FORMA RZEŹBY |
CZYNNIK RZEŹBOTWÓRCZY |
PROCES RZEŹBOTWÓRCZY |
OPIS FORMY |
ZDJĘCIE FORMY |
KOCIOŁ LODOWCOWY (KAR, CYRK LODOWCOWY) |
LODOWIEC GÓRSKI |
EROZJA (EGZARACJA) NA OBSZARZE POLA FIRNOWEGO LODOWCA GÓRSKIEGO
+
WIETRZENIE MROZOWE |
Wielka, półkolista nisza, otoczona z trzech stron ścianami lub stokami skalnymi, a z czwartej ryglem skalnym |
|
DOLINA
U-KSZTAŁTNA
(ŻŁOB LODOWCOWY) |
LODOWIEC GÓRSKI |
EROZJA (EGZARACJA)
NA OBSZARZE JĘZORA LODOWCOWEGO
+
WIETRZENIE MROZOWE |
Dolina rzeczna
(V-kształtna) przekształcona przez niszczącą działalność jęzora lodowcowego; cechuje ją profil poprzeczny w kształcie litery U |
|
DOLINA ZAWIESZONA |
LODOWIEC GÓRSKI |
EROZJA |
Boczna dolina, której dno znajduje się wyżej niż dno doliny głównej (u-kształtnej). Powstaje w wyniku nierównomiernej erozji lodowcowej. Dolina ta może nieć profil
u-kształtny lub
v-kształtny |
|
MUTON
(BARANIEC) |
LODOWIEC GÓRSKI
LUB LĄDOLÓD |
EROZJA (DETERSJA) |
Wzniesienie skalne powstające w wyniku niszczenia podłoża przez działalność lodowca. Mutony odznaczają się charakterystycznym podłużnym kształtem oraz gładką, wyślizganą powierzchnią z jednej strony, a poszarpaną z drugiej strony. |
|
MORENA CZOŁOWA |
LODOWIEC GÓRSKI
LUB LĄDOLÓD |
AKUMULACJA |
Rodzaj moreny powstającej wzdłuż czoła lodowca lub lądolodu. Zbudowana jest z gliny zwałowej i głazów, ma ona charakter wału, garbu, wzgórza lub ciągu wzgórz powstającego w wyniku: 1.akumulacji materiału skalnego transportowanego przez lodowiec
2.wyciśnięcia utworów podłoża przez czoło lodowca
3.spiętrzenia osadów przedpola lodowca |
|
MORENA BOCZNA |
LODOWIEC GÓRSKI
+
GRAWITACYJNE PROCESY MASOWE |
AKUMULACJA
+
WIETRZENIE MROZOWE |
Rodzaj moreny powstającej wzdłuż boków jęzora lodowcowego na skutek akumulacji materiału skalnego przez lodowiec oraz akumulacji materiału, który w wyniku procesów masowych zsunął się ze stoków doliny
u-kształtnej |
|
MORENA ŚRODKOWA |
LODOWIEC GÓRSKI |
AKUMULACJA |
Powstaje w wyniku połączenia moren bocznych dwóch jęzorów lodowcowych; tworzy wał skalny biegnący środkiem głównego jęzora w lodowcach typu himalajskiego. |
|
MORENA DENNA |
LODOWIEC GÓRSKI
LUB LADOLÓD |
AKUMULACJA |
Występuje w spodniej części lodowca i powstaje poprzez niszczenie podłoża skalnego przez lodowiec oraz w wyniku wytapiania materiału skalnego podczas ablacji lodowca. Materiał skalny tworzący morenę denną ulega silnemu rozdrobnieniu w czasie ruchu lodowca. Po ustąpieniu lodowca morena ta tworzy płaskie, faliste lub pagórkowate obszary. |
|
DRUMLINY |
LĄDOLÓD I WODY FLUWIOGLACJANE |
AKUMULACJA
I EROZJA |
Wąskie wzgórza zbudowane z osadów lodowcowych. Osiągają ponad 50 m wysokości i czasami ponad 1km długości. Są wydłużone w kierunku ruchu lodu, a stok zwrócony w stronę przeciwną jest zwykle stromy. występują w grupach liczących nawet tysiące wzgórz. Powstają najprawdopodobniej przy ponownym nasuwaniu się lodowca, podczas którego materiał morenowy osadza się na nierównościach podłoża |
|
ERATYK
(GŁAZ NARZUTOWY) |
LODOWIEC GÓRSKI
LUB LĄDOLÓD |
AKUMULACJA |
Fragment skalny przeniesiony przez lodowiec |
|
KEM |
WODY FLUWIOGLACJALNE |
AKUMULACJA |
Garb, pagórek lub stoliwo o wysokości od kilku do kilkunastu metrów i średnicy kilkuset metrów, o kształcie stożka lub z płaskim wierzchołkiem i stromymi zboczami. Tworzą go warstwowo ułożone piaski, mułki i żwiry, które były osadzane w szczelinach i zagłębieniach w obrębie lądolodu, martwego lodu, bądź między sąsiednimi lobami lodowca przez wody roztopowe |
|
OZ |
WODY FLUWIOGLACJALNE |
AKUMULACJA |
Powstaje w szczelinach i kanałach lądolodu w jego strefie czołowej dzięki akumulacji materiału (piaski i żwiry) niesionego przez wody lodowcowe.
Ozy tworzą wydłużone, niekiedy silnie kręte wały o długości od kilkuset m do kilkudziesięciu km i wysokości od kilku do blisko 100m.
Przebieg oz odpowiada w ogólnych zarysach kierunkowi przesuwania się lodowca. |
|
RYNNA POLODOWCOWA |
WODY FLUWIOGLACJALNE |
EROZJA |
Są to prostolinijne lub lekko kręte zagłębienia szerokości od kilkuset metrów do 2-3 km i długości nieraz kilkudziesięciu kilometrów, o stromych wysokich krawędziach z obu stron. Przebieg rynny nawiązuje do biegu i siły erozyjnej rzeki podlodowcowej. Po ustąpieniu lodowca rynny polodowcowe są wypełnione martwym lodem, co zapobiega zasypaniu przez morenę denną lub piaski sandrowe |
|
SANDR |
WODY FLUWIOGLACJALNE |
AKUMULACJA |
powstają na przedpolu lądolodu, po zewnętrznej stronie wału moreny czołowej, z materiału (żwiry, piaski, iły) niesionego przez rzeki wypływające spod lodowca. Tworzą wielkie, nieznacznie nachylone stożki, których wierzchołkiem jest brama lodowcowa. Wraz z oddalaniem się od krawędzi lądolodu zmniejsza się grubość sandrów, a ich materiał staje się drobniejszy. |
|
PRADOLINA |
WODY FLUWIOGLACJALNE |
EROZJA |
Szeroka, ogromna dolina o płaskim dnie, zwykle z kilkoma poziomami teras, powstała w okresie lodowcowym. Pradoliny ciągnęły się równolegle lub rzadziej prostopadle do czoła lądolodu i były żłobione przez wody pochodzące z jego topnienia. |
|