Ocena warunków środowiskowych
Oczywiście nie chodzi o to, żeby w domu urządzić szklarnię. Istnieje jednak kilka sposobów na to, aby rośliny w naszych do-mach dobrze się czuły.
„Siła" światła
Jak już wcześniej zaznaczyliśmy, światło jest niezbędne dla przebiegu procesu fotosyntezy. W warunkach niedoboru światła spada ona poniżej poziomu niezbędnego dla prze¬życia roślin. Nie będąc w stanie wytworzyć dostatecznej ilości składników odżywczych, rośliny muszą sięgać do rezerw, które ostatecznie ulegają wyczerpaniu.
Natężenie światła
To od niego zależy właściwy przebieg cyklu biologicznego roślin. Zapotrzebowanie poszczególnych gatunków jest jednak bardzo zróżnicowane i zależy od ich pochodzenia. W środowisku naturalnym do roślin występujących w podszyciu lasu dociera niewielka ilość rozproszonego światła, podczas gdy rośliny spotykane na łąkach przyzwyczajone są do bezpośredniego nasłonecznienia.
W różnych miejscach tego samego pomieszczenia natężenie światła bardzo się różni. Można to sprawdzić za pomocą fotometru, nieskomplikowanego czujnika pozwalającego na określenie jasności rzeczywistej. Będzie ona różniła się w zależności od tego, z jakiej strony świata są okna, w jakiej od nich odległości umieszczone są rośliny, czy szyby zostały poddane matowaniu bądź innego rodzaju obróbce lub są przesłonięte choćby najcieńszymi firankami.
Fototropizm
Zjawisko to polega na tym, że rośliny, które znajdują w miejscu niedostatecznie jasnym, kierują liście do źródła światła, przez co tracą symetryczny kształt. Aby zapewnić równomierny wzrost, należy regularnie obracać doniczkę, kierując ją za każdym razem inną stroną do źródła światła.
Czas nasłonecznienia lub fotoperiodyzm
Wahania temperatury związane ze zmianami pór roku są w mieszkaniu mniej odczuwalne niż na zewnątrz dzięki ogrzewaniu czy klimatyzacji, ale rośliny i tak przechodzą przez okresy wegetacyjne. Dzieje się to za sprawą takich czynników, jak zmieniająca się długość dnia oraz poziom wilgotności. Rośliny doniczkowe odpoczywają od jesieni aż do końca zimy, podobnie jak w środowisku naturalnym. Budzą się i odżywają na wiosnę. Następnie w najgorętszych okresach lata ich aktywność znów ulega spowolnieniu i w końcu zapadają w stan uśpienia jesienią.
Sztuczne światło
Niedobory światła w zamkniętych pomieszczeniach można uzupełniać, stosując oświetlenie sztuczne. Istnieją dwa rozwiązania:
- oświetlenie miejscowe - stosuje się w ciemnych pomieszczeniach; lampa musi być podłączona do regulatora cza-su, aby nie zaburzać naturalnego fotoperiodyzmu roślin;
- oświetlenie ogólne - stosowane na przykład podczas naszej dłuższej nieobecności w mieszkaniu, kiedy chcemy zostawić zamknięte okiennice; również w tym przypadku potrzebny będzie automatyczny włącznik, aby sztuczne oświetlenie było zgodne z naturalnym cyklem dni i nocy.
Równowaga termiczna
W otoczeniu, w którym panuje równowaga pomiędzy różnymi składowymi, większość roślin wykazuje duże zdolności adaptacji termicznej. Potrafią znakomicie przystosować się do średnich warunków panujących w naszych mieszkaniach zimą, czyli do temperatur wahających się w granicach 19-22 stopni.
Nocny spadek temperatury, podobnie jak wyłączenie bądź zmniejszenie ogrzewania, nie stanowi problemu dla roślin. Wręcz przeciwnie, pomaga w ich odpoczynku wegetacyjnym wywoływanym niedoborem światła.
- Niebezpieczne są natomiast nagłe i znaczne zmiany temperatury. Mogą one spowodować poważne i nieodwracalne uszkodzenia roślin. Należy zatem unikać stawiania doniczek w pobliżu grzejników, kominków, kuchenki do gotowania czy na podgrzewanych podłogach.
- Warto kontrolować zmiany temperatur w domu. Przydatny okaże się klasyczny termostat z ustawionymi granicami - minimalną i maksymalną, rejestrujący różnicę pomiędzy warunkami panującymi w dzień i w nocy.
Wilgotność powietrza
W mieszkaniu nie da się uzyskać wilgotności powietrza właściwej dla naturalnego środowiska roślin. Konieczność możliwie jak najlepszego przystosowania się do suchego powietrza sprawia, że są one bardziej zwarte. Oznaką, że powietrze jest jednak zbyt suche, będzie usychanie brzegów blaszki liściowej.
- Hydrometr, urządzenie wskazujące względną wilgotność powietrza, będzie pomocne w określeniu, czy powinniśmy próbować odtworzyć bardziej sprzyjający mikroklimat w pobliżu roślin.
- Aby utrzymać stałą wilgotność powietrza w najbliższym otoczeniu rośliny, można na przykład ustawić doniczkę w dużej, dość głębokiej podstawce wypełnionej torfem lub keramzytem. Są to materiały łatwo nasiąkające wodą, która jest później stopniowo odparowywana z intensywnością zależną od temperatury powietrza.
- W nagłych przypadkach można szybko zwiększyć wilgotność powietrza, spryskując roślinę wodą destylowaną o temperaturze pokojowej (woda z kranu często zawiera wapń osadzający się na liściach). Robi się to za pomocą małego rozpylacza.
LEPSZA PRZEPUSZCZALNOŚĆ GLEBY DZIĘKI SKŁADNIKOM UŁOŻONYM WARSTWOWO
Każdy ze składników gleby pełni konkretną rolę, dlatego też muszą być one ułożone w warstwy z zachowaniem odpowiedniej kolejności.
Dzięki temu nie tworzą się na powierzchni duże krople powodujące gnicie liści. W żadnym wypadku nie należy spryskiwać wodą liści pokrytych meszkiem.
- Warto przypomnieć w tym miejscu o dwóch technikach uprawy, które zapewniają dużą wilgotność powietrza w pobliżu roślin. Mowa tu o hydrouprawie oraz o uprawie hydroponicznej
Dopływ świeżego powietrza
Dopływ świeżego powietrza jest niezbędny dla zapewnienia roślinom, podobnie jak i nam samym, zdrowego środowiska, oczyszczonego z dymu, oparów i zastałej wilgoci.
- W porze zimowej, kiedy różnica temperatur na zewnątrz i w środku jest znacząca, warto zastosować wietrzenie pośrednie. U niektórych roślin nagłe uderzenie powietrza, nawet krótkie, może wywołać stres, którego symptomy łatwo zaobserwować szczególnie u wyjątkowo delikatnych gatunków, takich jak figowiec benjamina (Ficus benjamind). Może dojść wtedy nawet do nagłej i całkowitej utraty liści. Uchylając okna tak, żeby świeże powietrze powoli napływało do pomieszczenia, należy bardzo uważać, aby rośliny nie były narażone na podmuchy. Dobrze jest zatem ustawić doniczki i skrzyneczki z roślinami na podstawce z kółkami (użyteczne również przy porządkach) i przesunąć w miej¬sce, gdzie będą bezpieczne. Dobrym sposobem na przewietrzenie pomieszczenia jest górne uchylenie okna.
Wybór i umiejscowienie źródła światła sztucznego
Na rynku są dostępne specjalne lampy do uprawy roślin, przystosowane do użytku domowego. Wytwarzają one rodzaj widma (wiązki świetlnej złożonej z różnego rodzaju promieniowania), które bardzo przypomina światło słoneczne. Do oświetlenia miejscowego stosuje się lampy o sile 50-200 W, zaś do ogólnego 400-1000 W.
Aby we właściwy sposób dobrać siłę, liczbę i umiejscowienie lamp, warto rozmieścić je próbnie i wykonać kilka pomiarów fotometrem. Najrozsądniejsze wydaje się ustawienie kilku lamp o niewielkiej sile w taki sposób, aby estetycznie współgrały z wystrojem, zapewniały równomierne oświetlenie i nie kłóciły się ze światłem naturalnym.
Domowa miniszklarnia
Zwykle szklarnia jest kojarzona z miejscem wilgotnym i gorącym, gdzie okresowo trzyma się mniej odporne odmiany roślin w okresie zimowym oraz egzotyczne gatunki roślin, które w ogóle nie byłyby w stanie przystosować się do panujących u nas warunków klimatycznych. Zamknięte okno kwiatowe umożliwia uprawę w domu lub w biurze tych gatunków roślin, które inaczej nie przetrwałyby ze względu na niedostateczną wilgotność powietrza. Mowa tu na przykład o paprociach, orchideach karłowatych, mchach czy porostach, które mogą wspaniale funkcjonować w przeszklonym pojemniku wielkości kilku metrów sześciennych. Wystarczy im zapewnić minimum światła (może być sztuczne) i od czasu do czasu podlewać.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
