Lodowiec kontynentalny - lądolód - to rozległa i gruba pokrywa lodowa znajdująca się na powierzchni lądów w strefie polarnej. Tworzy ona płaską lub lekko wypukłą tarczę zbudowaną z lodu i śniegu, rozpływającą się od najwyżej położonej części centralnej ku obrzeżom niezależnie od rzeźby powierzchni podłoża, które pokrywa. Ruch lodu jest wolny (im bliżej brzegu lądolodu tym szybciej lód się przemieszcza) i dochodzi do 20 - 30 m w ciągu roku. Współczesne lądolody pokrywają Antarktydę i Grenlandię.

Antarktyda - zdjęcie satelitarne

Lądolód Antarktydy - zajmuje powierzchnię ok. 14 mln km2 i pokrywa kontynent czaszą o średniej grubości 1880 m. W wielu miejscach grubość lądolodu przekracza 4000 m.

Przekrój przez lądolód Antarktydy

Lądolód narasta od centrum, z którego spływa we wszystkich kierunkach z różną prędkością. Najszybciej przesuwa się wzdłuż tzw. strumieni lodowych (20 - 30 m w ciągu roku). Dochodząc do wybrzeży morskich kontynentu i przesuwając się dalej w morze, pozbawiony jest stałego podłoża - tworzy lód szelfowy, czyli „zawieszony" w wodzie. Lód szelfowy to pływająca płyta lodowa o głębokości 300 - 700 m, połączona z lądem. Otacza ona część wybrzeży Antarktydy. Największą powierzchnię - 473 tys. km2 zajmuje lód szelfowy schodzący do Morza Rossa położonego na granicy półkuli wschodniej i półkuli zachodniej.

Lodowce szelfowe Antarktydy

Czoło lodu szelfowego (zwane barierą lodową) pod wpływem własnego ciężaru pęka i odłamują się od niego bryły tworzące góry lodowe. Proces ten nazywamy cieleniem lodowca. Góry lodowe mają różnorodne kształty - kopulaste, ostrosłupów lub płaskiej bryły lodu (góra stołowa), a ich wielkość dochodzi do kilku tysięcy km2. Góry lodowe pływaj ą po oceanie, przy czym nad powierzchnią wody znajduje się tylko 1/7 do 1/9 ich całkowitej objętości. Prądy morskie mogą unosić góry lodowe nawet do zwrotnikowych szerokości geograficznych, gdzie ulegają stopnieniu.

Bariera lodowa	Bariera lodowa
Góra lodowa (długość kilkadziesiąt kilometrów)	Góra lodowa (stołowa)

Lądolód Grenlandii -jest znacznie mniejszy od antarktycznego i zajmuje ok. 1,8 mln km2 powierzchni. Jego grubość dochodzi do 3300 m w części centralnej, gdyż ukształtowanie Grenlandii charakteryzuje się pasmami górskimi otaczającymi najniżej położone wnętrze wyspy. Lądolód opada łagodnie ku wybrzeżom, a narastanie lodu w części środkowej powoduje ruch strumieni lodowych w kierunku wybrzeży. Znajdujące się w strefie brzeżnej pasma górskie powodują, że w doliny górskie wciskają się jęzory lodowcowe, które cielą się, tworząc góry lodowe po dotarciu do zatok lub otwartego morza.

Zdjęcia przedstawiające Grenlandię (na zdjęciach po prawej widać skutki globalnego ocieplenia)

GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA