Kalcyt, szpat wapienny - CaCO3, występująca powszechnie w przyrodzie najtrwalsza krystaliczna postać węglanu wapnia, o strukturze trygonalnej (sieć romboedryczna).

Może być bezbarwny lub w zależności od domieszek dawać odmiany barwne żółte, różowe lub szare. Składnik wielu skał osadowych (wapieni, margli) oraz metamorficznych (marmurów). Wykorzystywany jest głównie w przemyśle ceramicznym i szklarskim.

Fluoryt (CaF2 , fluorek wapnia), minerał, najczęściej występujący w żyłach z kruszcami cyny. Fluoryt jest głównym surowcem przemysłowym, z którego otrzymuje się związki fluoru oraz pośrednio czysty fluor.

Fluoryt wykorzystywany jest również w metalurgii jako topnik, w ceramice do otrzymywania emalii oraz w optyce do wyrobu soczewek mikroskopowych.

Apatyty, fosforany wapnia, grupa minerałów o wzorze ogólnym Ca5(X)[PO4]3, gdzie X=F (apatyt fluorowy), Cl (apatyt chlorowy), OH (apatyt hydroksylowy). Spotyka się również apatyty zawierające m.in.: CO3, SO4, SiO4. W czystych odmianach występują niezwykle rzadko, w przyrodzie pospolite są ich kryptokrystaliczne, zanieczyszczone odmiany pochodzenia osadowego, np. frankolit, kolofan, dalit, stanowiące gł. składniki fosforytów.

Krystalizują w układzie heksagonalnym. Barwa szarawozielona, zielona, żółta lub niebieskawa. W niewielkich ilościach występują niemal we wszystkich skałach magmowych, stanowią podstawowe źródło fosforytów w przyrodzie. Obecne również w skałach metamorficznych i utworach hydrotermalnych. Główne złoża: Federacja Rosyjska, północna Afryka, USA. Używane jako surowiec do produkcji fosforu, kwasu fosforowego, nawozów sztucznych.

Ortoklaz KAlSi3O8, glinokrzemian potasu. Minerał należący do grupy skaleni. Krystalizuje w układzie jednoskośnym. Łupliwość doskonała. Twardość 6.

Barwa biała, żółtawa, różowa, często krwistoczerwona. Zdarzają się kryształy bezbarwne zwane adularem. Połysk szklisty lub perłowy. Jeden z najbardziej rozpowszechnionych minerałów skałotwórczych w kwaśnych skałach magmowych (granity, pegmatyty).

W Polsce występuje w skałach magmowych Dolnego Śląska. Stosowany w przemyśle szklarskim i ceramicznym, m.in. do produkcji porcelany.

Kwarc, polimorficzna odmiana tlenku krzemu (SiO2), najbardziej pospolity minerał budujący skorupę ziemską. W temperaturze powyżej 537oC krystalizuje w układzie heksagonalnym (alfa-kwarc), poniżej tej temperatury - w trygonalnym (rozpowszechniony w przyrodzie beta-kwarc). Występuje w postaci prawidłowych kryształów, skupień ziarnistych lub skrytokrystalicznych (chalcedon). Bezbarwny (kryształ górski - na zdjęciu) lub rozmaicie zabarwiony, tworzy odmiany przezroczysta lub przeświecające, cenione jako kamienie półszlachetne: fioletowy - ametyst, żółty - cytryn, ciemnobrunatny - kwarc zadymiony, czarny - morion i inne, twardy, kruchy. Wykazuje właściwości piezoelektryczne.
Zabarwione kryształy posiadają osobne nazwy mineralogiczne (agat, ametyst, chryzopraz, cytryn, krwawnik).
Kwarc stosowany jest w przemyśle szklarskim, ceramicznym, w optyce, radiotechnice. Zastosowanie ciekłych kryształów kwarcu zrewolucjonizowało współczesny przemysł elektroniczny. Odmiany szlachetne kwarcu używane są w jubilerstwie.

Topaz minerał, fluorokrzemian glinowy Al2[F2/SiO4]; kryształy rombowe; bezbarwny, biały, żółty, niebieski, czerwony, fioletowy, brązowy, przezroczysty o połysku szklistym; b. twardy; w przyrodzie występuje gł. w pegmatytach granitowych i w grejzenach; gł. złoża w Brazylii, Rosji, Cejlonie, Madagaskarze; w Polsce w Górach Izerskich; stosowany jako kamień szlachetny (odmiany przezroczyste) oraz materiał ścierny.

Korund, tlenek glinu, (Al2O3), minerał krystalizujący w układzie trygonalnym (sieć romboedryczna), o dużej twardości, otrzymywany również syntetycznie.

Odmiany przezroczyste są używane jako kamienie ozdobne (czerwony rubin, niebieski szafir, biały szafir, czyli bezbarwny leukoszafir, fioletowy ametyst orientalny), korund drobnoziarnisty (szmirgiel) zaś służy jako materiał ścierny.

Diament, zazwyczaj bezbarwny, przezroczysty minerał, będący krystaliczną formą węgla. Uważany za najcenniejszy kamień szlachetny, jest najtwardszą ze znanych w naturze substancji (10 w skali twardości Mohsa).

Diamenty przemysłowe naturalne lub sztuczne, są używane do cięcia, szlifowania i polerowania twardych przedmiotów.

Diament krystalizuje w układzie regularnym, w postaci ośmiościanów. Wysoki współczynnik załamania światła (2,42) oraz silna dyspersja światła powodują powstawanie ognistych błysków wewnątrz wypolerowanego kryształu.

Diamenty znano już 3000 lat p.n.e. Głównym ich dostawcą były Indie, aż do 1725 roku, kiedy to odkryto złoża w Brazylii. Obecnie wydobywa się je również w Australii, Demokratycznej Republice Konga (d. Zairze), Kanadzie, Indiach, Rosja (Jakucja), RPA, Namibii, Ghanie, Sierra Leone, Indonezji. Dwa pierwsze z wymienionych państw produkują głównie diamenty przemysłowe. Około 80 % diamentów jubilerskich (w stanie nieobrobionym) jest sprzedawanych przez Centralną Organizację Kupiecką (De Beers Central Selling Organization) w Londynie.

Diamenty można znaleźć blisko powierzchni ziemi w osadach w korytach wyschniętych rzek, na dnie morza lub w kominach wulkanicznych, wypełnionych tzw. ziemią błękitną, kimberlitem bądź lampriotem, gdzie magma przeniknęła z wielkich głębin skorupę ziemską.

Grafit - minerał, odmiana alotropowa węgla o barwie czarnoszarej i metalicznym połysku, mało reaktywna, bardzo miękka (wartość 1 w skali twardości Mohsa), tłusty w dotyku, zwykle ma postać ziarnistych lub ziemistych skupień. Powstaje w wysokich temperaturach przy braku tlenu. Grafit dobrze przewodzi prąd elektryczny oraz ciepło, jest łupliwy, nierozpuszczalny. Czysty grafit krystalizuje w układzie heksagonalnym

GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA