 Kobuz
Łac. Falco subbuteo
Kobuz jest gatunkiem średniego ptaka drapieżnego. Dobrze czuje się na terenach otwartych. Zamieszkuje obrzeża starych lasów, głównie sosnowych i świetlistych drzewostanów w pobliżu pół. Gniazduje również w parkach. Migruje przeważnie pojedynczo nie tworząc stad.
WYSTĘPOWANIE
Kobuz zamieszkuje całą Europę oprócz Szkocji i północnej Skandynawii oraz Azji. Przyloty maja miejsce w połowie kwietnia i maja, a odloty od połowy sierpnia do października. Zimy spędza przeważnie w tropikalnej Afryce, na południe od strefy równikowej lasów deszczowych. W Polsce Kobuz jest nielicznym drapieżnikiem, częściej spotykany jest na obszarach nizinnych niż górskich. Liczebność tego ptaka jest szacowana na 2500-3500 par. Nie można go spotkać w większej liczebności. W dobrych warunkach terytorialnych na 100 km? można spotkać 1 lub 2 pary lęgowe. Kobuzy niekiedy zimują w Polsce na zachodniej części kraju.
WYGLĄD
Uważany jest za najbardziej sprawnego ptaka szponiastych. Jest bardzo podobny do sokoła drapieżnego (jest od niego o wiele mniejszy). Samiec i samica są do siebie podobni, lecz samica jest większa. Starsze osobniki maja cynamonowo-czerwone nogawice. Rdzawo czerwone są ich pokrywy podogonowe. Policzki i gardło są białe, pod okiem odznacza się wąs jak u sokoła wędrownego. Dziób, woskówka i nogi dorosłych osobników są żółte, a młodych zielonkawe. Szaro niebieski jest koniec dzioba. Grzbiet o barwie łuskowoszarej - prawie czarny, pierś jest biała z podłużnymi, czarnymi plamkami. Skrzydła długie, wąskie i bardzo ostro zakończone niż w przypadku skrzydeł sokoła wędrownego. Młode mają mniej wyraziste ubarwienie, są brązowe i mają nakrapianą pierś. Szybki lot Kobuza można podziwiać nie tylko w trakcie polowań, ale też w czasie wędrówek. Jeśli leci w miarę nisko można usłyszeć furkot jego skrzydeł.
Kobuz jest podobny do młodych sokoła wędrownego, ale kobuz ma tylko 35 cm długości. Wielkością dorównuje pustułce. Od krogulca różni się ostro zakończonymi i długimi skrzydłami oraz miejscem polowań. Kobuz wydaje melodyjne i dźwięczne odgłosy, które brzmią jak przeciągłe "kije kije kije". Długość ciała kozuba to około 30-36 cm. Rozpiętość skrzydeł 70-85 cm. Długość ogona 12,5-14,5 cm. Masa ciała samica - 230-340 g, samiec - 150-200 g.
ROZMNAŻANIE Pary Kobuza mają charakter monogamiczny. Podczas lęgów żyją w rozproszeniu. Tak jak sokoły kobuz wykorzystuje gniazda opuszczone przez inne ptaki drapieżne. Lęgnie się w wierzchołkach koron wysokich drzew. Zapewnia to drapieżnikowi dobrą widoczność na całą okolicę wokół gniazda. Gniazdo wyścielają gałązkami i trawami. Samica w drugiej połowie czerwca (czasami w maju) składa w jednodniowych odstępach 3-4 jaja, w kolorze żółtawym. Jaja są równobiegunowe, owalne, prawie kuliste. Tło mają bladoróżowe z licznymi widocznymi plamkami rudawordzawymi. Pierwsze jajo zniesione jest po upływie 28 dni. Wysiadywane jest przez oby dwoje rodziców (głównie jednak samica wysiaduje). Matka sama karmi swoje młode, pokarm musi rozdrabniać na mniejsze kawałki. Owadami młode są karmione przez matkę i ojca. Samiec przynosi pożywienie do gniazda. Potomstwo opuszcza gniazdo po upływie około 23-25 dni. W wieku 4-5 tygodni młode są zdolne do samodzielnego lotu. Pierwsze lęgi wyprowadzają w wieku 2 lat.
POŻYWIENIE
Kobuz zjada duże owady np. ważki (łapie je w locie wysoko nad ziemią). Poluje na drobne ptaki śpiewające. Kobuz jest szybkim i bardzo zwinnym drapieżnikiem. Poluje podczas oblatywania swojego dużego terytorium, które znajduje się na otwartych terenach (krogulec poluje w zadrzewieniach). Kobuz swoje ofiary chwyta w powietrzu w trakcie atakującego lotu nurkowego z dość dużej odległości. Wykonuje przy tym gwałtowne zwroty, przy ataku składa skrzydła i uderza ofiarę silnymi szponami. Nie poluje na ssak
OCHRONA
Kobuz na terenie całej Polski jest objęty ścisłą ochroną gatunkową. Populacja tego drapieżnika jest zagrożona poprzez utratę naturalnych siedlisk w wyniku tworzenia się monokultur leśnych i usuwania zadrzewień oraz przez zmniejszanie się zwierzyny którą się żywi.
Ptaki możemy przesiedlać za pomocą łapaczy, słapców oraz samołapów na ptaki drapieżne. Łapiemy je wtedy w sposób humanitarny i łatwo możemy je przewieść w bezpieczne miejsce, pułapki mieszczą się w samochód bez problemu.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
