 Zioła i warzywa - Ziemniak
Ziemniak, podobnie jak pomidor, ma wysokie wymagania cieplne. Zaczyna rosnąć dopiero przy temperaturze 9° C, dobrze rośnie w temperaturze powyżej 16° C, marznie przy najlżejszych przymrozkach. Ziemniakom wczesnym, a tylko takie warto na działce uprawiać, należy wyznaczyć miejsce ciepłe, słoneczne, zasłonięte od wiatrów. Najlepiej udają się ziemniaki na glebach lekkich, przewiewnych, przepuszczalnych, zasobnych w próchnicę i łatwo przyswajalne składniki pokarmowe, lekko kwaśnych.
Wczesne ziemniaki uprawia się zwykle w pierwszym roku po oborniku danym bezwzględnie w jesieni w ilości 30 kg na 10 m2. Dawkę obornika uzupełnia się na wiosnę nawożeniem mineralnym. Bardzo dobrymi roślinami, po których można uprawiać ziemniaki jest: koniczyna, łubin, seradela, peluszka. Mniej korzystna, ale możliwa jest uprawa ziemniaków po zbożach. Ziemniak wymaga szczególnie dużo potasu. Należy mu go dać przed sadzeniem w postaci 40-procentowej soli potasowej w ilości 30 dkg na 10 m2. Poza tym dajemy pod ziemniaki na 10 m2: 20 dkg superfosfatu i 20 dkg saletry pogłównie w 2 dawkach.
O uzyskaniu jak najwcześniejszego plonu ziemniaków decyduje dobór odpowiedniej odmiany i wysadzenie podkiełkowanych bulw. Podkiełkowanie bulw, czyli tak zwane roszczenie, przeprowadza się następująco: układa się bulwy w płytkich skrzyneczkach jedną warstwą lub nawleka je na sznur albo drut i umieszcza w widnym pomieszczeniu, zapewniając im temperaturę 10—14° C i taką wilgotność, żeby bulwy nie więdły (trzeba je spryskiwać wodą). Na sadzeniaki wybiera się bulwy średniej wielkości, o wadze 40—60 g. Krajanie sadzeniaków ziemniaków wczesnych nie jest wskazane, gdyż szczególnie łatwo ulegają gniciu w niedostatecznie ogrzanej glebie.
Roszczenie rozpoczyna się w początkach marca i mniej więcej po 5—6 tygodniach uzyskuje się materiał gotowy do sadzenia, o krótkich (2—3 cm), grubych, zielonofioletowych kiełkach. Sadząc bulwy podkiełkowane przyspieszamy zbiór o 2—3 tygodnie. Przed sadzeniem należy bulwy zahartować przez silne wietrzenie pomieszczenia.
Ziemniaki roszczone sadzi się do gruntu w drugiej połowie kwietnia (przeważnie około 20.IV) w zależności od gleby i pogody, stosując rozstawę 40X40 lub 50X50 cm. Sadzić należy bardzo ostrożnie, żeby nie łamać kiełków, układając bulwę kiełkami do góry w dołku wykonanym łopatą czy motyczką i przysypując warstwą ziemi o grubości 4—6 cm na glebach cięższych, a 6—8 cm na lżejszych.
Do zabiegów pielęgnacyjnych stosowanych po posadzeniu ziemniaków należy powierzchowne spulchnianie gleby w celu jej przewietrzenia, gdyż ziemniak jest bardzo wrażliwy na zaskorupienie gleby, następnie 2—3-krotne obsypywanie ziemniaków. Po każdym okopaniu, ziemię należy nawieźć nawozem wieloskładnikowym w dawce 8 g/m2. Po wzejściu roślin należy śledzić uważnie przebieg pogody i w razie przewidzianych przymrozków zabezpieczyć ziemniaki przez wyższe ich obsypanie, jeżeli nać jest jeszcze mała, albo przez przykrycie większych roślin słomą lub np. papierem. Przemarznięte ziemniaki wytwarzają wprawdzie nowe pędy i liście, jednak ich zbiór ulega znacznemu opóźnieniu.
Po około 8 tygodniach, końcem czerwca wczesne, podkiełkowane ziemniaki gotowe są do zbioru, niepodkiełkowane gotowe są po 10 tygodniach. Zbiór można przeprowadzić kilkakrotnie, podbierając co większe bulwy. W tym celu delikatnie rozgarnia się część kopca, odrywa wybrane bulwy, następnie zgarnia ziemię z powrotem. Podebranie bulw można przeprowadzić kilka razy w odstępach 4-dniowych. Po ostatnim zabiegu rozkopuje się kopce i wyjmuje z ziemi wszystkie bulwy.
Najpopularniejsze odmiany ziemniaków to: Aster, Irga, Irys, Bryza, Bila, Sante, Vineta, Denar, Ruta, Triada, Wolfram. Z czego najlepsze walory smakowe posiadają odmiany Bryza i Irga. Cały czas rejestrowane są nowe odmiany poprawiające plon i odporność na choroby.
Na ziemniakach bardzo silnie występują choroby wirusowe w postaci liściozwoju, mozaiki, kędzierzawki, smugowatości. Przy liściozwoju brzegi liści podwijają się do góry i nabierają fioletowego zabarwienia od dolnej strony, stają się kruche, rośliny rosną słabo. Mozaika objawia się niejednolitym, jasno- i ciemnozielonym zabarwieniem blaszek liściowych, czasami zamieraniem wierzchołków pędów. Rośliny porażone kędzierzawką przybierają wygląd poskręcanej, niskiej kępy o pomarszczonych i podwiniętych ku dołowi liściach, skróconych ogonkach i pędach. Przy smugowatości występują smugi na nerwach, ogonkach liściowych i pędach. Liście więdną, brunatnieją i zasychają, lecz nie opadają.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
