rodzaj ruchu

opis ruchu

schemat

zdjęcie

osiadanie

Powolny ruch gruntu, w wyniku którego powierzchnia terenu ulega obniżeniu i powstaje niecka.
Osiadanie zachodzi najczęściej pod wpływem:
ciężaru warstw nadległych (kompakcja),
ciężaru obiektu budowlanego lub nasypu posadowionego na gruncie,
obniżenia zwierciadła wód gruntowych,
ale także w wyniku:
usunięcia materiału niżej leżącego przez jego rozpuszczenie lub wymycie (sufozja)
wybranie materiału niżej leżącego przez człowieka w obszarach górniczych.

staczanie

Materiał zwietrzelinowy stacza się po stoku powodując jego żłobienie. W miejscu intensywnego staczania powstają żleby mające kształt podłużnego zagłębienia, wciętego pionowo (zgodnie z nachyleniem stoku) lub skośnie w stok górski. Żleby są nie tylko miejscem najsilniejszego żłobienia stoku, ale także głównymi drogami transportowania materiału skalnego z górnych części stoku ku podnóżom, dlatego u wylotów żlebów tworzą się usypiska zwane w Tatrach piargami.

Stożki usypiskowe (piargi) nad Morskim Okiem w Tatrach.

spełzywanie

soliflukcja (spełzywanie po zamarzniętym podłożu)

Powszechnie zachodzący proces morfologiczny, modelujący stoki w klimacie umiarkowanym (m.in. w Polsce). Polega na wolnym pełznięciu, pod wpływem siły ciężkości, pokrywy darniowej i przypowierzchniowej warstwy zwietrzeliny. Prędkość spełzywania wynosi od 0,2 do 7,5 mm/rok. Świadectwami spełzywania są m.in.: wygięte pnie drzew (tzw. haki) i pochylone słupy (np. telegraficzne), pomarszczone powierzchnie stoku, zmienione położenie kamieni granicznych.

Zmarszczki soliflukcyjne

osuwanie

Szybkie przemieszczanie się dużych ilości mas skalnych po zboczu. Powstawanie osuwiska rozpoczyna się zazwyczaj od utworzenia szczelin inicjalnych - wzdłuż nich obrywają się i przemieszczają w dół masy skalne. Wskutek tego w górnej części zbocza tworzy się nisza osuwiskowa. Od niej ciągnie się w dół rynna osuwiskowa. przechodzi ona w jęzor osuwiskowy, na który składają się osunięte masy skalne.

Osuwisko na Tajwanie

obrywanie

 Obrywanie zachodzi na skutek zmniejszenia spoistości skały i naruszenia równowagi stoku w efekcie podcinania go przez lodowiec, potok, silnie falujące morze lub działalność człowieka, a także na skutek występowania niektórych zjawisk atmosferycznych (nagłe zmiany temperatury, silne opady) i trzęsień ziemi. Miejsce oderwania mas skalnych nosi nazwę obrywu. Obrywanie zachodzi zwykle niespodziewanie, w miejscach trudnych do określenia wcześniej, stąd w obszarach zamieszkanych przez człowieka stwarza zagrożenie dla życia oraz powoduje poważne straty materialne.

Droga zatarasowana przez obryw skalny

spływanie

Niebezpieczne zjawiska polegające na szybkim przemieszczaniu się warstw upłynnionego gruntu pod wpływem siły ciężkości w dół stoku. Występują najczęściej w górach skąpo okrytych roślinnością.
Często spływy błotne są wynikiem ulewnych deszczy, szybkiego topnienia dużych mas śniegu lub po erupcji wulkanów. Wtedy grube warstwy luźnych skał (gliny, iły, piaski) są silnie przesiąknięte wodą i przemieszczają się szybko w postaci potoków błota i kamieni. Rozpędzone masy błota przemieszczają się z wielką siłą, porywając np. samochody czy wielkie głazy z prędkością dochodzącą nawet do 150 km/h.