 Polskie nazwy na Spitsbergenie
Polskie nazwy występujące na mapach Spitsbergenu w większości związane są z Pierwszą Polską Wyprawą w 1934 roku. Siedmiu uczestników tej wyprawy, pod kierownictwem Stefana Bernadzikiewicza, pracowało od 24 czerwca do 27 sierpnia 1934 r. w zachodniej części Torell Land, pomiędzy fiordami Van Keulenfjorden i Hornsund. Plonem wyprawy było wykonanie dokładnej mapy topograficznej i geologicznej badanego rejonu, a także naniesienie na tę mapę szeregu polskich nazw. Również powojenna działalność polskich polarników na Spitsbergenie zaowocowała kilkoma polskimi nazwami.
Wymienione poniżej nazwy zostały zatwierdzone przez Norweski Instytut Polarny (Norsk Polarinstitutt) i znalazły się na norweskich mapach:
ARCTOWSKIBREEN
ARCTOWSKIFJELLET
BARANOVSKIODDEN1
BERNADZIKIEWICZFJELLET
BIERNAWSKIBREEN
BELVEDERETOPPEN
CURIE-SKŁODOWSKAFJELLET
DOBROWOLSKIBREEN 3
FOTOGRAFRYGGEN
GODTHAPPASSET
JAHNFJELLET2
JAHNSKARDET2
KAMAVIKA2
KOPERNIKUSFJELLET
KOPERNIKUSPASSET
KOSIBAPASSET2
MOGILNICKIBREEN
OSTRA BRAMATOPPEN
PILSUDSKIFJELLA
POLAKKBREEN
POLAKKFJELLET
ROZYCKIBREEN
SIEDLECKIBREEN
STANISLAWSKIKAMMEN
STASZICFJELLET
SYKORABREEN
WALY HETMANSKIEFJELLET
WARSZAWARYGGEN
WAWELTOPPEN
WILNOBREEN
ZAGRAJSKIISEN
ZAWADZKIBREEN
Nazwy (do 1955 r.) umieszczone w: "THE PLACE-NAMES OF SVALBARD", NORSK POLARINSTITUTT - OSLO 1991.
1 Nazwa na mapie nr 517 Hornsund 1:50 000, wyd. SJOKARTVERKET - 1996.
2 Nazwa na mapie nr B-12 Torellbreen 1:100 000, wyd. NPI - Oslo 1994.
3 Nazwa na mapie nr C-11 Kvalvagen 1:100 000, wyd. NPI - Oslo 1988.
Wyjaśnienia norweskich członów nazw:
BREEN, ISEN - lodowiec
FJELLA - góry
FJELLET, RYGGEN - góra
KAMMEN - grzbiet
ODDEN - przylądek
PASSET, SKARDET - przełęcz
TOPPEN - szczyt
VIKA, BUKTA, HAMNA - zatoka
ARCTOWSKIBREEN - 78°10'N - 16°30'E
Mały lodowiec na południe od Sassenfjorden (Vestspitsbergen). Nazwa: Henryk Arctowski (1871 - 1958), polski geofizyk, uczestnik Ekspedycji „Belgica” do Antarktyki 1897-1899.
ARCTOWSKIFJELLET - 78°10'N - 16°30'E
Góra 973 m, na południe od Sassenfjorden.
BARANOVSKIODDEN - 77°N - 15°35'E
Przylądek przy czole lodowca Hansbreen (Hornsund).
Nazwa: Stanisław Baranowski (1935 - 1978), wybitny polski glacjolog, uczestnik wypraw do Antarktyki i na Spitsbergen. Inicjator budowy i budowniczy Stacji Glacjologicznej Uniwersytetu Wrocławskiego przy morenie lodowca Werenskioldbreen.
BERNADZIKIEWICZFJELLET - 77°15'N - 16°00'E
Góra 751 m, we wschodniej części gór Pilsudskifjella.
Nazwa: Stefan Bernadzikiewicz (1907 - 1939), inżynier, kierownik Polskiej Ekspedycji do Spitsbergenu w 1934 r.
BIERNAWSKIBREEN - 77°15'N - 16°00'E
Mały lodowiec w północnej partii gór Pilsudskifjella.
Nazwa: Dr Witold Biernawski (ur. 1902). Uczestniczył jako fotograf i radiooperator w Polskiej Ekspedycji do Spitsbergenu w 1934 r.
BELVEDERETOPPEN - 77°15'N -15°40'E
Szczyt 881 m w zachodniej części Pilsudskifjella.
Nazwa: Belweder - symbol Warszawy.
CURIE - SKŁODOWSKAFJELLET - 77°10'N - 15°40'E
Góra 895 m na południowy wschód od lodowca Polakkbreen.
Nazwa: Maria Curie Skłodowska.
DOBROWOLSKIBREEN - 77°22'N - 16°45'E
Lodowiec na wschód od Van Keulenfjorden (Torell Land).
Nazwa: Antoni Bolesław Dobrowolski (1872 - 1954), uczestnik Ekspedycji „Belgica” do Antarktyki - 1897-1899.
FOTOGRAFRYGGEN - 77°15'N - 16°00'E
Szczyt (742 m) pomiędzy Lansebreen, Biernawskibreen i Mogilnickibreen.
GODTHAPPASSET - 77°20'N - 15°40'E
Lodowa przełęcz łącząca lodowce Penckbreen i Zawadzkibreen, pomiędzy szczytami: Hetta (805), a Tviroysegga (873).
Nazwa: tłumaczenie polskiej nazwy „Przełęcz Dobrego Początku”, zaproponowanej w 1935 r. przez St. Siedleckiego.
JAHNFJELLET - 77°02'N - 15°41'E
Szczyt (635 m) po północnej stronie Hornsundu górujący nad doliną Bratteggdalen.
Nazwa: prof. Alfred Jahn (1915 - 1999), polarnik, glacjolog, uczestnik wypraw na Spitsbergen.
JAHNSKARDET - 77°02'N - 15°40'E
Przełęcz pomiędzy Jahnfjellet, a Gullichsenfjellet.
KAMAVIKA - 77°00'N - 15°40'E
Mała zatoczka we wschodniej części Hansbukta (Hornsund).
KOPERNIKUSFJELLET - 77°15'N - 15°40'E
Szczyt 1035 m pomiędzy lodowcami Amundsenisen, Zawadskibreen i Polakbreen.
Nazwa: Mikołaj Kopernik.
KOPERNICUSPASSET - 77°15'N - 15°40'E
Pokryta lodem przełęcz pomiędzy Kopernikusfjellet a Belvedertoppen.
KOSIBAPASSET - 77°03'N - 15°25E
Lodowa przełęcz (ok. 530 m) pomiędzy lodowcami Tuvbreen a Werenskioldbreen.
Nazwa: prof. Aleksander Kosiba (ur. 1901), glacjolog, uczestnik wypraw na Grenlandię i Spitsbergen.
MOGILNICKIBREEN - 77°15'N - 16°00'E
Mały lodowiec na wschód od Waweltoppen, w Pilsudskifjella.
Nazwa: Henryk Mogilnicki (ur. 1906), fotograf i radiooperator Polskiej Ekspedycji do Spitsbergenu w 1934 r.
OSTRA BRAMATOPPEN - 77°15'N - 15°40'E
Szczyt 1033 m w górach Pilsudskifjella.
Nazwa: Ostra Brama - Wilno.
PILSUDSKIFJELLA - 77°10'N - 15°40'E
Grupa górska pomiędzy lodowcami Zawadzkibreen a Polakbreen.
POLAKKBREEN - 77°10'N - 16°00'E Duży lodowiec w południowej części gór Pilsudskifjella.
Nazwa: Lodowiec Polaków.
POLAKKFJELLET - 77°10'N - 16°00'E
Szczyt 793 m po południowej stronie lodowca Polakkbreen.
Nazwa: Szczyt Polaków.
ROZYCKIBREEN - 77°20'N - 15°40'E
Mały lodowiec schodzący do Zawadzkibreen.
Nazwa: Prof. Stefan Zbigniew Różycki (ur. 1906), uczestniczył jako geolog w Polskiej Ekspedycji do Spitsbergenu w 1934r.
SIEDLECKIBREEN - 77°15'N - 15°40'E
Lodowiec w górach Pilsudskifjella.
Nazwa: dr Stanisław Siedlecki (ur. 1912), zimował jako meteorolog na Bjornoya (1932-1933), uczestnik Polskiej Ekspedycji do Spitsbergenu w 1934 r., która kartowała ten rejon, w r. 1936 przeszedł Spitsbergen z południa do Ny Friesland, pomysłodawca i budowniczy Polskiej Stacji Polarnej w Hornsundzie.
STANISLAWSKIKAMMEN - 77°20'N - 15°20'E
Grzbiet górski na południowy-wschód od Penckbreen.
Nazwa: Wiesław Stanisławski (1911 - 1933), alpinista, uczestnik Polskiej Ekspedycji na Spitsbergen w 1934 r.
STASZICFJELLET - 77°15'N - 15°20'E
Góra 991 m na południe od lodowca Penckbreen.
Nazwa: Stanisław Staszic (1755 - 1826).
SYKORABREEN - 76°55'N - 17°00'E
Lodowiec (pole lodowe) na północno-wschodnim wybrzeżu Sorkapp Land.
Nazwa: J. Sikora, pierwszy Polak zimujący na Spitsbergenie. Astronom, uczestnik rosyjskiej wyprawy 1899/1900r. w ramach szwedzko-rosyjskiej wyprawy Arc-of-Meridian Expedition, zimującej nad fiordem Hornsund.
WALY HETMANSKIEFJELLET - 77°20'N - 16°00'E
Góra pomiędzy lodowcami Nathorstbreen a Zawadzkibreen.
Nazwa: Wały Hetmańskie - główna ulica przedwojennego Lwowa.
WARSZAWARYGGEN - 77°15'N - 15°40'E
Góra 835 m w skrajnie zachodniej części gór Pilsudskifjella.
WAWELTOPPEN - 77°10'N - 15°40'E
Szczyt 935 m w górach Pilsudskifjella.
Nazwa: Zamek Królewski w Krakowie.
WILNOBREEN - 77°15'N - 16°00'E
Mały lodowiec spływający z Ostra Bramatoppen do Polakkbreen.
ZAGRAJSKIISEN - 77°15'N - 15°40'E
Lodowiec pomiędzy Warszawaryggen, a Lysefjellet.
Nazwa: Sylweriusz Bohdan Zagrajski (1892 - 1940), geodeta, uczestnik Polskiej Ekspedycji na Spitsbergen w 1934 r., która kartowała ten rejon.
ZAWADZKIBREEN - 77°15'N - 15°40'E
Duży lodowiec na południe od Penckbreen.
Nazwa: Kapitan Antoni Rogala Zawadzki (1897 - ), fotogrametra Polskiej Wyprawy na Spitsbergen w 1934 r.
I Polska Wyprawa z 1934 r. zaproponowała także nazwanie dużego płaskowyżu lodowcowego, pomiędzy Hornsundem a Van Keulenfjorden - Amundsen Plateau. Norweski Instytut Polarny zatwierdził nazwę AMUNDSENISEN; w publikacji "The Place-Names of Svalbard" opatrzono ją komentarzem: R.E.G. Amundsen, (1872 - 1928) norweski eksplorator polarny.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
