Poprad
Poprad to prawy dopływ Dunajca, płynie ze Słowacji do Polski w poprzek Karpat, na terenie Polski płynie przez Beskid Sądecki; długoś 170 km, w tym w Polsce 62,6 km (odcinki graniczne 30,5 km), powierzchnia dorzecza 2077 km2 w tym w Polsce 483 km2; źródłowy odcinek biegu Popradu w słowackich Tatrach Wschodnich stanowią 2 potoki: Krupa albo Zmarzły Potok wypływający ze Zmarzłego Stawu Mięguszowieckiego, i Hinczowy Potok, płynący z Wielkiego Stawu Hinczowego; za początek Popradu przyjmuje się Hinczowy Potok: oba potoki łączą się poniżej Popradzkiego Stawu, w dolnej części Doliny Mięguszowieckiej, na wysokości około 1250 m n.p.m.; granicę Polski rzeka przepływa w Leluchowie, przy ujściu Smereczka, skąd płynie na północ pięknymi zakolami, przełomową doliną, aż do ujścia Muszynki oraz Szczawnika; na prawym brzegu Popradu — góra Mikowa, na której zachodnim stoku — rezerwat leśny (Muszynka). W następnym zakolu, poniżej Andrzejówki, rozpoczyna się drugi odcinek przełomowy Popradu; wgłębione meandry rzeki tworzą jakby 2 wydłużone półwyspy, zwane Łopatą Słowacką i Łopatą Polską (w obrębie Żegiestowa-Zdroju); poniżej Żegiestowa Poprad nadal płynie ciasnymi zakolami aż do Piwnicznej; na tym odcinku, między Muszyną a Piwniczną, wzdłuż biegu rzeki, granica państwa; dalej zaś zakola stają się bardziej rozwarte; między Piwniczną a Rytrem trzeci odcinek przełomowy, rozdzielający Beskid Sądecki na 2 części: Pasmo Radziejowej na zachód i Pasmo Jaworzyny na wschód; nad prawym brzegiem Popradu, w Rytrze, u stóp Makowicy, na stromym wzniesieniu — ruiny zamku; poniżej Rytra płynie w coraz szerszym łożysku, z głazami na dnie i grubymi otoczakami na tarasach zalewowych, które wskazują etapy rozwoju doliny oraz zasięgi wielkich, wysokich wód powodziowych; u zbiegu Dunajca, Popradu i Kamienicy rozciąga się Kotlina Sądecka; ujście Popradu na wysokości 292 m n.p.m., w pobliżu Biegonic (dzielnica Nowego Sącza); w widłach Dunajca i Popradu — Stary Sącz. Średni spadek doliny Popradu do granicy Polski ok. 8%o; od granicy do ujścia 2,8%o; średni roczny przepływ (1951-90) przy ujściu 24,2 m3/s (Stary Sącz); maksymalna rozpiętość stanów wody 4,6 m; częste gwałtowne wezbrania; po nawalnych lub długotrwałych opadach katastrofalne powodzie (np. 1958). Ważniejsze dopływy: Lipnik, Suliński, Granastowski — wszystkie na Słowacji, Czercz (Czerczy), Wielka Roztoka, Przysietnicki Potok, Muszynka z Kryniczanką, Szczawnik ze Szczawniczkiem, Milicki Potok, Żegiestowski Potok, Zubrzycki Potok, Wierchomla, Łomnica albo Łomniczański Potok, Jasienica (Jasieniowy), Potok Życzanowski, Biegonicki Potok. Doliny Popradu i jego dopływów oraz ich otoczenie są zasobne w źródła mineralne — ok. 60% wszystkich źródeł wód szczawianowych w Polsce; ok. 50% powierzchni dorzecza Popradu (w Polsce) zajmują lasy; zasoby te stworzyły, razem z właściwościami klimatu, wyjątkowe warunki do powstania licznych ośrodków turystyczno-wypoczynkowych i uzdrowisk; otaczające góry dają możliwości uprawiania turystyki górskiej, pieszej i narciarskiej; wzdłuż doliny Popradu biegnie transkarpacka linia kolejowa Nowy Sącz-Koszyce, z odgałęzieniem z Muszyny do Krynicy, oraz droga samochodowa; miejscami koryto Popradu oraz ujściowe odcinki jego dopływów są obudowane; istnieje potrzeba kompleksowego zagospodarowania całej doliny Popradu i jej okolic.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
