 Sady i owoce - Brzoskwinia
Wymagania klimatyczne i glebowe oraz nawożenie
Brzoskwinia należy do najsmaczniejszych owoców. Najlepszy smak mają brzoskwinie w klimacie cieplejszym od naszego, gdzie osiągają wielkość dużego jabłka. Jest to gatunek bardzo wrażliwy na mrozy, a ponieważ kwitnie wcześnie, kwiaty są często uszkadzane przez przymrozki. Z tych powodów brzoskwinie uprawia się głównie w południowo-zachodniej i środkowo-zachodniej Polsce, gdzie klimat jest najbardziej łagodny. Na działkach wysadzamy szczepione odmiany brzoskwini albo też czasami wysiewamy pestki z najlepszych owoców kupionych w sklepie, ponieważ niektóre brzoskwinie, podobnie jak morele, dają z siewu dość wartościowe siewki.
Wysadzamy brzoskwinie w miejscach najbardziej osłoniętych, najlepiej przy parkanach i osłonach, gdzie jest znacznie cieplej i gdzie można je łatwiej okręcić na zimę słomą, podobnie jak okrywa się morelę.
Brzoskwinia rośnie dobrze na glebach ciepłych i żyznych, w osłoniętych od wiatrów ogrodach miejskich, nie znosi jednak cienia. Nie powinno się sadzić brzoskwini na ciężkich, zimnych, gliniastych lub torfiastych glebach ani tam, gdzie woda gruntowa znajduje się blisko powierzchni.
Nawozimy brzoskwinię tak samo jak morelę lub czereśnię, z tym że wymaga ona więcej azotu. Dlatego zwracamy większą uwagę na nawożenie obornikiem oraz na dostarczenie dodatkowej dawki saletry w końcu maja lub w czerwcu w ilości około 0,5 kg pod drzewo.
Formowanie i cięcie
Przy formowaniu brzoskwini nadajemy jej najczęściej formę korony kotłowej. Na młodym drzewku zostawiamy przewodnik i dwa lub trzy konary. Wzrost przewodnika i najwyżej osadzonego konara hamujemy przycinając je krótko, niżej obsadzone konary skracamy bardzo mało, tak aby wszystkie konary i przewodnik rosły równomiernie. Cięty krótko przewodnik w końcu przestaje być przewodnikiem, zamienia się w jeden z trzech lub czterech jednakowo silnie rosnących konarów, tworzących koronę kotłową, pustą w środku, równomiernie oświetloną. Na takiej koronie liście mają najwięcej słońca, a owoce najlepiej się wykształcają. Dalsze cięcie polega na usuwaniu pędów wrastających do wnętrza korony i na przycinaniu tych konarów głównych, które zaczęłyby rosnąć silniej od innych.
Brzoskwinie tniemy corocznie, podobnie jak karłowe jabłonie. Corocznie skracamy mniej więcej do polowy wszystkie jej zeszłoroczne przyrosty. Starsze brzoskwinie poddajemy poza tym co kilka lat tak zwanemu cięciu odmładzającemu, które polega na odcinaniu kilku starszych konarów. Pobudzamy w ten sposób brzoskwinie do wytwarzania większej liczby silnych, długich przyrostów, na których tworzą się pączki kwiatowe, a z czasem i owoce.
Ochrona przed chorobami
Na brzoskwiniach występuje groźna choroba, którą należy zwalczać, a mianowicie kędzierzawka. Liście opanowanych przez nią brzoskwiń skręcają się, fałdują, czerwienieją, a w końcu opadają. Chorobę tę można bardzo łatwo zwalczyć za pomocą jednego opryskiwania, które stosuje się na przedwiośniu, zanim pączki zaczną nabrzmiewać i pękać.
Opryskuje się drzewa 12-procentową cieczą siarkowo-wapienną. Można zamiast niej stosować 2-procentową ciecz bordoską, ale daje ona gorsze rezultaty. Jeśli ktoś nie może drzew opryskać, powinien zrywać opanowane liście, obcinać gałązki i palić je, ale są to środki mało skuteczne.
Poza tym na brzoskwiniach występuje szara zgnilizna drzew pestkowych, którą zwalcza się 2-procentową cieczą siarkowo-wapienną lub 0,7-procentową cieczą bordoską, stosowaną pierwszy raz tuż przed kwitnieniem, a drugi raz tuż po kwitnieniu drzew. Zbieranie i zakopywanie zgniłych owoców i mumii również pozwala zmniejszyć nasilenie tej choroby.
Odmiany brzoskwini
Amsden. Jest to jedna z najwcześniejszych odmian brzoskwini i z tego powodu u nas bardzo rozpowszechniona. Owoce jej dojrzewają już w drugiej połowie lipca, są małe lub średniej wielkości, o miąższu białozielonkawym z czerwonymi żytkami przy pestce. Drzewo wrażliwe na mróz, owocuje obficie, niewybredne w stosunku do gleby.
Magdalenka Czerwona. Jedna z późniejszych odmian. Owoce jej dojrzewają na początku września, są większe niż owoce odmiany Amsden, miąższ mają białożółty, łatwo odchodzący od pestki. Odmiana wrażliwa na mróz i przymrozki. Z pestek Magdalenki Czerwonej często otrzymujemy siewki rodzące smaczne, wartościowe owoce.
Minionka Wielka. Owoce trochę nieregularne (jedna z połówek trochę większa od drugiej), smaczne, duże, dojrzewają w końcu sierpnia i na początku września. Siewki otrzymane z jej pestek rodzą owoce szlachetne.
Minionka Wielka Wczesna. Bardzo podobna do Minionki Wielkiej, ale dojrzewa o dwa do trzech tygodni wcześniej. Obie odmiany są bardzo wrażliwe na mróz.
Proszkowska. Owoce średniej wielkości, dojrzewają we wrześniu. Jest to cenna odmiana, gdyż jest mniej wrażliwa na mróz niż inne odmiany.
Halego. Jest to brzoskwinia o bardzo dużych owocach (osiągających ciężar od 150 do 350 g), o żółtym miąższu. Najbardziej ze wszystkich odmian nadaje się do wysadzania przy ciepłych, południowych ścianach budynków, gdzie jej owoce mogą osiągnąć największe wymiary i najlepszy smak. Dojrzewa w połowie sierpnia lub trochę później. Kwitnie dość późno i dlatego częściej niż inne odmiany unika przymrozków. W odróżnieniu od wszystkich innych odmian brzoskwiń wymaga zapylenia obcym pyłkiem, toteż trzeba ją sadzić w pobliżu innych odmian.
Elberta. Owoce duże, smaczne, o żółtym miąższu, dojrzewają w pierwszej połowie września. Drzewo kwitnie dość późno i dlatego unika przymrozków. Odmiana wartościowa, zasługuje na większe rozpowszechnienie zwłaszcza w miejscach ciepłych i dobrze osłoniętych.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
