Wkra
Wkra to prawy dopływ Narwi, płynie z Garbu Lubawskiego przez Nizinę Północnomazowiecką; długość 249 km, powierzchnia dorzecza 5322 km2; Nida wypływa na wysokości około 186 m n.p.m., na północy od wsi Szkotowo, na wschodzie od Jeziora Szkotowskiego, w błotach u stóp Góry Zamkowej, około 10 km na pn.-zach. od Nidzicy i płynie na pd.-wsch., a następnie na pd.-zach.; Szkotówka, największy dopływ Nidy, uważany za jeden z cieków źródłowych, wypływa na wysokości około 186 m n.p.m. z południowego krańca Jeziora Szkotowskiego, we wsi Szkotowo i płynie ku południu; łączy się z Nidą na wysokości 152 m n.p.m., około 5,0 km powyżej Działdowa; Działdówka płynie przez Wzniesienia Mławskie szeroką (około 3 km) doliną do wsi Biernaty i Nowy Dwór, po czym skręca na południe i dalej płynie w głębokiej i wąskiej (do 1 km) dolinie do Poniatowa; od Poniatowa do Radzanowa dolina szeroka, niewyraźna, podmokła; poniżej Radzanowa Wkra silnie meandruje; od wsi Lubowidz płynie już jako Wkra na pd.-wsch., utrzymując ten kierunek do ujścia (z odchyleniem południkowym między Strzegowem a Glinojeckiem); w dolnym biegu, od ujścia Ładyni, Wkra płynie przez Wysoczyznę Ciechanowsją, na granicy z Wysoczyzną Płońską; w jej obrębie Wkra silnie meandruje, podcinając zbocza dolin; wzdłuż doliny małe fragmenty lasów; około 10 km przed ujściem płynie skrajem Lasów Pomiechowskich; ujście na wysokości około 69 m n.p.m. w obrębie Kotliny Warszawskiej; poniżej ujścia, nad Narwią, Nowy Dwór Mazowiecki (z twierdzą Modlin). Średni spadek doliny Wkry 0,4%o, średni roczny przepływ (1951-90) przy ujściu 20,1 m3/s (Cieksyn), przepływ maksymalny 466 m3/s, maksymalna rozpiętość wahań stanów wody 4,6 m. Ważniejsze dopływy: Mławka, Łydynia, Topielica, Sona, Turka, Nasielna, Śzkotówka, Raciążnica, Płonka z Dzierżążnią, Naruszewka. Ważniejsze miejscowości: nad Nidą — Nidzica, nad Działdówką — Działdowo, Nowy Dwór, Zieluń, nad Wkrą — Lubowidz, Poniatowo, Bieżuń, Radzanów, Strzegowo, Glinojeck, Dziektarzewo, Sochocin, Cieksyn, Borkowo, Goławice, Pomiechówek, Pomiechowo, oraz nad Łydynią — Ciechanów, nad Raciążnicą - Raciąż, nad Płonką — Płońsk, nad Soną - Nowe Miasto, nad Nasielną — Nasielsk. W pobliżu głównego biegu Nidy, na południe od Nidzicy, a na wschód od koryta rzeki — Tatarski Kamień (Tatary), jeden z największych na Mazurach głaz narzutowy (wysokość 3 m nad powierzchnią gruntu, długość 7 m, szerokość 3,75 m). W obszarach źródliskowych Szkotówki, w rozległych lasach żyły tury, co znalazło odbicie w nazwie wsi Turowo (na pn.-zach. od Jeziora Szkotowskiego).
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
