 Jarząb pospolity
Nazwa łacińska: Sorbus aucuparia
Systematyka:
Domena – eukarionty
Królestwo – rośliny
Klad – naczyniowe, nasienne, okrytonasienne, klad różowych, Fabidae
Rząd – różowce
Rodzina – różowate
Rodzaj – jarząb
Gatunek – jarząb pospolity
Występowanie: Jarząb pospolity rośnie na terenie Europy, południowo-zachodniej Azji i zachodniej Syberii. W Polsce jest rośliną pospolitą.
Opis ogólny: Ma postać drzewa lub krzewu o wysokości maksymalnie 15m. Jest to roślina wieloletnia, żyje około 80-100 lat. Rośnie w lasach, zaroślach i na miedzach. Nie ma specjalnych wymagań co do gleby i stanowiska.
Zastosowanie: Jarząb pospolity, zwany potocznie jarzębiną, to roślina ozdobna, o dekoracyjnych owocach, sadzona ze względu na swoje walory ozdobne w parkach, ogrodach i przy alejach. Owoce jarzębiny są gorzkie i zawierają trujący kwas parasorbinowy, dlatego też nie jada się ich. Jednak po przemrożeniu lub zanurzeniu we wrzątku gorycz i trujący składnik zanikają. Wykorzystuje się je wówczas na przetwory. Zawierają dużo karotenu. Ponadto, owoce jarzębiny są wykorzystywane do robienia nalewek (jarzębiaku), soków, dżemów, marmolady, musów i syropów. Smaży się je także z jabłkami, uzyskując w ten sposób smaczny dodatek do mięs. Jest to również roślina lecznicza, której owoce są surowcem zielarskim o działaniu moczopędnym, korzystnie wpływają na błony śluzowe i pracę układu pokarmowego. Są także pożywieniem ptaków.
Cechy morficzne: Młode pędy jarzębia są owłosione, z wiekiem stają się nagie. Liście złożone, składają się z 9-15 listków. Po roztarciu liścia jarzębia pospolitego pojawia się charakterystyczny zapach migdałów. Kwitnie od maja do czerwca, a białe kwiaty zebrane są w owłosione podbaldachy. Roślina wytwarza owoce pozorne, kształtu kulistego, barwy czerwonej lub pomarańczowej. Jarząb pospolity owocuje od lipca do października. Owoce rozsiewane są przez ptaki.
Drewno: Ciężkie, twarde, trudnołupliwe. Biel ma kolor czerwonobiały, a twardziel czerwonobrązowy. Wykorzystuje się je do toczenia na tokarkach i w stolarstwie, a także do wyrobu instrumentów muzycznych.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA
|
