Region Suwalszczyzna
Najbardziej wysuniętą na wschód z trzech jeziornych krain jest Suwalszczyzna - pełna rozfalowanych pagórkowatych pejzaży i przejrzystego powietrza. Od ponad osiemdziesięciu lat przecięta granicą państwową, ale po wejściu Polski i Litwy do Unii Europejskiej jej przekraczanie nie stanowi problemu. To ważne, bo przepiękne elementy krajobrazu jeziora, rzeki czy głazowiska, nie znają podziałów politycznych; sławna Czarna Hańcza płynie po polskiej stronie granicy i na Białorusi, równie piękna Biała Hańcza - po litewskiej. Malownicze pejzaże są tu zresztą niemal wszędzie, a szczególnie wyróżniają się nasz Suwalski Park Krajobrazowy i Wiejsiejski Park Regionalny na Litwie. Część polska jest lepiej zagospodarowana turystycznie, ale też bardziej zatłoczona - litewska ciągle pierwotna, pusta i dziewicza.
Suwalszczyzna różni się od Warmii i Mazur o wiele mniejszą lesistością, dzięki czemu krajobrazy są rozleglejsze. Odróżnia ją także surowość klimatu, porównywalna jedynie z obszarami górskimi; zima trwa aż 120 dni, wiosna spóźniona jest o trzy tygodnie, a jesień nadchodzi już pod koniec sierpnia.
Jest też zupełnie odrębnym od zachodnich sąsiadów regionem historyczno-kulturowym, gdzie miejsce oddziaływań niemieckich (choć i tu można je napotkać), zajęło szerokie otwarcie na Wschód wraz z recepcją elementów litewskich, białoruskich, rosyjskich, tatarskich, żydowskich. Widać to dobrze w miejscowej architekturze ludowej, gdzie wśród typowych domów mieszkalnych spotykamy zarówno pochodzącą z Mazowsza i Podlasia chałupę mazurską (z sienią narożną), jak i szerokofrontową chałupę litewską (z sienią centralną). suwalszczyzna start 01Przybyszem z Litwy jest też charakterystyczny budynek gospodarczy - świron, połączenie składu ze spichlerzem, czasami o wyjątkowo archaicznej konstrukcji dachu (tzw. sleg). Staroobrzędowcy z Rosji i Białorusini zaszczepili z kolei "banie", czyli drewniane przydomowe łaźnie.
Suwalszczyzna jest dziś miejscem o uznanej wartości turystycznej, choć z racji oddalenia od wielkich miast - tak Warszawy, jak i Wilna - nie tak licznie odwiedzanym, jakby się mogło wydawać. Po polskiej stronie granicy, gdzie region należy administracyjnie do województwa podlaskiego, największymi atrakcjami są: założone przez króla Zygmunta Augusta miasto Augustów wraz z Kanałem Augustowskim i grupą pięknych jezior (Sajno, Necko i Białe); Sejny z zespołem klasztornym Dominikanów i Białą Synagogą; Wigierski Park Narodowy; Suwalski Park Krajobrazowy ze wspaniałymi punktami widokowymi na Górze Cisowej ("suwalskiej Fudżi-jamie") i w Turtulu oraz Górą Zamkową w Szurpiłach, kojarzoną z Jaćwingami; rezerwaty - Głazowisko Bachanowo i Jezioro Hańcza.
©® GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |