Prądzyński Ignacy
(1792-1850)
rys. 25. Ignacy Prądzyński
Urodził się w Sannikach w Wielkopolsce w 1792 roku. Kształcił się w Dreźnie. W 1806 roku wstąpił do wojska Księstwa Warszawskiego, a od 1809 studiował w Szkole Aplikacyjnej Artylerii i Inżynierii w Warszawie. Jako podporucznik uczestniczył w wojnie z Austrią.
W 1811 kierował fortyfikacją Modlina. W stopniu kapitana odbył kampanie rosyjską, w dywizji generała Dąbrowskiego.
Kontynuował służbę w wojsku Królestwa Polskiego, a w 1818 został mianowany podpułkownikiem.
W latach 1819- 1820 prowadził wykłady dla oficerów z zakresu strategii, taktyki i fortyfikacji polowej. Brał udział w wytyczaniu granicy z Prusami.
Na rozkaz generała Maurycego Hanke zaprojektował w latach 1823-1824 Kanał Augustowski, łączący dorzecze Wisły i Niemna. Miało to być ważne ogniwo żeglownego szlaku, którym ówczesny minister skarbu zamierzał eksportować polskie zboże poprzez rosyjskie porty bałtyckie, z ominięciem Prus, mających w swych rękach ujście Wisły.
Choć został zmuszony do tej pracy, do której brakowało mu doświadczenia, jego projekt okazał się prawdziwym arcydziełem sztuki inżynierskiej. Opracowany był drobiazgowo we wszystkich szczegółach.
Trasę przyszłego kanału wytyczał od Narwi poprzez Bierzę, Nettę, Jeziora Augustowskie i Czarną Hańczę. Prądzyński objął kierownictwo robót, które na polecenie Wielkiego Księcia Konstantego powierzono inżynierii wojskowej. W trakcie prac zastosowano wówczas, po raz pierwszy na tak wielką skalę, świeżo wynalezione we Francji, wapno hydrauliczne pod wodą.
Prądzyński całkowicie poświęcił się swemu dziełu i zmierzał na stale osiąść w Augustowie, jako dyrektor eksploatacji kanału. W trakcie budowy został aresztowany w marcu w 1826 roku, gdyż odkryto jego powiązania z tajnymi organizacjami patriotycznymi.
Jego trzyletni pobyt w więzieniu bardzo niekorzystnie odbił się na realizacji budowy. Po zwolnieniu z aresztu, ponownie objął kierownictwo robót. W 1830 roku otwarto żeglugę na kanale, ale w całkowitym ukończeniu prac przeszkodził wybuch powstania listopadowego.
Wtedy udał się do Warszawy i został mianowany generałem brygady, a także kwatermistrzem generalnym, a także członkiem Towarzystwa Warszawskiego Przyjaciół Nauk. W kwietniu 1831 roku odnosi błyskotliwe zwycięstwo pod Iganiami. Jednak jego znakomite plany operacyjne były odrzucane, albo niewłaściwie przekształcane.
Po upadku powstania zostaje zesłany do Wiatki, a następnie uwieziony w Gatczynie, na rozkaz cara opisuje kampanię 1831 roku.
W 1834 roku powrócił do kraju i osiadł na wsi Przepiórów, następnie sprzedał tę wieś i zamieszkał w Krakowie. W ostatnich latach życia, długotrwała choroba uniemożliwiła mu jakąkolwiek działalność. W lipcu 1850 roku udał się na kurację na wyspę Helgoland, gdzie zmarł 4 sierpnia tego samego roku.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
