 Słownik turystyczny
A
a la carte menu (danie z karty) - jadłospis z wyborem dań, z których każde ma swoją cenę.
adjoining - pokój przylegający.
aero - przedrostek używany w połączeniu z rzeczownikiem, odnoszący się do środków transportu powietrznego i powietrza.
agent turystyczny - osoba reprezentująca interesy innych podmiotów turystycznych (biur podróży, hoteli, lini lotniczych), w turystyce termin ten odnosi się do osoby sprzedającej imprezy turystyczne przygotowane przez touroperatora.
airline codes (kody linii lotniczych) - dwuliterowe oznaczenie linii lotniczych nadawane przez ICAO (np. LOT to LO, British Airways to BA); w celu wykorzystania ich przy rezerwacjach, rozkładach lotu i przy wystawianiu biletów.
airpass (karnet lotniczy) - bilet lotniczy upoważniający do wielokrotnych przelotów w danym okresie; oferujący zniżki ma warunkach ściśle określonych prze linię lotniczą (przewoźnika).
airport tax (opłaty lotniskowe) - obowiązkowe opłaty uiszczane przez pasażera w momencie zakupu biletu lotniczego lub wycieczki; opłaty te ustalane są osobno dla każdego lotniska na świecie.
all inclusive (all-in, wszystko zawarte w cenie) - forma wyżywienia oznaczająca że wyżywienie oraz czasami pozostałe usługi świadczone przez hotel są wliczone w cenę (All Inclusive nie obejmuje zwykle posiłków w restauracji a la carte, napojów importowanych oraz soków ze świeżych owoców), zobacz także Ultra All Inlcusive.
allotment - okresowa lub stała rezerwacja większej ilości miejsc w obiekcie turystycznym z możliwością anulacji w określonym terminie bez poniesienia konsekwencji finansowych, termin stosowany zwykle w rozliczeniach pomiędzy hotelem a touroperatorem.
alternate airport - lotnisko zastępcze.
alternative tourism (turystyka alternatywna) - alternatywna forma wypoczynku w przeciwieństwie do dużych imprez turystycznych masowej turystyki, z reguły uprawiana indywidualnie lub w małych grupach, nastawiona na obcowanie z rodzimą kulturą, zgodność ze środowiskiem naturalnym i zachowanie wartości kulturowych i społecznych.
american plan (plan amerykański) - taryfa hotelowa z pełnym wyżywieniem.
american service (obsługa amerykańska) - porcje jedzenia podawane na stół.
aneks kuchenny - część kuchenna jednostki mieszkalnej posiadająca lodówkę, kuchenkę, zlewozmywak; zwykle spotykany w studiach, apartamentach, bungalowach oraz różnego rodzaju pokojach typu suite (junior, superior, itp.).
animacje - forma zajęć sportowych, rozrywek, przedstawień organizowana przez hotel dla swoich gości.
animator czasu wolnego (animator) - organizator zajęć i inicjator życia towarzyskiego dla gości hotelowych lub uczestników określonej imprezy turystycznej.
apartament (suite w hotelu) - zestaw łączonych pokoi, składający się z jednej lub więcej sypialni i salonów, a czasem także z dodatkowych pokoi, takich jak jadalnia; również duży pokój z wydzielonym miejscem do spania i pobytu dziennego (junior suite).
apartamenty (w aparthotelu) - składają się zwykle z 2 pomieszczeń (część mieszkalna i sypialna), apartamenty typu A1 mają jedną, oddzielną sypialnię, zaś apartamenty typu A2 mają dwie sypialnie; są one z reguły oddzielone drzwiami, choć może dojść do pewnych odstępstw (np. zasłona, drzwi harmonijkowe lub otwarte przejście).
aparthotel (hotel apartamentowy) - obiekt o cechach hotelu i budynku mieszkalnego tzn. oferujący mieszkania z kuchnią bez obsługi, ale oferujący sprzątanie (czasami płatne dodatkowo), pokojówki, ewentualnie restaurację; przystosowany do pobytów turnusowych i dłuższych.
arrival - terminal przylotów, miejsce, gdzie po przylocie podróżni odbierają bagaż i przechodzą przez kontrolę paszportowo - celną danego kraju.
aufenthaltskarte - karta pobytu gościa w hotelu, termin stosowany przez niemieckie biura podróży.
B
baggage check - kwit bagażowy wydawany pasażerowi przez przewoźnika.
baggage claim area (obszar odbioru bagażu) - obszar na terminalu lub dworcu, gdzie wydawany jest bagaż.
baggage room (luggage room) - przechowalnia bagażu.
baggage tag - identyfikator, wywieszka na bagażu.
BB (bed and breakfast) - termin ten oznacza, że w ofercie znajduje się śniadanie i nocleg, termin najczęściej stosowany w hotelarstwie.
bed types (typy łóżek) - berth - koja/miejsce do spania w wagonie kolejowym, bunk - łóżko piętrowe, double - łóżko podwójne,
Hollywood - hollywodzkie, king size - królewskie, queen size - królewskie, single - pojedyncze, sofa bed - sofa, studio bed - studio,
twin - bliźniacze, "Z" bed lub extra bed - dostawka.
bed - łóźko, nocleg.
bermuda plan (plan bermudzki) - taryfa hotelowa obejmująca pokój i śniadanie angielskie.
bilet lotniczy - "biletem" jest "bilet podróży i kwit bagażowy" lub dokument "Trasa podróży/ Pokwitowanie", w przypadku biletu elektronicznego; z biletu może korzystać wyłącznie osoba w nim wymieniona, bilet nie może być odstąpiony innej osobie.
Blue Badge Guides - popularne w Anglii określenie przewodników posiadających „niebieską odznakę”, która świadczy o wysokich kwalifikacjach.
boarding pass - karta pokładowa wręczana pasażerom linii lotniczych przed odprawą, zawiera nazwisko pasażera, numer miejsca w samolocie, numer lotu.
booking - rezerwacja biletów, imprez i usług turystycznych.
botel - obiekt zakotwiczony, statek świadczący usługi noclegowe.
brand - marka, nazwa produktu kojarzona przez klientów i odróżniająca dany produkt od innych na rynku, wypracowanie znanej
marki trwa lata i stanowi przewagę konkurencyjną, np. marka hotelu Hilton kojarzy się klientom z doskonałą obsługą.
brunch - śniadaniolunch; posiłek między porą śniadaniową a lunchem i zastępujący oba te posiłki.
budget - określenie tanich usług hotelowych lub tanich podróży.
bufet - szwedzki stół, forma podawania posiłku, turyści sami dokonują wyboru potraw bez ograniczeń, zwyczajowo jednak bez
możliwości wynoszenia ich na zewnątrz restauracji.
bumping - odmowa przewozu lub zakwaterowania turysty w przypadku braku miejsc (np. overbookingu).
bungalow - bungalow zwykle oznacza samodzielny budynek (willę), który mieści jedną lub kilka jednostek mieszkalnych; bungalowy typu B1 mają jedną, oddzielną sypialnię, zaś bungalowy B2 mają dwie sypialnie, są one z reguły oddzielone drzwiami, choć może dojść do pewnych odstępstw (np. zasłona, drzwi harmonijkowe lub otwarte przejście).
bunk (łóżko piętrowe) - dwupoziomowe łóżko; w schroniskach młodzieżowych i na statkach.
C
cabana (przebieralnia) - pomieszczenie na plaży lub przy basenie.
cabin baggage (carry-on baggage) - bagaż podręczny zabierany na pokład.
cafe complet - drugie śniadanie lub podwieczorek np. przekąska z kawą.
canoeing - kajakarstwo.
caravan - pojazd kempingowy.
card of residence - karta pobytu gościa w hotelu.
catering - oferowanie żywności turystom podczas podróży.
charge card - karta płatnicza typu charge (wymagana jest dostępność środków na koncie w momencie dokonywania płatności).
charter (czarter) - połączenia czarterowe są to nierejsowe połączenia oferowane przez linie lotnicze lub inne firmy (np. biura podróży), które wynajęły samolot (zwykle w sezonie letnim) na przeloty do popularnych turystycznie miejscowości, dotyczy także autokarów.
check-in time - czas zgłaszania się na lotnisko.
check-in - procedura rejestracji i odprawy w hotelu (zameldowanie, rozpoczęcie doby hotelowej) lub na lotnisku przy rozpoczęciu podróży (rejestracja).
check-out (check out time) - wymeldowanie (koniec doby hotelowej), procedura odprawy przy wyjeździe.
city/airport codes (kody miast/lotnisk) - trzyliterowe identyfikatory przyznawane i publikowane przez ICAO, np. Warszawa to WAW.
climbing - wspinaczka górska, jedna z form rekreacji i spędzania wolnego czasu.
cło - podatek nakładany na towary przywożone bądź wwożone do kraju, każdy kraj może ustalać cła i ich wysokość na określone grupy towarów, cła szczególnie powinny interesować turystę przy przewozie alkoholu i papierosów, gdyż te towary są najczęściej objęte cłem.
code sharing (wspólny kod, dzielenie kodu) - ten sam identyfikator wykorzystywany przez dwie lub więcej linii lotniczych, współpracujących ze sobą w zakresie przewozu pasażerów.
computer reservation systems - CRS (systemy rezerwacji komputerowej) np. Abacus, Amadeus, Apollo, Datas II, Fantasia, Galileo, Gemini, Pars, Sabre, System One, Worldspan.
condominium (kondominium) - budynek, w którym mieszkania są indywidualną własnością mieszkańców, a teren i budynek są własnością wspólną; często lokalizowane w ośrodkach turystycznych.
connecting room - pokój łączony (przylegający).
continental breakfast - śniadanie kontynentalne, śniadanie składające się z herbaty lub kawy, pieczywa, masła, dżemu, czasami również soku, sera i wędlin, w odróżnieniu od śniadania angielskiego ma raczej charakter dietetyczny.
continental plan (CP) - plan kontynentalny, taryfa hotelowa, w której podawana jest łącznie cena pokoju wraz ze śniadaniem kontynentalnym.
cork charge/corkage (korkowe) - opłata pobierana od butelki w zamian za zgodę za wniesienie i spożywanie własnego napoju alkoholowego na terenie hotelu i restauracji.
cover charge - opłata konsumpcyjna; stała opłata pobierana w restauracji poza zapłatą ze serwowane posiłki; często stosowana w celu selekcji klientów.
cover - nakrycie w restauracji.
credit card - karta płatnicza kredytowa; rozwiązanie umożliwiające posiadaczowi dokonywanie zakupów na kredyt do wysokości ustalonego limitu.
cruise (rejs) - podróż morska, rejsy na pokładzie statków odbywają się także po jeziorach lub rzekach.
currency surcharge - dopłata związana ze zmianą kursu walut.
D
day rate - stawka za korzystanie z pokoju w ciągu dnia.
dead line - ostateczny czas, do którego możemy załatwić daną sprawę, np. dokonać opłaty za usługę czy wykupić bilet lotniczy.
deck - pokład, termin żeglarski.
demi-pension - taryfa hotelowa z niepełnym utrzymaniem, które obejmuje pokój, śniadanie i jeden posiłek dziennie, zwykle obiadokolację.
departure tax - podatek nakładany na pasażerów wyjeżdżających z kraju.
departure - terminal odlotów, miejsce gdzie przed odlotem podróżni dokonują odprawy biletowo-paszportowej i nadają bagaż w punkcie check-in.
dewizy - formy płatności za granicą w obcej walucie: weksle, czeki, banknoty.
dieta - środki pieniężne przydzielane osobie wyjeżdżającej w delegację na pokrycie kosztów podróży i pobytu.
diving (nurkowanie) - początkujący nurkowie korzystają z maski, fajki i płetw tzw. snorkeling; aby uprawiać nurkowanie ze sprzętem należy ukończyć jeden z kursów: CMAS, PADI lub SSI.
doba hotelowa - określony godzinowo pobyt turysty w hotelu, zazwyczaj rozpoczyna się o godzinie 14:00 a kończy dnia następnego (kolejnego) o godz. 12:00 w południe (w związku z tym wszystkie świadczenia hotelowe łącznie z wyżywieniem obowiązują tylko do godz. 12:00 ostatniego dnia pobytu, często hotele po tej godzinie umożliwiają gościom złożenie bagażu w bezpiecznym miejscu).
dostawka (extra bed) - dodatkowe miejsce do spania w pokoju, może to być także łóżko składane (polówka, itp.), pokój z dostawką może składać się z jednego łóżka podwójnego oraz jednego pojedynczego.
double occupancy rate - cena pokoju 2-osobowego dla jednej osoby.
double room (DBL) - pokój dwuosobowy.
drive-in restaurant - restauracja dla zmotoryzowanych (umożliwia zakup i zjedzenie posiłku bez wysiadania z samochodu).
duplex (duplex room) – jednostka mieszkalna (lub noclegowa) składająca się z dwóch kondygnacji połączonych wewnętrznymi schodami.
duty-free (bez cła) - termin odnoszący się do towarów nie objętych cłem jak i do miejsc, gdzie można zakupić towary nie objęte cłem, np. sklepy wolnocłowe na lotniskach duty free shop.
E
embarkation card - karta pokładowa wydawana pasażerom statków, zawiera dane nazwisko pasażera, numer kajuty.
en pension - zryczałtowana cena za pobyt w hotelu; obejmuje nocleg i trzy posiłki dziennie.
english breakfast - śniadanie angielskie, określenie nawiązujące do śniadania w Wielkiej Brytanii, składające się z soku owocowego, płatków, grzanek, masła, dżemów, kawy i herbaty, jaj na bekonie, wędlin lub ryby, w przeciwieństwie do śniadania kontynentalnego nie ma charakteru dietetycznego.
english service - obsługa angielska - sposób serowowania, przy ktorym potrawy nie są porcjowane w kuchni, ale prezentowane gościom, a dopiero później porcjowane np. pieczone prosie.
enplane (boarding) – zapokładować się na samolot.
entry tax - podatek wjazdowy.
Eurobudget - specjalna powrotna taryfa lotnicza na loty rejsowe po Europie, stosowana jako taryfa promocyjna.
exclusive - wyłączność na świadczenia usług turystycznych.
excursion fares - taryfy wycieczkowe, taryfy lotnicze oferowane na lotach rozkładowych, posiadają pewne ograniczenia jednak są mniej restrykcyjne od APEX, pozwalają np. na przerwę w podróży jeżeli zostało to zgłoszone w momencie rezerwacji.
F
FB (full board) - termin oznacza, że w ofercie znajduje się pełne wyżywienie (3 posiłki): śniadanie, obiad i kolacja.
ferry – prom lub statek służący do transportu ludzi, towarów i pojazdów.
first minute - termin oznaczający wycieczki sprzedawane z dużym wyprzedzeniem czasowym (np. w styczniu na lipiec, sierpień), oferty przeważnie z dużymi rabatami lub dodatkowymi korzyściami dla klientów np. wycieczki fakultatywne gratis, samochód z wypożyczalni gratis itd.; stosowane są także inne określenia first minute np.: wcześniej taniej, first moment.
flight coupon - odcinek biletu lotniczego; część biletu oddawana w czasie odprawy.
fly & cruise - przelot i rejs wycieczkowy.
fly & drive - przelot i wynajęcie samochodu.
fly & rail - przelot i podróż koleją.
Force Majeure - siła wyższa, zdarzenie zewnętrzne, któremu nie można przeciwdziałać np. trzęsienie ziemi, powódź, termin prawny spotykany w kontraktach handlowych (również w umowach turystycznych).
French service - obsługa francuska polegająca na serwowaniu posiłków w restauracji - żywność jest porcjowana i układana na tacach w kuchni, a następnie tace są umieszczane na wózku kelnerskim i nakładana na talerze gości.
Frequent Flyer Program - specjalna oferta lojalnościowa linii lotniczych polegająca na gromadzeniu punktów za odbyte loty, poszczególni przewoźnicy (linie lotnicze) posiadają własne programy.
fuel surcharge - (opłata paliwowa, dopłata paliwowa) - opłata wynikająca ze wzrostu cen paliwa, może być doliczana do wycieczki już wykupionej.
funboard - odmiana windsurfingu; polegająca na ślizgu po falach na lekkiej, krótkiej desce z żaglem o dużej powierzchni (10 m2), deskarz jest spięty z żaglem trapezowym zakończonym hakiem, który zakłada się na linki na bomie; funboard - wymaga silnego wiatru min. 3,5 stopnia w skali Beauforta; deskarz ma za zadanie pływać o wyznaczonej strefie ograniczonej bojami (courseracing), slalomem między bojami oraz wykonywać akrobacje (wave performance).
G
gate - wyjścia z hali odlotów, prowadzące do samolotów, zwykle posiadają oznaczenia literowo-cyfrowe np. C2 lub G4.
general sales agent - agent generalny mający na celu kierowanie promocją, rezerwacjami i sprzedażą na określonym terytorium.
GPK - graniczny punkt kontrolny.
guest house (mały pensjonat) - obiekt zarządzany przez właściciela oferujący noclegi i wyżywienie.
guide - pilot, przewodnik wycieczki.
H
half pension - termin oznaczający, że w ofercie znajdują się dwa posiłki dziennie: śniadanie i obiadokolacja.
HB (half board) - termin oznaczający, że w ofercie znajdują się dwa posiłki dziennie: śniadanie i obiadokolacja.
heritage tourism (krajoznawstwo) - forma tej turystyki opiera się głównie na zdobyciu wiedzy o odwiedzanym kraju, regionie, miejscu.
holywood (hollywood bed) - podwójne łóżko połączone wspólnym zagłówkiem.
home stay - forma pobytu z zakwaterowaniem u rodziny za granicą, szczególnie popularna w wymianie studentów (np. w programie High School USA), gdyż pozwala na doskonalenie umiejętności językowych jak i poznanie kultury danej społeczności.
hostel - obiekt noclegowy niższej kategorii i w niższej cenie, posiadający w ofercie także pokoje wieloosobowe; hostele są bardzo popularne w turystyce niskobudżetowej i studenckiej (schroniska, akademiki).
hotel apartamentowy (apartament hotel, aparthotel) - obiekt o cechach hotelu i budynku mieszkalnego tzn. oferujący mieszkania z kuchnią bez obsługi, zwykle oferujący sprzątanie, sprzatączki, pokojówki i restaurację; przystosowany do pobytów turnusowych i dłuższych.
hotel garni - hotel z ograniczonymi usługami i serwisem; oferujący wyłącznie nocleg i śniadanie.
hotel tariff (taryfa hotelowa) - ceny noclegów podawane do oficjalnej wiadomości.
hotel tax - podatek płacony przez hotel (pośrednio przez klientów) narzucony przez rząd lub władze lokalne.
hotel transfer - transfer hotelowy, zorganizowany przez obsługę hotelu dla klienta indywidualnego np. z lotniska.
hotel voucher (voucher hotelowy) - dokument wydawany przez touroperatora dla Klienta; Klient po przybyciu na miejsce przeznaczenia przedstawia ten dokument jako świadectwo opłacenia noclegu (na podstawie tego voucheru touroperator rozlicza się z hotelem).
hotel - obiekt oferujący usługi noclegowe, dysponujący minimalnie 10 pokojami, w większości posiadający pokoje 1 – 2 osobowe, świadczący szeroki zakres usług dodatkowych np. restauracje.
hydrospeed - odmiana raftingu, spływ rwącym nurtem rzeki leżąc na specjalnej desce przy czym dolna część ciała zanurzona jest w wodzie, oprócz kostiumu i kasku osoba uczestnicząca w spływie wyposażona jest w płetwy.
I
IATA Bonding Scheme - system ubezpieczeń wzajemnych Stowarzyszenia Międzynarodowego Transportu Lotniczego w celu zapewnienia ochrony członkom w przypadku bankructwa agenta.
IATA - Stowarzyszenia Międzynarodowego Transportu Lotniczego, zrzeszające linie lotnicze spelniające określone wymagania, biura posiadające licencję IATA są autoryzowanymi przedstawicielami linii lotniczych i są upoważniane do zakładania rezerwacji oraz wystawiania biletów lotniczych w ich imieniu; do IATA nie należą tzw. tanie linie lotnicze.
incentive - angielski termin stosowany w turystyce dla określenia wyjazdów motywacyjnych (zwykle dla firm) lub realizowana w celach poznawczo-szkoleniowych.
inclusive IT - to pakiet usług: przelot, transfer, zakwaterowanie dużo tańszy niż kupowany oddzielnie.
incoming (inbound travel) - określenie odnoszące się do turystyki przyjazdowej (np. z innego kraju do Polski).
infant - dziecko w wieku 0 - 2 lat, płacące za bilet lotniczy 10 % normalnej taryfy (w przypadku zakupu biletu lotniczego), nie posiadające prawa do własnego miejsca w samolocie (podróżujące na kolanach rodziców), w turystyce zorganizowanej warunki przewozu infanta określa indywidualnie każdy touroperator.
Inter-Rail Pass - międzynarodowy bilet kolejowy.
invoice - faktura.
J
jet lag - choroba spowodowana zmianą stref czasowych (pasażer staje się śpiący).
junior suite - rodzaj apartamentu typu suite w hotelu (posiada cześć kuchenną, oddzielną sypialnię).
junket - to podróż biznesowa, która w rzeczywistości jest podróżą dla przyjemności; opłacana przez firmę; w żargonie kasyn to opłacenie podróży i hotelu w celu przyciągnięcia Klienta do kasyna.
K
kanioning - sport polegajacy na pokonywaniu pieszo górskiego potoku; to połączenie: wspinaczki, nurkowania i innych sportów ektremalnych; w Polsce nie ma warunków do uprawiania kanioningu, ale w zasadzie każda rzeka może do tego posłużyć; w Austrii dobre warunki - dolina Zillertal - w górę rzeki Hochsteg do Geastehaus Jochberg; Eeissbach w pobliżu Lofert - kanion Seisenberg-Klamm.
karta pokładowa (boarding pass) - dokument wręczany pasażerom linii lotniczych przed odprawą, zawiera nazwisko pasażera, numer miejsca w samolocie, numer lotu.
kategoria hotelu (hotel classification) - klasyfikacja obiektu (wyrażana gwiazdkami lub literami np. w Grecji: A, B, C), określa standard gwarantowany przez dany obiekt.
kayaking - kajakarstwo - spływ kajakami i canoe po górskiej rzece; kajaki 1-2 osobowe; canoe 2-osobowe.
king size (king size bed) - królewski rozmiar łóżka 72 x 80 cali (2,20 m x 2 m).
kitesurfing - kite oznacza latawiec; surfing - pływanie na desce; deskarz trzyma się rączki latawca (balona); podmuchy wiatru podrywają deskarza w powietrze.
klasa serwisowa - wyróżnia się trzy klasy serwisowe: klasa pierwsza, klasa biznes i klasa ekonomiczna; pasażerowie klasy pierwszej i biznes mogą odprawiać się w specjalnie wydzielonych punktach check-in, korzystać z osobnych poczekalni i mają zwiększone limity bagażowe.
kontynentalne śniadanie - śniadanie składające się z herbaty lub kawy, pieczywa, masła, dżemu, czasami również soku, sera i wędlin.
L
lanai - hawajska weranda; pokój z balkonem i widokiem.
last minute (ostatni moment, ostatnia chwila) - wycieczka w niższej cenie, sprzedawana zwykle tuż przed terminem rozpoczęcia się wycieczki.
luggage - bagaż.
M
marina - mały port morski lub rzeczny z przystanią dla łodzi motorowych i żaglowych.
mobile home - przyczepa kempingowa.
motel - obiekt z noclegami zwykle znajdujący się przy drodze, posiadający parking, czasami też serwis motoryzacyjny.
N
nadbagaż (excess weight, excess baggage) - przekroczenie wagi bagażu (określonej na dany przelot).
numer lotu (flight number) - oznaczenie lotu składające się zwykle z dwóch liter - kodu linii lotniczej, a w przypadku lotów czarterowych z trzech liter; linie krajowe zawierają zwykle cztery cyfry, np. BA 850 to oznaczenie rejsowe linii British Airways na
trasie Warszawa - Londyn lub LO 3939 oznacza połączenie rejsowe krajowe linii lotniczych LOT na trasie Warszawa – Szczecin.
numer rezerwacji (PNR) - kod alfa-numeryczny przypisany do każdej rezerwacji założonej w Międzynarodowym Systemie Rezerwacji Lotniczych; umożliwia on natychmiastową identyfikację Pasażera przez linie lotnicze.
O
OB (only bed, BO) - termin oznaczający, że w ofercie znajduje się jedynie nocleg.
obligatory - obowiązek poddania się przez turystę określonym procedurom, np. posiadania wizy.
OK - kod stosowany w odniesieniu do rezerwacji potwierdzający zarezerwowane miejsce; w odniesieniu do biletu potwierdzający prawo Pasażera do odbycia podróży; w przypadku biletów elektronicznych stosowany jest termin Confirmed.
open - tzw. bilet otwarty, termin odnoszący się do biletu lotniczego oznaczający, że turysta nie określił daty i godziny powrotu w momencie zakupu, lub powrót może być w terminie ponad 6 miesięcy od daty zakupu.
opłata klimatyczna - opłata uiszczana na określonym terenie lub miejscowości (np. w Chorwacji – miejscowość Makarska), narzucona przez władze lokalne.
opłata wylotowa - opłata obowiązująca wszystkich podróżnych opuszczających lotnisko na terenie danego kraju, jej wysokość jest ustalana indywidualnie dla każdego lotniska na świecie; opłata wylotowa w Polsce oznaczona jest na bilecie lotniczym jako XW; w zależności od kraju opłata ta może być pobrana przy odprawie (nie jest wówczas doliczona do ceny biletu).
opłaty lotniskowe (airport service charge) - obowiązkowe opłaty uiszczane przez Pasażera w momencie zakupu biletu lotniczego, opłaty te ustalane są osobno dla każdego lotniska na świecie, suma opłat lotniskowych oznaczona jest na bilecie lotniczym jako XT.
optional - opcja, dodatkowa odpłatna usługa.
OT - organizator turystyki, firma przygotowująca usługę turystyczną i najczęściej rozprowadzające gotowe pakiety poprzez sieć agentów, OT ponosi ryzyko finansowe związane z organizacją imprezy turystycznej.
outgoing - termin stosowany do określenia turystyki wyjazdowej (np. z Polski do innego kraju).
overbooking - termin określający sytuację, w której linia lotnicza (lub touroperator) sprzedała więcej biletów niż jest miejsc w
samolocie na dany rejs.
P
package – pakiet świadczeń turystycznych (zawierający np. przejazd, wyżywienie i zakwaterowanie, ubezpieczenie, czasami także bilety na imprezy kulturalne oraz bilety wstępu do zwiedzanych obiektów).
paszport blankietowy (paszport tymczasowy) - zastępczy paszport wydawany turyście przez konsula za granicą w przypadku kradzieży bądź utraty paszportu, upoważniający do powrotu do kraju.
pensjonat (guest house) - pensjonat, mały obiekt zarządzany przez właściciela, oferujący noclegi i wyżywienie; posiadający przynajmniej 7 pokoi i hol recepcyjny.
PIR (Property Irregularity Report) - zawiadomienie o uszkodzeniu bagażu, formularz wypełniany na lotnisku przez turystę, który utracił bagaż w transporcie lotniczym.
POT (Polska Organizacja Turystyczna) - organizacja odpowiadająca za rozwój polskiego przemysłu turystycznego i promocję walorów turystycznych Polski za granicą.
potwierdzenie rezerwacji - konieczne, by otrzymać miejsce w samolocie nawet mając status "OK" w bilecie; zaniedbanie tego obowiązku może skończyć się skreśleniem z listy pasażerów.
PTA (Prepaid Ticket Advice) - zawiadomienie o przedpłacie za bilet, opłata za bilet wnoszona przez sponsora w danym kraju dla Pasażera rozpoczynającego podróż poza krajem w którym następują ta opłata (np. firma w Polsce wykupująca bilet dla swojego gościa z USA, na trasie USA - Polska).
Q
quady - jazda na czterokołowcu w trudnym terenie.
R
rafting - spływ rzeką na pontonie lub tratwie, jedna z form wycieczek krajoznawczych, zaliczany też do grupy sportów ekstremalnych, spływ kilkuosobowymi pontonami po górskiej rzece; w Polsce - Dunajec, Białka, San, Nysa Kłodzka, Bóbr.
rate of exchange - termin oznaczający poziom wymiany walutowej, relacje między poszczególnymi walutami.
Reiseleiter - pilot grupy zagranicznej, określenie stosowane przez niemieckie biura podróży.
rent a car - wynajem samochodu.
resort representative - pilot, rezydent, pracownik biura turystycznego odpowiedzialny za organizację pobytu lub za pobyt turystów, przebywający na stałe lub czasowo w danym ośrodku turystycznym.
rezerwacja - zbiór informacji zawierających dane osobowe Pasażera i dane dotyczące zarezerwowanego połączenia lotniczego; każda rezerwacja posiada własny kod alfanumeryczny (PNR lub Trip Lokator).
rezydent - przedstawiciel biura podróży przebywający na stałe lub czasowo w danym obiekcie turystycznym, organizator pobytu turystów oraz wycieczek fakultatywnych.
room service - obsługa hotelowa, zwykle płatna dodatkowo (np. dostarczenie posiłku do pokoju); w luksusowych hotelach bezpłatna aczkolwiek dobrym zwyczajem jest pozostawienie napiwku.
rooming list - lista zawierająca wykaz turystów i ich sposób zakwaterowania w hotelu.
RR - bez wyżywienia, np. nocleg bez wyżywienia lub oferta bez wyżywienia.
RT (return tariff) - taryfa powrotna, termin stosowany w przypadku biletów lotniczych.
S
shuttle - wahadło, usługi transportowe na danej trasie o dużym nasileniu ruchu bez wymogu rezerwacji, np. shuttle bus - autobus kursujący wokół lotniska, dowożący psażerów do terminali.
sieć hotelowa (chain) - firma posiadająca wiele hoteli w różnych miejscach, często krajach, zwykle gwarantująca ten sam poziom obsługi, np. Hilton Hotels, Sol Melia, Barcelo Hotels, Vincci Hotels, Iberostar, Mitsis.
sightseeing - zwiedzanie miasta często w formie objazdowej.
single (SGL) - single room, pokój jednoosobowy.
stand by - termin oznacza, że turysta ma obowiązek wykupienia biletu najpóźniej 72 godziny przed odlotem.
stopover (layover) - przerwa w podróży w porcie tranzytowym (przesiadkowym); do 24 godzin nie wpływająca na cenę biletu lotniczego, postój dłuższy niż 24 godziny zwiększa cenę biletu (nie dotyczy opóźnień z winy linii lotniczych).
studio - pokój składający się z jednego pomieszczenia mieszkalno - sypialnego, zwykle posiada aneks kuchenny i łazienkę.
suite - apartament w hotelu, zestaw łączonych pokoi, składający się z jednej lub więcej sypialni i salonów, czasami z jadalnią, wersja ekonomiczna to junior suite (duży pokój z wydzielonym obszarem do spania i pobytu dziennego).
superior - pokój o wyższym standardzie.
survival - określenie odnoszące się do formy spędzania wolnego czasu w specyficznych, często ekstremalnych warunkach np. tereny bagienne, lasy, pustynie, ideą tej formy jest zaadoptowanie się do trudnych warunków otoczenia i umiejętność przetrwania w nich.
szwedzki stół (bufet) - forma podawania posiłku, turyści sami dokonują wyboru potraw bez ograniczeń, zwyczajowo jednak bez możliwości wynoszenia ich na zewnątrz restauracji.
Ś
śniadanie kontynentalne - śniadanie składające się z herbaty lub kawy, pieczywa, masła, dżemu, czasami również soku, sera i wędlin, w odróżnieniu od śniadania angielskiego ma raczej charakter dietetyczny.
T
taryfa - opłata za bilet między kilkoma portami lotniczymi; cena biletu netto określona przez linię lotniczą dla danego połączenia; każda taryfa posiada indywidualny kod alfa-numeryczny, a jej poziom wyrażany jest przy wylotach z Polski w PLN.
tax - opłaty lotniskowe, paliwowe, bezpieczeństwa i inne podatki państwowe.
terminal - hala odlotów lub przylotów, w której mieszczą się punkty odpraw biletowych i paszportowo-celnych, poczekalnie, przedstawicielstwa linii lotniczych.
thallassoterapia - zabiegi wykorzystujących m.in. sól, lecznicze błoto, wodę morską z nieskażonych rejonów oraz wyciągi z alg, pomaga zremineralizować organizm, wzmacnia układ odpornościowy, pobudza do naturalnej odnowy, relaksuje; turystyka saharyjska promowana w takich krajach jak Tunezja.
tip - napiwek.
TO (touroperator) - organizator turystyki, przedsiębiorstwo kompletujące usługę turystyczną i najczęściej rozprowadzające gotowe pakiety poprzez sieć agentów, OT ponosi ryzyko finansowe związane z organizacją imprezy turystycznej.
toll - myto, opłata nakładana w związku z użytkowaniem niektórych dróg, szlaków przez turystów, a związana z kosztami ich konserwacji.
tour leader – pilot, przewodnik grupy turystów na wycieczce zagranicznej.
transfer - przetransportowanie turystów na krótkim odcinku, np. z lotniska do hotelu.
tranzyt - przejazd przez inne państwo w drodze do kraju docelowego.
trekking - forma rekreacji i spędzania wolnego czasu, wędrowanie po obszarach niezamieszkałych.
trip locator (numer rezerwacji PNR) - kod alfa-numeryczny systemu Worldspan przypisany do każdej rezerwacji założonej w Międzynarodowym Systemie Rezerwacji Lotniczych; umożliwia on natychmiastową identyfikację Pasażera przez linie lotnicze.
turystyka medyczna - jeden z rodzajów turystyki, rozumiany jako podróż, w której poza typową turystyką zawiera się także element związany z poprawą zdrowia i estetyki ciała oraz regeneracją sił witalnych. Przeczytaj więcej o turystyce medycznej w Polsce.
twin room (pokój bliźniaczy) - pokoj dla dwóch osób z dwoma pojedynczymi łóżkami.
U
ultra all inclusive - bardziej urozmaicona i droższa wersja all inclusive (może zawierać napoje importowane Coca-Cola, Fanta czy alkohole takie jak np. Johnny Walker, Campari), soki ze świeżych owoców, większą ilość posiłków, usługi dodatkowe).
V
visitor - odwiedzający.
voll pension - termin oznacza, że w ofercie znajduje się pełne wyżywienie: śniadanie, obiad i kolacja, termin stosowany przez niemieckie biura podróży.
voucher - dokument zawierający informację o uczestnictwie w imprezie turystycznej (wyżywienie, zakwaterowanie, transfery, program), służy do rozliczeń między organizatorem imprezy a jego partnerami np. hotelami, jest także dokumentem wydawanym turystom korzystającym z własnego transportu, udającym się do wykupionego miejsca zakwaterowania (hotelu).
W
waterski - narty wodne; ślizganie się na nartach za motorówką.
white water rafting - spływy na tratwach, pontonach rwącymi rzekami, forma aktywności zaliczana do grupy sportów ekstremalnych.
wiza administracyjna - dokument wystawiany przez policję lub inny organ państwa w przypadku naruszenia przez turystę prawa, jest to nakaz opuszczenia terytorium państwa.
wiza wyjazdowa - forma opłaty stosowanej przy wyjeździe z danego kraju.
WL (waiting list) - lista oczekujących, w przypadku posiadania rezerwacji na dany przelot lub przejazd, na który nie ma wolnych miejsc osoby znajdujące się na liście będą mogły w pierwszej kolejności odbyć podróż z chwilą posiadania przez przewoźnika wolnych miejsc.
Work and Travel - pracuj i podróżuj, termin określający programy umożliwiające poznanie kultury innego kraju poprzez legalną pracę połączoną z podróżami.
WTO - World Tourism Organisation, Światowa Organizacja Turystyki z siedzibą w Madrycie.
wycieczka fakultatywna (fakultet) - wycieczka płatna dodatkowo.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
