Rodzaje więźb dachowych
Rodzaj więźby dachowej uzależniony jest od rozpiętości dachu
Jednym z podstawowych wskaźników, branych pod uwagę przy projektowaniu dachu, jest jego rozpiętość. Od niej uzależniona jest konstrukcja więźby dachowej.
Na ostateczną formę dachu ma wpływ zarówno projektant, jak i inwestor. Inwestor decyduje o dwóch elementarnych czynnikach, którymi są rodzaj pokrycia dachowego oraz wariant dachu – płaski lub spadzisty. Te dwie podstawowe informacje decydują o dalszej pracy projektanta. Jeżeli inwestor wybrał lekkie pokrycie, np. blachodachówkę lub gont bitumiczny, więźba dachowa będzie znacznie delikatniejsza, niż w przypadku, gdy dach ma zostać pokryty dachówką ceramiczną. Jednak o ostatecznej formie naszego dachu decyduje projektant, który prócz rodzaju pokrycia oraz formy dachu, bierze pod uwagę również takie czynniki, jak:
wysokość budynku (dom parterowy / z poddaszem użytkowym),
kształt dachu,
rozpiętość dachu,
dodatkowe obciążenia (np. przy zalegającym śniegu, opadach deszczu).
Typy konstrukcji więźby
Bardzo ważnym czynnikiem przy projektowaniu dachu jest jego rozpiętość, która uzależniona jest od wielkości budynku. Rozpiętość dachu liczona jest od wewnątrz, jako odległość między dłuższymi ścianami budynku. W zależności od rozpiętości stosuje się różne typy konstrukcji więźby dachowej. Warto dodać, że w języku fachowym typ więźby określany jest mianem ustroju.
więźba krokwiowa – najprostszy typ konstrukcji więźby. Stosuje się go, jeżeli rozpiętość dachu jest mniejsza niż 7,5 m. W takim przypadku długość krokwi powinna wynosić ok. 4,5 m lub 5 m w przypadku lekkich pokryć dachowych. W takich dachach połacie nachylone są w stosunku do poziomu od 30 do 50 stopni. Krokwie mają jedynie dwa punkty oparcia – w kalenicy oraz nad ścianą oparcia na belce stropodachu (lub na murłatach, jeżeli budynek ma strop niedrewniany).
więźba krokwiowo-jętkowa – stosuje się ją, jeżeli dach ma rozpiętość ok. 7-9 m. Taki ustrój stosuje się także przy dachach o dużym spadku, gdyż wymagają one krokwi dłuższych niż 4,5 m. W tym przypadku krokwie są dodatkowo wzmocnione poziomymi więzarami jętkowymi. Stosuje się je zazwyczaj w połowie długości krokwi lub nieco nad ich połową. Nachylenie połaci przy takich konstrukcjach więźby powinny mieć od 35 do 60 stopni. W przypadku, gdy taką konstrukcję stosuje się w domach z poddaszem mieszkalnym, jętki mogą posłużyć jako belki stropu nad pomieszczeniami poddasza.
więźba płatwiowo-jętkowa – taka konstrukcja wykorzystywana jest w dachach o rozpiętości 9-11 m. Taka więźba zawiera ściany popierające jętki, które nazywa się ścianami stolcowymi. Przy tak dużej rozpiętości jętki są zbyt długie, aby prawidłowo spełniać swoje zadanie, dlatego wymagana jest dodatkowa podpora. Przy jętkach długości ok. 7-10 m, podpiera się je jedną ścianą, przy dłuższych dwiema.
więźba płatwiowo-kleszczowa – stosowana zazwyczaj przy dachach o rozpiętości do 12 m. Taka konstrukcja posiada dwa rodzaje wiązarów – główne oraz pośrednie. Główne składają się z krokwi opartych na płatwiach (górna belka ścian stolcowych) oraz pary kleszczy. Kleszcze obejmują krokwie z dwóch stron. Natomiast wiązary pośrednie składają się z płatew ułożonych poprzecznie oraz wspierających ich mieczy (krokwi ułożonych skośnie, będących podporą dla płatew).
więźby z dźwigarami – takie konstrukcje zarezerwowane są dla dachów o rozpiętości powyżej 12 metrów. Dźwigary to wiązary kratowe. Dzięki nim dachy o dużej rozpiętości nie wymagają budowy ścian wewnętrznych, co wykorzystywane jest w budownictwie hal przemysłowych czy budynków użyteczności publicznej. Stosuje się je także w budownictwie jednorodzinnym przy dachach o małym kącie nachylenia (ok. 15-20 stopni), pod którymi nie ma poddasza użytkowego. Wiązary kratowe złożone są z desek lub bali o niewielkiej średnicy. Łączone są w konstrukcję kratową za pomocą metalowych płytek perforowanych, przybijanych gwoździami lub skręcanych śrubami.
©® GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
