za poszczególne dziedziny działania UE, (Janusz Lewandowski – komisarz ds. budżetu i programowania finansowego),
*organ wykonawczy UE,
*prawo inicjatywy przepisów prawa, realizacja polityk szczegółowych, administrowanie budżetem, negocjacje, reprezentowanie UE na zewnątrz.
- Trybunał Sprawiedliwości TS:
*sąd międzynarodowy, konstytucyjny i administracyjny (rozstrzyga spory między państwami, spory kompetencyjne między organami UE, sprawdza legalność aktów prawnych UE)
*organ sądowy UE,
*skład: 15 sędziów wybieranych na 6 lat.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
