Drzewiecki Stefan
(1844-1938)
rys. 3. Stefan Drzewiecki
Wieś Jaśkowice na Wołyniu wydała trzy pokolenia Drzewieckich, Józefa, jego syna Karola i wnuka Stefana. Niepokój i niechęć trwania w miejscu, cechująca podróżników, wynalazców i uczonych oraz odkrywców, odziedziczył po Józefie zarówno syn, jak i wnuk.
Stefan Drzewiecki urodził się 26 lipca 1844 roku we wsi Kunka na Podolu. W paryskiej szkole centralnej uzyskał tytuł inżyniera. Na krótko przerwał studia, wrócił do kraju i wziął udział w powstaniu styczniowym Już jako młody inżynier cechował się nieszablonowym podejściem do zagadnień technicznych, miał dar krytycznego spojrzenia na tradycyjne rozwiązania. Znajdując prostsze i lepsze rozwiązania, dokonywał wynalazków.
W 1872 roku wynalazł cyrkiel do wykreślania przekrojów stożkowych oraz automat do kontrolowania szybkości parowozów. Oba wynalazki zostały nagrodzone na wystawie powszechnej we Wiedniu w 1873 roku. Z tego okresu jego twórczości pochodzi również automatyczny sprzęg wagonów oraz dromograf, przyrząd do automatycznego kreślenia drogi statku na mapie. Tym ostatnim wynalazkiem zainteresowała się rosyjska marynarka wojenna i Drzewiecki został zaproszony do Petersburga, a dromograf, po drobnych ulepszeniach, zainstalowano na rosyjskich okrętach wojennych. Podczas pobytu w Rosji zajął się konstruowaniem okrętów podwodnych. W 1877 roku w Odessie jego jednoosobowa łódź podwodna, napędzana śrubami poruszanymi nożnymi pedałami, odbyła pomyślne próby zanurzeń w morzu.
Następnie zajął się doskonaleniem wszystkich szczegółów konstrukcji i pod jego kierownictwem marynarka rosyjska zbudowała swe pierwsze 4-osobowe okręty podwodne. Z czasem Drzewiecki wyposaża je w peryskopy, a w 1888 roku stosuje napęd elektryczny.
W1892 roku wynalazca przeniósł się na stale do Francji, a w roku 1896 zdobył pierwszą nagrodę w konkursie francuskiego ministerstwa marynarki za projekt łodzi podwodnej. Wyposażył ją w wyrzutnie torpedowe własnego pomysłu, oparte na działaniu sprężonego powietrza. W 1908 roku zbudowano w Rosji według jego projektu okręt podwodny o wyporności 350 ton z napędem spalinowym.
Drugą dziedziną działalności Drzewieckiego było lotnictwo. Już od 1887 roku pisał na ten temat prace teoretyczne po rosyjsku i francusku. W 1909 ogłosił własną ogólną teorię napędów śmigłowych , opartą na wnikliwych obliczeniach analitycznych.
Stworzył także udane konstrukcje lotnicze. Zwrócił uwagę na potrzebę badań laboratoryjnych w przemyśle lotniczym i z jego inicjatywy powstały pierwsze tunele aerodynamiczne w Paryżu.
W latach 1926-1929 skonstruował śmigło lotnicze o nastawnym kącie natarcia, które znalazło praktyczne zastosowanie. W 1921 roku opatentował nowy typ turbiny wodnej.
Do końca swego długiego życia czuł się Polakiem, popierał finansowo polskie badania naukowe w dziedzinie lotnictwa.
Umarł 23 kwietnia 1938 roku, a swoją pracownię w Auteil zapisał Państwu Polskiemu.
Wydana w języku francuskim praca Drzewieckiego "Les oiseaux consideres comme des aeroplanem Anie" (Ptaki rozpatrywane jako żywe samoloty), jeszcze do dziś stanowi jedną z podstaw aerodynamiki. Wprowadził w niej rozróżnienie prędkości poziomej od pionowej, przez co doszedł do definicji kąta natarcia i równowagi samolotu.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
