|
|
|
|
|
Eksploracja - jaskinie |
|
|
|
|
Eksploracja jaskinie to dział poświecony amatorskiej i zawodowej eksploracji jaskiń. Poznaj najciekawsze miejsca, urokliwe, delikatne ekosystemy, jak i miejsca zapewniające maximum emocji.
|
|
|
|
|
|
|
Strona producenta :
www.ppp.com |
|
|
|
Dokonując zakupu, dokonujesz właściwego wyboru |
Grupa Media Informacyjne - Sklep GMI |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Nasi partnerzy |
|
|
|
Zakupy |
Zakupy |
Zakupy |
000 000 000 |
000 000 000 |
000 000 000 |
Zakupy |
Zakupy |
Zakupy |
000 000 000 |
000 000 000 |
000 000 000 |
Zakupy |
Zakupy |
Zakupy |
000 000 000 |
000 000 000 |
000 000 000 |
Zakupy |
Zakupy |
Zakupy |
000 000 000 |
000 000 000 |
000 000 000 |
Zakupy |
Zakupy |
Zakupy |
000 000 000 |
000 000 000 |
000 000 000 |
Zakupy |
Zakupy |
Zakupy |
000 000 000 |
000 000 000 |
000 000 000 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Najciekawsze formy jaskiniowe tworzone przez naturę
Nacieki jaskiniowe
Nacieki krasowe dzielimy na: twarde, miękkie i cementacyjne. Nacieki twarde zbudowane z kalcytu i aragonitu. Do grupy tej zaliczamy też nacieki agrawitacyjne, które w początkowej fazie buduje aragonit rosnące wbrew prawu ciążenia. Minerał ten jest formą przejściową do kalcytu. Istnieje jeszcze mniej trwała i rzadka forma przejściowa do aragonitu pod nazwą wateryt. Do nacieków twardych zaliczamy takie formy jak: stalaktyty, draperie i zasłony, stalagmity, stalagnaty, misy i kaskady martwicowe oraz pola ryżowe, pierścienie, tarcze i skorupy naciekowe i polewy oraz perły jaskiniowe i pizolity. Do grupy tej zaliczamy też nacieki agrawitacyjne stanowiące podgrupę. Są to heliktyty i nacieki grzybkowe.
Naciekiem miękkim jest mleczko wapienne występujące w formie ciastowatej przesączonej wodą, najczęściej w kolorze śnieżno-białym.
Mleczko wapienne tworzy większość form jak nacieki twarde z wyłączeniem makaronów, nacieków agrawitacyjnych oraz pizolitów.
Kolejna grupa to nacieki cementacyjne, tak zwane konkrecje piaszczyste lub ilaste w zależności materiału spojonego kalcytem. Formy te tworzą się w namuliskach jaskiniowych za pośrednictwem delikatnie skapującej wody. W obrębie namulisk tworzą się jeszcze inne formy takie jak błotne zamki, błotne wulkany i wykapki. Pierwsze powstają w strefach czasowego zalewania wodą. Pozostałe za pośrednictwem skapującej wody z dużej wysokości na gliniaste namulisko.
Inną formą nacieku jest naciek koralowy powstający na zwisających korzeniach drzew blisko powierzchni.
Nacieki lodowe powstają w jaskiniach lodowych oraz w okolicach przyotworowych na wiosnę. Zamarznięta woda tworzy różne czasami gigantyczne formy i jest związana z mikroklimatem jaskini lub porą roku.
Wtórne zjawiska krasowe
Wtórne zjawiska krasowe to proces, w którym dochodzi do wytrącenia węglanu wapnia i jego krystalizacji z nasyconej wody opadowej, efektem czego są różne jaskiniowe formy naciekowe. Do procesów tych dochodzi w historii tworzenia się jaskini gdy zjawiska krasowe pierwotne prawie zanikną. Wtedy woda w jaskini występuje w formie bardzo małych przepływów zasilanych laminarnymi przeciekami ze ścian i stropu korytarza jaskini.
Nasycona woda opadowa kwaśnym węglanem wapnia przenikając przez skały znajduje ujście w korytarzu jaskiniowym w postaci kropel odrywających się od powierzchni skały i spadających lub ściekających w dół pod własnym ciężarem. W wyniku zmiany ciśnienia i temperatury na powierzchni laminarnego wypływu następuje uwolnienie z wody CO2 oraz wytrącenie części węglanu wapnia. Wytrącony węglan wapnia na powierzchni wycieku lub w miejscu spadku kropli krystalizuje w kalcyt . Przy bardziej złożonym i rzadkim podsiąkaniu wody węglan wapnia krystalizuje jako aragonit.
Powstawanie szaty naciekowej jest, więc procesem odwrotnym do rozpuszczania skał węglanowych przez wodę. Kiedy nacieki narastają na stropie w postaci form wiszących wtedy nazywamy je stalaktytami. Formy stojące na dnie korytarza jaskini to stalagmity. Proces narastania nacieków może być szybki, lub bardzo powolny i jest związany przede wszystkim z klimatem albo wystąpieniem szczególnych sprzyjających warunków. Niekiedy 1 cm stalaktytu przyrasta w ciągu kilku lat, a czasem w przeciągu kilkunastu tysięcy lat.
Podziemne formy krasowe
Podziemne formy krasowe to przede wszystkim jaskinie, które w początkowej fazie tworzyły się wskutek poszerzenia naturalnych szczelin w skalnych węglanowych przez wody opadowe. Początkowo woda wypełniała szczeliny całkowicie trawiąc ich powierzchnie bardzo powoli. Z czasem poszerzonymi szczelinami a później kanałami woda przepływała szybciej przez co była w stanie również szybciej je poszerzać, będąc mniej nasycona a tym samym bardziej agresywna. W dnach dolin gdzie przepływały potoki tworzyły się jaskinie przepływowe o przebiegu horyzontalnym zgodnym ze spadkiem terenu. Duża część jaskiń występujących w krasie wysokogórskim powstała wskutek odpływu wody z topniejących lodowców w czasie ich cofania się. Jaskinie te mają zupełnie inny pionowy, studniowy charakter. W jaskiniach tych w następnym etapie powstawały bardziej poziome piętra łączące odcinki pionowe gdy wody było mniej i płynęła wolniej. W miarę dalszego powiększania się kanałów i szczelin niektóre z cieków łączyły się. Zaczynał tworzyć się coraz rozleglejszy system jaskiniowy z przestrzeniami nie wypełnionymi całkowicie wodą, która przepływa teraz wzdłuż głównych spękań masywu.
W szerszych korytarzach woda przepływa w formie rzeki, spadającej wodospadami na gwałtownych obniżeniach terenu. W miejscach, gdzie spadki terenu były mniejsze prędkość przepływu rzeki podziemnej jeszcze bardziej malała w miejscach tych gromadziły się pokłady otoczaków i żwiru niesionego przez wartki nurt. Powstały też wtedy gliniaste namuliska zbudowane z najdrobniejszych frakcji wypłukanego materiału skalnego. W dolnych partiach jaskiń i na odcinkach horyzontalnych z czasem namuliska pokryły nieraz grubą warstwą długie fragmenty ciągów jaskiniowych, albo wypełniły je po sam strop zatykając całkowicie. Z czasem i w miarę poszerzania się kanałów odprowadzających wodę oraz w wyniku obniżenia się i rozwoju sieci rzecznej dolinnej poziom wód obniżył się również w jaskiniach, udrożniały się coraz niższe partie korytarzy dotychczas zalanych całkowicie przez wodę . Ten całościowy etap tworzenia się jaskiń określa się jako pierwotne zjawiska krasowe i przebiega nadal.
Jak powstają jaskinie
Jaskinia to ciekawy temat nie tylko dla speleologa. Warto wiedzieć jak powstają jaskini szczególnie krasowe, których jest najwięcej. Pierwotne zjawiska krasowe to złożony proces zachodzący na drodze chemicznego rozpuszczania oraz mechanicznego drążenia skał. Woda opadowa wzbogacona z atmosfery w dwutlenek węgla wchodzi w reakcję z węglanem wapnia i powoduje jego powolne ale skuteczne trawienie. W procesie tym zasadnicze znaczenie ma zawartość w wodzie dwutlenku węgla. W tropikalnych strefach klimatycznych zjawiska krasowe przebiegają szybciej i intensywniej z powodu większych opadów, i większej ilości dwutlenku węgla oraz dodatkowych składników chemicznych powstających w wyniku procesów gnilnych roślinności. Do skał rozpuszczalnych przez wodę głównie zalicza się wapienie i dolomity oraz gipsy i sole kamienne. Trzeba wiedzieć, że rozpuszczalność w wodzie dolomitów jest kilka set razy mniejsza a gipsy mogą być rozpuszczane bez udziału dwutlenku węgla. Mechanicznemu drążeniu, skały są poddawane już w strefie potoków jaskiniowych niosących materiał skalny, który jest czynnikiem drążącym oraz w strefach syfonalnych – całkowitego zalania wodą na skutek działania wody pod ciśnieniem.
GRUPAMEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA
|
|
|
|
|
19 - 11.01.2013 |
|
|
|
|
|
|
|
GMI
Eksploracja jaskinie to dział poświecony amatorskiej i zawodowej eksploracji jaskiń. Poznaj najciekawsze miejsca, urokliwe, delikatne ekosystemy, jak i miejsca zapewniające maximum emocji. |
|
|
|
|
Fot. GMI |
|
|
|
|
|
Czytaj > |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
FACEBOOK |
|
YOUTUBE |
|
TWITTER |
|
GOOGLE + |
|
DRUKUJ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|