 Parki Narodowe w kilku słowach
Nadbajkalski Park Narodowy (ros. Прибайкальский национальный парк) – park narodowy w Rosji w obwodzie irkuckim. Położony jest na obszarze 3 rejonów: sludiańskiego, irkuckiego i olchońskiego.
Park narodowy powstał decyzją Rady Ministrów RFSRR 13 lutego 1986 i od tego momentu jest obszarem o znaczeniu federalnym. Ustanowiony został w celu ochrony unikatowych naturalnych ekosystemów jeziora Bajkał, jako wielofunkcyjny obszar ochronny, który chroni zachodnią część jeziora Bajkał i jego przybrzeżnych rejonów. Jego powierzchnia wynosi 417 297 hektarów, jest tym samym 7. co do wielkości parkiem narodowym w Rosji.
Charakterystyka
W 1996 roku wraz z jeziorem Bajkał i jego okolicami (Barguziński Rezerwat Biosfery, Zabajkalski Park Narodowy, Rezerwat Bajkalsko-Leński, Bajkalski Rezerwat Biosfery) został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO pod nazwą „Jezioro Bajkał”[3]. W parku istnieją różne strefy ochrony:
strefa buforowa (86 514 ha),
strefa rekreacji i turystyki kulturowej (171 108 ha),
strefa obsługi odwiedzających (13 791 ha),
strefa tradycyjnego zarządzania zasobami naturalnymi (33 884 ha),
strefa użyteczności gospodarczej (112 tys. ha).
Długa linia brzegowa parku jest bardzo urozmaicona; znajdują się tu głębokie wąwozy, skaliste przylądki, urwiste zbocza jak i piaszczyste plaże. Większość terenu parku zajmują lasy iglaste, dające schronienie licznym zwierzętom. Oprócz bogactwa flory i fauny – w tym wielu rzadkim i chronionym gatunkom – Nadbajkalski Park Narodowy chroni także cenne obiekty historyczno-kulturowe, występujące głównie na wyspie Olchon i w jej okolicach. Tam znajduje się największe nad Bajkałem skupisko zabytków archeologicznych, sięgających czasów paleolitu[4].
Geografia
Nadbajkalski Park Narodowy obejmuje wąski pas południowo-zachodniego wybrzeża o długości 400 km (od wsi Kułtuk do przylądka Koczerikowskiego) oraz wyspę Olchon[5]. Jest to tym samym najbardziej "wydłużony" park narodowy w Rosji. Park narodowy zajmuje wschodnie stoki Gór Przymorskich, południową część płaskowyżu Olchońskiego, basen rzeki Bolszaja Rieczka (dopływ Angary) a także wyspę Olchon – największą wyspę na jeziorze. Terenem parku objęto bardzo dużą część wybrzeża Bajkału (aż 1/4 jego długości) – jest to teren większy niż łącznie Zabajkalskiego Parku Narodowego, Rezerwatu Bajkalsko-Leńskiego i Rezerwatu Barguzińskiego.
Większość powierzchni parku zajmują Góry Przymorskie, z wysokościami sięgającymi od 450 do 1000 m nad powierzchnią jeziora. Góry wznoszą się tu od 1100 m n.p.m. na południu do 1500 m n.p.m. na północy. Góry poprzecinane są tu dolinami rzek Angara, Gołoustnaja, Buguldejka, Sarma i Anga[6]. Najniższa wysokość powyżej jeziora na terenie parku to 456 m n.p.m., najwyższa zaś to 1704 m n.p.m. Teren wyróżnia się różnorodnością, jednocześnie z relatywnie małymi różnicami wysokości bezwzględnej[7].
Hydrografia
Park znajduje się w całości w zlewni jeziora Bajkał i Zbiornika Irkuckiego, a na jego terenie istnieje 80 małych jezior. Północna część parku zajmowana jest przez jeziora o różnorakim pochodzeniu (deltowe, lagunowe, zalewowe) – większość z nich to jeziora słodkowodne. Duża liczba (ponad 20) słonych jezior krasowych znajduje się na Tazherańskim Stepie i okolicznych terenach wyspy Olchon. Wyspa ta jest największym nad Bajkałem obszarem reliktowych stepów[5]. W 2004 roku została zakwalifikowana przez BirdLife International jako ostoja ptaków IBA[8]. Terytorium parku obejmuje dobrze rozwiniętą sieć rzeczną, z wyjątkiem wyspy Olchon. Większość rzek to górskie strumienie o długości około 10 km. Oprócz nich występują tu także duże rzeki: Gołoustnaja (122 km), Anga (90 km), Buguldejka (80 km), Sarma (56 km) i Duża Polowinnaja (25 km). W całym parku istnieje około 150 potoków a 60 z nich wpływa bezpośrednio do Bajkału[7].
Klimat
Park znajduje się w strefie klimatycznej, która jest łagodniejsza będąc pod wpływem ogromnej masy wody jeziora Bajkał, z najwyższym poziomem wilgotności i opadów deszczu w regionie. Średnia temperatura stycznia wynosi -18 °C, w lipcu i sierpniu od 11°С do 14 °C, a średnia roczna temperatura wynosi +1,9 °C[9]. Opady deszczu na wybrzeżu wynoszą do 370 mm, w górach zaś od 400 do 500 mm.
Fauna
Fauna obszaru południowo-zachodniego i zachodniego Bajkału jest bardzo charakterystyczna i zróżnicowana. Żyje tu 380 gatunków kręgowców: 59 ssaków, 272 – ptaków, 6 – gadów, 3 – płazów, 40-gatunków ryb i duża liczba różnych owadów, pająków i mięczaków[9].
Wśród najważniejszych żyjących tu zwierząt wymienić można takie ssaki jak: niedźwiedź brunatny (Ursus arctos), łoś (Alces alces), jeleń szlachetny (Cervus elaphus), sarna syberyjska (Capreolus pygargus), polatucha syberyjska (Volans pteromys), burunduk (Tamias sibiricus), Myodes rufocanus, soból (Martes zibellina), piżmowiec syberyjski (Moschus moschiferus), Myodes rutilus, ryjówka średnia (Sorex caecutiens), koreańska mysz polna (Apodemus peninsulae), kret syberyjski (Talpa altaica), smużka leśna (Sicista betulina), borsuk (Meles meles), dzik (Sus scrofa).
Najczęściej występujące ptaki to: orzechówka zwyczajna (Caryocatactes caryocatactes), sójka syberyjska (Perisoreus iniaustus), dzięcioł trójpalczasty (Picoides tridactylus), głuszec zwyczajny (Tetrao urogallus), puszczyk uralski (Strix uralensis), Turdus, cietrzew zwyczajny (Lyrurus tetrix), sójka zwyczajna (Garrulus glandarius). W miejscu gdzie Angara wypływa z Bajkału, w miejscu które nigdy nie zamarza, tworzy się ogromna połynia, gdzie sformułowało się unikalne w Syberii Wschodniej zimowisko ptactwa wodnego. Zimą znajduje tu schronienie od 10 do 15 tysięcy kaczek[10]. Wśród nich najczęściej występujące to: gągoł (Bucephala clangula), kaczka czernica (Aythya fuligula), ogorzałka zwyczajna (Aythya marila), lodówka (Clangula hyemalis), bielaczek (Mergus albellus), szlachar (Mergus serrator), nurogęś (Mergus merganser) i krzyżówka (Anas platyrhynchos).
Na liście chronionych zwierząt żyjących na obszarze parku narodowego znajduje się 75 gatunków: 45 – ptaków, 15 – owadów, 10 – ssaków, 2 – ryb, 2 – gadów i 1 płaz.
Flora
W Nadbajkalskim Parku Narodowym występuje ponad 1100 gatunków roślin naczyniowych (czyli ponad połowa flory centralnej Syberii), z czego prawie jedna trzecia wymaga specjalnej ochrony (endemity, rośliny rzadkie, gatunki o ograniczonym obszarze występowania, itp.). Wśród nich 21 endemitów obszaru zachodniego Przybajkala, około 30 ogólnobajkalskich endemitów oraz wiele gatunków cennych roślin, ze względu na ich małą populację[10]. Lista rzadkich i chronionych roślin parku narodowego zawiera 76 gatunków, z czego 20 znajduje się w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych[9]. Występuje tu także 250 gatunków porostów i 200 gatunków mchów.
Prawie 70% terenu parku pokrywa tajga[5]. Dominują lasy sosnowe, często z domieszką modrzewi. Stoki gór nad jeziorem są pokryte stopniowanym lasem sosnowym z domieszką modrzewia. Na szczytach górskich dominuje las sosnowy: sosna syberyjska oraz syberyjskie lasy sosnowe-jodłowe. W dolinach górskich z kolei świerk i lasy świerkowo-modrzewiowe[11]. Wśród drzew liściastych zaś najbardziej rozpowszechnione są brzozy i osiki. Source: Wikipedia.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
