Jednym z najważniejszych następstw ruch wirowego Ziemi jest zróżnicowanie czasu na Ziemi. Podstawową jednostką czasu wynikającą z ruchu obrotowego Ziemi jest doba - czas między dwoma kolejnymi górowaniami Słońca. Ze względu na kłopoty wynikające ze zmiany daty w południe przyjęto, że doba rozpoczyna się w momencie dołowania Słońca, czyli o północy. Średnia doba słoneczna trwa 24 godziny. Prawdziwa doba słoneczna zmienia się w ciągu roku o ±1 minutę. Wynika to ze zmiennej prędkości ruchu obiegowego Ziemi. Ziemia najszybciej porusza się po orbicie wokółsłonecznej w pobliżu peryhelium, czyli na początku stycznia, a najwolniej w aphelium, czyli na początku lipca. 

Ponieważ Słońce góruje w danej chwili nad jednym południkiem, to na każdym południku doba zaczyna się i kończy w innym momencie. Czas w ten sposób określany nazywamy czasem słonecznym miejscowym lub czasem lokalnym. Słońce przemieszcza się pozornie nad linią horyzontu z prędkością kątową 15°/h. Daje to różnicę 4 minut czasu na każdy stopień długości geograficznej. Na wschód czas jest większy (godzina późniejsza), a na zachód mniejszy (godzina wcześniejsza).

rys.1. Zależność między długością geograficzną a czasem słonecznym miejscowym

Czas słoneczny miejscowy stał się niewygodny w stosowaniu w momencie, gdy powstały nowoczesne, szybkie środki komunikacji - pociągi. Można sobie wyobrazić problemy z ich prawidłowym funkcjonowaniem, jeżeli na każdej stacji kolejowej obowiązywałby inny czas. Dlatego też w XIX wieku wprowadzono na Ziemi czas strefowy. Całą kulę ziemską podzielono na 24 południkowe strefy o rozpiętości 15° każda. Granicą stref są południki. W całej strefie obowiązuje ta sama godzina obliczana według czasu słonecznego miejscowego południka środkowego tej strefy. Czas między dwoma sąsiednimi strefami różni się o godzinę.

rys.2. Zasięg trzech stref czasowych występujących w Europie.

Stosowanie czasu strefowego też jest niedogodne, gdyż południki stanowiące granice stref przecinają poszczególne państwa. Na przykład Polska w większości leży w strefie czasu środkowoeuoropejskiego, ale wschodnie krańce naszego państwa to już strefa wschodnioeuropejska. W związku z tym w np.: Białystok, Chełm czy Przemyśl powinny mieć czas o 1 godzinę większy niż miejscowości w środkowej i zachodniej Polsce. Aby tą niedogodność zlikwidować na lądach wprowadzono czas urzędowy. W przypadku tego czasu granicami stref czasowych są granice administracyjne: granice państwowe lub (w przypadku dużych państw) granice mniejszych jednostek administracyjnych. W ten sposób całe kraje znajdują się w jednej strefie czasowej. Dodatkowo władze danego państwa mogą przesunąć czas na stałe (np.: o jedną godzinę) lub zmieniać czas sezonowo. W Polsce podobnie, jak w innych krajach UE mamy czas zimowy (według strefy czasu środkowoeuropejskiego) i czas letni (według strefy czasu wschodnioeuropejskiego). Zmiana czasu następuje w ostatnią niedzielę marca (przechodzimy na czas letni - przesuwamy zegarki do przodu o 1 godzinę) i ostatnią niedzielę października (przechodzimy na czas zimowy - cofamy zegarki o 1 godzinę). Takie zmiany czasu mają na celu oszczędności energii elektrycznej - latem Słońce zachodzi o godzinę później, więc później zapalamy światło.

rys.3. Czas urzędowy na obszarze Europy

Zróżnicowanie czasu na Ziemi pociąga za sobą konieczność wprowadzenia na Ziemi stałego miejsca zmiany daty - linię tą wyznaczono w pobliżu południka 180°. Przekraczając międzynarodową linię zmiany daty z zachodu na wschód cofamy datę o 1 dzień, a w odwrotnym kierunku dodajemy 1 dzień.

rys.4.Międzynarodowa linia zmiany daty

GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA