prehistoria - Pojawia sie nazewnictwo stron świata równiaż gwiazdozbiorów, rachuba lat i miesięcy; początki żeglugi
(2250 p.n.e.) - Najstarsza zachowana sumeryjska mapa, z zaznaczonym Eufratem (Mezopotamia)
(600 p.n.e.) - Opłynięcie (w 3 lata) Afryki na polecenie faraona Necho II (flota fenicka)
VI w. p.n.e. - Idea kulistości Ziemi, trójdzielny podział świata na Europę, Azję i Libię, czyli Afrykę (szkoła Pitagorasa)
III w. p.n.e. - Pierwsze udokumentowane i stosunkowo dokładne wyznaczenie obwodu Ziemi (Eratostenes)
(150 p.n.e.) - Początki kartografii, popularyzacja współrzędnych geograficznych (Hipparch)
(60 p.n.e. )- Systematyczny handel jedwabiem przez Azję Środkową (kupcy chińscy, perscy i in.)
132 n.e. - Pierwszy sejsmoskop (Czang Heng)
(150 n.e.) - Opis znanej części świata, zawierający współrzędne geograficzne ponad 6400 miejsc od Wysp
Kanaryjskich po Azję Wschodnią (Ptolomeusz)
IX w. - Rozwój handlu na Oceanie Indyjskim od Madagaskaru po Chiny (Arabowie)
X-XI w. - Dotarcie do Grenlandii (ok. 980 r.), poznanie Ziemi Baffina i pn.-wsch. wybrzeży Ameryki Pn. (La-
brador i Nowa Fundlandia, ok. 1000 r.) (Wikingowie)
1154 - Opis (wraz z mapą) Ziemi od Grenlandii po Azję Wschodnią (Al-Idrisi)
XIII w. - Podróże do Azji Wschodniej, zdobycie wiadomości z pierwszej ręki o Azji Środkowej, Chinach, Azji
Pd.-Wsch., Indiach (kupcy i posłowie europejscy, m.in. Marco Polo, podróże 1271-95)
1325-55 - Podróże i opisy krain od pn. Afryki i pd.-wsch. Europy po Cejlon, Chiny i Sumatrę (Ibn Battuta)
od 1422 - Penetracja wybrzeży Afryki (1436 Zwrotnik Raka, 1445 Przyl. Zielony, 1461 Zat. Gwinejska,
1471 równik, 1482 ujście rzeki Kongo, 1488 Przyl. Dobrej Nadziei) (Portugalczycy)
1492 - Dotarcie (12 X) pierwszej wyprawy do wysp w pobliżu Ameryki Środk. (Krzysztof Kolumb)
1492 - Pierwszy globus z zaznaczonymi równoleżnikami, południkami, zwrotnikami (Martin Behaim)
1497 - Ponowne odkrycie Labradoru i Nowej Fundlandii (Giovanni Caboto)
1498 - Dotarcie z Europy do Indii po oplynięciu Afryki (Vasco da Gama)
1502-26 - Opanowanie szlaków morskich aż po Timor i Nową Gwineę (Portugalczycy)
1513 - Przejście Przesmyku Panamskiego i dotarcie do Oceanu Spokojnego (Vasco N. Balboa)
1519-22 - Pierwsza podróż dookoła świata i potwierdzenie kulistości Ziemi (wyprawa F. Magellana)
1540 - Odkrycie i przepłynięcie Amazonki (Francisco de Orellana)
1543 - Opublikowanie heliocentrycznej teorii budowy Wszechświata (Mikołaj Kopernik)
1569 - Pierwsza mapa w rzucie bardzo ułatwiającym nawigację (Gerhard Kremer, czyli Gerardus Mercator)
1594 - Dotarcie do pn.-wsch. krańca Nowej Ziemi, 1596 odkrycie Svalbardu (Willem Barents)
1580-1637 - Penetracja Syberii od Uralu po Bajkał, Indygirkę i Morze Ochockie (Kozacy rosyjscy)
1606 - Przepłynięcie cieśniny między Nową Gwineą i Australią (Luis Vaez de Torres)
1615 - Zastosowanie triangulacji w pomiarach geodezyjnych (Willebrord Snellius)
1642-43 - Odkrycie Tasmanii, Nowej Zelandii, a następnie wysp Fidżi i Tonga (Abel Tasman)
1648 - Odkrycie i przepłynięcie Cieśniny Beringa (Siemion Dieżniew)
1665 - Pierwsze przedstawienia prądów morskich na mapach (Athanasius Kircher)
1669 - Pierwsza prawidłowa interpretacja skamieniałości, podstawowe idee stratygrafii (Niels Stensen)
1678-82 - Podróż od Niagary przez Wielkie Jeziora aż do ujścia Missisipi (Rene de La Salle)
1700 - Pierwsze mapy deklinacji magnetycznych; wprowadzenie izolinii (Edmund Halley)
1728 - Badania pn.-wsch. Azji, Kamczatki i Aleutów (Vitus Bering)
1728 - Pierwsze mapy poziomicowe (Nicholas Cruąuius)
1761 - Chronometr zapewniający dokładne wyznaczanie długości geograficznej na morzu (John Harrison)
1768-79 - Badania Oceanu Spokojnego (od. 71°S po 71°N), odkrycie pn.-wsch. wybrzeży Australii, Nowej
Kaledonii, Hawajów i in. wysp (James Cook)
1771-72 - Pierwsze przejście Kanady od Zatoki Hudsona po Morze Arktyczne (Samuel Hearne)
1785 - Objaśnienie rzeźby powierzchni Ziemi jako wyniku działania czynników słabych, ale działających
w bardzo długich okresach czasu (James Hutton)
1789-93 - Badania pn.-zach. Kanady, spływ rz. Mackenzie, dotarcie do O. Spokojnego (Aleksander Mackenzie)
1793 - Ukończenie prac nad dokładnymi mapami triangulacyjnymi całego kraju (skala 1: 86400) (Francja)
1796 - Odkrycie, że rzeki Senegal i Niger nie są z sobą połączone (Mungo Park)
1801-03 - Ostateczne udowodnienie odrębności kontynentu australijskiego (Matthew Flinders)
1799-1804 - Podróż po Ameryce Południowej i Środkowej: pierwowzór nowoczesnej podróży badawczej;
staranne pomiary, skrupulatne obserwacje i wzorowe opracowanie wyników (Alexander Humboldt)
1820 - Dotarcie do wybrzeży Antarktydy (Fabian Bellingshausen); opłynięcie Antarktydy 1819-21
1830 - Publikacja dzieła wykazującego, że wiek Ziemi sięga milionów lat (Charles Lyell)
1837 - Koncepcja, że w przeszłości znaczna część Eurazji była pokryta lądolodem (Louis Agassiz)
1843 - Wyznaczenie najwyższego szczytu Himalajów (George Everest)
1854-56 - Przejście Afryki od Angoli po Oc. Indyjski, odkrycie wodospadów Wiktorii (David Livingstone)
1858 - Odkrycie Jez. Wiktorii i źródeł Nilu (John Speke)
1859 - Początki fotogrametrii (Aime Laussedat)
1862 - Pierwsze przejście Australii z południa na północ (John MacDonnel Stuart)
1869 - Pierwsze przejście w poprzek Patagonii (George C. Musters)
1872 - Yellowstone — pierwszy park narodowy na świecie (USA)
1872-76 - Rejsy badawcze dające całościowy obraz ukształtowania dna oceanów („Challenger")
1875 - Przejście Afryki ze wschodu na zachód (Victor Cameron, Henry Stanley)
1878-79 - Przebycie drogi morskiej z Atlantyku wzdłuż pn. wybrzeża Rosji na Pacyfik (Adolf Nordenskjoeld)
1888 - Odkrycie Jeziora Rudolfa w Afryce (Samuel Teleki)
1888 - Przejście Grenlandii ze wschodu na zachód (Fridtjoef Nansen i Otto Sverdrup)
1898 - Pierwsze zimowanie w Antarktyce (załoga statku „Belgica")
1900 - Dotarcie do pn. krańca Grenlandii (Robert Peary)
1904 - Pierwsi (od setek lat) Europejczycy w stolicy Tybetu — Lhasie (ekspedycja brytyjska)
1909 - Odkrycie warstwy oddzielającej skorupę ziemską i płaszcz (Andrija Mohorovicić)
1909 - Dotarcie do bieguna północnego (Robert Peary, 6IV)
1911 - Dotarcie do bieguna południowego (Roald Amundsen, 14 XII)
1912 - Ogłoszenie teorii wędrówki kontynentów (Alfred Wegener)
1913 - Odkrycie Ziemi Północnej u północnych wybrzeży Rosji (Borys A. Wilkicki)
1925 - Odkrycie Grzbietu Śródatlantyckiego („Meteor")
1926 - Pierwszy przelot nad biegunem północnym (Richard Byrd, Floyd Bennett, 9 V)
lata 30. - Koncepcja prądów konwekcyjnych w płaszczu Ziemi (Arthur Holmes)
1923-32 - Pierwsze szczegółowe badania pustyni Rub al-Chali (Płw. Arabski) (Brytyjczycy)
1932-33 - Opłynięcie pn. wybrzeży Syberii w ciągu jednego sezonu („Sibiriakow")
1957-58 - Pierwsze przejście Antarktydy w poprzek (Ernest Fuchs, Edmund Hillary)
1958 - Przepłynięcie pod lodami bieguna północnego („Nautilus")
1960 - Pierwszy satelita meteorologiczny („Tiros-1")
1960-62 - Hipoteza ekspansji dna oceanicznego (Harry H. Hess i niezależnie Robert S. Dietz)
lata 70. - Pierwsze prace dotyczące niszczenia warstwy ozonowej Ziemi (różni badacze)
1977 - Dotarcie do bieguna pn. przez statek nawodny (lodołamacz „Arktika")
1987 - Potwierdzenie ruchu kontynentów dzięki obserwacjom z kosmosu (NASA)
1994 - System GPS uzyskał planowaną liczby satelitów (USA)
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |