Wiatry lokalne
WIATRY LOKALNE
BRYZA
Słowo pochodzi z język francuskiego, oznacza wiatry wiejące na pograniczu obszarów wodnych i lądowych, zmieniające swój kierunek w rytmie dobowym, wywołane różnym tempem nagrzewania się lądu i wody (morza lub jeziora). Ląd w ciągu dnia szybko się nagrzewa - jest wtedy cieplejszy niż morze. W nocy ląd, który nagrzewa się tylko do niewielkiej głębokości szybko stygnie - jest wtedy chłodniejszy niż morze, które nagrzewa się do większej głębokości więc akumuluje więcej ciepła. Wiatry te występują na wybrzeżach mórz oraz w okolicach większych jezior. Bryzy to wiatry zmieniające kierunek dwa razy na dobę.
Wyróżniamy bryzę morską i lądową
|
|
Bryza morska (dzienna) to wiatr wiejący od około 10 rano do zachodu Słońca z morza na ląd. |
Bryza lądowa (nocna) występuje w nocy to wiatr wiejący z lądu w kierunku morza. |
Bryzy związane są z dobowym przebiegiem temperatury powierzchni lądu. W ciągu dnia gradient ciśnienia jest ukierunkowany od strony morza w stronę cieplejszego lądu, stąd mamy ruch powietrza z morza na ląd (bryza morska), nad nią występuje prąd przeciwny. Sytuacja odwrotna ma miejsce w ciągu nocy. Wówczas wiatr wieje dołem od lądu w kierunku nagrzanego w ciągu całego dnia cieplejszego morza (bryza lądowa), a górą znad morza na ląd.
W dzień i w nocy ma miejsce tutaj zamknięta cyrkulacja powietrza o przebiegu ląd - morze
Bryzy mają prędkość około 5 m/s, na polskim wybrzeżu bryzy mogą sięgać w głąb lądu na około 8 - 10 km, a ich pionowy zasięg jest rzędu kilkuset metrów.
Zaznaczyć trzeba, że zarówno prędkość, jak i zasięg bryzy lądowej są znacznie mniejsze od morskiej, a spowodowane jest to tym, że różnica temperatur między lądem a morzem jest w nocy mniejsza niż w dzień.
BORA
Bora to suchy, chłodny i bardzo porywisty wiatr spływowy (katabatyczny) wiejący znad pasm górskich lub płaskowyżów w kierunku morza, jeziora lub równiny. Wstępuje wówczas, gdy nad terenami wyżej wzniesionymi gromadzi się zimne, ciężkie powietrze, które spływa ku cieplejszemu morzu.
Bora jest najbardziej charakterystycznym i jednocześnie najbardziej niebezpiecznym wiatrem wiejącym wzdłuż wybrzeża Chorwacji, szczególnie w jego północnej części. Wiatr ten potrafi w bardzo krótkim czasie osiągnąć ogromną prędkość, przekraczającą niekiedy 50 węzłów (90 km/h).
Wał chmur nad pasmem górskim Velebit w północnej Chorwacji - jest to oznaka nadchodzącej bory.
Fale zalewające brzeg na wyspie Pag (Chorwacja) podczas bory.
MISTRAL
Silny, chłodny i suchy spływowy wiatr północny lub północno-zachodni wiejący w dolinie Rodanu i na śródziemnomorskim wybrzeżu Francji - jest on odpowiednikiem bory dla Lazurowego Wybrzeża.
Wiatry lokalne występujące nad Morzem Śródziemnym
TRAMONTANA
Lokalna nazwa chłodnego wiatru wiejącego z północy lub północnego wschodu na zachodnim wybrzeżu Włoch, w południowo-wschodniej Francji oraz na północnej Korsyce. Powstaje, gdy nad Morzem Adriatyckim panuje niskie ciśnienie, natomiast nad Alpami lub w północno-zachodniej części Morza Śródziemnego - wysokie. Jego geneza jest zbliżona do bory.
MELTEMI (ETEZJE)
Wiatr wiejący znad Półwyspu Bałkańskiego w kierunku Morza Egejskiego, o różnych kierunkach (od północno-wschodnich do północno-zachodnich). Występuje w porze letniej przynosząc dobrą pogodę.
WIATRY PUSTYNNE
Są to gorące, suche i porywiste wiatry wiejące nad obszarami suchymi. mogą przechodzić w burze pyłowe lub piaskowe. Wiatry te mają wiele lokalnych nazw np.: samum, harmattan, chamsin (hamsin), afganiec, suchowiej. Wiatry te przynoszą znaczny wzrost temperatury powietrza oraz spadek wilgotności względnej nawet do kilku procent.
SIROCCO (YUGO)
Suchy (przynajmniej początkowo) i gorący wiatr wiejący w basenie Morza Śródziemnego, najczęściej na terenie Półwyspu Apenińskiego, Sycylii, Sardynii, Korsyki, także Grecji i u wybrzeży Adriatyku. Wieje z kierunków południowego lub południowo-wschodniego, znad Afryki lub Półwyspu Arabskiego, przynosząc znad Sahary i innych pustyń tumany piaszczystego pyłu, który może penetrować statki, budynki oraz powodować erozję konstrukcji portowych i mostów.
Powstaje najczęściej, gdy niż przechodzi nad obszarami Morza Śródziemnego wciągając pustynne masy powietrza nad morze. Występuje głównie w marcu i listopadzie, niekiedy także zimą powodując opady śniegu zabarwionego pyłem na czerwono. Zimą związany jest ze sztormami i chłodną, wilgotną pogodą w Europie Południowej, gdyż nad morzem wilgotność przemieszczającego się powietrza znacznie wzrasta. Sirocco osiąga prędkość do 100 km/h.
WIATRY GÓRSKIE I DOLINNE
Inaczej wiatr zboczowy lub bryza górska – jest to lokalny wiatr okresowy wiejący w górach, zmieniający w ciągu doby swój kierunek. W ciągu dnia jest to wiatr dolinny, a w nocy wiatr górski. Jest to wiatr o umiarkowanej prędkości, rzadko przekraczającej 10m/s.
W słoneczny dzień zbocza gór ogrzewają się bardziej niż powietrze, dlatego powietrze zalęgające bezpośrednio nad zboczem ogrzewa się bardziej niż powietrze znajdujące się dalej od zbocza i w atmosferze wytwarza się poziomy gradient temperatury zorientowany od zbocza ku swobodnej atmosferze. Cieplejsze powietrze tuż nad zboczem zaczyna wznosić się wzdłuż zboczy od góry, a na jego miejsce napływa dnem doliny chłodniejsze powietrze z niższych miejsc. W nocy, wskutek silnego wypromieniowania ciepła przez zbocza gór, dochodzi do ich ochłodzenia i powietrze zalegające tuż nad nimi oziębia się i jako cięższe zaczyna spływać ku dolinie.
WIATR LODOWCOWY
Zimne, silne wiatry spływowe (katabatyczne) wiejące od obszarów pokrytych lodem. Ich powstanie związane jest z silnym ochłodzeniem powietrza zalegającego nad lodowcami (tworzy się tam układ wyżowy). Zimne, ciężkie powietrze spływa w dół ku obszarom położonym na przedpolach lodowców. Wiatry te są najbardziej charakterystyczne dla wybrzeża Grenlandii i Antarktydy.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |