|
A B C D E F G H I K L M N O P R S T U V W X Y Z
Access time - czas dostępu do danych, uwzględniający opóźnienia mechaniczne napędu i czas przetwarzania komendy; zwykle podawana jest wartość średnia (average access time).
ADSL(Asymetrical Digital Subscribers Line) - technologia pozwalająca na szerokopasmową transmisję danych cyfrowych z szybkością do 8Mb/s, po konwencjonalnych łączach telefonicznych.
AGP (Accelerated Graphics Port) - interfejs systemowy o dużej przepustowości danych; umożliwia bezpośrednią transmisję danych między pamięcią RAM i kartą graficzną oraz dostęp procesora do pamięci karty.
AI (Artificial Intelligence) - sztuczna inteligencja.
Aliasing - stopnie widoczne na ukośnych liniach lub krawędziach obiektów spowodowane przez ostry kontrast tonalny między pikselami.
Antyaliasing - wygładzanie boków obiektów przez uśrednianie kolorów tła i krawędzi.
Aplet - krótki program napisany w jęz. Java, przeznaczony do zamieszczenia na stronach WWW. Programy takie rozpoznawane i interpretowane są przez przeglądarki internetowe. Wykonując określone zadania, najczęściej służą do ubarwienia i urozmaicenia witryn internetowych.
ASCII (American Standard Code for Information Interchange) - kod używany do reprezentacji znaków (liter, cyfr, znaków specjalnych, np. @, $, # itp.). W transmisji modemowej używany do przesyłania danych znakowych.
ATAPI - standard utworzony specjalnie z myślą o urządzeniach pamięci masowej innych niż dyski twarde, ale podłączonych do zwykłych portów ATA/IDE. Urządzeniami korzystającymi z interfejsu ATAPi są m.in. napędy CD-ROM, DVD-ROM czy niektóre streamery oraz np. napęd dyskietek ZIP.
Back buffer - struktura pamięci, w której przechowywane są bitmapy, tekstury oraz gotowe klatki animacji.
Bajt - grupa bitów przechowywana i obsługiwana jako jednostka. Zazwyczaj stosuje sie licznik 1 bajt = 8 bitów. Niekiedy bajt określa się mianem znaku.
Baud rate - termin określający szybkość analogowej transmisji z jednego punktu do drugiego, inaczej jest to częstość modulacji nośnej używanej do transmisji danych.
Beoulf - oprogramowanie pozwalające na łączenie wielu komputerów w jedną "wirtualną maszynę" o dużej wydajności, tak zwany klaster.
BIOS (Basic Input/Output System) - zapisany w pamięci stałej, unikalny dla każdego typu komputera (płyty głównej) zestaw podst. procedur, pośredniczących pomiędzy systemem operacyjnym a sprzętem.
BIOS setup - program konfiguracyjny BIOS, pozwalający ustawić parametry pracy komputera. Standardowo wywołujemy go przez naciśnięcie klawisza Delete podczas startu komputera.
Bit - najmniejsza jednostka informacji, przyjmuje wartość 1 lub 0.
Bit rate - prędkość transmisji danych wyrazona w bitach na sekundę.
Blok - najmniejszy fragment z danymi odczytywany (czy zapisywany) przez urządzenie typu CD-ROM. Na płycie CD-ROM blok ma zazwyczaj wielkość 2048 bajtów.
bps (bits per second) - bity na sekundę, podstawowa jednostka miary prędkości transmisji danych.
Cache - szybka pamięć podręczna, w której zapisywane są kopie często używanych danych zawartych w znacznie wolniejszej pamięci, np. RAM, w celu przyspieszenia dostępu do nich.
CD (Compact Disc) - dysk kompaktowy.
CD-ROM (Compact Disc Read Only Memory) - dysk kompaktowy tylko do odczytu, zawierający wszelkiego rodzaju dane komputerowe.
CD-RW (Compact Disk ReWritable) - wielokrotnie zapisywalny dysk kompaktowy.
Chip - popularne określenie płytki krzemowej układu scalonego, często stosowane również wobec całego układu.
Chipset - jeden lub kilka układów scalonych ASIC, pzreznaczonych do realizacji funkcji określonego urządzenia. Określenie najczęściej stosowane w odniesieniu do chipsetów stanowiących fizyczną realizację core logic płyty głównej komputera.
Cluster - jednostka alokacji przestrzeni dyskowej składająca się z kilku (np. 2, 4, 8, 16, 32) sektorów; najmniejszy fragment dysku, jaki może zostać przydzielony plikowi w systemie FAT.
CMYK (Cyan - jasnoniebieski, Megenta - purpurowy, Yellow - żółty, Black - czarny) - zestaw podstawowych kolorów w subtraktywnym modelu barw. W wyniku ich mieszania można otrzymać teoretycznie każdą inną barwę. Model CMYK wykorzystuje absorpcję światła przez farbę naniesioną na papier. Gdy białe światło pada na farby półprzezroczyste, część jego widma jest absorbowana. Kolor, który nie został zaabsorbowany, odbija się i wraca do oka.Teoretycznie połączenie czystych pigmentów niebieskozielonego, purpurowego i żółtego powinno tworzyć czerń absorbującą wszystkie kolory. Ponieważ wszystkie farby do drukarek zawierają zanieczyszczenia, po połączeniu trzech wymienionych farb otrzymuje się w rzeczywistości kolor brudnobrązowy. Musi on byc uzupełniony czarną farbą (K zamiast B, które mogłoby się kojarzyć z blue - niebieskim), by dawać prawdziwą czerń.
cpi (characters per inch) - w trybie znakowym określenie gęstości druku, liczba oznaczająca liczbę znaków mieszczących się w linii o długości 1 cala.
CRC (Cyclic Redundancy Check) - cykliczna kontorla nadmiarowa; metoda weryfikacji poprawności transmisji, polegająca na wyliczaniu dla każdego transmitowanego bloku specjalnego wielomianu kontrolnego po stronie nadającej i odbierającej.
Cyfrowy sygnał - sygnał nieciągły; napięcia oznaczające stany "włączony" bądź "wyłączony", co odpowiada wartościom 1 lub 0, czyli pojedynczemu T bitowi.
Cylinder - grupa ścieżek o tym samym numerze, znajdujących się na wszystkich powierzchniach talerzy napędu.
Częstotliwość próbkowania - wartość określająca, jak często mierzona jst wielkość sygnału analogowego przy przekształceniu go w postać cyfrową.Im wartość ta jest większa, tym bardziej dźwięk cyfrowy jest zbliżony do swojego analogowego pierwowzoru.
DDR (Double Data Rate) - technika transmisji danych, polegająca na walidacji odczytywanych lub zapisywanych danych obydwoma zboczami sygnału zegarowego, stoswana zarówno w konstrukcjach chipsetów (i810, i820), jak i w konstrukcjach pamięci DDR SDRAM.
Dial-up line, PSTN - linia komutowana, czyli zwykła linia telefoniczna.
DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol) - mechanizm automatycznego nadawania adresów IP komputerom-klientom pracującym w sieci.Konkretny adres zostaje przypisany do komputera tylko na czas trwania połączenia i po jego zakończeniu wraca do puli celem ponownego wykorzystania.
DIMM (Dual In-Line Memory Module) - wykonany w postaci płytki moduł pamięci o 168 stykach.
DirectX - programowe rozszerzenie Windows, stanowiące pomost pomiędzy intensywnie korzystającymi z grafiki (i nie tylko) aplikacjami a systemem operacyjnym.
DMA (DIrect Memory Access) - bezpośredni dostęp do pamięci. Tryb przesyłania danych pomiędzy systemową pamięcią RAM stadion a urządzeniami peryferyjnymi, np. dyski czy karty, w który dane przesyłane są bez angażowania procesora.
Dolby Digital - popularny system kodowania dźwięku na nośnikach optycznych oraz w kinach.Wykorzystuje pięć pełnozakresowych kanałów i kanał efektów niskotonowych przenoszący najniższe częstotliwości (do 120 Hz).
Download - pobieranie danych z zewnętrznego źródła (np. z sieci rozległej, internetu itp.)
dpi (dot per inch) - jednostka rozdzielczości urządzenia lub rastrowego pliku graficznego, określająca liczbę rozróżnianych, elementarnych punktów obrazu na długości jednego cala.
DRAM (Dynamic Random Access Memory) - dynamiczna pamięć RAM, zrealizowana jako matryca tranzystorów polowych, w których ładunek elektryczny bramki stanowi o logicznej zawartości poszczególnych komórek.
Driver (sterownik) - program umozliwiający sterowanie danym urządzeniem i zapewniający poprawnego jego działanie w systemie operacyjnym.
DTP (Desktop Publishing) - proces elektronicznego przygotowania publikacji do druku.
DVD (Digital Versatile Disc) - cyfrowy nośnik danych wykorzystywany do przenoszenia danych komputerowych lub cyfrowej jakości filmów wideo.
DVD-Audio - standard zapisu muzyki na płytach DVD. Muzyka jest zapisywana szściokanałowo z rozdzielczością 96-bitową, a nie jako 16-bitowe stereo jak w przypadku CD-Audio.
ECP (Environmental Audio Extensions) - zestaw dodatkowych rozszerzeń wzbogacających możliwości systemu DirectSound 3D opracowanych przez firmę Creative Labs. EAX daje twórcom oprogramowania możliwość wybrania jednego z kilkudziesięciu przedefiniowanych trybów pogłosu, który symuluje zachowanie się dźwięku w różnych warunkach (w jaskini, pod wodą w tunelu).
ECP (Extended Capabilities Parallel Port) - rozszerzony tryb funkcjonowania portu równoległego.
EIDE (Enchanced IDE) - znacznie poprawiona wersja złącza IDE, pozwalająca m.in. na podłączenie do 4 dysków jednego sterownika oraz obsługująca dyski o pojemności większej niż 528 MB.
EPP (Enchanced Parallel Port) - tryb interfejsu portu równoległego o rozszerzonych możliwościach.
EPS (Encapsulated PostScript) - skompresowany plik postscriptowy możliwy do otwarcia w programach graficznych i DTP.
Equalizer - urządzenie, które potrafi podbijać lub wygaszać wybrane częstotliwości dźwięku.
FAT (File Allocation Table) - tabela alokacji (rozmieszczenia) plików, od której wziął swoją nazwę system plikowy FAT, używany m.in. przez system DOS.
FAQ (Frequently Asked Questions) - zbiór najczęściej zadawanych pytań wraz z odpowiedziami na nie.
FLASH - programowalna, kasowalna pamięć nieulotna, stosowana jako karty pamięci zamiast HDD albo w celu uaktualnienia BIOS-u.
FLASH Bios - BIOS zapisany w nieulotnej, lecz modyfikowalnej pamięci FLASH EPROM, co pozwala na jego aktualizację.
FLASH ROM - reprogramowalna pamięć stała, używana zwykle do przechowywania wewnętrznego oprogramowania (firmware, BIO), np. modemu, odpowiedzialnego w dużej mierze za jego możliwości.Zastosowanie FLASH ROM umożliwia łatwą aktualizację firmware przez np. załadowanie nowej wersji z dyskietki czy sieci.
FP DRAM (Fast Page DRAM) - pamięć dynamiczna, wykorzystująca fakt przyspieszenia dostępu do danych, znajdujących się na jednej stronie pamięci RAM.
Freeware - oprogramowanie, które twórca udostępnia do darmowego rozpowszechniania, zachowując jednak prawa autorskie.
FTP (File Transfer Protocol) - protokół transmisji plików wykorzystywany przez komputery do przesyłania danych.
FDX (Full-duplex) - pełny dupleks, możliwość jednoczesnej transmisji danych w obu kierunkach po tej samej linii.
GIF - jeden z popularnych formatów plików graficznych.Dzięki dużej kompresji, pliki zapisane w tym formacie stały się standardem zapisu obrazów na internetowych stronach WWW.
GM (General MIDI) - zestaw brzmień 128 standardowych instrumentów oraz 46 bębnów i perkusji ułożonych w jednakowych wstawkach.
GNU GPL - licencja dostarczana wraz z oprogramowaniem GNU. Wszystkie programy rozprowadzane na warunkach tej licencji mogą być swobodnie używane i kopiowane (wraz z kodem źródłowym) praktycznie bez ograniczeń.
Gouraud shading - cieniowanie na podstawie interpolacji kolorów ze wszystkich wierzchołków wielokąta.
Gradient - ciągłe przejście tonalne.
HDD (Hard DIsc Drive) - dysk twardy; urzadzenie należące do kategorii pamięci masowych.Dane zapisywane są na nośnikach magnetycznych (tzw. talerzach dysku pokrytych odpowiednią warstwą ferromagnetyczną).
Hipertekst - tekst wraz z wbudowanymi elementami dodatkowymi, takimi jak informacje o znakach specjalnych i czcionkach, odsyłacze do innych tekstów, dołączone obrazy czy dźwięk.
Host - w systemach wielodostępnych (Unix, Linux) oznacza centralny komputer, na którym uruchamiane są wszystkie programy przez użytkowników pracujących na stacjach lokalnych (terminalach).
HTML (HyperText Markup Language) - język opisu dokumentów interpretowanych przez przeglądarki internetowe, pozwalający na formatowanie elementów na stronach WWW.
HTTP (HyperText Transfer Protocol) - protokół internetowy pozwalający na przesyłanie stron WWW.
IDE (Integrated Drive Electronics) - standardowe złącze twardego dysku, wprowadzone w komputerach IBM PC/AT, stąd zwane także AT-Bus lub ATA.
Interfejs - fragment układu, urządzenie lub program regulujący przepływ danych pomiędzy innymi układami, urządzeniami lub programami.
Internet - ogólnoświatowa sieć komputerowa pozwalająca na dotęp do praktycznie nieograniczonej ilości danych, zawartych na komputerach podpiętych do sieci.
Interpolacja - zwiększenie rozdzielczości obrazu przez dodanie do niego nowych pikseli, których barwy są wyznaczona na podstawie barw pikseli sąsiednich.
Intranet - sieć w obrębie firmy, działająca na zasadach Internetu.
IPX/SPX (Internetwork Packet eXchange/Sequenced Packet eXchange) - porokoły sieciowe opracowane przez formę Novell. Stanowią jedne z najbardziej popularnych protokołów; wykorzystywane w wielu sieciach (nie tylko NetWare).
IRQ - sygnał w architekturze procesorowej komputera umożliwiający każdemu urządzeniu peryferyjnemu (m.in. portom szeregowym) przerwanie działania sprzętu (np. modemu) i oprogramowana, gdy przez mikroprocesor wysyłane jest żądanie.
ISA (Indystry Standard Architecture) - wewnętrzny interfejs komunikacyjny PC, oparty na 8- lub 16-bitowej szynie, taktowanej zegarem ok. 8 MHz. W najnowszych konstrukcjach już nie stosowany.
ISDN (Intergrated Services Digital Network) - sieć telekomunikacyjna, w której wszystkie dane, w szczególności głos, obraz i dane komputerowe, przesyłane są w postaci cyfrowej.
ISO 9660 - norma definiująca hierarchiczny system plików na dyskach CD-ROM.
Joliet - hierarchiczny system plików pozwalający na zapis na płycie CD-R plików z nazwami o długości do 64 znaków z wykorzystaniem wszystkich znaków, również międzynarodowych.
JPEG (Joint Photographic Experts Group) - standard zapisu cyfrowego dla obrazów rastrowych (bitmapowych).Charakteryzuje się wydajną kompresją, dzięki czemu w efekcie otrzymuje się obraz o małej pojemności, ale stosunkowo wysokiej jakości.Niestety jest to kompresja stratna (im mniejszy plik wynikowy, tym gorsza jakość obrazu).
Justowanie - równomierne rozkładanie tekstu od lewej do prawej strony kartki.
Karta pamięci - wymienny nośnik danych, stosowany m.in w aparatach cyfrowych jako ekwiwalent tradycyjnej kliszy.
KDE (K Desktop Environment) - przyjazny, graficzny interfejs uzytkownika systemu Linux, którego podstawową zaletą jest możliwość komunikowania się z użytkownikiem w języku polskim.
Kerning - odstępy między dwoma wyrazami w wyrazie. Stosowane dla wybranych par znaków w celu uniknięcia optycznie źle wyglądających zbitek ze zbyt małymi odstępami między znakami.
Kontrast - stosunek jasności najjaśniejszego i najciemniejszego miejsca ekranu.
Kursywa (italic) - pismo pochyłe.
LAN (Local Area Network) - sieć lokalna obejmująca określony obszar np. pomieszczenie, biuro, budynek.
LBA (Large Buffering Address) - metoda liniowego adresowania sektorów dysku.
LCD (Liquid Crystal Display) - wyświetlacz ciekłokrystaliczny. Obraz na ekranie zaczyna się pojawiać wtedy, gdy różne obszary ekranu zostają odpowiednio pobudzone elektrycznie.
Lead-In - obszar na zapisywalnym dysku kompaktowym otwierającym każdą sesję, zawiera "spis treści" (Table of Contents). Zajmuje 4500 sektorów (9 MB) i jest zapisywany po nagraniu całej sesji lub dysku.
Lead-Out - obszar na zapisywalnym dysku kompaktowym zamykający każdą sesję, nie zawiera żadnych danych.Pierwszy nagrany na krążku CD-R Lead-Out zajmuje 6750 sektorów (13 MB), każdy kolejny 2250 sektorów (4 MB).
LZW (Lempel Zif Welsh) - algorytm kompresji przeznaczony dla obrazów bitmapowych. LZW jest kompresja bezstratna; mimo zmniejszenia objętości pliku graficznego zachowana jest pełna informacja o geometrii i kolorystyce obrazu.
Mastering - proces przygotowywania wzorca, służącego do masowej produkcji dysków CD i DVD (obejmuje wszystkie fazy poprzedzające).
MIDI (Musical Instrumental Digital Interface) - standard interfejsu szeregowego przeznaczonego do łączenia cyfrowych instrumentów muzycznych, m.in. klawiatur i syntezatorów.
Mip mapping - kilka wersji tej samej tekstury, lecz o różnych rozmiarach, nakładanej w zależności od obiektu.
MNP (Microcom Network Protocol) - protokół korekcji błędów i kompresji danych opracowany przez firmę Microcom Inc.
Modem (MOdulator-DEModulator) - urządzenie pozwalające na przesyłanie danych cyfrowych po liniach analogowych, np. telefonicznych.
Mora (moire) - niekorzystny efekt interferencji punktów rastrowych, powstających w druku barwnym lub skanowaniu ilustracji uprzednio wydrukowanych. W tym drugim przypadku można je usunąć za pomocą specjalnych filtrów zmiękczających, zawartych w programach retuszerskich.
Multiport (Multiport interface) - rodzaj interfejsu MIDI, umożliwiający wykorzystanie więcej niż jednego portu, z których każdy jest w stanie zapewnić pracę 16 kanałów MIDI.
Naświetlarka - urządzenie pozwalające uzyskać wydruk poszczególnych stron publikacji (jednokolorowych lub rozseparowanych na barwy składowe) na światłoczułym filmie fotograficznym, poddawanym następnie procesowi chemicznej obróbki.
NiMH - akumulatory niklowo-manganowo-wodorkowe.
Non-interlace - wyświetlenie bez wybierania międzyliniowego (przeplotu).
NTFS (New Technology File System) - system plików pozwalający na zapis dodatkowych atrybutów plików i katalogów, zwiększających poziom bezpieczeństwa danych.W odróżnieniu od swego poprzednika, FAT jest lepiej skonstruowany, przez co jest szybszy i bardziej odporny na błędy.
OCR (Optical Character Recognition) - optyczne rozpoznawanie znaków. Analiza zeskanowanych danych w celu rozpoznania znaków i ich przekształcenia na tekst poddający się edycji.
OSD (On Screen Display) - wyświetlane na ekranie menu umożliwiające sterowanie wszystkimi funkcjami monitora.
Parity - metoda kontroli błędów, w której dodawany jest dodatkowy bit kontrolny w każdym znaku. Wartość bitu jest dobierana tak, aby suma bitów danych i bitu kontrolnego zawsze była albo parzysta (kontrola parzystości), albo nieparzysta (kontrola nieparzystości).
PC Card - karta (dawniej PCMCIA) rozszerzająca możliwości notebooka. Może zawierać np. faksmodem, interfejs sieciowy, twardy dysk, sterownik CD-ROM.
PCI (Peripheral Component Interconnect) - interfejs systemowy PC oparty na 32-bitowej szynie taktowanej zegarem 33 MHz.
PCL (Printer Control Language) - popularny język komend dla drukarek laserowych wprowadzony przez firmę Hewlett-Packard.
PCM (Pulse Code Modulation) - modulacja impulsowa zwana także kodowaniem impulsowym. Używana m.in. do zapisywania dźwięku w postaci cyfrowej na płytach CD-Audio, stosowana także do zapisu próbek przeznaczonych do syntezy dźwięku w kartach dźwiękowych wykorzystujących syntezę wavetable.
PCMCIA - patrz PC card.
Piksel - najmniejszy element obrazu, który może być wyświetlany na ekranie monitora.Im mniejszy rozmiar piksela, tym wieksza może być rozdzielczość monitora.
PIO (Programmed Input/Output) - tzw. programowalny protokół wejścia/wyjścia urządzeń ATA.Sterowaniem rozkazami protokołu zajmuje się procesor.
Plug and play - "włącz i działaj", tym hasłem określa się urządzenia niewymagające od użytkownika żmudnej procedury instalacyjnej.
Poczta elektroniczna (e-mail) - usługa pozwalająca na przesyłanie listów za pomocą Internetu.Każdy użytkownik posiada swój unikalny adres skrzynki pocztowej, pozwalający jednoznacznie określić konkretny serwer oraz korzystającą z poczty osobę (indentyfikator@adres@serwera).
POP (Post Office Protocol) - protokół poczty elektronicznej pozwalający na wymianę informacji pomiędzy serwerem a klientem pocztowym.Pozwala na przechowywanie listów na serwerze do momentu ich odebrania przez adresata.
PostScript - język opisu strony, niezależny od urządzenia drukującego. Umożliwia opis wszystkich elementów tworzących stronę (tekst i grafikę) i połączenie ich w jednym pliku ASCII.Pozwala na uzyskiwanie tego samego efektu (wydruku) na różnych typach drukarek i naświetlarek bez konieczności wprowadzania zmian w dokumencie.
PPP (Point to Point Protocol) - protokół komunikacyjny, pozwalający na przesyłanie danych liniami telefonicznymi.
Protokół - zestaw reguł i procedur rządzących komunikacja pomiędzy dwoma i więcej urządzeniami. Protokoły mogą być różne, ale regułą jest, że łączące się w danej chwili urządzenia muszą wykorzystywać ten sam protokół, aby była możliwa wymiana danych pomiędzy nimi.
Przeplot (Interlace) - wybieranie międzyliniowe; technika pozwalająca uzyskać wyższą rozdzielczość na monitorze niższej klasy, charakteryzuje się jednak dokuczliwym miganiem obrazu.
PS/2 - określenie, stosowanego głównie w płytach o konstrukcji ATX, rozwiązania interfejsu myszy i klawiatury, pochodzącego z konstrukcji komputerów IBM PS/2.
Punkt typograficzny - jednostka miary, stosowana do wyrażania wielkości znaków typograficznych i graficznych.W DTP stosuje się dwa standardy punktu typograficznego: anglosaski (1 p = ok 0,353 mm) lub metryczny (1 p = ok. 0,376 mm).Każdy program DTP powinien mieć możliwość swobodnego przejścia pomiędzy tymi dwoma standardami.
RAID (Redundant Array of Independent Disks) - macierz dyskowa; rozwiązanie pozwalające tworzyć pamięci masowe o dużej pojemności, szybkości i niezawodności przy wykorzystaniu kilku napędów.
RAM (Random Access Memory) - pamięć operacyjna, robocza, główna pamięć komputera.Jest to pamięć o swobodnym dostępie, czyli taka, w której kolejna operacja może być wykonywana na dowolnej, przypadkowej komórce.
RAMDAC ((Random Access Memory Digital-to-Analog Converter) - układ zmieniający cyfrowy obraz pamięci komputera na impulsy prądu w kablu łączącym kartę graficzną z monitorem.
Raster - regularna siatka punktów (o różnej wielkości lub zagęszczeniu) używana do odwzorowania odcieni barw.
RDRAM (Rambus Dynamic RAM) - pamięć o architekturze Rambus, w której odczyt lub zapis następują sekwencyjnie w wielu matrycach, a dane są transmitowane przez interfejs szeregowy/równoległy o bardzo dużej szybkości.
RealAudio - popularny format zapisu stosowany do transmisji dźwięku przez Internet.Zapewnia znakomity współczynnik kompresji (można go regulować zależnie od przepustowości łączy), jednak stosuje się go głównie do transmisji głosu czy internetowego radia, gdyż jakość dźwięku daleko odbiega od jakości z płyt CD.
RGB (Red-czerwony, Green-zielony, Blue-niebieski) - podstawowe barwy postrzegane przez ludzkie oko, towrzące addytywny model barw. Poprzez mieszanie trzech podstawowych składników światła kolorowego w różnych proporcjach i natężeniach można otrzymać teoretycznie każdą inną barwę.
ROM (Read Only Memory) - pamięć nieulotna tylko do odczytu; w ROM zapisywany jest np.program BIOS.
Router - urządzenie kierujące ruchem pakietów w sieci.
RPM (Rotations Per Minute) - prędkośc obrotowa dysku: liczba obrotów na minutę.
RS-232 - asynchroniczny interfejs szeregowy o niewielkiej szybkości transmisji danych, stosowany tradycyjnie w PC, przeznaczony do eliminacji, w najbliższym czasie jego funkcję ma przejąć USB.
RTS/CTS (Requested To Send/Clear To Send) - metoda sprzętowej synchronizacji transmisji pomiędzy komputerem a modemem za pomocą sygnałów złącza RS-232C.
SMART (Self Monitoring Analizing & Repairing Technology) - wbudowane w dysk oprogramowanie pozwalające na wychwycenie wadliwych sektorów, zastąpienie ich dobrymi i ostrzegające o złym stanie dysku.
SCSI (Small Computer System Interface) - szybki, ośmiobitowy interfejs równoległy, pozwalający podłaczyć do komputera do siedmiu urządzeń (twardych dysków, czytników CD-ROM, skanerów itp.).
SDRAM (Synchronous DRAM) - pamięć dynamiczna wyposażona w interfejs synchroniczny, dzięki któremu wewnętrzne sygnały taktujące generowane są na podst. zegara szyny pamięci, co pozwala na przyspieszenie transmisji danych.
Sektor - najmniejsza jednostka pojemności dysku, wycinek ścieżki mieszczący zwykle 512 bajtów (albo też 1024, 2048 itp.).
Serwer - komputer udostępniający swoje zasoby pozostałym jednostkom sieci (lub aplikacja, np. serwer baz danych), wykonujący pewne czynności w zależności od żądania użytkownika-klienta.
SGRAM - unowocześniona pamięć SDRAM o możliwość jednoczesnego zapisu przy realizowanym odczycie danych.
SIMM (Single In-Line Memory Module) - wykonany w postaci płytki ze złączem krawędziowym łatwo wymienny moduł pamięci (zwykle RAM).
SMTP (Simple Mail Transport Protocol) - protokół przesyłania poczty elektronicznej, wykorzystywany do przesyłania informacji pomiędzy serwerami pocztowymi, podłączonymi na stałe do Internetu.
Spoofing - technika przyspieszania pracy niektórych protokołów transmisji (np. Xmodem, uucp), wymagających potwierdzenia poprawnego przyjęcia każdego bloku danych przed wysłaniem następnego. Niektóre modemy potrafią potwierdzać każdy blok danych jeszcze przed jego fizycznym wysłaniem i usuwać potwierdzenia nadsyłane przez zdalny komputer.
SSL (Secure Sockets laser) - internetowy protokół kryptograficzny, zapewniający bezpieczną komunikację między klientem a serwerem.
Standby, suspend, sleep - tryby oszczędzania energii (zatrzymanie, zawieszenie, uśpienie), spowalniające zegar taktujący procesor, wyłączające wyświetlacz, zatrzymujące twardy dysk, aż po całkowite uśpienie komputera z możliwością szybkiego powrotu do pracy.
Strona pamięci - abstrakcyjne pojęcie, przeniesione do rzeczywistości w konstrukcji pamięci DRAM. W tym rozumieniu stron DRAM może być traktowana jak pamięć statystyczna, w której odwołanie do każdego dowolnego adresu wymaga tyle samo czasu.
Subwoofer - wyspecjalizowany głośnik przetwarzający najniższe częstotliwości. Subwoofer umiejscawia się z reguły centralnie na podłodze, ale optymalne jego położenie należy określić na drodze eksperymentów. Niskotonowemu subwooferowi towarzyszą na ogół dwa lub cztery głośniki satelitarne, generujące dźwięki średniej i wysokiej częstotliowości.
SVD lub DSVD (Digital Simultaneous Voice and Data) - funkcja modemu umożliwiająca jednoczesne przesyłanie głosu i danych na jednej linii.
SVGA (Super VGA) - sterownik VGA (zobacz VGA) rozbudowany o możliwość wyświetlania obrazu o rozdzielczościach 800 na 600 punktów oraz większych, także o poszerzonych paletach kolorów.
Szyna - połączenie kilku układów polegające na tym, że dane przesyłane są równolegle po wielu przewodach i dostępne dla wszystkich dołączonych do szyny urządzeń. Używa się również określenia magistrala.
TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol) - grupa najpopularniejszych protokołów sieciowych, wykorzystywanych m.in. w Internecie.
Teardrop IP - jeden z ataków sieciowych typu DOS, powodujący zaweiszanie się systemu operacyjnego.
Terminal - urządzenie wykorzystywane w systemach wielodostępnych (m.in Linux, Unix) do komunikacji z użytkownikiem.
TFT (Thin Film Transistor) - kolorowy wyświetlacz ciekłokrystaliczny sterowany cienkowarstwowymi tranzystorami o aktywnej matrycy, pozwalający na uzyskanie obrazów o najwyższej jakości.
Toner - barwnik stosowany w drukarkach laserowych w postaci drobnego proszku.
TWAIN - ujednolicony interfejs wymiany danych między komputerem a urządzeniami do cyfrowej rejestracji obrazu (aparaty, skanery). Dzięki temu możliwa jest współpraca sprzętu wykorzystującego ten interfejs z aplikacjami wyposażonymi w jego obsługę.
UART (Universal Asynchronous Receiver-Transmitter) - układ realizujący dwukierunkową, asynchroniczną transmisję szeregową.
UPS (uninterruptable Power Supply) - zasilacz awaryjny; stabilizuje napięcie, usuwa zakłócenia sieci energetycznej i umożliwia pracę podłączonych do niego urządzeń, w przypadku nagłego zaniku napięcia.
URL (Uniform Resource Locator) - standard formatu zapisu adresu i lokacji w Internecie. Najczęściej używany do opisywania stron WWW.
USB (Universal Serial Bus) - szybki interfejs szeregowy umożliwiający dołączanie wielu kolejnych urządzeń peryferyjnych (klawiatura, mysz, monitor drukarka, skaner) w strukturę drzewiastą, za pomocą jednego złącza (dotychczas urządzenia te korzystały z wielu różnych złączy).Cechą szczególną USB jest fakt, że dołączone urządzenie jest gotowe do pracy bez potrzeby restartu systemu operacyjnego.
UUCP (Unix to Unix Copy Program) - oprogramowanie używane do przesyłania danych pomiędzy systemami uniksowymi.
VC DRAM (Virtual Chanell DRAM) - sposób uporządkowania dostępu do pamięci RAM przez zastosowanie wirtualnych kanałów komunikacyjnych dla każdego z podsystemów komputera, który potrzebuje komunikacji z pamięcią.
Vertex - wierzchołki, które definiują wielokąt.
VESA (Video Electronics Standards Association) - organizacja standaryzacyjna założona przez producentów układów wyświetlających dla komputerów (kart graficznych, monitorów tip.)
VGA (Video Graphics Array) - standard sterownika graficznego opracowanego przez IBM o rozdzielczości 640x480 punktów i 256 kolorach.
VRAM (Video RAM) - tzw. dwuportowa pamięć RAM, pozwalająca na jednoczesną komunikację z magistralą komputera i układem wyświetlającym.
WAN (Wide Area Network) - rozległa sieć komputerowa obejmująca swoim zasięgiem określony region geograficzny i łącząca ze sobą sieci lokalne.
WAP (Wireless Aplication Protocol) - protokół komunikacyjny umożliwiający przeglądanie Internetu za pomocą urządzeń mobilnych, głównie telefonów komórkowych.
WLAN (Wireless LAN) - bezprzewodowa sieć lokalna; najczęściej realizowana jako bezpzrewodowa część sieci LAN.
WWW (World Wide Web) - usługa polegająca na przeglądaniu zasobów Internetu przez graficzny interfejs, tzw. strony WWW.
WYSIWYG - skrót od angielskiej frazy: What You See Is What You Get, oznaczającej w wolnym tłumaczeniu: "to co widzisz na ekranie, uzyskasz także na wydruku". Mianem tym określa się programy graficzne i publikacje zapewniające pełną zgodność reprezentacji ekranowej dokumentu z tym, co uzyska się na wydruku próbnym lub nakładowym.
XGA (eXtended Graphics Array) - rozszerzony standard sterownika graficznego, pozwalający na wyświetlenie obrazu w rozdzielczości 1024x768 punktów i 256 kolorach.
XON/XOFF (Transmitter On / Transmitter Off) - jeden ze sposobów programowej synchronizacji transmisji pomiędzy komputerem a modemem za pomocą odpowiednich znaków ASCII.
X-Window - zbiór programów i protokołów, będący podstawowym komponentem każdego uniksowego środowiska graficznego. Wbrew nazwie nie ma nic wspólnego z systemami operacyjnymi Microsoft Windows.
Y Brak pojęć na tę literę.
Z-Buffer - struktura pamięci zawierająca informacje o odległości punktów od obserwatora w przestrzeni 3D.
Zegar czasu rzeczywistego - zasilany baterią zegar, znajdujący się na płycie głównej komputera, odmierzający czas nawet wtedy, gdy komputer jest wyłączony.
Zrzut ekranu - kopia zawartości ekranu zapisana w pliku graficznym (tzw. PrintScreen).
Zworka - łącznik umozliwiający zmianę konfiguracji komponentu komputera (np. płyty gównej, twardego dysku).
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
