 Procesy integracyjne w Europie
1. Procesy integracyjne.
2. Kalendarium integracji europejskiej.
3. Filary współpracy Unii Europejskiej.
4. Organy Unii Europejskiej.
Integracja europejska
To proces stopniowego integrowania się państw Europy pod względem gospodarczym, prawnym i politycznym. Integracja ma na celu pogłębienie wzajemnych powiązań zrzeszonymi krajami. Możemy wyróżnić integrację gospodarczą i polityczną:
- integracja gospodarcza - polega na usuwaniu ograniczeń w handlu miedzy państwami i zapewnieniu swobody przepływu towarów, usług, osób i kapitału. Integracja gospodarcza może przybierać kilka form:
− - strefa wolnego handlu: zniesienie ceł i ograniczeń ilościowych strefy, przy zachowaniu ceł wobec państw trzecich;
− - unia celna: zniesienie barier w przepływie towarów wspólnej taryfy celnej wobec
− - wspólny rynek: swobodny przepływ
− - unia gospodarcza: zharmonizowanie działań w sferze polityki gospodarczej, powołanie organu ponadnarodowego, którego decyzje obejmują wszystkich członków.
- integracja polityczna: polega na tworzeniu instytucjonalnych mechanizmów i procedur podejmowania decyzji.
Kalendarium integracji europejskiej:
a) pierwszy etap (propozycje zjednoczeniowe):
− 1946 propozycja Winstona Churchila utworzenia Propozycja złożona w Zurychu (Szwajcaria).
− 1947 ogłoszenie planu Marshalla przekazały Europie 13 mld dolarów.
− 1948 wejście w życie unii celnej Belgii, Holandii i Luksemburga. Powstaje
− 1949 przyjęcie statutu państwa europejskie.
− 1949 utworzenie Sojuszu Północnoatlantyckiego (NATO)
b) drugi etap (realna integracja):
− 1950 deklaracja francuskiego MSZ Roberta Schumana, przedstawiająca projekt francuskiego polityka i ekonomisty Jeana Monneta polegający na utworzeniu wspólnoty interesów Francji i Niemiec poprzez powierzenie zarządzania rynkiem węgla i stali niezależnej instytucji. Projekt przedstawiony 9 maja i dzień ten traktowany jest jako Dzień Europy. Kilka postaci tytułuje się ojcami Europy zjednoczonej: Konrad Adenauer – Alcide de Gasperi – Robert Schuman, doprowadzili do założenia EWWiS. Ponadto należy znać: Jean Monnet, Paul Spaak, Charles de Gaulle (sformułowanie planu, przygotowanie traktatów rzymskich, koncepcja Europy Ojczyzn).
Robert Schuman – (1886-1963), dwukrotny premier Francji, uznawany za jednego z ojców UE, RE i NATO
Jean Monnet – (1888-1979), francuski polityk i ekonomista, architekt wspólnot europejskich,
Konrad Adenauer – (1876-1967), polityk niemiecki, Kanclerz RFN
Alcide de Gasperi – (1881-1954), włoski polityk, premier Włoch, minister spraw zagranicznych,
Paul Spaak – (1899-1972), belgijski polityk, premier Belgii i minister spraw zagranicznych,
Charles de Gaulle – (1890-1970), francuski polityk i teoretyk wojskowości, premier i prezydent Francji
− 1951 (1952) traktat paryski, podpisanie umowy (6 państw) i utworzenie ramach wspólnego rynku, zarządzanej przez niezależne instytucje o charakterze międzynarodowym;
− 1957 (1958) traktat rzymski, decyzja o powołaniu EWG. Budowa wspólnego rynku poprzez unię celną i wspólną politykę rolną. Powstaje EWEA.
− 1962 początek wspólnej polityki rolnej, czyli systemu dotacji dla rolnictwa.
− 1967 połączenie trzech wspólnot europejskich: EWWiS + EWEA + EWG = Wspólnota Europejska (WE).
− 1973 rozszerzenie WE o trzy kolejne państwa: Wielka Brytania, Dania, Irlandia (9 państw).
− 1979 pierwsze bezpośrednie wybory w Kajach członkowskich do Parlament Nazwa Parlament od 1962 r.
− 1981 przyjęcie Grecji (10 państw).
− 1986 przyjęcie Hiszpanii i Portugalii (12 państw).
− 1986 popisanie Jednolitego Aktu Europejskiego JAE. Wzmocnienie roli PE i KE. Określenie zasady swobodnego przepływu towarów, osób, usług i kapitału.
− 1992 podpisanie traktatu z Maastricht, czyli ustanowienie trzech filarów UE (gospodarka polityka zagraniczna - bezpieczeństwo) oraz przekształcenie WE w Unię Europejską.
− 1995 przyjęcie Austrii, Szwecji i Finlandii (15 państw).
− 1997 podpisanie Traktatu amsterdamskiego. Wprowadzono możliwość nakładania sankcji za naruszanie zasad demokracji, wzmocnienie ETS.
− 2001 podpisanie traktatu z Nicei. Przygotowanie się do rozszerzenia UE.
− 2002 wejście do obiegu gotówkowego wspólnej waluty, EURO (€).
− 2004 rozszerzenie UE o 10 państw: Polska, Litwa, Łotwa, Estonia, Czechy, Słowacja, Węgry, Słowenia, Malta, Cypr (25 państw).
− 2005 odrzucenie projektu konstytucji europejskiej.
− 2007 przyjęcie kolejnych państw: Rumunia, Bułgaria (27 państw).
− 2013 przyjęcie Chorwacji (28 państw).
Filary współpracy Unii Europejskiej:
a) UE oparta jest na 3 filarach: polityka ekonomiczna, polityka zagraniczna i polityka bezpieczeństwa, sprawy wewnętrzne i wymiar sprawiedliwości,
b) I FILAR:
− wspólny rynek: swobodny przepływ towarów, usług, kapitału i siły roboczej,
− unia gospodarcza i walutowa: zharmonizowanie działań w sferze gospodarki, wspólna waluta,
− wspólna polityka: rolna, handlowa, transportowa,
− ochrona granic zewnętrznych,
− ochrona zdrowia, środowiska, konsumenta.
c) II FILAR:
− konsultacje i ustalanie stanowisk: prawa człowieka, demokracja, pokój, pomoc krajom trzecim,
− wspólne działania: OBiWE, rozbrojenia,
− wspólna polityka zagraniczna.
d) III FILAR:
− walka z przemytem narkotyków,
− walka ze zorganizowaną przestępczością,
− współpraca w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości,
− współpraca policyjna
– EUROPOL,
− współpraca celna.
Organy Unii Europejskiej:
Najważniejsze organy UE: Rada Europejska, Parlament Europejski, Rada Unii Europejskiej, Komisja Europejska, Trybunał Sprawiedliwości, Komitet Regionów, Komitet Społeczno-Ekonomiczny, Trybunał Obrachunkowy:
− Rada Europejska RE:
∗ wyznaczanie głównych kierunków rozwoju UE i jej cel ów politycznych,
∗ składa się z głów państw lub szefów rządów państw członkowskich, jej przewodniczącego i przewodniczącego KE,
∗ określa strategiczne cele polityczne, polityki zagranicznej i bezpieczeństwa,
∗ RE może podjąć decyzję o ustanowieniu wspólnej euro pejskiej obrony,
∗ określa wytyczne do negocjacji z państwem kandydującym,
∗ określa kolejność sprawowania prezydencji,
∗ siedziba w Brukseli (stolica BELGII).
− Parlament Europejski PE:
∗ od 1962 wybierani przez parlamenty narodowe,
∗ od 1979 wybierani bezpośrednio na 5-letnią kadencję,
∗ siedziba: Strasburg (FRANCJA), Bruksela,
∗ reprezentuje obywateli państw członkowskich,
∗ zatwierdza skład KE i jej przewodniczącego,
∗ prawo uchwalania votum nieufności wobec KE,
∗ prawo zadawania pytań KE,
∗ powołuje europejskiego RPO,
∗ współtworzenie prawa, kontrola budżetu i KE,
∗ 766 europarlamentarzystów wybieranych od 1979 na 5 – letnią kadencję.
− Rada Unii Europejskiej RUE:
∗ dawniej nazywana Radą Ministrów,
∗ główny organ decyzyjny,
∗ siedziba w Brukseli,
∗ skład: przedstawiciele państw członkowskich w osobie ministra, skład zmienny w zależności od problematyki obrad,
∗ przewodniczącym RE jest minister z kraju sprawującego aktualnie prezydencję,
∗ tworzenie prawa unijnego (rozporządzenia, dyrektywy, decyzje),
∗ bierze udział w tworzeniu budżetu,
∗ zawiera umowy międzynarodowe,
∗ wzywa KE do inicjatywy ustawodawczej,
− Komisja Europejska KE:
∗ organ wykonawczy odpowiedzialny za bieżącą politykę UE, nadzorujący pracę wszystkich jej agencji i zarządzający funduszami,
∗ siedziba: Bruksela,
∗ posiada prawo wyłącznej inicjatywy legislacyjnej i prawo do wydawania rozporządzeń,
∗ skład: 27 komisarzy (w tym przewodniczący) wybieranych na 5 lat i odpowiedzialnych za poszczególne dziedziny działania UE,
∗ 25 tysięcy urzędników,
∗ zadania: zajmuje się polityką rolną, społeczną, gospodarczą, obronnością, polityką międzynarodową, konstruuje i przedstawia pod głosowanie akty prawne, przygotowuje propozycje traktatów i prawa międzynarodowego, nadzoruje rządy państw w zakresie wdrażania prawa unijnego,
∗ przewodniczący KE jest oficjalną „głową” UE
− Trybunał Sprawiedliwości TS:
∗ sąd międzynarodowy, konstytucyjny i administracyjny (rozstrzyga spory między państwami, spory kompetencyjne między organami UE, sprawdza legalność aktów prawnych UE)
∗ organ sądowy UE,
∗ skład: 15 sędziów wybieranych na 6 lat.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
