 Ściany działowe
Ściany działowe, wraz z wewnętrznymi ścianami konstrukcyjnymi dzielą wnętrza na poszczególne pomieszczenia. Jednak w odróżnieniu od konstrukcyjnych nie przenoszą prawie żadnych obciążeń, więc mogą mieć delikatniejszą budowę. Muszą wytrzymać jedynie ciężar swój oraz zawieszonych przedmiotów (szafek, regałów).
Ściany działowe można również przenosić w inne miejsca, ale w takim przypadku trzeba się skonsultować z konstruktorem Wyda on opinię, czy dany strop może przenieść ciężar przesuniętej ściany działowej, a jeśli okaże się to niemożliwe, to sporządzi projekt jego wzmocnienia. W ścianę działową pełnej wysokości na ogół wstawia się drzwi. Jednak równie popularne jak tradycyjne ściany są ostatnio rozmaite półścianki, które nie tworzą z jednego pomieszczenia dwóch, a tylko wydzielają kąciki funkcjonalne.
Konstrukcja ścian działowych powinna być lekka, ponieważ stawia się je najczęściej w miejscach, pod którymi nie ma wewnętrznych ścian nośnych. Każda ściana działowa powinna być ponadto dobrze zamocowana do ściany nośnej, z którą się styka. Nie wszystkie ściany działowe muszą być z tego samego materiału. Na parterze najkorzystniej jest wykonać przegrody z cegieł lub bloczków silikatowych. Podłoga na gruncie zazwyczaj bez problemów przenosi pochodzące od nich obciążenie. Taka masywniejsza ścianka działowa ma tę zaletę, że zawieszenie na niej szafek kuchennych nie wiąże się z większymi problemami. Na poddaszu znakomicie sprawdzą się natomiast lekkie ściany szkieletowe z poszyciem z płyt gipsowo-kartonowych lub gipsowo-włóknowych. Nie obciążą one stropu, a jednocześnie spełnią wszystkie wymagania użytkowe.
I EFEKT MUROWANY...
Grubość murowanych ścian działowych wynosi przeważnie od 6 do 25 cm. Te najwęższe, jeśli przekraczają 5 m długości, muszą być zbrojone prętami lub drabinkami zbrojeniowymi umieszczanymi w co trzeciej spoinie. Ściany działowe powinny być zespolone ze ścianami zewnętrznymi lub konstrukcyjnymi na stykach. Jeśli muruje się je równocześnie ze stawianiem domu, w przegrodach nośnych zostawia się puste miejsca, w które potem wmurowuje się odpowiednio wy sunięte elementy ściany działowej, tzw. strzępia. Jeśli ściany będą dobudowane później, stosuje się inne sposoby kotwienia.
...Z CERAMIKI
Ściany ceramiczne są masywne, dzięki czemu dobrze tłumią hałas. Bez problemu można też wieszać na nich ciężkie przedmioty. Do wykonania ścian działowych można używać cegieł pełnych, a także lżejszych dziurawek lub kratówek. Przegrody te mają grubość 12 cm.
Ściany działowe można też wymurować z pustaków oraz z nieco przypominających je wyglądem cegieł modularnych. Wznosi się z nich ściany o grubości 9-12 cm. Dzięki wyprofilowaniu boków na pióro i wpust, zaprawą można łączyć tylko spoiny poziome.
Ściany działowe można wznosić również z ceramiki po-ryzowanej, która ma lepsze właściwości termoizolacyjne, ale jest droższa od tradycyjnej. Najcięższym, ale też najlepiej tłumiącym dźwięki materiałem są cegły pełne i drążone, z których wznosi się ściany grubości 12 cm.
Wyroby ceramiczne mają klasy 3,5; 5; 7,5; 10; 15 lub 20, które odpowiadają wytrzymałości materiału na ściskanie i są podawane w MPa. Ponieważ ścianki działowe nie przenoszą obciążeń konstrukcyjnych, nie muszą być wznoszone z wyrobów najwyższej klasy.
Do wznoszenia dekoracyjnych ścian nietynkowanych znakomicie nadają się cegły klinkierowe i licowe. Mogą być drążone (lżejsze) lub pełne (cięższe). Mają bogatą kolorystykę (od kremowego, poprzez różne odcienie czerwieni i brązów, aż po niemal czarny).
...Z BETONU KOMÓRKOWEGO
Beton komórkowy także nadaje się do wznoszenia ścian działowych. Ich grubość nie powinna być mniejsza niż 11,5 cm. Porowata struktura materiału sprawia, że jest on lekki i łatwy w obróbce. Do budowy można wykorzystywać płyty o grubościach: 6; 8; 11,5 lub 12 cm albo bloczki grubości 18 cm, odmiany 600, 700 lub 800. Bloczki mogą mieć boki gładkie lub profilowane na pióro i wpust. Ściany z betonu komórkowego muruje się zwykłymi zaprawami cementowo-wapiennymi lub cienkowarstwowymi zaprawami klejowymi.
...Z KERAMZYTOBETONU
Różni się od zwykłego betonu tym, że jest przygotowany z lekkiego kruszywa - keramzytu, czyli granulek ze spienianej gliny spiekanych w bardzo wysokiej temperaturze. Do wykonywania ścian działowych używa się pustaków i płytek o grubościach: 9; 10,5; 11,5; 12 i 17 cm. Styki pionowe łączy się na pióro i wpust, natomiast spoiny poziome można wykonać z różnych rodzajów zapraw. Elementy keramzytobetonowe są dosyć duże, więc muruje się z nich dosyć szybko. Ściany działowe wykonane z tego materiału są lekkie oraz wytrzymałe.
...ZSILIKATÓW
Silikaty to wyroby z piasku, wapna i wody. Dzięki swej dużej masie znakomicie tłumią hałas. Ścianki działowe wznosi się z cegieł pełnych grubości 10,5 i 12 cm. Można także użyć do tego celu bloczków grubości 6,5-25 cm (o bokach gładkich, profilowanych w pióro i wpust lub kieszeń). Zarówno cegły, kształtki, jak i bloczki są tak dokładnie wykonane i stabilne wymiarowo, że można je łączyć zaprawą klejową. Najczęściej jednak używa się tradycyjnej zaprawy cementowo-wapiennej. Cienkie ściany działowe wymagają zbrojenia w co trzeciej warstwie.
Zależnie od wytrzymałości na ściskanie elementy mogą mieć klasę: 10,15,20,25,30,35 MPa. Są one przeważnie białe, ale produkowane są również elementy barwione. Powierzchnia silikatów może być gładka lub łupana. Ścianki z wyrobów silikatowych nie wymagają tynkowania.
...Z PŁYT GIPSOWYCH
Stosunkowo lekkie ściany działowe można wykonywać z płyt gipsowych łączonych na pióro i wpust. Mają one grubość: 6; 8 lub 10 cm, wysokość 50 cm i długość 66 cm. Do ich łączenia używa się specjalnego kleju gipsowego. W sprzedaży są zwykłe białe płyty gipsowe i płyty zielone, o zwiększonej odporności na wilgoć (można je stosować w łazienkach lub pralniach).
Płyty gipsowe mają słabą izolacyjność akustyczną. Tę cechę można jednak zmienić, murując dwuwarstwowe ściany działowe, w których między płytami umieszcza się wełnę mine¬ralną. Taka dwukrotnie droższa ściana ma dwa razy większą izolacyjność akustyczną.
Do wznoszenia ścianek działowych przeznaczone są również bloczki - pełne lub drążone. Mają one wymiary ) x 40 cm i grubość 8-17 cm.
Uwaga! Gips powoduje korozję stali. Wszelkie wchodzące z nim w kontakt elementy powinny więc być nierdzewne lub zabezpieczone antykorozyjnie.
ŚCIANY Z PUSTAKÓW SZKLANYCH
Ściany działowe z pustaków szklanych (zarówno pełnej, jak i niepełnej wysokości) mogą być bardzo atrakcyjnym elementem wystroju wnętrza. Wznosi się je w dwóch technologiach: montując na stelażu (tzw. sucha zabudowa) lub murując na zaprawę (cementową lub klejową). W pierwszym przypadał można konstruować tylko płaszczyzny proste. Druga metoda umożliwia natomiast wznoszenie tak ostatnio chętnie stosowanych przez architektów ścianek łukowych. Istotnym graniczeniem przy budowie szklanych ścian są maksymalne wymiary takiej przegrody (12 m2). Jest to spowodowane dują rozszerzalnością termiczną pustaków. Ponadto ściany tego rodzaju nie mogą przenosić obciążeń z sąsiednich konstrukcji muszą być od nich oddzielone szczelinami dylatacyjnymi.
Maksymalna wielkość pola pomiędzy szczelinami dylatacyjnymi wynosi 3 x 3 m.
Pustaki szklane produkowane są w dwóch podstawowych rozmiarach 19 x 19 x 8 oraz 24 x 24 x 8 cm. Oznacza to, że potrzeba ich 25 lub 16 szt./m2. Warto jednak zauważyć, lt poza tym podstawowym asortymentem na rynku dostępne są również pustaki o innych wymiarach. Na końcu ściany można ułożyć pustaki połówkowe, a na jej załamaniu - narożne. Dostępne są kształtki o kątach 135°, 90°, 60°. Pustaki mogą być przezroczyste, matowe, bezbarwne lub kolorowe. Z cechami tymi ściśle związana jest zdolność do przepuszczania światła (od 50 do 80%). Powierzchnia elementów może być również gładka lub ozdobiona fakturą. Przegrody z pustaków szklanych mają słabą izolacyjność termiczną (U=2,34-2,97 W/(m2K), natomiast całkiem nieźle izolują akustycznie (RAl=38-45 dB).
Wznosząc szklaną ścianę w sposób tradycyjny, czyli murując, można wykonać płaszczyzny zakrzywione, co nie jest możliwe w systemach suchej zabudowy. Montaż konstrukcji trzeba rozpocząć od wykonania cokołu zbrojonego stalowymi prętami. Wraz z pasem górnym i pasami bocznymi musi on utworzyć ramę obwodową o szerokości 35-100 mm. Między każdą warstwą oraz każdym rzędem pustaków trzeba umieścić pręty zbrojeniowe (bez zbrojenia można stawiać jedynie ściany o powierzchni nieprzekraczającej 1,5 m2). Wznoszenie takiej ściany ułatwiają krzyżyki dystansowe z tworzywa sztucznego. Zapewniają one równe spoiny o szerokości 10 mm.
ŚCIANKI Z PŁYT G-K I G-W
Ruszt pod płyty gipsowo-kartonowe oraz gipsowo-włóknowe składa się z profili wykonanych z blachy stalowej (zwykle o grubości 0,6 mm). Elementy poziome mają przekrój w kształcie litery U (oznaczanych symbolem UW), a pionowe kształt litery C (CW). Standardowo wysokość ich ramion wynosi 40 lub 50 mm, szerokość (fachowo: wysokość środnika) 50 mm. Jeśli wewnątrz ściany mają przebiegać przewody rurowe, używa się profili szerokości 75 lub 100 mm. Można w nich również umieścić grubszą warstwę izolacji akustycznej. W przypadku takich pomieszczeń jak chociażby dziecięca sypialnia warto skorzystać z takiej możliwości. Aby ograniczyć przenoszenie dźwięków, umieszcza się ponadto między profilami, a podłożem paski izolacji akustycznej, np. z elastycznej pianki poliuretanowej lub specjalnej samoprzylepnej taśmy uszczelniającej.
Mocowanie profili najlepiej wykonać przy pomocy specjalnych kołków rozporowych (do szybkiego montażu). Rozstaw punktów mocowania nie powinien przekraczać 1 metra.
Do zwykłej ściany przedzielającej pokój wystarcza pojedyncza warstwa płyt grubości 12,5 mm po każdej stronie rusztu. Jeśli ma to być przegroda szczególnie solidna, lepiej użyć płyt 15 mm. Natomiast przy zwiększonych wymaganiach do-tyczących odporności ogniowej lub izolacyjności akustycznej powinno się układać dwie warstwy płyt, albo jedną warstwę płyt o grubości 20-25 mm.
Płyty standardowe o szerokości 120 cm, mają długości dostosowane do typowych wysokości pomieszczeń. Każda z nich sięga więc od podłogi do sufitu. Takie rozwiązanie skraca też prace wykończeniowe, gdyż obróbce trzeba poddać jedynie pionowe łączenia płyt. Na rynku dostępne są również płyty o mniejszych wymiarach. Ich zalety to wygodniejszy transport oraz łatwiejsze samodzielny montaż.
Automatycznie zwiększa się jednak liczba miejsc, w których płyty się stykają i które należy obrobić.
Płyty należy oddzielać od stropu, a także ścian szczeliną o szerokości około 0,5 cm, którą należy wypełnić elastyczną masą akrylową. Do przykręcania płyt używa się blachowkrętów średnicy 3,5 mm i długości 25 mm. Przy okładaniu zachowuje się zasadę mówiącą, że spoiny powinny się mijać -zarówno w obrębie każdej ze stron, jak w obrębie całej ściany.
Wzdłużne krawędzie płyt gipsowo-kartonowych są fabrycznie przystosowane do łączenia, natomiast poprzeczne nie. Trzeba je w tym celu sfazować.
Wykończenie ściany polega na pokryciu specjalną masą szpachlową styków płyt i ukryciu łebków wkrętów. Przed pomalowaniem warto taką ścianę zagruntować, aby wyrównać jej nasiąkliwość. Przypadkiem szczególnym jest tzw. ścianka instalacyjna: dwa jednakowe ruszty rozsunięte na pewną odległość i stężone przewiązkami z kawałków płyt gipsowo-kartonowych lub gipsowo-włóknowych. We wnętrzu takiej ścianki można poprowadzić szerokie rury odpływowe lub umieścić tzw. zestawy instalacyjne (stelaże), do których mocuje się wiszące przybory sanitarne.
CZY MOŻNA PRZESUNĄĆ ŚCIANĘ?
Jeżeli w trakcie budowy zmieniamy podział pomieszczeń, trzeba niekiedy:
- wzmocnić strop pod murowane ścianki działowe
- postawić lekką ścianę o konstrukcji szkieletowej. Sposób usztywnienia stropu zależy od etapu budowy domu. Podczas układania konstrukcji stropu gęstożebrowego wstawia się dodatkową prefabrykowaną belkę żelbetową lub na powierzchni gotowego stropu wykonuje się żelbetowy podciąg. Żelbetowe żebro warto też wykonać, gdy ścianka sta-wiana będzie w poprzek belek stropowych - zmniejszy to ryzyko pojawienia się rys na stropie.
PODŁOŻE POD ŚCIANY DZIAŁOWE
Murowane ściany działowe na parterze powinny spoczywać bezpośrednio na podkładzie połogowym, dlatego trzeba ułożyć pod nimi izolację przeciwwilgociową. Niestety rozwiązanie to zmniejsza ciepłochronność podłogi, gdyż ściana działowa staje się w pewnym stopniu mostkiem cieplnym, odprowadzającym ciepło do gruntu. Można temu zapobiec stawiając ją na ocieplonym od spodu żelbetowym żebrze, którego przekrój i zbrojenie powinien dobrać projektant. Ściany działowe murowane na parterze nie mogą spoczywać na jastrychu podłogowym przykrywającym ocieplenie, zwłaszcza wtedy, gdy zamontowane będzie ogrzewanie podłogowe.
Dlatego ściany działowe stawia się przed wykonaniem instalacji.
CZY TEN STROP TO WYTRZYMA?
Na stropie z płyt prefabrykowanych ściany działowe można zwykle ustawiać bez większych obaw. Strop monolityczny i filigran mogą być tak zaprojektowane, by przenosiły ciężar od ścian działowych, ale nie jest to konieczne. Decyduje o tym konstruktor w czasie projektowania stropu.
Na pozostałych stropach muszą być ustawione w miejscach przewidzianych w projekcie.
Jeśli ściana działowa ma być ustawiona równolegle do belki stropowej, konieczne bywa ułożenie pod nią dwóch, a nawet trzech belek obok siebie, aby zapobiec przeciążeniu i nadmiernemu ugięciu stropu. Jeśli ściana działowa ma stać w poprzek belek stropowych, podwajanie belek nie jest konieczne.
A MOŻE ŚCIANKA Z CEGIEŁ ^ RĘCZNIE FORMOWANYCH?
Ściany działowe wykonane z cegieł ręcznie formowanych są nie tylko praktycznym, ale i niezwykle dekoracyjnym elementem wystroju wnętrza. Wyeksponowanie ściany oddzielającej pomieszczenia, za pomocą cegieł, stanowi ciekawą odmianę, przełamującą nudę i monotonię. Taka ściana jest już na tyle ozdobna, że nie potrzebuje żadnych dodatków. Przy zastosowaniu subtelniejszych kolorów, ceglana ściana działowa może być eleganckim tłem dla innych elementów pomieszczenia. Bardzo szeroka oferta kolorystyczna oraz możliwość zastosowania różnego typu wiązania czy koloru fugi sprawiają, że cegła doskonale wpisuje się we wnętrza w każdym stylu, zarówno te klasyczne, jak i nowoczesne. Lico z 4 stron znacznie usprawnia prace murarskie, a brak konieczności późniejszego tynkowania i murowania wpływa znacząco na obniżenie poziomu kosztów. Nawet w przypadku elementów już istniejących, nie trzeba rezygnować z murowanego efektu. Przychodzą tu z pomocą płytki, powstałe poprzez odcięcie lica od cegły, zachowujące tym samym jej wygląd i właściwości. Dzięki narożnikom, tak powstała ściana nie różni się wizualnie od tradycyjnie wymurowanej z cegieł. Pod względem praktycznym, cegły od innych materiałów odróżnia przede wszystkim brak konieczności ich odświeżania i konserwacji. Zabrudzenia i uszkodzenia mechaniczne, dzięki nieregularnej strukturze lica, są właściwie niewidoczne.
CO MOŻNA ZAWIESIĆ NA ŚCIANIE ^ SZKIELETOWEJ?
Przyjęło się uważać, że ściany szkieletowe nie wytrzymują dużego obciążenia. Rzeczywiście na poszyciu z płyt gipsowo-kartonowych - bez wzmacniania konstrukcji ścianki - mogą zawisnąć tylko przedmioty do 30 kg, ale poszycie z płyt gipsowo-włóknowych swobodnie uniesie przedmioty do 100 kg, a poszycie podwójne z tych płyt - nawet do 120 kg.
ŁĄCZENIE ŚCIAN DZIAŁOWYCH Z NOŚNYMI
Murowane ściany działowe są dość cienkie (6-12 cm), dlatego wymagają usztywnienia i zabezpieczenia przed przewróceniem: w tym celu należy je właściwie połączyć ze ścianami nośnymi. Można to zrobić na kilka sposobów, zależnie od rodzaju materiału użytego do wyrównywania ściany działowej i nośnej.
Jeżeli na ściany działowe będą użyte elementy o dużych wymiarach, np. płyty lub bloczki z betonu komórkowego, a ściana nośna wykonana jest z elementów łatwych do przecinania, w miejscu połączenia ścian na całej wysokości pomieszczenia wycina się bruzdę w ścianie nośnej. Powinna mieć grubość ok. 5 cm i szerokość o 2-3 cm większą niż grubość niewykończonej ściany działowej. Łączenie ścian z elementów drobnowymiarowych (głównie cegieł o standardowych wymiarach) polega na zazębieniu co drugiej warstwy w wykutych prostokątnych otworach w ścianie nośnej, tzw. strzępiach.
Wygodnym rozwiązaniem łączenia są też kotwy metalowe, mocowane kołkami rozporowymi do ściany nośnej i wpuszczane w spoiny ścianki działowej na długość 10-15 cm. Połączenia na kotwy są stosunkowo mało sztywne, dlatego w styku tak połączonych ścian często pojawiają się pęknięcia.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
