Wieczna lub wieloletnia zmarzlina, zwana też czasem wieczną marzłocią lub marzłocią trwałą lub zlodowaceniem podziemnym  – jest to zjawisko trwałego (minimum dwa kolejne lata) utrzymywania się przypowierzchniowej części skorupy ziemskiej w temperaturze poniżej punktu zamarzania wody niezależnie od pory roku. Powstaje w warunkach suchego i jednocześnie zimnego klimatu (o średniej temperaturze powietrza poniżej -8°C). Marzłoć wieczna (łącznie z lodowcami) pokrywa 26% powierzchni Ziemi.

Mapa występowania wiecznej marzłoci na półkuli północnej

Obejmuje około 4/5 Alaski , większość północnej Kanady i 2/3 Syberii (ciągła zmarzlina występuje prawie wyłącznie we wschodniej Syberii, w zachodniej jest obecna tylko na północnym wybrzeżu oceanu). Ciągła zmarzlina sięga aż do północnej Mongolii, punktowo występuje też w Górach Skandynawskich i w Grenlandii. Natomiast nieciągłe zmarzliny zajmują także większość Tybetu , są też znane z Alp. Wieczną zmarzlinę odkryto również w północno wschodniej Polsce, w okolicy Suwałk na głębokości 357 metrów poniżej poziomu gruntu. Jest to pozostałość po zmarzlinie z okresu ostatniego zlodowacenia, która przetrwała dzięki specyficznym warunkom geologicznym, tak zwanej suwalskiej anomalii geotermiczno-hydrogeochemicznej.

Jej głębokość na tych obszarach, na których przetrwała od plejstocenu waha się w granicach od 150-300 metrów w północnej Kanadzie (maksymalnie dochodzi tam do 700 m), we wschodniej Syberii dochodzi do 1500 m. Przeważnie ma kilkadziesiąt metrów.

Schematyczny przekrój przez wieczną marzłoć

W miesiącach letnich wierzchnia warstwa gruntu - do około 2 metrów - ulega rozmarznięciu (przypowierzchniową warstwę rozmarzającą latem nazywamy warstwą czynną), wskutek czego staje się on często grząskim bagnem, w głąb którego nie może (z powodu zamarzniętych głębszych warstw) wsiąknąć nadmiar wody. Sytuacja ta utrudnia rozwój roślinności , uniemożliwiając m.in. zasiedlanie pokrytych wieczną zmarzliną obszarów drzewom o głębszym systemie korzeniowym , także z powodu niedostatecznej spoistości gleby w miesiącach letnich. Dawniej zmarzlina znacząco utrudniała wznoszenie budynków. Oparcie fundamentów na zmarzlinie powoduje stopniowe wtapianie się budynku i osiadanie, nieraz o kilka metrów. Typowym przykładem są starsze budynki w Irkucku , których pierwsze piętro znajduje się obecnie na poziomie gruntu.

Wieloletnia zmarzlina ma charakter reliktowy. Jest pozostałością zlodowacenia, które w plejstocenie obejmowało znaczną część obszarów lądowych półkuli północnej.

Wieczna marzłoć z widocznymi soczewkami czystego lodu. Rozrastające się soczewki lodu unoszą do góry skały znajdujące się nimi. Powstające w ten sposób pagórki nazywamy pingo.	Pagórek pingo
Przekrzywione domy zbudowane na obszarze wiecznej zmarzliny	Powierzchnia ziemi na obszarze wiecznej marzłoci z typowymi poligonami glebowymi (powstają one na skutek wyciskania na powierzchnię ziemi kamieni przez wielokrotnie zamarzającą wodę znajdującą się w warstwie czynnej)

Rodzaje marzłoci:

• sucha – nie zawiera lodu jako materiału spajającego (np. skała)
• wilgotna – najczęściej spotykana, lód wypełnia wolne przestrzenie gruntu lub pory skał

Typy marzłoci (ze względu na zasięg warstwy odmarzającej):

• ciągła – grunt pozostaje zamarznięty na całym obszarze, przy średniej temperaturze roku poniżej –8 °C
• nieciągła – z niezamarzniętymi "wyspami", przy średniej temperaturze roku od –4 °C do –8 °C
• sporadyczna – płaty marzłoci w niejednolicie zamarzającym gruncie, przy średniej temperaturze roku od –1 °C do –4 °C

GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA