Pablo PicassoPicasso urodził się w 1881 roku w miejscowości Malaga na południu Hiszpanii. Jego ojciec, Jose Ruiza Blasco również był artystą : uczył rysunku i dodatkowo pracował jako kustosz muzeum. Matką była Maria Picasso Lopez.
Już jako dziecko mały Pablo przejawiał nieprzeciętne zdolności plastyczne , co umiejętnie rozwijali rodzice. Podobno pewnego dnia ojciec, ujrzawszy prace chłopca, wręczył mu własne farby oraz pędzle i pokornie przyrzekł, ze już nigdy nie namaluje żadnego obrazu.

Picasso początkowo kształcił się pod kierunkiem ojca, potem zaś rozpoczął swą naukę w Akademii Sztuk Pięknych La Lonja w Barcelonie.
W latach 1897-98 studiował w Akademii San Fernando w Madrycie, większość czasu spędzał jednak nadal w Bracelonie, gdzie należał do kręgu cyganerii artystycznej, spotykającej się w kawiarni „Els Quatre Gats”. W 1897 wystawił tam swoje prace, przede wszystkim portrety.

W październiku 1900 roku razem z przyjacielem, Carlosem Casagemasem odwiedził po raz pierwszy Paryż. Od tego momentu coraz więcej czasu zaczął spędzać w Paryżu, gdzie cztery lata później osiadł na stałe. W owych czasach miasto nad Sekwaną było kulturalną stolicą świata. To właśnie tu malarstwo Picassa dojrzało i nabrało cech swoistego stylu. Nastrój jego prac nasiąknięty był melancholią, a ich tematem były jednostki odrzucone przez społeczeństwo, nieszczęście i bieda np. Pijąca absynt, 1902 (zbiory Hubera, Glarus), Życie, 1903 (Muzeum of Art, Cleveland, Ohio). Gama barwna uległa redukcji, zaczęły w niej dominować tony błękitu i szarości, zaś forma postaci ludzkich zaczęła podlegać deformacji objawiającej się w wydłużeniu proporcji i operowaniu płaską sylwetką obwiedzioną czarnym kolorem. Ten pierwszy etap jego twórczości, trwający od końca 1901 do 1904 roku nosi nazwę "okresu błękitnego". Sam artysta żył wtedy w ubóstwie.
W 1904 roku Picasso na stałe osiadł w Paryżu i zamieszkał w sławnym Bateau-Lavoir przy Rue de Ravignan 13. Mieścił się tam główny ośrodek spotkań paryskiej bohemy.

Kolejny etap twórczości artysty nazwany został "okresem różowym", a wkroczył weń artysta w 1905 roku. Na płótnach coraz częściej pojawiają się tancerki, arlekiny, akrobaci i cyrkowcy z paryskiego cyrku Medrano. Zachwyt światem cyrkowców pozwolił artyście zapomnieć o otaczającej go nędzy i przypadł do gustu odbiorcom. Najbardziej znanym płótnem z tego okresu są Kuglarze, 1905 (National Gallery of Art, Waszyngton) a ponadto Rodzina akrobatów z małpą, 1905 (Kunstmuseum, Göteborg), Dziewczyna na kuli, 1905 (Ermitaż, St. Petersburg). Powstawały wówczas również portrety i studia postaci kobiecych np. Toaleta, 1906 (Albright-Knox Art. Gallery, Buffalo).
Jego twórczością zaczęli interesować się kolekcjonerzy. Coraz częściej zaczęto odwiedzać jego pracownię i nie szczędzono pieniędzy na kupno obrazów. Zarówno w twórczości, jak i wżyciu Picassa czas biedy się skończył.

Od 1905r artysta zajmował się też rzeźbą, której jednak najbardziej liczące się przykłady powstały po 1929r. Były to ażurowe konstrukcje metalowe, rzeźby figuralne o cechach surrealistycznych oraz kompozycje tzw. Rzeczy gotowych np.: Głowa kobiety, 1931-32, Człowiek z jagnięciem, 1944 lub Koza, 1950. Artysta przejawiał zainteresowanie twórczością Paula Cezanne i afrykańskich rzeźbiarzy. W 1907r. Picasso połączył technikę Cezanne'a ze światem postaci afrykańskich rzeźb i zaczął geometryzować formę, poszukując nowej metody kompozycyjnej, nowej zasady przedstawiania formy trójwymiarowej na płaszczyźnie.

W latach 1907-09 (zwanych okresem murzyńskim) malował obrazy stanowiące zapowiedź kubizmu: Portret Gertrudy Stein, 1906 (Metropolitan Museum, Nowy Jork) oraz na olbrzymim płótnie Panny z Awignon, 1906-07 (Museum of Modern Art., Waszyngton). Brutalna deformacja objawiająca się w tym dziele wywołała konsternację wśród krytyków oraz artystów zaprzyjaźnionych z Picassem. Dziś obraz ten uchodzi za jedno z najważniejszych dzieł sztuki XX wieku.

W 1909 roku, po pobycie w Horta de Ebro Picasso rozpoczął ścisłą współpracę z G. Braque’m. Przez następnych kilka lat, rozszerzając obszar swych eksperymentów malarskich dali początek nowemu kierunkowi sztuki - nadano mu nazwę kubizm. Wkrótce osiągnęli taki poziom abstrakcji, że trudno było odczytać treść malowideł. Jednak po wnikliwej analizie w najbardziej odrealnionych obrazach kubistycznych można było dostrzec przynajmniej fragment konkretnych osób czy przedmiotów, gdyż artysta zawsze zaczynał swoje dzieła od elementu rzeczywistego.
Tematykę swych prac ograniczał wówczas Picasso do kompozycji jednofigurowych i martwych natur.
Obrazy z lat 1909-11 utrzymane są w zgaszonej tonacji barwnej. Przedmiot był poddawany coraz dalej idącej analizie, rozbiciu na drobne, zgeometryzowane płaszczyzny, np. Poeta, 1911 (zbiory Peggy Guggenheim, Wenecja).

Po fazie tej, zwanej kubizmem analitycznym, w twórczości Picassa zaczęło się zaznaczać dążenie do syntezy.
Ok. 1912 roku miejsce niemal abstrakcyjnej gmatwaniny form zaczęły zajmować kompozycje, w których znów był obecny przedmiot. Nie był on jednak odwzorowany z natury, lecz przyjmował formę uproszczonego znaku, sugerującego przedmiot, np. Nuty i gitara, 1912-13 (zbiory Georgesa Sallesa, Paryż). Znamienną cechą tej fazy, tzw. Kubizmu syntetycznego było ożywienie kolorystyki. Kompozycja budowana była za pomocą rozległych plam barwnych, np. Kobieta z gitarą, 1914 (Kunstmuseum, Bazylea). Duże znaczenie miały prowadzone przez Picassa i Braque’a eksperymenty z wprowadzaniem do obrazu elementów „gotowych” – fragmentów gazet, tapet, kart do gry etc.

Wybuch pierwszej wojny światowej i wstąpienie Braque`a do wojska przyniosły koniec owocnej współpracy tych kubistów. Sam Picasso kontynuował eksperymenty kubistyczne, zwiększając stopniowo rolę koloru, z czasem zaś wprowadzając dekoracyjną płaską plamę barwną, np. Trzej muzykanci, 1921 (Museum of Modern Art, Nowy Jork).

W 1917r z Rzymu nadeszło zamówienie na wykonanie projektu kostiumów oraz scenografii do baletu „Parada” Siergieja Diagilewa. Wizyta w stolicy Włoch stała się dla artysty impulsem do namalowania wielkich płócien o tematyce klasycznej. Można na nich podziwiać mitologicznych bogów i boginie a także fantastyczne nimfy i fauny.
Postacie były masywnie, „rzeźbiarsko” ukształtowane. Powrócił w nich do trójwymiarowej przestrzeni i tradycyjnego modelunku światłocieniowego, np. Kobiety przy źródle, 1921 (Museum of Modern Art., Nowy Jork).
Tematyką klasyczną inspirowane były również akwaforty powstałe w latach trzydziestych na zamówienie kolekcjonera sztuki Ambrose Vollarda.

W następnych latach zbliżył się do surrealizmu. Brał udział w wystawach surrealistycznych i wykonywał ilustracje do czasopisma „Minotaure”. Obrazy z tego okresu cechują się ostrymi deformacjami i ekspresyjnymi przekształceniami, np. Taniec, 1925 (Tate Gallery, Londyn). Związek Picassa z surrealizmem miał jednak luźny charakter, rozwiał się zaś zupełnie pod koniec lat 20. Powstały wówczas kompozycje podporządkowane ścisłej, geometrycznej dyscyplinie oraz cykl abstrakcyjnych rysunków.

W latach trzydziestych spod pędzla Picassa zaczęły wychodzić dzieła przesycone złowrogim poczuciem rozpaczy i nieuchronnej tragedii. Przygnębienie było niewątpliwie wynikiem niepowodzeń w życiu prywatnym artysty, który właśnie rozwiódł się ze swoją żoną.
Szczytowym osiągnięciem tego okresu jest jedno z najsłynniejszych dzieł artysty, monumentalny obraz Guernica, 1937 (Prado, Madryt) - żywa reakcja twórcy na wieść o zbombardowaniu stolicy Basków podczas hiszpańskiej wojny domowej, który wystawiony został na Wystawie Światowej w Paryżu.

Podczas drugiej wojny światowej, sympatyzujący z komunistami a jednocześnie szykanowany przez nazistów, Picasso pozostał w okupowanej Francji, jednak zmuszony był przenieść się na południe kraju.
Swe polityczne zaangażowanie ukazał w licznych pracach, powstałych już jednak po wojnie m.in. Trupiarnia, 1945 (Nie ukończony, zbiory Chrysler, Nowy Jork) i Masakra w Korei, 1951.

W 1946 Picasso mieszkał w Antibes, a następnie w Vallauris. W 1958 roku osiadł w Chateau de Vauvenarques. Malował portrety, pejzaże, martwe natury a także serie parafraz dzieł dawnych mistrzów, np. 15 wariacji na temat Kobiet algierskich E. Delacroix czy 27 interpretacji Śniadania na trawie E. Maneta.

Do końca życia był artystą niezwykle aktywnym. Oprócz malarstwa, grafiki i rzeźby parał się ceramiką, m.in. cykl talerzy w Muzeum Narodowym w Warszawie.
W latach 1966-68 wykonał cykl 347 rysunków poświęconych tematyce erotycznej.

Zmarł 8 kwietnia 1973 roku w Mougins we Francji.

Kilka wypowiedzi Picassa:

• Artysta musi umieć przekonywać ludzi o szczerości swoich kłamstw.
• Innych kopiować należy, ale kopiować samego siebie - to tragiczne.
• Kobiety albo nie powinny nosić niczego, albo długie majtki (spódnice).
• Komputery są bezużyteczne. Mogą nam dać tylko odpowiedź.
• Malarz to człowiek, który maluje to, co sprzedaje. Artysta to człowiek, który sprzedaje to, co maluje.
• Nie zrozumiecie sztuki, póki nie zrozumiecie, że w sztuce 1+1 może dać każdą liczbę z wyjątkiem 2.
• Szept pięknej kobiety słyszy się lepiej, niż najgłośniejszy zew obowiązku.
• Sztuka to kłamstwo, które pozwala uświadomić sobie prawdę.
• Trzeba bardzo dużo czasu aby stać się młodym.
• W malarstwie można próbować wszystkiego, ma się do tego prawo, pod warunkiem, że nigdy tego się już nie powtórzy.
• Wszyscy chcą rozumieć malarstwo; dlaczego nie próbują rozumieć śpiewu ptaków?
• Wśród ludzi jest więcej kopii niż oryginałów.