Jasiński Feliks
(1856-1899)
rys. 15. Feliks Jasiński
Urodził się w Warszawie 15 września 1856 roku. Po ukończeniu gimnazjum, wyjechał do Petersburga na studia w Instytucie Inżynierów Komunikacji.
Obowiązywały wówczas przepisy, wydane po powstaniu styczniowym, wg których każdy Polak pragnący wstąpić na wyższą uczelnię musiał uzyskać na to zgodę samego cara. W roku 1972 była to już formalność, toteż Jasińskiego wraz z 57 rodakami, po zdaniu egzaminu wstępnego, przyjęto.
W roku 1877 uzyskał dyplom i rozpoczął pracę na kolei petersbursko - warszawskiej. W zakres jego obowiązków, poza zadaniami z utrzymaniem linii w należytym stanie, wchodziło projektowanie i kierowanie wykonawstwem rozmaitych budowli kolejowych.
Od 1880 objął również stanowisko inżyniera miejskiego. Rozwijając energiczną działalność: zaprojektował i zbudował kamienne nabrzeże Willi, uregulował bieg Wilejki i wzniósł na niej dwa mosty, zaopatrzył miasta w wodociągi i kanalizację oraz rozpoczął budowę wielkiej rzeźni miejskiej. W 1885 roku awansował na naczelnika wileńskiego odcinka kolei.
W roku 1888 przeniósł się na analogiczne stanowisko do Petersburga. Tutaj zaprojektował i wybudował kilka obiektów kolejowych. najważniejszą z tych prac było przekrycie peronów na stacji Gatczyna, oparte na trójprzegubowych stalowych łukach kratowych. Było to pierwsze zastosowane na terenie Rosji tego typu konstrukcji i przyniosło mu uznanie petersburskiego świata technicznego.
W wyniku tego został mianowany naczelnikiem wydziału technicznego służby drogowej i remontu budynków kolei petersbursko - moskiewskiej. Ta ważna linia przechodziła wtedy poważną, konieczną modernizację w związku z wprowadzeniem do służby ciężkich typów parowozów oraz zwiększeniem prędkości pociągów do 64 km/h. Jasiński miał więc pełne ręce roboty. Młody inżynier rozwiązał wszystkie problemy w nowoczesny i nieszablonowy sposób, pod jego kierownictwem przeprojektowano mosty na zwiększone obciążenia. Prowadził jednocześnie na szeroką skalę badania wytrzymałości oraz próbne obciążenia konstrukcji. Przy okazji udoskonalił stosowane wówczas tensometry (instrumenty do mierzenia odkształceń, a więc i naprężeń).
Od 1892 roku poświęcił się wytężonej pracy naukowej, której rezultatem było opublikowanie 40 prac. Najważniejszym jego osiągnięciem i tytułem do światowej sławy było badanie zjawisk wyboczenia. W wyniku doświadczeń i licznych rozważań, poważnie rozwinął teorię wyboczenia, ustalając stosowane do dziś wzory na wartość naprężeń krytycznych oraz zestawiając specjalne tablice do użytku praktycznego.
Miał również poważne osiągnięcia naukowe w dziedzinie teorii równowagi konstrukcji oraz w rozwiązywaniu wielu skomplikowanych problemów mechaniki budowli i teorii sprężystości.
Ponadto rozwijał działalność dydaktyczną w Instytucie Inżynierów Komunikacji, gdzie w 1896 roku został mianowany profesorem. Był szczególne lubianym przez młodzież wykładowcą. Brał czynny udział w pracach Stowarzyszenia Inżynierów Komunikacji, był członkiem Komisji Mostowej Rady Inżynierskiej Ministerstwa Komunikacji.
Wiele lat chorował na gruźlicę, nie dbał przy tym należycie o zdrowie, stale pracując bez niezbędnego odpoczynku. W 1899 roku choroba poczyniła szybkie postępy w jego wyniszczonym organizmie. Kiedy wziął urlop, zamierzając udać się na kurację, było już za późno. Zmarł w Petersburgu 18 listopada 1899 roku. Według własnego życzenia, został pochowany w Warszawie.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
