Mościcki Ignacy
(1867-1946)
rys. 13. Ignacy Mościcki
Urodził się 1 grudnia 1867 roku w Mierzanowie koło Płocka. Ukończył wydział chemiczny politechniki w Rydze. W 1892 roku wyjechał do Wielkiej Brytanii, ponieważ był zagrożony aresztowaniem za udział w patriotycznej konspiracji. Następnie wyjechał do Szwajcarii, gdzie został asystentem profesora fizyki uniwersytetu we Fryburgu, J. Wierusz-Kowalskiego. Prowadził tam badania w dziedzinie chemii nieorganicznej i elektrochemii. W związku z wzrastającym zapotrzebowaniem rolnictwa na nawozy azotowe, a przemysłu na kwas azotowy, zajął się tym zagadnieniem.
W latach 1903-1904 opracował przemysłową metodę otrzymywania kwasu azotowego z powietrza przez syntezę tlenków azotów w łuku elektrycznym. Metoda ta przez długie lata stanowiła podstawę całej gałęzi przemysłu nawozów sztucznych. Mościcki dla jej urzeczywistnienia opracował odpowiednie, wysokonapięciowe kondensatory. Wprowadził też swoją metodę do przemysłu, kierował budową i rozruchem fabryki w Chippis, pierwszego zakładu produkującego tym sposobem stężony kwas azotowy.
W 1902 roku Mościcki objął katedrę chemii nieorganicznej i elektrochemii technicznej na Politechnice Lwowskiej. W 1916 zorganizował we Lwowie Instytut Badań Naukowych i Technicznych "Metan". Położył olbrzymie zasługi przy organizacji polskiego przemysłu chemicznego po odzyskaniu niepodległości. Dzięki jego wiedzy i postawie udało się uruchomić, mimo sabotażu, w 1922 roku opuszczoną przez niemiecki personel fabrykę sztucznych nawozów azotowych w Chorzowie.
Także z inicjatywy Mościckiego powstało przedsiębiorstwo "Azot" w Jaworznie, produkujące tlenki azotu oraz syntetyzujące cyjanowodór i sole cyjanowe. Mościcki zajmował się również zagadnieniami związanymi z przemysłem naftowym. W 1922 roku był współtwórcą Chemicznego Instytutu Badawczego we Lwowie, w którym prowadzono istotne dla gospodarki krajowej badania, między innymi nad wytwarzaniem kauczuku syntetycznego, glinu i kwasu siarkowego z surowców krajowych, koksowaniem węgla kamiennego. W 1925 przeniósł się na Politechnikę Warszawską.
Został wybrany prezydentem w 1926 roku, ale nadal pracował naukowo i popierał rozwój przemysłu chemicznego. W latach 1927-1929 z jego inicjatywy powstały koło Tarnowa największe, najnowocześniejsze państwowe zakłady azotowe w Mościcach.
Mościcki ogłosił około 60 prac naukowych i uzyskał wiele krajowych i zagranicznych patentów na wynalazki. Był członkiem Państwowej Akademii Umiejętności, Akademii Nauk Technicznych i Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Otrzymał wiele odznaczeń naukowych, między innymi honoris causa Politechniki Lwowskiej, Politechniki Warszawskiej, Uniwersytetu Warszawskiego, paryskiej Sorbony, Uniwersytetu we Fryburgu i Uniwersytetu w Tartu.
W 1939 roku Mościcki opuścił kraj, internowany w Rumunii zrzekł się godności prezydenta. Wyjechał do Szwajcarii, gdzie umiera 2 października1946 roku pod Genewą.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
