 Przyroda
Przez większą część roku panują na Spitsbergenie warunki nieprzychylne dla żywych istot. Życie skupia się głównie na granicy morza i lądu. Jedynie 6-7% powierzchni wysp zajmują formy wegetacji roślinnej. Rośliny i zwierzęta musiały przystosować się do bardzo trudnych i zmiennych warunków bytu. Ze względu na odmieny układ prądów morskich (zimnych i ciepłych) po wschodniej i zachodniej stronie stronie archipelagu zdecydowanie bogatsza flora i fauna rozwija się na wybrzeżach zachodnich. Morze na zachód od Spitsbergenu jest bardziej produktywne i tworzy bazę biologiczną dla ogromnych kolonii ptaków morskich. Różnorodność gatunkowa Arktyki jest mała, za to nieraz o wielkiej liczbie przestawicieli.
Wieczna zmarzlina, sięgająca kilkaset metrów w głąb ziemi, latem rozmarza powierzchniowo do ok. 1 - 2 m. Wskutek słabego odpływu wód z tej warstwy, zwanej czynną, tworzą się rozlewiska i teren miejscami przypomina bagno.
Arktyczna przyroda jest niezwykle wrażliwa, a odnowa życia bardzo powolna. Niskie temperatury powodują, że procesy życiowe oraz rozkład zanieczyszczeń przebiegają powoli. Do tej pory można oglądać ślady i koleiny zostawione przez samochody terenowe ponad 40 lat temu!
W celu ochrony wrażliwej arktycznej przyrody norweskie władze utworzyły szereg parków narodowych i rezerwatów pokrywających ok. 60% powierzchni archipelagu (mapa).
Rośliny
Korzystając z dobrodziejstw krótkiego polarnego lata odbywają swój cykl rozwojowy glony, porosty, mszaki i grzyby oraz rośliny kwiatowe. Kwiaty mają drobne, pędy krótkie, liście małe. Pas wybrzeży, zbocza górskie od strony morza oraz niektóre doliny porasta niskopienna tundra. Nie występują tu drzewa i krzewy, a karłowate wierzby (Salix sp.) mają postać krzewinek nie przekraczających kilku centymetrów wysokości. Ze względu na ograniczoną ilość owadów, rośliny kwiatowe są wiatropylne, czemu sprzyjają częste i silne wiatry, przenoszące również na duże odległości nasiona i zarodniki.
Porosty i mchy naskalne tworzą barwne plamy na kamieniach, natomiast tam gdzie wytworzyła się gleba, występują latem kolorowe dywany kwiatów i mchów. Zwarte skupiska roślinności pojawiają się na stokach, na których gniazdują dostarczające nawozu ptaki.
 |
 |
 |
| Mak polarny |
Grzyby |
Skalnica naprzemianlistna
Saxifraga oppositifolia |
Ptaki
to w większości gatunki żerujące w morzu, a rozmnażające się na lądzie. Zwykle przylatują tu na okres lęgowy, wychowują potomstwo i odlatują na południe przed nastaniem zimy (na zimę zostaje jedynie pardwa górska). Na Spitsbergenie występuje 109 gatunków ptaków, z których 15 lęgnie się regularnie. Inne lęgną się sporadycznie lub przylatują przypadkowo. Wszystkie najliczniejsze gatunki gniazdują kolonijnie na stromych ścianach skalnych (mewa trójpalczasta, nurzyk polarny, fulmar) i łagodnych, pokrytych rumoszem skalnym zboczach gór (alczyk - traczyk lodowy). Ptaki gniazdujące na płaskiej tundrze (wydrzyki, biegus morski) są bardziej zagrożone przez drapieżniki (lisy polarne), dlatego też gniazdują raczej pojedynczo i stosują taktyki obronne - odciągają agresora od gniazda udając chore lub płoszą go atakami z powietrza. Rybitwa popielata może zranić ostrym dziobem także człowieka. Największym ptasim drapieżnikiem jest mewa blada, która poluje na alczyki, ryby, wykrada jaja i pisklęta z gniazd, nie gardzi padliną i innymi szczątkami organicznymi. Populacje gniazdujących ptaków są niezwykle liczne, w przypadku najliczniejszych alczyków sięgające rzędu dwóch milionów.
Ptaki są pod ochroną, a miejsca wylęgów szczególnie przez nie ulubione ustanowiono ptasimi sanktuariami, do których wstęp w okresie lęgowym jest zabroniony.
Ssaki
Na lądzie reprezentują je tylko dwa gatunki: renifer - oraz lis polarny - piesiec.
Ssaki morskie występujące w fiordach oraz wzdłuż wybrzeża to m. in. kilka gatunków fok (obrączkowana, brodata, zwyczajna, szara, kapturowa, grenlandzka), morsy oraz biełuchy. Niedźwiedź polarny jest ssakiem morsko-lądowym.
Zwierzęta przystosowane są do bardzo długich postów. Renifery gromadzą latem zapas tłuszczu o grubości o grubości 10-15 cm. Zimą znajdują niewiele okazji do zaspokojenia głodu. Samice niedźwiedzi spędzają po porodzie cztery miesiące bez jedzenia karmiąc w tym czasie młode.
Inne
Pozostałe grupy fauny lądowej Spitsbergenu to pierwotniaki, wrotki, nicienie, skąposzczety, niesporaczki, skorupiaki, roztocza, pająki, owady bezskrzydłe i muchówki. W słodkich wodach Spitsbergenu spotkać można łososie wpływające tu na okres tarła. W okolicznych wodach morskich występują ryby oraz bezkręgowce.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
