 Słowacja
Kto by pomyślał?! Słowacy już płacą w euro. Nie Polska, nie Czechy, ale właśnie Słowacja - kraj mało znaczący na międzynarodowej arenie politycznej, naród niewielki, a tu proszę. Bo Słowacy nie bawią się w politykę, tylko robią swoje, a rezygnując ze swojej korony dobrze na tym wyszli. Ceny trochę wzrosły, ale ostatecznie gospodarka się ustabilizowała. A jeszcze niedawno Słowacja była częścią Czechosłowacji. W 1993 roku odbył się pokojowy rozwód. Kolejnym krokiem Słowacji, było wstąpienie do Unii w 2004 roku, a w 2009 do strefy euro.
Zamek Spiski to jeden ze śladów słowackiej przeszłości.
Folklor
Przysłowie słowackie mówi: „Kde Słovák tam zpiev” czyli „Gdzie Słowak - tam śpiew”. A że na Słowacji folklor jest żywy, jeszcze nie zepchnięty do skansenów, to słyszy się na przykład tradycyjne piosenki pasterskie, wykonywane często w towarzystwie oryginalnych instrumentów: cymbałów i fujary. Ten ostatni instrument należy do obiektów wpisanych na listę dzieł dziedzictwa ustnego i niematerialnego UNESCO. Te pieśni wiążą się z bardzo ważnym elementem dawnego życia, a mianowicie wypasem owies na halach górskich. To istotny element krajobrazu kulturowego Słowacji, ponieważ w ponad 60 procentach jest ona pokryta górami.
Ludność
Właściwie bardzo łatwo scharakteryzować Słowację. Wystarczy pojechać w polskie Tatry, Beskid Sądecki, Niski, Bieszczady i pomyśleć, że po drugiej stronie granicy jest podobny klimat, widoki, ludzie, tylko wszystko trochę bardziej dzikie, mnie ucywilizowane i większe. Słowacy z północnego pogranicza to po prostu „gorole”, których gwara jest bardzo bliska polskiej gwarze góralskiej. Jednak językowo Słowakom najbliżej jest do Czechów, ale od 1993 roku nikt chyba już nie próbuje utworzyć sztucznej narodowości czechosłowackiej. Aż tak im blisko do siebie nie jest. Zwłaszcza, że Czechom zależy na państwie narodowym, bez mniejszości, a tych na Słowacji jest wiele i do tego są dość kłopotliwe. Najliczniejszą mniejszością są Węgrzy. W niektórych południowych rejonach wręcz przeważa język węgierski. Prawa tej mniejszości to przyczyna zatargów politycznych między Słowacją a Węgrami. Nie łatwiej jest z Romami. Na Słowacji żyje ich najliczniejsza po Rumunii grupa. Szacuje się, że Cyganów może być nawet na 500 tys. Mniejszość ta stoi najniżej w hierarchii społecznej i nie zamierza się asymilować. Są też Rusini, choć to wymierająca mniejszość, którzy wykazują związki z żyjącymi po polskiej stronie Łemkami. Od Słowaków odróżnia ich wyznanie grekokatolickie i język. Większość Słowaków jest wyznania katolickiego i to kolejna sprawa która odróżnia ich od Czechów. Są narodem praktykującym w przeciwieństwie do sąsiednich ateistów. Święta i uroczystości na Słowacji są wyznaczane rytmem życia kościoła katolickiego. W latach 80. odżyła tradycja pielgrzymek związanych z kultem maryjnym. Największa z nich odbywa się w pierwszą sobotę lipca do kościoła na Mariańskiej Horze w Lewoczy. Przybywa tam wówczas około 250 tys. wiernych. Największe pielgrzymki grekokatolickie odbywają się do sanktuarium w miejscowości Lutina.
Kuchnia
Dla Polaków kuchnia słowacka jest bardzo smaczna, podobna do naszej. Wpływ kuchni węgierskiej spowodował, że jest pikantna i zawiera w menu gulasze, sosy mięsne, leczo i wędliny, na przykład paprykowe salami. Od Czechów Słowacy przejęli knedliki, jako dodatek do mięs i smażone karpie. Od Rusinów nauczyli się robić pierogi i bliny. Słowacy mogą się też pochwalić znakomitym serem owczym buncem i korbaczikami czyli oscypkami w formie nitek, splecionych w warkocze. W małych miejscowościach zjemy naprawdę naturalne jedzenie, wykonane z własnych produktów przez gospodarzy. Ta naturalność to skarb, którego Słowacy powinni jak najdłużej bronić przed cywilizacją.
UNESCO
Skarbami są też obiekty wpisane na listę światowego dziedzictwa kulturalnego UNESCO: Bańska Szczawnica – średniowieczne miasto górnicze, Vlkolinec – skansen architektury ludowej, Zamek Spiski, Bardiów – średniowieczne miasto obronne, dobrze zachowany zespół miejski z dzielnicą żydowską, drewniane kościoły w słowackich Karpatach. W Słowacji zobaczymy też skarby zrobione przez naturę, wpisane na listę światowego dziedzictwa przyrody UNESCO: jaskinie w Słowackim Krasie, Dobszyńska Jaskinia Lodowa w Słowackim Raju, puszczę w Górach Bukowskich i drugą w Górach Wihorlackich.
Święta państwowe:
1 stycznia - Dzień Niepodległości RS, Nowy Rok
5 lipca - Dzień Świętego Cyryla i Metodego
29 sierpnia - Rocznica Słowackiego Powstania Narodowego
1 września - Dzień Konstytucji RS
Dni ustawowo wolne od pracy:
6 stycznia- Trzech Króli,
2 kwietnia - Wielki Piątek,
5 kwietnia - Poniedziałek Wielkanocny
1 maja - Święto Pracy,
8 maja - Dzień Zwycięstwa nad Faszyzmem
15 września - Wniebowstąpienie Najświętszej Marii Panny,
1 listopada - Wszystkich Świętych,
24 grudnia - Wigilia Bożego Narodzenia,
25-26 grudnia - Święta Bożego Narodzenia
Ważniejsze numery telefonów:
Zintegrowany system ratunkowy – 112
Policja 112, 158
Pogotowie Techniczne Slovakia 154
Pogotowie Ratunkowe 112, 155
Straż Pożarna 112, 150
Straż Miejska (słow. Mestská polícia– cała Słowacja)159
Górskie Pogotowie Ratunkowe HZS – 18300
Informacja telefoniczna 1181
Informacja międzynarodowa 12 149
Międzynarodowy kod telefoniczny: +421
Telefony kierunkowe miast wojewódzkich:
Bratysława - 02
Koszyce - 055
Nitra - 037
Trenczyn - 032
Trnawa - 03
Żylina - 041
Bańska Bystrzyca - 048
Preszów - 051
Demografia
Liczba mieszkańców: 5 393 637 (2006); w tym mężczyźni: 2 618 284, kobiety: 2 775 353. Pod względem liczby ludności Słowacja zajmuje w przybliżeniu 20 miejsce wśród krajów Europy. Średnia gęstość zaludnienia: 109 os./km². Przyrost naturalny: 0,15% (2005)
Skład etniczny
Słowacy: 85,8%, Węgrzy: 9,5%, Czesi: 0,8%, inne narodowości: Łemkowie, Ukraińcy, Rosjanie, Niemcy, Polacy, romska grupa etniczna (1,7%)
Religia
Ogólna liczba osób deklarujących się jako wierzący: 84,1 %. Łącznie 15 rodzajów kościołów i wspólnot religijnych. Wyznanie: rzymskokatolickie: 68,9 %, ewangelicko-augsburskie: 6,9 %, grekokatolickie: 4,1 %, kalwińskie: (2 %), prawosławne: (0,7%), bez wyznania: 13,7 %
Średnia długość życia
Mężczyźni: 71 lat (2005), kobiety: 79 lat (2005)
Informacje ogólne
Oficjalna nazwa: Republika Słowacji
Powierzchnia: 49 035 km2
Ludność: 5 374 000; na 1 km2 109
Stolica: Bratysława
Ustrój: republika
Waluta: euro
Język: słowacki (urzędowy), węgierski, czeski
Religie: chrześcijaństwo (w większości katolicy)
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
