 Prawa dziecka
1. Uregulowania prawne.
2. Co to są prawa dziecka?
3. Najważniejsze prawa dziecka.
1. Uregulowania prawne:
1) w Polsce najważniejszymi aktami prawnymi, gwarantującymi prawa dziecka, są:
- Konstytucja RP z 1997 r. - (art. 18, 33, 34, 38, 48, 53 ust. 3, 70, 72 ust. 2, 3 i 4-RPD,)
- Konwencja o Prawach Dziecka, przyjęta przez ONZ 20 listopada 1989 r.; Polska przedstawiła Komisji Praw Człowieka ONZ projekt tego dokumentu,
- Ustawa o Rzeczniku Praw Dziecka, z dnia 6 stycznia 2000 r. (Dz.U.2000.6.69),
- zadania RPD:
• Rzecznik Praw Dziecka – konstytucyjny jednoosobowy organ władzy państwowej ustanowiony artykułem 72 ust. 4 Konstytucji RP z 1997 roku, po raz pierwszy powołany w 2000 roku,
• RPD stoi na straży praw dziecka określonych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Konwencji o Prawach Dziecka i innych przepisach prawa, z poszanowaniem odpowiedzialności, praw i obowiązków rodziców. Kieruje się dobrem dziecka oraz bierze pod uwagę, że naturalnym środowiskiem jego rozwoju jest rodzina,
• kadencja Rzecznika trwa 5 lat, licząc od dnia złożenia ślubowania przed Sejmem a wygasa w razie jego śmierci lub odwołania w wypadkach przewidzianych w ustawie. Ta sama osoba nie może być Rzecznikiem dłużej niż przez dwie kolejne kadencje. Rzecznik powoływany jest uchwałą Sejmu, zatwierdzaną uchwałą Senatu,
• obecnie Rzecznikiem Praw Dziecka w Polsce jest Marek Michalak (2008-2013).
2. Co to są prawa dziecka:
1) słowa kluczowe:
- człowiek musi się rozwinąć i dojrzeć do właściwego sobie sposobu życia,
- człowiek musi odpowiednio ukształtować swoje ciało, zmysły, rozwinąć uczucia i nauczyć się korzystać z rozumu i woli,
- ciało: pozwala się poruszać,
- zmysły: pozwalają na kontakt z otaczającym światem,
- uczucia: pozwalają reagować na rzeczywistość,
- wola i rozum: charakteryzują człowieka jako człowieka. Dzięki nim człowiek w sposób wolny i świadomy podejmuje decyzje i ponosi za nie odpowiedzialność,
- dziecko nie potrafi samo zadbać o siebie, potrzebuje rodziców i wielu innych osób w procesie socjalizacji, potrzebuje także odpowiedniego zabezpieczenia w prawie stanowionym.
2) definicja ogólna: prawa dziecka to przedmiot uregulowań traktatów międzynarodowych oraz ustawodawstwa krajowego. Prawa dziecka można określić jako podstawowe standardy, bez których dzieci ni mogą spokojnie żyć i rozwijać się.
3. Najważniejsze prawa dziecka:
1) dziecko ma prawo do:
- wychowywania się w rodzinie,
- adopcji (przysposobienie, usynowienie – forma przyjęcia do rodziny osoby obcej, stwarzająca stosunek podobny do pokrewieństwa. Jest to przybranie dziecka za swoje),
- oświaty i nauki,
- kultury, wypoczynku i rozrywki,
- ochrony zdrowia i opieki medycznej,
- wszechstronnego rozwoju osobowości, swobody wyznania, światopoglądu,
- dostępu do informacji,
- ochrony przed wyzyskiem i poniżającym traktowaniem (prawo do nietykalności osobistej) - wyzysk to występek polegający na wykorzystaniu przymusowego położenia innej osoby i zawarciu z nią umowy, nakładając na nią obowiązek świadczenia niewspółmiernego z świadczeniem własnym,
- prywatności - (określa możliwość jednostki lub grupy osób do utrzymania swych danych oraz osobistych zwyczajów i zachowań nieujawnionych publicznie),
- równości.
2) katalog praw dziecka:
Prawa i wolności osobiste:
- prawo do życia i rozwoju,
- prawo do tożsamości i identyczności (nazwisko, imię, obywatelstwo, wiedza o własnym pochodzeniu, prawo do wolności, godności, szacunku, nietykalności osobistej),
- prawo do swobody myśli, sumienia i wyznania,
- prawo do wyrażania własnych poglądów i występowania w sprawach dziecko dotyczących, w postępowaniu administracyjnym i sądowym,
- prawo do wychowywania w rodzinie i kontaktów z rodzicami w przypadku rozłączenia z nimi,
- prawo do wolności od przemocy fizycznej lub psychicznej, wyzysku, nadużyć seksualnych i wszelkiego okrucieństwa,
- prawo nierekrutowania do wojska poniżej 15 roku życia,
- prawo do odpowiedniego standardu życia,
- prawo do ochrony zdrowia,
Prawa socjalne:
- prawo do zabezpieczenia socjalnego,
- prawo do możliwie najwyższego poziomu ochrony zdrowia,
- prawo do odpowiedniego standardu życia,
- prawo do wypoczynku, czasu wolnego, rozrywki i zabawy,
Prawa kulturalne:
- prawo do nauki,
- prawo do korzystania z dóbr kultury,
- prawo do informacji,
- prawo do znajomości swoich praw,
Prawa polityczne:
- prawo do swobodnego zrzeszania się i zgromadzeń w celach pokojowych.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
