Ruch obiegowy Ziemi
Drugim ważnym ruchem Ziemi jest ruch obiegowy dookoła Słońca. Najważniejsze jego cechy to:
- orbita Ziemi ma kształt lekko wydłużonej elipsy.
- średnia odległość Ziemi od Słońca wynosi niecałe 150 mln km. Największa odległość (aphelium) wynosi 152 mln km, a najmniejsza (peryhelium) 147 mln km.
- pełen obieg Ziemi dookoła Słońca trwa 365 dni 5 godzin i 48 minut i 46 sekund (rok zwrotnikowy - czas między dwoma kolejnymi przejściami środka tarczy słonecznej przez punkt Barana)
- Ziemia obiega Słońce w kierunku odwrotnym do ruchu wskazówek zegara (patrząc od północy)
- oś Ziemi jest stale nachylona do płaszczyzny orbity pod kątem 66°34' i jest zawsze zwrócona w ten sam punkt przestrzeni (znajduje się tam Gwiazda Polarna)
- średnia prędkość liniowa Ziemi w drodze po orbicie wynosi około 30 km/s. Zmienia się ona zgodnie z II prawem Keplera które mówi, że w jednakowych odstępach czasu, promień wodzący planety poprowadzony od Słońca, zakreśla równe pola. Czyli w peryhelium planeta porusza się szybciej niż w aphelium.
rys.1. Schemat ruchu obiegowego Ziemi dookoła Słońca.
Ruch obiegowy Ziemi dookoła Słońca ma duży wpływ na zjawiska zachodzące w przestrzeni geograficznej. Do najważniejszych jego następstw należą:
- zmiany oświetlenia Ziemi w ciągu roku, a w szczególności:
- zmiany wysokości górowania Słońca
- zmiany miejsca wschodu i zachodu Słońca na linii horyzontu
- zmiany długości trwania dnia i nocy
- występowanie stref oświetlenia na Ziemi
- pory roku
- roczny cykl niektórych zjawisk przyrodniczych (np.: wegetacja roślin, zmiany temperatury, opady, niektóre wiatry: pasaty, monsuny itp.)
- roczna rachuba czasu (kalendarz)
Astronomiczne i kalendarzowe pory roku.
Astronomiczne pory roku są wyznaczane na podstawie rocznego cyklu zmian oświetlenia Ziemi. Astronomiczne pory roku są jednakowe dla całej kuli ziemskiej (patrz rys.1.). Astronomiczna wiosna rozpoczyna się 21 marca (dzień równonocy wiosennej), a kończy 22 czerwca (dzień przesilenia letniego). Astronomiczne lato trwa od 22 czerwca do 23 września (dzień równonocy jesiennej), A astronomiczna jesień od 23 września do 22 grudnia (dzień przesilenia zimowego). Od 22 grudnia do 21 marca trwa astronomiczna zima.
Kalendarzowe pory roku są związane z ilością energii słonecznej docierającej do powierzchni Ziemi. Ponieważ ilość tej energii jest różna dla półkuli północnej i południowej (patrz oświetlenie Ziemi), to pory roku kalendarzowe na półkuli północnej pokrywają sie z porami astronomicznymi, a na półkuli południowej są przesunięte o pół roku względem pór astronomicznych.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |